മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം37

←അധ്യായം36

മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം37

അധ്യായം38→

1 [ജ്]
     സപ്ത സാരസ്വതം കസ്മാത് കശ് ച മങ്കണകോ മുനിഃ
     കഥം സിദ്ധശ് ച ഭഗവാൻ കശ് ചാസ്യ നിയമോ ഽഭവത്
 2 കസ്യ വംശേ സമുത്പന്നഃ കിം ചാധീതം ദ്വിജോത്തമ
     ഏതദ് ഇച്ഛാമ്യ് അഹം ശ്രോതും വിധിവദ് ദ്വിജസത്തമ
 3 [വൈ]
     രാജൻ സപ്ത സരസ്വത്യോ യാഭിർ വ്യാപ്തം ഇദം ജഗത്
     ആഹൂത ബലവദ്ഭിർ ഹി തത്ര തത്ര സരസ്വതീ
 4 സുപ്രഭാ കാഞ്ചനാക്ഷീ ച വിശാലാ മാനസഹ്രദാ
     സരസ്വതീ ഓഘവതീ സുവേണുർ വിമലോദകാഃ
 5 പിതാമഹസ്യ മഹതോ വർതമാനേ മഹീതലേ
     വിതതേ യജ്ഞവാടേ വൈ സമേതേഷു ദ്വിജാതിഷു
 6 പുണ്യാഹഘോഷൈർ വിമലൈർ വേദാനാം നിനദൈസ് തഥാ
     ദേവേഷു ചൈവ വ്യഗ്രേഷു തസ്മിൻ യജ്ഞവിധൗ തദാ
 7 തത്ര ചൈവ മഹാരാജ ദീക്ഷിതേ പ്രപിതാമഹേ
     യജതസ് തത്ര സത്ത്രേണ സർവകാമസമൃദ്ധിനാ
 8 മനസാ ചിന്തിതാ ഹ്യ് അർഥാ ധർമാർഥകുശലൈസ് തദാ
     ഉപതിഷ്ഠന്തി രാജേന്ദ്ര ദ്വിജാതീംസ് തത്ര തത്ര ഹ
 9 ജഗുശ് ച തത്ര ഗന്ധർവാ നനൃതുശ് ചാപ്സരോഗണാഃ
     വാദിത്രാണി ച ദിവ്യാനി വാദയാം ആസുർ അഞ്ജസാ
 10 തസ്യ യജ്ഞസ്യ സമ്പത്ത്യാ തുതുഷുർ ദേവതാ അപി
    വിസ്മയം പരമം ജഗ്മുഃ കിം ഉ മാനുഷയോനയഃ
11 വർതമാനേ തഥാ യജ്ഞേ പുഷ്കരസ്ഥേ പിതാമഹേ
    അബ്രുവന്ന് ഋഷയോ രാജൻ നായം യജ്ഞോ മഹാഫലഃ
    ന ദൃശ്യതേ സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാ യസ്മാദ് ഇഹ സരസ്വതീ
12 തച് ഛ്രുത്വാ ഭഗവാൻ പ്രീതഃ സസ്മാരാഥ സരസ്വതീം
    പിതാമഹേന യജതാ ആഹൂതാ പുഷ്കരേഷു വൈ
    സുപ്രഭാ നാമ രാജേന്ദ്ര നാമ്നാ തത്ര സരസ്വതീ
13 താം ദൃഷ്ട്വാ മുനയസ് തുഷ്ടാ വേഗയുക്താം സരസ്വതീം
    പിതാമഹം മാനയന്തീം ക്രതും തേ ബഹു മേനിരേ
14 ഏവം ഏഷാ സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാ പുഷ്കരേഷു സരസ്വതീ
    പിതാമഹാർഥം സംഭൂതാ തുഷ്ട്യർഥം ച മനീഷിണാം
15 നൈമിഷേ മുനയോ രാജൻ സമാഗമ്യ സമാസതേ
    തത്ര ചിത്രാഃ കഥാ ഹ്യ് ആസൻ വേദം പ്രതി ജനേശ്വര
16 തത്ര തേ മുനയോ ഹ്യ് ആസൻ നാനാസ്വാധ്യായവേദിനഃ
    തേ സമാഗമ്യ മുനയഃ സസ്മരുർ വൈ സരസ്വതീം
17 സാ തു ധ്യാതാ മഹാരാജ ഋഷിഭിഃ സത്ര യാജിഭിഃ
    സമാഗതാനാം രാജേന്ദ്ര സഹായാർഥം മഹാത്മനാം
    ആജഗാമ മഹാഭാഗാ തത്ര പുണ്യാ സരസ്വതീ
18 നൈമിഷേ കാഞ്ചനാക്ഷീ തു മുനീനാം സത്ര യാജിനാം
    ആഗതാ സരിതാം ശ്രേഷ്ഠാ തത്ര ഭാരത പൂജിതാ
19 ഗയസ്യ യജമാനസ്യ ഗയേഷ്വ് ഏവം മഹാക്രതും
    ആഹൂതാ സരിതാം ശ്രേഷ്ഠാ ഗയ യജ്ഞേ സരസ്വതീ
20 വിശാലാം തു ഗയേഷ്വ് ആഹുർ ഋഷയഃ സംശിതവ്രതാഃ
    സരിത് സാ ഹിമവത്പാർശ്വാത് പ്രസൂതാ ശീഘ്രഗാമിനീ
21 ഔദ്ദാലകേസ് തഥാ യജ്ഞേ യജതസ് തത്ര ഭാരത
    സമേതേ സർവതഃ സ്ഫീതേ മുനീനാം മണ്ഡലേ തദാ
22 ഉത്തരേ കോസലാ ഭാഗേ പുണ്യേ രാജൻ മഹാത്മനഃ
    ഔദ്ദാലകേന യജതാ പൂർവം ധ്യാതാ സരസ്വതീ
23 ആജഗാമ സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാ തം ദേശം ഋഷികാരണാത്
    പൂജ്യമാനാ മുനിഗണൈർ വൽകലാജിനസംവൃതൈഃ
    മനോ ഹ്രദേതി വിക്യാതാ സാ ഹി തൈർ മനസാ ഹൃതാ
24 സുവേണുർ ഋഷഭദ്വീപേ പുണ്യേ രാജർഷിസേവിതേ
    കുരോശ് ച യജമാനസ്യ കുരുക്ഷേത്രേ മഹാത്മനഃ
    ആജഗാമ മഹാഭാഗാ സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാ സരസ്വതീ
25 ഓഘവത്യ് അപി രാജേന്ദ്ര വസിഷ്ഠേന മഹാത്മനാ
    സമാഹൂതാ കുരുക്ഷേത്രേ ദിവ്യതോയാ സരസ്വതീ
26 ദക്ഷേണ യജതാ ചാപി ഗംഗാ ദ്വാരേ സരസ്വതീ
    വിമലോദാ ഭഗവതീ ബ്രഹ്മണാ യജതാ പുനഃ
    സമാഹൂതാ യയൗ തത്ര പുണ്യേ ഹൈമവതേ ഗിരൗ
27 ഏകീഭൂതാസ് തതസ് താസ് തു തസ്മിംസ് തീർഥേ സമാഗതാഃ
    സപ്ത സാരസ്വതം തീർഥം തതസ് തത് പ്രഥിതം ഭുവി
28 ഇതി സപ്ത സരസ്വത്യോ നാമതഃ പരികീർതിതാഃ
    സപ്ത സാരസ്വതം ചൈവ തീർഥം പുണ്യം തഥാ സ്മൃതം
29 ശൃണു മങ്കണകസ്യാപി കൗമാര ബ്രഹ്മചാരിണഃ
    ആപഗാം അവഗാഢസ്യ രാജൻ പ്രക്രീഡിതം മഹത്
30 ദൃഷ്ട്വാ യദൃച്ഛയാ തത്ര സ്ത്രിയം അംഭസി ഭാരത
    സ്നായന്തീം രുചിരാപാംഗീം ദിഗ്വാസസം അനിന്ദിതാം
    സരസ്വത്യാം മഹാരാജ ചസ്കന്ദേ വീര്യം അംഭസി
31 തദ് രേതഃ സ തു ജഗ്രാഹ കലശേ വൈ മഹാതപാഃ
    സപ്തധാ പ്രവിഭാഗം തു കലശസ്ഥം ജഗാമ ഹ
    തത്രർഷയഃ സപ്തജാതാ ജജ്ഞിരേ മരുതാം ഗണാഃ
32 വായുവേഗോ വായുബലോ വായുഹാ വായുമണ്ഡലഃ
    വായുജ്വാലോ വായുരേതാ വായുചക്രശ് ച വീര്യവാൻ
    ഏതം ഏതേ സമുത്പന്നാ മരുതാം ജനയിഷ്ണവഃ
33 ഇദം അന്യച് ച രാജേന്ദ്ര ശൃണ്വ് ആശ്ചര്യതരം ഭുവി
    മഹർഷൃശ് ചരിതം യാദൃക് ത്രിഷു ലോകേഷു വിശ്രുതം
34 പുരാ മങ്കണകഃ സിദ്ധഃ കുശാഗ്രേണേതി നഃ ശ്രുതം
    ക്ഷതഃ കില കരേ രാജംസ് തസ്യ ശാകരസോ ഽസ്രവത്
    സ വി ശാകരസം ദൃഷ്ട്വാ ഹർഷാവിഷ്ടഃ പ്രനൃത്തവാൻ
35 തതസ് തസ്മിൻ പ്രനൃത്തേ വൈ സ്ഥാവരം ജംഗമം ച യത്
    പ്രനൃത്തം ഉഭയം വീര തേജസാ തസ്യ മോഹിതം
36 ബ്രഹ്മാദിഭിഃ സുരൈ രാജന്ന് ഋഷിഭിശ് ച തപോധനൈഃ
    വിജ്ഞപ്തോ വൈ മഹാദേവ ഋഷേർ അർഥേ നരാധിപ
    നായം നൃത്യേദ് യഥാ ദേവ തഥാ ത്വം കർതും അർഹസി
37 തതോ ദേവോ മുനിം ദൃഷ്ട്വാ ഹർഷാവിഷ്ടം അതീവ ഹ
    സുരാണാം ഹിതകാമാർഥം മഹാദേവോ ഽഭ്യഭാഷത
38 ഭോ ഭോ ബ്രാഹ്മണ ധർമജ്ഞ കിമർഥം നരിനർത്സി വൈ
    ഹർഷസ്ഥാനം കിമർഥം വൈ തവേദം മുനിസത്തമ
    തപസ്വിനോ ധർമപഥേ സ്ഥിതസ്യ ദ്വിജസത്തമ
39 [ർസി]
    കിം ന പശ്യസി മേ ബ്രഹ്മൻ കരാച് ഛാക രസം ശ്രുതം
    യം ദൃഷ്ട്വ വൈ പ്രനൃത്തോ ഽഹം ഹർഷേണ മഹതാ വിഭോ
40 തം പ്രഹസ്യാബ്രവീദ് ദേവോ മുനിം രാഗേണ മോഹിതം
    അഹം ന വിസ്മയം വിപ്ര ഗച്ഛാമീതി പ്രപശ്യ മാം
41 ഏവം ഉക്ത്വാ മുനിശ്രേഷ്ഠം മഹാദേവേന ധീമതാ
    അംഗുല്യഗ്രേണ രാജേന്ദ്ര സ്വാംഗുഷ്ഠസ് താഡിതോ ഽഭവത്
42 തതോ ഭസ്മ ക്ഷതാദ് രാജൻ നിർഗതം ഹിമസംനിഭം
    തദ് ദൃഷ്ട്വാ വ്രീഡിതോ രാജൻ സ മുനിഃ പാദയോർ ഗതഃ
43 [ർസി]
    നാന്യം ദേവാദ് അഹം മന്യേ രുദ്രാത് പരതരം മഹത്
    സുരാസുരസ്യ ജഗതോ ഗതിസ് ത്വം അസി ശൂലധൃക്
44 ത്വയാ സൃഷ്ടം ഇദം വിശ്വം വദന്തീഹ മനീഷിണഃ
    ത്വാം ഏവ സർവം വിശതി പുനർ ഏവ യുഗക്ഷയേ
45 ദേവൈർ അപി ന ശക്യസ് ത്വം പരിജ്ഞാതും കുതോ മയാ
    ത്വയി സർവേ സ്മ ദൃശ്യന്തേ സുരാ ബ്രഹ്മാദയോ ഽനഘ
46 സർവസ് ത്വം അസി ദേവാനാം കർതാ കാരയിതാ ച ഹ
    ത്വത്പ്രസാദാത് സുരാഃ സർവേ മോദന്തീഹാകുതോ ഭയാഃ
47 ഏവം സ്തുത്വാ മഹാദേവം സ ഋഷിഃ പ്രണതോ ഽബ്രവീത്
    ഭഗവംസ് ത്വത്പ്രസാദാദ് വൈ തപോ മേ ന ക്ഷരേദ് ഇതി
48 തതോ ദേവഃ പ്രീതമനാസ് തം ഋഷിം പുനർ അബ്രവീത്
    തപസ് തേ വർധതാം വിപ്ര മത്പ്രസാദാത് സഹസ്രധാ
    ആശ്രമേ ചേഹ വത്സ്യാമി ത്വയാ സാർധം അഹം സദാ
49 സപ്ത സാരസ്വതോ ചാസ്മിൻ യോ മാം അർചിഷ്യതേ നരഃ
    ന തസ്യ ദുർലഭം കിം ചിദ് ഭവിതേഹ പരത്ര ച
    സാരസ്വതം ച ലോകം തേ ഗമിഷ്യന്തി ന സംശയഃ
50 ഏതൻ മങ്കണകസ്യാപി ചരിതം ഭൂരി തേജസഃ
    സ ഹി പുത്രഃ സജന്യായാം ഉത്പന്നോ മാതരിശ്വനാ