രാമായണം/അയോദ്ധ്യാകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം12

1 പുത്രശോകാർദിതം പാപാ വിസഞ്ജ്ഞം പതിതം ഭുവി
 വിവേഷ്ടമാനം ഉദീക്ഷ്യ സൈക്ഷ്വാകം ഇദം അബ്രവീത്
2 പാപം കൃത്വേവ കിം ഇദം മമ സംശ്രുത്യ സംശ്രവം
 ശേഷേ ക്ഷിതിതലേ സന്നഃ സ്ഥിത്യാം സ്ഥാതും ത്വം അർഹസി
3 ആഹുഃ സത്യം ഹി പരമം ധർമം ധർമവിദോ ജനാഃ
 സത്യം ആശ്രിത്യ ഹി മയാ ത്വം ച ധർമം പ്രചോദിതഃ
4 സംശ്രുത്യ ശൈബ്യഃ ശ്യേനായ സ്വാം തനും ജഗതീപതിഃ
 പ്രദായ പക്ഷിണോ രാജഞ് ജഗാമ ഗതിം ഉത്തമാം
5 തഥ ഹ്യ് അലർകസ് തേജസ്വീ ബ്രാഹ്മണേ വേദപാരഗേ
 യാചമാനേ സ്വകേ നേത്രേ ഉദ്ധൃത്യാവിമനാ ദദൗ
6 സരിതാം തു പതിഃ സ്വൽപാം മര്യാദാം സത്യം അന്വിതഃ
 സത്യാനുരോധാത് സമയേ വേലാം ഖാം നാതിവർതതേ
7 സമയം ച മമാര്യേമം യദി ത്വം ന കരിഷ്യസി
 അഗ്രതസ് തേ പരിത്യക്താ പരിത്യക്ഷ്യാമി ജീവിതം
8 ഏവം പ്രചോദിതോ രാജാ കൈകേയ്യാ നിർവിശങ്കയാ
 നാശകത് പാശം ഉന്മോക്തും ബലിർ ഇന്ദ്രകൃതം യഥാ
9 ഉദ്ഭ്രാന്തഹൃദയശ് ചാപി വിവർണവനദോ ഽഭവത്
 സ ധുര്യോ വൈ പരിസ്പന്ദൻ യുഗചക്രാന്തരം യഥാ
10 വിഹ്വലാഭ്യാം ച നേത്രാഭ്യാം അപശ്യന്ന് ഇവ ഭൂമിപഃ
  കൃച്ഛ്രാദ് ധൈര്യേണ സംസ്തഭ്യ കൈകേയീം ഇദം അബ്രവീത്
11 യസ് തേ മന്ത്രകൃതഃ പാണിർ അഗ്നൗ പാപേ മയാ ധൃതഃ
  തം ത്യജാമി സ്വജം ചൈവ തവ പുത്രം സഹ ത്വയാ
12 തതഃ പാപസമാചാരാ കൈകേയീ പാർഥിവം പുനഃ
  ഉവാച പരുഷം വാക്യം വാക്യജ്ഞാ രോഷമൂർഛിതാ
13 കിം ഇദം ഭാഷസേ രാജൻ വാക്യം ഗരരുജോപമം
  ആനായയിതും അക്ലിഷ്ടം പുത്രം രാമം ഇഹാർഹസി
14 സ്ഥാപ്യ രാജ്യേ മമ സുതം കൃത്വാ രാമം വനേചരം
  നിഃസപത്നാം ച മാം കൃത്വാ കൃതകൃത്യോ ഭവിഷ്യസി
15 സ നുന്ന ഇവ തീക്ഷേണ പ്രതോദേന ഹയോത്തമഃ
  രാജാ പ്രദോചിതോ ഽഭീക്ഷ്ണം കൈകേയീം ഇദം അബ്രവീത്
16 ധർമബന്ധേന ബദ്ധോ ഽസ്മി നഷ്ടാ ച മമ ചേതനാ
  ജ്യേഷ്ഠം പുത്രം പ്രിയം രാമം ദ്രഷ്ടും ഇച്ഛാമി ധാർമികം
17 ഇതി രാജ്ഞോ വചഃ ശ്രുത്വാ കൈകേയീ തദനന്തരം
  സ്വയം ഏവാബ്രവീത് സൂതം ഗച്ഛ ത്വം രാമം ആനയ
18 തതഃ സ രാജാ തം സൂതം സന്നഹർഷഃ സുതം പ്രതി
  ശോകാരക്തേക്ഷണഃ ശ്രീമാൻ ഉദ്വീക്ഷ്യോവാച ധാർമികഃ
19 സുമന്ത്രഃ കരുണം ശ്രുത്വാ ദൃഷ്ട്വാ ദീനം ച പാർഥിവം
  പ്രഗൃഹീതാഞ്ജലിഃ കിം ചിത് തസ്മാദ് ദേശാദ് അപാക്രമൻ
20 യദാ വക്തും സ്വയം ദൈന്യാൻ ന ശശാക മഹീപതിഃ
  തദാ സുമന്ത്രം മന്ത്രജ്ഞാ കൈകേയീ പ്രത്യുവാച ഹ
21 സുമന്ത്ര രാമം ദ്രക്ഷ്യാമി ശീഘ്രം ആനയ സുന്ദരം
  സ മന്യമാനഃ കല്യാണം ഹൃദയേന നനന്ദ ച
22 സുമന്ത്രശ് ചിന്തയാം ആസ ത്വരിതം ചോദിതസ് തയാ
  വ്യക്തം രാമോ ഽഭിഷേകാർഥം ഇഹായാസ്യതി ധർമവിത്
23 ഇതി സൂതോ മതിം കൃത്വാ ഹർഷേണ മഹതാ പുനഃ
  നിർജഗാമ മഹാതേജാ രാഘവസ്യ ദിദൃക്ഷയാ
24 തതഃ പുരസ്താത് സഹസാ വിനിർഗതോ; മഹീപതീൻ ദ്വാരഗതാൻ വിലോകയൻ
  ദദർശ പൗരാൻ വിവിധാൻ മഹാധനാൻ; ഉപസ്ഥിതാൻ ദ്വാരം ഉപേത്യ വിഷ്ഠിതാൻ