ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / സപ്തമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 7) / അദ്ധ്യായം 13

← സ്കന്ധം 7 : അദ്ധ്യായം 12

സ്കന്ധം 7 : അദ്ധ്യായം 14 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / സപ്തമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 7) / അദ്ധ്യായം 13

നാരദ ഉവാച

കൽപസ്ത്വേവം പരിവ്രജ്യ ദേഹമാത്രാവശേഷിതഃ ।
ഗ്രാമൈകരാത്രവിധിനാ നിരപേക്ഷശ്ചരേൻമഹീം ॥ 1 ॥

ബിഭൃയാദ്യദ്യസൌ വാസഃ കൌപീനാച്ഛാദനം പരം ।
ത്യക്തം ന ദണ്ഡലിംഗാദേരന്യത്കിഞ്ചിദനാപദി ॥ 2 ॥

ഏക ഏവ ചരേദ്ഭിക്ഷുരാത്മാരാമോഽനപാശ്രയഃ ।
സർവ്വഭൂതസുഹൃച്ഛാന്തോ നാരായണപരായണഃ ॥ 3 ॥

പശ്യേദാത്മന്യദോ വിശ്വം പരേ സദസതോഽവ്യയേ ।
ആത്മാനം ച പരം ബ്രഹ്മ സർവ്വത്ര സദസൻമയേ ॥ 4 ॥

സുപ്തിപ്രബോധയോഃ സന്ധാവാത്മനോ ഗതിമാത്മദൃക് ।
പശ്യൻ ബന്ധം ച മോക്ഷം ച മായാമാത്രം ന വസ്തുതഃ ॥ 5 ॥

നാഭിനന്ദേദ്ധ്രുവം മൃത്യുമധ്രുവം വാസ്യ ജീവിതം ।
കാലം പരം പ്രതീക്ഷേത ഭൂതാനാം പ്രഭവാപ്യയം ॥ 6 ॥

നാസച്ഛാസ്ത്രേഷു സജ്ജേത നോപജീവേത ജീവികാം ।
വാദവാദാംസ്ത്യജേത്തർക്കാൻ പക്ഷം കം ച ന സംശ്രയേത് ॥ 7 ॥

ന ശിഷ്യാനനുബധ്നീത ഗ്രന്ഥാൻ നൈവാഭ്യസേദ്ബഹൂൻ ।
ന വ്യാഖ്യാമുപയുഞ്ജീത നാരംഭാനാരഭേത്ക്വചിത് ॥ 8 ॥

ന യതേരാശ്രമഃ പ്രായോ ധർമ്മഹേതുർമ്മഹാത്മനഃ ।
ശാന്തസ്യ സമചിത്തസ്യ ബിഭൃയാദുത വാ ത്യജേത് ॥ 9 ॥

അവ്യക്തലിംഗോ വ്യക്താർത്ഥോ മനീഷ്യുൻമത്തബാലവത് ।
കവിർമ്മൂകവദാത്മാനം സ ദൃഷ്ട്യാ ദർശയേന്നൃണാം ॥ 10 ॥

അത്രാപ്യുദാഹരന്തീമമിതിഹാസം പുരാതനം ।
പ്രഹ്ളാദസ്യ ച സംവാദം മുനേരാജഗരസ്യ ച ॥ 11 ॥

തം ശയാനം ധരോപസ്ഥേ കാവേര്യാം സഹ്യസാനുനി ।
രജസ്വലൈസ്തനൂദേശൈർന്നിഗൂഢാമലതേജസം ॥ 12 ॥

ദദർശ ലോകാൻ വിചരൻ ലോകതത്ത്വവിവിത്സയാ ।
വൃതോഽമാത്യൈഃ കതിപയൈഃ പ്രഹ്ളാദോ ഭഗവത്പ്രിയഃ ॥ 13 ॥

കർമ്മണാഽഽകൃതിഭിർവ്വാചാ ലിംഗൈർവ്വർണ്ണാശ്രമാദിഭിഃ ।
ന വിദന്തി ജനാ യം വൈ സോഽസാവിതി ന വേതി ച ॥ 14 ॥

തം നത്വാഭ്യർച്ച്യ വിധിവത്പാദയോഃ ശിരസാ സ്പൃശൻ ।
വിവിത്സുരിദമപ്രാക്ഷീൻമഹാഭാഗവതോഽസുരഃ ॥ 15 ॥

ബിഭർഷി കായം പീവാനം സോദ്യമോ ഭോഗവാൻ യഥാ ।
വിത്തം ചൈവോദ്യമവതാം ഭോഗോ വിത്തവതാമിഹ ।
ഭോഗിനാം ഖലു ദേഹോഽയം പീവാ ഭവതി നാന്യഥാ ॥ 16 ॥

     ന തേ ശയാനസ്യ നിരുദ്യമസ്യ
          ബ്രഹ്മൻ നു ഹാർത്ഥോ യത ഏവ ഭോഗഃ ।
     അഭോഗിനോഽയം തവ വിപ്ര ദേഹഃ
          പീവാ യതസ്തദ്വദ നഃ ക്ഷമം ചേത് ॥ 17 ॥

കവിഃ കൽപോ നിപുണദൃക് ചിത്രപ്രിയകഥഃ സമഃ ।
ലോകസ്യ കുർവ്വതഃ കർമ്മ ശേഷേ തദ്വീക്ഷിതാപി വാ ॥ 18 ॥

നാരദ ഉവാച

സ ഇത്ഥം ദൈത്യപതിനാ പരിപൃഷ്ടോ മഹാമുനിഃ ।
സ്മയമാനസ്തമഭ്യാഹ തദ്വാഗമൃതയന്ത്രിതഃ ॥ 19 ॥

ബ്രാഹ്മണ ഉവാച

വേദേദമസുരശ്രേഷ്ഠ ഭവാൻ നന്വാര്യസമ്മതഃ ।
ഈഹോപരമയോർന്നൄണാം പദാന്യധ്യാത്മചക്ഷുഷാ ॥ 20 ॥

യസ്യ നാരായണോ ദേവോ ഭഗവാൻ ഹൃദ്ഗതഃ സദാ ।
ഭക്ത്യാ കേവലയാജ്ഞാനം ധുനോതി ധ്വാന്തമർക്കവത് ॥ 21 ॥

അഥാപി ബ്രൂമഹേ പ്രശ്നാംസ്തവ രാജൻ യഥാശ്രുതം ।
സംഭാവനീയോ ഹി ഭവാനാത്മനഃ ശുദ്ധിമിച്ഛതാം ॥ 22 ॥

തൃഷ്ണയാ ഭവവാഹിന്യാ യോഗ്യൈഃ കാമൈരപൂരയാ ।
കർമ്മാണി കാര്യമാണോഽഹം നാനായോനിഷു യോജിതഃ ॥ 23 ॥

യദൃച്ഛയാ ലോകമിമം പ്രാപിതഃ കർമ്മഭിർഭ്രമൻ ।
സ്വർഗ്ഗാപവർഗ്ഗയോർദ്ദ്വാരം തിരശ്ചാം പുനരസ്യ ച ॥ 24 ॥

അത്രാപി ദമ്പതീനാം ച സുഖായാന്യാപനുത്തയേ ।
കർമ്മാണി കുർവ്വതാം ദൃഷ്ട്വാ നിവൃത്തോഽസ്മി വിപര്യയം ॥ 25 ॥

സുഖമസ്യാത്മനോ രൂപം സർവ്വേഹോപരതിസ്തനുഃ ।
മനഃസംസ്പർശജാൻ ദൃഷ്ട്വാ ഭോഗാൻ സ്വപ്സ്യാമി സംവിശൻ ॥ 26 ॥

ഇത്യേതദാത്മനഃ സ്വാർത്ഥം സന്തം വിസ്മൃത്യ വൈ പുമാൻ ।
വിചിത്രാമസതി ദ്വൈതേ ഘോരാമാപ്നോതി സംസൃതിം ॥ 27 ॥

ജലം തദുദ്ഭവൈശ്ഛന്നം ഹിത്വാജ്ഞോ ജലകാമ്യയാ ।
മൃഗതൃഷ്ണാമുപാധാവേദ് യഥാന്യത്രാർത്ഥദൃക് സ്വതഃ ॥ 28 ॥

ദേഹാദിഭിർദ്ദൈവതന്ത്രൈരാത്മനഃ സുഖമീഹതഃ ।
ദുഃഖാത്യയം ചാനീശസ്യ ക്രിയാ മോഘാഃ കൃതാഃ കൃതാഃ ॥ 29 ॥

ആധ്യാത്മികാദിഭിർദ്ദുഖൈരവിമുക്തസ്യ കർഹിചിത് ।
മർത്ത്യസ്യ കൃച്ഛ്രോപനതൈരർത്ഥൈഃ കാമൈഃ ക്രിയേത കിം ॥ 30 ॥

പശ്യാമി ധനിനാം ക്ലേശം ലുബ്ധാനാമജിതാത്മനാം ।
ഭയാദലബ്ധനിദ്രാണാം സർവ്വതോഽഭിവിശങ്കിനാം ॥ 31 ॥

രാജതശ്ചൌരതഃ ശത്രോഃ സ്വജനാത്പശുപക്ഷിതഃ ।
അർത്ഥിഭ്യഃ കാലതഃ സ്വസ്മാന്നിത്യം പ്രാണാർത്ഥവദ്ഭയം ॥ 32 ॥

ശോകമോഹഭയക്രോധരാഗക്ലൈബ്യശ്രമാദയഃ ।
യൻമൂലാഃ സ്യുർനൃണാം ജഹ്യാത് സ്പൃഹാം പ്രാണാർത്ഥയോർബ്ബുധഃ ॥ 33 ॥

മധുകാരമഹാസർപ്പൗ ലോകേഽസ്മിൻ നോ ഗുരൂത്തമൌ ।
വൈരാഗ്യം പരിതോഷം ച പ്രാപ്താ യച്ഛിക്ഷയാ വയം ॥ 34 ॥

വിരാഗഃ സർവ്വകാമേഭ്യഃ ശിക്ഷിതോ മേ മധുവ്രതാത് ।
കൃച്ഛ്രാപ്തം മധുവദ് വിത്തം ഹത്വാപ്യന്യോ ഹരേത്പതിം ॥ 35 ॥

അനീഹഃ പരിതുഷ്ടാത്മാ യദൃച്ഛോപനതാദഹം ।
നോ ചേച്ഛയേ ബഹ്വഹാനി മഹാഹിരിവ സത്ത്വവാൻ ॥ 36 ॥

ക്വചിദൽപം ക്വചിദ്ഭൂരി ഭുഞ്ജേഽന്നം സ്വാദ്വസ്വാദു വാ ।
ക്വചിദ്ഭൂരി ഗുണോപേതം ഗുണഹീനമുത ക്വചിത് ॥ 37 ॥

ശ്രദ്ധയോപഹൃതം ക്വാപി കദാചിൻമാനവർജ്ജിതം ।
ഭുഞ്ജേ ഭുക്ത്വാഥ കസ്മിംശ്ചിദ് ദിവാ നക്തം യദൃച്ഛയാ ॥ 38 ॥

ക്ഷൌമം ദുകൂലമജിനം ചീരം വൽകലമേവ വാ ।
വസേഽന്യദപി സമ്പ്രാപ്തം ദിഷ്ടഭുക് തുഷ്ടധീരഹം ॥ 39 ॥

ക്വചിച്ഛയേ ധരോപസ്ഥേ തൃണപർണ്ണാശ്മഭസ്മസു ।
ക്വചിത്പ്രാസാദപര്യങ്കേ കശിപൌ വാ പരേച്ഛയാ ॥ 40 ॥

ക്വചിത്സ്നാതോഽനുലിപ്താംഗഃ സുവാസാഃ സ്രഗ് വൃലങ്കൃതഃ ।
രഥേഭാശ്വൈശ്ചരേ ക്വാപി ദിഗ്വാസാ ഗ്രഹവദ് വിഭോ ॥ 41 ॥

നാഹം നിന്ദേ ന ച സ്തൌമി സ്വഭാവവിഷമം ജനം ।
ഏതേഷാം ശ്രേയ ആശാസേ ഉതൈകാത്മ്യം മഹാത്മനി ॥ 42 ॥

വികൽപം ജുഹുയാച്ചിത്തൌ താം മനസ്യർത്ഥവിഭ്രമേ ।
മനോ വൈകാരികേ ഹുത്വാ തൻമായായാം ജുഹോത്യനു ॥ 43 ॥

ആത്മാനുഭൂതൌ താം മായാം ജുഹുയാത് സത്യദൃങ്മുനിഃ ।
തതോ നിരീഹോ വിരമേത് സ്വാനുഭൂത്യാഽഽത്മനി സ്ഥിതഃ ॥ 44 ॥

സ്വാത്മവൃത്തം മയേത്ഥം തേ സുഗുപ്തമപി വർണ്ണിതം ।
വ്യപേതം ലോകശാസ്ത്രാഭ്യാം ഭവാൻ ഹി ഭഗവത്പരഃ ॥ 45 ॥

നാരദ ഉവാച

ധർമ്മം പാരമഹംസ്യം വൈ മുനേഃ ശ്രുത്വാസുരേശ്വരഃ ।
പൂജയിത്വാ തതഃ പ്രീത ആമന്ത്ര്യ പ്രയയൌ ഗൃഹം ॥ 46 ॥