ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 22
| ← സ്കന്ധം 3 : അദ്ധ്യായം 21 | സ്കന്ധം 3 : അദ്ധ്യായം 23 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 22 തിരുത്തുക
മൈത്രേയ ഉവാച
ഏവമാവിഷ്കൃതാശേഷഗുണകർമ്മോദയോ മുനിം ।
സവ്രീഡ ഇവ തം സംമ്രാഡുപാരതമുവാച ഹ ॥ 1 ॥
മനുരുവാച
ബ്രഹ്മാസൃജത്‌സ്വമുഖതോ യുഷ്മാനാത്മപരീപ്സയാ ।
ഛന്ദോമയസ്തപോവിദ്യായോഗയുക്താനലമ്പടാൻ ॥ 2 ॥
തത്‌ത്രാണായാസൃജച്ചാസ്മാൻ ദോഃസഹസ്രാത്‌സഹസ്രപാത് ।
ഹൃദയം തസ്യ ഹി ബ്രഹ്മ ക്ഷത്രമങ്ഗം പ്രചക്ഷതേ ॥ 3 ॥
അതോ ഹ്യന്യോന്യമാത്മാനം ബ്രഹ്മ ക്ഷത്രം ച രക്ഷതഃ ।
രക്ഷതി സ്മാവ്യയോ ദേവഃ സ യഃ സദസദാത്മകഃ ॥ 4 ॥
തവ സന്ദർശനാദേവ ച്ഛിന്നാ മേ സർവ്വസംശയാഃ ।
യത്‌സ്വയം ഭഗവാൻ പ്രീത്യാ ധർമ്മമാഹ രിരക്ഷിഷോഃ ॥ 5 ॥
ദിഷ്ട്യാ മേ ഭഗവാൻ ദൃഷ്ടോ ദുർദ്ദർശോ യോഽകൃതാത്മനാം ।
ദിഷ്ട്യാ പാദരജഃ സ്പൃഷ്ടം ശീർഷ്ണാ മേ ഭവതഃ ശിവം ॥ 6 ॥
ദിഷ്ട്യാ ത്വയാനുശിഷ്ടോഽഹം കൃതശ്ചാനുഗ്രഹോ മഹാൻ ।
അപാവൃതൈഃ കർണ്ണരന്ധ്രൈർജ്ജുഷ്ടാ ദിഷ്ട്യോശതീർഗ്ഗിരഃ ॥ 7 ॥
സ ഭവാൻ ദുഹിതൃസ്നേഹപരിക്ലിഷ്ടാത്മനോ മമ ।
ശ്രോതുമർഹസി ദീനസ്യ ശ്രാവിതം കൃപയാ മുനേ ॥ 8 ॥
പ്രിയവ്രതോത്താനപദോഃ സ്വസേയം ദുഹിതാ മമ ।
അന്വിച്ഛതി പതിം യുക്തം വയഃശീലഗുണാദിഭിഃ ॥ 9 ॥
യദാ തു ഭവതഃ ശീലശ്രുതരൂപവയോഗുണാൻ ।
അശൃണോന്നാരദാദേഷാ ത്വയ്യാസീത്കൃതനിശ്ചയാ ॥ 10 ॥
തത്പ്രതീച്ഛ ദ്വിജാഗ്ര്യേമാം ശ്രദ്ധയോപഹൃതാം മയാ ।
സർവ്വാത്മനാനുരൂപാം തേ ഗൃഹമേധിഷു കർമ്മസു ॥ 11 ॥
ഉദ്യതസ്യ ഹി കാമസ്യ പ്രതിവാദോ ന ശസ്യതേ ।
അപി നിർമ്മുക്തസംഗസ്യ കാമരക്തസ്യ കിം പുനഃ ॥ 12 ॥
യ ഉദ്യതമനാദൃത്യ കീനാശമഭിയാചതേ ।
ക്ഷീയതേ തദ്യശഃ സ്ഫീതം മാനശ്ചാവജ്ഞയാ ഹതഃ ॥ 13 ॥
അഹം ത്വാശൃണവം വിദ്വൻ വിവാഹാർത്ഥം സമുദ്യതം ।
അതസ്ത്വമുപകുർവ്വാണഃ പ്രത്താം പ്രതിഗൃഹാണ മേ ॥ 14 ॥
ഋഷിരുവാച
ബാഢമുദ്വോഢുകാമോഽഹമപ്രത്താ ച തവാത്മജാ ।
ആവയോരനുരൂപോഽസാവാദ്യോ വൈവാഹികോ വിധിഃ ॥ 15 ॥
കാമഃ സ ഭൂയാന്നരദേവ തേഽസ്യാഃ
പുത്ര്യാഃ സമാമ്‌നായവിധൌ പ്രതീതഃ ।
ക ഏവ തേ തനയാം നാദ്രിയേത
സ്വയൈവ കാന്ത്യാ ക്ഷിപതീമിവ ശ്രിയം ॥ 16 ॥
യാം ഹർമ്മ്യപൃഷ്ഠേ ക്വണദങ്ഘ്രിശോഭാം
വിക്രീഡതീം കന്ദുകവിഹ്വലാക്ഷീം ।
വിശ്വാവസുർന്യപതത്സ്വാദ്വിമാനാദ്-
വിലോക്യ സമ്മോഹവിമൂഢചേതാഃ ॥ 17 ॥
താം പ്രാർത്ഥയന്തീം ലലനാലലാമ-
മസേവിതശ്രീചരണൈരദൃഷ്ടാം ।
വത്സാം മനോരുച്ചപദഃ സ്വസാരം
കോ നാനുമന്യേത ബുധോഽഭിയാതാം ॥ 18 ॥
അതോ ഭജിഷ്യേ സമയേന സാധ്വീം
യാവത്തേജോ ബിഭൃയാദാത്മനോ മേ ।
അതോ ധർമ്മാൻ പാരമഹംസ്യമുഖ്യാൻ
ശുക്ലപ്രോക്താൻ ബഹു മന്യേഽവിഹിംസ്രാൻ ॥ 19 ॥
യതോഽഭവദ്വിശ്വമിദം വിചിത്രം
സംസ്ഥാസ്യതേ യത്ര ച വാവതിഷ്ഠതേ ।
പ്രജാപതീനാം പതിരേഷ മഹ്യം
പരം പ്രമാണം ഭഗവാനനന്തഃ ॥ 20 ॥
മൈത്രേയ ഉവാച
സ ഉഗ്രധന്വന്നിയദേവാബഭാഷേ
ആസീച്ച തൂഷ്ണീമരവിന്ദനാഭം ।
ധിയോപഗൃഹ്ണൻ സ്മിതശോഭിതേന
മുഖേന ചേതോ ലുലുഭേ ദേവഹൂത്യാഃ ॥ 21 ॥
സോഽനുജ്ഞാത്വാ വ്യവസിതം മഹിഷ്യാ ദുഹിതുഃ സ്ഫുടം ।
തസ്മൈ ഗുണഗണാഢ്യായ ദദൌ തുല്യാം പ്രഹർഷിതഃ ॥ 22 ॥
ശതരൂപാ മഹാരാജ്ഞീ പാരിബർഹാൻ മഹാധനാൻ ।
ദമ്പത്യോഃ പര്യദാത്പ്രീത്യാ ഭൂഷാവാസഃ പരിച്ഛദാൻ ॥ 23 ॥
പ്രത്താം ദുഹിതരം സംമ്രാട് സദൃക്ഷായ ഗതവ്യഥഃ ।
ഉപഗുഹ്യ ച ബാഹുഭ്യാമൌത്കണ്ഠ്യോൻമഥിതാശയഃ ॥ 24 ॥
അശക്നുവംസ്തദ്വിരഹം മുഞ്ചൻ ബാഷ്പകലാം മുഹുഃ ।
ആസിഞ്ചദംബ വത്സേതി നേത്രോദൈർദ്ദുഹിതുഃ ശിഖാഃ ॥ 25 ॥
ആമന്ത്ര്യ തം മുനിവരമനുജ്ഞാതഃ സഹാനുഗഃ ।
പ്രതസ്ഥേ രഥമാരുഹ്യ സഭാര്യഃ സ്വപുരം നൃപഃ ॥ 26 ॥
ഉഭയോഃ ഋഷികുല്യായാഃ സരസ്വത്യാഃ സുരോധസോഃ ।
ഋഷീണാമുപശാന്താനാം പശ്യന്നാശ്രമസമ്പദഃ ॥ 27 ॥
തമായാന്തമഭിപ്രേത്യ ബ്രഹ്മാവർത്താത്പ്രജാഃ പതിം ।
ഗീതസംസ്തുതിവാദിത്രൈഃ പ്രത്യുദീയുഃ പ്രഹർഷിതാഃ ॥ 28 ॥
ബർഹിഷ്മതീ നാമ പുരീ സർവ്വസമ്പത്സമന്വിതാ ।
ന്യപതൻ യത്ര രോമാണി യജ്ഞസ്യാംഗം വിധുന്വതഃ ॥ 29 ॥
കുശാഃ കാശാസ്ത ഏവാസൻ ശശ്വദ്ധരിതവർച്ചസഃ ।
ഋഷയോ യൈഃ പരാഭാവ്യ യജ്ഞഘ്നാന്യജ്ഞമീജിരേ ॥ 30 ॥
കുശകാശമയം ബർഹിരാസ്തീര്യ ഭഗവാൻ മനുഃ ।
അയജദ്യജ്ഞപുരുഷം ലബ്ധാ സ്ഥാനം യതോ ഭുവം ॥ 31 ॥
ബർഹിഷ്മതീം നാമ വിഭുര്യാം നിർവ്വിശ്യ സമാവസത് ।
തസ്യാം പ്രവിഷ്ടോ ഭവനം താപത്രയവിനാശനം ॥ 32 ॥
സഭാര്യഃ സപ്രജഃ കാമാൻ ബുഭുജേഽന്യാവിരോധതഃ ।
സംഗീയമാനസത്കീർത്തിഃ സസ്ത്രീഭിഃ സുരഗായകൈഃ ।
പ്രത്യൂഷേഷ്വനുബദ്ധേന ഹൃദാ ശൃണ്വൻ ഹരേഃ കഥാഃ ॥ 33 ॥
നിഷ്ണാതം യോഗമായാസു മുനിം സ്വായംഭുവം മനും ।
യദാ ഭ്രംശയിതും ഭോഗാ ന ശേകുർഭഗവത്പരം ॥ 34 ॥
അയാതയാമാസ്തസ്യാസൻ യാമാഃ സ്വാന്തരയാപനാഃ ।
ശൃണ്വതോ ധ്യായതോ വിഷ്ണോഃ കുർവ്വതോ ബ്രുവതഃ കഥാഃ ॥ 35 ॥
സ ഏവം സ്വാന്തരം നിന്യേ യുഗാനാമേകസപ്തതിം ।
വാസുദേവപ്രസംഗേന പരിഭൂതഗതിത്രയഃ ॥ 36 ॥
ശാരീരാ മാനസാ ദിവ്യാ വൈയാസേ യേ ച മാനുഷാഃ ।
ഭൌതികാശ്ച കഥം ക്ലേശാ ബാധന്തേ ഹരിസംശ്രയം ॥ 37 ॥
യഃ പൃഷ്ടോ മുനിഭിഃ പ്രാഹ ധർമ്മാന്നാനാവിധാൻ ശുഭാൻ ।
നൃണാം വർണ്ണാശ്രമാണാം ച സർവ്വഭൂതഹിതഃ സദാ ॥ 38 ॥
ഏതത്ത ആദിരാജസ്യ മനോശ്ചരിതമദ്ഭുതം ।
വർണ്ണിതം വർണ്ണനീയസ്യ തദപത്യോദയം ശൃണു ॥ 39 ॥