മഹാഭാരതം മൂലം/സ്വർഗാരോഹണപർവം/അധ്യായം2

←അധ്യായം1

മഹാഭാരതം മൂലം/സ്വർഗാരോഹണപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം2

അധ്യായം3→

1 [യുധിഷ്ഠിര ഉവാച ]
     നേഹ പശ്യാമി വിബുധാ രാധേയം അമിതൗജസം
     ഭ്രാതരൗ ച മഹാത്മാനൗ യുധാമന്യൂത്തമൗജസൗ
 2 ജുഹുവുർ യേ ശരീരാണി രണവഹ്നൗ മഹാരഥാഃ
     രാജാനോ രാജപുത്രാശ് ച യേ മദർഥേ ഹതാ രണേ
 3 ക്വ തേ മഹാരഥാഃ സർവേ ശാർദൂലസമവിക്രമാഃ
     തൈർ അപ്യ് അയം ജിതോ ലോകഃ കച് ചിത് പുരുഷസത്തമൈഃ
 4 യദി ലോകാൻ ഇമാൻ പ്രാപ്താസ് തേ ച സർവേ മഹാരഥാഃ
     സ്ഥിതം വിത്തഹി മാം ദേവാഃ സഹിതം തൈർ മഹാത്മഭിഃ
 5 കച് ചിൻ ന തൈർ അവാപ്തോ ഽയം നൃപൈർ ലോകോ ഽക്ഷയഃ ശുഭഃ
     ന തൈർ അഹം വിനാ വത്സ്യേ ജ്ഞാതിഭിർ ഭ്രാതൃഭിസ് തഥാ
 6 മാതുർ ഹി വചനം ശ്രുത്വാ തദാ സലിലകർമണി
     കർണസ്യ ക്രിയതാം തോയം ഇതി തപ്യാമി തേന വൈ
 7 ഇദം ച പരിതപ്യാമി പുനഃ പുനർ അഹം സുരാഃ
     യൻ മാതുഃ സദൃശൗ പാദൗ തസ്യാഹം അമിതൗജസഃ
 8 ദൃഷ്ട്വൈവ തം നാനുഗതഃ കർണം പരബലാർദനം
     ന ഹ്യ് അസ്മാൻ കർണ സഹിതാഞ് ജയേച് ഛക്രോ ഽപി സംയുഗേ
 9 തം അഹം യത്ര തത്രസ്ഥം ദ്രഷ്ടും ഇച്ഛാമി സൂര്യജം
     അവിജ്ഞാതോ മയാ യോ ഽസൗ ഘാതിതഃ സവ്യസാചിനാ
 10 ഭീമം ച ഭീമവിക്രാന്തം പ്രാണേഭ്യോ ഽപി പ്രിയം മമ
    അർജുനം ചേന്ദ്ര സങ്കാശം യമൗ തൗ ച യമോപമൗ
11 ദ്രഷ്ടും ഇച്ഛാമി താം ചാഹം പാഞ്ചാലീം ധർമചാരിണീം
    ന ചേഹ സ്ഥാതും ഇച്ഛാമി സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി വഃ
12 കിം മേ ഭ്രാതൃവിഹീനസ്യ സ്വർഗേണ സുരസത്തമാഃ
    യത്ര തേ സ മമ സ്വർഗോ നായം സ്വർഗോ മതോ മമ
13 [ദേവാഹ്]
    യദി വൈ തത്ര തേ ശ്രദ്ധാ ഗമ്യതാം പുത്ര മാചിരം
    പ്രിയേ ഹി തവ വർതാമോ ദേവരാജസ്യ ശാസനാത്
14 [വൈശമ്പായന ഉവാച]
    ഇത്യ് ഉക്ത്വാ തം തതോ ദേവാ ദേവദൂതം ഉപാദിശം
    യുധിഷ്ഠിരസ്യ സുഹൃദോ ദർശയേതി പരന്തപ
15 തതഃ കുന്തീസുതോ രാജാ ദേവദൂതശ് ച ജഗ്മതുഃ
    സഹിതൗ രാജശാർദൂല യത്ര തേ പുരുഷർഷഭാഃ
16 അഗ്രതോ ദേവദൂതസ് തു യയൗ രാജാ ച പൃഷ്ഠതഃ
    പന്ഥാനം അശുഭം ദുർഗം സേവിതം പാപകർമഭിഃ
17 തപസാ സംവൃതം ഘോരം കേശശൗവല ശാദ്വലം
    യുക്തം പാപകൃതാം ഗന്ധൈർ മാംസശോണിതകർദമം
18 ദംശോത്ഥാനം സഝില്ലീകം മക്ഷികാ മശകാവൃതം
    ഇതശ് ചേതശ് ച കുണപൈഃ സമന്താത് പരിവാരിതം
19 അസ്ഥി കേശസമാകീർണം കൃമികീട സമാകുലം
    ജ്വലനേന പ്രദീപ്തേന സമന്താത് പരിവേഷ്ടിതം
20 അയോ മൂഖൈശ് ച കാകോലൈർ ഗൃധ്രൈശ് ച സമഭിദ്രുതം
    സൂചീമുഖൈസ് തഥാ പ്രേതൈർ വിന്ധ്യശൈലോപമൈർ വൃതം
21 മേദോ രുധിരയുക്തൈശ് ച ഛിന്നബാഹൂരുപാണിഭിഃ
    നികൃത്തോദര പാദൈശ് ച തത്ര തത്ര പ്രവേരിതൈഃ
22 സ തത് കുണപ ദുർഗന്ധം അശിവം രോമഹർഷണം
    ജഗാമ രാജാ ധർമാത്മാ മധ്യേ ബഹു വിചിന്തയൻ
23 ദദർശോഷ്ണോദകൈഃ പൂർണാം നദീം ചാപി സുദുർഗമാം
    അസി പത്രവനം ചൈവ നിശിതക്ഷുര സംവൃതം
24 കരംഭ വാലുകാസ് തപ്താ ആയസീശ് ച ശിലാഃ പൃഥക്
    ലോഹകുംഭീശ് ച തൈലസ്യ ക്വാഥ്യമാനാഃ സമന്തതഃ
25 കൂടശാൽമലികം ചാപി ദുസ്പർശം തിക്ഷ്ണ കണ്ടകം
    ദദർശ ചാപി കൗന്തേയോ യാതനാഃ പാപകർമിണാം
26 സ തം ദുർഗന്ധം ആലക്ഷ്യ ദേവദൂതം ഉവാച ഹ
    കിയദ് അധ്വാനം അസ്മാഭിർ ഗന്തവ്യം ഇദം ഈദൃശം
27 ക്വ ച തേ ഭ്രാതരോ മഹ്യം തൻ മമാഖ്യാതും അർഹസി
    ദേശോ ഽയം കശ് ച ദേവാനാം ഏതദ് ഇച്ഛാമി വേദിതും
28 സ സംനിവവൃതേ ശ്രുത്വാ ധർമരാജസ്യ ഭാഷിതം
    ദേവദൂതോ ഽബ്രവീച് ചൈനം ഏതാവദ് ഗമനം തവ
29 നിവർതിതവ്യം ഹി മയാ തഥാസ്മ്യ് ഉക്തോ ദിവൗകസൈഃ
    യദി ശ്രാന്തോ ഽസി രാജേന്ദ്ര ത്വം അഥാഗന്തും അർഹസി
30 യുധിഷ്ഠിരസ് തു നിർവിണ്ണസ് തേന ഗന്ധേന മൂർഛിതഃ
    നിവർതനേ ധൃതമനാഃ പര്യാവർതത ഭാരത
31 സ സംനിവൃത്തോ ധർമാത്മാ ദുഃഖശോകസമന്വിതഃ
    ശുശ്രാവ തത്ര വദതാം ദീനാ വാചഃ സമന്തതഃ
32 ഭോ ഭോ ധർമജ രാജർഷേ പുണ്യാഭിജന പാണ്ഡവ
    അനുഗ്രഹാർഥം അസ്മാകം തിഷ്ഠ താവൻ മുഹൂർതകം
33 ആയാതി ത്വയി ദുർധർഷേ വാതി പുണ്യഃ സമീരണഃ
    തവ ഗന്ധാനുഗസ് താത യേനാസ്മാൻ സുഖം ആഗമത്
34 തേ വയം പാർഥ ദീർഘസ്യ കാലസ്യ പുരുഷർഷഭ
    സുഖം ആസാദയിഷ്യാമസ് ത്വാം ദൃഷ്ട്വാ രാജസത്തമ
35 സന്തിഷ്ഠസ്വ മഹാബാഹോ മുഹൂർതം അപി ഭാരത
    ത്വയി തിഷ്ഠതി കൗരവ്യ യതനാസ്മാൻ ന ബാധതേ
36 ഏവം ബഹുവിധാ വാചഃ കൃപണാ വേദനാവതാം
    തസ്മിൻ ദേശേ സ ശുശ്രാവ സമന്താദ് വദതാം നൃപ
37 തേഷാം തദ് വചനം ശ്രുത്വാ ദയാവാൻ ദീനഭാഷിണാം
    അഹോ കൃച്ഛ്രം ഇതി പ്രാഹ തസ്ഥൗ സ ച യുധിഷ്ഠിരഃ
38 സ താ ഗിരഃ പുരസ്താദ് വൈ ശ്രുതപൂർവാഃ പുനഃ പുനഃ
    ഗ്ലാനാനാം ദുഃഖിതാനാം ച നാഭ്യജാനത പാണ്ഡവഃ
39 അബുധ്യമാനസ് താ വാചോ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    ഉവാച കേ ഭവന്തോ വൈ കിമർഥം ഇഹ തിഷ്ഠഥ
40 ഇത്യ് ഉക്താസ് തേ തതഃ സർവേ സമന്താദ് അവഭാഷിരേ
    കർണോ ഽഹം ഭീമസേനോ ഽഹം അർജുനോ ഽഹം ഇതി പ്രഭോ
41 നകുലഃ സഹദേവോ ഽഹം ധൃഷ്ടദ്യുമ്നോ ഽഹം ഇത്യ് ഉത
    ദ്രൗപദീ ദ്രൗപദേയാശ് ച ഇത്യ് ഏവം തേ വിചുക്രുശുഃ
42 താ വാചഃ സാ തദാ ശ്രുത്വാ തദ് ദേശസദൃശീർ നൃപ
    തതോ വിമമൃശേ രാജാ കിം ന്വ് ഇദം ദൈവകാരിതം
43 കിം നു തത് കലുഷം കർമകൃതം ഏഭിർ മഹാത്മഭിഃ
    കർണേന ദ്രൗപദേയൈർ വാ പാഞ്ചാല്യാ വാ സുമധ്യയാ
44 യ ഇമേ പാപഗന്ധേ ഽസ്മിൻ ദേശേ സന്തി സുദാരുണേ
    ന ഹി ജാനാമി സർവേഷാം ദുഷ്കൃതം പുണ്യകർമണാം
45 കിം കൃത്വാ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രോ രാജസുയോധനഃ
    തഥാ ശ്രിയാ യുതഃ പാപഃ സഹ സർവൈഃ പദാനുഗൈഃ
46 മഹേന്ദ്ര ഇവ ലക്ഷ്മീവാൻ ആസ്തേ പരമപൂജിതഃ
    കസ്യേദാനീം വികാരോ ഽയം യദ് ഇമേ നരകം ഗതഃ
47 സർവധർമവിദഃ ശൂരാഃ സത്യാഗമ പരായണാഃ
    ക്ഷാത്ര ധർമപരാഃ പ്രാജ്ഞാ യജ്വാനോ ഭൂരിദക്ഷിണാഃ
48 കിം നു സുപ്തോ ഽസ്മി ജാഗർമി ചേതയാനോ ന ചേതയേ
    അഹോ ചിത്തവികാരോ ഽയം സ്യാദ് വാ മേ ചിത്തവിഭ്രമഃ
49 ഏവം ബഹുവിധം രാജാ വിമമർശ യുധിഷ്ഠിരഃ
    ദുഃഖശോകസമാവിഷ്ടശ് ചിന്താവ്യാകുലിതേന്ദ്രിയഃ
50 ക്രോധം ആഹാരയച് ചൈവ തീവ്രം ധർമസുതോ നൃപഃ
    ദേവാംശ് ച ഗർഹയാം ആസ ധർമം ചൈവ യുധിഷ്ഠിരഃ
51 സ തീവ്രഗന്ധസന്തപ്തോ ദേവദൂതം ഉവാച ഹ
    ഗമ്യതാം ഭദ്ര യേഷാം ത്വം ദൂതസ് തേഷാം ഉപാന്തികം
52 ന ഹ്യ് അഹം തത്ര യാസ്മ്യാമി സ്ഥിതോ ഽസ്മീതി നിവേദ്യതാം
    മത് സംശ്രയാദ് ഇമേ ദൂത സുഖിനോ ഭ്രാതരോ ഹി മേ
53 ഇത്യ് ഉക്തഃ സ തദാ ദൂതഃ പാണ്ഡുപുത്രേണ ധീമതാ
    ജഗാമ തത്ര യത്രാസ്തേ ദേവരാജഃ ശതക്രതുഃ
54 നിവേദയാം ആസ ച തദ് ധർമരാജ ചികീർഷിതം
    യഥോക്തം ധർമപുത്രേണ സർവം ഏവ ജനാധിപ