ശ്രീമദ് ഭാഗവതം/പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ/ദ്വാദശോധ്യായഃ

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം
പ്രഥമഃ സ്കന്ധഃ


ശ്രീശൗനക ഉവാച


അശ്വത്ഥാമ്നോപസൃഷ്ടേന ബ്രഹ്മശീർഷ്ണോരുതേജസാ

ഉത്തരായാ ഹതോ ഗർഭ ഈശേനാജീവിതഃ പുനഃ 1


തസ്യ ജന്മ മഹാബുദ്ധേഃ കർമാണി ച മഹാത്മനഃ

നിധനം ച യഥൈവാസീത്സ പ്രേത്യ ഗതവാൻ യഥാ 2


തദിദം ശ്രോതുമിച്ഛാമോ ഗദിതും യദി മന്യസേ

ബ്രൂഹി നഃ ശ്രദ്ദധാനാനാം യസ്യ ജ്ഞാനമദാച്ഛുകഃ 3


സൂത ഉവാച


അപീപലദ്ധർമരാജഃ പിതൃവദ് രഞ്ജയൻ പ്രജാഃ

നിഃസ്പൃഹഃ സർവകാമേഭ്യഃ കൃഷ്ണപാദാബ്ജസേവയാ 4


സന്പദഃ ക്രതവോ ലോകാ മഹിഷീ ഭ്രാതരോ മഹീ

ജമ്ബൂദ്വീപാധിപത്യം ച യശശ്ച ത്രിദിവം ഗതം 5


കിം തേ കാമാഃ സുരസ്പാർഹാ മുകുന്ദമനസോ ദ്വിജാഃ

അധിജഹ്രുർമുദം രാജ്ഞഃ ക്ഷുധിതസ്യ യഥേതരേ 6


മാതുർഗർഭഗതോ വീരഃ സ തദാ ഭൃഗുനന്ദന

ദദർശ പുരുഷം കഞ്ചിദ്ദഹ്യമാനോസ്ത്രതേജസാ7


അങ്ഗുഷ്ഠമാത്രമമലം സ്ഫുരത്പുരടമൗലിനം

അപീച്യദർശനം ശ്യാമം തഡിദ്വാസസമച്യുതം 8


ശ്രീമദ്ദീർഘചതുർബാഹും തപ്തകാഞ്ചനകുണ്ഡലം

ക്ഷതജാക്ഷം ഗദാപാണിമാത്മനഃ സർവതോദിശം

പരിഭ്രമന്തമുൽകാഭാം ഭ്രാമയന്തം ഗദാം മുഹുഃ 9


അസ്ത്രതേജഃ സ്വഗദയാ നീഹാരമിവ ഗോപതിഃ

വിധമന്തം സന്നികർഷേ പര്യൈക്ഷത ക ഇത്യസൗ ൧൦10


വിധൂയ തദമേയാത്മാ ഭഗവാന്ധർമഗുബ് വിഭുഃ

മിഷതോ ദശമാസ്യസ്യ തത്രൈവാന്തർദധേ ഹരിഃ ൧൧11


തതഃ സർവഗുണോദർകേ സാനുകൂലഗ്രഹോദയേ

ജജ്ഞേ വംശധരഃ പാണ്ഡോർഭൂയഃ പാണ്ഡുരിവൗജസാ ൧൨12


തസ്യ പ്രീതമനാ രാജാ വിപ്രൈർധൗമ്യകൃപാദിഭിഃ

ജാതകം കാരയാമാസ വാചയിത്വാ ച മംഗളം ൧൩13


ഹിരണ്യം ഗാം മഹീം ഗ്രാമാൻ ഹസ്ത്യശ്വാന്നൃപതിർവരാൻ

പ്രാദാത്സ്വന്നം ച വിപ്രേഭ്യഃ പ്രജാതീർഥേ സ തീർഥവിത് ൧൪14


തമൂചുർബ്രഹ്മണാസ്തുഷ്ടാ രാജാനം പ്രശ്രയാന്വിതം

ഏഷ ഹ്യസ്മിൻ പ്രജാതന്തൗ പുരൂണാം പൗരവർഷഭ ൧൫15


ദൈവേനാപ്രതിഘാതേന ശുക്ലേ സംസ്ഥാമുപേയുഷി

രാതോ വോനുഗ്രഹാർഥായ വിഷ്ണുനാ പ്രഭവിഷ്ണുനാ ൧൬16


തസ്മാന്നാമ്നാ വിഷ്ണുരാത ഇതി ലോകേ ബൃഹച്ഛ്രവാഃ

ഭവിഷ്യതി ന സന്ദേഹോ മഹാഭാഗ മഹാഭാഗവതോ മഹാൻ ൧൭17


യുധിഷ്ഠിര ഉവാച


അപ്യേഷ വംശ്യാൻ രാജർഷീൻ പുണ്യശ്ലോകാൻ മഹാത്മനഃ

അനുവർതിതാ സ്വിദ്യശസാ സാധുവാദേന സത്തമാഃ ൧൮18


ശ്രീബ്രാഹ്മണാ ഊചുഃ


പാർഥ പ്രജാവിതാ സാക്ഷാദിക്ഷ്വാകുരിവ മാനവഃ

ബ്രഹ്മണ്യഃ സത്യസന്ധശ്ച രാമോ ദാശരഥിര്യഥാ ൧൯


ഏഷ ദാതാ ശരണ്യശ്ച യഥാ ഹ്യൗശീനരഃ ശിബിഃ

യശോ വിതനിതാ സ്വാനാം ദൗഷ്യന്തിരിവ യജ്വനാം ൨൦


ധന്വിനാമഗ്രണീരേഷ തുല്യശ്ചാർജുനയോർദ്വയോഃ

ഹുതാശ ഇവ ദുർധർഷഃ സമുദ്ര ഇവ ദുസ്തരഃ ൨൧


മൃഗേന്ദ്ര ഇവ വിക്രാന്തോ നിഷേവ്യോ ഹിമവാനിവ

തിതിക്ഷുർവസുധേവാസൗ സഹിഷ്ണുഃ പിതരാവിവ ൨൨


പിതാമഹസമഃ സാമ്യേ പ്രസാദേ ഗിരിശോപമഃ

ആശ്രയഃ സർവഭൂതാനാം യഥാ ദേവോ രമാശ്രയഃ ൨൩


സർവസദ്ഗുണമാഹാത്മ്യേ ഏഷ കൃഷ്ണമനുവ്രതഃ

രന്തിദേവ ഇവോദാരോ യയാതിരിവ ധാർമികഃ ൨൪


ധൃത്യാ ബലിസമഃ കൃഷ്ണേ പ്രഹ്രാദ ഇവ സദ്ഗ്രഹഃ

ആഹർതൈഷോശ്വമേധാനാം വൃദ്ധാനാം പര്യുപാസകഃ ൨൫


രാജർഷീണാം ജനയിതാ ശാസ്താ ചോത്പഥഗാമിനാം

നിഗ്രഹീതാ കലേരേഷ ഭുവോ ധർമസ്യ കാരണാത് ൨൬


തക്ഷകാദാത്മനോ മൃത്യും ദ്വിജപുത്രോപസർജിതാത്

പ്രപത്സ്യത ഉപശ്രുത്യ മുക്തസങ്ഗഃ പദം ഹരേഃ ൨൭


ജിജ്ഞാസിതാത്മയാഥാർഥ്യോ മുനേർവ്യാസസുതാദസൗ

ഹിത്വേദം നൃപ ഗങ്ഗായാം യാസ്യത്യദ്ധാകുതോഭയം ൨൮


ഇതി രാജ്ഞ ഉപാദിശ്യ വിപ്രാ ജാതകകോവിദാഃ

ലബ്ധാപചിതയഃ സർവേ പ്രതിജഗ്മുഃ സ്വകാൻ ഗൃഹാൻ ൨൯


സ ഏഷ ലോകേ വിഖ്യാതഃ പരീക്ഷിദിതി യത്പ്രഭുഃ

പൂർവം ദൃഷ്ടമനുധ്യായൻ പരീക്ഷേത നരേഷ്വിഹ ൩൦


സ രാജപുത്രോ വവൃധേ ആശു ശുക്ല ഇവോഡുപഃ

ആപൂര്യമാണഃ പിതൃഭിഃ കാഷ്ഠാഭിരിവ സോന്വഹം ൩൧


യക്ഷ്യമാണോശ്വമേധേന ജ്ഞാതിദ്രോഹജിഹാസയാ

രാജാലബ്ധധനോ ദധ്യൗനാന്യത്ര കരദണ്ഡയോഃ ൩൨


തദഭിപ്രേതമാലക്ഷ്യ ഭ്രാതരോച്യുതചോദിതാഃ

ധനം പ്രഹീണമാജഹ്രുരുദീച്യാം ദിശി ഭൂരിശഃ ൩൩


തേന സമ്ഭൃതസമ്ഭാരോ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ

വാജിമേധൈസ്ത്രിഭിർഭീതോ യജ്ഞൈഃ സമയജദ്ധരിം ൩൪


ആഹൂതോ ഭഗവാൻ രാജ്ഞാ യാജയിത്വാ ദ്വിജൈർനൃപം

ഉവാസ കതിചിന്മാസാൻ സുഹൃദാം പ്രിയകാമ്യയാ ൩൫


തതോ രാജ്ഞാഭ്യനുജ്ഞാതഃ കൃഷ്ണയാ സഹ ബന്ധുഭിഃ

യയൗ ദ്വാരവതീം ബ്രഹ്മൻ സാർജുനോ യദുഭിർവൃതഃ ൩൬


ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം സംഹിതായാം പ്രഥമസ്കന്ധേ

നൈമിഷീയോപാഖ്യാനേ പരീക്ഷിജ്ജന്മാദ്യുത്കർഷോ നാമ ദ്വാദശോധ്യായഃ