മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം60

←അധ്യായം59

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം60

അധ്യായം61→

1 [വൈ]
     ധിഗ് അസ്തു ക്ഷത്താരം ഇതി ബ്രുവാണോ; ദർപേണ മത്തോ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രഃ
     അവൈക്ഷത പ്രാതികാമീം സഭായാം; ഉവാച ചൈനം പരമാര്യമധ്യേ
 2 ത്വം പ്രാതികാമിൻ ദ്രൗപദീം ആനയസ്വ; ന തേ ഭയം വിദ്യതേ പാണ്ഡവേഭ്യഃ
     ക്ഷത്താ ഹ്യ് അയം വിവദത്യ് ഏവ ഭീരുർ; ന ചാസ്മാകം വൃദ്ധികാമഃ സദൈവ
 3 ഏവം ഉക്തഃ പ്രാതികാമീ സസൂതഃ; പ്രായാച് ഛീഘ്രം രാജവചോ നിശമ്യ
     പ്രവിശ്യ ച ശ്വേവ സ സിംഹഗോഷ്ഠം; സമാസദൻ മഹിഷീം പാണ്ഡവാനാം
 4 [പ്ര]
     യുധിഷ്ഠിരേ ദ്യൂതമദേന മത്തേ; ദുര്യോധനോ ദ്രൗപദി ത്വാം അജൈഷീത്
     സാ പ്രപദ്യ ത്വം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ വേശ്മ; നയാമി ത്വാം കർമണേ യാജ്ഞസേനി
 5 [ദ്]
     കഥം ത്വ് ഏവം വദസി പ്രാതികാമിൻ; കോ വൈ ദീവ്യേദ് ഭാര്യയയാ രാജപുത്രഃ
     മൂഢോ രാജാ ദ്യൂതമദേന മത്ത; ആഹോ നാന്യത് കൈതവം അസ്യ കിം ചിത്
 6 [പ്]
     യദാ നാഭൂത് കൈതവം അന്യദ് അസ്യ; തദാദേവീത് പാണ്ഡവോ ഽജാതശത്രുഃ
     ന്യസ്താഃ പൂർവം ഭ്രാതരസ് തേന രാജ്ഞാ; സ്വയം ചാത്മാ ത്വം അഥോ രാജപുത്രി
 7 [ദ്]
     ഗച്ഛ ത്വം കിതവം ഗത്വാ സഭായാം പൃച്ഛ സൂതജ
     കിം നു പൂർവം പരാജൈഷീർ ആത്മാനം മാം നു ഭാരത
     ഏതജ് ജ്ഞാത്വാ ത്വം ആഗച്ഛ തതോ മാം നയസൂതജ
 8 [വ്]
     സഭാം ഗത്വാ സ ചോവാച ദ്രൗപദ്യാസ് തദ് വചസ് തദാ
     കസ്യേശോ നഃ പരാജൈഷീർ ഇതി ത്വാം ആഹ ദ്രൗപദീ
     കിം നു പൂർവം പരാജൈഷീർ ആത്മാനം അഥ വാപി മാം
 9 യുധിഷ്ഠിരസ് തു നിശ്ചേഷ്ടോ ഗതസത്ത്വ ഇവാഭവത്
     ന തം സൂതം പ്രത്യുവാച വചനം സാധ്വ് അസാധു വാ
 10 [ദുർ]
    ഇഹൈത്യ കൃഷ്ണാ പാഞ്ചാലീ പ്രശ്നം ഏതം പ്രഭാഷതാം
    ഇഹൈവ സർവേ ശൃണ്വന്തു തസ്യാ അസ്യ ച യദ് വചഃ
11 [വ്]
    സ ഗത്വാ രാജഭവനം ദുര്യോധന വശാനുഗഃ
    ഉവാച ദ്രൗപദീം സൂതഃ പ്രാതികാമീ വ്യഥന്ന് ഇവ
12 സഭ്യാസ് ത്വ് അമീ രാജപുത്ര്യ് ആഹ്വയന്തി; മന്യേ പ്രാപ്തഃ സങ്ക്ഷയഃ കൗരവാണാം
    ന വൈ സമൃദ്ധിം പാലയതേ ലഘീയാൻ; യത് ത്വം സഭാം ഏഷ്യസി രാജപുത്രി
13 [ദ്രൗ]
    ഏവം നൂനം വ്യദധാത് സംവിധാതാ; സ്പർശാവ് ഉഭൗ സ്പൃശതോ വീര ബാലൗ
    ധർമം ത്വ് ഏകം പരമം പ്രാഹ ലോകേ; സ നഃ ശമം ധാസ്യതി ഗോപ്യമാനഃ
14 [വൈ]
    യുധിഷ്ഠിരസ് തു തച് ഛ്രുത്വാ ദുര്യോധന ചികീർഷിതം
    ദ്രൗപദ്യാ സംമതം ദൂതം പ്രാഹിണോദ് ഭരതർഷഭ
15 ഏകവസ്ത്രാ അധോ നീവീ രോദമാനാ രജസ്വലാ
    സഭാം ആഗമ്യ പാഞ്ചാലീ ശ്വശുരസ്യാഗ്രതോ ഽഭവത്
16 തതസ് തേഷാം മുഖം ആലോക്യ രാജാ; ദുര്യോധനഃ സൂതം ഉവാച ഹൃഷ്ടഃ
    ഇഹൈവൈതാം ആനയ പ്രാതികാമിൻ; പ്രത്യക്ഷം അസ്യാഃ കുരവോ ബ്രുവന്തു
17 തതഃ സൂതസ് തസ്യ വശാനുഗാമീ; ഭീതശ് ച കോപാദ് ദ്രുപദാത്മജായാഃ
    വിഹായ മാനം പുനർ ഏവ സഭ്യാൻ; ഉവാച കൃഷ്ണാം കിം അഹം ബ്രവീമി
18 [ദുർ]
    ദുഃശാസനൈഷ മമ സൂതപുത്രോ; വൃകോദരാദ് ഉദ്വിജതേ ഽൽപചേതാഃ
    സ്വയം പ്രഗൃഹ്യാനയ യാജ്ഞസേനീം; കിം തേ കരിഷ്യന്ത്യ് അവശാഃ സപത്നാഃ
19 തതഃ സമുത്ഥായ സ രാജപുത്രഃ; ശ്രുത്വാ ഭ്രാതുഃ കോപവിരക്ത ദൃഷ്ടിഃ
    പ്രവിശ്യ തദ് വേശ്മ മഹാരഥാനാം; ഇത്യ് അബ്രവീദ് ദ്രൗപദീം രാജപുത്രീം
20 ഏഹ്യ് ഏഹി പാഞ്ചാലി ജിതാസി കൃഷ്ണേ; ദുര്യോധനം പശ്യ വിമുക്തലജ്ജാ
    കുരൂൻ ഭജസ്വായത പദ്മനേത്രേ; ധർമേണ ലബ്ധാസി സഭാം പരൈഹി
21 തതഃ സമുത്ഥായ സുദുർമനാഃ സാ; വിവർണം ആമൃജ്യ മുഖം കരേണ
    ആർതാ പ്രദുദ്രാവ യതഃ സ്ത്രിയസ് താ; വൃദ്ധസ്യ രാജ്ഞഃ കുരുപുംഗവസ്യ
22 തതോ ജവേനാഭിസസാര രോഷാദ്; ദുഃശാസനസ് താം അഭിഗർജമാനഃ
    ദീർഘേഷു നീലേഷ്വ് അഥ ചോർമി മത്സു; ജഗ്രാഹ കേശേഷു നരേന്ദ്രപത്നീം
23 യേ രാജസൂയാവഭൃഥേ ജലേന; മഹാക്രതൗ മന്ത്രപൂതേന സിക്താഃ
    തേ പാണ്ഡവാനാം പരിഭൂയ വീര്യം; ബലാത് പ്രമൃഷ്ടാ ധൃതരാഷ്ട്ര ജേന
24 സ താം പരാമൃശ്യ സഭാ സമീപം; ആനീയ കൃഷ്ണാം അതികൃഷ്ണ കേശീം
    ദുഃശാസനോ നാഥവതീം അനാഥവച്; ചകർഷ വായുഃ കദലീം ഇവാർതാം
25 സാ കൃഷ്യമാണാ നമിതാംഗയസ്തിഃ; ശനൈർ ഉവാചാദ്യ രജസ്വലാസ്മി
    ഏകം ച വാസോ മമ മന്ദബുദ്ധേ; സഭാം നേതും നാർഹസി മാം അനാര്യ
26 തതോ ഽബ്രവീത് താം പ്രസഭം നിഗൃഹ്യ; കേശേഷു കൃഷ്ണേഷു തദാ സ കൃഷ്ണാം
    കൃഷ്ണം ച ജിഷ്ണും ച ഹരിം നരം ച; ത്രാണായ വിക്രോശ നയാമി ഹി ത്വാം
27 രജസ്വലാ വാ ഭവ യാജ്ഞസേനി; ഏകാംബരാ വാപ്യ് അഥ വാ വിവസ്ത്രാ
    ദ്യൂതേ ജിതാ ചാസി കൃതാസി ദാസീ; ദാസീഷു കാമശ് ച യഥോപജോഷം
28 പ്രകീർണകേശീ പതിതാർധ വസ്ത്രാ; ദുഃശാസനേന വ്യവധൂയമാനാ
    ഹ്രീമത്യ് അമർഷേണ ച ദഹ്യമാനാ; ശനൈർ ഇദം വാക്യം ഉവാച കൃഷ്ണാ
29 ഇമേ സഭായാം ഉപദിഷ്ട ശാസ്ത്രാഃ; ക്രിയാവന്തഃ സർവ ഏവേന്ദ്ര കൽപാഃ
    ഗുരു സ്ഥാനാ ഗുരവശ് ചൈവ സർവേ; തേഷാം അഗ്രേ നോത്സഹേ സ്ഥാതും ഏവം
30 നൃശംസകർമംസ് ത്വം അനാര്യ വൃത്ത; മാ മാം വിവസ്ത്രാം കൃധി മാ വികാർഷീഃ
    ന മർഷയേയുസ് തവ രാജപുത്രാഃ; സേന്ദ്രാപി ദേവാ യദി തേ സഹായാഃ
31 ധർമേ സ്ഥിതോ ധർമസുതശ് ച രാജാ; ധർമശ് ച സൂക്ഷ്മോ നിപുണോപലഭ്യഃ
    വാചാപി ഭർതുഃ പരമാണു മാത്രം; നേച്ഛസി ദോഷം സ്വഗുണാൻ വിഷൃജ്യ
32 ഇദം ത്വ് അനാര്യം കുരുവീരമധ്യേ; രജസ്വലാം യത് പരികർഷസേ മാം
    ന ചാപി കശ് ചിത് കുരുതേ ഽത്ര പൂജാം; ധ്രുവം തവേദം മതം അന്വപദ്യൻ
33 ധിഗ് അസ്തു നഷ്ടഃ ഖലു ഭാരതാനാം; ധർമസ് തഥാ ക്ഷത്രവിദാം ച വൃത്തം
    യത്രാഭ്യതീതാം കുരു ധർമവേലാം; പ്രേക്ഷന്തി സർവേ കുരവഃ സഭായാം
34 ദ്രോണസ്യ ഭീഷ്മസ്യ ച നാസ്തി സത്ത്വം; ധ്രുവം തഥൈവാസ്യ മഹാത്മനോ ഽപി
    രാജ്ഞസ് തഥാ ഹീമം അധർമം ഉഗ്രം; ന ലക്ഷയന്തേ കുരുവൃദ്ധ മുഖ്യാഃ
35 തഥാ ബ്രുവന്തീ കരുണം സുമധ്യമാ; കാക്ഷേണ ഭർതൄൻ കുപിതാൻ അപശ്യത്
    സാ പാണ്ഡവാൻ കോപപരീത ദേഹാൻ; സന്ദീപയാം ആസ കടാക്ഷ പാതൈഃ
36 ഹൃതേന രാജ്യേന തഥാ ധനേന; രത്നൈശ് ച മുഖ്യൈർ ന തഥാ ബഭൂവ
    യഥാർതയാ കോപസമീരിതേന; കൃഷ്ണാ കടാക്ഷേണ ബഭൂവ ദുഃഖം
37 ദുഃശാസനശ് ചാപി സമീക്ഷ്യ കൃഷ്ണാം; അവേക്ഷമാണാം കൃപണാൻ പതീംസ് താൻ
    ആധൂയ വേഗേന വിസഞ്ജ്ഞകൽപാം; ഉവാച ദാസീതി ഹസന്ന് ഇവോഗ്രഃ
38 കർണസ് തു തദ് വാക്യം അതീവ ഹൃഷ്ടഃ; സമ്പൂജയാം ആസ ഹസൻ സശബ്ദം
    ഗാന്ധാരരാജഃ സുബലസ്യ പുത്രസ്; തഥൈവ ദുഃശാസനം അഭ്യനന്ദത്
39 സഭ്യാസ് തു യേ തത്ര ബഭൂവുർ അന്യേ; താഭ്യാം ഋതേ ധാർതരാഷ്ട്രേണ ചൈവ
    തേഷാം അഭൂദ് ദുഃഖം അതീവ കൃഷ്ണാം; ദൃഷ്ട്വാ സഭായാം പരികൃഷ്യമാണാം
40 [ഭീസ്മ]
    ന ധർമസൗക്ഷ്മ്യാത് സുഭഗേ വിവക്തും; ശക്നോമി തേ പ്രശ്നം ഇമം യഥാവത്
    അസ്വോ ഹ്യ് അശക്തഃ പണിതും പരസ്വം; സ്ത്രിയശ് ച ഭർതുർ വശതാം സമീക്ഷ്യ
41 ത്യജേത സർവാം പൃഥിവീം സമൃദ്ധാം; യുധിഷ്ഠിരഃ സത്യം അഥോ ന ജഹ്യാത്
    ഉക്തം ജിതോ ഽസ്മീതി ച പാണ്ഡവേന; തസ്മാൻ ന ശക്നോമി വിവേക്തും ഏതത്
42 ദ്യൂതേ ഽദ്വിതീയഃ ശകുനിർ നരേഷു; കുന്തീസുതസ് തേന നിസൃഷ്ടകാമഃ
    ന മന്യതേ താം നികൃതിം മഹാത്മാ; തസ്മാൻ ന തേ പ്രശ്നം ഇമം ബ്രവീമി
43 [ദ്]
    ആഹൂയ രാജാ കുശലൈഃ സഭായാം; ദുഷ്ടാത്മഭിർ നൈകൃതികൈർ അനാര്യൈഃ
    ദ്യൂതപ്രിയൈർ നാതികൃത പ്രയത്നഃ; കസ്മാദ് അയം നാമ നിസൃഷ്ടകാമഃ
44 സ ശുദ്ധഭാവോ നികൃതിപ്രവൃത്തിം; അബുധ്യമാനഃ കുരുപാണ്ഡവാഗ്ര്യഃ
    സംഭൂയ സർവൈശ് ച ജിതോ ഽപി യസ്മാത്; പശ്ചാച് ച യത് കൈതവം അഭ്യുപേതഃ
45 തിഷ്ഠന്തി ചേമേ കുരവഃ സഭായാം; ഈശാഃ സുതാനാം ച തഥാ സ്നുഷാണാം
    സമീക്ഷ്യ സർവേ മമ ചാപി വാക്യം; വിബ്രൂത മേ പ്രശ്നം ഇമം യഥാവത്
46 [വ്]
    തഥാ ബ്രുവന്തീം കരുണം രുദന്തീം; അവേക്ഷമാണാം അസകൃത് പതീംസ് താൻ
    ദുഃശാസനഃ പരുഷാണ്യ് അപ്രിയാണി; വാക്യാന്യ് ഉവാചാമധുരാണി ചൈവ
47 താം കൃഷ്യമാണാം ച രജസ്വലാം ച; സ്രസ്തോത്തരീയാം അതദർഹമാണാം
    വൃകോദരഃ പ്രേക്ഷ്യ യുധിഷ്ഠിരം ച; ചകാര കോപം പരമാർതരൂപഃ