ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 15

← സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 14

സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 16 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 15

ശ്രീശുക ഉവാച

ഊചതുർമൃതകോപാന്തേ പതിതം മൃതകോപമം ।
ശോകാഭിഭൂതം രാജാനം ബോധയന്തൌ സദുക്തിഭിഃ ॥ 1 ॥

കോഽയം സ്യാത്തവ രാജേന്ദ്ര ഭവാൻ യമനുശോചതി ।
ത്വം ചാസ്യ കതമഃ സൃഷ്ടൌ പുരേദാനീമതഃ പരം ॥ 2 ॥

യഥാ പ്രയാന്തി സംയാന്തി സ്രോതോവേഗേന വാലുകാഃ ।
സംയുജ്യന്തേ വിയുജ്യന്തേ തഥാ കാലേന ദേഹിനഃ ॥ 3 ॥

യഥാ ധാനാസു വൈ ധാനാ ഭവന്തി ന ഭവന്തി ച ।
ഏവം ഭൂതേഷു ഭൂതാനി ചോദിതാനീശമായയാ ॥ 4 ॥

വയം ച ത്വം ച യേ ചേമേ തുല്യകാലാശ്ചരാചരാഃ ।
ജൻമമൃത്യോർ യഥാ പശ്ചാത്പ്രാങ് നൈവമധുനാപി ഭോഃ ॥ 5 ॥

ഭൂതൈർഭൂതാനി ഭൂതേശഃ സൃജത്യവതി ഹന്ത്യജഃ ।
ആത്മസൃഷ്ടൈരസ്വതന്ത്രൈരനപേക്ഷോഽപി ബാലവത് ॥ 6 ॥

ദേഹേന ദേഹിനോ രാജൻ ദേഹാദ്ദേഹോഽഭിജായതേ ।
ബീജാദേവ യഥാ ബീജം ദേഹ്യർത്ഥ ഇവ ശാശ്വതഃ ॥ 7 ॥

ദേഹദേഹിവിഭാഗോഽയമവിവേകകൃതഃ പുരാ ।
ജാതിവ്യക്തിവിഭാഗോഽയം യഥാ വസ്തുനി കൽപിതഃ ॥ 8 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഏവമാശ്വാസിതോ രാജാ ചിത്രകേതുർദ്വിജോക്തിഭിഃ ।
പ്രമൃജ്യ പാണിനാ വക്ത്രമാധിമ്‌ളാനമഭാഷത ॥ 9 ॥

രാജോവാച

കൌ യുവാം ജ്ഞാനസമ്പന്നൌ മഹിഷ്ഠൌ ച മഹീയസാം ।
അവധൂതേന വേഷേണ ഗൂഢാവിഹ സമാഗതൌ ॥ 10 ॥

ചരന്തി ഹ്യവനൌ കാമം ബ്രാഹ്മണാ ഭഗവത്പ്രിയാഃ ।
മാദൃശാം ഗ്രാമ്യബുദ്ധീനാം ബോധായോൻമത്തലിംഗിനഃ ॥ 11 ॥

കുമാരോ നാരദ ഋഭുരംഗിരാ ദേവലോഽസിതഃ ।
അപാന്തരതമോ വ്യാസോ മാർക്കണ്ഡേയോഽഥ ഗൌതമഃ ॥ 12 ॥

വസിഷ്ഠോ ഭഗവാൻ രാമഃ കപിലോ ബാദരായണിഃ ।
ദുർവ്വാസാ യാജ്ഞവൽക്യശ്ച ജാതൂകർണ്യസ്തഥാരുണിഃ ॥ 13 ॥

രോമശശ്ച്യവനോ ദത്ത ആസുരിഃ സപതഞ്ജലിഃ ।
ഋഷിർവേദശിരാ ബോധ്യഃ മുനിഃ പഞ്ചശിരാസ്തഥാ ॥ 14 ॥

ഹിരണ്യനാഭഃ കൌസല്യഃ ശ്രുതദേവ ഋതധ്വജഃ ।
ഏതേ പരേ ച സിദ്ധേശാശ്ചരന്തി ജ്ഞാനഹേതവഃ ॥ 15 ॥

തസ്മാദ് യുവാം ഗ്രാമ്യപശോർമ്മമ മൂഢധിയഃ പ്രഭൂ ।
അന്ധേ തമസി മഗ്നസ്യ ജ്ഞാനദീപ ഉദീര്യതാം ॥ 16 ॥

അംഗിരാ ഉവാച

അഹം തേ പുത്രകാമസ്യ പുത്രദോഽസ്മ്യ്ംഗിരാ നൃപ ।
ഏഷ ബ്രഹ്മസുതഃ സാക്ഷാന്നാരദോ ഭഗവാൻ ഋഷിഃ ॥ 17 ॥

ഇത്ഥം ത്വാം പുത്രശോകേന മഗ്നം തമസി ദുസ്തരേ ।
അതദർഹമനുസ്മൃത്യ മഹാപുരുഷഗോചരം ॥ 18 ॥

അനുഗ്രഹായ ഭവതഃ പ്രാപ്താവാവാമിഹ പ്രഭോ ।
ബ്രഹ്മണ്യോ ഭഗവദ്ഭക്തോ നാവസീദിതുമർഹതി ॥ 19 ॥

തദൈവ തേ പരം ജ്ഞാനം ദദാമി ഗൃഹമാഗതഃ ।
ജ്ഞാത്വാന്യാഭിനിവേശം തേ പുത്രമേവ ദദാവഹം ॥ 20 ॥

അധുനാ പുത്രിണാം താപോ ഭവതൈവാനുഭൂയതേ ।
ഏവം ദാരാ ഗൃഹാ രായോ വിവിധൈശ്വര്യസമ്പദഃ ॥ 21 ॥

ശബ്ദാദയശ്ച വിഷയാശ്ചലാ രാജ്യവിഭൂതയഃ ।
മഹീ രാജ്യം ബലം കോശോ ഭൃത്യാമാത്യസുഹൃജ്ജനാഃ ॥ 22 ॥

സർവ്വേഽപി ശൂരസേനേമേ ശോകമോഹഭയാർത്തിദാഃ ।
ഗന്ധർവ്വനഗരപ്രഖ്യാഃ സ്വപ്നമായാമനോരഥാഃ ॥ 23 ॥

ദൃശ്യമാനാ വിനാർത്ഥേന ന ദൃശ്യന്തേ മനോഭവാഃ ।
കർമ്മഭിർധ്യായതോ നാനാകർമ്മാണി മനസോഽഭവൻ ॥ 24 ॥

അയം ഹി ദേഹിനോ ദേഹോ ദ്രവ്യജ്ഞാനക്രിയാത്മകഃ ।
ദേഹിനോ വിവിധക്ലേശസന്താപകൃദുദാഹൃതഃ ॥ 25 ॥

തസ്മാത്സ്വസ്ഥേന മനസാ വിമൃശ്യ ഗതിമാത്മനഃ ।
ദ്വൈതേ ധ്രുവാർത്ഥവിശ്രംഭം ത്യജോപശമമാവിശ ॥ 26 ॥

നാരദ ഉവാച

ഏതാം മന്ത്രോപനിഷദം പ്രതീച്ഛ പ്രയതോ മമ ।
യാം ധാരയൻ സപ്തരാത്രാദ് ദ്രഷ്ടാ സങ്കർഷണം പ്രഭും ॥ 27 ॥

     യത്പാദമൂലമുപസൃത്യ നരേന്ദ്ര പൂർവേ
          ശർവ്വാദയോ ഭ്രമമിമം ദ്വിതയം വിസൃജ്യ ।
     സദ്യസ്തദീയമതുലാനധികം മഹിത്വം
          പ്രാപുർഭവാനപി പരം ന ചിരാദുപൈതി ॥ 28 ॥