ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 10

← സ്കന്ധം 8 : അദ്ധ്യായം 8

സ്കന്ധം 8 : അദ്ധ്യായം 11 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 10

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇതി ദാനവദൈതേയാ നാവിന്ദന്നമൃതം നൃപ ।
യുക്താഃ കർമ്മണി യത്താശ്ച വാസുദേവപരാങ്മുഖാഃ ॥ 1 ॥

സാധയിത്വാമൃതം രാജൻ പായയിത്വാ സ്വകാൻ സുരാൻ ।
പശ്യതാം സർവ്വഭൂതാനാം യയൌ ഗരുഡവാഹനഃ ॥ 2 ॥

സപത്നാനാം പരാമൃദ്ധിം ദൃഷ്ട്വാ തേ ദിതിനന്ദനാഃ ।
അമൃഷ്യമാണാ ഉത്പേതുർദ്ദേവാൻ പ്രത്യുദ്യതായുധാഃ ॥ 3 ॥

തതഃ സുരഗണാഃ സർവ്വേ സുധയാ പീതയൈധിതാഃ ।
പ്രതിസംയുയുധുഃ ശസ്ത്രൈർന്നാരായണപദാശ്രയാഃ ॥ 4 ॥

തത്ര ദൈവാസുരോ നാമ രണഃ പരമദാരുണഃ ।
രോധസ്യുദന്വതോ രാജംസ്തുമുലോ രോമഹർഷണഃ ॥ 5 ॥

തത്രാന്യോന്യം സപത്നാസ്തേ സംരബ്ധമനസോ രണേ ।
സമാസാദ്യാസിഭിർബ്ബാണൈർന്നിജഘ്നുർവ്വിവിധായുധൈഃ ॥ 6 ॥

ശംഖതൂര്യമൃദംഗാനാം ഭേരീഡമരിണാം മഹാൻ ।
ഹസ്ത്യശ്വരഥപത്തീനാം നദതാം നിഃസ്വനോഽഭവത് ॥ 7 ॥

രഥിനോ രഥിഭിസ്തത്ര പത്തിഭിഃ സഹ പത്തയഃ ।
ഹയാ ഹയൈരിഭാശ്ചേഭൈഃ സമസജ്ജന്ത സംയുഗേ ॥ 8 ॥

ഉഷ്ട്രൈഃ കേചിദിഭൈഃ കേചിദപരേ യുയുധുഃ ഖരൈഃ ।
കേചിദ് ഗൗരമുഖൈർ ഋക്ഷൈർദ്ദ്വീപിഭിർഹരിഭിർഭടാഃ ॥ 9 ॥

ഗൃധ്രൈഃ കങ്കൈർബ്ബകൈരന്യേ ശ്യേനഭാസൈസ്തിമിംഗിലൈഃ ।
ശരഭൈർമ്മഹിഷൈഃ ഖഡ്ഗൈർഗ്ഗോവൃഷൈർഗ്ഗവയാരുണൈഃ ॥ 10 ॥

ശിവാഭിരാഖുഭിഃ കേചിത്കൃകലാസൈഃ ശശൈർന്നരൈഃ ।
ബസ്തൈരേകേ കൃഷ്ണസാരൈർഹംസൈരന്യേ ച സൂകരൈഃ ॥ 11 ॥

അന്യേ ജലസ്ഥലഖഗൈഃ സത്ത്വൈർവ്വികൃതവിഗ്രഹൈഃ ।
സേനയോരുഭയോ രാജൻ വിവിശുസ്തേഽഗ്രതോഽഗ്രതഃ ॥ 12 ॥

ചിത്രധ്വജപടൈ രാജന്നാതപത്രൈഃ സിതാമലൈഃ ।
മഹാധനൈർവ്വജ്രദണ്ഡൈർവ്യജനൈർബ്ബാർഹചാമരൈഃ ॥ 13 ॥

വാതോദ്ധൂതോത്തരോഷ്ണീഷൈരർച്ചിർഭിർവ്വർമ്മഭൂഷണൈഃ ।
സ്ഫുരദ്ഭിർവിശദൈഃ ശസ്ത്രൈഃ സുതരാം സൂര്യരശ്മിഭിഃ ॥ 14 ॥

ദേവദാനവവീരാണാം ധ്വജിന്യൌ പാണ്ഡുനന്ദന ।
രേജതുർവ്വീരമാലാഭിർ യാദസാമിവ സാഗരൌ ॥ 15 ॥

വൈരോചനോ ബലിഃ സംഖ്യേ സോഽസുരാണാം ചമൂപതിഃ ।
യാനം വൈഹായസം നാമ കാമഗം മയനിർമ്മിതം ॥ 16 ॥

സർവ്വസാംഗ്രാമികോപേതം സർവ്വാശ്ചര്യമയം പ്രഭോ ।
അപ്രതർക്ക്യമനിർദ്ദേശ്യം ദൃശ്യമാനമദർശനം ॥ 17 ॥

ആസ്ഥിതസ്തദ് വിമാനാഗ്ര്യം സർവ്വാനീകാധിപൈർവൃതഃ ।
വാലവ്യജനഛത്രാഗ്ര്യൈ രേജേ ചന്ദ്ര ഇവോദയേ ॥ 18 ॥

തസ്യാസൻ സർവ്വതോ യാനൈർ യൂഥാനാം പതയോഽസുരാഃ ।
നമുചിഃ ശംബരോ ബാണോ വിപ്രചിത്തിരയോമുഖഃ ॥ 19 ॥

ദ്വിമൂർദ്ധാ കാലനാഭോഽഥ പ്രഹേതിർഹേതിരില്വലഃ ।
ശകുനിർഭൂതസന്താപോ വജ്രദംഷ്ട്രോ വിരോചനഃ ॥ 20 ॥

ഹയഗ്രീവഃ ശങ്കുശിരാഃ കപിലോ മേഘദുന്ദുഭിഃ ।
താരകശ്ചക്രദൃക് ശുംഭോ നിശുംഭോ ജംഭ ഉത്കലഃ ॥ 21 ॥

അരിഷ്ടോഽരിഷ്ടനേമിശ്ച മയശ്ച ത്രിപുരാധിപഃ ।
അന്യേ പൌലോമകാലേയാ നിവാതകവചാദയഃ ॥ 22 ॥

അലബ്ധഭാഗാഃ സോമസ്യ കേവലം ക്ലേശഭാഗിനഃ ।
സർവ്വ ഏതേ രണമുഖേ ബഹുശോ നിർജ്ജിതാമരാഃ ॥ 23 ॥

സിംഹനാദാൻ വിമുഞ്ചന്തഃ ശംഖാൻ ദധ്മുർമ്മഹാരവാൻ ।
ദൃഷ്ട്വാ സപത്നാനുത്സിക്താൻ ബലഭിത്കുപിതോ ഭൃശം ॥ 24 ॥

ഐരാവതം ദിക്കരിണമാരൂഢഃ ശുശുഭേ സ്വരാട് ।
യഥാ സ്രവത്പ്രസ്രവണമുദയാദ്രിമഹർപ്പതിഃ ॥ 25 ॥

തസ്യാസൻ സർവ്വതോ ദേവാ നാനാവാഹധ്വജായുധാഃ ।
ലോകപാലാഃ സഹ ഗണൈർവായ്വഗ്നിവരുണാദയഃ ॥ 26 ॥

തേഽന്യോന്യമഭിസംസൃത്യ ക്ഷിപന്തോ മർമ്മഭിർമ്മിഥഃ ।
ആഹ്വയന്തോ വിശന്തോഽഗ്രേ യുയുധുർദ്ദ്വന്ദ്വയോധിനഃ ॥ 27 ॥

യുയോധ ബലിരിന്ദ്രേണ താരകേണ ഗുഹോഽസ്യത ।
വരുണോ ഹേതിനായുധ്യൻമിത്രോ രാജൻ പ്രഹേതിനാ ॥ 28 ॥

യമസ്തു കാലനാഭേന വിശ്വകർമ്മാ മയേന വൈ ।
ശംബരോ യുയുധേ ത്വഷ്ട്രാ സവിത്രാ തു വിരോചനഃ ॥ 29 ॥

അപരാജിതേന നമുചിരശ്വിനൌ വൃഷപർവണാ ।
സൂര്യോ ബലിസുതൈർദ്ദേവോ ബാണജ്യേഷ്ഠൈഃ ശതേന ച ॥ 30 ॥

രാഹുണാ ച തഥാ സോമഃ പുലോമ്നാ യുയുധേഽനിലഃ ।
നിശുംഭശുംഭയോർദ്ദേവീ ഭദ്രകാളീ തരസ്വിനീ ॥ 31 ॥

വൃഷാകപിസ്തു ജംഭേന മഹിഷേണ വിഭാവസുഃ ।
ഇല്വലഃ സഹ വാതാപിർബ്രഹ്മപുത്രൈരരിന്ദമ ॥ 32 ॥

കാമദേവേന ദുർമ്മർഷ ഉത്കലോ മാതൃഭിഃ സഹ ।
ബൃഹസ്പതിശ്ചോശനസാ നരകേണ ശനൈശ്ചരഃ ॥ 33 ॥

മരുതോ നിവാതകവചൈഃ കാലേയൈർവ്വസവോഽമരാഃ ।
വിശ്വേദേവാസ്തു പൌലോമൈ രുദ്രാഃ ക്രോധവശൈഃ സഹ ॥ 34 ॥

     ത ഏവമാജാവസുരാഃ സുരേന്ദ്രാഃ
          ദ്വന്ദ്വേന സംഹത്യ ച യുധ്യമാനാഃ ।
     അന്യോന്യമാസാദ്യ നിജഘ്നുരോജസാ
          ജിഗീഷവസ്തീക്ഷ്ണശരാസിതോമരൈഃ ॥ 35 ॥

     ഭുശുണ്ഡിഭിശ്ചക്രഗദർഷ്ടിപട്ടിശൈഃ
          ശക്ത്യുൽമുകൈഃ പ്രാസപരശ്വധൈരപി ।
     നിസ്ത്രിംശഭല്ലൈഃ പരിഘൈഃ സമുദ്ഗരൈഃ
          സഭിന്ദിപാലൈശ്ച ശിരാംസി ചിച്ഛിദുഃ ॥ 36 ॥

     ഗജാസ്തുരംഗാഃ സരഥാഃ പദാതയഃ
          സാരോഹവാഹാ വിവിധാ വിഖണ്ഡിതാഃ ।
     നികൃത്തബാഹൂരുശിരോധരാങ്ഘ്രയ-
          ശ്ഛിന്നധ്വജേഷ്വാസതനുത്രഭൂഷണാഃ ॥ 37 ॥

     തേഷാം പദാഘാതരഥാംഗ്സ്ചൂർണ്ണിതാ-
          ദായോധനാദുൽബണ ഉത്ഥിതസ്തദാ ।
     രേണുർദ്ദിശഃ ഖം ദ്യുമണിം ച ഛാദയൻ
          ന്യവർത്തതാസൃക്സ്രുതിഭിഃ പരിപ്ലുതാത് ॥ 38 ॥

     ശിരോഭിരുദ്ധൂതകിരീടകുണ്ഡലൈഃ
          സംരംഭദൃഗ്ഭിഃ പരിദഷ്ടദച്ഛദൈഃ ।
     മഹാഭുജൈഃ സാഭരണൈഃ സഹായുധൈഃ
          സാ പ്രാസ്തൃതാ ഭൂഃ കരഭോരുഭിർബ്ബഭൌ ॥ 39 ॥

കബന്ധാസ്തത്ര ചോത്പേതുഃ പതിതസ്വശിരോഽക്ഷിഭിഃ ।
ഉദ്യതായുധദോർദ്ദണ്ഡൈരാധാവന്തോ ഭടാൻ മൃധേ ॥ 40 ॥

ബലിർമ്മഹേന്ദ്രം ദശഭിസ്ത്രിഭിരൈരാവതം ശരൈഃ ।
ചതുർഭിശ്ചതുരോ വാഹാനേകേനാരോഹമാർച്ഛയത് ॥ 41 ॥

സ താനാപതതഃ ശക്രസ്താവദ്ഭിഃ ശീഘ്രവിക്രമഃ ।
ചിച്ഛേദ നിശിതൈർഭല്ലൈരസം പ്രാപ്താൻ ഹസന്നിവ ॥ 42 ॥

തസ്യ കർമ്മോത്തമം വീക്ഷ്യ ദുർമ്മർഷഃ ശക്തിമാദദേ ।
താം ജ്വലന്തീം മഹോൽകാഭാം ഹസ്തസ്ഥാമച്ഛിനദ്ധരിഃ ॥ 43 ॥

തതഃ ശൂലം തതഃ പ്രാസം തതസ്തോമരമൃഷ്ടയഃ ।
യദ്യച്ഛസ്ത്രം സമാദദ്യാത് സർവ്വം തദച്ഛിനദ് വിഭുഃ ॥ 44 ॥

സസർജ്ജാഥാസുരീം മായാമന്തർദ്ധാനഗതോഽസുരഃ ।
തതഃ പ്രാദുരഭൂച്ഛൈലഃ സുരാനീകോപരി പ്രഭോ ॥ 45 ॥

തതോ നിപേതുസ്തരവോ ദഹ്യമാനാ ദവാഗ്നിനാ ।
ശിലാഃ സടങ്കശിഖരാശ്ചൂർണ്ണയന്ത്യോ ദ്വിഷദ്ബലം ॥ 46 ॥

മഹോരഗാഃ സമുത്പേതുർദ്ദന്ദശൂകാഃ സവൃശ്ചികാഃ ।
സിംഹവ്യാഘ്രവരാഹാശ്ച മർദ്ദയന്തോ മഹാഗജാൻ ॥ 47 ॥

യാതുധാന്യശ്ച ശതശഃ ശൂലഹസ്താ വിവാസസഃ ।
ഛിന്ധി ഭിന്ധീതി വാദിന്യസ്തഥാ രക്ഷോഗണാഃ പ്രഭോ ॥ 48 ॥

തതോ മഹാഘനാ വ്യോമ്നി ഗംഭീരപരുഷസ്വനാഃ ।
അംഗാരാൻ മുമുചുർവ്വാതൈരാഹതാഃ സ്തനയിത്നവഃ ॥ 49 ॥

സൃഷ്ടോ ദൈത്യേന സുമഹാൻ വഹ്നിഃ ശ്വസനസാരഥിഃ ।
സാംവർത്തക ഇവാത്യുഗ്രോ വിബുധധ്വജിനീമധാക് ॥ 50 ॥

തതഃ സമുദ്ര ഉദ്വേലഃ സർവ്വതഃ പ്രത്യദൃശ്യത ।
പ്രചണ്ഡവാതൈരുദ്ധൂതതരംഗാവർത്തഭീഷണഃ ॥ 51 ॥

ഏവം ദൈത്യൈർമ്മഹാമായൈരലക്ഷ്യഗതിഭീഷണൈഃ ।
സൃജ്യമാനാസു മായാസു വിഷേദുഃ സുരസൈനികാഃ ॥ 52 ॥

ന തത്പ്രതിവിധിം യത്ര വിദുരിന്ദ്രാദയോ നൃപ ।
ധ്യാതഃ പ്രാദുരഭൂത് തത്ര ഭഗവാൻ വിശ്വഭാവനഃ ॥ 53 ॥

     തതഃ സുപർണ്ണാംസകൃതാംഘ്രിപല്ലവഃ
          പിശംഗവാസാ നവകഞ്ജലോചനഃ ।
     അദൃശ്യതാഷ്ടായുധബാഹുരുല്ലസ-
          ച്ഛ്രീകൌസ്തുഭാനർഘ്യകിരീടകുണ്ഡലഃ ॥ 54 ॥

     തസ്മിൻ പ്രവിഷ്ടേഽസുരകൂടകർമ്മജാ
          മായാ വിനേശുർമ്മഹിനാ മഹീയസഃ ।
     സ്വപ്നോ യഥാ ഹി പ്രതിബോധ ആഗതേ
          ഹരിസ്മൃതിഃ സർവ്വവിപദ്വിമോക്ഷണം ॥ 55 ॥

     ദൃഷ്ട്വാ മൃധേ ഗരുഡവാഹമിഭാരിവാഹ
          ആവിധ്യ ശൂലമഹിനോദഥ കാലനേമിഃ ।
     തല്ലീലയാ ഗരുഡമൂർദ്ധ്നി പതദ്ഗൃഹീത്വാ
          തേനാഹനന്നൃപ സവാഹമരിം ത്ര്യധീശഃ ॥ 56 ॥

     മാലീ സുമാല്യതിബലൌ യുധി പേതതുർ യ-
          ച്ചക്രേണ കൃത്തശിരസാവഥ മാല്യവാംസ്തം ।
     ആഹത്യ തിഗ്മഗദയാഹനദണ്ഡജേന്ദ്രം
          താവച്ഛിരോഽച്ഛിനദരേർന്നദതോഽരിണാദ്യഃ ॥ 57 ॥