മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം18
| ←അധ്യായം17 | മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം രചന: അധ്യായം18 |
അധ്യായം19→ |
1 [ദ്രൗ]
ഇദം തു മേ മഹദ് ദുഃഖം യത് പ്രവക്ഷ്യാമി ഭാരത
ന മേ ഽഭ്യസൂയാ കർതവ്യാ ദുഃഖാദ് ഏതദ് ബ്രവീമ്യ് അഹം
2 ശാർദൂലൈർ മഹിഷൈഃ സിംഹൈർ ആഗാരേ യുധ്യസേ യദാ
കൈകേയ്യാഃ പ്രേക്ഷമാണായാസ് തദാ മേ കശ്മലോ ഭവേത്
3 പ്രേക്ഷാ സമുത്ഥിതാ ചാപി കൈകേയീ താഃ സ്ത്രിയോ വദേത്
പ്രേക്ഷ്യ മാം അനവദ്യാംഗീ കശ്മലോപഹതാം ഇവ
4 സ്നേഹാത് സംവാസജാൻ മന്യേ സൂദം ഏഷാ ശുചിസ്മിതാ
യോധ്യമാനം മഹാവീര്യൈർ ഇമം സമനുശോചതി
5 കല്യാണ രൂപാ സൈരന്ധ്രീ ബല്ലവശ് ചാതി സുന്ദരഃ
സ്ത്രീണാം ച ചിത്തം ദുർജ്ഞേയം യുക്തരൂപൗ ച മേ മതൗ
6 സൈരന്ധ്രീ പ്രിയ സംവാസാൻ നിത്യം കരുണവേദിനീ
അസ്മിൻ രാജകുലേ ചേമൗ തുല്യകാലനിവാസിനൗ
7 ഇതി ബ്രുവാണാ വാക്യാനി സാ മാം നിത്യം അവേദയത്
ക്രുധ്യന്തീം മാം ച സമ്പ്രേക്ഷ്യ സമശങ്കത മാം ത്വയി
8 തസ്യാം തഥാ ബ്രുവത്യാം തു ദുഃഖം മാം മഹദ് ആവിശത്
ശോകേ യൗധിഷ്ഠിരേ മഗ്നാ നാഹം ജീവിതും ഉത്സഹേ
9 യഃ സ ദേവാൻ മനുഷ്യാംശ് ച സർപാം ചൈകരഥോ ഽജയത്
സോ ഽയം രാജ്ഞോ വിരാടസ്യ കന്യാനാം നർതകോ യുവാ
10 യോ ഽതർപയദ് അമേയാത്മാ ഖാണ്ഡവേ ജാതവേദസം
സോ ഽന്തഃപുര ഗതഃ പാർഥഃ കൂപേ ഽഗ്നിർ ഇവ സംവൃതഃ
11 യസ്മാദ് ഭയം അമിത്രാണാം സദൈവ പുരുഷർഷഭാത്
സ ലോകപരിഭൂതേന വേഷേണാസ്തേ ധനഞ്ജയഃ
12 യസ്യ ജ്യാതലനിർഘോഷാത് സമകമ്പന്ത ശത്രവഃ
സ്ത്രിയോ ഗീതസ്വനം തസ്യ മുദിതാഃ പര്യുപാസതേ
13 കിരീടം സൂര്യസങ്കാശം യസ്യ മൂർധനി ശോഭതേ
വേണീ വികൃതകേശാന്തഃ സോ ഽയം അദ്യ ധനഞ്ജയഃ
14 യസ്മിന്ന് അസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി സമസ്താനി മഹാത്മനി
ആധാരഃ സർവവിദ്യാനാം സ ധാരയതി കുണ്ഡലേ
15 യം സ്മ രാജസഹസ്രാണി തേജസാപ്രതിമാനി വൈ
സമരേ നാതിവർതന്തേ വേലാം ഇവ മഹാർണവഃ
16 സോ ഽയം രാജ്ഞോ വിരാടസ്യ കന്യാനാം നർതകോ യുവാ
ആസ്തേ വേഷപ്രതിച്ഛന്നഃ കന്യാനാം പരിചാരകഃ
17 യസ്യ സ്മ രഥഘോഷേണ സമകമ്പത മേദിനീ
സ പർവത വനാ ഭീമ സഹസ്ഥാവരജംഗമാ
18 യസ്മിഞ് ജാതേ മഹാഭാഗേ കുന്ത്യാഃ ശോകോ വ്യനശ്യത
സ ശോചയതി മാം അദ്യ ഭീമസേന തവാനുജഃ
19 ഭൂഷിതം തം അലങ്കാരൈഃ കുണ്ഡലൈഃ പരിഹാടകൈഃ
കംബുപാണിനം ആയാന്തം ദൃഷ്ട്വാ സീദതി മേ മനഃ
20 തം വേണീ കൃതകേശാന്തം ഭീമധന്വാനം അർജുനം
കന്യാ പരിവൃതം ദൃഷ്ട്വാ ഭീമ സീദതി മേ മനഃ
21 യദാ ഹ്യ് ഏനം പരിവൃതം കന്യാഭിർ ദേവരൂപിണം
പ്രഭിന്നം ഇവ മാതംഗം പരികീർണം കരേണുഭിഃ
22 മത്സ്യം അർഥപതിം പാർഥം വിരാടം സമുപസ്ഥിതം
പശ്യാമി തൂര്യമധ്യ സ്ഥം ദിശ നശ്യന്തി മേ തദാ
23 നൂനം ആര്യാ ന ജാനാതി കൃച്ഛ്രം പ്രാപ്തം ധനഞ്ജയം
അജാതശത്രും കൗരവ്യം മഗ്നം ദൂദ്യൂത ദേവിനം
24 തഥാ ദൃഷ്ട്വാ യവീയാംസം സഹദേവം യുധാം പതിം
ഗോഷു ഗോവേഷം ആയാന്തം പാണ്ഡുഭൂതാസ്മി ഭാരത
25 സഹദേവസ്യ വൃത്താനി ചിന്തയന്തീ പുനഃ പുനഃ
ന വിന്ദാമി മഹാബാഹോ സഹദേവസ്യ ദുഷ്കൃതം
യസ്മിന്ന് ഏവംവിധം ദുഃഖം പ്രാപ്നുയാത് സത്യവിക്രമഃ
26 ദൂയാമി ഭരതശ്രേഷ്ഠ ദൃഷ്ട്വാ തേ ഭ്രാതരം പ്രിയം
ഗോഷു ഗോവൃഷസങ്കാശം മത്സ്യേനാഭിനിവേശിതം
27 സംരബ്ധം രക്തനേപഥ്യം ഗോപാലാനാം പുരോഗമം
വിരാടം അഭിനന്ദന്തം അഥ മേ ഭവതി ജ്വരഃ
28 സഹദേവം ഹി മേ വീരം നിത്യം ആര്യാ പ്രശംസതി
മഹാഭിജന സമ്പന്നോ വൃത്തവാഞ് ശീലവാൻ ഇതി
29 ഹ്രീനിഷേധോ മധുരവാഗ് ധാർമികശ് ച പ്രിയശ് ച മേ
സ തേ ഽരണ്യേഷു ബോദ്ധവ്യോ യാജ്ഞസേനി ക്ഷപാസ്വ് അപി
30 തം ദൃഷ്ട്വാ വ്യാപൃതം ഗോഷു വത്സ ചർമ ക്ഷപാശയം
സഹദേവം യുധാം ശ്രേഷ്ഠം കിം നു ജീവാമി പാണ്ഡവ
31 യസ് ത്രിഭിർ നിത്യസമ്പന്നോ രൂപേണാസ്ത്രേണ മേധയാ
സോ ഽശ്വബന്ധോ വിരാടസ്യ പശ്യ കാലസ്യ പര്യയം
32 അഭ്യകീര്യന്ത വൃന്ദാനി ദാമ ഗ്രന്ഥിം ഉദീക്ഷതാം
വിനയന്തം ജനേനാശ്വാൻ മഹാരാജസ്യ പശ്യതഃ
33 അപശ്യം ഏനം ശ്രീമന്തം മത്സ്യം ഭ്രാജിഷ്ണും ഉത്തമം
വിരാടം ഉപതിഷ്ഠന്തം ദർശയന്തം ച വാജിനഃ
34 കിം നു മാം മന്യസേ പാർഥ സുഖിതേതി പരന്തപ
ഏവം ദുഃഖശതാവിഷ്ടാ യുധിഷ്ഠിര നിമിത്തതഃ
35 അതഃ പ്രതിവിശിഷ്ടാനി ദുഃഖാന്യ് അന്യാനി ഭാരത
വർതന്തേ മയി കൗന്തേയ വക്ഷ്യാമി ശൃണു താന്യ് അപി
36 യുഷ്മാസു ധ്രിയമാണേഷു ദുഃഖാനി വിവിധാന്യ് ഉത
ശോഷയന്തി ശരീരം മേ കിം നു കുഃഖം അതഃ പരം