ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/തൃതീയോധ്യായഃ
|
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം |
|---|
സൂത ഉവാച
ജഗൃഹേ പൗരുഷം രൂപം ഭഗവാന്മഹദാദിഭിഃ
സമ്ഭൂതം ഷോഡശകലമാദൗ ലോകസിസൃക്ഷയാ ൧
യസ്യാമ്ഭസി ശയാനസ്യ യോഗനിദ്രാം വിതൻവതഃ
നാഭിഹ്രദാമ്ബുജാദാസീദ്-ബ്രഹ്മാ വിശ്വസൃജാം പതിഃ ൨
യസ്യാവയവസംസ്ഥാനൈഃ കൽപിതോ ലോകവിസ്തരഃ
തദ്വൈ ഭഗവതോ രൂപം വിശുദ്ധം സത്ത്വമൂർജിതം ൩
പശ്യന്ത്യദോ രൂപമദഭ്രചക്ഷുഷാ സഹസ്രപാദോരുഭുജാനനാദ്ഭുതം
സഹസ്രമൂർധശ്രവണാക്ഷിനാസികം സഹസ്രമൗല്യമ്ബരകുണ്ഡലോല്ലസത് ൪
ഏതന്നാനാവതാരാണാം നിധാനം ബീജമവ്യയം
യസ്യാംശാംശോന സൃജ്യന്തേ ദേവതിര്യങ്നരാദയഃ ൫
സ ഏവ പ്രഥമം ദേവഃ കൗമാരം സർഗമാശ്രിതഃ
ചചാര ദുശ്ചരം ബ്രഹ്മാ ബ്രഹ്മചര്യമഖണ്ഡിതം ൬
ദ്വിതീയം തു ഭവായാസ്യ രസാതലഗതാം മഹീം
ഉദ്ധരിഷ്യന്നുപാദത്ത യജ്ഞേശഃ സൗകരം വപുഃ ൭
തൃതീയമൃഷിസർഗം വൈ ദേവർഷിത്വമുപേത്യ സഃ
തന്ത്രം സാത്വതമാചഷ്ട നൈഷ്കർമ്യം കർമണാം യതഃ ൮
തുര്യേ ധർമകലാസർഗേ നരനാരായണാവൃഷീ
ഭൂത്വാത്മോപശമോപേതമകരോദ് ദുശ്ചരം തപഃ ൯
പഞ്ചമഃ കപിലോ നാമ സിദ്ധേശഃ കാലവിപ്ലുതം
പ്രോവാചാസുരയേ സാംഖ്യം തത്ത്വഗ്രാമവിനിർണയം ൧൦
ഷഷ്ഠം അത്രേരപത്യത്വം വൃതഃ പ്രാപ്തോനസൂയയാ
ആന്വീക്ഷികീമലർകായ പ്രഹ്ലാദാദിഭ്യ ഊചിവാൻ ൧൧
തതഃ സപ്തമ ആകൂത്യാം രുചേര്യജ്ഞോഭ്യജായത
സ യാമാദ്യൈഃ സുരഗണൈരപാത്സ്വായമ്ഭുവാന്തരം ൧൨
അഷ്ടമേ മേരുദേവ്യാം തു നാഭേർജാത ഉരുക്രമഃ
ദർശയൻ വർത്മ ധീരാണാം സർവാശ്രമനമസ്കൃതം ൧൩
ഋഷിഭിര്യാചിതോ ഭേജേ നവമം പാർഥിവം വപുഃ
ദുഗ്ധേമാമോഷധീർവിപ്രാസ്തേനായം സ ഉശത്തമഃ ൧൪
രൂപം സ ജഗൃഹേ മാത്സ്യം ചാക്ഷുഷോദധിസന്പ്ലവേ
നാവ്യാരോപ്യ മഹീമയ്യമപാദ്വൈവസ്വതം മനും ൧൫
സുരാസുരാണാമുദധിം മഥ്നതാം മന്ദരാചലം
ദധ്രേ കമഠരൂപേണ പൃഷ്ഠ ഏകാദശേ വിഭുഃ ൧൬
ധാന്വന്തരം ദ്വാദശമം ത്രയോദശമമേവ ച
അപായയത്സുരാനന്യാന്മോഹിന്യാ മോഹയൻ സ്ത്രിയാ ൧൭
ചതുർദശം നാരസിംഹം ബിഭ്രദ്ദൈത്യേന്ദ്രമൂർജിതം
ദദാര കരജൈരൂരാവേരകാം കടകൃദ്യഥാ ൧൮
പഞ്ചദശം വാമനകം കൃത്വാഗാദധ്വരം ബലേഃ
പദത്രയം യാചമാനഃ പ്രത്യാദിത്സുസ്ത്രിപിഷ്ടപം ൧൯
അവതാരേ ഷോഡശമേ പശ്യൻ ബ്രഹ്മദ്രുഹോ നൃപാൻ
ത്രിഃസപ്തകൃത്വഃ കുപിതോ നിഃക്ഷത്രാമകരോന്മഹീം ൨൦
തതഃ സപ്തദശേ ജാതഃ സത്യവത്യാം പരാശരാത്
ചക്രേ വേദതരോഃ ശാഖാ ദൃഷ്ട്വാ പുംസോൽപമേധസഃ ൨൧
നരദേവത്വമാപന്നഃ സുരകാര്യചികീർഷയാ
സമുദ്രനിഗ്രഹാദീനി ചക്രേ വീര്യാണ്യതഃ പരം ൨൨
ഏകോനവിംശേ വിംശതിമേ വൃഷ്ണിഷു പ്രാപ്യ ജന്മനീ
രാമകൃഷ്ണാവിതി ഭുവോ ഭഗവാനഹരദ്ഭരം ൨൩
തതഃ കലൗ സന്പ്രവൃത്തേ സമ്മോഹായ സുരദ്വിഷാം
ബുദ്ധോ നാമ്നാഞ്ജനസുതഃ കീകടേഷു ഭവിഷ്യതി ൨൪
അഥാസൗ യുഗസന്ധ്യായാം ദസ്യുപ്രായേഷു രാജസു
ജനിതാ വിഷ്ണുയശസോ നാമ്നാകൽകിർജഗത്പതിഃ ൨൫
അവതാരാ ഹ്യസംഖ്യേയാ ഹരേഃ സത്ത്വനിധേർദ്വിജാഃ
യഥാവിദാസിനഃ കുല്യാഃ സരസഃ സ്യുഃ സഹസ്രശഃ ൨൬
ഋഷയോ മനവോ ദേവാ മനുപുത്രാ മഹൗജസഃ
കലാഃ സർവേ ഹരേരേവ സപ്രജാപതയഃ സ്മൃതാഃ ൨൭
ഏതേ ചാംശകലാഃ പുംസഃ കൃഷ്ണസ്തു ഭഗവാൻ സ്വയം
ഇന്ദ്രാരിവ്യാകുലം ലോകം മൃഡയന്തി യുഗേ യുഗേ ൨൮
ജന്മ ഗുഹ്യം ഭഗവതോ യ ഏതത്പ്രയതോ നരഃ
സായം പ്രാതർഗൃണൻ ഭക്ത്യാ ദുഃഖഗ്രാമാദ്വിമുച്യതേ ൨൯
ഏതദ്രൂപം ഭഗവതോ ഹ്യരൂപസ്യ ചിദാത്മനഃ
മായാഗുണൈർവിരചിതം മഹദാദിഭിരാത്മനി ൩൦
യഥാ നഭസി മേഘൗഘോ രേണുർവാ പാഥിവോനിലേ
ഏവം ദ്രഷ്ടരി ദൃശ്യത്വമാരോപിതമബുദ്ധിഭിഃ ൩൧
അതഃ പരം യദവ്യക്തമവ്യൂഢഗുണബൃംഹിതം
അദൃഷ്ടാശ്രുതവസ്തുത്വാത്സ ജീവോ യത്പുനർഭവഃ ൩൨
യത്രേമേ സദസദ്രൂപേ പ്രതിഷിദ്ധേ സ്വസംവിദാ
അവിദ്യയാത്മനി കൃതേ ഇതി തദ്ബ്രഹ്മദർശനം ൩൩
യദ്യേഷോപരതാ ദേവീ മായാ വൈശാരദീ മതിഃ
സന്പന്ന ഏവേതി വിദുർമഹിമ്നി സ്വേ മഹീയതേ ൩൪
ഏവം ജന്മാനി കർമാണി ഹ്യകർതുരജനസ്യ ച
വർണയന്തി സ്മ കവയോ വേദഗുഹ്യാനി ഹൃത്പതേഃ ൩൫
സ വാ ഇദം വിശ്വമമോഘലീലഃ സൃജത്യവത്യത്തി ന സജ്ജതേസ്മിൻ
ഭൂതേഷു ചാന്തർഹിത ആത്മതന്ത്രഃ ഷാഡ്വർഗികം ജിഘ്രതി ഷഡ്ഗുണേശഃ ൩൬
ന ചാസ്യ കശ്ചിന്നിപുണേന ധാതുരവൈതി ജന്തുഃ കുമനീഷ ഊതീഃ
നാമാനി രൂപാണി മനോവചോഭിഃ സന്തന്വതോ നടചര്യാമിവാജ്ഞഃ ൩൭
സ വേദ ധാതുഃ പദവിം പരസ്യ ദുരന്തവീര്യസ്യ രഥാങ്ഗപാണേഃ
യോമായയാ സന്തതയാനുവൃത്ത്യാ ഭജേത തത്പാദസരോജഗന്ധം ൩൮
അഥേഹ ധന്യാ ഭഗവന്ത ഇത്ഥം യദ്വാസുദേവേഖിലലോകനാഥേ
കുർവന്തി സർവാത്മകമാത്മഭാവം ന യത്ര ഭൂയഃ പരിവർത ഉഗ്രഃ ൩൯
ഇദം ഭാഗവതം നാമ പുരാണം ബ്രഹ്മസമ്മിതം
ഉത്തമശ്ലോകചരിതം ചകാര ഭഗവാനൃഷിഃ
നിഃശ്രേയസായ ലോകസ്യ ധന്യം സ്വസ്ത്യയനം മഹത് ൪൦
തദിദം ഗ്രാഹയാമാസ സുതമാത്മവതാം വരം
സർവവേദേതിഹാസാനാം സാരം സാരം സമുദ്ധൃതം ൪൧
സ തു സംശ്രാവയാമാസ മഹാരാജം പരീക്ഷിതം
പ്രായോപവിഷ്ടം ഗങ്ഗായാം പരീതം പരമർഷിഭിഃ ൪൨
കൃഷ്ണോ സ്വധാമോപഗതേ ധർമജ്ഞാനാദിഭിഃ സഹ
കലൗ നഷ്ടദൃശാമേഷ പുരാണാർകോധുനോദിതഃ ൪൩
തത്ര കീർതയതോ വിപ്രാ വിപ്രർഷേർഭൂരിതേജസഃ
അഹം ചാധ്യഗമം തത്ര നിവിഷ്ടസ്തദനുഗ്രഹാത്
സോഹം വഃ ശ്രാവയിഷ്യാമി യഥാധീതം യഥാമതി ൪൪
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ
നൈനിഷീയോപാഖ്യാനേ തൃതീയോധ്യായഃ