ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 12

← സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 11

സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 13 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 12

ഋഷിരുവാച

     ഏവം ജിഹാസുർനൃപ ദേഹമാജൌ
          മൃത്യും വരം വിജയാൻമന്യമാനഃ ।
     ശൂലം പ്രഗൃഹ്യാഭ്യപതത് സുരേന്ദ്രം
          യഥാ മഹാപുരുഷം കൈടഭോഽപ്സു ॥ 1 ॥

     തതോ യുഗാന്താഗ്നികഠോരജിഹ്വ-
          മാവിധ്യ ശൂലം തരസാസുരേന്ദ്രഃ ।
     ക്ഷിപ്ത്വാ മഹേന്ദ്രായ വിനദ്യ വീരോ
          ഹതോഽസി പാപേതി രുഷാ ജഗാദ ॥ 2 ॥

     ഖ ആപതത്തദ് വിചലദ്ഗ്രഹോൽക്കവ-
          ന്നിരീക്ഷ്യ ദുഷ്പ്രേക്ഷ്യമജാതവിക്ലവഃ ।
     വജ്രേണ വജ്രീ ശതപർവ്വണാച്ഛിനദ്
          ഭുജം ച തസ്യോരഗരാജഭോഗം ॥ 3 ॥

     ഛിന്നൈകബാഹുഃ പരിഘേണ വൃത്രഃ
          സംരബ്ധ ആസാദ്യ ഗൃഹീതവജ്രം ।
     ഹനൌ തതാഡേന്ദ്രമഥാമരേഭം
          വജ്രം ച ഹസ്താന്ന്യപതൻമഘോനഃ ॥ 4 ॥

     വൃത്രസ്യ കർമ്മാതിമഹാദ്ഭുതം തത്
          സുരാസുരാശ്ചാരണസിദ്ധസംഘാഃ ।
     അപൂജയംസ്തത്പുരുഹൂതസങ്കടം
          നിരീക്ഷ്യ ഹാ ഹേതി വിചുക്രുശുർഭൃശം ॥ 5 ॥

     ഇന്ദ്രോ ന വജ്രം ജഗൃഹേ വിലജ്ജിത-
          ശ്ച്യുതം സ്വഹസ്താദരിസന്നിധൌ പുനഃ ।
     തമാഹ വൃത്രോ ഹര ആത്തവജ്രോ
          ജഹി സ്വശത്രും ന വിഷാദകാലഃ ॥ 6 ॥

     യുയുത്സതാം കുത്രചിദാതതായിനാം
          ജയഃ സദൈകത്ര ന വൈ പരാത്മനാം ।
     വിനൈകമുത്പത്തിലയസ്ഥിതീശ്വരം
          സർവ്വജ്ഞമാദ്യം പുരുഷം സനാതനം ॥ 7 ॥

ലോകാഃ സപാലാ യസ്യേമേ ശ്വസന്തി വിവശാ വശേ ।
ദ്വിജാ ഇവ ശിചാ ബദ്ധാഃ സ കാല ഇഹ കാരണം ॥ 8 ॥

ഓജഃ സഹോ ബലം പ്രാണമമൃതം മൃത്യുമേവ ച ।
തമജ്ഞായ ജനോ ഹേതുമാത്മാനം മന്യതേ ജഡം ॥ 9 ॥

യഥാ ദാരുമയീ നാരീ യഥാ യന്ത്രമയോ മൃഗഃ ।
ഏവം ഭൂതാനി മഘവന്നീശതന്ത്രാണി വിദ്ധി ഭോഃ ॥ 10 ॥

പുരുഷഃ പ്രകൃതിർവ്യക്തമാത്മാ ഭൂതേന്ദ്രിയാശയാഃ ।
ശക്നുവന്ത്യസ്യ സർഗ്ഗാദൌ ന വിനാ യദനുഗ്രഹാത് ॥ 11 ॥

അവിദ്വാനേവമാത്മാനം മന്യതേഽനീശമീശ്വരം ।
ഭൂതൈഃ സൃജതി ഭൂതാനി ഗ്രസതേ താനി തൈഃ സ്വയം ॥ 12 ॥

ആയുഃ ശ്രീഃ കീർത്തിരൈശ്വര്യമാശിഷഃ പുരുഷസ്യ യാഃ ।
ഭവന്ത്യേവ ഹി തത്കാലേ യഥാനിച്ഛോർവിപര്യയാഃ ॥ 13 ॥

തസ്മാദകീർത്തിയശസോർജ്ജയാപജയയോരപി ।
സമഃ സ്യാത് സുഖദുഃഖാഭ്യാം മൃത്യുജീവിതയോസ്തഥാ ॥ 14 ॥

സത്ത്വം രജസ്തമ ഇതി പ്രകൃതേർന്നാത്മനോ ഗുണാഃ ।
തത്ര സാക്ഷിണമാത്മാനം യോ വേദ ന സ ബധ്യതേ ॥ 15 ॥

പശ്യ മാം നിർജ്ജിതം ശക്ര വൃക്ണായുധഭുജം മൃധേ ।
ഘടമാനം യഥാശക്തി തവ പ്രാണജിഹീർഷയാ ॥ 16 ॥

പ്രാണഗ്ലഹോഽയം സമര ഇഷ്വക്ഷോ വാഹനാസനഃ ।
അത്ര ന ജ്ഞായതേഽമുഷ്യ ജയോഽമുഷ്യ പരാജയഃ ॥ 17 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇന്ദ്രോ വൃത്രവചഃ ശ്രുത്വാ ഗതാളീകമപൂജയത് ।
ഗൃഹീതവജ്രഃ പ്രഹസംസ്തമാഹ ഗതവിസ്മയഃ ॥ 18 ॥

ഇന്ദ്ര ഉവാച

അഹോ ദാനവ സിദ്ധോഽസി യസ്യ തേ മതിരീദൃശീ ।
ഭക്തഃ സർവ്വാത്മനാഽഽത്മാനം സുഹൃദം ജഗദീശ്വരം ॥ 19 ॥

ഭവാനതാർഷീൻമായാം വൈ വൈഷ്ണവീം ജനമോഹിനീം ।
യദ് വിഹായാസുരം ഭാവം മഹാപുരുഷതാം ഗതഃ ॥ 20 ॥

ഖല്വിദം മഹദാശ്ചര്യം യദ്രജഃപ്രകൃതേസ്തവ ।
വാസുദേവേ ഭഗവതി സത്ത്വാത്മനി ദൃഢാ മതിഃ ॥ 21 ॥

യസ്യ ഭക്തിർഭഗവതി ഹരൌ നിഃശ്രേയസേശ്വരേ ।
വിക്രീഡതോഽമൃതാംഭോധൌ കിം ക്ഷുദ്രൈഃ ഖാതകോദകൈഃ ॥ 22 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇതി ബ്രുവാണാവന്യോന്യം ധർമജിജ്ഞാസയാ നൃപ ।
യുയുധാതേ മഹാവീര്യാവിന്ദ്രവൃത്രൌ യുധാമ്പതീ ॥ 23 ॥

ആവിധ്യ പരിഘം വൃത്രഃ കാർഷ്ണായസമരിന്ദമഃ ।
ഇന്ദ്രായ പ്രാഹിണോദ്ഘോരം വാമഹസ്തേന മാരിഷ ॥ 24 ॥

സ തു വൃത്രസ്യ പരിഘം കരം ച കരഭോപമം ।
ചിച്ഛേദ യുഗപദ്ദേവോ വജ്രേണ ശതപർവ്വണാ ॥ 25 ॥

ദോർഭ്യാമുത്കൃത്തമൂലാഭ്യാം ബഭൌ രക്തസ്രവോഽസുരഃ ।
ഛിന്നപക്ഷോ യഥാ ഗോത്രഃ ഖാദ്ഭ്രഷ്ടോ വജ്രിണാ ഹതഃ ॥ 26 ॥

കൃത്വാധരാം ഹനും ഭൂമൌ ദൈത്യോ ദിവ്യുത്തരാം ഹനും ।
നഭോഗംഭീരവക്ത്രേണ ലേലിഹോൽബണജിഹ്വയാ ॥ 27 ॥

ദംഷ്ട്രാഭിഃ കാലകൽപാഭിർഗ്രസന്നിവ ജഗത്ത്രയം ।
അതിമാത്രമഹാകായ ആക്ഷിപംസ്തരസാ ഗിരീൻ ॥ 28 ॥

ഗിരിരാട് പാദചാരീവ പദ്ഭ്യാം നിർജ്ജരയൻ മഹീം ।
ജഗ്രാസ സ സമാസാദ്യ വജ്രിണം സഹവാഹനം ॥ 29 ॥

മഹാപ്രാണോ മഹാവീര്യോ മഹാസർപ്പ ഇവ ദ്വിപം ।
വൃത്രഗ്രസ്തം തമാലക്ഷ്യ സപ്രജാപതയഃ സുരാഃ ।
ഹാ കഷ്ടമിതി നിർവിണ്ണാശ്ചുക്രുശുഃ സമഹർഷയഃ ॥ 30 ॥

നിഗീർണ്ണോഽപ്യസുരേന്ദ്രേണ ന മമാരോദരം ഗതഃ ।
മഹാപുരുഷസന്നദ്ധോ യോഗമായാബലേന ച ॥ 31 ॥

ഭിത്ത്വാ വജ്രേണ തത്കുക്ഷിം നിഷ്ക്രമ്യ ബലഭിദ്വിഭുഃ ।
ഉച്ചകർത്ത ശിരഃ ശത്രോർഗ്ഗിരിശൃംഗമിവൌജസാ ॥ 32 ॥

     വജ്രസ്തു തത്കന്ധരമാശുവേഗഃ
          കൃന്തൻ സമന്താത്പരിവർത്തമാനഃ ।
     ന്യപാതയത്താവദഹർഗ്ഗണേന
          യോ ജ്യോതിഷാമയനേ വാർത്രഹത്യേ ॥ 33 ॥

     തദാ ച ഖേ ദുന്ദുഭയോ വിനേദുർ-
          ഗന്ധർവ്വസിദ്ധാഃ സമഹർഷിസംഘാഃ ।
     വാർത്രഘ്നലിംഗൈസ്തമഭിഷ്ടുവാനാ
          മന്ത്രൈർമ്മുദാ കുസുമൈരഭ്യവർഷൻ ॥ 34 ॥

വൃത്രസ്യ ദേഹാന്നിഷ്ക്രാന്തമാത്മജ്യോതിരരിന്ദമ ।
പശ്യതാം സർവ്വലോകാനാമലോകം സമപദ്യത ॥ 35 ॥