ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 23

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 23

തിരുത്തുക


ശ്രീശുക ഉവാച

     ഇത്യുക്തവന്തം പുരുഷം പുരാതനം
          മഹാനുഭാവോഽഖിലസാധുസമ്മതഃ ।
     ബദ്ധാഞ്ജലിർബ്ബഷ്പകലാകുലേക്ഷണോ
     ഭക്ത്യുദ്ഗളോ ഗദ്ഗദയാ ഗിരാബ്രവീത് ॥ 1 ॥

ബലിരുവാച

     അഹോ പ്രണാമായ കൃതഃ സമുദ്യമഃ
          പ്രപന്നഭക്താർത്ഥവിധൌ സമാഹിതഃ ।
     യല്ലോകപാലൈസ്ത്വദനുഗ്രഹോഽമരൈ-
          രലബ്ധപൂർവ്വോഽപസദേഽസുരേഽർപ്പിതഃ ॥ 2 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇത്യുക്ത്വാ ഹരിമാനാമ്യ ബ്രഹ്മാണം സഭവം തതഃ ।
വിവേശ സുതലം പ്രീതോ ബലിർമുക്തഃ സഹാസുരൈഃ ॥ 3 ॥

ഏവമിന്ദ്രായ ഭഗവാൻ പ്രത്യാനീയ ത്രിവിഷ്ടപം ।
പൂരയിത്വാദിതേഃ കാമമശാസത് സകലം ജഗത് ॥ 4 ॥

ലബ്ധപ്രസാദം നിർമ്മുക്തം പൌത്രം വംശധരം ബലിം ।
നിശാമ്യ ഭക്തിപ്രവണഃ പ്രഹ്ളാദ ഇദമബ്രവീത് ॥ 5 ॥

പ്രഹ്ലാദ ഉവാച

     നേമം വിരിഞ്ചോ ലഭതേ പ്രസാദം
          ന ശ്രീർന്ന ശർവ്വഹ് കിമുതാപരേ തേ ।
     യന്നോഽസുരാണാമസി ദുർഗ്ഗപാലോ
          വിശ്വാഭിവന്ദ്യൈരഭിവന്ദിതാങ്ഘ്രിഃ ॥ 6 ॥

     യത്പാദപദ്മമകരന്ദനിഷേവണേന
          ബ്രഹ്മാദയഃ ശരണദാശ്നുവതേ വിഭൂതീഃ ।
     കസ്മാദ്‌ വയം കുസൃതയഃ ഖലയോനയസ്തേ
          ദാക്ഷിണ്യദൃഷ്ടിപദവീം ഭവതഃ പ്രണീതാഃ ॥ 7 ॥

     ചിത്രം തവേഹിതമഹോഽമിതയോഗമായാ-
          ലീലാവിസൃഷ്ടഭുവനസ്യ വിശാരദസ്യ ।
     സർവ്വാത്മനഃ സമദൃശോഽവിഷമഃ സ്വഭാവോ
          ഭക്തപ്രിയോ യദസി കൽപതരുസ്വഭാവഃ ॥ 8 ॥

ശ്രീഭഗവാനുവാച

വത്സ പ്രഹ്ളാദ ഭദ്രം തേ പ്രയാഹി സുതലാലയം ।
മോദമാനഃ സ്വപൌത്രേണ ജ്ഞാതീനാം സുഖമാവഹ ॥ 9 ॥

നിത്യം ദ്രഷ്ടാസി മാം തത്ര ഗദാപാണിമവസ്ഥിതം ।
മദ്ദർശനമഹാഹ്ളാദധ്വസ്തകർമ്മനിബന്ധനഃ ॥ 10 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ആജ്ഞാം ഭഗവതോ രാജൻ പ്രഹ്ളാദോ ബലിനാ സഹ ।
ബാഢമിത്യമലപ്രജ്ഞോ മൂർദ്ധ്ന്യാധായ കൃതാഞ്ജലിഃ ॥ 11 ॥

പരിക്രമ്യാദിപുരുഷം സർവ്വാസുരചമൂപതിഃ ।
പ്രണതസ്തദനുജ്ഞാതഃ പ്രവിവേശ മഹാബിലം ॥ 12 ॥

അഥാഹോശനസം രാജൻ ഹരിർന്നാരായണോഽന്തികേ ।
ആസീനമൃത്വിജാം മധ്യേ സദസി ബ്രഹ്മവാദിനാം ॥ 13 ॥

ബ്രഹ്മൻ സന്തനു ശിഷ്യസ്യ കർമ്മച്ഛിദ്രം വിതന്വതഃ ।
യത്തത്കർമ്മസു വൈഷമ്യം ബ്രഹ്മദൃഷ്ടം സമം ഭവേത് ॥ 14 ॥

ശുക്ര ഉവാച

കുതസ്തത്കർമ്മവൈഷമ്യം യസ്യ കർമ്മേശ്വരോ ഭവാൻ ।
യജ്ഞേശോ യജ്ഞപുരുഷഃ സർവ്വഭാവേന പൂജിതഃ ॥ 15 ॥

മന്ത്രതസ്തന്ത്രതശ്ഛിദ്രം ദേശകാലാർഹവസ്തുതഃ ।
സർവ്വം കരോതി നിശ്ഛിദ്രം നാമസങ്കീർതനം തവ ॥ 16 ॥

തഥാപി വദതോ ഭൂമൻ കരിഷ്യാമ്യനുശാസനം ।
ഏതച്ഛ്രേയഃ പരം പുംസാം യത്തവാജ്ഞാനുപാലനം ॥ 17 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

അഭിനന്ദ്യ ഹരേരാജ്ഞാമുശനാ ഭഗവാനിതി ।
യജ്ഞച്ഛിദ്രം സമാധത്ത ബലേർവ്വിപ്രർഷിഭിഃ സഹ ॥ 18 ॥

ഏവം ബലേർമ്മഹീം രാജൻ ഭിക്ഷിത്വാ വാമനോ ഹരിഃ ।
ദദൌ ഭ്രാത്രേ മഹേന്ദ്രായ ത്രിദിവം യത്പരൈർഹൃതം ॥ 19 ॥

പ്രജാപതിപതിർബ്രഹ്മാ ദേവർഷിപിതൃഭൂമിപൈഃ ।
ദക്ഷഭൃഗ്വംഗിരോമുഖ്യൈഃ കുമാരേണ ഭവേന ച ॥ 20 ॥

കശ്യപസ്യാദിതേഃ പ്രീത്യൈ സർവ്വഭൂതഭവായ ച ।
ലോകാനാം ലോകപാലാനാമകരോദ് വാമനം പതിം ॥ 21 ॥

വേദാനാം സർവ്വദേവാനാം ധർമ്മസ്യ യശസഃ ശ്രിയഃ ।
മംഗലാനാം വ്രതാനാം ച കൽപം സ്വർഗ്ഗാപവർഗ്ഗയോഃ ॥ 22 ॥

ഉപേന്ദ്രം കൽപയാംചക്രേ പതിം സർവ്വവിഭൂതയേ ।
തദാ സർവ്വാണി ഭൂതാനി ഭൃശം മുമുദിരേ നൃപ ॥ 23 ॥

തതസ്ത്വിന്ദ്രഃ പുരസ്കൃത്യ ദേവയാനേന വാമനം ।
ലോകപാലൈർദ്ദിവം നിന്യേ ബ്രഹ്മണാ ചാനുമോദിതഃ ॥ 24 ॥

പ്രാപ്യ ത്രിഭുവനം ചേന്ദ്ര ഉപേന്ദ്രഭുജപാലിതഃ ।
ശ്രിയാ പരമയാ ജുഷ്ടോ മുമുദേ ഗതസാധ്വസഃ ॥ 25 ॥

ബ്രഹ്മാ ശർവ്വഃ കുമാരശ്ച ഭൃഗ്വാദ്യാ മുനയോ നൃപ ।
പിതരഃ സർവ്വഭൂതാനി സിദ്ധാ വൈമാനികാശ്ച യേ ॥ 26 ॥

സുമഹത്കർമ്മ തദ്വിഷ്ണോർഗ്ഗായന്തഃ പരമാദ്ഭുതം ।
ധിഷ്ണ്യാനി സ്വാനി തേ ജഗ്മുരദിതിം ച ശശംസിരേ ॥ 27 ॥

സർവ്വമേതൻമയാഽഽഖ്യാതം ഭവതഃ കുലനന്ദന ।
ഉരുക്രമസ്യ ചരിതം ശ്രോതൄണാമഘമോചനം ॥ 28 ॥

     പാരം മഹിമ്ന ഉരുവിക്രമതോ ഗൃണാനോ
          യഃ പാർത്ഥിവാനി വിമമേ സ രജാംസി മർത്ത്യഃ ।
     കിം ജായമാന ഉത ജാത ഉപൈതി മർത്ത്യ
          ഇത്യാഹ മന്ത്രദൃഗൃഷിഃ പുരുഷസ്യ യസ്യ ॥ 29 ॥

യ ഇദം ദേവദേവസ്യ ഹരേരദ്ഭുതകർമ്മണഃ ।
അവതാരാനുചരിതം ശൃണ്വൻ യാതി പരാം ഗതിം ॥ 30 ॥

ക്രിയമാണേ കർമ്മണീദം ദൈവേ പിത്ര്യേഽഥ മാനുഷേ ।
യത്ര യത്രാനുകീർത്ത്യേത തത്തേഷാം സുകൃതം വിദുഃ ॥ 31 ॥