ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/സപ്തദശോധ്യായഃ
|
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം |
|---|
സൂത ഉവാച
തത്ര ഗോമിഥുനം രാജാ ഹന്യമാനമനാഥവത്
ദണ്ഡഹസ്തം ച വൃഷലം ദദൃശേ നൃപലാഞ്ഛനം ൧
വൃഷം മൃണാലധവലം മേഹന്തമിവ ബിഭ്യതം
വേപമാനം പദൈകേന സീദന്തം ശൂദ്രതാഡിതം ൨
ഗാം ച ധർമദുഘാം ദീനാം ഭൃശം ശൂദ്രപദാഹതാം
വിവത്സാമാശ്രുവദനാം ക്ഷാമാം യവസമിച്ഛതീം ൩
പപ്രച്ഛ രഥമാരൂഢഃ കാർതസ്വരപരിച്ഛദം
മേഘഗമ്ഭീരയാ വാചാ സമാരോപിതകാർമുകഃ ൪
കസ്ത്വം മച്ഛരണേ ലോകേ ബലാദ്ധംസ്യബലാൻ ബലീ
നരദേവോസി വേഷേണ നടവത്കർമണാദ്വിജഃ ൫
യസ്ത്വം കൃഷ്ണേ ഗതേ ദൂരം സഹഗാണ്ഡീവധന്വനാ
ശോച്യോസ്യശോച്യാൻ രഹസി പ്രഹരൻ വധമർഹസി ൬
ത്വം വാ മൃണാലധവലഃ പാദൈർന്യൂനഃ പദാ ചരൻ
വൃഷരൂപേണ കിം കശ്ചിദ് ദേവോ നഃ പരിഖേദയൻ ൭
ന ജാതു കൗരവേന്ദ്രാണാം ദോർദണ്ഡപരിരമ്ഭിതേ
ഭൂതലേനുപതന്ത്യസ്മിൻ വിനാ തേ പ്രാണിനാം ശുചഃ ൮
മാ സൗരഭേയാത്ര ശുചോ വ്യേതു തേ വൃഷലാദ് ഭയം
മാ രോദീരമ്ബ ഭദ്രം തേ ഖലാനാം മയി ശാസ്തരി ൯
യസ്യ രാഷ്ട്രേ പ്രജാഃ സർവാസ്ത്രസ്യന്തേ സാധ്വ്യസാധുഭിഃ
തസ്യ മത്തസ്യ നശ്യന്തി കീർതിരായുർഭഗോ ഗതിഃ ൧൦
ഏഷ രാജ്ഞാം പരോ ധർമോ ഹ്യാർതാനാമാർതിനിഗ്രഹഃ
അത ഏനം വധിഷ്യാമി ഭൂതദ്രുഹമസത്തമം ൧൧
കോവൃശ്ചത് തവ പാദാംസ്ത്രീൻ സൗരഭേയ ചതുഷ്പദ
മാ ഭൂവംസ്ത്വാദൃശാ രാഷ്ട്രേ രാജ്ഞാം കൃഷ്ണാനുവർതിനാം ൧൨
ആഖ്യാഹി വൃഷ ഭദ്രം വഃ സാധൂനാമകൃതാഗസാം
ആത്മവൈരൂപ്യകർതാരം പാർഥാനാം കീർതിദൂഷണം ൧൩
ജനേനാഗസ്യഘം യുഞ്ജൻ സർവതോസ്യ ച മദ്ഭയം
സാധൂനാം ഭദ്രമേവ സ്യാദസാധുദമനേ കൃതേ ൧൪
അനാഗഃസ്വിഹ ഭൂതേഷു യ ആഗസ്കൃന്നിരങ്കുശഃ
ആഹർതാസ്മി ഭുജം സാക്ഷാദമർത്യസ്യാപി സാങ്ഗദം ൧൫
രാജ്ഞോ ഹി പരമോ ധർമഃ സ്വധർമസ്ഥാനുപാലനം
ശാസതോന്യാൻ യഥാശാസ്ത്രമനാപദ്യുത്പഥാനിഹ ൧൬
ധർമ ഉവാച
ഏതദ് വഃ പാണ്ഡവേയാനാം യുക്തമാർതാഭയം വചഃ
യേഷാം ഗുണഗണൈഃ കൃഷ്ണോ ദൗത്യാദൗ ഭഗവാൻ കൃതഃ ൧൭
ന വയം ക്ലേശബീജാനി യതഃ സ്യുഃ പുരുഷർഷഭ
പുരുഷം തം വിജാനീമോ വാക്യഭേദവിമോഹിതാഃ ൧൮
കേചിദ് വികൽപവസനാ ആഹുരാത്മാനമാത്മനഃ
ദൈവമന്യേപരേ കർമ സ്വഭാവമപരേ പ്രഭും ൧൯
അപ്രതർക്യാദനിർദേശ്യാദിതി കേഷ്വപി നിശ്ചയഃ
അത്രാനുരൂപം രാജർഷേ വിമൃശ സ്വമനീഷയാ ൨൦
സൂത ഉവാച
ഏവം ധർമേ പ്രവദതി സ സമ്രാഡ് ദ്വിജസത്തമാഃ
സമാഹിതേന മനസാ വിഖേദഃ പര്യചഷ്ട തം ൨൧
രാജോവാച
ധർമം ബ്രവീഷി ധർമജ്ഞ ധർമോസി വൃഷരൂപധൃക്
യദധർമകൃതഃ സ്ഥാനം സൂചകസ്യാപി തദ്ഭവേത് ൨൨
അഥവാ ദേവമായായാ നൂനം ഗതിരഗോചരാ
ചേതസോ വചസശ്ചാപി ഭൂതാനാമിതി നിശ്ചയഃ ൨൩
തപഃ ശൗചം ദയാ സത്യമിതി പാദാഃ കൃതേ കൃതാഃ
അധർമാംശൈസ്ത്രയോ ഭഗ്നാഃ സ്മയസങ്ഗമദൈസ്തവ ൨൪
ഇദാനീം ധർമ പാദസ്തേ സത്യം നിർവർതയേദ്യതഃ
തം ജിഘൃക്ഷത്യധർമോയമനൃതേനൈധിതഃ കലിഃ ൨൫
ഇയം ച ഭൂമിർഭഗവതാ ന്യാസിതോരുഭരാ സതീ
ശ്രീമദ്ഭിസ്തത്പദന്യാസൈഃ സർവതഃ കൃതകൗതുകാ ൨൬
ശോചത്യശ്രുകലാ സാധ്വീ ദുർഭഗേവോജ്ഝിതാസതീ
അബ്രഹ്മണ്യാ നൃപവ്യാജാഃ ശൂദ്രാ ഭോക്ഷ്യന്തി മാമിതി ൨൭
ഇതി ധർമം മഹീം ചൈവ സാന്ത്വയിത്വാ മഹാരഥഃ
നിശാതമാദദേ ഖങ്ഗം കലയേധർമഹേതവേ ൨൮
തം ജിഘാംസുമഭിപ്രേത്യ വിഹായ നൃപലാഞ്ഛനം
തത്പാദമൂലം ശിരസാ സമഗാദ് ഭയവിഹ്വലഃ ൨൯
പതിതം പാദയോർവീരഃ കൃപയാ ദീനവത്സലഃ
ശരണ്യോ നാവധീച്ഛ്ലോക്യ ആഹ ചേദം ഹസന്നിവ ൩൦
രാജോവാച
ന തേ ഗുഡാകേശയശോധരാണാം ബദ്ധാഞ്ജലേർവൈ ഭയമസ്തി കിഞ്ചിത്
ന വർതിതവ്യം ഭവതാ കഥഞ്ചന ക്ഷേത്രേ മദീയേ ത്വമധർമബന്ധുഃ ൩൧
ത്വാം വർതമാനം നരദേവദേഹേഷ്വനുപ്രവൃത്തോയമധർമപൂഗഃ
ലോഭോനൃതം ചൗര്യമനാര്യമംഹോ ജ്യേഷ്ഠാ ച മായാ കലഹശ്ച ദമ്ഭഃ ൩൨
ന വർതിതവ്യം തദധർമബന്ധോ ധർമേണ സത്യേന ച വർതിതവ്യേ
ബ്രഹ്മാവർതേ യത്ര യജന്തി യജ്ഞൈര്യജ്ഞേശ്വരം യജ്ഞവിതാനവിജ്ഞാഃ ൩൩
യസ്മിൻ ഹരിർഭഗവാനിജ്യമാന ഇജ്യാത്മമൂർതിര്യജതാം ശം തനോതി
കാമാനമോഘാൻ സ്ഥിരജങ്ഗമാനാമന്തർബഹിർവായുരിവൈഷ ആത്മാ ൩൪
സൂത ഉവാച
പരീക്ഷിതൈവമാദിഷ്ടഃ സ കലിർജാതവേപഥുഃ
തമുദ്യതാസിമാഹേദം ദണ്ഡപാണിമിവോദ്യതം ൩൫
കലിരുവാച
യത്ര ക്വവാഥ വത്സ്യാമി സാർവഭൗമ തവാജ്ഞയാ
ലക്ഷയേ തത്ര തത്രാപി ത്വാമാത്തേഷുശരാസനം ൩൬
തന്മേ ധർമഭൃതാം ശ്രേഷ്ഠ സ്ഥാനം നിർദേഷ്ടുമർഹസി
യത്രൈവ നിയതോ വത്സ്യ ആതിഷ്ഠംസ്തേനുശാസനം ൩൭
സൂത ഉവാച
അഭ്യർഥിതസ്തദാ തസ്മൈ സ്ഥാനാനി കലയേ ദദൗ
ദ്യൂതം പാനം സ്ത്രിയഃ സൂനാ യത്രാധർമശ്ചതുർവിധഃ ൩൮
പുനശ്ച യാചമാനായ ജാതരൂപമദാത്പ്രഭുഃ
തതോനൃതം മദം കാമം രജോ വൈരം ച പഞ്ചമം ൩൯
അമൂനി പഞ്ച സ്ഥാനാനി ഹ്യധർമപ്രഭവഃ കലിഃ
ഔത്തരേയേണ ദത്താനി ന്യവസത് തന്നിദേശകൃത് ൪൦
അഥൈതാനി ന സേവേത ബുഭൂഷുഃ പുരുഷഃ ക്വചിത്
വിശേഷതോ ധർമശീലോ രാജാ ലോകപതിർഗുരുഃ ൪൧
വൃഷസ്യ നഷ്ടാംസ്ത്രീൻ പാദാൻ തപഃ ശൗചം ദയാമിതി
പ്രതിസന്ദധ ആശ്വാസ്യ മഹീം ച സമവർധയത് ൪൨
സ ഏഷ ഏതർഹ്യധ്യാസ്ത ആസനം പാർഥിവോചിതം
പിതാമഹേനോപന്യസ്തം രാജ്ഞാരണ്യം വിവിക്ഷതാ ൪൩
ആസ്തേധുനാ സ രാജർഷിഃ കൗരവേന്ദ്രശ്രിയോല്ലസൻ
ഗജാഹ്വയേ മഹാഭാഗശ്ചക്രവർതി ബൃഹച്ഛ്രവാഃ ൪൪
ഇത്ഥമ്ഭൂതാനുഭാവോയമഭിമന്യുസുതോ നൃപഃ
യസ്യ പാലയതഃ ക്ഷൗണീം യൂയം സത്രായ ദീക്ഷിതാഃ ൪൫
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ
കലിനിഗ്രഹോ നാമ സപ്തദശോധ്യായഃ