വിക്കിഗ്രന്ഥശാല

A Malayalam and English dictionary/യ-റ

< A Malayalam and English dictionary
←പ-മ A Malayalam and English dictionary

രചന:ഹെർമൻ ഗുണ്ടർട്ട് (1872) 		Appendix→
[ 891 ]
വല്ലവിമാർ CG. നാരിമാർമൌലികേ CG.
the best of its kind.

മൌഷ്കൎയ്യം S. (മുഷ്കര). മൌ. കാട്ടി നടക്ക VCh.
To behave insolently.

മൌഹൂൎത്തൻ S. = മുഹൂൎത്തക്കാരൻ.

മ്യാൽ myāl (C. = മേൽ, or മിട്ടാൽ?) So. Land
watered by rain, on which rice-plants are sown
thickly.

മ്രാൽ mrāl (അത്തിമെരാൽ Rh.) Ficus excelsa
[മ്രാലിന്റെ കുരു GP 69.

മ്രിശ = മിറിശ.

മ്ലാനം mlānam S. Faded; languor = മ്ലാനി.

മ്ലാവു mlāvu̥ So. An elk MC.

മ്ലേഛ്ശൻ mlēččhaǹ S. Speaking indistinctly,
a barbarian അനുദ്രുഹ്യുവിൻ മക്കൾ എല്ലാം മ്ലേ
ഛ്ശജാതികൾ Bhr. മ്ലേഛ്ശനീചജാതികൾ എ
ന്നാകിലും മുക്തി വന്നീടും, ഒല്ലാത ദുർമ്ലേ’ന്മാ
രും ജീവന്മുക്തന്മാരം KeiN. gen. Mussulmans,
Europeans, in CC. = യവനർ. മന്നിടം മ്ലേഛ്ശാ
ധിപത്യമായ്‌വരും Bhg.

മ്ലേഛ്ശത S. barbarianism; abomination.

യ YA

യ is initial in Dravidian pronouns (യാൻ, or
ഞാൻ, യാവൻ); hardly in any verbal root.
It changes readily with palatal consonants,
as യവനൻ — ചോനകൻ, ജോനകൻ; (ചാമം
fr. യാമം); അരയൻ, രായർ fr. രാജാ; ദശ
മുഖൻ Tdbh. തെയമുകൻ etc. Initial യ is often
found in the form of എ (യൌവനം — എവ്വനം
SG.; എമൻ = യമൻ), of ഞ‍ (ഞാൻ fr. യാൻ),
and even ന (യുഗം — നുകം). Some യ are
derived from വ (ആയിരം fr. സഹസ്രം, C. സാ
വിരം; അറിയിക്ക fr. അറിവിക്ക) by the in-
fluence of palatal vowels. Final യ is fre-
quently dropped (as തേങ്ങായ്, തേങ്ങാ, തേങ്ങ;
വായി & വാ).

യ S. Relat. pronoun in യഥഃ യഥാ, യൽ, യാ
വൽ etc. യമ്പ്രതി രുചി ഭവതി അവൻ തന്നേ
വല്ലഭൻ VetC. whom she likes.

യകൃൽ yaɤr̥l S. (L. jecur). The liver, Asht.

യക്ഷൻ yakšaǹ S. (യജ്). A demi-god, a
Paradēvata യക്ഷരാജന്റെ പുഷ്പകം പോലവേ
പല്ലാക്കു KR. Kubēra. ധരിപ്പെഴും ഇയക്കർ RC.
f. യക്ഷി S., (vu. ലച്ചി) a nightmare, also
nocturnal pollution യക്ഷിദ്രോഹത്തിന്നു ന
ന്നു a med. ഒരു യ. പീഡ സഹിപ്പാൻ Anj.
demoniacal possession; also written എക്ഷി
യാമിവൾ KR. = രാക്ഷസി താടക.

യക്ഷിണി S. id. യക്ഷിണീപീഡെക്കു രക്ഷാ
ചൊൽ എങ്ങിനേ CG.

യക്ഷ്മാവു yakšmāvu̥ S. (prec). Pulmonary
consumption രാജയ’വും പിടിച്ചു Si Pu. രാജയ
ക്ഷ്മണാ മരിച്ചു Bhr.; also രാജയക്ഷ്മം പിടി
പ്പെട്ടു മരിച്ചേൻ Si Pu.

യജമാനൻ yaǰamānaǹ S. (യജ്), 1. A person
that institutes a sacrifice & pays for it. 2. a
master, lord രാജാവ് ഒക്കയും അനുസരിച്ചു
യജമാനസ്ഥാനമായിരിക്കയും ചെയ്തു TR. by
indulging them the Rāja gained immense
popularity. — mod. f. യ’നിച്ചി & — നത്തി.

യജിക്ക S. to sacrifice, worship പശുക്കൾ ത
ന്നെ വധം ചെയ്തിട്ടു യജിക്കുന്നു, അശ്വമേധ
ക്രിയയാ. യ Bhg.

CV. ജയിപ്പിക്കേണം നിങ്ങൾ എന്നെക്കൊണ്ടു
KR. യജ്ഞങ്ങൾകൊണ്ടു യജിപ്പിച്ചു മുനിമാ
രെ CG.

യജുസ്സ് S. sacrificial formula; the യജുൎവ്വേദം
[Bhg

യജ്ഞം S. A sacrifice = യാഗം f. i. ആര
ണർ ചൂഴുറ്റു കൃഷ്ണയ’ങ്ങൾ കൊണ്ടു യജിച്ചു, ആ
ജ്യത്തെക്കൊണ്ടു യ’ങ്ങൾ ചെയ്യുന്നു CG. ഭവാ
നാൽ ഹനിച്ചീടിന യജ്ഞപശുക്കൾ Bhg.-fig.
വിജ്ഞാനയ. കൊണ്ടു കേവലാത്മാനം ആത്മനി
യജിച്ചു Bhg.

യജ്ഞശാല Bhg. = യാഗശാല.

യജ്ഞസൂത്രം S. = പൂണുനൂൽ.

യതഃ yaδaḥ S. (യ). Whence; because, for.

യതി yaδi S. (യമ്). Subduer of passions, a
Jaina beggar യതിവരനും ഭൂമിക്കും VetC. യ
തിവേഷമായി Bhg. = സന്യാസി.

[ 892 ]
യതനം S. exerting oneself. ചേരുവാൻ യ.
ChVr. trying to keep peace.

യത്നം S. effort, exertion ജയിപ്പാൻ യ. ചെ
യ്തു etc.

denV. എത്ര താൻ യത്നിച്ചാലും അത്രയല്ലുളളു
ബലം, വളരേ യ’ച്ചുപദ്രവം കളക, പ്രാ
ണൻ തന്നേ യ’ച്ചു ധരിക്കുന്നേൻ KR. =
പണിപ്പെട്ടു.

യഥാ yathā S. (യ). As, according to.

യഥാകാമം S. ad libitum യ. ഭക്ഷിക്ക Bhg.

യഥാക്രമം S. in order വയസ്സിന്റെ യ. KU.

യഥാഗതം പോയി as he came, so. — ഗമിച്ചു
യഥാഗമം VetC.

യഥാതത്വം S. truthfully യ. കേട്ടാലും മമ ജ
[ന്മം Bhr.

യഥാതഥാ എന്നു പറയുന്നവൻ agreeing to
every proposal.

യഥാന്യായം S. properly ഇരുന്നു യ. KR.

യഥാപുരം S. as formerly KR. യ’രേ Sk.

യഥാപ്രകാരം ആക്ക = യഥാസ്ഥാനം ആക്ക.

യഥാബലം S. = ആവോളം.

യഥായോഗ്യം S. fitly V1. Brhmd.

യഥാരുചി S. as you please യ. വല്ല ദിക്കിലും
പോയി Nal.

യഥാൎത്ഥം S. reasonable, true തെളിയിച്ചതു യ.
[അല്ല. MR.

യഥാലാഭേന ജീവിക്കുന്നു Bhg. to live upon
that which one may get.

യഥാവൽ S. as it was; accidentally, sponta-
neously യ. ചെന്നു കണ്ടു KU.; vu. യഥാ
വിലേ, യഥാലേ.

യഥാവിധി S. according to precept.

യഥാശക്തി S. as much as possible യ. മഹാ
ഫലം prov.

യഥാശാസ്ത്രം S. according to scripture യജി
[ച്ചു യ’മായി KR.

യഥാസുഖം S. comfortably ഇരുത്തിയ. Brhmd.
വാണിതു യ. SiPu. യ’ത്തോടേ ഇറങ്ങി TR.
safely.

യഥാസ്ഥാനം S. in proper state or place. യ’
മാക്ക (& യ’ത്തിൽ), യ’പ്പെടുത്തുക to reform,
restore.

യഥേഛ്ശം ഇരിപ്പതു VetC. &

യഥേഷ്ടം S. as one pleases, also യഥേഷ്ടയാ
കുംവണ്ണം ഭുജിച്ചു KU.

യഥോക്തം S. as commanded കൎമ്മം യ. അല്ലാ
ഞ്ഞു Brhmd.

യഥോചിതം S. suitably ബോധിപ്പിച്ചെഥോ.
PP. യ’മായിട്ടിരുന്നാർ KR. all in their
proper places.

യൽ yad S. (യ). What, (L. quod), that.
യദാ S. when = എപ്പോഴോ.

യദി S. if.

യദു yaďu S. N. pr. A king എതുനാതൻ Anj.
the father of the Yādavas CG. CC.

യദൃഛ്ശ yadr̥ččha S. (യൽ, ഋഛ് to go). Following
one’s own will, spontaneous യ. ാലാഭത്തിങ്കൽ
തുഷ്ടനായി Bhg. Instr. ഇന്നെദൃഛ്ശയാ KR. മ
രിച്ചീടിനാൾ എ’യാ VetC. accidentally, provi-
dentially, abraptly, vu. എ’യാൽ.

യദൃഛ്ശിക്ക id. ഭൂതലത്തിൽ ദേവകൾ യ. യായ്‌വ
ന്നു KR.

യന്താവു yandāvu̥ S. (യമ്). A restrainer,
charioteer, Bhg.

യന്ത്രം S. 1. A machine, engine; mill, con-
trivance യന്ത്രപ്രയോഗം കൊണ്ടു by mechani-
cal means. ആരുമേ കൂടാതേ വേണുവീണാദി
കൾ ഗാനം ചെയ്യുന്ന യ. Bhg. musical boxes.
2. a necklace with amulet മന്ത്രരചിതയ’ങ്ങൾ
ധരിപ്പിച്ചാൾ KR.; often എന്ത്രം & ഇന്ദ്രം Mantr.
a copper leaf with cabalistic figures worn in
the girdle V1.; also a writ, deed. 3. a plan,
scheme. യന്ത്രഫലം result. 4. a bulwark കൊ
ന്തളങ്ങൾ അതിചിത്രമാം യ’ങ്ങളും KR. 5. mys-
terious nameless articles ആ ഏ. ഇങ്ങോട്ടു
കൊണ്ടുവാ that thing the name of which does
not occur to me ആ എന്തിര മാച്ചിൽ etc. (see
എന്തു 158).

യന്ത്രഉഴിഞ്ഞൽ, — ഞ്ഞാൽ a perpendicular round-
about (with 4 cradles).

യന്ത്രക്കല്ലു a millstone.

യന്ത്രക്കാരൻ a mechanic; an engineer; also
യന്ത്രപ്പണിക്കാരൻ.

യന്ത്രത്തോരണം Mud. a triumphal arch con-
trived so that a portion might fall.

യന്ത്രപ്പട്ടിക KM. an inscription.

യന്ത്രപ്പാലപങ്ക്തി AR. draw-bridges.

[ 893 ]
യന്ത്രപ്പാവ an automaton യ. കൾ തിരിക Mud.
രാജസേവകന്മാരാം യ. കൾ എല്ലാം Nal.

യന്ത്രപ്പുളളു a target, a mark in shape of a bird.

യന്ത്രശബ്ദം S. the din of a mill യ. പോലേ
ദന്തങ്ങളെ കടിച്ചു KR.

യന്ത്രി a contriver, schemer.

യന്ത്രികൻ a mechanic, driver യ നായ നളൻ
Nal. (S. യന്ത്രകൻ).

denV. യന്ത്രിക്ക S. to contrive, scheme, plan മ
ന്ത്രികൾ മന്ത്രിച്ചു മന്ത്രിച്ചു യ’ച്ചു Mud.

യന്ത്രിതം S. (part. pass.) 1. checked. 2. chain-
ed യന്ത്രിത തസ്കരൻ VetC. യ’നായ്ക്കിടക്കുന്നു
PT. കാമാനലയ’ൻ VetC. tormented.

യമം yamam S. Restraining, refraining from
enjoyments & passions. (Often with ദമം) ഹിം
സ കൂടാതേ ഇരിക്കുന്നതു യ. അല്ലോ Bhg 11.

യമകം S. 1. alliteration, rhyme. 2. twins;
also എണ്ണയും പശുവിൻ നെയ്യും med.

യമതാട So. (T. ച —, H. ǰam-dhar fr. യമൻ)
a dagger; also മദ്ധ്യേവഹിച്ചോരെമതാട
തന്നേ എടുത്തു Sk.

യമൻ S. 1. subduer, the God of death & Hades,
യമദൂതർ his ministers, യമപുരി his resi-
dence. യമഭക്തി പൂണ്ടു യമപടം അഴകി
നോടു നിവിൎത്തി Mud. a picture of hell.

യമഭയം അകലുവാൻ SiPu. 2. twins യമ
ന്മാർ CG. = Nakula, Sahadēva.

യമ — & യമലോകപ്പിരട്ടൻ “one who cheats
the devil.”

യമളം S. a couple. യ’ന്മാർ twins. യമളെക്കു
ളള ലക്ഷണം Nid 3. a kind of hiccough.

denV. യമിക്ക S. to restrain, govern.

യമുന S. N. pr., the river Jamna CC.

യവം yavam S. (G. zea). Barley.

യവക്ഷാരം S. nitre യവഴ്ക്കാരം a. med. = ച
വൎക്കാരം.

യവനർ yavanar S. 1. Yavan, Greeks വീര
രാം യ’ന്മാർ KR. പാരസീകന്മാർ യവനഗണ
ങ്ങളും Mud. തുൎവശുപുത്രർ യ’ന്മാരായിപ്പോയി
Bhr. 2. often for Muhammedans & Europeans
യവനേശ്വരന്മാർ Sāhibs; see ചോനകൻ,
ജോ. —. In Syr. യവുനാ PP. a Greek.

യവാഗു S. (യവ). Fermented rice-gruel, പഴ
ങ്കഞ്ഞി.

യവാതു MC. = ജ — A civet cat.

യവിഷ്ഠൻ Superl. of യുവാൻ. The youngest.

യശല കുശലന്മാർ T. Palg. = കുശലവ
ന്മാർ (കുശം 277.).

യശസ്സു yašassu̥ S. (L. decus). Glory ഭഗവദ്യ
ശസ്സിനെ ഗാനം ചെയ്തു Bhg; fame ജയിച്ചു യ.
ലഭിച്ചവൻ KR.

യശസ്കൻ, — സ്വാൻ, — സ്വി S. famous.

യശോഹാനി വന്നു Bhg. we are dishonored.

യശോദ S. Bhg 10. Kr̥šṇa’s foster-mother
(Tdbh. എശോദ 162.).

യഷ്ടാവു yašṭāvu̥ S. A. sacrificer (യജ്).

യഷ്ടി yašṭi S. A stick, staff, Tdbh. ഇട്ടി 104,
ൟട്ടി 118. f. i. യ. യും പിടിപ്പെട്ടു VCh. using
a staff.

abstrN. നമ്മുടെ യഷ്ടിത്വം എത്രയും കഷ്ടം PT.
my stupidity.

I. യാ yā 5. = ഏ pron. inter. യാതു, യാവൻ.

II. യാ Ar. Oh! Ah! യാ മഹീയദ്ദീൻ എന്ന വിളി
കേട്ടാറേ jud. cry of murder or alarm (see
മൊഹീ —).

യാഗം yāġam S. (യജ്). A sacrifice ൧൨ സം
വത്സരംകൊണ്ട് ഒടുങ്ങുന്നൊരു യാ Bhr. നാ
ന്മറകളും യാഗങ്ങൾ ആറും പൊയ്യോ KeiN. യാ.
കഴിപ്പാൻ അറിയരുതാതേ പോം Sah. മുട്ടിക്കി
ടന്നൊരു യാഗത്തെ രക്ഷിപ്പാൻ Bhg. യാഗകാ
ൎയ്യത്തിന്നു സഭ കൂടുമ്പോൾ Anach.

യാഗവാൻ S. a sacrificer യാ’നാം മുനി VetC.

യാഗശാല S. a place of sacrifice, Bhr.

യാഗാദികൎമ്മങ്ങൾ all kinds of oblations etc.

യാഗാൎത്ഥം S. for sacrifice നിന്നെ യാ. ബലി
കൊടുക്കും VetC.

യാചകം yāǰaɤam S. (യാച്). Begging ബാ
ലകൻ തന്നുടെ യാ’ത്താൽ CG. യാ’മായി കൊ
ടുക്ക VyM. alms.

യാചകൻ a beggar. യാചകപ്രിയകരൻ SiPu.
kind to beggars.

യാചന S. begging, request; also യാചനാഭം
ഗം ചെയ്ക Bhr. to repel a petitioner; (S.
yāčńa).

[ 894 ]
യാചനം S. id. യാ. ചെയ്‌വാൻ കൂടിപ്പോയാൾ
SiPu. യാ’മായിട്ടു ചൊന്നാൻ CG. — മറ്റെ
ന്തു യാചനീയം SiPu. what else is to be
asked?

യാചിക്ക S. To beg. അന്നത്തെ യാ. VetC.
to ask. കല്പകശാഖിയോടു യാ’ച്ചു CG.; also of
prayers ഇങ്ങനേ യാ’ച്ചു പൂജിച്ചു കുമ്പിട്ടാർ CG.
— part. pass. യാചിതം S. begged.

യാജകൻ yāǰaɤaǹ S. (യജ്). A sacrificer.

യാജനം S. conducting a sacrifice, sacrificing
by deputy.

യാജ്ഞവൽക്യൻ S. N. pr. a saint & legislator.

യാജ്ഞികൻ S. (യജ്ഞ) an institutor of sacri-
fice യാ’കദ്രവ്യസംഭാരം Nal.

യാജ്യൻ (part. fut. pass.) to whom sacrifices
are to be offered യാ’നാം നാരായണൻ
ഭക്തിയുളളവൎക്കു സായൂജ്യമാം മോക്ഷത്തെ
നല്കീടിനാൻ AR.

യാതന yāδana S. (യത്). Pain, torment, chiefly
in hell യാ’നാദണ്ഡത്തിന്നു യോഗ്യത ഇവൎക്കു
VilvP. യാ’നാദേഹം Bhg. the body given to
those in hell. സോദരന്മാരുമായി യാ. പൂണു
ന്നേൻ CG. rather share hell with my brothers.
നരകയാ. ഭുജിക്ക KR. നരകയാ. കഴിഞ്ഞന
ന്തരം ദുരിതശേഷങ്ങൾ കിടക്കിലോ തരുതൃണ
പക്ഷികൃമികളാദിയായി ധരണിയിൽ വന്നു പി
റക്കയും ചെയ്യും KR.

യാതൻ yāδaǹ (part. pass, of യാ). Gone. എ
വിടേക്കു യാതനായീടുന്നു Bhr. = പോകുന്നു. pl.
യാതന്മാരായി PT. — Inf. യാതും നിയോഗിച്ചു
PT. ordered to go.

യാതു S. (goer) a demon, Rākšasa ആറാം നാൾ
ആകാശത്തിൽ കണ്ടിതു യാതുസൈന്യം KR.
— also യാതുധാനൻ S. a goblin യാ’ന്മാർ
പീഡിപ്പിക്കിൽ UR.

യാതു yāδu̥ 5. (യാ). 1. = ഏതു as യാതൊരു ദി
ക്കിൽ ഇരിക്കുന്നു AR. = where? ഏതോ യാതോ
2. in translations used for rel. pron. (യൽ S.)
as യാതൊന്നു കണ്ടത് അതു നാരായണപ്രതിമ
HNK. യാതൊരു etc. — pl. യാവചില ബ്രാഹ്മ
ണർ VyM. those Brahmans that; also യാ
തൊരു ചിലർ KR.

യാത്ര yātra S. (യാ in യാതൻ). 1. Going യാ
ത്ര ആക to set out, യാ. ആക്ക to despatch,
ദൂതനെ ചൊന്നു യാ. യാക്കി CG.; also രാമം
(Acc.) വനത്തിന്നു യാത്രാക്കുവാൻ RS. to banish.
കൂളിയെ യാ. ആക്കി V1. drove out. — യാത്ര അ
യക്ക to send off, accompany for a short dis-
tance. യാ. യും അയപ്പിച്ചു തേരതിൽ കരേറി
നാൾ UR. got herself dismissed, took fare-
well; so യാ. ചൊല്ക, ഉണൎത്തിക്ക KU. യാ.
പറഞ്ഞു നടകൊണ്ടാൻ Bhr. said good bye.
യാ. തൊഴുതു SiPu. or തൊഴുതു യാ. യും അറി
വിച്ചു KR. യാ. വഴങ്ങി took leave. അവളോടു
യാ. വഴങ്ങിച്ചു AR. — എപ്പോൾ യാ. AR. when
do you intend to go? സായ്പും ഒന്നിച്ചു മണത്ത
ണെക്കു യാ. ഉണ്ടു I am to accompany N. to
M. 2. journey, voyage തലക്കാവേരിക്കു യാ.
പുറപ്പെടുവാൻ TR.; esp. pilgrimage കാശി —,
സേതു —, തീൎത്ഥയാത്ര. — Tdbh. ചാത്തിര 354,
ജാത്ര 405; vu. also ഇച്ചാത്ര this time.

യാദവൻ yāďavaǹ S. (യദു). A descendant of
Yadu, Kr̥šna CC.

യാദസ്സ് S. An aquatic animal.

യാദസ്പതി AR. the sea.

യാദാസ്തു P. yād-dāšt, A memorandum, NB.,
postscript യാ. എഴുതി MR.

യാദൃശം yādr̥šam S. (യ). Which like.

യാനം yānam S. (യാ whence യയൌ, അയാ
സീൽ CC. went). 1. Going യാ തുടങ്ങിനാൻ
CC. started. യാനശക്തിയില്ല Brhmd. 2. a
vehicle വാരണാശ്വോഷ്ട്രഖരഹരിശാൎദ്ദൂലസൈ
രിഭസ്യന്ദനമുഖ്യയാനങ്ങൾ AR. തൂമുത്തുപൂണ്ട
യാ. CG. a chariot.

യാനപാത്രം S. a boat VetC.

യാപന S. (caus. of യാ). 1. Making (time) to
go. യാ. എങ്ങനേ കഴിക്കും how subsist?
2. livelihood, maintenance; often യാവന
കൊടുത്തയക്ക TR. to dismiss with pay or
presents (ചാപണ, രാവണ id.). യാ. കൊ
ടുക്ക provisions to slaves, soldiers; യാ.
നോക്കുക V1. soldiers to prepare their
meal (& യാ. ക്കു വരിക്ക V1.); യാ. ക്കൂറു V1.
victuals. 3. different gifts തരകുയാ. tax

[ 895 ]
on brokers, അടിമയാ. remuneration by
Rājas for certain hereditary services.

യാപനം S. spending time കാലയാ. ചെയ്‌വാൻ
Nal. ഏകസംവത്സരം യാ. ചെയ്തു SiPu. =
കഴിച്ചു.

യാപിക്ക S. = കഴിക്ക, to subsist V1. also യാ
[വിക്ക.

യാപ്യം S. 1. removeable. യാ’ങ്ങൾ Nid. curable.
2. to be passed by, mean. 3. provender V1.

യാമം yāmam S. (യമ്). 1. Cessation. 2. the
8th part of a day, a watch of the night (=
10 നാഴിക, if only 3 യാമം are given to the
night, as നടുയാ.). മുൻയാ., രണ്ടാം യാ., പാതി
രാ യാ., നാലാം യാ. V1. അന്നേത്തേ രാത്രിക്കു
യാമങ്ങൾ മൂന്നുളളതെന്നു ഗ്രഹിച്ചില്ല Nal. യാ.
കാക്ക to watch. vu. ചാമം 2, 355. 3. high-
water time. പതിനാലാം യാ. spring-tide at
full moon, മുപ്പതാം യാ. at new moon, കൂടുക
to set in, മുറിക to ebb V1.

യാമക്കോഴി 1. a cock crowing exactly 7½
Nāl̤ika before sunrise. 2. a jackal (loc.)

യാമത്തല (& ചാ —) highwater, neap tide.

യാമിനി S. (& ത്രിയാമ) the night.

യാമ്യം S. related to Yama, southern യാമ്യന്മാ
രായുളള ശൂരന്മാർ CG. യാമ്യദൂതന്മാർ Bhg.

യാവൽ yāvat S. (യൽ). As much as, as far
as. യാവത്തും all. യാവജ്ജീവം life-long. യാ
വൽകന്യാകുമാരി KU. as far as K. കല്പിക്ക
യാ. പ്രമാണം Brhmd. say how far!

യാവന, see യാപന.

യാവൻ yāvaǹ 5. (യാ). 1. Who? = ഏവൻ;
ബലഹീനനും യാവന്നുചിതം സമാശ്രയം PT.
pl. യാവർ, യാർ = ആർ; f. യാവൾ. 2. = യാതു
used for rel. pron. ദേവിയെ യാവൻ ഒരുത്തൻ
പൂജിയായുന്നത് അവന്റെ പുണ്യങ്ങൾ ഒക്ക ഭ
സ്മമാം DM. and ആർ ഒരുവൻ KR. യാതൊരു
പുമാൻ Bhg. ഏവൻ ഒരുത്തൻ VyM.; fem. യാ
തൊരു ദേവി വിഷ്ണുമായേതി ചൊല്ലപ്പെടുന്നു
അങ്ങനേയുളള ദേവിക്കു നമസ്കാരം DM.; pl. യാ
വർ എല്ലാം & യാവർ ചിലർ.

യാവാരി yāvāri, Tdbh. of വ്യപാരി, A caste
of merchants in shops & ships, a contractor,
dealer in salt-fish etc. (in Talipar. 59) KU.
V1. —(vu. ജാവാരി 406).

യാഷ്ടികൻ S. (യഷ്ടി). A club-or staff-bearer,
യാ’ന്മാർ ആട്ടി അകറ്റിനാർ AR. peons.

യാൾ yāḷ (T. യാഴ് = വീണ) in യാൾപ്പാണം, യാൽ
പ്പാണം Jaffna, യാ’ണക്കുട black silk umbrella,
യാ’ണപ്പുതപ്പു a quilt, — പ്പുകയില tobacco.

യാഴി (T. യാളി fr. വ്യാളി S.). A lion; panther V1.2.

യിയാസ yiyāsa S. (desid. of യാ). Desire to go.
യിയാസു wishing to go.

യുക്തം yuktam S. (യുജ്, യോജിക്ക; part.
pass.). 1. Joined, ഭക്തിയുക്തൻ Bhg. = endow-
ed with; occupied with, intent on ഗേഹാ
ലങ്കാരത്തിങ്കൽ യുക്തയായിരിക്കേണം VCh. a
wife needs to have taste for. തപ്തസ്വൎണ്ണവും
ശീതസ്വൎണ്ണവും യു’മാക്കുവാൻ പണി SiPu. to
solder. 2. fit, proper നീ ചൊന്നതു യു’മത്രേ
KR. you are right. വന്നതു യു. Bhg. 3. = ത
ക്കം opportunity ചെയ്‌വാന്തക യു’ത്തെ വിചാ
രിച്ചു Ti.

യുക്തി S. 1. Junction, combination. 2. fit-
ness, അതിന്നു യു. ഉണ്ടു that will do, very pos-
sible! plausible, quite conclusive. 3. use.
ശാസ്ത്രയു. correct reasoning, വാൾയു. V1.
4. means, device, argument യു. കൾകൊണ്ടു
സംശയം കളഞ്ഞു തെളിയിച്ചു Bhg. ബുദ്ധി തെ
ളിയുമാറു നല്ല യു. കൾ ഉണ്ടായ്‌വരേണം VilvP.;
യു. കൾ പറക to argue one with another.
യു. കൾ മുട്ടി ശുക്രനു Bhr.; also advice യു. കൾ
ചൊല്ലിത്തടുത്തു Bhg. warned. 5. a rhetoric
figure, യു. കൾ V2. witticisms.

യുക്തിക്കാരൻ (2 — 5) clever, smart, witty.

യുക്തിഭംഗം impropriety; inconclusiveness.
യു. ഉണ്ടു MR. (of disagreeing evidence).

യുക്തിഭാഗ്യം lucky conjuncture B.

യുക്തിഭാഷ a work on astronomy.

യുക്തിഭേദം unfitness, unjust inference.

യുക്തിമാൻ clever, quick-sighted. യു. പറഞ്ഞു
രസിപ്പിച്ചു witty. യു. അറിയേണം VCh.

യുക്തിയുക്തം adapted for the occasion യു’ങ്ങ
ളാം വാക്കുകൾ Bhg.

യുക്തിലേശാദികൾ VyM. circumstantial evi-
[dence.

യുക്തിവിരുദ്ധം unseemly അവനു പിണ്ഡാൎപ്പ
ണം യു. VetC.

[ 896 ]
യുക്തിസിദ്ധം perfectly adapted യു’ങ്ങളായ
വാക്കുകൾ Trav.

യുഗം yuġam S. (L. jugum). 1. A yoke, Tdbh.
നുകം. 2. a pair കുചയു. Nal. പദ —, കര —
Bhg. 3. age, period കൃതത്രേദ്വാപരകലി
എന്നിങ്ങനേ 4 യു. KU. — 30 years are a month
of the Gods, 12 such months their year, അ
തു നാല്പത്തെണ്ണൂറുകൊണ്ടു കൃതയുഗമാം (4800
divine years), 3600 = ത്രേതായു., 2400 = ദ്വാപ
രം, 1200 (രണ്ടറുനൂറാണ്ടു) = കലിയു. CS. അന്നു
വാഴുന്ന രാജാവു നന്നെങ്കിൽ കൃതയുഗത്തിൽ ന
ല്ലതു കലിയുഗം prov. (219). വസിച്ചാൻ പലയു.
Bhg. ആയിരംയു. കൎമ്മം അനുഷ്ഠിച്ചും തന്നെ
ത്താനറിയാ KeiN. യുഗന്തോറുമുളള പൂജാവിധി
Bhg 11.

യുഗളം S. = യുഗം 2. a pair പാണിയു. Bhg.;
also കരയുഗളി KR.

യുഗാദി vu. feast at New year.

യുഗാന്തം the end of an age or of the world.
യുഗാവസാനത്തിങ്കൽ മറഞ്ഞൊളിക്കുന്നു വേ
ദങ്ങൾ Bhg.

യുഗ്മം S. 1. = യുഗളം a pair നക്ഷത്രയു. വിശാ
ഖം KR. 2. an even number യുഗ്മരാശി
യിൽ നില്ക്കിൽ PR. = ഇരട്ടപ്പെട്ടതു Gan.
(opp. ഓജം or ഒറ്റപ്പെട്ടതു).

യുങ്കം V1. = ചുങ്കം, യുങ്കപ്പുര etc.

യുതം yuδam S. (part. pass. of യു). Joined തുര
ഗയുതരഥം AR. സേനായുതൻ Nal. accompa-
nied by. ധൎമ്മപത്നീയുതം വാണു SiPu. adv.
with.

യുതാനം V1. caution, security യു. തിരിയുക,
യുതാനിക്ക. (Port. ajuda help?).

യുത്ത് yut S. War; Loc. യുധി Bhr. in war,
hence:

യുധിഷ്ഠിരൻ N. pr. the first Pāṇḍawa (firm in
[war).

യുദ്ധം S. 1. Fought. 2. war, battle ആ
യുധം എടുത്തു യു. തുടങ്ങി, അരിചില്ലാനവും
മരുന്നും മറ്റുളള യുദ്ധച്ചരക്കുകളും TR. ammu-
nition. യു. ഏറ്റീടുവിൻ AR. give battle. യു.
ഭരിക്ക Mud. to lead the battle. യുദ്ധകൌശല
ങ്ങൾ (— ല്യങ്ങൾ Bhr.) അറിക Brhmd. to under-
stand fighting (യുദ്ധസാമൎത്ഥ്യം).

യുദ്ധബദ്ധൻ a prisoner of war, captive.

യുദ്ധഭൂമി Bhr. = യുദ്ധനിലം, യുദ്ധാങ്കണം a
battle-field.

യുയുത്സു Bhr. (desid.) eager to fight.

യുവൻ yuvaǹ S. (L. juvenis), Young യുവാവു,
യുവാക്കൾ m.; വിപ്രയുവതികൾ Sah. f., വിബു
ധയുവതികൾ Bhr. heavenly virgins, പരയുവ
തികാമം Nal.

യുവരാജൻ S. the heir apparent, a co-regent
Voc. യുവരാജ KR. = ഇളയ രാജാ; hence:
യു’ജത്വത്തിന്നവകാശം KR.

യുവസ്ഥം vu. = ഉപവസ്ഥം Pudenda.

യുഷ്മൽ yušmad, S. Your യു. പ്രസാദം VetC.
വിശ്വാത്മാവിനു യുഷ്മടസ്മദ്ദ്വൈതങ്ങൾ ഇല്ല
Bhg.

യൂകം yūɤam S. A louse V1.; also യൂകികാവാക്കു
[PT. (bug).

യൂകിക = ഊഹിക്ക V1. So. T.

യൂഥം yūtham S. (= യുതം). A flock, herd.

യൂഥനാഥൻ a leader of wild elephants, a
general, also യൂഥപൻ.

യൂദൻ m., യൂദത്തി f. A Jew, Jewess; also
ജ്രൂദഭാഗം (Jew town) & ചൂതൻ Coch.

യൂപം yūbam S. A sacrificial post വില്‌വത്താ
ലാറു യൂ. ഖദിരത്താലുമാറു, 6 പ്ലാശു, 2 ദേവദാ
രുവാൽ KR.

യൂയം yūyam S. You യൂ. കൎമ്മമാരാഞ്ഞു കൊണ്ടു
[വന്നീടേണം VetC.

യൂഷം yūsam S. (L. jus). Pease-soup.

യെൻ in alph. songs = എൻ My, യെമ്പാപം
HNK.

യോഗം yōġam S. (യുജ്). 1. Junction, con-
nection, combination. ചാപശരങ്ങൾ ഒക്കവേ
യോ. കൂട്ടി SiPu. brought together, got ready.
2. an assembly ബ്രാഹ്മണയോ. KU. (ruling
council). എണ്മർയോ. of Kōlattiri. ഏറിയ ചോ
കേനാൽ വന്നു കൂടി TP. for a feast. 3. as-
sembling for war ആയുതക്കോപ്പോടേ ചോക
ത്തോടേ പോരുന്നു, എല്ലാരും ജോകേന പോ
രുന്നു in military array TP. യോ. തികെച്ചെത്തു
വാൻ കുറിച്ചു, നാട്ടിലുളള യോഗത്തെ തികെച്ചു
വെടിയും പടയും ഉണ്ടായി TR. called out the
militia. 4. connexion, as of stars, conjuncture
ദുൎയ്യോ., സദ്യോ. astr. നിന്റെ തലവിതി ചോ

[ 897 ]
കം ഇതു TP. thy fate. ആ യോഗത്തിങ്കൽ വന്നു
on that occasion, luckily. ദേവയോഗത്താൽ
PT. accidentally. ദേവയോഗാൽ Nal. (see
ദൈ —). ദേശയോ. കൊണ്ടു യാത്ര പുറപ്പെടുക
എന്നു നിശ്ചയിച്ചു TR. on account of the state
of the country. 5. means, rule, prescription
നാരങ്ങക്കറിയുടെ യോഗങ്ങൾ കേൾപിച്ചു KU.
the recipe. ഓരോ യോ’ത്തിൽ അല്ലാതേ തിപ്പ
ലി തിന്നോലാ GP. ഗുളികയുടെ യോ., ഒരു യോ.
എഴുതിക്കൊടുത്തു etc. — fig. means മൂന്നു യോ’
ത്തെ മനുഷ്യൎക്കു മുക്തി സിദ്ധിപ്പാനായി കല്പി
ക്കപ്പെട്ടു (ഭക്തി, കൎമ്മം, ജ്ഞാനം) Bhg. വൈരാ
ഗ്യസംയുക്തനു ജ്ഞാനയോ. വിധിച്ചതു (വേദം)
Bhg. 6. meditation, devotion & other ways
of union with the Universal Soul ധ്യാനാദ്യഷ്ടാം
ഗയോഗങ്ങൾ Bhg. യോഗമായതഷ്ടാംഗയോഗം
(64) Chintar. മോക്ഷാൎത്ഥികളായി യോ. ധരിക്ക
Brhmd. Sah. സൎവ്വഭൂതങ്ങളെയും ൟശ്വരാത്മ
കമായി സൎവദാ സേവിപ്പതു യോ. Bhg 11.
7. acquisition of supernatural powers ഇന്ദ്ര
യോ. അനുഷ്ഠിച്ചു, സീത ആകുന്നതു യോഗമായാ
ദേവി AR. യദുവംശത്തെ ആരുമറിയാതേ യോ
ഗേന പുരിയിൽ ആക്കിനാൻ Bhg. by magic.
8. the philosophy of പതഞ്ജലി Bhg.

യോഗക്കാർ (2) the members of an assembly.

യോഗക്ഷേമം (4) welfare.

യോഗനിദ്ര (6) absorption in meditation, light
sleep as of Gods യോ. യും ഉണൎന്നരുളിച്ചെ
യ്തു AR. യോ. തുടങ്ങിനാൻ Bhg. God’s rest
after a മന്വന്തരം.

യോഗന്മാർ (2) members of council KU.

യോഗപട്ടം (6) state, rank of Yōgis, esp. of
their chief, sitting on യോഗപീഠം at
Gōkarṇa KU.

യോഗബലം (4) good fortune, യോ. കൊണ്ടു
ചെയ്തു CG. was enabled to do.

യോഗവട്ടം (6. 7) = യോഗാഭ്യാസം.

യോഗംവരിക (4) to happen, esp. luckily. അവ്വ
ണ്ണമേ യോ. Bhr. രാമനു കാണ്മാൻ യോ. AR.
(= സംഗതി വരിക). ഇവളെ വിവാഹം ക
ഴിപ്പാൻ യോ’ന്നു KN. With Nom. ആപത്ത
നേകം യോ’രും തേ ChVr. യോ’രേണം സു
രേശത്വം എന്നോൎത്തു Nal. to be attained.

യോഗവിഷം B. a virulent sore (4).

യോഗശാസ്ത്രം (6. 7. 8) the science of Yōga.

യോഗാഗ്നി (6. 7) Yōgi’s power of kindling a
concentrated fire തന്നുടെ വിഗ്രഹം യോ.
യിൽ ദഹിപ്പിച്ചു Bhg.

യോഗാചാൎയ്യസ്ഥാനം KU. = യോഗപട്ടം.

യോഗാഭ്യാസം (6) practising Yōga, so യോഗാ
സനം constant contemplation in different
postures.

യോഗാൎത്ഥം (1. 8) etymology V1.

യോഗി (6. 7) 1. practising Yōga, a devotee
അഭ്യാസയോഗി Vednt. — യോഗിയാർ title of
the chief Brahman at Trichoor. — യോഗീശ്വര
ന്മാർ KU. ruling Sanyāsis. യോഗീന്ദ്രന്മാരാം
മുനിമാർ AR. 2. a magician. 3. N. pr. a
caste, esp. of schoolmasters (113 in Taḷipa-
rambu, see ചോയി, മുദ്ര) യോ. ഗുരുക്കൾ who
bury their dead in Sanyāsi posture. 4. (1)
meeting in battle യോഗി പ്രതിയോഗി തമ്മിൽ
പിരിയാതേ Bhr.; also plaintiff. 5. man (opp.
woman) in ശാക്തേയം.

denV. യോഗിക്ക to unite, do well what one
does V1.

യോഗിനി (f. of യോഗി) 1. a female devotee.
2. endowed with superhuman powers യോ.
യായൊരു തോഴി CG. 3. woman in Sakti
worship യോ. ഭോഗിനിയാകരുതു; esp. the
priestess (representing Sakti) who receives
യോഗിനിനമസ്കാരം (first from the women).

യോഗ്യം yōġyam S. (യുജ്). 1. Fit, worthy ക
ന്യെക്കു യോ’നാം വല്ലഭൻ Nal. യോ’നായുളള
തിവൾക്കിന്നാർ പോൽ & Gen. കന്യക തന്നു
ടെ യോ’നായുളേളാൻ CG., also n. ഇക്കന്യാവി
നെ മൂവരിൽ ആൎക്കു യോഗ്യം VetC. which of
the 3 deserves her. 2. capacity, decency
യോ’മായുളളതേ കണ്ടു പൊറുക്കാവു Bhr. loyal
warfare. യോ’ത്തിന്നു പോരാ unseemly. യോ
ഗ്യക്കേടു = ഞായക്കേടു; ശാപയോ. ഉണ്ടായി
Nasr. deserved to be cursed. 3. (യോഗം 4)
fatality, risk യോ’ത്തിന്നു നില്ക്കുമോ can he
meet death. മടിശ്ശീലയുടെ യോ. വിചാരിച്ചു
TR. the risk of sending money. യോ’ത്തിന്നു

[ 898 ]
കൊടുക്ക to give on risk. യോ’ത്തോളം മുറി
TR. dangerously wounded. യോഗ്യപ്പെടുക,
യോ. പൊറുക്ക to hazard, undertake a res-
ponsibility. യോ’ത്തിലാക്ക to endanger. യോ.
ഒഴിക്ക, ഇല്ലായ്ക V2. security. 4. what be-
comes a man. യോ. ചെയ്ക to demand satis-
faction V1. ഒരു ചോക്കിയം എടുത്തില്ല TP.
യോ. എടുക്കേണം എന്നു നായർ പുറപ്പെട്ടു TR.
bent on revenge. യോ. തീൎന്നു V2. I am revenged.
5. a sacrifice (of രുദ്രി).

യോഗ്യക്കാരൻ No. = യോഗ്യമുളളവൻ, പറ്റിയ
[വൻ.

യോഗ്യത fitness, worthiness, merit ഇരിക്കത്ത
ക്ക യോ. KU. the right of voting. എന്റെ
യോ. my dignity.

യോഗ്യഭാഗ്യം (3) adventure. യോ. പരീക്ഷിക്ക
to try one’s fortune.

യോജന yōǰana S. (യുജ്). 1. rather T. So.
Reflection യോ. ചെയ്തു Arb. 2. a measure
of distance (= 1 കാതം or 4 നാഴിക; al. = 2
or 4 കാതം), ഇരുനൂറു യോ. Brhmd. (ശതദ്വയ
യോ. al. ഒരുനൂറു) from Gōkarṇa to Kumāri.
Tdbh, രോശന V1.

യോജനം = യോജന 1. f. i. ഭോജനം പകുത്തു
യോ. ചെയ്താൾ CG. reflected, counted.

denV. യോജിക്ക 1. To be joined ഇരുവരും
കൂടി യോജിച്ചു എന്നെ തോല്പിച്ചു, എല്ലാവരും
കൂടി യോജിച്ചു ബോധിപ്പിച്ചു MR. combined,
conspired. ഇരുകക്ഷിക്കാർ തമ്മിൽ യോജിച്ചു
കാൎയ്യം തീൎത്തു reconciled. രണ്ടാൾ യോജിച്ചു നി
ലം നടന്നു MR. (=കൂറു). യോജിച്ച ചിത്തത്തോ
ടും അൎച്ചന ചെയ്ക Bhg. with collected mind.
മാനുഷരുടെ ധൎമ്മം ഒക്കയും എങ്കൽ തന്നേ താ
നേ യോജിക്കും Bhg. will unite. 2. v.a. = കൂ
ട്ടുക V1. to use, apply രഥത്തെ KR.

യോജിതം joined. (part.).

VN. യോജിപ്പു union, agreement ആ വാക്കുമാ
യി യോജിപ്പില്ലാതേ കാണുന്നു MR. tallies
scarcely. പ്രതിഭാഗം തെളിവിലേക്കു യോ
ജിപ്പായി കാണുന്നു, അതിന്നു യോജിപ്പായി
പറഞ്ഞു MR.

VC. യോജിപ്പിക്ക to join. രഥം യോ’ച്ചു Bhr.
ordered the horses. മഹാരഥം നന്നായി ച

മച്ചു യോ’ച്ചു നിൎത്തി AR. (a minister for the
king). അവനുടെ കണ്ഠം യോ’ച്ചു. CrArj.
reunited. നിന്നെയും നൈഷധനെയും യോ’
പ്പാൻ തുടങ്ങുന്നു Nal. to bring together.

യോജ്യം = യോജനീയം joinable. യോ’മായി കാ
ൎയ്യങ്ങൾ സാധിച്ചു Nasr. nicely.

യോജ്യത 1. connexion, association. ഭീതിമോ
ഹാദിസംഗയോ. കൊണ്ടു മനസ്സ് ഏതൊ
രു വശം ചേരും Bhg. affected by the in-
fluences of fear & lust. 2. harmony, friendly
feeling അന്യോന്യം യോജ്യതക്കേടുവരാതേ
TR. disagreement.

യോതൃഷം vu. = ജ്യോതിഷം.

യോദ്ധാവു yōddhāvu̥ S. (യുധ്). A warrior
നാനായോദ്ധാക്കളോടും VCh. ശൂരരാം യോദ്ധാ
ക്കൾ Nal.; also യോധൻ, യോധകൻ, ചിത്രയോ
ധി Brhmd. പൎവ്വതവൃക്ഷോപലയോധികൾ AR.

യോനകൻ = യവനകൻ, ചോ —.

യോനി yōni S. (യു). 1. Vulva യോനിലിംഗ
ങ്ങൾ ഒന്നിച്ചു സംബന്ധിച്ചാൽ Bhg. യോ. മല
ൎന്നു നീർ വരുന്നവർ a. med. യോനിമുഖം,— രോ
ഗം (XX.); Nid. ശൂദ്രയോനിയിൽ പുത്രർ ഉല്പാദി
ച്ചു GnP. മാനുഷയോനിയിൽ പിറന്നു, യോനി
സ്പൎശവും ബാഹ്യവായുസ്പൎശവും കൂടി ജ്ഞാന
വും പൂൎവ്വജന്മസ്മൃതിയും നശിച്ചു പോം Brhmd.
2. origin ദേവയോ. of divine origin. അബ്ജയോ
നി CC. Brahma. മേദിനിയിൽ അയോനിജ
യായുണ്ടായ്‌വരും AR. (Sīta). യോനികൾ നാലുണ്ട
ല്ലോ Vednt. (അണ്ഡജം, ഉൽബീജം, സ്വേദജം,
ജരായുജം).

യോനിജം S. born of a womb, opp. അണ്ഡജം,
സ്വേദജം etc. VetC. യോ’ങ്ങളാൽ മൃത്യു എ
ത്തായ്ക Bhg.

യോഷ yōša S. (ജൂഷ). Woman യോഷമാർ
[മണി Nal.

യോഷിൽ S. id. യോഷിത്തുകളെക്കൊണ്ടും
VCh. യോഷിതാംമണി Brhmd. യോഷിജ്ജ
നം CG.

യൌതകം S. = യുതകം A dowry V1.

യൌനം S. = യോനിസംബന്ധം.

യൌവനം S. yauvanam (യുവൻ). 1. Youth-
fulness, marriageableness ഏണമിഴിക്കു തുട
ൎന്നിതു യൌ. VetC. became of age. എവ്വനം

[ 899 ]
(sic) പ്രകാശിച്ചു കാന്തിയും വളൎന്നിതു Si Pu.
യൌ’മുളള പുരുഷൻ Sil. a young husband.
2. passions of youth യൌവനക്കൊടുങ്കാറ്റു
വൎദ്ധിക്ക നിമിത്തമായി ദൈവബുദ്ധിയാം ദീപ
ജ്വാലയും പൊലിഞ്ഞിതു SiPu. അവളെക്കൊ
ണ്ടിപ്പോൾ യൌ. സഫലമാക്ക Mud. lie with her. 		യൌവനകണ്ടകം pimples മുഖക്കുരു.

യൌവനലക്ഷണം breasts; beauty.

യൌവരാജ്യം S. dignity of യുവരാജൻ, f. i.
യൌ’ജ്യാഭിഷേകം Bhr. KR. യൌ’ജ്യസ്ഥാ
നം എല്ലാം നിൎവ്വഹിച്ചു SiPu.

ര RA

ര is originally not initial in Mal. words (Tdbh.
അരങ്ങു, അരക്കർ, ഇരവതി, ഉരുവു); the analo-
gy of such Tdbh. has caused original ഇ to be
dropped in രണ്ടു, രാ etc.

രക്കിക്ക Tdbh. = രക്ഷിക്ക f. i. രക്കിച്ചു കൊൾ്ക MM.

രക്കു, രക്കുണ്ണി N. pr. m. (= രഘു?), രക്കി f.
Palg.

രക്തം raktam S. (രഞ്ജ്). 1. Dyed; red. 2. at-
tached to അവൾ എന്നിൽ രക്തയല്ല വിരക്തയ
ത്രേ; (in Cpds. സ്ത്രീരക്തൻ = സക്തൻ). 3. blood,
in the human body 4 അഞ്ഞാഴി; also pl.
രക്തങ്ങൾ വൎഷിച്ചു KR. (a bad omen). ഒഴുകീ
ടിന രക്തക്കളി കണ്ടു ചിരിച്ചു Bhg. flow of
blood. ര. ചൊരിക, കളക etc.

രക്തച്ചൊരിച്ചൽ flow of blood, bleeding.

രക്തപായി a blood-drinker. ര. കൾ നൃത്തമാ
ടി Brhmd. demons.

രക്തപിത്തം hemorrhage, plethora with liver
affections Nid., jaundice.

രക്തപ്രസാദം lustiness, healthy mien ര’മുളള
സുമുഖത po. വെളളം ര’ത്തിന്നുത്തമം Nid.

രക്തബീജം 1. born from blood ര’ന്മാർ അസം
ഖ്യം ഉണ്ടായി DM. 2. of red grains, pome-
granate.

രക്തമോക്ഷണം venesection.

രക്തവാൎച്ച issue of blood.

രക്തസംബന്ധം consanguinity.

രക്തസാക്ഷി witness of a murder; a martyr.

രക്തസ്രാവം bloody flux. a. med. രത്തസ്ലാവം.

രക്തക്ഷയം impoverished blood.

രക്താന്തനേത്രൻ AR. with blood-shot eyes.

രക്താഭിഷിക്തൻ Sk. covered with blood,
wounded all over ര’നായി AR.

രക്താംബരം (1) red cloth.

രക്തി S. (2) attachment, = രാഗം.

രക്തേശ്വരി a Paradēvata.

രക്തോല്പലം S. red lotus, Nymphæ rubra.

രക്ഷ rakša S. (Gr. ẚlex, L. arceo). 1. Preserv-
ing, protection കുഡുംബര. ചെയ്യേണം VyM.
യാഗരക്ഷ AR. പുരര. KR. defence of city.
ഭൂതര. Bhg. care for living beings. അനുഭവ
ങ്ങൾ വെച്ചതു ര. ചെയ്യാതേ MR. inattentive
to his plants. എല്ലാ കാൎയ്യത്തിന്നും ര. യായിട്ടുളള
കുമ്പഞ്ഞി TR. 2. remedy ര. ചെയ്തു തുടങ്ങി CG.
tried every means. പല ര. കൾ ചെയ്യിപ്പിച്ചു
വിപ്രന്മാരെക്കൊണ്ടു Bhg. ചില രക്ഷകൾ ചെ
യ്തു Mud. (for ഗൎഭരക്ഷ). ആകുന്ന ര. കൾ ചെയ്തു
കൊൾ്ക Bhr. cure; salvation as through an
incarnation, Bhg. 3. an amulet, charm (ര.
എഴുതുക on ōla), കഴുത്തിൽ ര. a talisman; ashes
rubbed on the forehead. 4. Imp. രക്ഷ മാം ഭ
ക്തപ്രിയ Sk. save me!

രക്ഷകൻ 1. preserving, saving ര’നായി CG.,
ആൎത്തര. KR. saviour of the afflicted, ദീന
ര. Sk. 2. a governor V1.

രക്ഷണം protection, preservation കൃത്യര. ചെ
യ്ക Nal. (observe); of ധനം PT1. = സൂക്ഷി
ക്ക; ഗേഹരക്ഷണത്തിന്നു PT. = പാലിപ്പാൻ,
government, also രക്ഷണ V1.

രക്ഷണ്യം (S., through T.) salvation, mod.
[Christ.

രക്ഷത്തലം an asylum, കളളന്മാൎക്കു ര. കൊടുക്ക
യില്ല TR. harbour no thieves.

abstr.N. രക്ഷത്വം state of Rākšasas ര. ഉണ്ടാ
യിരിവൎക്കും KR.

രക്ഷസ്സു (ഋഷ്, രിക്ഷ to hurt) = രാക്ഷസൻ a

[ 900 ]
demon, goblin രാമസൂൎയ്യൻ രക്ഷോവെളള
ത്തെ ഒടുക്കീടും KR.

രക്ഷാകരൻ a protector, പ്രജാര. Bhr.

രക്ഷാകൎത്താ a governor, viceroy ര. വായിട്ടു
രാജ്യം രക്ഷിക്ക KU.

രക്ഷാപുരുഷൻ KU. the regent of old Kēraḷa,
chosen by Brahman representatives for 3 —
12 years; the 18 headmen of the armed
Brahmans (see മുപ്പത്താറായിരം).

രക്ഷാഭോഗം = രാജഭോഗം.

രക്ഷാംശം VyM. salvage (1/10).

രക്ഷാശിക്ഷ mild & just government ര. യിൽ
ദക്ഷത VCh.

രക്ഷി a guard, keeper (അശ്വ—, ഗജ— Bhr.);
a gardener KR. ര. കൾ ചതുശ്ശതക്ഷത്രിയർ
KR. (in അശ്വമേധം), ര. വൎഗ്ഗം etc.

denV. രക്ഷിക്ക 1. To preserve, keep ര’ക്കും
ജനങ്ങൾക്കു ശിക്ഷിക്കാം എല്ലാരെയും KR. സ
ത്യത്തെ ര. VetC. to keep an oath. സന്താപം
മനക്കാണ്പിൽ ര’ച്ചു മേവി SiPu. nourished
grief. മുതൽര. to administer. ആനയെ നോ
ക്കി ര. MR. എന്നെ ര’ച്ചു കൊളേളണം TR.
support me. പ്രാണനെ ര’ച്ചു വല്ലേടത്തും പോ
യ്ക്കൊൾക TR. fly for your life. മാംസപിണ്ഡ
ത്തെ തൈലകുംഭങ്ങളുടെ അകത്താക്കി രക്ഷിച്ചീ
ടിനാൻ Mud. 2. to observe ഗൃഹസ്ഥാശ്രമം ര.
UR. = ധരിക്ക. 3. to rule മന്ത്രി രാജ്യത്തെ ര’
ക്കിൽ VetC. — രക്ഷിക്കോൻ V1. a governor.

part. pass. രക്ഷിതം preserved മുനിയാൽ ര’നാ
യി രാമൻ KR. — രക്ഷിതധനം PT. taken
care of.

രക്ഷിതാവു a protector. വല്ലഭൻ ഉപേക്ഷിച്ചാൽ
വല്ല ദിക്കിലും ഒരു ര’വുണ്ടായ്‌വരും Nal. a de-
liverer.

CV. രക്ഷിപ്പിക്ക f. i. ധൎമ്മപുത്രരെക്കൊണ്ടു രാ
ജ്യം ര’പ്പൂതും ചെയ്തു KU.

VN. രക്ഷിപ്പു T. salvation (obj.). eternal bliss.

രക്ഷോഗണം a number of Rākšas as ര’ണ
ഭോജനം Bhg 5. a hell. (fr. രക്ഷസ്സു).

രക്ഷോനായകൻ AR. Rāvaṇa, head of രക്ഷോ
വംശം AR. the tribe of Rākšasas.

രക്ഷ്യം deserving protection.

രഘു raghu (=ലഘു rash). N. pr. A king. —
ര. വംശം the Ayōdhya dynasty, N. pr. the
epos of Kāḷidāsa. രഘുപതി, രഘുനന്ദനൻ
etc. Rāma KR.

രങ്കൻ raṅgaǹ S. A beggar, miser.

I. രങ്കു S. a deer; spotted axis. കളിക്കും ര.
പ്പൈതൽ CG.

II. രങ്കു H. (Tdbh. of രംഗം). Colour. രങ്കിടുക to
[paint, dye.

രംഗം raṅġam S. (രഞ്ജ്). 1. Colour, dye. 2. a
stage, theatre; also രംഗസ്ഥലം, Tdbh. അരങ്ങു
47. മല്ലന്മാർ ര. തന്നിൽ ചെന്നു തുടങ്ങിനാർ CG.
(spectators are മഞ്ചങ്ങളിൽ). സ്വയംവരത്തി
ന്നു ര. തീൎത്തു Brhmd.; also an area, battle-field.
ചിത്തര. area of the mind. കല്യാണാലയമായ
ര. Bhr. = ശ്രീരംഗം.

രംഗനാഥൻ Višṇu.

രംഗപ്രവേശം going on the stage.

രംഘനം raṅghanam S. Moving swiftly; death
ര’ത്തിന്നുളള ബന്ധനം ഖണ്ഡിച്ചു PT 2.

രചന raǰana S. (രച്). Making (the hair);
arrangement, literary composition. (V1. in-
vention).

denV. രചിക്ക to construct, compose ഗദ്യപ്ര
ബന്ധം ര. to write in prose. — രചിതം
part. pass.

രജകൻ raǰaɤaǹ S. (രഞ്ജ്). 1. A washerman
Bhg. 2. N. pr. a low caste sage = വെളുത്തേടൻ.

രജതം raǰaδam S. (= അൎജ). White, silver
(L. argentum).

രജതഗിരി Sk. Himālaya.

രജനി S. 1. night. — ര. കരൻ moon. ര.
ചരൻ a Rākšasa. 2. turmeric.

രജപുത്രൻ = രാജപുത്രൻ a Rājput.

രജസ്സു S. 1. air, vapour; pollen, dust പാദര.
കൾ ഏറ്റു Bhg. 2. the menses പത്നിക്കു
ര. അടങ്ങിയാൽ Bhr. 3. the quality of
passion, intermediate between സത്യം & ത
മസ്സു (ക്രോധം, അഭിമാനം, ബഹുഭാഷിത്വം,
ഡംഭം, മാത്സൎയ്യം — രാജസഗുണം VCh.)

രജസ്വല (2) f. a woman in her courses.

രജോഗുണം (3) the 2nd quality Bhg. ര
ജോഗുണി one who has it.

[ 901 ]
രജ്ജൂ raǰǰu S. (സ്രജ). A rope, cord ര. സൎപ്പ
ധീപോലേ Bhg.

രഞ്ചകം rańǰaɤam T. So. (H. രഞ്ജക priming
powder). A powder-horn V1.

രഞ്ജനം rańǰanam S. 1. Colouring, dyeing.
2. conciliating, delighting.

രഞ്ജന = prec. 2. union, attachment. ജനര.
popularity. സ്വഭാവര. V2. sympathy. ഗു
ണങ്ങൾ പ്രജകൾക്കു തന്നോടു ര. ഉണ്ടാക്കി
വെക്കേണം Bhg.

denV. രഞ്ജിക്ക 1. to adhere. 2. to attach one-
self, to be attached പ്രജകൾ അവനോ
ടു ര’ ച്ചില്ല Brhmd. ര’പ്പു ലോകം തങ്കൽ Bhr.

VN. രഞ്ജിപ്പു union, reconciliation.

CV. രഞ്ജിപ്പിക്ക 1. to attach, join പലകൾ (sic)
ചമച്ചു നന്നായി ര’ച്ചുണ്ടാക്കേണം ജ്ഞാനമാ
യുളേളാർ ഓടം VCh. പ്രജകളെ ര’ച്ചു Brhmd.
മ്ലേഛ്ശരേ ര’ച്ചു Mud. gained over. ജനത്തെ
തങ്കലേ ര’ച്ചു Bhr. made himself popular.
2. to reconcile ഭിന്നരായ മന്ത്രികൾ ഉണ്ടാ
കിലോ ര’ച്ചരുളേണം VCh.

രട്ടു raṭṭu̥ 5. Coarse, thick cloth (& ഇരട്ടുകൾ
po. double-threaded sack-cloth), ര. കൊണ്ട്
ഒരു വിധം മാറാപ്പു Nal.

രണം raṇam S. (delight, noise). Battle, ര. ത
രിക Bhg. deign to fight with me! രണമുഖ
ത്തു ധൂളിക്ക Tantr. battle-field. കൊന്നാൻ ര
ണാങ്കണേ Bhg. രണാജിരേ, രണാന്തേ AR.

രണശിരസി AR. മഹാരണേ Mud. (Loc.) ര
ണക്ഷോണി Brhmd.

രണരണകം S. regret.

രണിതം S. (part. pass. of രൺ) sound രണി
തധനുരൊച്ച ChVr.

രണോത്സവം marvellous combat ര. കണ്ടു തെ
ളിഞ്ഞു KR. (Gods). പാണ്ഡവന്മാരും കുരുവീ
രരും തുടങ്ങി ര Bhr.

രണ്ടു raṇḍu̥ (T. ഇരണ്ടു, C. എരഡു Te. രെണ്ടു
fr. ഇരു q. v.). Two ര. വാക്കില്ലെനിക്കു Nal.
അവർ പറഞ്ഞ വാക്കു ൨ പ്രകാരമായി TR. did
not agree. പറഞ്ഞാൽ ഇല്ല ര. Bhr. no equi-
vocation. രണ്ടില്ലതിന്നു AR. no word to be lost
about it. രണ്ടില്ലാതൊന്നാം Bhr. unique, sole.

ര. എന്നു ഭാവിച്ചിരിക്കേണ്ട ChVr. we will be
a united family. ഇക്കാൎയ്യം രണ്ടാൽ ഒന്നു തിരി
യുന്നതിന്റെ ഇടെക്കു TR. till the matter be
decided one way or the other. രണ്ടെന്നാലും
ചൊന്നാൽ ആയ്തു തീൎക്കാം CrArj. (i. e. എന്നാൽ
സാദ്ധ്യമോ അസാദ്ധ്യമോ എന്നു വിചാരിയാ
തേ) tell briefly. രണ്ടിങ്കലും Mud. രണ്ടേരണ്ടു
only 2.

രണ്ടാക 1. to be divided, disunited. സത്യം മ
യോക്തം മറിച്ചു ര’യ്‌വരാ AR. I shall keep
my oath. 2. to bo doubled ശക്തിയും ഒ
ന്നിന്നു ര’ ായി ചമഞ്ഞിതിരിവൎക്കും KR.

രണ്ടാക്ക to bisect, disunite.

രണ്ടാം second. ര. തരം 2nd sort. ര. പണി
doing over again (prov.) ര. ചോറു 2nd
course of rice. ര. മുഹൂൎത്തം a matrimonial
ceremony of Brahmans.

രണ്ടാമതു 2ndly, again കയറി ര’തും VetC. —

രണ്ടാമത്തേ secondary, the second, ര’ത്തേ
തു. — രണ്ടാമൻ an assistant.

രണ്ടായിരം Bhg. 2000 = ൟരായിരം.

രണ്ടിക്ക 1. to be divided, disagree. 2. (loc.)
= ഇരട്ടിക്ക.

രണ്ടുതറ N. pr. a district near Talacheri TR.

രണ്ടുനേരം twice a day.

രണ്ടുപക്ഷം two parties or opinions; doubt-
[ful.

രണ്ടുംകെട്ട neither good nor bad. ര. നേരം
twilight. — രണ്ടുംകെട്ടവൻ a vagabond.

രണ്ടെക്കുരണ്ടുകണ്ടം പോക്കി TP. cut him just
into 2 pieces.

രണ്ടൊന്നു doing 2 things at the same time.

രതം raδam S. (part. pass. of രം). Delighting
in, intent on സംസാരലീലാരതർ Bhg.

രതി S. 1. pleasure ആത്മാവിങ്കലേ രതി VilvP.
സ്വധൎമ്മത്തിൽ സദ്രതി ഉണ്ടു KR. ഒന്നിലും
ര. കൂടാതേ dejected. 2. Kāma’s wife കാ
മന്റെ വല്ലഭ രതി Bhr., രതിപതി Kāma.
3. coition രതിക്രീഡ SiPu. രതിക്രീഡയാ
മരുവും Bhg. നിത്യരതിശീലേന രാജയക്ഷ്മാ
വു പിടിച്ചു Bhg.

രത്നം ratnam S. (property). 1. A jewel, gem.
രത്നങ്ങൾ ധരിക്കുന്നോൎക്കു വിഷഭയം വരാ GP.

[ 902 ]
നവരത്നങ്ങൾ vu. രത്നകമ്പളി a figured carpet.
രത്നദണ്ഡം AR. a sceptre. രത്നകങ്കണം = രത്ന
വള. നിറച്ചുളള രത്നകുംഭങ്ങൾ Mud. (= മണി
കലശം). രത്നവൎഷം തുടങ്ങി ഗിരികൾ Bhg. ര
ത്ന സിംഹാസനം KR. 2. the best of its
kind പുരുഷന്മാരിൽ വെച്ചു ര. നീ Bhr. അ
വൾ സ്ത്രീര., അതു ശാസ്ത്രര. etc.

രത്നഭൂതം any thing extraordinary. ഗോര’ത
Brhmd. a paragon of a cow. ര’ങ്ങൾ എല്ലാം
രാജാവിനല്ലോ വേണ്ടു Brhmd. (as മുമ്മുല,
ഐമുല).

രത്നാകരം a mine of pearls, sea ര. ശതയോ
ജനവിസ്തൃതം AR. the sea to Lanka. കരു
ണാരത്നാകരൻ AR.

രഥം ratham S. (ഋ, L. rota). A chariot, car
രഥത്തെ യോജിക്ക KR. ചേൎക്ക രഥങ്ങളിൽ അ
ശ്വങ്ങൾ Sk. രഥത്തെ മണ്ടിക്ക Sk., നടത്തി
Bhr. — മഹാരഥൻ q. v. (opp. ഞാൻ അൎദ്ധര
ഥനല്ല Bhr. half champion).

രഥകാരൻ S. a carpenter.

രഥതേർ force of chariots വാരണവാജിര’രാ
ളാം പട CrArj.

രഥനേതാവിനെ ഉണൎത്തി KR. the driver,
[charioteer.

രഥാംഗം a wheel, also രഥപാദം.

രഥി, രഥികൻ seated in a chariot.

രഥോത്സവം procession with an idol-car, as
at Subrahmaṇya = തേർവലി.

രഥ്യ S. number of chariots (= തേർകൂട്ടം V2.);
a carriage road ര. കൾ തൂൎത്തു തളിച്ചൊക്ക
യും ഒരുപോലേ KR.

രദം raďam, രദനം S. (L. rodo, rado). A tooth.

രന്തുകാമൻ S. Lecherous, PR. (രന്തും = രമി
പ്പാൻ VetC.)

രന്ധനം S. overpowering, destroying.

രന്ധ്രം S. a hole, fissure PT. (fr. രദ് to rend).

രപ്പോടത്ത് E. report ര. എഴുതിച്ചെയ്തു jud.

രഭസം rabhasam S. (രഭ് to catch, clutch; L.
robur, labor). Vehemence, eagerness മനസി
തിരളും ഒരു ര., അകമലരിൽ നിറയും ര’വും
അമൎത്തു Mud. അതിര. PT. very quickly. രഭ
സതരം ഇവിടേ വരുവാൻ Bhr.

രമ rama S. A wife; Lakšmi, രമാപതി Višṇu.

രമണം S. 1. delighting രമണാനി പറഞ്ഞു
കൊണ്ടു CC. (pl. n.), hence രമണകദ്വീപിൽ
Bhg. (island in Yamuna). 2. dalliance.

രമണൻ a lover, husband. രമണി a wife,
mistress. VetC.

രമണപ്പൂ Rh. Sterculia guttata.

രമണീയം delightful ബഹുര’മായ സ്ഥലം Arb.;
(also E. = revenue).

denV. രമിക്ക 1. To be delighted, to rest.
അന്യചിന്തനം വെടിഞ്ഞന്വഹം രമിക്കുന്നു Nal.
amuse themselves. നാസ്തികന്മാരാൽ ര’ന്നു ക
ലി Bhr. ലോകപാലകന്മാർ രമിക്കുന്നതും രമി
പ്പിക്കുന്നതും കണ്ടു KU. 2. sexual sport. എ
ന്നോടു ര. KR. also അവനോട ഒരുമിച്ചു കാമം
രമിച്ചു PT. (play Kāma).

CV. രമിപ്പിക്ക 1. to delight, entertain ജന
ങ്ങളെ തണുത്തു നോക്കിയും രമിപ്പിച്ചു നന്നാ
യി KR. (of Rāma). സുന്ദരിമാരെ ര. Bhg.
to amuse. 2. sexually അവനെ ര. Brhmd.
(a woman). പിന്നേ സുഖം ര’ക്കുന്നതുണ്ടു
ഞാൻ Si Pu. എന്നെ നീ കാമം ര’ക്കിനി
മുദാ KR.

രമീശൻ E. remission, ഒരു കൊല്ലത്തേക്കു ര.
നിൎത്തുക MR. to remit taxes.

രമ്പം rambam T. C. (loc.) Much.

രമ്പിക്ക (loc.) = രമിക്ക.

രംഭ rambha S. (grasping). 1. One of the Ap-
saras രംഭോരു ചാരുപ്രിയം Nal. 2. a plantain
രംഭതൻ ബീജം ഏകം നട്ടതു മുളെക്കുമ്പോൾ —
വളം ഇട്ടു പാലനം ചെയ്താൽ കുല ഉണ്ടാം Chint.

രമ്യം ramyam S. (രമ്). Delightful, charming
ജനങ്ങൾക്കു തമ്മിൽ ര. ഇല്ല kindliness.

രമ്യത contentment.

രയിത്തൻ Ar. ra’ayat, A subject, tenant
സൎക്കാർ ര’നായി TR. (vu. “Ryot”).

രല്ലകം rallaɤam S. = കമ്പിളി.

രവം ravam S. (രു) Sound (യുദ്ധരവം Bhg.)
രവണം crying.; a camel.

രവാന P. ravāna, A passport, custom-house
[certificate.

രവി ravi S. The sun രവയേ നമഃ Bhg. (Dat.).
ഇരവികുലത്തിൽ ഇരാകവർ RC. — In N. pr. ര
വിവൎമ്മർ etc. kings of Kōlattiri, Trav. etc.

[ 903 ]
രശന rašana S. A rope, girdle.

രശീതി E. receipt & രെശീതി വാങ്ങുക TR.
(= ശീട്ടു).

രശ്മി rašmi S. 1. A ray, beam സൂൎയ്യനെ വേ
റിട്ടു ര. ഗമിക്കും KR. (inseparable). രത്നങ്ങളു
ടെ ര. കൾ CG. 2. a rein (രശന).

രസം rasam S. (L. ros). 1. Juice, as of plants
ഇഞ്ചിര., കുങ്കുമര. VetC. (= ചാറു); esp. = കളളു
f. i. ര. മധുരമായുളളു, പുളിച്ച രസമായ്‌വന്നാൽ
GP 2. chyle ഉപജീവിച്ച ദ്രവ്യത്തിൻ സാരാം
ശം ര. ആയ്തു Nid., also called രക്തവെളളം
essential fluid, said to amount to 7 Ańńāl̤is
Brhmd. 3. taste, flavour ഇരിമ്പുര. കുതിര അ
റിയും prov. ഇരതങ്ങൾ അറിയരുതാതേ MM. (a
symptom). fig. നവനവര, ഇടയിട കലൎന്ന നേ
ത്രം Bhr. new tastes, emotions, charms; there
are esp. nine tastes or sentiments in æsthetics
ശൃംഗാരം etc.; കാമര. പൂണ്ടിരിക്ക VetC. to live
in love. കാമരസത്തോടു വസിക്ക Bhg. കലഹ
ര. നടിച്ചു CC. 4. liking തമ്മിൽ ചില സംഗ
തിവശാൽ ര. ഇല്ലാതേ വന്നു MR. were estrang-
ed. കൊല്ലിക്ക നിണക്കു ര. Bhr. 5. quicksilver
രസഗുളിക etc.

രസകൎപ്പൂരം (5) crude calomel.

രസക്കേടു insipidity, dislike.

രസജ്ഞൻ distinguishing tastes, in eating or
in poetry. ഭാജനര. ChVr. a gormand.
— നാവിന്നില്ല രസജ്ഞത Nid.

രസദം procuring tastes നവര. ആട്ടം Rs.

രസൽ (part. of രസിക്ക) liking; രസദ്വിത്ത
മാർ f. pl. greedy. Brhmd.

രസധാതു = 2. 4. വ്യാധി ഉണ്ടാകകൊണ്ട വൃക്ഷ
ങ്ങൾക്കു ര. വും ഉണ്ടു VCh.

രസന the tongue, also നന്നായി പരന്ന രസ
നവും VCh. രസനസ്തംഭനം അറിഞ്ഞു KR.

രസഭംഗം = രസക്കേടു, രസക്ഷയം.

രസഭസ്മം (5) calomel.

രസംകുന്നൻ (3) a kind of plantain, കുന്നൻ.

രസവൽ juicy, savoury.

രസവാദം (4) alchimy. — ര’ക്കാരൻ, രസവാദി
an alchimist, chemist, physician, also രസ
സിദ്ധൻ.

രസസ്ഥാനം a bedroom.

രസാഞ്ജനം (4) a collyrium.

രസാതലം (രസ = earth) a hell, പാതാളം Bhg.

രസായനം 1. an elixir, fig. ര’മായുളള കഥാമൃ
തം Sk. രാമതത്വാമൃതമാം ര. AR. 2. che-
mistry.

രസാള curds with sugar & spices, = പച്ചടി
GP 56. ര. യും പച്ചമാംസവും Bhr. രസാളാ
ദി യോഗങ്ങൾ SiPu.

രസാളം a mango tree; = prec. V1.

രസികം tasteful. — രസികൻ a pleasant com-
panion, a man of taste പാനം ചെയ്തു കൊ
ൾക ര’ന്മാർ Bhg. — എന്നുടെ രസികത്വം
നീ ധരിച്ചീടും Nal.

denV. രസിക്ക 1. to taste, relish, enjoy oneself
ഓരോന്നു ചൊല്ലി രസിച്ചു KR. joked. 2. =
രമിക്ക f. i. കളമൊഴിയോടു ര’ണം KR.
3. to roar.

part. pass. രസിതം rattling of thunder.

CV. രസിപ്പിക്ക to coax, please, entertain.

രസാല Ar. risāla, Sending. പണം വരുത്തി
ര. അയക്ക TR. to remit.

രസൂൽ, റസൂൽ A. rasūl, Apostle, Muhammed.

രസ്ത P. rasta, A road രസ്ഥ മുട്ടിച്ചു Ti.

രസ്തു P. rasad, Store of grain, provisions of
camp, (explained = വസ്തുക്കൾ). ര. ക്കൾ പിടി
ച്ചു പറിക്ക, ര. ക്കളും സാമാനങ്ങളും കടത്തി,
പാളയത്തിന്നു ര. ക്കളാദിയായിട്ടു സഹായിച്ചു TR.

രഹദാരി P. rāhdāri, Collection of duties on
roads; passport specifying that the duties are
paid, free access; (also രാധാരി).

രഹസ്സു rahas S. (രഹ് to quit). Loneliness,
secrecy അന്യായമല്ലോ രഹസ്സല്ലാപം നമ്മിൽ
Bhr. — (Loc.) രഹസികഥനം secret communi-
cation. രഹസി ചെന്നു കണ്ടു Bhr. in secret.

രഹസ്യം 1. secret. 2. a secret, mystery, Bhg.
3. assignation; connection with a mistress
അവളെ അരികത്തു ര’ത്തിന്നു ചെന്നു TR. —
രഹസ്യക്കാരൻ a lover, paramour (esp.
with Sūdra females). അവന്റെ രഹസ്യ
വീടു etc.

രഹിതം (part. pass.) left, bereft ന്യായര. MR.

[ 904 ]
unjust. ഭയര. fearless, ദോഷര’ൻ Mud.
spotless. രഹിതകാമനായി & കൈതവര’
നായി Bhg. വിദ്യാര’ൻ etc. unlearned. —
With Soc. കാമിനിയോടുര’ൻ SiPu. separat-
ed from.

രാ rā (T. ഇരാ = ഇരവു q.v., C. iraḷ, Tu. irla,
Te. rē). 1. Night, also രാവു പോയ്പുലൎന്നപ്പോൾ
Mud. ൧൦ നാഴിക രാവു ചെന്ന സമയത്തു jud.
2. by night അന്നേത്തേ രാവിന്ദ്രസുഖം ലഭിച്ചു
CC. പകൽ കാടാക രാവു വീടാകാ prov.
(during Tippu’s invasion 1788, thro’. കാട്ടുനാ
യന്മാർ). രാ. വീണ കുഴി, രാവുണ്ടുറങ്ങി Anj.
after supper. Dat. പാതിരാക്കു Bhr.

രാക്കണ്ണു night-blindness രാ. കാണാത്തതിന്നു
മരുന്നു — എന്നാൽ രാ. കാണും a med.

രാക്കൂറു night ര’റ്റിൽ രണ്ടുമണി ആകുന്ന സ
മയത്തു TR. at two A. M.

രാത്തെണ്ടൽ going about by night. — ര’ല്ക്കാ
രൻ a night-bird, thief, etc. (തെണ്ടൽ 479).

രാപ്പകൽ 1. one full day അഹോരാത്രം. 2. by
day & by night, ര’ലായിട്ടു പ്രയത്നം ചെയ്ക
TR. incessantly.

രാപ്പട്ടുടുത്തവൾ KR 5. black silk?

രാപ്പനി night-fever (പനി 611).

രാപ്പന്നി വെടിവെപ്പാൻ TP. = രാവുനായാട്ടു
hunting by night.

രാപ്പെരുമാറ്റം നടന്നു തുടങ്ങിനാൻ (കണ്ണൻ)
CG. = രാത്തെണ്ടൽ.

രാവിലേ it being still dark, very early, in
[the morning.

രാവുപൂ Guettarda pretiosa, Rh.

രാവുറക്കം the usual sleep രാ’ത്തിലും കാണുന്നു
രാമനെ KR.

രാക rāɤa S. The full-moon രാകാശിനി Nal.

രാകാശശിമുഖി VetC. രാകേന്ദുമുഖി Bhr.

രാകുക rāɤuɤa M. Te. rāču, T. അരാ, ഇരാ
(see I. അരം). To file, rasp ഇരിമ്പുലക്ക രാ
കിയ പൊടി Bhg 11. (vu. past tense: രായി,
ഇരായി 110. & രാവി).

രാക്കു filing രാ. പണി, രാ. പൊടി.

രാക്കുത്തൻ, — വു —, see റാവുത്തൻ.

രാക്ഷസൻ rākšasaǹ S. = രക്ഷസ്സ്, അരക്കൻ
(46.). A demon, fiend ഇങ്ങുന്നു കുലപ്പെട്ട നര

ന്മാർ എല്ലാവരും അങ്ങു രാ’രായി Bhg5. The
മുപ്പത്തായിരം (KU.), the rulers of Ambikāpura
(KM.), etc. are said to be of Rākšasa origin.

രാക്ഷസം fiendish, f. രാക്ഷസിയായാൾ KR.
നിൻ ബുദ്ധി രാ’സിയത്രേ Bhr. രാക്ഷസോ
ദ്വാഹം Bhg. marriage by abduction.

രാഗം rāgam S. (രഞ്ജ്). 1. Dye, colour രാഗമു
ളേളാന്നിലേ രാഗം ചെല്ലൂ CG. women prefer
in winter red clothes. 2. affection, love, ന
മ്മിലേ രാ’ങ്ങൾ Bhr. our mutual love. പര
സ്ത്രീ ഗമനം ചെയ്യേണം എന്നു വികല്പിച്ചു വ
രുന്ന ചിത്തപ്രവൃത്തിക്കു രാ. എന്നു പേർ Vednt.
രോഗമല്ലേതുമേ രാ’മത്രേ CG. ക്ഷീണരാ. V2.
chastity. ഉളളിലേ രാ. മെല്ലേ പുറത്തു പരന്നു
CG. (also jealousy). നിഖിലജനരാ. വരുത്തു
ന്നവൻ അവനിപാലൻ ChVr. a king is who
gains the hearts. രാഗമാൎന്നോരോജനം Mud.
3. affection, passion അഷ്ടരാഗങ്ങൾ വിട്ടു Bhg.
8 or 16 viz. രാഗം, ദ്വേഷം, കാമം (also
avarice), ക്രോധം (resentment), ലോഭം, മോ
ഹം, മദം (from എെശ്വൎയ്യബഹുത്വം), മാത്സൎയ്യം,
moreover ൟൎഷ്യ, അസൂയ, ഡംഭം, ദൎപ്പം, അഹ
ങ്കാരം, ഇഛ്ശ, ഭക്തി, ശ്രദ്ധ Sid D. രാ. മുതൽ
അഹങ്കാരം അന്ത്യമായി 13 ചിത്തവൃത്തികളെ മു
മുക്ഷുക്കൾ അശേഷം വിടുക വേണ്ടിയതു — ഇഛ്ശ
ഭക്തി ശ്രദ്ധകളെ ആവശ്യമായി ചെയ്യേണം
Vednt. 4. tune ആ രാ’ത്തിൽ ചെല്‌വു, പാടേണ്ടു
KU. നാകനാരീജനേ രാ Nal. (? there are 32
tunes V1.). നേരറ്റ രാഗങ്ങൾ ഓരോന്നു പാ
ടി CG.

രാഗക്കാർ (4) songsters; singing birds MC.

രാഗഛായ (1) red colour.

രാഗദ്വേഷാദികൾ = 3.

രാഗവാൻ m., രാഗവതിയായുളേളാർ എനിക്കു
KR. f. loving fondly.

രാഗഹീനൻ V2. chaste, pure-minded.

രാഗാദി = 3. sins രാ. വിഹീനൻ Bhg. രാ.
പറക angrily, passionately. രാ. ക്കാർ ill-
natured, passionate persons.

രാഗി 1. a lover രാ. കളാം ഞങ്ങൾ CG. 2. C. Tu.
M. Te. Eleusine coracana = മുത്താറി (Tdbh.
of രാജിക).

[ 905 ]
രാഘവൻ S. Descendant of രഘു, Rāma KR.

രാജൻ rājaǹ S. (രജസ്സ് or ഋജ്, L. regere).
A king ജനകരാ., മഹാരാ., യുവരാ. KR.; so esp.
in Cpds. രാക്ഷസരാ. AR., കാട്ടാളരാജനോടു
Mud. രാജന്മാർ.— Nom. രാജാ, രാജാക്കന്മാർ.
In Kēr. 18 kings (5 Kšatriya, 8 Sāmanta,
4-6 Veḷḷāḷas) KU. നാട്ടിലേക്കു രാജാവല്ലോ
കല്പിച്ചതു TR. രാജപക്ഷം പ്രജാപക്ഷം prov.
TR.

രാജകം having a king; ദുഷ്ടരാജകരാജ്യം KR.
[(see അരാജകം).

രാജകരം royal hand or taxes പൊന്നാരത്തേ
വീടും വകയും രാ’ത്തിങ്കൽ അടങ്ങിയിരിക്കു
ന്നു TR. belongs now to the king.

രാജകാൎയ്യം affairs of state; news.

മാജകുമാരൻ a prince.

രാജകുയിൽ a black bird MC.

രാജക്കുരു a carbuncle, Hyd. = ശരാവിക.

രാജചിഹ്നം symbols of royalty, regalia (18 in
Kēr. വെഞ്ചാമര, ചിരുതവിളി etc. KU.).
രാ’ങ്ങൾ നല്കി Bhr. (to the successor); also
രാജലിംഗം V1.

രാജചോദ്യം B. tyranny.

രാജതം S. (രജത) made of silver.

abstr. N. രാജത്വം royalty, royal manners രാ
ജ്യവും രാ’വും ഒക്കവേ ഉപേക്ഷിക്കും Nal.
കംസപിതാവിനു യദുരാ. കൊടുത്തു) Anj.
(രാജിതം Nasr. CatR.).

രാജദ്രോഹം high treason. — രാ’ഹി a rebel.

രാജദ്വാരം royal presence, അന്യായം അറി
വാനായി രാ’ത്തിൽ ചെന്നു Chintar. to
complain.

രാജധൎമ്മം royal duty.

രാജധാനി residence of a king കോട്ടയുടെ
നടുവിൽ രാ. ഉണ്ടാകേണം VyM.; N. മതില
കത്തു രാ. ഉണ്ടാക്കി KU. കുലരാ. hereditary
residence; in Kēr. 18 KU. — also capital
city.

രാജനയങ്ങൾ politics, Bhr.

രാജന്യൻ a Kšatriya രാജന്യകുലം KR.

രാജപ്പട്ടം royal diadem; royalty രാ’ത്തിൽ
ഇരുത്തുക TP. രാ. വാണു.

രാജപുത്രൻ a prince, Kšatriya, Rājput.

രാജപുരുഷൻ Mud. = രാജഭൃത്യൻ.

രാജഭണ്ഡാരം royal treasury or property ഇ
പ്പശു രാ. അല്ല, രാ’രപ്പശു Brhmd.

രാജഭോഗം 1. income of state, taxes. ചതുൎഭാഗം
രാ. Bhr. originally belonging to Brahmans
KU. രാ’മായ സൎക്കാർനികിതി MR. 2. royal
insignia രാ’ങ്ങൾ = 18 ആചാരം, വിരുതു,
രാജചിഹ്നം KU. 3. Rāja’s share രാ. വക
= പത്തിന്നു രണ്ടു TR.

രാജമാന്യം T. loc. royal രാ’ന്യരാജശ്രീ NN.
To His Excell. NN. (TR. etc.; abr. രാ. രാ.).

രാജമാൎഗ്ഗം a highway, also രാജവീഥി.

രാജമിഴി Palg. a defying look കുരുടനോടു രാ.
മിഴിക്കാൻ പറഞ്ഞാൽ കേൾക്കുമോ prov.

രാജയക്ഷ്മാവു incurable consumption; also രാ’
ക്ഷ്മപിടിപ്പെട്ടു മരിച്ചേൻ Si Pu. രാജക്ഷയം,
രായക്കിഴയം a. med.

രാജയോഗം 1. kingly luck. 2. royal assembly.

രാജരാജൻ king of kings; God, Bhg.

രാജൎഷി a royal or Kšatriya ascetic.

രാജവളളി Momordica = പാവൽ.

രാജവിരൽ the middle finger.

രാജശ്രീ His Excel (shorter than രാജമാന്യം).

രാജസം rāǰasam S. (രജസ്സ്). The 2nd quality,
ostentatiousness കേരളസന്ന്യാസികൾ രാ. പ്ര
മാണിക്കുന്നു Auach. രാ. കൎമ്മമല്ലോ Bhg. (സ
ത്വം = ജ്ഞാനം, താമസം = അജ്ഞാനം).

രാജസക്കാരൻ ostentatious.

(രാജ): രാജസൂയം a sacrifice performed by uni-
versal monarchs രാ’യജ്ഞം പൂരിച്ചു CG. ൩൪
മാസംകൊണ്ട് ഒടുങ്ങുന്നൊരു രാ. Bhr 2. രാ.
ചെയ്തു, രാ’യക്രതു കഴിക്ക Bhg.

രാജസ്ഥാനം kingship; a palace, court.

രാജഹംസം = അരയന്നം a flamingo.

രാജാംഗം what constitutes a real king, land,
people, revenues, etc. പുരാണമായിട്ടു നവാ
വും രാജാങ്കവുമായി TR. (said of Nizam).

രാജാജ്ഞ royal authority, രാ. യിൽ തന്നേ ഇ
രിക്കേണം VyM. an obedient subject.

രാജാതിരാജർ a sovereign കൊടകുരാ‍. TR.
(fr. അധിരാജൻ).

രാജാധിപത്യം rule, രാ. വന്ന കൊല്ലം TrP.

[ 906 ]
the year of accession. Also രാജാധിപ
ത്വം ChVr.; രാജ്യാധിപ. q. v.

രാജാന്നം government pay ഗൎഭപാത്രത്തിൽ ത
ന്നേ രാ. ഭുജിച്ച ഭടന്മാർ KR.

രാജാഭിഷേകം coronation AR.; also രാജ്യാഭി —

രാജാംശം 1. share & rights of a king രാജാംശ
നീർ പകൎന്നു കൊടുത്തു KR. (to the 36000).
2. royal glory, signs of royalty വളൎഭട്ടത്തു
കോട്ടയിൽ രാ. ഏറ കാണ്കകൊണ്ടു KU. (=
രാജാംഗം?).

രാജായ്മസ്ഥാനം KU. (formed = നായ്മ fr. ആളു
ക) a dignity enjoyed by the പണിക്കർ of
കോഴിക്കോടു.

രാജാൎഹം worthy of a king.

രാജാസനം a throne രാ. വെടിഞ്ഞു SiPu.

രാജാളി T. M. a hawk, falcon V1. 2. (also രാജ
ക്കിളി or fr. ആളുക) രാ. പ്പക്ഷി Arb. (ഓ
ട്ടുക 183).

രാജി rāji S. I. A line, row. II. Ar. rāżi, con-
tented, agreed. രാ. കൊടുക്ക to settle a com-
plaint by amicable arrangement. രാ. ആക്കി
compromised it. രാജി കൊടുത്തു കളയേണം
jud. രാ. ആക to be reconciled. എന്നോടു രാ.
വാങ്ങി, രാ. ബോധിപ്പിച്ചു MR. retracted the
case, (sec ന്യൂനം 588).— രാജിക്കടലാസ്സു, രാജി
നാമം etc. (jud.).

(രാജ): രാജികം caused by (bad) government, as
[distress.

രാജിതം (part. pass.) shining, beaming, lust-
rous, f.i. രാ’കൌസ്തുഭം AR.

രാജിലം (രാജി) striped; Amphisbæna V1.

രാജീവം a lotus; a large fish; a crane.

രാജേന്ദ്രൻ an eminent prince.

രാജ്ഞി a queen, (Tdbh. റാണി).

രാജ്യം 1. Government, അവനു രാ. വന്നു Bhr.
devolved on him. സൎക്കാൎക്കു രാ. ചെന്നപ്പോൾ
TR. രാജ്യഭാരത്തെ വഹിക്ക KR. അന്നു രാജ്യ
ഭാരം ചെയ്യുന്ന നമ്മുടെ ജ്യേഷ്ഠൻ TR. — രാജാ
ധിപത്യം നല്കി VetC, — ലഭിക്ക SiPu., — വന്ന
കൊല്ലം TrP. — ബാലനു രാജ്യാഭിഷേകം ചെ
യ്ക (അവനെ KU.) to crown. — രാജ്യാൎത്ഥി KR.
looking for the crown. 2. a kingdom, country,
in India ൧൮ രാ’ങ്ങളും KR., vu. 56 രാ. (ex

clusive of Kēraḷa), even വയനാട്ടു രാ. TR.
(= നാടു, ദേശം).

രാജ്യക്കാർ inhabitants.

രാജ്യപരിവൎത്തനം a political revolution.

രാട്ടാമതു ശിപ്പായ്മാർ TR. Guards?

രാണി Tdbh. of രാജ്ഞി 5. A queen.

രാണുവം T. C. Te. An army (രണം?) V1.

രാതി rāδi S. Favor; favorable (opp. അരാതി).

രാത്രി rātri S. (രാ, തിരി). 1. Night. അൎദ്ധരാ.
midnight. 2. at night മാപ്പിളളമാരുടെ ഉപ
ദ്രവം രാ. യായിരുന്നു ഇപ്പോൾ പകൽ പിടിച്ചു
പറിയും തുടങ്ങി TR. — (vu. ഇരത്തിരി No.
Cher̀umars, ചാത്തിരി, ലാസ്ത്രി Mpl.).

രാത്രിചരൻ a night-walker, fiend KR.; also രാ
ത്രിഞ്ചരൻ.

രാത്രിജം a star.

രാത്രിന്ദിവം, രാത്രൌ ദിവാപി VetC. always.

രാധ rādha S. 1. N. pr. f. CG. CC. രാധാവല്ല
ഭൻ Kr̥šṇa. 2. വൈശാഖം.

രാദ്ധം (part. pass. of രാധ്) accomplished.

രാമച്ചം rāmaččam (S. C. ലാമച്ചം, ലാമജ്ജകം?).
Cuscus grass. GP 76. Andropogon muricatum.

രാമം rāmam S. 1. Dark. 2. beautiful.

രാമ 1. a fine girl V1. 2. N. pr. f.

രാമൻ N. pr. of 1. പരശുരാ. Brhmd. 2. ശ്രീ
രാ. KR. 3. ബലരാ. Bhg. Voc. രാമരാമേ
തി ജപിക്കയില്ലാരുമേ Sah. — (vu. ചാമൻ,
Mpl. ലാമൻ). രാമങ്കണ്ടൻ, രാമാണ്ടി N. pr.
m. Palg.

രാമചന്ദ്രൻ = ശ്രീരാമൻ, vu. രാമേന്ദ്രൻ.

രാമച്ചീത്താ(ർ)മരം (T. ഇരാ — the bullock’s
heart, Anona reticulata, Winsl.) Palg. the
soursop, Anona muricata.

രാമന്തളി N. pr. French fort on Mount ഏഴി
A. D. 1750. TR.

രാമായണം the epic history of Rāma രാ. പാ
ടി കേൾപിക്ക, രാ. കഥ പാടി, രാ. ഭാരതം
കൊത്തിയ വള TP. (also രാ. വള V2. a
bracelet with mythological figures). രാ. മു
ഴുവൻ വായിച്ചിട്ടു രാമനു സീത ആർ എന്നു
ചോദിക്ക prov. — The whole R. is to be
read esp. during Karkaḍaɤm No., Vr̥šči-

[ 907 ]
ɤam Trav. — Kinds അദ്ധ്യാത്മരാ. AR., കേ
രളവൎമ്മരാ. KR. (Vālmiki’s); പാതാളരാ.
PR., ബാലരാ. BR., രാ’സങ്കീൎത്തനം Rs.

രാമേശ്വരം the most celebrated fane in the
So. കാശിരാ’രപൎയ്യന്തം vu., കാവടിയുംകൊ
ണ്ടു രാ’ത്തു ചെന്നു KU.

രാമോട്ടി N. pr. m. (= രാമകുട്ടി); so രാവുണ്ണി,
രാമുണ്ണി etc.

രാമാനം rāmānam 1. (രാ) Night V1. 2. (P.
rāh, road?) equipage, accoutrements രാ. ഒ
ളിച്ചു Ti. = സാമാനം, also താമാൻ.

രായർ rāyar, (Tdbh. of രാജ‍ൻ pl. hon.). 1. Title
of some Northern Brahmans. 2. the Rāyar,
dynasty of Ānagundi, esp. ആനകുന്തികൃഷ്ണ
രായർ A.D. 1508-30 KU. 3. N. pr. of Nāyar,
also രാരു, രാരപ്പൻ, രാരിച്ചൻ, രാരുണ്ണി etc.
രായപ്പണം an old coin (33½ Reals, Port.), now
രാശി.

രായസം C. M., രായശം T. secretaryship in
native governments, രാ. എഴുത്തുകൾ എടുത്തു
തരുവാൻ TR. (Palg. Rāj.), രായസക്കാർ So.,
രായസന്മാർ VyM. writers.

രാരി V1. A root; silver weight = 12½ gold-fanam.

രാരപ്പൻ, രാരു etc. N. pr. see രായർ 3.

രാവണ = ദാവണ, (V1. ചാവണ) or യാപന.
The cloth given by a king to his servants,
troops, as payment = മുണ്ടും പുടവയും KU. —
also 350,000 നായൎക്കു രാവനത്തലയും കൊടുത്തു
(Col. KU.).

രാവണൻ rāvaṇaǹ S. (രവം). The king of
[Lanka KR.

രാവണനാടു, രാണാടു, രാമനാടു the 11th നാടു
of Kēraḷa (with കരഗ്രാമം KU.). രാവണാട്ടു
കരേ അദാലത്തിൽ TR.

രാവാരി = യാവാരി (Tdbh. of വ്യാപാരി). N. pr.
A caste രാ. ചാത്തുനായർ TR — ൭൧ന്നോളം പ
റമ്പടക്കി രാവരിച്ചോണ്ടിരുന്നു TR. (= വ്യാപ
രിക്ക, നടക്ക); al. രാവാരിക്ക to cultivate.

രാവു, sec രാ.

രാശി rāši S. 1. A heap പൎവ്വതോപമങ്ങളാം
അന്നരാശികൾ KR. 2. a sum ഒട്ടു സംഖ്യ കൂ
ടിയതിന്നു രാ. എന്നു പേർ Gan. — fig. accu-
mulation of qualities തപോരാ. ഇവൻ Brhmd.

പാപരാശികൾ വന്നു മൂടുവാൻ തുടങ്ങുന്നു SiPu.
ഭാഗ്യരാശി Nal. സൌന്ദൎയ്യരാശേ VetC. (Voc).
3. a sign of the zodiac സംവത്സരംകൊണ്ട് ഒ
രു രാശി നീങ്ങും Bhg5. (Jupiter). രാ. സൂക്ഷം
വരുത്തുന്നു വിപ്രൻ SG. settles the horoscope.
ഇന്നിതു നാമിപ്പിറന്നൊരു രാ. ചൊൽ ഒന്നായി
വന്നവാറെങ്ങനേ താൻ CG. under what un-
lucky star are we born! but strange, all are
alike afflicted. രണ്ടും ഒരു രാ. വന്നുദിച്ചു TP.
both diviners hit on the same sign. രാ. വെ
ക്ക to try one’s fortune. — Lucky signs are
സ്ഥിരരാ. (ഇടവ, ചിങ്ങ, വൃശ്ചിക, കുംഭ),
unreliable. ചരരാ. (മേട, കൎക്കട, തുലാ, മക
ര), middling ഉഭയരാ. (മിഥുന, കന്നി, ധനു,
മീനം).

രാശികം (2) as there is a ത്രൈരാ., so a പ
ഞ്ച —, സപ്ത —, നവ —, ഏകാദശ രാശികം
Cs. rule of proportion.

രാശിക്കൂറു (1) poor, light soil, opp. പശിമ —
KU. — രാ’റുളള പൊന്നു alloyed gold, opp. പ
ശിമ — 633 [gold of any degree of fineness
is said to be either രാ. or പാശിമ —]. (3)
a sign of the zodiac. പകൽ ൧൦ നാഴികയോ
ളം അഷ്ടമരാ. കഴിയേണം TR. (for a Rāja’s
journey അഷ്ടമരാ. is very much dreaded).

രാശിചക്രം the zodiac രാ’ത്തിൻ വേഗത്താൽ
Bhg5.; also രാശിമണ്ഡലം.

രാശിപ്പണം (= രായപ്പ —) a coin said to have
been made the Kēraḷa currency by Parašu
Rāma KM. = 10 ചക്രം or = 1/3 Rup.

രാശീകരിക്ക (1) to accumulate V2.

രാശീശൻ, — ശ്വരൻ (3) the planet in a sign
രാ’പൊരുത്തം astrol.

രാശ്യന്തരം (2) difference between 2 sums. Gan.

രാഷ്ട്രം rāšṭram S. = രാജ്യം A realm, f. i. of
100 provinces V1. രാ’ങ്ങൾ നഗരങ്ങൾ Bhr.
പരരാഷ്ട്രമൎദ്ദനം Bhr.

രാഷ്ട്രികൻ an inhabitant പൌരരാ’ർ ഏവരും
KR.

രാസം rāsam S. (രസ). A festive dance of
cowherds രാസമായുളള ലീല, രാസക്രീഡാസമീ
രിതാ CG. രാസകേളി Bhg 10.

രാസഭം S. an ass; & രാ’നായ്‌വന്നു CG.

[ 908 ]
രാസ്ന S. a perfume = അരത്ത (in a. med. വയ
മ്പും രാസ്നാം ഇന്തുപ്പും sic!).

രാഹിത്യം rāhityam S. (രഹിത) f. i. സംഗരാ.
Bhg. Sacrificing every attachment.

രാഹു rāhu S. (രഭ്). A Daitya, that “seizes”
sun or moon & causes eclipses; ascending
node (8th planet, invisible). ചന്ദ്രനെക്കാലാൽ
ഗ്രസിപ്പതിന്നടുക്കും രാ. കണക്കനേ KR 6. രാ.
ഗ്രാഹം, രാ. വേള an eclipse.

രാൾ rāḷ S. & രാട്ട്, rāj A king, പക്ഷിരാൾ
[VetC.

രിക്തം riktam S. (part. pass. of രിച്). Emp-
tied, poor.

രിക്ഥം S. inheritance, riches.

രിംഖണം riṅkhaṇam S. Slipping, crawling
അങ്കണം തന്നിലേ രിംഘണം ചെയ്തു CG. (an
infant).

രിപു ribu S. (cheating). An enemy സകലരി
[പുജയവും Bhg.

രിപുത S. enmity മയി രി. പെരുകി Mud.

രിഷ്ടം rišṭam S. (part. pass. of രിഷ് to hurt).
Bad luck; good luck.

രീതി rīδi S. (രീ to run), l. Going, way, usage
ചരിതരീതികൾ ഉരചെയ്ക Bhr. details. സ
ന്താനഗോപാലരീതിയിൽ po. measure or
rhythm. തുളളപ്പാട്ടിൻ രീ. യിൽ ചൊല്ക etc. അ
വൻ നല്ല രീതിയുളളവൻ = പരിചയം; ആൎക്കറി
യാം നിന്റെ ദുൎന്നയരീതികൾ Mud. evil de-
signs. 2. rite, principle or sentence വേദി
കൾ കൂടി ശാസ്ത്രരീതികൾ പഠിക്ക KR. കൎമ്മം
വൈദികരീതിയിൽ ചൊന്നവണ്ണം CG. എന്നുളള
രീതി മനസി പതിഞ്ഞു Bhg. — രീതിപ്പെടുത്തു
ക to arrange (= വഴി). 3. calx of brass,
rust, alloy V1.

രുൿ ruk 1. S. ruj (to break). — രോഗം Sick-
ness. 2. S. ruč splendour, lustre = ലോച,
L. lux.

രുഗ്മം (s. rukmam) gold as ornament രു. അ
ണിഞ്ഞ കട്ടിൽ CG. — രുഗ്മി m., രുഗ്മിണി
f. N. pr. Bhg.

രുചി S. 1. light, beauty. 2. taste ചങ്ങലരു
ചി ആന അറിയും prov. അതിൽ വളരേ
രു. ഉണ്ടു is savory, I relish it. രു. നോക്കു
ക to try. 3. liking, wish ഹൃദയരുചി

ആചരിക്ക VetC. ധനരുചിയോടു വരിക
Bhg. longing after presents. പരസ്ത്രീരുചി
പാരം നിണക്കു RS. യുദ്ധരുചി കിഞ്ചന
നമുക്കു ChVr. മനസിയം പ്രതിരുചി ഭവതി
VetC. whom she prefers. — opp. അതിൽ
രുചികേടു.

രുചികരം S. palatable, savory, well seasoned.
denV. രുചിക്ക 1. To be to one’s taste,
to please. രുചിക്കും വെളളം good drinking
water. എന്നോടു സഖ്യം രുചിക്കുന്നെങ്കിൽ കൈ
തരുന്നേൻ KR. ഇതു നിങ്ങൾക്കു രുചിക്കിൽ KR.
2. to approve അവൻ രുചിച്ചനന്തരം KR.

രുചിരം S. delicious, charming; often Compar.

രുചിരതരപുഷ്പപുരി Mud. രുചിരതരനേ
ത്ര VetC. fine-eyed f.

രുച്യം S. = രുചിരം V1.

രുജൂ Ar. ruǰū’ (turning towards). Conviction;
brought home to, proved (jud.).

രുദിതം ruďiδam S. (part. pass. of രുദ്). Weep-
ing സീതേടെ രു. കേട്ടിട്ടു Rs. — രുദിച്ചു KR. =
രോദിച്ചു.

രുദ്ധം ruddham S. (part. pass. of രുധ്). Ob-
structed, checked. — രുദ്ധനായ നിരുദ്ധൻ CG.
imprisoned.

രുദ്രൻ rudraǹ S. (roaring). Rudra, a form of
Siva; his wife രുദ്രാണി Si Pu.

രുദ്രാക്ഷം S. berries of Elæocarpus lanceola-
tus, used as beads for rosaries രുത്തിറാ
ക്കത്തോളം വണ്ണത്തിൽ, ഉത്തറാക്കത്തിന്റെ
മണിയോളം a. med. രു’ധാരണം V1. wear-
ing a rosary. അരുദ്രാക്ഷൻ opp. സരു’ൻ
ആയാൽ രുദ്രതുല്യൻ Si Pu. — രുദ്രാക്ഷക്കടു
ക്കൻ = പാണ്ടിക്കടുക്കൻ.

രുദ്രാക്ഷമാല rosary of Shaivas MR.; also രു’
ദാമം ധരിച്ചാൽ മഹാവ്യാധി നീങ്ങും Si Pu.

രുദ്രികൾ the six Brahmans that perform the
യോഗ്യം sacrifice.

രുധിരം rudhiram S. (L. rufus, rutilus). Blood
ഒഴുകി രുധിരോദവും, രുധിരജലം Mud. തീ
ണ്ടായിരുന്ന രു. ഗൎഭം അഴിഞ്ഞുപോയി ശേഷി
ച്ച രു. നിന്നതു a. med. — രുധിരവാൎച്ച = ഉതി
രം വാൎച്ച, രക്തസ്രാവം.

[ 909 ]
രുരു ruru S. A deer; a much dreaded animal
സൎവ്വജാതികളിലും അതിക്രൂരമായൊരു ജന്തു രു
രു Bhg 5.

രുശ = രുഷ S. രുശതിവാക്കു V1. A curse.

രുഷ ruša S. Rage രുഷാ ഗമിച്ചാൻ CC. in
rage. — രുഷ്ടനായി നിന്നു നോക്കി CG. enraged.
(part. pass. of രുഷ്).

രുഹം ruham S. Growing. പങ്കേരുഹം morass-
grown, lotus.

രൂക്ഷം rūkšam S. 1. Rough, rugged, harsh
കൺ രൂ’മായി ചുവന്നു Nid. രൂ’മാം ശബ്ദങ്ങൾ
Nal. (in jungle). രൂക്ഷമാനസനായ രാക്ഷസൻ
Mud. സൂക്ഷിച്ചുകൊൾ എന്നു രൂ’മായുളള വാക്കു
CG. രൂക്ഷകൎമ്മം Bhg. awful. (sour, ദ്രാക്ഷ 515).
2. powerful, the virtue of a medicine കുതിര
പ്പാൽ രൂ GP.

രൂക്ഷത S. uncouthness രൂ. ാഭാവംകൊണ്ടു
കിംഫലം AR. രൂ. മായുളള (in print രൂക്ഷ
ങ്ങളായുളള) മുഷ്ടികൾ ഏറ്റു CG.

രൂഢം rūḍham S. (part. pass. രുഹ്). Grown;
notorious മൂഢർ എന്നതു രൂഢമല്ലോ CG.

രൂഢി S. notoriety = പ്രസിദ്ധി, traditional
signification.

രൂപം rūbam S. (Tdbh. ഉരുവു, perh. fr. ഉറു
പ്പു). 1. Form രൂപങ്ങൾ ൧൨: ദീൎഘം ചതുരശ്രം
സ്ഥൂലഹ്രസ്വവൃത്തം അണുനീലം കൃഷ്ണകപില
ശുക്ലപീതരക്തം VCh.; a figure. രൂ. എഴുതുക to
paint, എന്റെ രൂ. എഴുതിഎടുത്തു drew my like-
ness. രൂ. കുത്തിയവള TR. 2. appearance,
beauty, natural state. രൂ. കെട്ടവൻ degraded.
3. inflection of nouns & verbs സിദ്ധരൂപം.
4. a whole, esp. number (opp. അവയവം
fraction). തികഞ്ഞിരിക്കുന്ന ഒന്നിന്നു രൂ. എന്നു
പേർ Gan. 1, 2, 3 are രൂപങ്ങൾ CS. 5. per-
fection രൂ. ഇല്ലാഞ്ഞാൽ VyM. if not clearly
proved.

രൂപകം S. a drama; a mode of beating time;
a coin (see രൂപാ); = രൂപൻ f. i. ബോധ
രൂപകജയ VilvP.

രൂപക്കേടു a lodge for an idol.

രൂപക്കേടു deformity, disorder.

രൂപഗുണം beauty.

രൂപനിരൂപണം ചെയ്ക SiPu. meditation on
all the members of a God.

രൂപൻ (1. 2) in the shape of, consisting of ഓ
ന്തൂരൂപനായി CC. ബീഭത്സരൂപരായി KR.
സത്യരൂ. Bhg. altogether true.

രൂപമാക (1. 2. 5) to get a shape, become a
whole. കാൎയ്യം രൂ’കുന്നതിന്നു മുമ്പേ TR. to be
arranged, settled. രൂപമായി = വെടിപ്പായി.
— The opp. രൂപമല്ലാതേ വരിക to get
unsettled. ആയ്തു രൂ’തേ കണ്ടു പോയാൽ
TR. if it cannot be effected.

രൂപമാക്ക (1) to model. (2. 5) കണക്കു രൂ’ക്കി
arranged. കാൎയ്യം രൂ’ക്കിത്തരാം TR. I shall
settle.

രൂപവാൻ (2) well shaped രൂ’ങ്കൽ അഭിരുചി
[Nasr.

രൂപശാസ്ത്രം (1) a dramatic work.

രൂപാ(യി) a coin, Rupee ൟരണ്ടു രൂ. പ്രതിഗ്ര
ഹം, പൊൻ രൂ. കൊടുത്തു PT. (No. ഉറുപ്പിക
143.). — Kinds: സൂൎത്തി- (2 ഉണ്ട- or തുട്ടുരൂ.,
പരന്നസൂൎത്തി), കുമ്പനി-, വണ്ടിക്കുമ്പനി-,
തലവണ്ടി or വെളളിത്തലവണ്ടി രൂ. doc. (with
a head,), കുളമ്പു- (Ceylon); പൊന്നുരൂ (£).

രൂപി 1. having a shape, handsome ബീഭത്സ
രൂപികൾ KR. — fem. ഘോരരൂപിണി, കാ
മരൂപിണി AR.; abstr. N. രൂപിത്വം ഉ
ണ്ടെന്നുളള ഗൎവ്വം KR. beauty. 2. = സ്വ
രൂപി consisting of; a Goddess is ആനന്ദ
രൂപിണി DM. made up of joy.

denV. രൂപിക്ക to bring into a shape, express
or prove; = നിരൂപിക്ക or സ്വരൂ —, f. i. അ
രുൾ ചെയ്തതെല്ലാം രൂപിച്ചു ഞാൻ Bhg 12.
laid it up, got it clear.

രൂപീകരിക്ക V1. to depict, declare, in-
form, conceive.

രൂപേണ (Instr.) by means of, രേഖാരൂ. തെ
ളിഞ്ഞു proved by documents. ആധാരരൂ. ന
ടക്കുന്നവൻ MR. cultivating on the strength
of title-deeds.

രൂപ്യം 1. handsome. 2. wrought silver കാ
ഞ്ചനരൂപ്യങ്ങൾ AR. coins; Tdbh. ഉറുപ്പിക
Rupee.

രൂഷിതം rūšiδam S. (part. pass. of രൂഷ്).

[ 910 ]
Decorated; മൂഷികൻ തന്റെ കൊച്ചുകൈ ര
ണ്ടും ജലംകൊണ്ടു രൂ’മാക്കീടുവാൻ എത്ര പാനീ
യം വേണം PT. to cover.

രെഞ്ചിടുക To plaster, mortar = കപലാരിക്ക,
(C. രഞ്ജണിഗ a basin for water in a wall).

രെമീശൻ E. remission, ഉറുപ്പിക രെ. നി
ൎത്തി MR.

രേ rē S. Oh! fie! woe! രേരേ ധൃതരാഷാട്രാത്മജ
[ChVr.

രേഖ rēkha S. (= ലേഖ). 1. A line, stroke as
made with ashes on the forehead ശ്രീയും മൂന്നു
രേഖാഫലം Si Pu. — ജലരേ. 404. 2. a writ,
document, തമ്പുരാട്ടി അവൎകളുടെ കോവിലക
ത്തേക്കു ചേൎന്ന രേ. jud. കൃത്രിമരേ. false doc.
MR. രേ., സാക്ഷി, അനുഭവം the 3 proofs of
a claim. രേഖാമൂലം ഏല്പിക്ക, രേഖാരൂപേണ
തീൎപ്പു വരുത്തി MR. 3. a little ഭ്രാന്തിന്റെ
രേ. V2. a touch of madness.

രേചകം S. (രിച്). A purgative.

രേചനം purging.

രേണു rēṇu S. Dust പാദരേ. ക്കൾ, രേ. സംഘ
ങ്ങൾ ഗണിക്കാകിലാം Bhg.

രേണുക S. the mother of Parašu Rāma, Brhmd.

രേതസ്സ് S. (രി) flow; semen. ഊൎദ്ധ്വരേതസ്സാം
മുനി Bhr. high-born.

രേഫം S. (rattling) the letter ര.

രേവ rēva S. Narmada രേവയിൽ സ്നാനം Brhmd.

രേവതി (f. wealthy) the 27th Nakšatra, in
Pisces.

രേഷിതം S. (& രേഷണം) The howl of jackal
[etc. V1.

രൈ rai S. (L. res). Wealth.

രൈവതം S. (രേവതി).The eastern(?), Vindhya
CG. — രൈവതകം id. Bhr.

രൊക്കം rokkam T. M. C. Tu. (Te. രൂക, S.
രോകം? lustre). Ready money ആറുപണം
രൊഖം കൊടുത്തു, കൈരൊഖം പണം (jud.
So. Can.); No. M. റൊക്കം (ജാമീൻ 406).

രൊക്കു (H. rūkhāni). A carpenter’s plane രൊ.
കൊണ്ടു മിനുക്ക, also ലൊക്കിടുക V1. 2.

രോഗം rōġam S. (രുജ്). Disease; 44,448 in
number VCh. രോ. എന്നും ഇളെച്ചീടാ PR. in-
curable. രോഗത്തിൽ കിടന്നു വലഞ്ഞു MR. രോ.
കയനേ ഉണ്ടു No. vu.

രോഗശാന്തി cure, recovery നമ്മുടെ ശരീരത്തി
ന്റെ രോ. കൾ ഒക്കയും കണ്ടു TR. the means
employed.

രോഗി sick (രോഗഗ്രസ്തൻ, രോഗാൎത്തൻ); f.
[രോഗിണി.

രോഗേതരം Sah. health.

രോചകം rōǰaɤam S. (രുച്). Pleasing, sto-
machic ഗോരോചനം ഉണ്ടാക്കുന്നവർ രോചക
ന്മാർ KR. druggist?

രോചനം S. 1. sharpening the appetite മദ്യം
രോ. GP. 2. splendid, so രോചനീയാകാ
രൻ SiPu.

രോചസ്സു (S. — ചിസ്സ്) light ഭാനുവിൻ രോ.
കൾകൊണ്ടു KR. പ്രാലേയരോ. പോലേ
സുഖാഗമം Nal.

രോജനാമ P. rōz-nāma A journal രോ. പ്ര
കാരം തിയ്യതി വിവരമായിട്ടു TR.

രോദനം rōďanam S. (രുദ്). Weeping. — രോ
ദിതയായുളള സോദരി CG. lamenting. — രോ
ദിക്ക = രുദിക്ക Bhg.

രോദസ്സ് S. heaven, sky & രോദസി നിറഞ്ഞു
[Brhmd.

രോധം rōdham S. (രുധ്). Obstruction സൂൎയ്യനു
ജീമൂതരോ. ഉണ്ടാക Nal. ശ്വാസരോ. Asht. =
ശ്വാസം കഴിച്ചുകൂടായ്ക.

രോധനം, രോധിക്ക to obstruct അവൻ വന്നു
പിണങ്ങുകിൽ രോധിക്കവേണം നാം CG.
withstand. സാല്വൻ കുണ്ഡിനം രോ’ച്ചു
SiPu. besieged.

രോധസ്സു S. bank, shore.

രോധി checking (as മൂത്ര — med.).

രോപം rōbam S. (രുഹ് Caus.). An arrow.

രോപണം raising.

denV. രോപിക്ക VCh. cicatrizing.

രോമകം S. Rome. Bhg 5.

രോമ id. — ക്കാരൻ, — പ്പളളി, — മതം; രോമൻ
കത്തൊലിക്ക & — ക്കു Roman Catholic.

രോമം rōmam S. (രുഹ്). Hair of the whole
body. മൂന്നരക്കോടി രോമങ്ങൾ Brhmd. (in
man). പക്ഷരോമങ്ങൾ Bhg. plumage. — രോ
മം എടുത്തു പിടിക്ക, രോമങ്ങൾ ഏച്ചു നില്ക്ക V1.
horripilation.

രോമകൂപം S. a pore of the skin രോ’ങ്ങളൂ
ടെ വേദനഘോരമായി or വേദനനിരവധി

[ 911 ]
രോമത്തിൻകുഴികളിൽ VCh.; also രോമ
ക്കാൽ, — ക്കുത്തു, — ദ്വാരം V1.

രോമക്കൂറു hair of the head രോ’റ്റിൽ ഒരു മു
ത്തു തങ്ങിപ്പോയി KU.

രോമശം S. hairy; also രോമമയം.

രോമഹൎഷം, — ൎഷണം horripilation from rap-
ture = പുളകം; also രോമാഞ്ചം (vu. കൊ
ളളുക), രോമാഞ്ചഗാത്രത്തോടു Bhg.; രോമാ
ഞ്ചിതൻ etc.

രോമാവലി line of hair across the navel; also
ശ്യാമളയായൊരു രോമാളി CG.

രോമന്ഥം rōmantham S. Ruminating = തേക്കി
അരെക്ക.

രോഷം rōšam S. (രുഷ്). Wrath, fury ഉളളി
ലടങ്ങാത രോ. Bhr. രോഷേണ പൊരുതു AR.
മറയരുതു രോ. ChVr. എൻരോ. തീൎത്തീടുവൻ
AR. revenge. ജ്വലിച്ചു രോഷാഗ്നി Mud.

denV. രോഷിക്ക to be wroth ഇവരെ രോ’ച്ചു
കുല ചെയ്താൽ KR.

രോഹം rōham S. (രുഹ്). 1. Ascending രോഹാ
വരോഹം വിചാരിക്ക ChVr. the ups & downs
of life. 2. a bud.

രോഹി a tall tree (ആൽ); a gazelle.

രോഹിണി (f. red = രോഹിത). 1. the 4th
Nakšatra, with Aldebaran ചിങ്ങമാം മാസ
വും അഷ്ടമിരോ. നാൾ Bhg. CG. Kr̥šṇa’s
birthday. അഷ്ടമിരോ. നോമ്പുണ്ടെനിക്കു
VetC. 2. N. pr. f. Balarāma’s mother.

രോഹിതം rōhiδam S. (രുധിര). Red; blood.

രൌദ്രം raudram S. (രുദ്ര). Terrific. രൌദ്രമാ
യി നോക്കി threatening. രൌദ്രകൎമ്മങ്ങൾ (as
മന്ത്രവാദം), ഭൎത്താവു രൌദ്രൻ എന്നാകിലും VCh.
irascible.

രൌപ്യം S. = രൂപ്യം Silvery.

രൌരവം rauravam S. (രുരു). Formidable,
a hell, Bhg 5. രൌരവാദി നരകം VCh.

റ RA

Initial റ occurs only in foreign words.

റക്കാബ് Ar. rikāb, A stirrup.

റജിസ്ത്ര് E. register — റജിസ്ത്രേഷൻ Regis-
[tration.

റബ്ബി Ar. rabb. Lord, God.

റമിട്ട്‍ E. remit. — റമിട്ടാൻസ്സ് Remittance.

റമ്പാൻ Syr. A monk, recluse; റമ്പാട്ടി a nun, V1.

റവെക്ക Port, rabéca, A fiddle.

റസൂലളള Ar. = റസൂൽ Muhammed.

റാക്കു Ar. àraq (essence). “Arrack”, spirits ഒരു
പാത്രം റാ. വാങ്ങു TP. കളളു റാ. വില്ക്കുന്നു, കളളു
റാ. കുടിച്ചപ്രകാരം തോന്നി jud. റാ. വാണിഭം
ചെയ്ക, റാക്കിൻ കുത്തക പാട്ടത്തിന്നു കൊടുക്ക
TR. Kinds ചട്ടിറാക്കു between Kūḍakaḍavu̥
& Chāvakāḍu̥, കിണ്ണത്തുറാക്കു No. of Kūḍa-
kaḍavu̥, & So. of Chāvakāḍu̥. കത്തുന്ന റാക്കു
alcohol.

റാഞ്ചുക rāńǰuɤa (see ആഞ്ചുക, ലാഞ്ചുക).
1. To stagger, range sidewards as drunkards,
birds No. 2. So. v. a. to carry in the claws
റാഞ്ചിക്കൊണ്ടുപോക V2. MC., റാഞ്ചുന്ന പക്ഷി

കൾ birds of prey. പക്ഷികളെ വിലങ്ങിയും താ
ഴേയും റാ’ം MC. ആന ഇറാഞ്ചിപ്പക്ഷി V2. =
ആനറായി, — റാഞ്ചൻ B. a certain kite.

റാട്ടു r̀āṭṭu̥ 5. (C. Tu. also ലാട്ടു, H. rahṭā). A
spinning wheel; water-wheel.

റാണി = രാണി Trav.

റാത്തൽ 5. (Ar. raṭl, Port, arratel). A pound
of 12 ounces, = 4 പലം.

റാൻ r̀āǹ = ഇറാൻ (Te. റേൻ king = T. ഇറയൻ).
Interj. of obedience in answering a king: be
it so!

റാന്തൽ vu. = ലാന്തർ.

റാപിളി Ar. rāfiżi, A heretic, Shīa’. Ti.

റായി C. Tu. rāgi, Raggy, Cynosurus coracanus.

റാവുത്തു 5. A horseman, രാകുത്തൻ V1. Palg.
& — വു — (living in Palg. distr.; f. രാകുത്തി
ച്ചി, a class of Northern Mussulmans.

റാഹത്ത് Ar. rāḥat, Quiet, ease.

റിക്കാട്ടു E. record.

[ 912 ]
റിഗുലേഷൻ E. regulation.

റിഫോട്ടു E. report MR.

റിവാജ് Ar. rivāǰ. Custom റി. പ്രകാരം; sale
റി’ജിൽ കയറ്റുക MR.

റൂമാൽ & ഉറുമാൽ P. A handkerchief.

റൂമി & ഉറുമി (143) Turkish (— കത്തി, — സുൽ
ത്താൻ V1.).

റേസ്സ് Port. reis (pl. real). A small coin ൮൦
റേസ്സ് = ⅕ Rup. TR.

റൊക്കം, see രൊ —; റൊക്കവില TR. Buying
with ready money.

റൊട്ടി H. rōṭi, Bread, also രൊട്ടി V1. biscuit
(cakes of ഉഴുന്നു are called റൊ. GP 56.) & ഒ
രോട്ടി Mpl. loc.=പത്തിരി.

റോന്ത Port. ronda. The round, night patrol
ആയുധക്കാർ ഒറോന്ത പോയ നേരത്തു TR.
ഒ. നടക്കുന്ന വെളളക്കാർ TP. ഒ. ക്കാർ etc.

റോൾ E. roll, Pulley.

ല LA

ല occurs chiefly in S. & foreign words; Māpiḷḷas
often pronounce ല where ര is original (ലണ്ടു,
ലാസ്ത്രി=രാത്രി).

ലകാരം laɤāram S. The letter L. — any tense
[or mode.

ലകുടം laɤuḍam, Tdbh. of ലഗുഡം, A stick ല.
പിടിച്ചു മണ്ടി അടികൂട്ടി Mud. യഥാല. AR.

ലക്കഡി H. 1. id. 2. N. pr. of places.

ലക്കം lakkam, Tdbh. of ലക്ഷം. Number. ല.
പതിക്ക B. to number.

ലക്കോട്ടു A letter doubled up (റിക്കാട്ടു?).

ലക്ഷം lakšam S. (ലഗ്). 1. A mark; aim ല.
മുറിച്ചു വീഴ്ത്തി Bhg. 2. a Lac=100,000; also
a Lac of millions of millions, മാലക്ഷം 1
Million of millions of millions CS. മൂന്നു ല. ജ
പിപ്പിക്ക kings to get Višṇu’s names (സഹസ്ര
നാമം) 300,000 times repeated.

ലക്ഷണം S. 1. A characteristic mark
പുരാണത്തിന്റെ ല. Bhg. 5 or 10 of the neces-
sary contents of a Purāṇa. ബ്രഹ്മം സൎവ്വലക്ഷ
ണഹീനം Bhr. without attributes. അകത്തു
പരുക്കേറ്റ ല’ങ്ങൾ MR. symptoms of internal
hurt. മരണത്തിന്റെ ല. etc. 2. sign of futu-
rity, omen ഒത്തു ഭവാനുടെ ല. Nal. just as you
predicted. ല. ചൊല്ലിനാൻ Bhr. foretold. ല.
ചൊല്ലുന്നവൻ a fortune-teller (ദുൎല്ല., സല്ല.).
വൈധവ്യല. കാണുന്നതുണ്ടു Si Pu. (in ജാതകം).
3. rule, perfection, beauty ല’മുളള കോഴിച്ചാ
ത്തൻ MC. a perfect cock. ല’മില്ലാത്ത മന്ത്രി
കൾ PT. useless. — also adj. ലക്ഷണയാകിയ
കന്യക CG. എന്നുടെ ലക്ഷണ Bhr. my dear!

ലക്ഷണക്കേടു (2) a bad star; (3) absence of
the proper qualities.

ലക്ഷദീപം a religious illumination.

ലക്ഷദ്വീപം, — പു (2) the Laccadives = ദ്വീ
പം 2, 517.

denV. ലക്ഷിക്ക 1. to observe, notice. 2. Tdbh.
[= രക്ഷിക്ക.

part. pass. ലക്ഷിതം perceived.

ലക്ഷീകരിക്ക to aim at വീരന്റെ ഗാത്രത്തെ
ല’ച്ചു Sk. ല’ച്ചാർ RS. showed forth,
extolled.

ലക്ഷ്മം (S. — ൻ) mark വീരല., രാജല.

ലക്ഷ്മണൻ N. pr. half-brother of Rāma.

ലക്ഷ്മി (auspicious sign). 1. The Goddess
of prosperity. ല. അവങ്കൽ നില്ക്കട്ടേ, ല. യെ
കെട്ടി നിൎത്തി Mud. chained fortune to his
person. 2. = ശ്രീ any success ഭാഗ്യല. ക്കും
യോഗ്യല. ക്കും കാൎയ്യല. ക്കും വീൎയ്യല. ക്കും പുണ്യ
ല. ക്കും കാരുണ്യല. ക്കും കാന്തൻ നീ KU. per-
sonification of attributes.

ലക്ഷ്മീപതി, — സഹായൻ SiPu. Višṇu.

ലക്ഷ്മീവാൻ fortunate, handsome ല’നായുളള
രാഘവൻ KR.

ലക്ഷ്യം 1. Deserving to be regarded പ്രാ
ണനെ പോലും ല’മാക്കുകയില്ല Arb. will not
spare (= ഗണ്യം). 2. aim, prize ല. പാൎത്തു
വലി കൂട്ടി Bhr. ല. കാട്ടിത്തന്നു, ല’ത്തെ ഭേദി
ക്ക AR. മുക്തില’ത്തിന്ന് ഇവ ഒക്കയും ഭ്രമം
തന്നേ Bhg. 3. a symptom, proof സംശയി
പ്പാന്തക്കല’ങ്ങൾ MR. എന്തു ല’ത്താൽ എഴുതി,
ആ ല’ത്താൽ ബോധിക്കും, കാണിച്ച ല’ങ്ങളാൽ

[ 913 ]
കണ്ടു, എന്ന് എനിക്ക് ഒരു ല. ഇല്ല MR. ലക്ഷ്യ
രൂപേണ തെളിയിക്ക MR.

ലഗാം P. lagām, A bridle,& ലഗാൻ, S. വല്ഗ.

ലഗുഡം laġuḍam S. A stick, see ലകുടം.

ലഗ്നം laġḡnam S. (part. pass. of ലഗ് to ad—
here). 1. Attached. 2. the rising of a sign,
ശുഭലഗ്നേ ജാതനായി, ഉത്ഭവിച്ചു കുംഭലഗ്നേ
Brhmd. auspicious hour (opp. ദുൎല്ല.), മകരമ
ല്ലോ ല. പെരിക ശുഭമതു Bhr.; ല'ങ്ങളായി പ്ര
കാശിച്ചു Nal. (sparks of a star or meteor).

ലഘു laghu S. (L. levis, G. 'elachys). Light,
swift.

ലഘിമാവ് excessive lightness, Bhg.

ലഘിഷ്ഠം SuperI. lightest. ല'മായി ചൊല്ലിയ
വാക്കു KR. contemptuous.

ലഘുതരം Compar. most trifling, wantonly ക
ളിച്ചു ല. മദിച്ചു KR. പോർ ചെയ്തു ല. Bhg.
ലഘുതര തല്ലു etc.

ലഘുത്വം 1. lightness. ശരീരലകുത്തും ഉണ്ടാം
a. med. elasticity. 2. levity, triviality കാ
ര്യത്തിന്റെ, ദോഷങ്ങളുടെ ഗുരുല. പോലേ
ദണ്ഡിപ്പിക്കേണം VyM. ല'ങ്ങൾ കാട്ടരുതു
Bhg. obscenities. — so ലഘുതയായുളള വച
നം KR. disgraceful, wanton.

ലങ്ക Lanka S. Ceylon ലങ്കാദ്വീപു & its capital
ദ്വീപത്തിൻ മദ്ധ്യത്തിൽ ല. എന്നുളള പട്ടണമാ
യതു KR. ൭൦൦ യോജനാ വട്ടമായുളള ലങ്കാപുരം
AR. (T. ഇലങ്കുക to shine).

ലങ്കം (S. ലംഗം union or = രംഗം?). ചിതമായി
ട്ടും ലെങ്കമായിട്ടും Ti. nicely.

ലങ്കട laṇgaḍa Tu. No. M. P. Limping, (S.
ലംഗ).

ലങ്കർ P. langar, An anchor, നങ്കൂരം.

ലംഘനം langhanam S. 1. Passing over ന
ദീല. 2. transgressing, exceeding ആജ്ഞാല.
ചെയ്ക VyM. സത്യല. V1. perjury. ൟശ്വര
പ്രകല്പിതം ല. ചെയ്ക Nal. to avoid one's fate.
denV. ലംഘിക്ക 1. To pass over സിന്ധു
വിൽ സേതുവും ബന്ധിച്ചു ല'ച്ചു UR. ഹേമാദ്രി
ഭാഗങ്ങൾ ഓരോന്നേ ല'ച്ചു Nal. — fig. ദുഃഖാം
ബുരാശിയും ല'ച്ചു പോന്നു നാം Nal. 2. to
surpass ആകാശത്തെ ല'ച്ചു കാണാകുന്നു എഴു

നിലമാടങ്ങൾ Nal. 2. to trespass കല്പന ല'ച്ചു
നടക്ക TR. (= അതിക്രമിക്ക). നാഥന്റെ ആ
ജ്ഞയെ CG. മൎയ്യാദ ല. യോഗ്യമല്ല Nal.

part. pass. ലംഘിതം.

ലംഘ്യം to be passed over ല'മോ കാലസ്യക
ല്പിതം Nal.

ലച്ചൻ laččaǹ (Tdbh. of യക്ഷ). A goblin,
apparition in dreams etc., f. ലച്ചി.

ലജ്ജ laǰǰa S. Shame, bashfulness അതു കേട്ടു
ല. യായി തല താഴ്ത്തി KR. — In Cpds. അത്യ
ന്തലജ്ജനായി Bhg.

ലജ്ജക്കേടു impudence, disgrace.

ലജ്ജാകരം causing Shame ആയ്ത് എത്രയും ല.
Mud. — ലജ്ജാശീലൻ modost.

denV. ലജ്ജിക്ക = നാണിക്ക f. i. ഭക്തൻ
പൊട്ടനെ പോലേ ല'ക്കും ചില നേരം Bhg.

part. ലജ്ജിതനായിട്ട് ഒന്നും പറയാതേ KR.
ashamed.

abstr. N. ദാരിദ്യ്രതോലജ്ജിതത്വം ഭവിക്കുന്നു സ
ത്വവും ല'ത്വത്താൽ ക്ഷയിക്കുന്നു VetC.

CV. ലജ്ജിപ്പിക്ക to shame.

ലട്ടു H. laṭṭū, A child's top = പമ്പരം 614.

ലഡായി laḍāy H. Quarrel, ലഡായിക്ക.

ലത laδa S. A creeper, tendril തരുലതകൾ
Nal. താംബൂലല. KR.

ലതാഗൃഹം a bower, also ലതാമണ്ഡപം Brhmd.

ലതാംഗി f. delicately shaped, Nal.

ലത്തീൻ Latin, ല'നിൽ PP.

ലന്ത landa 1. = ഇലന്ത 113. Zizyphus J. ല.
ക്കുരു Nid. ല. ക്കുരു കൊണ്ടു കൂട്ടുവാൻ ഉണ്ടാക്കി
Sil. ലന്തപ്പഴം Mud. ല. ക്കൊമ്പു Tantr. 2. Hol—
land ഒലന്ത KN. ല. ക്കാർ the Sūdras among
Europeans. ല. ക്കോട്ടയിന്നു കാലത്താൽ എെയ
ഞ്ചു കുത്തു പട്ടു തരേണം TR. (Caṇṇanur to
Kōlattiri).

ലപനം S. Talking, blabbing.

ലപിതം (part. pass, of ലപ്) talked; voice.

ലബ്ബമാർ Lebbies, Muh. colonists on the
So. Tamil coast; also Muh. weavers. No.

ലബ്ധം labdham S. (part. pass. of ലഭ്). Got.
ലബ്ധി acquisition സുഗ്രീവനു രാജ്യല. ഓരാതേ
ലഭിക്കയും KR. (= ലാഭം), so മോക്ഷലബ്ധി etc.

[ 914 ]
ലഭിക്ക 1. v. n. To be got എനിക്കു ലഭിച്ചു
= കിട്ടി; also aux. V. ചിൽസ്വരൂപത്തിൽ
ചേൎന്നു ല'ക്കേണം KumK. may I have a happy
death. 2. v. a. to get സ്വൎഗ്ഗത്തെ ല'പ്പാൻ
KR. ശാപം ല'ച്ചു ഞാൻ, മനുഷ്യർ ദിവ്യഭാവ
ത്തെ ലഭിക്കും Nal. മുന്നേപ്പോലേ മൂക്കിനെ ല.
PT. — With 2nd Adv. ഞങ്ങളെ കാണ്മതിന്നു
ല. യില്ല VilvP.

CV. ലഭിപ്പിക്ക to procure ചിന്തിച്ചവണ്ണം ല'[ച്ചു Bhg.

ലഭ്യം obtainable ദുൎല്ലഭമായതു ല'മാം Bhg. വല്ല
തും ല. ഉണ്ടാകും I look for some profit. ഓ
രോരുത്തരെ ഭ്രമിപ്പിച്ചു ല'ങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കി
MR. extorted by threats. എന്നാൽ ല. ഇ
ല്ലാതിരുന്നതു jud. no bribe.

ലമ്പടൻ lambaḍaǹ S. 1. Greedy, intent upon
പ്രിയാലാപല. Si Pu. 2. a libertine, ലലനാ
ല. VCh.

ലംബം lamḃam S. 1. Pendulous ലംബോഷ്ഠ
ന്മാർ = ചുണ്ടുതീങ്ങിയവർ AR. 2. a perpen—
dicle കനത്തൊരു വസ്തു കെട്ടിയൊരു സൂത്രം
തൂക്കു ആ സൂത്രത്തിന്നു ല. എന്നു പേർ Gan.

ലംബനം depending; a long necklace.

ലംബി hanging down.

denV. ലംബിക്ക to be suspended.

part. pass. ലംബിതം f. i. അംബരം തന്നിലേ
ല'തയായി കാണായി CG. suspended.

ലംബോദരൻ pót—bellied, Gaṇapati Sk., Siva.
Sah. (a glutton).

ലംഭനം lambhanam S. (ലഭ്). Getting.

ലമ്മി lammi (loc.) Lewd, dissolute.

ലമ്മാണികൾ C. Tu. M. (H. Te. T. ലമ്പാടി)
a caste of wandering dealers in corn, Ban—
jārā H. = എരുതുകാർ, ചെണ്ടുകാർ Cann.

ലമ്പാടികൾ (see ab.) taking goods fr. Waya—
nāḍ/?/ to the coast on pack—oxen. — ലമ്പാ
ടിക്കന്നു Palg. bullocks brought for sale
from Koṇṇ/?/.

ലയം layam S. (ലീ). 1. Adhering, entering,
പ്രകൃതി പരബ്രഹ്മണി ല. Bhg 12. will be ab—
sorbed in Br. 2. vanishing, destruction മേ
ലിൽ ഒരു ല. ഇല്ലാത്ത സല്ഗതി Bhg. eternal.
ലയകാലം = പ്രളയം; സൎഗ്ഗവും സ്ഥിതില. Bhg.

denV. ലയിക്ക 1. To adhere, to be drawn
in, dissolved in സൎവ്വവും ലയിപ്പതെങ്കൽ Bhg.
സായുജ്യം പ്രാപിച്ചു നിശ്ചലാനന്ദേ ലയിക്കും
AR. ദേഹം പരമാത്മനി ചേൎന്നു ലയിക്കേണം
Bhr. പരൻ തങ്കലേ Bhg. ജീവൻ പരനോടു
ലയിച്ചു വസിക്കും SidD. ബ്രഹ്മത്തോടു ലയിച്ചാ
നന്ദിച്ചു Si Pu. 2. to be absorbed, lost in ചൂ
തു പൊരുതു ല. Sk. കഥയിൽ ലയിച്ചുപോയി
vu. കാൎയ്യവിസ്താരേ മനസ്സു ല. യാൽ VetC. taken
up with judicial duties. 3. to be sanctified.
മോഹം തീൎന്നു മനസ്സു ല. GnP. to vanish.

CV. ലയിപ്പിക്ക 1. to absorb ആത്മനി സ്വാ
ത്മാനം യോഗേന ല'ച്ചു Bhr. ഇന്ദ്രിയം കാ
രണങ്ങളിൽ ചേൎന്നു ല'ച്ചു KumK. ഭഗവാനെ
നിജമനോകൎണ്ണികാഗ്രേ ല'ച്ചു Bhg. 2. to
destroy എല്ലാം ല'ക്കുന്ന മഹേശ്വരൻ Bhg.
3. to allure, woo.

ലലനം lalanam & ലളനം V1. S. Dallying;
lolling. — ലലനമാർ പ്രലാപിച്ചു KR. women.

ലലാടം lalāḍam S. The forehead മൃത്യു വന്നു ല
ലാടസീമനി നൃത്തകേളി തുടൎന്നു ChVr.

ലലാമം lalāmam S. Mark (on the forehead of
cattle etc.); an ornament.

ലവം lavam S. (ലൂ). 1. Cutting, a fragment
ലവലേശം പോലും സത്യം ഇല്ല vu. not a bit
of truth. 2. minute division of time ലവസ
മയമൊടു AR. in less than a moment (1/2000
Nāḻiγa).

ലവംഗം S. the clove—tree & ഇല — (113) also
രക്തലവങ്കം V1. cinnamon, in Trav. ലൌ
ങ്കപ്പട്ട.

ലവണം lavaṇam S. (= ര —). 1. Salt ലവ
ണജലംകൊണ്ടവനെ അഭിഷേകം കഴിച്ചു RS.
ലവണമേഹം ഉപ്പുകണക്കേ വീഴും a. med. (a
disease). ലവണാംബുധി the sea. 2. hand—
some.

ലശൂനം lašunam S. Garlic, വെള്ളുള്ളി.

ലസത്തു lasat S. (part, of ലസ്). 1. Shining
ലസൽചന്ദ്രബിംബം KR. 2. sporting, ലസ
ത്തുണ്ഡം Bhr. a playful mouth.

part. pass. ലസിതം id. മണിലസിതഫണി,
കുലശലസിതവിമലോദകം Bhg.

[ 915 ]
ലഹരി lahari S. 1. A wave. 2. intoxication
ല. എടുക്ക, പിടിക്ക; ല. ക്കാരൻ tipsy. വചന
പിയൂഷസുഖപാനമോദല. കൊണ്ടു ഞാൻ പര
വശൻ Bhr. വാമലർതേൻ നുകൎന്നീടും ല. യിൽ
കാമനടനമാടും Bhg.

denV. ലഹരിച്ചിരിക്ക, ലഹരിച്ചവൻ V1. drunk.

ലഹള No. (H. lahra, whimsical, capricious?),
a quarrel. ല. കാണിക്ക a rebellious spirit.
മാപ്പിള്ളമാരേ ല. കൊണ്ടു riots. എല്ലാം തച്ചു
ല. ചെയ്തു TR.

ലളിതം laḷiδam S. (part. pass. of ലല്). Dally–
ing, playful, delicate, delightful കനകമണി
ല. ഒരു മാലയും Mud. മണില'കന്ധരം Bhr.
അതിലളിതകളേബരം Nal. ഈ ശാസ്ത്രം കുറ
യ ല. (opp. ഗംഭീരം). ലളിതോക്തികൾ Nal.
amusing talk, attractive fiction.

ലളിത a lovely woman; also = ദേവി (Sakti).

ലാകുക lāγuγa No.(T. ഉലാ — 144., Te. Tu. C.
ലാഗു to jump). To take a walk, soar തമ്പുരാൻ
മാളികമുകളിൽ ലായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു vu.

ലാത്തുക (T. ഉലാ —), ലാത്തിനടക്ക V2. id.

ലാതുക V1. to leap. — ലാതു a caper.

ലാക്കു lākkụ Tdbh. (ലക്ഷം, H. dāg) = താക്കു.
1. Aim, butt ലാക്കിന്നു കൊൾക V1. to hit. ലാ
ക്കിൽ കൊള്ളിക്ക; ലാക്കിൽ ഉറപ്പിച്ചയച്ച ബാ
ണം KR. ലാ. നോക്കുക to aim. മാരനമ്പിന്നു
ലാക്കായവൾ CG. കാമബാണങ്ങൾക്ക് ലാക്കാ
യി Nal. നമുക്കു വേൽ ലാക്കിന്നു തട്ടിയതും ഇ
ല്ല. — fig. ഉപായം ലാക്കിന്നു തട്ടി Mud. 2. =
താക്കു facility for effecting a purpose, easy
circumstances.

ലാക്കരി (loc.) = താക്കരി a great rogue (= ത
സ്കരൻ?).

ലാക്ഷ lākša S. Lac, അരക്കു (46), shellac.

ലാഘവം lāghavam S. (ലഘു). 1. Lightness
കാൎപ്പാസലാ. വാക്കിന്നുണ്ടു Sah. (so frivolous).
2. alleviation, intermission ലാ. വന്നീടാതേ
പൊരുതു DM. 3. swiftness, dexterity ഹസ്ത
ലാ. കാട്ടി KR. in wrestling, ലാ. ചേൎന്ന കരം
AR. 4. contempt ലാ. ഭവിച്ചീടും PT.

ലാംഗലം S. A plough; penis.

ലാംഗലി CG. Balabhadra, സീരി.

ലാംഗൂലം S. the tail, as of a horse Bhg., (ത
ണുക്ക 1, 423).

ലാജം lāǰam S. Fried grain, മലർ f. i. at a
marriage അനലസമ്മുഖം ലാജമോക്ഷം ചെയ്തു
Nal. (the bride). ലാജങ്ങൾ പോലേ പൊരിഞ്ഞു
CG. ലാജപായസപൂപാദി Bhg. (for പൂജ).

ലാഞ്ചുക & എലാ — 162 (C. Te. Tu. ലാഗു to
jump). No. Water to shake, to spirt.

ലാഞ്ഛനം lāńčhanam S. A mark = ലക്ഷം f. i.
തൽപാദലാ'നമാൎഗ്ഗേണ പോയി Bhg. foot—
steps, ലാ'മായി ധരിക്ക CG. a blow treated
as an honorable mark. പിഞ്ഛ എന്നുണ്ടൊരു
ലാ. നെറ്റിമേൽ Nal.

ലാഞ്ഛിതം marked, named ലാ'താനേകരത്ന
പ്രഭ Brhmd. (part.).

ലാടം lāḍam S. 1. The sea—coast of Sindh, Lāŗ
(Larike of the Romans), ചില ലാടരും Nal.
travelling beggars & Gipsy doctors, ലാടവൈ
ദ്യന്മാർ paying yearly visits in Mal., called
ധൎമ്മവൈദ്യന്മാർ No. as they pretend to take
payment for the medicines only (ലാടവൈദ്യം).
2. a certain inauspicious time (1 of നവദോ
ഷം). 3. T. C. Te. Tu. horse—shoe, as intro—
duced from Sindh. ലാ. കെട്ടുക Arb., ലാടൻ ത
റെക്ക vu. to shoe horses & bullocks. ലാടക്കാ
രൻ a farrier.

ലാത്തുക, see ലാകുക.

ലാന്തർ E. lantern.

ലാപം lābam S. (ലപ്). Talk അവൻറെ ലാ
പങ്ങൾ ചിത്തത്തിൽ ഏതും കടന്നില്ല Si Pu.;
ദുഃഖലാ. കേട്ടു KR. wail.

ലാഭം lābham S. (ലഭ്). 1. Getting സല്ഗുരുലാ.
ഉണ്ടായി, സന്താനലാ. ലഭിക്കും എല്ലാൎക്കും Bhg.
2. gain, profit, ലാഭമോ കുറച്ചലോ കണ്ടതു TR.
increase or decrease. കുമ്പഞ്ഞിയിലേയ്ക്കുള്ള ചേ
തവും ലാഭവും അറിയാം TR. ലാഭച്ചേതം പിരി
ച്ചെടുക്കേണം VyM. share alike profit & loss.
അവരവൎക്കു വല്ലതും ലഭിക്കുന്നതു ലാ. എന്നു വെ
ച്ചു നടക്കും TR. each counts gain what he can
secure for himself. 3. cheapness ലാഭത്തി
ന്റെ തകറാർ, ലാഭത്തിന്നു വാങ്ങുക jud. (അ
രി വിലെക്കു വാങ്ങി വെച്ചു ലാഭത്തിന്നു വില്ക്കാം
profitably).

ലാഭസ്ഥാനം the 11th sign of the zodiac counted
from that just rising.

[ 916 ]
ലാഭാലാഭം = ലാഭച്ചേതം (2).

ലായം lāyam H. Te. C. Tu. T. = ആലയം. A
stable ലാ. കാൎയ്യക്കാരൻ TrP. (over the horses).
— കുതിരലായം a horse—stable.

ലാല lāla S. Saliva, ലാലാനീർ V2. (see ലാള —).

ലാലാടികൻ S. (ലലാടം) an attentive servant;
idler, swaggerer.

ലാവണം lāvaṇam S. Salted. — M. T. Te. C.
A list of soldiers, account—roll V1.; also ലാവ
ണി, (H. lāw = army).

ലാവണ്യം S. (saltiness) loveliness, charm രൂ
പലാ'ങ്ങൾ Nal. ദേവിതൻ മെയ്യുടെ ലാ. CG.

ലാവുക, see ലാകുക.

ലാസം lāsam S. (ലസ്). Dancing, gen. ലാ
സ്യം, also of unseemly gestures ലാസ്യം കാട്ടി
ച്ചിരിപ്പിക്ക VilvP.

ലാസിക S. a dancing—girl ലാവണ്യമായുള്ള ലാ.
മാർ ലാളിച്ചു ലാസ്യം തുടങ്ങിനാർ CG.

ലാഹരി T. C. So. = ലഹരി Drunkenness, & ലാ
ഹിരി.

ലാളനം lāḷanam S. (ലല്). Caressing, fondling
പുത്രിയെ ലാ. ചെയ്തു വളൎത്തു SiPu. പശുലാ.
ചെയ്താൻ CC.

denV. ലാളിക്ക To fondle, dandle മകനെ ലാ.
Bhr. കൈകൊണ്ടു മെല്ലവേ ലാളിപ്പാനായി CG.
വാൎക്കുഴലാളെ ലാളിച്ചു CG. ദാരങ്ങളെ ചെന്നു
ലാ. Nal. എന്നെ പരിപാലിച്ചു ലാളിപ്പാൻ ആർ
Mud. — part. ലാളിതം caressed.

ലാളിത്യം S. loveliness f. i. of a cascade ലാ. ആ
ണ്ടു ചുഴന്നതു കാണായി CG. ലാളിത്യശാ
ലി CC.

ലിഖിതം likbiδam S. part, pass.; (രിഖ്) Writ—
ten, scratched കുമരൻ ലിഖിതപുസ്തകം MM. (=
എഴുതിയ). എന്റെ ലി. Genov. letter. ശിരസി
മമ ലി. ഇദം എന്നേ പറയാവു Mud. = തലയെഴു
ത്തു. — നരപതിലിഖിതൻ VyM. a writer.

ലിഖ്യപ്രകരണം N. pr. a book showing how
documents are to be drawn up.

ലിംഗം linġam S. 1. A sign, mark ദേവലി'ങ്ങൾ
ഇളകി വിയൎക്ക AR. Sah. idols (an omen). ഈ
രത്നലി. മമ പ്രാണതുല്യം SiPu. remarkable
jewel (a കങ്കണം). 2. penis, phallus ശിവ

ലി. SiPu.; also a fane of Siva. 3. gramm.
gender: പുല്ലി. m., സ്ത്രീലി. f., നപുംസകലിംഗം
neuter gender.

ലിംഗധാരികൾ Lingaites, a sect of Shaivas.

ലിംഗഹീനൻ V2. a eunuch ലി'ന്മാരെ കാവൽ
വെച്ചാൻ Bhr. in harems (also ലിംഗഛേ
ദകൻ).

ലിംഗാൎബുദം a. med. a cancer.

ലിംഗി S. wearing religious marks, VyM. an
ascetic; hypocrite (ലിംഗവൃത്തി).

ലിപി libi S. (ലിപ്, G. àleiphō). Writing. ശ
കടകൃതലിപികൾ mud. the hand—writing of.
നാനാഭാഷാലിപിജ്ഞാനം VyM. ഭാഷകൾ എ
ല്ലാം അറിഞ്ഞീടേണം ലി. കളും VCh. alphabets.
ജലസഹിതലിപിസദൃശം VetC. = ജലരേഖ.

ലിപ്തം S. (part, pass.) smeared, defiled.

ലിപ്സ lipsa S. (desid. of ലഭ്). Coveting.

ലീഢം līḍham S. (part. pass. of ലിഹ്). Licked.

ലീനം līnam S. (ലീ). 1. Adhering, cleaving
to, sitting on, ചരണാരുണാംബുജലീനപാം
സു AR. വൃക്ഷശാഖാലീനൻ KR. hid under. ച
ന്ദനദ്രുമലീ. മലയാചലം ChVr. സ്കന്ധലീനങ്ങളാ
യ ഭുജഗങ്ങൾ KR. 2. being absorbed, dis—
appearing സ്ഥൂലവൃത്തികൾ ലീനമാകും Bhg.
(through സൂക്ഷ്മസ്ഥാനം). — (part. pass.).

ലീല līla S. (ലല്, ലസ്). 1. Play, sport ലീല
കൾകൊണ്ടു കളിക്ക & ലീ. കളെ കളിക്ക CG.
ബാലന്മാരുടെ ചൊൽ ഉണ്മയല്ല ലീലയായ്പോം
CG. ലീലയാവെന്നു KR. Sk. easily. നാരിമാ
രോടു കൂടി ലീ. യാടി SiPu. 2. God's action
ഭൂമി ദേവലീ. കൊണ്ടുണ്ടായി, the world is God's
ലീലാവിലാസം Bhr. കൃഷ്ണലീ. Kŗšṇa's frolics &
doings (he is ലീലാമാനുഷൻ Bhg.). സൃഷ്ടിസ്ഥി
തിസംഹാരലീലകൾ നിത്യമനുകരിപ്പാൻ ഉള
രായ ത്രയവൎണ്ണികൾ Bhg.

ലീലൻ (in Cpds.) ആണുങ്ങൾ ആനന്ദലീല
ന്മാരായി, മാനിനിമാർ ആനന്ദലീലമാർ CG.;
appearing as ഗജലീലൻ elephant—like.

ലീലാവതി 1. an attractive woman. 2. N. pr.
a mathematical treatise.

ലീസ്ത് E. list പേൎലീസ്ത് പ്രകാരം (see പേരി
സ്ത്) ലീഷ്ട് Arb.

[ 917 ]
ലുങ്കി P. luṇgi, A checkered cloth of Mussulman
women. [out, as hair.

ലുഞ്ചിതം luṇǰiδam S. (part, pass.) Plucked

ലുഠിതം, ലുണ്ഠനം S. Rolling on the ground,
as a horse. [ലുണ്ടകൻ.

ലുണ്ടാകൻ S. 1. A crow. 2. a robber; better

ലുപ്തം luptam S. part. pass. (രുപ്). Robbed,
lost; plunder, loot.

ലുബ്ധൻ lubdhaǹ S. (part. pass. of ലുഭ).
Covetous, greedy; a hunter; f. ലുബ്ധ & ലുബ്ധ
ത്തി; also ലുബ്ധകൻ. [ബ്ധുള്ള.

ലുബ്ധ് lubdhụ, covetousness = ലുബ്ധത f. i. ലു

ലൂട്ടു H. lūṭ, (ലുപ്ത). Plunder, "loot." [grass.

ലൂനം lūnam S. (part. pass. of ലൂ). Cut, as

ലൂത S. a spider.

ലേക്യം vu. = ലേഹ്യം.

ലേഖ lēkha S. (ലിഖ്, രേഖ). A line.

രേഖകൻ S. a writer ഇഷ്ടനായുള്ളൊരു ലേ.
Mud. a secretary.

ലേഖനം S. 1. writing ലേഖകന്മാർ ഓലയുമാ
യി വന്നു ലേ. ചെയ്തു KR. സ്വരൂപത്തെ ന
ഖംകൊണ്ടു ലേ. ചെയ്തു Nal. to scratch, draw
on a leaf. S. ഭൂമിലേ. ചെയ്തു Bhg. (in per—
plexity). സ്ത്രീയിൽ ലേ. ചെയ്തു Nal. (irony).
2. stimulating, med.

ലേഖനൻ S.=എഴുതിക്കോൻ f. i. ലേ'നാം ഗുരു
VCh.; ലേഖനി a pen, style.

ലേഖൻ a writer ഗണകലേഖന്മാർ Bhr.

ലേഖം S. a letter വ്യക്തമല്ലാത്തൊരു ലേ. എ
ഴുതിച്ചു mud. (in ciphers).

ലേഖാതതി S. a book ലേ. വാങ്ങിക്കൊണ്ടു VilvP.

ലേഖിതം = ലിഖിതം.

ലേഖ്യം 1. deserving to be written or painted
ലേഖ്യന്മാരായുള്ള ലോകരെ ലേഖനം ചെയ്തു
CG. 2. a document, രാജലേ. സ്ഥാനലേ.
സ്വഹസ്തലിഖിതം ഇങ്ങനേ ൩ വിധം ലേ.
VyM.

ലേഞ്ചി Port. lenço, A handkerchief.

ലേപം lēbam S. (ലിപ്). Smearing, plaster—
ing; a salve, ointment.

ലേപനം id. സ്വൎണ്ണലേ. anointing with sandal—
wood, gold—dust, etc. (kings). കണ്ണിന്റെ
പുറമേ ലേ. ചെയ്ക a. med. to rub.

denV. ലേപിക്ക to smear, rub in; fig. to
succeed in a business V1.

ലേയം lēyam S. (G. leōn), Leo. astr.

ലേലം Port. leilaō, An auction ലേ. വിളിക്ക, കു
ത്തകലേലമായിട്ടു വില്ക്ക, ലേലത്തിൽ വിററു TR.

ലേലസ്സ്=ഏലസ്സു A waist—ornament ലേ.
കെട്ടുക. (170.).

ലേശം lēšam S. (രിശ). A small quantity, bit,
drop, tinge ശുഷ്കങ്ങളായ ഗോമയലേശങ്ങൾ CG.
ഗുണലേ. some virtue. കാരുണ്യലേശേന VetC.
(Instr.) ജ്ഞാനലേ. പോലും ഇല്ലാത്ത Bhg. ഇ
തിൽ ലേശമാത്രവും സത്യം ഇല്ല MR.

ലേശ്, ലേസ് Port.=ലേഞ്ചി A handkerchief
പണം ലേസിന്റെ വിളുമ്പിലാക്കി Arb.

ലേഹം lēham S. (ലിഹ്, L. lingo). An electu—
ary തിന്നുക med. ലേ. കൂട്ടുക V2. to make a
confection. വില്വലേ. (for cough) etc. ലേഹ
പാകം cooking.

ലേഹനം S. licking, ലേ. ചെയ്ക etc.

ലേഹ്യം S. food (of Gods); = ലേഹം (med.).

ലൈംഗം S. (ലിംഗം 2.). N.pr. a Purāṇam,
Bhg. [ Mpl. song.

ലൈല Ar. lail, Night ഒമ്പതാം ലൈല തന്നിൽ

ലൊക്കു, see രൊക്കു.

ലൊട്ട loṭṭa (Tdbh. of ലോഷ്ടം). 1. A clod.
2. empty, vapid C. Te. M. ലൊട്ടകാൎയ്യം പറക
garrulity.

ലോകം lōγam S. (in Ved. ഉലോകഃ fr. രുച്?).
1. A place, space, world ത്രിലോ. & മൂലോ.
(also ൟരേഴുലകു). 2. man, mankind, folks.
ലോകഭയം fear of public opinion. ലോകത്തെ
അനുകരിപ്പാൻ AR. what an incarnate God
does to accommodate Himself to men. 3. all,
used as Super 1. ലോകശ്ലാഘ്യന്മാരായ മുനികൾ
UR. ലോകസുന്ദരി AR. most beautiful. ലോക
ദുൎല്ലഭൻ VetC. whose like is hardly to be found.
ലോകത്രയം രക്ഷിച്ചു AR. (Rāma)=ത്രിലോകം.

ലോകനം seeing വല്ലഭലോകനത്തിന്നുള്ള നേ
രം Nal. finding again her husband (or
ആലോ?).

ലോകനാഥൻ, — നായകൻ, — പാലൻ a king.

ലോകനാർകാവു N. pr. a temple in Kaḍatt. ലോ
കർ ചെന്നീടുന്ന ലോ'വിൽ (Kāvūṭṭự song).


[ 918 ]
ലോകനിൎമ്മാതാ the Creator.

ലോകപ്പശു (2) human cattle ലോ. ക്കളേ കുത്തു
സഹിച്ചൂടാ prov.

ലോകപ്പിരട്ടൻ making fools of everybody.

ലോകപ്രസിദ്ധം (2. 3) known by all. ഇതി
ലോ. VetC. so called.

ലോകബാന്ധവൻ the sun ഉദിക്ക Brhmd.

ലോകർ 1. people. 2. chieftains, represent—
atives of the district. ലോ. കൂടുക assembly
of the estates KU. ലോകരെ സമ്മതിപ്പിച്ചു
TR. (often ളോകർ). ലോകരുടെ വാഴ്ച V2.
aristocracy.

ലോകവാദം, —ശ്രുതി, —വാൎത്ത common report.

ലോകശ്രുതൻ VetC.=ലോകപ്രസിദ്ധൻ.

ലോകസക്തി mod. worldly—mindedness.

ലോകാചാരം universal custom.

ലോകാധികാരിത്വം VetC. universal rule.

ലോകാനുകാരി (2) suiting men's taste, ലോ.
കളായ വാക്യങ്ങൾ AR.

ലോകാനുകൂലം favour of men. ലോകാധിപ
ത്യം ഭരിക്കേണം എന്നാൽ ലോ. വരുത്തേ
ണമല്ലോ ChVr.

ലോകാന്തരം another world ജ്യേഷ്ഠൻ ചൊവ്വി
ല്ലായ്ക വൎദ്ധിച്ചു ലോ. പ്രാപിച്ചു TR. the king
died. ലോ'ങ്ങൾ Sk.

ലോകാലോകം the mountainous belt around
the world ലോ. കഴിഞ്ഞു; ലോ'ത്തിൽ എന്നി
യേ സൂൎയ്യന്റെ തേജസങ്ങതിൻ പുറമില്ലല്ലോ
KumK. [(part.) seen, looked.

ലോകിക്ക to estimate, value V1. — ലോകിതം

ലോകൈകസാക്ഷി (3) KR. the only witness
to the whole world=sun, ലോകൈകസുന്ദ
രി VetC. സൎവ്വലോകൈകനാഥൻ KR. (&
വിശ്വൈക —); so ലോകൈകവീരൻ etc.

ലോകോത്തമൻ Bhg. (3) the very best.

ലോകോപദ്രവം public calamity. — ലോ'വകാ
രി AR. a tyrant (Rāvaṇa).

ലോക്യം & ലോകികം (corrupt. fr. ലൌകികം)
politeness, adaptedness. ലോ. പറക to
mediate, pacify (loc.).

ലോചനം lōǰanam S. (രുച്). The eye ദിവ്യ
ലോ. കൊണ്ടു പാൎത്തു KU. viewed graciously.

ലോചനൻ in Cpds. f. i. അരവിന്ദ —, പത്മ —
AR. നാളീകലോ'ൻ etc. lotus—eyed. — കഞ്ജ
ന ലോചനത്വം AR.

ലോട്ടു lōṭṭu (C. Te. loss, C. annoyance). A game.

ലോധ്രം lōḍhram S. The Lodh tree ലോ'ങ്ങ
ളായ മരങ്ങൾ നൽതേൻ ചൊരിഞ്ഞു CG.=പാ
ച്ചോറ്റി.

ലോപം lōbam S. (ലുപ്). Cutting off; elision
(gramm.); = കേടു f. i. എന്നുടെ സത്യലോ. വ
രും Bhr. I shall prove untrue. ധൎമ്മലോ. വ
രും to omit a duty.

denV. ലോപിക്ക v. n. to be cut off, disappear,
f. i. in ജ്യോതിഷാരി (for — ഷകാരി) കകാ
രം ലോപിച്ചു പോയി gramm. ഉണ്ടായ ദുഃഖ
ങ്ങൾ ഏകം ആലിംഗനംകൊണ്ടു ലോപിച്ചു
രണ്ടു പേൎക്കും Nal. the grief of both was
brought to an end by one embrace. ക്ഷത്രി
യധൎമ്മം ലോപിക്കാതേ രക്ഷിപ്പൻ CrArj.
without damage to.

ലോഭം lōbbam S. (ലുഭ്). Covetousness, one of
the 8 രാഗം, defined as stinginess (സമ്പാ
ദിച്ച പദാൎത്ഥങ്ങൾ തൃണമാനവും ചെലവിടുക
യില്ല) SidD.അദ്ധ്വരത്തിന്നു ലോ. വരാതേ ക
ഴിക്കേണം KR. unstinted.

ലോഭി greedy, a niggard VCh.

denV. ലോഭിക്ക 1. to covet. 2. VC. to allure,
entice away മായാമൃഗമായി നീ സീതയെ
ലീലാഗമംകൊണ്ടു ലോ. വേണ്ടതു KR.

ലോമം = രോമം S.

ലോമശം hairy.

ലോർ Ar. zuhr, Noon, as prayer—time, ദോർ.
(vu. also ലൊഹർ).

ലോലം lōlam S. (ലുല് to agitate). 1. Shaking,
tremulous ലോലമാം നല്ക്കൊടി DN. ലോലാക്ഷി
f. VetC. ലോലായതേക്ഷണേ VilvP. (Voc. f.).
2. cupidinous ലോലലീല etc. 3, M. very fine
& minute ലോ. എഴുതി CG. painted exactly.
ലോ. ആക്കി pounded minutely.

ലോലത fickleness, wantonness. ലോ. തീൎത്ത
മാനസം CG. firmly resolved.

ലോലിതം shaking, fickle; flimsy.

ലോലുപൻ S. (freq. of ലുഭ്). Wishing,

[ 919 ]
desirous. — മൃഗലോ. Bhg. a hunter. അൎത്ഥ
ലോ'ന്മാർ, ഭോഗലോലുപയായ പുംശ്ചലി Bhr.
abstr. N. ഭോഗലോലുപത്വം Si Pu.

ലോലുഭം S. = ലോലുപം.

ലോഷ്ടം lōšṭam S. A clod ഇനന്തു കല്ലെന്നും
ഇന്നതു മുള്ളെന്നും ഇന്നതു ലോഷ്ടാദികൾ എന്നും
തോന്നാതേ കണ്ടു നടന്നു VetC.

ലോഹം lōham S. (രുധ്, red). 1. Metal അഷ്ട
ലോ. gold, silver, copper, iron, lead, പിച്ചള,
ഓടു, ചിത്തനാകം; (also ളോഹം). 2. iron, in
Ved. copper.

ലോഹിതം = രോ — 1. red ലോഹിതശ്വേ
തകൃഷ്ണാദി AR. — നീലലോഹിതൻ Siva.
2. blood ദേഹലോ'ങ്ങളെക്കൊണ്ടു പിതൃത
ൎപ്പണം Brhmd.

ലൌകികം lauγiγam S. (ലോകം). 1. Worldly,
secular, mundane. അവൻ ലൌ'ൻ (opp. ജ്ഞാ
നി). 2. popular, customary ലൌ. അല്ല നൂനം
വൈദികം അതുമല്ല Bhr. neither usual nor
scriptural. അവനു ലൌ. നന്നായറിഞ്ഞു കൂടാ
Arb. (opp. ശാസ്ത്രങ്ങൾ); കൎമ്മങ്ങൾ ലൌ'ത്തി
ന്നു ചെയ്യേണം Bhg. to please others, not for
your own self. 3. honorable bearing, polite—
ness of a perfect man of the world സ്ത്രീകളെ
കൊന്നതു ലൌ. എന്നുണ്ടോ Anj. gentlemanly.
ലൌ'മല്ലാതുള്ള വാക്കു PT. ലൌകികമാധുൎയ്യം,
ലൌ. വിട്ടു കയൎത്തു പോയേൻ Nal. I grew
impudent. ലൌകികാത്മനാ കനിഞ്ഞരുൾ ചെ
യ്തു Bhr. condescendingly. 4. kind words,
salutation ലൌ. കൂടാതുള്ള സൽക്കാരങ്ങൾ PT.

വ VA

വ is next related to പ (വകു = പകു, വിഷഹാരി
= പിടാരൻ, തറവാടു fr. പാടു), ബ (വാലിയം
= ബാല്യം, വതൽ = ബദൽ), മ (മിന = വിന,
മിഴുങ്ങുക & വി —, തിന്മാൻ). Initial വ is some—
times the result of a lost ഉ (വാദ്ധ്യാൻ, വാവു),
sometimes it slides into ഒ (ഒല്ലാ = വല്ലാ, വണ്ണം,
ശിവപുരം, ചോവരം); in composition it can
be lost (വേണം, വരിക, വിടുക), or becomes
യ (നെടുവിരിപ്പു, നെടിയിരിപ്പു). In several
words it passes into ക (ചുവന്ന, ചുകന്ന; ചേ
കം fr. സേവ) & vice versa (രാകുക, രാവുക).
Of old it served to keep vowels asunder (അ
വൻ = a
aǹ, അവിടേ, മിക്കവാറു).

വംശം vamšam S. 1. A bamboo വള്ളിയും വ'
ങ്ങളും Nal. 2. family, race വ. അറ്റു പോയി
is extinct. മറയവർ വംശമേ മുടിച്ചീടും Bhr.
Brahmans may destroy you with your descen—
dants. വ. മുടിഞ്ഞല്ലേ TP. we are lost, the God
seems to frown on us. 3. generation നൂറ്റൊ
ന്നു വ'മായി വന്നു യദുക്കൾ Bhg. 4. nation,
പരിന്തിരിസ്സു വ. (doc.) the French.

വംശകൎത്താവു a progenitor വ'വായുള്ള പുത്രൻ
വേണം KR.

വംശക്കാരൻ a relation; of the same tribe or
nation.

വംശചരിതം, — ത്രം genealogy, also വംശാനു
ചരിതം Bhg., വംശപാരമ്പൎയ്യം, വംശാവലി
Bhr. വംശവഴി etc.

വംശവാൻ having a (noble) family, നല്ല വം
ശവതി fem.

വംശോത്ഭവൻ sprung from, as നന്ദവ Mud.

വംശ്യൻ 1. = വംശവാൻ. 2. belonging to a
family, യദുവ. etc. Bhg. a son, ancestor.

വക vaγa 5. (വകു = പകു). 1. A division, kind,
sort ഒരു വകയായിരിക്ക something unmention—
able (euph. for bad). ഈ വഹ (sic! often)
കുടിയാന്മാർ TR. such subjects. 2 an item,
means മറ്റൊരു വക ഇല്ല, വെയിക്കാൻ എന്തു
വക TP. വക കാണുന്നില്ല no livelihood. വക
ഇല്ല no excuse etc. നിണക്കു വക പറഞ്ഞു TP.
gave a hint. വകപോലേ according to one's
ability. കഴിയാം വക TP. a maintenance.
3. property, stock. വകയും ഗതിയും ഉണ്ടു VyM.
able to pay. വകയിന്മന്നു നികിതി കൊടുക്ക
TR. മുളകുവകെക്കുള്ള നികിതി, പിഴവക, ക
വൎച്ചവക മുതൽ etc. different funds or kinds

[ 920 ]
of property; കണ്ടം പറമ്പുകൾ സ്വന്തമായും
പണയമായും വകക്കണ്ടങ്ങൾ, നമ്പ്രിൽ മരം വക
യും പാണ്ടിശാലയുടെ കൂലിവകയും കൂടി 18,395
ഉറുപ്പിക jud. 4. dependency, belonging to;
of goods ക്ഷേത്രം വക ആധാരങ്ങൾ & ക്ഷേത്ര
ത്തിലേ, എന്റെ വക ചില മുതൽ MR.; & of
persons തന്റെ വഹ ആളുകൾ TR. his crea—
tures; also രാജാവിന്റെ വകയിലുള്ള ആൾ
R's minister. നമ്പ്യാരേ വഹയിൽ ൨ഠഠ ആൾ
TR. adherents. അന്യായം വക സാക്ഷികൾ MR.

വകക്കാരൻ (1) of the same class. എന്റെ
വ. relation; (2) a partner; (3) a man of
property മുവ്വായിരം ഉറുപ്പികയുടെ വഹക്കാ
രനാകുന്നു jud.

വകതിരി division, distinction വ. കൂടാണ്ടു
പല ജാതി ആളുകളെ കൂട്ടിക്കൊണ്ടു പോക
TR. — വകതിരിവു sorting, discrimination.
— വ'ഞ്ഞുപോക to be distinguished.

വകതിരിക്ക to sort, classify, discriminate വ'
ച്ചുകേൾപ്പിച്ചു TR. explained fully. എഴു
തി അയച്ച പോലേ വ'ച്ചെഴുതി വരേണം
TR. give a distinct answer to my de—
mands. വേദങ്ങളെ വകവകയായി തിരി
ച്ചവൻ Bhr. sorted & compiled (Vyāsa).

വകത്തല (2. 3) income നമ്മളെ വകയും വ. യും
തമ്പുരാൻ പിടിച്ചടക്കി TP. (= ഭൂമിയും ഫ
ലവും).

വകഭേദം a class മനുഷ്യരിൽ ഏഴുണ്ടു വ. Vednt.

വകമാറ്റം alteration, putting one thing for
another.

വകയാക (3. 4) to become one's own. നമുക്കു വ'
യി വെച്ചു TR. pledged to me. അവൻ നി
ണക്കു വ'യി വെച്ചതാകുന്നു TP. he is to be
thy husband.

വകയാക്ക (2) to provide means. (3. 4) to
make over അവർ അടക്കിപ്പോരുന്ന ക
ണ്ടങ്ങളും ഇങ്ങു വ'ക്കി എഴു
തിത്തന്നു TR.

വകയിടുക (1) to sort.

വകയോല a kind of document given to temple—
land—holders (വില്ലും വേലയും കറിയും കാഴ്ച
യും ഒപ്പിച്ചു പരദേവതമാരുടെ വഴിപാടുക

ളും കഴിച്ചു ശേഷം ഉള്ളതിനെ വകയായി
വ്യാപിച്ചു കൊൾക doc. = കൊഴുലാഭം).

വകവാടു (1) distribution, share V1.

വകവെക്ക (3. 4) to place to the account of,
make allowance for കുമ്പഞ്ഞിയിൽനിന്ന്
അവൎക്ക് വ'ച്ചു കൊടുത്തിരിക്കുന്നു TR. they
have been pensioned.

വകയുക vaγayuγa (വക). 1. To divide ഉ
ടൽ വാളാൽ വ., മെയിരണ്ടാക വകെന്താൻ RC.
cut in two. ആയിരവും വകയിന്തു RC. രണ്ടാ
ക്കി വകഞ്ഞു KN. മൂന്നായി വ. KU. (ദ്രവ്യം).
വകഞ്ഞു കൊടുക്ക to have a work done by
agreement, so much for each job. ൟ പണി
വകഞ്ഞെടുക്കാം കൂലിക്കു എടുക്കയില്ല No. con—
tract work = മുറിച്ചു കൊടുത്താൽ, കരാർ. ഈ
ശ്വരൻ അന്നം വകയാതേയായി withholds his
blessings. 2. to compose. കവിവ., വകഞ്ഞു
ണ്ടാക്കിയ കഥ V1. 2. Trav. any fictitious com—
position. 3. So. to make a watering trench
round the foot of trees.

VN. വകച്ചൽ 1. distribution. തമ്പുരാന്റെ വ.
God's gift! 2. composition of a work,
fiction V1. 2. 3. Government's share, 1/5 of
the produce, paid in kind മുളകു പാതിക്കു
വ. തൂക്കി, ഈ തറയിലേ വ. മുളകു, വകെ
ക്കു വ. എടുത്തു, ഈ വകയിന്മേൽ ഉള്ള വാ
രവും വ'ലും എടുത്തു, കുടിയാന്മാരോടു വ.
വാങ്ങി TR. തനിക്കു ബോധിച്ച പോലേ വ.
എഴുതി TR. assessed.

വകച്ച(ൽ)ക്കാരൻ TR. a revenue officer
(prior to Haider's conquest).

CV. വകയിക്ക to accomplish a business (loc.)

വകല, — ഹ — & ബ — Ar. baghalah, A
"baggala." (ship).

വകുക്ക vaγukka T. M. (= പകു) To divide.

VN. വകുപ്പു 1. kind, sort വസൂരി വ., ആകാ
ത്ത വകുപ്പോ V1. 2. section, paragraph.
മൂന്നാം വ'പ്പിൽ MR. under the 3rd head.

വക്ക vakka So. (വക്കു 2). A large elephant—
rope. വ. യിട്ടു പിടിക്ക MC. used in catching
wild elephants, dragging timber. വക്കത്താഴമ്പു
scar on the trunk of elephants by its friction.

[ 921 ]
വക്കൽ vakkal 1. (C. ബഗൽ = പക്കൽ). Side
അവൻ വ. ഉണ്ടു MR. = വശം with, about him.
എന്റെ വ. കൊടുത്തു. 2. see വക്കുക I.

വക്കാണം vakkāṇam (വക്കു 3). 1. Quarrel,
struggle വ. തുടങ്ങിനാൻ PT. വ. മൃഗങ്ങളോ
ടേറ്റു Si Pu. (of hunters). അവളോടു വ. ഏറ്റു
മന്മഥൻ Nal. തമ്മിൽ വ. നന്നായുണ്ടു RC.
2. No. provocation by mimicry, dispute. 3. So.
murder ത്വജ്ജനനം ഗ്രഹിച്ചാൽ വ. ഇഛ്ശിച്ചു
വരും CC. (Kamsa).

വക്കാണക്കാരൻ quarrelsome. കാട്ടിന്നധിപതി
വ. PT. (a lion) pugnacious.

denV. വക്കാണിക്ക to quarrel, provoke, mock.

വക്കാർ (H. bākhar, inclosure, P. bārkhāna
magazine). A warehouse.

വക്കാലത്ത് Ar. vakālat. 1. Agency, com—
mission. 2. = വ. നാമ power of attorney,
വ'ത്തോടുകൂടി ഹാജരായി MR.

വക്കീൽ Ar. vakīl, a delegate, attorney, agent,
ambassador രാജന്റെ വക്കീലി, വ'ല്മാർ TR.
വ. മുഖാന്തരം അന്യായം ബോധിപ്പിച്ചു MR.

വക്കു vakkụ 1. (വക്കൽ). Brim, edge കിണ
റ്റിന്റെ വക്കത്തു നിന്നു MR. സരസ്സിന്റെ
വക്കത്തു ചെന്നു PT. വക്കടൎന്ന കലം prov. (so
വ. പറിഞ്ഞുപോയി) border of vessels, fields
or clothes വക്കറ്റമുഷിഞ്ഞവസ്ത്രം CC. 2. hemp
for nets (വക്കുക II.), sack—cloth etc. (= വല്ക്കം?)
വക്കുനാർ; — കുച്ച് 255; also = വക്ക f. i. വക്കി
ന്റെ പോക്കു V2. towing a ship. 3. B. rage
of pigs വക്കിടുക.

വക്കരെ V1. (= വക്കുകരെ?) the sea—side.

I. വക്കുക vakkuγa So. To singe, burn slight—
ly. VN. വക്കൽ. വിളവു വക്കിപ്പോയി, വക്കൽ
ആണ Palg.; met. കുന്നു വക്കിപ്പോയി a calf
stunted through want of milk etc. = വേനൽ
ഓടിപ്പോയി Palg.

II. വക്കുക = വല്ക്കുക No. To catch fish, esp.
ചൂണ്ടൽ കൊണ്ടു, (S. വലിശ fish—hook). വറ്റോ
നും വല വീതോനും prov.

വക്തവ്യം vaktavyam S. (വച്). Fit to be
said. അതു വ'മല്ല Bhg.

വക്താവു S. a speaker നീ തന്നേ ധൎമ്മകൎത്താ താ
തനും വ'വുമായി Bhg. ശുദ്ധോക്തിവ. Bhr.

വക്ത്രം S. 1. the mouth. 2. the face വ. കു
മ്പിട്ടു Bhg. (= മുഖം താഴ്ത്തി). വക്തപ്രസാ
ദം AR.

വക്രം vakram S. (വഞ്ച്). Crooked, bent ഒരി
ക്കൽ നേരായിട്ടും ഒരിക്കൽ വ'മായും KR. (the
course of a river). വക്രഗതിയെ ജനിപ്പിക്ക
VyM. renders unreliable. വക്രബുദ്ധി of a
tortuous mind, വക്രമതേ Mud.

വക്രത crookedness, tortuousness, dishonesty.

വക്രൻ S. (name of Saturn & Mars) വക്രനും ഉ
ച്ചസ്ഥനായ്മകരംരാശി തന്നിൽ AR. = ചൊവ്വ.

denV. വക്രിക്ക 1. to be crooked, വക്രിച്ചുള്ള
വാൽകൊണ്ടടിക്ക KR. (monkeys). വക്രിച്ച
ദംഷ്ട്രങ്ങൾ KR. വ'ച്ചു വാങ്ങി Bhr. turned
to escape. 2. to deal perversely. വ'ച്ചു
കൊണ്ടുപോയി stole. [tion.

വക്രോക്തി V1. fraudulent speech, equivoca—

വക്ഷസ്സു vakšas S. (വക്ഷ് to wax; L. pec—
tus). The breast, chest, വക്ഷസ്ഥലം AR. = മാ
ൎവ്വിടം; വക്ഷസി Bhg. (Loc.). — പീനവക്ഷോജം
Bhr. female breast, also വക്ഷോരുഹം Bhg.

വഗുതാധി Bagdad. Nasr. (& വ — സി).

വങ്കം vaṇgam Tdbh. of വംഗം S. 1. Bengal.
വങ്കർ the Bengalees. 2. lead, tin (med. =
വെള്ളീയം). വങ്കഭസ്മം sugar of lead, വങ്കാരം
V1. tincal. [മാൽ TR.

വങ്കാളം Bengal വ'ത്തേക്കു പോയി, വ'ള ഉറു

വങ്കണ vaṇgaṇa (വൻ, കണ). A jungle—
shrub.

വങ്കടൽ an ocean പട വ. പോലേ വരുന്നു AR.
സങ്കടവ. തൻകരയേറുവാൻ Bhg.

വങ്കുന്നു a great hill or mountain.

വങ്കുല V1. an awful murder; a torture.

വങ്കൊതി great desire വ. തീൎത്തു CC.

വങ്കോൽ V1. a cudgel.

വങ്കി (loc.) A certain dagger (fr. Bengal? or T.
crooked blade, വാങ്ങു).

വങ്കു vaṇgụ T. Trav. So. 1. A hole of rats,
snakes, pigeons in wells.; Palg. a cave = ഗുഹ.
2. = വാങ്കു a bank.

വംഗം S. (Tdbh. വങ്കം q. v.) N. pr. Bengal, വം
ഗദേശാധിനാഥൻ Mud.

[ 922 ]
വങ്ങണ = വങ്കണ.

വങ്ങുക vaṇṇuγa S. 1. To be singed (വക്കു
ക I.). 2. B. to cut.

വചനം vaǰanam S. (വച്). 1. Speaking,
speech, word വചമതുല്യവേഗി KR. (a horse).
2. gramm. number ഏകവ. Sing., ദ്വിവ. Dual,
ബഹുവ. Plur.

denV. വചനിക്ക aM. to speak, talk മൂവടി
നമ്മിൽ വ'ച്ച വചനം Pay. V1.

വചനീയം = വക്തവ്യം, വാച്യം Bhg.

വചസ്സു a word, speech സത്യമായ വചസ്സെ
ങ്കിൽ VyM. വചോഗോചരമല്ല Brhmd. in—
describable. [Bhg.

വചിക്ക to say, ചരിത്രം വ. Bhr.; to speak,
CV. വാദ്യങ്ങൾ വചിപ്പിക്ക KU. to play.

വച്ച H. bačča, വത്സ, A child.

വച്ചിരം = വജ്രം.

വച്ചു = വെച്ചു of വെക്ക.

വജീക്ക V1. = ഉപജീവിക്ക.

വജ്രം vaǰram S. (വജ് to be strong). 1. A
diamond, വജ്രതുല്യൻ SiPu. hard—hearted. കാ
ഠിന്യം വ'ത്തോളം Bhg. ഉള്ളിൽ വ. prov. വ.
സേവിച്ചു മരിക്ക suicide of kings. 2. a
thunder—bolt, weapon of Indra. വ. ഏറ്റദ്രി
പോലേ വീണു Bhg. = ഇടിവാൾ. 3. വജ്രം
കെട്ടി മറിയുക rope—dancers swinging them—
selves on a rope with small knives tied to
the joints of their bodies. 4. Tdbh. വച്ചിരം
T. a strong glue (of neats' hides) used in
carpentry. Palg.

വച്ചിരവെകിറൻ RC. Rāvana.

വജ്രകരൻ; വച്ചിരകരൻ RC. Indra, so വജ്ര
ധരൻ, വജ്രപാണി, വജ്രി.

വജ്രപാതം a thunder—clap ശ്രുതം വ'തോപമം
Mud.; also വജ്രാഘാതം Bhr.

വജ്രായുധം (= 2) a weapon of the old Kēraḷa
Brahmans, an ആചാരം KU.

വഞ്ചകൻ vańǰaγǹ S. (വഞ്ച് to wag). A
deceiver. വ'നാമല്ലോ ഞാനും ചെമ്മേ CG. Ialso
know how to cheat.

വഞ്ചനം deceit, roguery അഞ്ചന വൎണ്ണന്റെ
വ'ങ്ങൾ CG. വൈരികൾ വ. ചെയ്യും KR.

വ'മല്ലാതേ ഒന്നും ഉണ്ടായ്വരാ Sah. — mod.

വഞ്ചന id., വഞ്ചനാദി V1. cunning.

denV. വഞ്ചിക്ക 1. to deceive, trick, cheat.
2. to defraud, steal ഇപ്പൈതൽ വ'ച്ച പാൽ
തയിർ വെണ്ണകൾ CG. മനം വ'ക്കും അധ
രം Bhr. [sly, roguish

part. pass. വഞ്ചിതമായൊരു പുഞ്ചിരി CG. .

CV. വഞ്ചിപ്പിക്ക f. i. മാനായി വ'ച്ചു രാവണൻ
ഇങ്ങുവന്നു KR.

വഞ്ചാ = foll. 2. 4. (തിരുവഞ്ചാഴിമുഖം).

വഞ്ചി vańǰi Tdbh. of വംശി, 1. Bamboo; reed
(also വഞ്ഞി q. v.) രഥങ്ങളും വ. പോലവൻ
നേരേ നുറുക്കി KR. 2. a large boat വള്ളവും
വ. യും SiPu. വഞ്ചി & വഞ്ചാവു Pay. വ. ക്കാ
രൻ, വ. പ്പാട്ടു, വ. പ്പുര etc. 3. a girdle of
dancing Malayars. 4. N. pr. the capital of
the old Chēra kings, (=കരുവൂർ T.) whose
name was transferred to the later capital of
the Kēraḷa Perumāḷs (തിരുവഞ്ചിക്കുളം).

വഞ്ചിക B. (2.4) a treasury in Trav. = ഭണ്ഡാ
രമഞ്ചി.

വഞ്ചിനാഗം B. a green snake.

വഞ്ചിഭൂ 1. Kēraḷa. 2. Travancore വ. വാസി
കൾ KR. — വഞ്ചിഭൂപൻ (4) title of the
Perumāls & of the Trav. Rājas, consider—
ed as their heirs KM., of a Kērala Varma
Rāja VCh. വ'ഭൂപാലകൻ കേരളവൎമ്മന്റെ
പുഞ്ചിരിയും ബഹുമാനവും ഭക്തിയും കണ്ടു
കിളിമകൾ ചൊല്ലിനാൾ PatR 4.

വഞ്ചിമല N. pr. a peak in the So. ghats.

വഞ്ചിവണ്ടി (2) a sledge ഒരുവക വ. MC.

വഞ്ചിവിരുത്തി (2. 4) So. land granted rent—
free on condition of providing boats for
state—service.

വഞ്ചുകം (വൻ, ശുകം). aM. Noble parrot വ'
കച്ചുണ്ടു, — ച്ചിറകു; വഞ്ചുകച്ചൊൽ RC. (of a
woman).

Similar: വഞ്ചതിയുള്ള ശകുനി Bhr. — വഞ്ചര
ക്കു a large cooking vessel in palaces — വഞ്ചി
റ DN. — വഞ്ചോല പോലേ ഒലിക്കുന്ന ചോ
ര SiPu. [ദ്വാദശി a feast.

വഞ്ചുളം, S. വഞ്ജുളം = അശോകമരം; വഞ്ചുള

[ 923 ]
വഞ്ഞി vańńi = വഞ്ചി l. A reed—rotang? Kinds:
ആറ്റുവ. Pterospermum acerifolium? a reed
by the river—side, നീ൪വ. KR. Calamus ruden—
tum, കല്ലൂ൪വ. (ശിലാഭേദം S.) med. in gravel.

I. വട vaḍa 5. (S. വടം). 1. A round cake
made of ഉഴുന്നു GP 57. ദോശവട etc. 2. No.
കൈകൊണ്ടു തുടച്ചാറേ ചിരട്ടിയിൽനിന്നു പോ
രുന്നതു വട Cann.

II. വട 5. (fading, poor = വാടുക). North നൎമ്മ
ദാവടതീരത്തിങ്കൽ വാണു Bhg 8. അബ്ധിക്കു വ
ടകരേ ചെല്ലും KR.

വടകാറ്റു North wind V1.

വടകിഴക്കു KR. North—east.

വടക്കൻ northern (f. i. അരിതെക്കൻ അല്ല വ.
തന്നേ from the North), northerly, വ'൪ those
of the North, വ'ങ്കാറ്റു the North wind.

വടക്കൻപാട്ടു Cal. = തച്ചോളിപ്പാട്ടു.

വടക്കങ്കൂറു N. pr. a principality near Cochin,
finally conquered by Trav. A. D. 1753.

വടക്കമ്പെരുമാൾ KU. Kōlattiri.

വടക്കൻ or വടക്കിനം ഭാഗം കഴിക്ക No. to
offer a sacrifice to ഭദ്രകാളി 758.

വടക്കൻഭാഗം കിഴിക്ക No. to dismiss by the
back—door a deceased Nāyar's wife previous
to his burial.

വടക്കിനി a room on the north side, വടക്കി
നേതു id.

വടക്കു North, in or towards the No. വ. തിരി
ഞ്ഞു Bhr. വ. നോക്കി the compass. വ. നാ
ഥൻ Siva. വടക്കു കിഴക്കു NE., വടക്കുപടി
ഞ്ഞാറു NW.

വടക്കേ northern (അതിനു വടക്കേതു Bhg.).

വടക്കോട്ടു (പട്ടു) northward വ. പോയ ആൾ
gone towards Benares, = a lost man. വ'ട്ടേ
ക്ക് ഒഴുകുന്നു Bhg 5.

വടഗിരി Mēru.

വടതി North, വ. ക്കാറ്റു.

വടപ്പുറായിമൂല NW. (വടോറായി).

വടമകൾ Pay. Pārwati (?).

വടമർ T. a class of Paṭṭar (Palg.), ചോള (sic)
ദേശത്ത് വടമർ (high).

വടമല N. pr. the mountain—chain No. of Palg.

വ. നായർ a low caste sage. വ. പ്പുറം തുക്കു
ടി TR. a former district north of തെന്മലപ്പു
റം (the old Palghaut Tāluq).

വടം vaḍam S. 1. A rope. വ. വലിക്ക draw—
ing the idol—car. വടക്കയറു Vl. a rope of cow—
hide (in plough), a dancing rope; a think rope
for dragging timber, Palg. 2. Ficus Indica
വടമൂലേ Bhg. 3. = വടകം S. pulse ground
& fried (വട I.).

വടകം (3), also = ഗുളിക VetC. a weight.

വടലി (T. a young palmyra). Bad betel V1.

വടവ S. see ബഡവ 745.

വടായി H. baḍāy Bigness, boast വ. പറക.
ബഹുബഡായി — വടായിക്കാരൻ a big swell,
braggart.

വടി vaḍi Te. C. Tu. M. (C. baḍi to strike, വ
ൺ, വൾ round). 1. A stick, staff വ. കുത്തി
യും പട കാണേണം prov. (though old). വടി
യൂന്നിപ്പോക KR. വ. യും കുത്തിക്കുത്തി പുറ
പ്പെട്ടു SiPu. 2. a club of armed Brahmans.
വടിപ്പയറ്റു KU., (മുച്ചാൺ 827). 3. a shaft
കുന്തവ. തീൎക്ക (Ambukollaǹ) KN. ഉരുളി൯വ.
an axle—tree = തണ്ടു. 4. a stroke കുത്തും വ
ടികളും എത്രയും ഏല്ക്ക Bhg. (from a bull). 4 T.
(kitchen slang) a strainer, filter f. i. വടി കെ
ട്ടിയ മുളകുതണ്ണി = വണ്ടുകെട്ടി അരച്ചതു.

വടിക്ക MC. 1. to strike പശുക്കൾ കുത്തുന്നതും
വടിക്കുന്നതും prov., to kick, palg. = ചവിട്ടു
ക; to strike a measure വടിച്ചളക്ക, opp.
നിറയ V2.; വടിച്ചനാഴി, വടിക്കുന്ന കോൽ
or പറയിൽ നെല്ലിട്ടു വടിക്കാന്തക്ക വടി jud.
൫ പറനെല്ലു വടിച്ചു തന്നേക്ക; വടിക്കേണ്ടും
പാട്ടനെല്ലു പറ ൫ഠ MR. 2. (T. വഴിക്ക)
to wipe off രുധിരം കൈകൊണ്ടു വ'ച്ചു വീ
ഴ്ത്തി Bhr.; കുരുവിന്നു മരുന്നു വടിക്ക No. to
rub with; to scrape, polish, shave (മുടിവ.,
താടിവ. No. = കളക). — വടിച്ചേറ്റം see ഏ
റ്റം. — (V2. to comb വടിപ്പു acomb).

വടിപ്പൻ 1. (i.e. പറ) loc. = a measure of 10
Iḍangāḻis. 2. So. a strickle.

CV. വടിപ്പിക്ക to have the measure struck.
വ'ച്ചു കൊള്ളുമാറു doc. to get oneself shav—
ed etc.

[ 924 ]
വടിയുക T. M. (വഴിയുക) 1. to overflow, flow
downwards, ebb, trickle. 2. So. to dry up.

വടിവട്ടം V1. front part of the house.

വടിവു Te. T. M. 1. form, size = വണ്ണം, manner,
figure നരചിങ്ങവ. മാനാൻ, ഇളക്കവല്ലാവ.
RC. so as to become unremovable. ആകാ
ശത്തിൽ കാർവടിവു കാണുന്നു clouds are
gathering. — Different kinds of handwrit—
ing: ഉരുണ്ട or പണവ. a round hand, പ
രന്നവ. a free hand, കോൽവ. court—hand,
chain—writing, ഗജവടിവു text—hand, ചതു
രവ. (lawyer's hand, engrossing), approach—
ing Tamiḻ letters, ചാഞ്ഞവ. leaning towards
the left. 2. beauty വടിവായി ഉടുത്തു VetC.
properly, nicely. വടിവിൽ കേട്ടു, വടിവി
നോടു വന്നു etc. വടിവാണ്ടുകൊണ്ട വാഹ
നം, വടിവാർ പള്ളിവില്ലു RC. 3. a cur—
rent V1.

I. വടു vaḍu T. M. (=വടി 4?). 1. Mark of
stripe, scar, wale പൊറുപ്പിച്ചു പുണ്ണും വടുവും
മാച്ചീടിനാൾ AR. ചോരയുടെ വടു blood—stain.
കാൽവടു foot—print, പാമ്പിന്റെ വടു the
trail of a snake. വണ്ടിയുടെ വ. impression
of a wheel, indent. 2. a wart, mole, freckle.
വ. ആക്ക to blot, വടുകിടുക So. to tattoo.

II. വടു. C. Te. Tu. Thin, poor. — S. a dwarf,
Brahman lad, pupil വടുരൂപിയായി Bhg.
(= വാമനൻ). വന്നതു കൊള്ളാം വടുക്കളേ SiPu.
വടുവാകിന പുരുഷൻ PT. ഏതു വടുവിവൻ,
ചണകജൻവടു Mud.

വടുക്ക Rh. Capparis baducca or Rheedii.

വടുകൻ vaḍuγaǹ 1. (C. ബഡഗ northern).
A Telugu man. വടുകപ്പറ doe. a drum of
barons. വടുകപ്പുളി pome—citron. വടുകു V1. the
Telugu or Baḍaga language. 2. (വടു II.) a
bondsman, f. വ'ത്തി; a renegade of Mapl,
domestic slave. വടുവനു വടി prov.; ഞാൻ അ
വന്റെ വടുവനോ. 3. (വടുകു = വടു) pitted
with small—pox V2. 4. N. pr. m. & f.

വടുപ്പം (loc.) Tying 2 cocoa—nuts together (C.
വടിക്ക also :"to lash").

വടുവൻ,— ത്തി, see വടുകൻ.

വട്ട vaṭṭa 1. (C. baṭṭal, T. വട്ടിൽ). 1. A cup,
bowl; esp. perforated cup for a time—piece നാ
ഴിക വ.548; also ചങ്ങലവട്ട a travelling lamp,
see വട്ടക, 2. T. aC. way മകൻ വ. പാഞ്ഞു
പോയി went astray (loc.). 3. B. a common
gum—tree.

വട്ടക 1. a basin, platter, censer of metal കൈ
വ. (in യാഗം). 2. & വട്ടകപ്പലിശ a square
shield ഓട്ടുപലിശ. in Bhadracāḷi temples.

വട്ടമലക്കം Trav. a gymnastic feat. (798).

വട്ടം vaṭṭam 5. (C. Te. വടു round = വൾ, or
Tdbh. of വൃത്തം). 1. A circle, globe, round—
ness വട്ടമൊത്ത ചൎമ്മം KR. a perfectly round
shield. ൭൦൦ യോജന വ'മായുള്ള ലങ്ക AR. അ
തിൻ വ. പൊക്കം Bhr. circumference & height.
വ. opp. വിട്ടം Gan. വ'ത്തിൽ പാഞ്ഞുഴന്നു CG.
frightened women, met. വട്ടത്തിൽ ആക്കിക്ക
ളക No. = to fool, മട്ടിക്ക. 2. a cymbal, disk
of sugar, potter's wheel, mill; broad space
(മുക്കാൽ വ. 824). 3. adv. around തീക്കൊള്ളി
കൊണ്ടു വ. വീയുന്ന നേരത്തു Bhg. വ. കൂടുക
to meet in a circle, assemble. 4. assemblage
of things, preparation ഓരോ വ'ങ്ങൾ കൂട്ടി
Bhg. നെയ്യും തീയും വ'ങ്ങൾ കൂട്ടിക്കൊണ്ടു PT.
for an ordeal. വ'ങ്ങൾ ഊട്ടിന്നു കെട്ടിച്ചുമന്നു
PT. പ്രയാണ വ'ത്തിന്നു വിട വഴങ്ങി TR. left
the work to prepare for his journey. ഒട്ടൊട്ടെ
നിക്കും തുരഗങ്ങളോടുള്ള വ'വും വ്യാപാരമാൎഗ്ഗ
വും ഉണ്ടു Nal. I have some experience with
horses. 5. aspect of things & circumstances.
കലഹത്തിന്നു വ. warlike. സകലവും നല്ല കഴി
ച്ചലിന്റെ വ'മായിരുന്നു all looked comfort—
ably. കാൎയ്യങ്ങൾ വൎദ്ധനെക്കുള്ള വട്ടമായി TR.
my prospects brightened. 6. time, turn പല
വ., മൂവേഴു വ. KU. കൃഷിക്കുള്ള വ. time for
agricultural labors. 7. agio in exchange=
വട്ടി, interest on money—orders വ. നൂറ്റിന്നു
രണ്ടു TR. on Govt, paper. ചെല്ലാത്ത പൊന്നി
ന്നു വ. ഇല്ല prov. വ. ഏറി കുറഞ്ഞു പോക
(prh. fr. വൃദ്ധം).

വട്ടക്കൺ (1) a rolling or threatening, promi—
nent eye വ. വിട്ടു തുടങ്ങിനാർ CG.

[ 925 ]
വട്ടക്കണ്ടം a roundish field.

വട്ടക്കണ്ണി 1. a ring to hold or tie something,
f. i. jewels, a key—ring; handle of a drawer
കാലിന്മേൽ വ. ഇട്ടു MC. — വ. തിരിയുക No.
a play, turning round with shut eyes.
2. Palg. a tree.

വട്ടക്കയറു V2. a towing rope = വടക്കയറു.

വട്ടക്കളി V1. women's dance around a light.

വട്ടക്കാടൻ (2), വട്ടക്കാട്ടവൻ, വട്ടക്കാട്ടുനായർ
KN. & വട്ടേക്കാട്ടുനായർ an oilmaker (= ക
ച്ചേരിനായർ).

വട്ടക്കാരൻ (7) V1. a shroff. [ലി.

വട്ടക്കൂറ Weṭṭ. = രുധിരമണ്ഡലി, പയ്യാനമണ്ഡ

വട്ടക്കോട്ട a round fort V1.

വട്ടംകൂട്ടുക (4) to prepare, തപസ്സിന്നു വ'ട്ടി re—
solved on & set about. മെത്തയും തൊങ്കലും
ഇങ്ങനേ വ'ട്ടി ശയിക്കും ഭൂമീന്ദ്രൻ Nal. once
used to all such aids of sleep.

വട്ടഞ്ചുഴലുക (3) to turn round വ'ലും കഴം
Som. a whirlpool.—v. a. തീക്കൊള്ളി വ'
റ്റുന്നു KR.

വട്ടണിക്ക T. aM. to go round V1. [Bhg.

വട്ടത്തൂൺ a round pillar, വ. മദ്ധ്യം പിളൎന്നു

വട്ടത്തൊപ്പിക്കാർ No. Europeans 490.

വട്ടന്തിരിക (3) to turn round കുന്നു വ'ഞ്ഞു ച
മഞ്ഞു CG. (a miracle). വ'ഞ്ഞു തിരിഞ്ഞു മയ
ങ്ങീട്ടു CG. (a playful bird).

വട്ടൻ So. a fritter of plantain slices; tick of
cattle.— വ. കൊത്തി a species of Maina. —
a kind of paddy: വെളുത്ത — , ഓങ്ങൻ —,
‍അറുപതാൻ വട്ടൻ & വട്ടൻ Palg. exh.

വട്ടപ്പണം (7) a tax on merchandize ചരക്കി
ന്മേൽ വ. TR.

വട്ടപ്പരമ്പു Palg. = നെല്ലിടുന്ന പരമ്പു 618.

വട്ടപ്പരിച a round shield ചുവന്ന വ. പോലേ
മിഴികൾ RS.

വട്ടപ്പാലം B. a play of children turning round.

വട്ടപ്പുണ്ണു a leprosy with large white spots.

വട്ടപ്പൂന്താളി B. Indigo.

വട്ടപ്പോർ മുലയാൾ KR. f. full—bosomed.

വട്ടമന N. pr. the principality of Kārtiγa paḷḷi,
(Batimena of Port.).

വട്ടമിടുക to describe a circle, go round. VC.
കുതിരയെ വ'ടുവിക്ക.

വട്ടമോതിരം the rim of a round measure.

വട്ടംപിടിക്ക to move always round, be obsti—
nate. ആന ചെവി വ'ച്ചു MC. (in running).

വട്ടം പോരുക (3) to go about dejected ഒട്ടു
പോൾ ചിന്തിച്ചു വ'ന്നാൻ CG. (വട്ടം പൊ
രുന്നുക V1.); to set about, try അതിന്നായി
വ'ന്നീടേണം KR,; No. to strain every nerve.

വട്ടംവെക്ക to form a circle പണിക്കരോടു വ.
യും (കുട്ടികൾ) TP. — to become roundish
വട്ടേച്ച മുഖം V2. an oval face, see വട്ടിക്ക.

വട്ടവാശി (7) gain or loss in money exchange;
the value of gold.

വട്ടളം No. a large cooking vessel, brass pan.

വട്ടാനം V2. = വട്ടക്കയറു q. v.

denV. വട്ടിക്ക: വക്രിച്ച ദംഷ്ട്രങ്ങളും വട്ടിച്ച മുഖ
ങ്ങളും KR. round.

വട്ടി vaṭṭi 1. (വട്ടം, T. വട്ടിക). A round basket
of (വട്ടിപ്പൂൽ grass), straw, leather or palm—
leaves, പള്ളവ. large, of bamboo, കറുവ, small.
2. No. the belly, considered as rice—holder (നാ
ണം 2, 541); വട്ടിയും തൂക്കി PT. the ox grew
fat. 3. Tdbh. of വൃദ്ധി interest on money ഏറ
വ. = ഉരുൾപലിശ KU. 4. rupture വട്ടിമേൽ

വട്ടി ഉണ്ടു vu. (= paunch upon paunch).

വട്ടിക്കാർ D. lower Nāyars at Cochin.

വട്ടിയൻ, വട്ടിച്ചി pot—bellied, N. pr. m & f.

വട്ടിവയറു So. a pot—belly.

വട്ടിളം = വട്ടളം.

വട്ടു vaṭṭụ T. M. C. Te. (= വട്ടം). 1. A bali; round
lump of metal (distinct from വാളം), of sugar
(പനഞ്ചക്കര 610 = വട്ടം 2). വട്ടൊത്ത കൊങ്ക
കൾ Bhr. CG. ചവിട്ടി ഉരുട്ടുവാൻ വ. കൾ ഉ
ണ്ടാക്കും So. (വട്ടുകളി foot—ball). 2. B. No. the
rim of a wheel. — വട്ടന or വട്ടെന ആക്കി
മുറിക്ക to cut round.

വട്ടുവം T. aM. a betel—purse, portemonnaie V1.

വട്ടൂരം a Sida, leaves used for fomentations
(vu. പട്ടൂരം).

വട്ടെഴുത്തു the old Māpilḷḷa or Tamiḷ alphabet
(= കോലെഴുത്തു). വ'ത്തിൽ എഴുതിയതു TR.
വ'ത്തിലുള്ള ആധാരം MR.

[ 926 ]
വട്ടോളിക്കാർ? MR 238. ൟശ്വരമംഗലത്തു
വ. — [the officiating priest in the തിരുവ
ളയനാടു temple is called വട്ടോളിമൂസ്സു (a
degraded Piḍāraǹ); വട്ടോളി N. pr. a temple
in പുഴായിദേശം].

വണങ്ങുക vaṇaṇṇuγa T. M. (Tu. C. baggu
to stoop, Te. = ഒടുങ്ങുക). 1. To bend, bow വ'
ങ്ങി നില്ക്ക to stand with the head bent. 2. to
reverence, salute respectfully; with Dat. വി
പ്രൎക്കു വണങ്ങീടും ക്ഷത്രിയർ KR.; with Loc.
തൽപദതളിരിങ്കൽ വ'നാൻ KR. നിലത്തു വ.
CG.; with Acc. നിന്നെ ഞാൻ വ'ന്നേൻ PT.;
also of mental adoration ദിനമ്പ്രതി രാമൻ ജ
നനിമാർ പാദം വ'ന്നെന്നു പറ KR. tell them,
I daily make obeisance to them.

VN. വണക്കം 1. obeisance. 2. reverence, hu—
mility ശിഷ്യൻ വ'ത്തിൽ വല്ക്കലകൊടുത്തു KR.

വണക്കുക v. a. to bend So. T.

വണിക്കു vaṇikkụ S. (vaniǰ fr. പണി Ved.
merchant). A trader ഇത്തരം വ'ക്കിന്റെ വാ
ക്കു Nal.; pl. വണിക്കുകൾ Nal.; & വണിജന്മാർ
KR. hence; വാണിജ്യം.

വണ്ടർ, see ബ —.

വണ്ടറ്, വണ്ട്ര Palg. vu. (T. വണ്ടൽ the mire
in tanks). Dirt, filth വണ്ട്രായ്ക്കിടക്ക, വണ്ട്രപി
ടിച്ചിരിക്ക to be soiled (comp. വണ്ടി 4 & പാ
ന്തൽ).

വണ്ടവാഴി= രാസ്ന (see വണ്ടുവാഴ); N. pr. of
a place.

വണ്ടാരങ്കോഴി KR4 Indian crane (T. വണ്ടാ
നം heron). V1. pheasant (prh. = വണ്ടി 3.)
(vu. പണ്ടാ —).

വണ്ടി vaṇḍi 5. (വൾ). 1. = വട്ടം Round in തല
വണ്ടി രൂപ്പിക q. v. 2. a wheel, the nave of a
wheel ഓടുന്ന രഥത്തിന്റെ വ., തേർവ. ഘോഷ
വും Nal. 3. a cart, bandy രാക്ഷസർ വ. തള്ളി
നടത്തുന്നവർ Bhg 11. — Kinds: പെട്ടിവ. a
coach, കോലാർവ. a common cart 319, മുക്കാൽ
വ. id. the wheels' diameter being smaller, മു
ട്ടിവ., കാൽവ. Cal. a wheel—barrow (കാൽ =
leg).— വ. ക്കയറു, വ. ക്കാള, വ. ക്കുതിര. 3. aM.
a bird (= വണ്ടാരംകോഴി bee—eater?). മയൂരം

വണ്ടി പരന്തു കാകങ്ങൾ RC 85. 4. (T. മണ്ടി
sediment) So. filth in വ. ക്കാരൻ, — പ്രവൃത്തി
see bel.

വണ്ടിക്കടുക്കൻ an ear—ornament of men.

വണ്ടിക്കാരൻ a waggoner; (4) So. a cleaner
of vessels in a temple, esp. in ഊട്ടുപുര.

വണ്ടിക്കോൽ shaft of a cart; measuring staff.

വണ്ടിത്താര 445, വണ്ടിച്ചാൽ wheel—tracks or
—ruts.

വണ്ടിപ്രവൃത്തി (4) So. the work of cleaning
vessels in temples, esp. in ഊട്ടുപുര.

വണ്ടിൽ T. aM. a cart, wheel തേുരുവ'ലോട്
ഒപ്പമായി കാണാം KR. വണ്ടില്ക്കാരൻ TR.

വണ്ടു vaṇḍụ T. M. a. C. (വൾ round or whirl—
ing). 1. A black bee, wasp, beetle വണ്ടിൻ
പുറംപോലെ നിറം Nid. ദുഷ്ടന്റെ കായത്തി
ന്നുള്ളിലേ വ. കൾ എട്ടും മരിച്ചിതന്നേരം PatR.
pl. also വണ്ടുങ്ങൾ; hon. വണ്ടത്താൻ (തിരളുക
454). 2. വ. കെട്ടി അരിക്ക to filter through
a cloth (=വടികെട്ടുക). — വണ്ടുകെട്ടുക to tie
the mouth of a pot boiling over fire so as to
cook something placed on the top of it by means
of steam f. i. പുഴുങ്ങൻ അട, പുളിമ്പുട്ടു etc. &
ഇലവാട്ടുക (to steam leaves) med.

വണ്ടാർ like a swarm of bees കുഴലി Nal.
വ. പൂങ്കുഴലാൾ Bhr. വ. പൂവേണി CG. വ.
മണിക്കുഴലി CC. f. with long black hair.
ഇരിണ്ട വണ്ടണി ചായലാൾ RC. വണ്ടാർമ
ണിമുടിമാടം Pay. temple of the Goddess.

വണ്ടിനം CG. a swarm of bees; also വണ്ടിണ്ട
CG., വണ്ടിനിണ്ട RC.

വണ്ടുകൊല്ലി a bird (മധുഹാ, വണ്ടി 3.).

വണ്ടുവാഴ (So. വണ്ടവാഴി) Ophioxylon serpen—
tinum, also വാഴക്കുപ്പൻ loc.

വണ്ടോടു the shelly wings of a beetle (തേയാ
ട്ടത്തിലും വേഷക്കളിയിലും കിരീടത്തോടു പ
തിക്കും).

വണ്ണ vaṇṇa (No. മ—, fr. വണ്ണം 2.). 1. The
calf of the leg കാൽവ. നോവും Nid. എളിയ
വന്റെ വ. വലിക്കും prov. വിശന്നു വണ്ണ കഴെ
ക്ക Trav. (through fasting). പശി എടുത്തിട്ടു വ
ണ്ണെക്കു കയർ കെട്ടുക Palg. കാൽവ. തടിച്ച

[ 927 ]
സ്ത്രീയെ എടുക്കരുതു superst. (=കണങ്കാൽ); also
കൈവ. muscles of the fore—arm. 2. B. a
woman recently delivered.

വണ്ണം vaṇṇam 5.(Tdbh. of വൎണ്ണം?). 1. Shape,
form, manner = വടിവു f. i. മുന്നേവ. വാഴുക
നീ Bhg. ഇവ്വ. thus. ഇതിന്മ., അവ്വ., കൊണ്ട
വ., (കൊണ്ടോണ്ണം & vu. കൊണ്ടാണ്ണം) as. ഒ
രുവ. ആയതു ചെയ്തു ഞാൻ Bhr. to some degree.
ഒരുവണ്ണം കഥ കഴിവോളം നേരം പറകെന്നു
വന്നു Mud 6. at some length, to a certain ex—
tent. നല്ലോണം, കണ്ണിൽ പൊടികൾ വീണോ
ണം വന്നാൽ Nid. മൃത്യു വരാതവ. & ഭീതി കൂടാ
യും വ. തരേണം വരം Bhg. ആരാലും നോക്ക
പ്പടാത്തതിന്മ. ഉള്ള തേജസ്സു, സംശയം തീരും
വ. Bhr. so that, lest. 2. (T. വണ്മ = വ
ളം) stoutness, thickness ബാലിവാലിന്റെ വ.
ചൊൽ CG. വ'മുള്ള ഭീമൻ, ചൂരൽ TR. ൩൦
യോജന വ'മായി AR. വ. ചുറ്റിപ്പിടിച്ചു CS.
measured round, as a tree. മുരട്ടുവ. വിരൽ
൩൩, തലവ. വിരൽ ൨൨ TR. തുടയോളം വ.
പോരും, ശരീരം വ. ആയി, വ. വെച്ചു jud.
grew stout. വണ്ണം തിരണ്ടു നീണ്ടുള്ള ഭുജം PrC.
stout & long. വണ്ണത്തിൽ തറിക്ക to cut in
large pieces. 3. Tdbh. colour, beauty, T. aM.
വണ്ണക്കാരൻ (2) stout, corpulent.

വണ്ണത്താൻ (3) a washerman, of Rājas & other
castes (൧൬ വയസ്സായാൽ) വ. വീടു തനിക്ക്
ഒത്തതു prov.; (2) stout V1.

വണ്ണൻ 1. വ. പഴം So. (=മണ്ണൻ 3). 2. aM.
(Tdbh.) നീരാഴിവ. RC. of sea—colour, blue,
black.

വണ്ണാത്തി f. 1. the wife of loll, who removes
the പുല of women KU. വ, ക്ക് എറ്റും മാ
റ്റും; വ. മാറ്റു 814. (No. only f., in Palg.
m. & f. wash.). 2. വ. പ്പുൾ, വ.പ്പീച്ചി
the Mainati bird, Leucocerea albofrontata
J., white—browed fan—tail.

വണ്ണാൻ (3) T. M. 1. a lower washerman &
tailor, വ. തുറ 470. his washing place. പെ
രുവ. a class practising മന്ത്രവാദം (fem.
പെരുമണ്ണാത്തി TR.); in So. Also = പരവൻ.
വണ്ണാന്തറ (loc.) washermen's quarters.

2. a small spider, also വണ്ണാച്ചൻ; വണ്ണാൻ
വല കെട്ടി No.; വ. വലയിൽ കുടുങ്ങിപ്പോ
യി cobweb.

denV. വണ്ണിക്ക So. to thicken, become stout.

വണ്ണേ (1. = വണ്ണമേ) nicely, freely, gratis. വ.
കൊടുത്തു unasked, without ulterior views.
വ. ഒരുത്തരും തരികയില്ല jud. വ. കുടിക്ക
the pure medicine. വ. ക്കുളി mere bathing
(opp. തേച്ചുകുളി) = പഴുതേ, വെറുതേ.

വത S. = ബത Alas! Oh!. [തക്കം.

വതങ്ങുക T. aM. = വാടുക To wither; V1. വ

വതൽ, വതിൽ = ബതൽ, Ar. badal, Substi—
tution, നിന്റെ വ'ലായിട്ടു instead of. വ'ലാക്ക
to give as hostage. വ. വെച്ചു substituted. —
വ'ലാളൻ = വ. ക്കാരൻ V2.

വൽ val, vat S. 1. Like, as രാജവൽ. 2. n.
of termination വാൻ, ധനവത്തു etc. ഹിമവ
ഛ്ശിഖരം etc.

വത്ത vatta (C. batta corn, or II. Baṭṭā = വ
ട്ടം 7. making up the deficiency). Batta ൬ ഉറുപ്പി
ക വ. കൊടുത്തു, മൎയ്യാദയായിട്ടുള്ള അമാനവും
വ. യും വാങ്ങി TR. ചെലവിന്നു ബത്ത (746)
കൊടുക്ക travelling allowance.

വത്തക്ക,— ക Port. Pateca Ar. bittīkh,
The water—melon, Cucurbita citrullus. വ. കാ
ൎന്നു തിന്നുക No.

വത്താവി Batavia.

വത്തേരി E. battery. also in N. pr.

വത്തേൽ (& — ല & ബത്തോല) Port.
batel, A sea—boat (larger than മഞ്ചു).

വത്സം valsam S. 1. (L. vitulus). A calf, child വ
ത്സന്മാരെ മേച്ചു Bhg.; ശ്രീവത്സം AR. (Višṇu);
Voc. വത്സ Brhmd. (dear child! to a pupil),
എന്തിതു വത്സേ f. my dear (to a sister).
2. the breast വത്സലാഞ്ഛനവത്സം AR. =തി
രുമറുമാറു 797 of Kṛšṇa. വത്സേപിടിച്ചു Bhg. =
വക്ഷസി. 3. a year (G. etos, L. vetus).

വത്സനാഭം S. a poisonous root, Tantr. Aconi—
tum ferox, used for suicide etc.; also വ'ഭി.

വത്സം (3) S. a year ൟരാറുവ. Bhg.; a
year of Brahma VCh.

വത്സലം (1) S. affectionate, fond പാദപങ്ക

[ 928 ]
ജഭക്തവത്സലം AR. (Višṇu ഭക്തം 755).
വ'നായ ഭ്രാതാ KR.; സവത്സലാധേനു a cow
with her calf (opp. വിവത്സലാധേനു തപി
ക്കുന്ന പോലേ) KR.

വദ vadẚ S. (വദ്). Imp. Speak! വദ വദ ബാ
ലേ KR. — വദന്തി they say (കിംവ —).

വദനം S. the mouth, face. ഇന്ദുബിംബവദ
നേ RC. Voc. fem.

വദാന്യൻ S. 1. munificent, liberal (അവദാ
നം). 2. eloquent.

വദിക്ക to speak (part. pass. ഉദിതം), സത്യം
എന്നിയേ വ. Nal. വാദ്യങ്ങളെ വദിക്കുന്നവർ
Bhr. musicians. — Also VC. വാദ്യങ്ങളേ
വദിപ്പിച്ചു CG.

വദാം, see ബാദാം.

വധം vadham S. 1. Murder പാപിയെ ഹുങ്കാ
രംകൊണ്ടു വ. ചെയ്താർ Bhg. 2. capital
punishment ബ്രാഹ്മണവ. ചെയ്യരുതു vu. കഴു
ത്തിൽ വധമാല ബന്ധിക്ക Mud.; വധഭൂമി etc.;
വധാൎഹൻ deserving death.

denV. വധിക്ക to kill, execute നാളേ വ'പ്പാൻ
കല്പിച്ചു KU.

CV. രാജാവു വധിപ്പിക്കേണണം VyM. കുമാരം
വധിപ്പിച്ചു Bhr.

വധ്യൻ 1. deserving of death ദുഷ്ടനാകിലും
ദൂതൻ വ. ല്ല എന്നു ശാസ്ത്രം KR. 2. led to
execution വധ്യമാലയും അണിഞ്ഞു Mud. വ
ധ്യചിഹ്നങ്ങൾ = കൊല്ലുവാനുള്ളാചാരങ്ങൾ
Mud. — വധ്യത മറ്റുള്ള ഭൂതങ്ങളാൽ അരുതു;
so വധ്യാവധ്യവും KR.

വധു vadhu, (S. വധൂ fr. വഹ്). A wife, woman
സ്വർവധൂവൃന്ദങ്ങൾ Nal. വധൂചിത്താനുവൎത്ത
കൻ an obedient husband.

വധൂടി S. a son's wife, a young woman വീടി
ക ചുരുട്ടും വ. മാർ KR.

വനം vanam S. 1. A forest, jungle (=കാടു).
നിനക്കു വ. തുണ VetC. = നീ കാട്ടിലായീടും
you will be dethroned. 2. a grove, park
വനഭംഗം ചെയ്തു AR. destroyed the park.
3. multitude കമലവ. etc.

വനക്രീഡ Bhg. pleasure—trip in a forest.

വനചരൻ a forester, demon.

വനജം grown in a jangle or park വനജവിട
പികൾ AR.; also വനതരു etc.

വനദേവതമാർ hunting deities.

വനപ്രദേശം, വനഭൂമി woodland, forest.

വനമാല Kŗšṇa's garland of jungle—flowers. —
വ'ലി Bhg. Kŗšṇa.

വനരാജാ the lion, Bhg.

വനവാസം 1. abode in jungle വ'സക്രീഡ
കൾ ചെയ്തു KN. ആനവ'സക്കാടൂടേ TP.
2. retirement for holy purposes (വാനപ്ര
സ്ഥാശ്രമം), വ. തുടങ്ങിനാൻ Bhg. (with
wife & children).

വനവാസി a hermit; N. pr. Siva temple &
residence of Ikkēri Rāja.

വനസ്പതി 1. a large tree, esp. without ap—
parent blossoms, Ficus, Artocarpus, etc.
ചൊല്കെടോ വ'തേ Nal. (Asōka tree) trunk.
2. an ascetic.

വനാന്തരം inner jungle, primeval forest ഭയ
ങ്കരമാകിന വ. പ്രവേശിച്ചു Nal. വ. പുക്കൊ
ളിച്ചു Bhg. വ'രക്കാടു V1. a thick jungle.

വനായു N. pr. a country famous for horses.

വനി living in jungle; a tree.

വനിക (dimin. of വനം) അശോകവ. യിൽ
AR. a grove.

വനിത vaniδa S. (വൻ to ask). Solicited f.,
a wife. വ. യോടു VetC. mistress. — pl. വ.
കൾ VCh. ഒളിവാൎന്തിരിന്ത താർവനിതേ RC.
Goddess.

വനീയകൻ, (vu. — പകൻ) a beggar.

വനീയം S. (വനം). Jungly വനീയത്ത് എങ്ങ
നേ പോകേണ്ടു KR. (see വന്യം).

വനേ Loc. in a jungle. വനേചരൻ = വന
ച —; also വനൌകസ്സ്.

വൻ vaǹ T. M. (in Cpds. = വൽ). Great, strong;
see വങ്കടൽ etc., വഞ്ചുകം etc., so വന്തൎക്കം etc.

വൻകച്ചോടം wholesale commerce. [prov.

വൻകാൎയ്യം a serious matter പെൺകാൎയ്യം വ.

വൻകാറ്റു strong wind.

വൻകുടിയാന്മാർ MR. great landholders.

വങ്കുറ്റി (കുറ്റി 3) a large outstanding debt,
— ക്കാരൻ he that owes it.

[ 929 ]
വൻകോപം CG. wrath.

വൻതല KU. a cow's head. [പായ്ക.

വന്തിരിച്ചൽ a play of children, വല കെട്ടി

വന്തീ jungle—fire ഓടി വരുന്നൊരു വ. CG

വന്തുണ strong help നിൻകരം വ. ആക CG.

വന്തേൻ wild honey.

വൻദാരുവൃന്ദം Brhmd. = വന്മരം.

വൻനെഞ്ഞൻ V1. hard—hearted.

വൻപിഴ the mass of sins വ. പോവാൻ അനു
ഗ്രഹിക്ക Anj. Sah.

വൻപു 1.Greatness വൻപാർകുലിശം RC.
വ. റ്റു വീണ ശൈലം, വമ്പെഴും അൻപു CG.
= വലിയ. 2. strength, stoutness. വ. കാട്ടുക
& വ. കൾ കാട്ടി behaved insolently, threatened.
കൈവിരൽമുക്കാനുള്ള വമ്പുണ്ടാക്കിക്കൊണ്ടു PT.
pomp, solemn preparation. 3. noble words
വമ്പോലും വാണി CG. nice—spoken f.; വ. പറക
to boast, മൂഢരല്ലാതവർ വ. പറയുമോ Mud. to
provoke, abuse; വ. കൾ നടിച്ച നീ Sk. boaster.

denV. വമ്പിക്ക 1. to grow large, വമ്പിച്ച
mighty. വ'ച്ച മഹാഭാഗ്യം Bhg. വ'ച്ച
ദേശം നല്കി Nal. 2. to grow arrogant,
to vaunt വ'ച്ചു നില്ക്ക, വ'ച്ച പുല്ലു BR.

വൻപൻ 1. the stronger, bravest പിന്നേ
വ. വാഴുവാൻ അവകാശം KU. വ'നാം
കൊമ്പൻ PT. — Voc. വമ്പ PP. O Lord!
2. proud, a boaster ആപത്തു വന്ന വ'
ൎക്കാപത്തു Bhr.

വൻപുലി TP. a large tiger CG.

വൻപൂപ്പു the chief piece of a game വ'പ്പിന്നു
കത്തി വെച്ചു (huntg.). [വൻപേ?).

വമ്പേ So. Alas; ha! (Voc. of വമ്പൻ q.v. &

വൻഭാരം CG. a great burthen.

വന്മദം intoxication of the mind Bhr. വ. കൊ
ണ്ടു നല്ല കൎമ്മങ്ങൾ ചെയ്യായ്കയും VCh.

വന്മരം a great tree വലിയൊരു വ. Sk.

വന്മഴ heavy shower; also fig. കരുണവന്മാരി
HNK.

വന്മിരിയം = പുള്ളിപ്പുലിയൻ (huntg.).

വൻമോഹം excessive lust.

വന്തർ, see ബ —.

വന്തി P. bandi (imprisonment). വ. പിടിക്ക To
detain anything for the payment of a debt. So.

വന്തോവസ്ത, see ബ—.

വന്തൂക്ക് H. bandūq. A firelock.

വന്ദന vandana S. Praise, adoration പുലൎകാ
ലേ വ. ാദിയായ കൃത്യം ചെയ്തു KR. വ. യോടും
നടന്നു Sk.

വന്ദനം S. 1. respectful salutation. വന്ദനമാല
a wreath over the door to greet a revered
guest (തോരണം). 2. praise, worship വാ
നവൎക്കിന്നു ഞാൻ വ. ചെയ്യുന്നു Nal. പ്രീതി
യെക്കുറിച്ചു വ'ങ്ങൾ ചൊല്ലി thanked. ഗോ
ക്കളെ ദേവവ. ചെയ്ക Nasr. to worship
cows as Gods.

വന്ദനീയം praiseworthy വ'നാം ജ്ഞാനി Bhg.

വന്ദി a praiser, bard, panegyrist, വ. കൾ വാ
ഴ്ത്തുന്ന വാൎത്ത CG. (at a marriage feast), നി
വാരണം 564; വന്ദിപ്രവരൻ Mud.

denV. വന്ദിക്ക 1. to salute reverently. വ'ച്ചു
പോയിട്ടുടൻ Bhr. bade farewell. 2. to
thank ഉപകാരത്തെക്കുറിച്ച അവനെ വ'ച്ചു.
3. to praise & pray ഭക്തി കൈക്കൊണ്ടു കൂ
പ്പിത്തൊഴുതു വന്ദിച്ചുടൻ ജിതം ഇത്യാദി സ്തോ
ത്രംകൊണ്ടു സ്തുതിച്ചു KR. ഗണേശൻ തുണെ
ക്കു വ'ക്കുന്നേൻ Bhr. I pray. — (S. വന്ദേ
Sah. I adore).

വന്ദിതൻ (part. pass.) praised, വ'ന്മാർ opp. നി
ന്ദിതന്മാർ GnP. (praiseworthy = വന്ദ്യൻ).

വന്ധുരം = ബന്ധുരം.

വന്ധ്യം vandhyam S. (ബന്ധ്). Obstructed, un—
fruitful ദേവീവരം വ'മാകയില്ല SiPu. (= നിഷ്ഫ
ലം rendered nugatory). കാമന്റെ സൌന്ദൎയ്യ
ത്തെ വ'മാക്കീടും നളൻ Nal. = to defeat, surpass.
വന്ധ്യ f. a barren woman, വ. ാപുത്രൻ KeiN.
an absurdity.

വന്നല vannala No. (വൻറല fr. തല). Grain
rejected by winnowing (തൂറ്റുക). — വ. ക്കഞ്ഞി
a kind of sour gruel from grain fermented by
lying on the stack, food for the great hunting
day, 10th Tulā. (also മന്നില etc. 789).

വ. ശ്ശേരി N. pr. a Nambiḍi & his country
(Port. & Jew. doc.).

വന്നായം PT. = ഭവിച്ചായം Futurity, see ആയം.

വന്നിങ്ങ, വന്നങ്ങ, see മന്നങ്ങ.

[ 930 ]
വന്നി vanni 5. (വന്യ?). Prosopis spicigera
Rottl., ചെറുവ. a Mimosa (ശമി).

വന്നിയർ T. Palg. N. pr. A Tamiḻ tribe immi—
grated from Trichinopoly, വ'ൻ, വന്നിയച്ചെ
ട്ടി; f. വന്നിയത്തി, — ച്ചെട്ടിച്ചി.

വൻപു, see വൻ. — വന്മ = വലിമ aM.

വന്മീകം S. (valmīγa = L. formica). An ant—hill
= പുറ്റു f. i. വന്മീകമധ്യതോ നിന്നു ജനിച്ചു AR.

വന്യം S. (വനം). Produced in a forest. വന്യ
മാലയും ചാൎത്തി, വന്യഫലഭുക്തനായി Bhg.
വന്യചീരങ്ങൾ പരിഗ്രഹിച്ചു AR. (=വല്ക്കല).

വപ vaba S. 1. Caul, omentum. 2. fat = മേ
ദസ്സു, synovia (mucous secretion of the flesh
etc.) പിന്നേ വപയും എടുത്തു കാച്ചി മെല്ലേ
പാൎത്ഥിവൻ KR. the chief part of a sacrifice.
ബ്രാഹ്മണർ ആട്ടിന്റെ വപ (al. വമ്പ) നെ
യ്യിൽ വറുത്തു ഭക്ഷിക്കും Anach.

വപനം S. sowing; shaving.

വപുസ്സു the body ബലത്തെ ഉണ്ടാക്കും പ്രാണങ്ങ
ൾക്കും വപുസ്സിനും Nid. — Loc. വപുഷി VetC.

വപുൎന്നാശം വന്നില്ല KR.

വപ്താ a sower, planter (വപ് to sow).

വപ്രം 1. a field. 2. a rampart വപ്രോപരി
പാഞ്ഞു AR. (for defence). നാലു വ'ങ്ങളും
ചമപ്പിച്ചു VetC.

വപ്പു vappụ (വൾപു?). 1. The projecting iron
ring of a pestle വ'ം ചുറ്റും (also മുന f. i. ചി
റ്റെന്നു ചൊല്ലി മുന കുത്തുമ്പോൾ എന്നിക്കെ
ന്റെ ചാപ്പാ ചിരി വന്നോളും TP.). 2. a fork
വ. കൊത്തിയ മരം No. a fork cut in wood
(കവെച്ചം by nature). 3. the underlip, വ.
കടി biting it. വപ്പു കടിച്ചു വലിച്ചു, തല്ലാൻ
വന്നു No. (മപ്പു Trav.). — വപ്പി toothless (=
തൊണ്ണൻ) hollow—cheeked, വ. പറയുന്ന വാക്കു
വിശ്വസിക്കേണം.

വപ്പൂരവർ aM. a class of sailors (with പാണ്ടി
യർ, ചോനകർ Pay.).

വമനം vamanam S. Vomiting വമനമലം വ
ൎഷിച്ചു Bhg. med. വമനഞ്ച വിരേചനം Nid.

denV. വമിക്ക to vomit വ'ച്ചിതു ചോരയും AR.
വിഷം വ'ച്ചു Bhg.

വമ്പു vambụ 1. No. (C. ബംബു). A bamboo,

chiefly as measure of palm—wine ഒരു വ. കുടി
ച്ചു (= So. മുഴങ്കുറ്റി). 2. = വൻപു (see വൻ).
3. (see വപ 2.) a part of the sheep's entrails.

വയം vayam 1. S. We കണ്ടുവല്ലോ വ. KR.
2. Tdbh. (വശം) dependence വയമാക്ക etc.

വയക്കുക vayakkuγa No. (= വഴക്കുക or fr.
വയൽ). To bring into use, കാടു വ. (or പുനം
676) to clear jungle = വെട്ടി നിരത്തി സമമാ
ക്കുക; also പുല്ലു വയക്കുക = ചെത്തുക.

വയനാടു (വയൽ). Wayanāḍu, one of the 5
അണഞ്ഞനാടു of Kērala KU., formerly under
പുറനാട്ടുകര Rāja TR.— വയനാട്ടു കുലവൻ No.
one of the Tīyars' chief tutelar deities.

വയന,വയനാവടി, see വഴന 1 & 2.

വയന്ത = വസന്തം.

വയമ്പു vayambụ (T. വ ചമ്പു S. വശ). 1.Acorus
Calamus, sweet—flag GP 76. വെളുത്ത വ., വെ
ൾവ. (വെണ്മയമ്പു) a kind. 2. Orris root.
3. a fish.

വയൽ vayal (T. Te. C. Tu. open field), T. M. A
rice—field = കണ്ടം; വ. പാട്ടം rent on rice—fields,
often വൈൽ f.i. fig. = land, shore സന്തോഷ
വാരിയിൽ മുങ്ങിന കഞ്ചന്താൻ സന്താപവൈ
ലിലങ്ങായാനപ്പോൾ CG.—വയലിൽ കിടക്കുന്ന
അയറ്റിങ്ങൾ No. = Pulayars. — Famous fields
in Malabar are: രാമങ്കുളങ്ങര —, കോലത്തു —,
രാമനാട്ടുകര —, തൊണ്ണൂറാം വയൽ etc.

വയല (see വയറ) വ. ഇടിച്ചു പിഴിഞ്ഞ നീർ
a. med.

വയറു vayar̀ụ (T. വയിറു, C. ബസിരു fr. വയ
T. C. Tu. to long for). 1. The belly, stomach
അടിവ., കുടവ., വയറ്റുനുമ്പലം, —വേദന TR.
വ. കടിക്ക, കരണ്ടുക = മാന്തുക (a pain), വ. കാ
ച്ചൽ hunger. വയറ്റിന്നു പോക; വ. ഇളക്കം,
വ. ഇളക്കുക to purge. പരിഭ്രമത്തോടേ വ'
റ്റിൽ കൈവെച്ചു Bhr. (a coward in battle).
2. inside, receptacle of fruit—seeds (esp.
gourds). ചുരങ്ങയുടെ വ. വെന്തു (by putting
hot ashes into it); so മരത്തിന്റെ വ. or കുട്ടി;
also പറമ്പിന്റെ വ. = പള്ള 1, 634.

വയറ 1. meadow—grass, liked by cows. 2. a
kind of താളി (വയറത്താളി). വ. ഉഴിക a

[ 931 ]
superstitious custom observed by Tāmūri's
servants (വ. പ്പണിക്കന്മാർ) when bathing
him. 3. = വശള.

വയറൻ m., — റി f. big—bellied. V1.

വയറരി Vl. a disease = വീക്കി; also:
വയറി chiken—pox.

വയറ്റാട്ടി So. a midwife = വേറ്റി.

വയറ്റു പാടിന്നു പോക (l) Palg. to go to work.

വയസ്സു vayassụ S. (strength). 1. Age വ. മൂത്ത
വർ ഇരിക്കവേ KR. older persons. വയസാ
ബാലകനായി Brhmd. according to his age
(opp. കൎമ്മണാ). വ. ചെന്നു old വ. പുക്കു Anach.
marriageable. വയസ്സറിയിക്ക No. euph. to
attain puberty. 2. years of one's life എത്ര
വ.? answer: നാലഞ്ചു വയസ്സുള്ള പൈതങ്ങൾ
Bhg. പത്തുവ. പ്രായമായി MR. വ. പ്രായം കു
റഞ്ഞ കുട്ടി ആകകൊണ്ടു MR. ൨൨ വയസ്സിട
യിൽ TP. within the 22 years I lived. ൮൦ വ.
ചെല്വോളവും Bhg.

വയഃക്രമം the order of age വ. കൊണ്ട് അവ
നു രാജ്യം വരും KR.

വയസ്ഥൻ middle—aged; contemporary.

വയസ്യൻ contemporary ഞാനും വ'നും Si Pu.
തരമായ വ'രോടു കൂടി CC. comrades. തന്നു
ടെ വ'രോടു Bhg. play—fellows.

വയസ്വി, വയസ്സൻ an old man. വയസ്സോൎക്കു
ചോറു യോഗ്യം prov.

വയോധികൻ middle—aged Bhr. elderly. — വ'
ക്യം വന്നു പോയി TR. he is too old (for his
office). — fem. നടക്കവല്ലാഞ്ഞു വ'കമാർ KR.

വയോബലം V1. the strength of manhood.

വയോവസ്ഥാദിവികാരങ്ങൾ Bhg. changes by
age etc.

വയി —, see വൈ —.

വയ്ക്കോൽ Straw, വൈ —.

വയ്യ = വഹിയാ. q. v. ഇത്ര ആൾവ. TR. cannot
be granted. നടക്കാൻ വയ്യാഞ്ഞിട്ടു MR. വയ്യാ
വേലിക്കാരൻ who raises a dispute without
cause, an oppressor.

വയ്യർ (fr. വഴി) the hind part of any animal,
opp. മുന്നർ.

വയീട്ടു TR. in the evening (വൈകുക).

വയ്യേ = വഴിയേ.

വയ്യോക്കി വന്നു KU. backwards.

വയ്യോൻ aM. the sun RC., see വെയ്യോൻ.

വര vara T. M. Te. (C. Tu. വരി fr. വരിക?).
1. A line, streak, furrow, wrinkle വ. കവി
യാതേ V2. straight. വമ്പിൽ അണഞ്ഞു വര
പോരുന്നാൻ അയ്യോ CG. line of battle? rather
Inf. = വരുവാൻ). 2. a square on a chess—
board ഒരു വരെക്കു രണ്ടും കിട്ടി by one move.
ഇന്നും ഒരു വര വെക്കെന്നാൻ Bhr. one play
more! 3. time, turn, measure ഇന്നേവരയി
ലും, ഇന്നേവരയോളവും TR. till now (വരേ).

വരക്കോൽ carpenter's gage; a ruler (1–4
കോൽ in length).

വരക്കൽ N. pr. temple near Calicut. വ. വാ
വിന്നു (of Tulā) വന്നില്ലെങ്കിൽ ബന്ധു മുറി
ഞ്ഞതു അടയാളം prov.

വരത്തടിപ്പലക V2. a chess—board.

വരയൻ striped Vl.; വരയാടു sheep with streaks
= മലയാടു.

വരയുക 1. (to limit). To disuse, abstain
for a time പായും പടപ്പും വരെഞ്ഞോണ്ടു TP.
(for a solemn task). മീനും വെറ്റിലയും വര
ഞ്ഞു നില്ക്ക (a vow). ഉപ്പും പുളിയും വരഞ്ഞിരി
ക്ക med. കുഴി വരഞ്ഞു നീർ കോരുവാനും കലം
വ'ഞ്ഞു വെച്ചുണ്മാനും KU. കൈ വരഞ്ഞിരിക്ക
No. to menstruate (esp. for the 1st time). —
CV. വരയിക്ക V1. 2. = വരിയുക to draw lines
കടത്തു വയിനാടൻ വര വരഞ്ഞു TP. (or — ച്ചു).

VN. വരച്ചൽ 1. abstinence, regimen മീൻവ.
etc. 2. =കൈവ. menses, വ. മാറിയോ
etc. 3. (foil.) drawing lines, being wrinkled.

വരെക്ക (C. Tu. Te. write). 1. To make lines,
to rule a page. വരെച്ചതു furrowed ground.
വ'ച്ച ശീല V2. prints. 2. to write കാൽവി
രൽകൊണ്ടു ഭുവി വരെച്ചു Bhr. കാൽനഖംകൊ
ണ്ടു നിലത്തു വ. CG. (in perplexity). വരെച്ചു
കിടക്കുന്നു Nal.

CV. ചിത്രം വരെപ്പിച്ചു MR. had a plan sketched.

വരേ (3) until, as far as, up to. ഏതുവ. how
long? കാണുന്നവരയും, തീൎച്ച ആകുന്നവ.
TR.; often Dat. ൧൦൦൦ ഉറുപ്യവരെക്കും കഴി

[ 932 ]
ച്ചു, പത്ത് ഇരുപതു വീടുവരെക്കും കുത്തിക്ക
വൎന്നു TR. as many as. ആ വരെക്കു & അ
ന്നേവ. jud.

വരം varam S. (വൃ), l. Chosen, preferable, best
വ. ഇണങ്ങിയ ശരം, വ. തികഴ് RC. excellent.
2. a boon, blessing, favour താൻ
ഉണ്ണാത്തേവർ
വ. കൊടുക്കുമോ prov. വ. വേണ്ടതൎത്ഥിച്ചു കൊ
ൾക SiPu. മൂന്നു വരങ്ങളെ വരിച്ചാലും Bhr.

വരദ്വയം (two boons) KR. ശാശ്വതമായ വ.

വരിക്ക VetC. വ. ഏകി RS.

വരദം (2) conferring boons. ഉഷ്ണഹാരിണിയാ
യ വരദ KR. N. pr. a river. വരദനായോരെ
ന്നോടൎത്ഥിക്ക Bhg. chiefly one of the Tri—
mūrtis.

വരദാനം granting a boon.

വരൻ (1) the best മൽഗുരുവരൻ VetC. കപി
വര Voc. dearest monkey! 2. a wooer,
husband.

വരപ്രസാദം (2) a gift, blessing V1.

വരകു varaγụ T. M. C. 1. Paspalum frumen—
taceum, വരകരി its grain. 2. a grass Pani—
cum. 3. (C. Tu. ബരെ, T. വറ empty) a small
empty pepper—grain. — [പുളിയവരകു Palg. exh.]

വരട varaḍa S. a goose ഇടികേട്ട വ. പോ
ലേ RS. = അരയന്നം.

വരടി varaḍi Te. T. M. (വറു). 1. Dried cow—
dung for fuel, also വരളി, വരട്ടു ചാണകം V1.
2. a shrivelled body (loc).

വരടു (T. aC. വറടു) 1. No. dry grass, hay,
straw. 2. a dry cocoanut (വറട്ടു & വരട്ടു
തേങ്ങ). 3. dry. വരട്ടുകര hooping cough.
വ'ട്ടുപിത്തം med. വ'ട്ടുകായി etc. വരട്ടുകാ
ലം summer; dearth. — വരട്ടത്തല ascetic's
matted dirty hair (ജട).

വരളുക (&വറൾ T. aM.). 1. To grow dry,
parched, lean. വരണ്ട തേങ്ങ GP 69. (riper than
പഴുത്ത, but not yet കൊട്ട —). വരണ്ട നാവു
Bhg. വായിവരളും KU. വരണ്ടനിലം. 2. to
be fried. — VN. നാവു വരൾ്ച Vl.

വരട്ടുക v. a. 1. to dry, heal a wound or sore
സമുദ്രം വ'ം RC. (Rāma). 2. to fry, grill
കോഴിവ., ഇറച്ചി ചിതത്തി(ൽ) വരട്ടി TP.

വരണം varaṇam S. (വൃ). 1. Choosing, f.i.
a princess her bridegroom വ. ചെയ്ക നീ Nal.
വ. ചെയ്കയേക്കാട്ടിൽ മരണം നല്ലു CC. rather
than marry. 2. covering, screening. ഗിരി
പ്രജപുരിവ'ത്തിന്നുടെ പുറത്തു രാത്രിയിൽ ഇരു
ന്നാർ KR. wall.

വരണ്ടുക varaṇḍuγa (T. വരൻറുക to sweep
over the ground). So. To rake grass, weeds,
etc hoe it up, harrow. Vl.

വരണ്ടി 1. Palg. a rake, വരണ്ടിമരം a rake
drawn by cattle. 2. No. a scraper to
remove barnacles from the hull of a ship
etc.

വരത്തു (loc.) = വരുത്തു Coming കപ്പൽ വ. പോ
ക്കായിരിക്കുന്ന പട്ടണം Trav.

വരത്തൻ (f. — ത്തി), — ത്താളി a stranger, un—
invited guest V1.

വരമ്പു varambụ T. M. (വര). 1. Limit. 2. a
bank in rice—fields, low ridge അതിരും വ. ം
doc. നീളേ കിളച്ച നടുവ. TP. ഇടവ. a small
ridge, pathway. ചെറുവ.; ചിറവരമ്പു for
tanks. കാലി പൂട്ടി വരമ്പിട്ടു MR. made the
bank, വ. കുത്തുക to mend it after ploughing
(also കൂട്ടുക); വ. കോരുക = വെള്ളത്തിന്നു ചാൽ
ഉണ്ടാക്ക V2. ചിറെക്കു ചുറ്റും വ. എടുപ്പിച്ചു
Arb. വ. വഴി a causeway.

വരയുക, see വര.

വരവു = വരത്തു, see വരുക.

വരൾ, see വരടു.

വരാംഗം S. (വരം). 1. The best member, head.
2. elegant form.

വരാംഗന S. a fine woman.

വരാടം S. A cowrie—shell (കവിടി).

വരാടി a tune വരാടിയും തോടിയും പാടി
Bhg 10. (So. T. വരാളി).

വരാന്ത Port. varānda (പ്രാന്തി, ഭ്രാന്താ).

വരാപ്പുഴ Verāpoli, seat of Syro—roman bishop
& Carmelite mission (old വരാഹപ്പുഴ).

വരാൽ varāl T. M. A fish Ophicephalus stri—
atus (fr. വര) GP58. (In Cal. പ്രാൽ = കണ്ണൻ,
വിരാൽ Vl.)

വരാഹം varāham S. (L. verres). A hog; വരാ

[ 933 ]
ഹമൂൎത്തി, വ'രൂപി Bhg. the boar incarnation
of Višṇu.

വരാഹൻ 1. a gold coin, pagoda ബഹാദൃ വ.
4 Rup. 50 reas, പൂ വ. 3 3/4 Rup. 50 r.,
പറങ്കിവ. 31/4 (also പറങ്കിപ്പേട്ട വ.) TR.
A. D. 1797. ഇക്കേറിവരാഹൻ 98, — ബ്രാഹൻ
പണം, ൩൫ വിരാൻ വിലെക്കു കൊണ്ട
പൊൻമൊട്ടു TR. 21/8 of weight V1.

വരി vari 5. (= വര) 1. A line, rule=ചീർ f. i.
വ. ഇടുക to make a line. ഒരു വ. straightly.
വ. പിഴെക്ക to miss the line; ചെവ്വരി; വരി
യിണ നീണ്ടിരിണ്ട കണ്ണാൾ RC. eyes marked
with antimony. 2. a row താഴേ വ. പല്ലിൽ
jud. അഞ്ചു വ. കല്ലു കെട്ടി courses, layers.
വാഴവ. TR. വ. ഒപ്പിച്ചു KU. stood in array
ഏഴുവരിച്ചൂതു തോറ്റുപോയി TP. 3. a writ
(=രേഖ) എന്നു പറഞ്ഞു കാണിച്ച വ. MR. a
document. 4. tax, levy, contribution. വ.
കൊടുക്ക to subscribe. വരി എഴുതുക Palg. to
collect contributions. വ. പതിക്ക to assess
(loc. = നികിതി). പുതുവരിക്കു നികിതി ചെയ്തു
TR. തങ്ങൾതന്നേ മുതൽ വ. ഇട്ട്എടുക്ക to as—
sess themselves. 5. a wild growing rice
with rough beards eaten by Ṛṡis, Rājas on
ഏകാദശി (S. നീവാരം). വ. ച്ചോറു Si Pu.
6. testicle വരിത്തുടയിൽ ഒരു മൎമ്മം ഉണ്ടു, വ
രിമൂലത്തിൽ ഒരു മൎമ്മം, അവിടേ അസ്ഥി ആ
ശ്രയമായിരിപ്പതു MM. വ. എടുക്ക V1. to geld.
വ. പൊട്ടുക a rupture. ആന്ത്രക്കടച്ചൽ കൊ
ണ്ടു വ. വീങ്ങി vu.; also penis. വരിക്കു ബഹു
വേദന, വ. ക്കു മുറി കാണ്മാനില്ല TR. 7. aM.
T. (Tdbh. of വാരി) the sea വരിയിൽത്തിര
കണക്കേ, വരിതന്നിൽ തള്ളും തിര RC.

വരിക്കണക്കു (3) an inventory. വ'ക്കിൽ ചേൎക്ക
MR. official records.

വരിക്ക good, sweet (fruit), Tu. M. (&വഴുക്ക)
the pulp of an unripe cocoanut. വ. പ്പി
ലാവു superior jack—tree TP. തേനും വ. ച്ചു
ളകളുമേ Anj. വ. മാങ്ങ etc.

വരിക്കണ്ണി a creeper, Smilax aspera.

വരിച്ചാൎത്തു (1. 3) a list എണ്ണം കണ്ട് ഒരു വ.
ഉണ്ടാക്കി TR.

വരിനിര (2) a row വ. ഒത്ത രദനഭംഗി KR.
regular teeth.

വരിനെല്ലു (5) also med. വ'ല്ലിനുടെ വേർ GP.

വരിപ്പട a staircase.

വരിപ്പണം (4) tax, tribute.

വരിപ്പു So. a ledge; a raised ginger—bed വ.
താങ്ങുക B. (to raise).

വരിമിഴിയാൾ (1) Bhr.

വരിമീൻ a carp, Cyprinus or Cybium D. V1.

വരിയൻ 1. striped വ. വള KU. വ. പുടവ V1.
2. the royal tiger തെങ്ങോലവ., നെടുവ.
also വരിപ്പുലി.

വരിയാക്ക (2) to place in a line or row വ'ക്കി
നില്പിച്ചു TR. = അണിഇട്ടു.

വരിയാത്തു T. So. rhubarb വ. കിഴങ്ങു.

വരിയുക 1. To draw lines. 2. to tie a
net—work of strings, wire ഭരണി വ; to bind
lathes over a leaf—roof etc. 3. to bind tightly
കാലും കരവും വരിഞ്ഞുറക്ക കെട്ടി Bhr. കള്ള
നെ വ'ന്ന പ്രകാരം jud. കാലും കരവും വ'ഞ്ഞു
കണ്ടറ തന്നിൽ പിടിച്ചു തള്ളി Mud. 4. to cut,
slash as fish for salting. — VN. വരിച്ചൽ.

വരിയോല (3) a writ, deed ഒരു വ. അങ്ങോട്ടു
കൊടുത്തയച്ചു, ബ്രാഹ്മണർ എഴുതിയ വ.,
കൊടുത്തുവരുന്നവകെക്കു എഴുതിയ വൎയ്യോല,
വ. പടിക്ക TR. ഗ്രാമക്കാർ കൂടി ഒരു വ. എ
ഴുതിച്ചു VyM. an agreement.

വരിവെള്ളം B. a stream of water after rain.

വരിശാസനം (3) perpetual assignment of
land, free of rent, to Brahmans, favourites,
etc. reverting to the donor on failure of
heirs to the assignee.

വരിക, see വരുക.

വരിക്ക I. & വരിപ്പു, see വരി.

വരിക്ക II. varikka S. (വരം). 1. To choose
ഒരുബ്രാഹ്മണനെ വ'ച്ചു KU.; to wish, prefer,
വസിഷ്ഠനെ പുരോഹിതനായി വ'ച്ചു Bhr. അ
വനോടു വ. Bhr. & വരദ്വയംകൊണ്ടു വ'ച്ചു ഭൂ
പനെ KR. asked him for. നാകനാരീജനം
വന്നു വ. യും Bhr. to woo on the battle—field.
2. to accept, take.

വരിച്ചകം (വരിച്ചു T. transverse rods fr.

[ 934 ]
വരിയുക 2). A Hibiscus with acid fruit V2.
also പനിച്ചകം, vu. വരിച്ചികം.

വരിഷം = വൎഷം f. i. പൂവ. ചെയ്താർ Bhg.

വരിഷ്ഠം varišṭam S. l.Superl. of വരം. The
best അവനിസുരവ'ർ VetC. അവൎക്കു വ'ൻ ഞാൻ
Nal. the chief, മുനിവരിഷ്ഠ KR. ബ്രഹ്മവിദ്വ
രിഷ്ഠന്നു രണ്ടിന്നും ഭേദം ഇല്ല ChR. 2. Superl.
of ഉരു the largest.

വരീയസ്സ് Compar. f. i. ബ്രഹ്മവിദ്വരൻ ബ്ര'
രീയാൻ, ബ്ര'രിഷ്ഠൻ KeiN755.

വരു varu (Tu. bari, വരമ്പു). Boundary, border
ചോലകളുടെ ൪ പുറവും അഴു കുത്തി വരു തിരി
പ്പാൻ സ്ഥലവുംകൂടി എഴുതി കൊടുത്താൻ MR.
(= അതിർ കിളെപ്പാൻ). വരു വെട്ടി doc.

വരുകുക, കി to mark a limit in measures V1.

വരുക varuγa 5., vu. വരിക, Imp. വാ 1. To
come (opp. പോക, ചെല്ക). വന്നറിയാഞ്ഞാൽ
ചെന്നറിയേണം prov.; to return home കുളി
ച്ചുവന്നാൽ ഉണ്ക a. med. അങ്ങാടിയിൽ പോയ്വ.,
ജന്മിയായിട്ടു കണ്ടുവ., പോയ്വരട്ടേ 722. ഞാൻ
വരട്ടേ = പോകട്ടേ, സൂക്ഷിച്ചോ, താമസിക്ക,
(also obsc). ഞാൻ വരേണ്ട സമയം ഏതാകുന്നു
when do you wish me to come? 2. to arrive
(= ചേരുക), to attack അനന്തരവന്മാർ ആ
പറമ്പോടു വ. യില്ല എന്നു TR. so as to pro—
hibit the descendants from claiming it. 3. to
happen ഞാൻ ഇരിക്കേ വരുന്നതല്ലിതു ChVr.
വരുന്നതു വരട്ടേ. 4. to be obtained, received
നമ്പൂതിരിയുടെ കണ്ടം ദേവസ്വത്തിലേക്ക് എ
ങ്ങനേ വന്നു TR. came to form part of. പാഠം
വരുമോ possess, know.

auxV. (വ is dropped in കൊണ്ടരാം Mud.
കൊണ്ടന്നു PT.) കൊണ്ട്വരാം Mud. 1. de—
sirableness of an action (opp. പോക). മു
മ്പനായ്വ. Bhr. (a blessing). സ്വൎണ്ണമായ്വരാ.
2. a longer process കൊല്ലായ്വരും Bhr. എ
ന്നു വരികിൽ = എങ്കിൽ; ൩൦ ഉറുപ്പിക ഉള്ള
തു പോരാതേ വരുന്നു jud. will (eventually)
not suffice. 3. continuance of action പ
രിപാലിച്ചുവരേണം KU. ദുഷ്ടരെ വധിച്ചുൎവ്വീ
ഭാരം തീൎത്തു വരുവിൻ Bhr. എഴുതിവ. TR.
to write always. 4. with Nouns often =

ആക, പെടുക f. i. അതു ചേരും വന്നുപോ
യി is lost. പകൽ അറുതി വന്നു, എന്നതി
പ്പോൾ നിശ്ചയം വന്നു Bhr. ഫലം വ., സം
ഗതിവ., അതു കഴിവരാ Bhg. വിശ്വാസം
വരായല്ലോ Mud. cannot be trusted.

വന്നുകൂടുക (3) to happen.

വന്നുപോക (3) to come about, happen un—
desirably. അങ്ങനേ വ'യി vu. കൊന്നത്
അറിയാതേ വ'യതു by a mistake. വന്നുപോ
ട്ടേ let it come, if unavoidable, I am ready
for it. വിപ്രിയം നൃപന്മാൎക്കു വ'വതിന്നു Mud.

VN. I. വരൽ in വരലുണ്ടു use to come.

വരവര gradually നിശാചരന്മാർ വ. മുടിന്തു
RC. (as they severally came).

II. വരവു (1) coming അവൾ നായന്മാർ വരുന്ന
വ. കണ്ടു TP. ശബരി രാമൻ വരുന്ന വ. പാ
ൎത്തിരുന്നു VilvP. — (4) income, receipts വ
രവിന്നു സമാനം ചെലവുമതു വേണം ChVr.
with kings. പറപ്പുനാട്ടുന്നു വ. പണം TR.
the revenue collected in P.

വരാത്ത (1. 3) impossible (old വാരാത). — (4)
unattainable വ. കാൎയ്യം മോഹിക്കരുതു KU.

III. വരായ്ക 1. neg. not coming. 2. No., vu.
വരായ്യ (ആളുക) income, receipts മറ്റൊരു
വ. ഇല്ലായ്കകൊണ്ടു, അദാലത്തിലേ വ. നൂ
റ്റിന് ആറു കണ്ടു TR. വളരേ വരാഴിക
ഉണ്ടു Ti.

IV. വരുത്തു (So. വരത്തു q. v.) coming ഇന്ദ്രജ
യിത്തിൻ വ. കണ്ടു RC. വരുത്തിലേ RC.
in attacking.

CV. I. വരുത്തുക 1. to cause to come or happen.
വരാത്തവനെ വരുത്തിയവനും etc. (bless—
ing) വരുന്നവനെ (neg. CV.) വരാതാക്കിയ
വനും etc. (curse) of the Payāvūr priest. —
വരുത്തും ക്രിയ the art of making a snake
to return to its bite that it suck out the
poison. ഇക്കഥ ഒക്കവേ ലോകത്തിൽ വ'വൻ
VilvP. I shall introduce, publish. — To bring
on one (സൌഖ്യം, ദു:ഖം) വരുത്താവതൊക്ക
വ. Mud. do with me as you are permitted.
2. to fulfil, accomplish കാമിച്ച വസ്തുവ'
വൻ CC. അങ്ങനേ വ'ത്താതേ അയക്ക Sk.

[ 935 ]
let them off lest these menaces be fulfilled.
നിന്നുടെ കാൎയ്യം വ'ന്നതുണ്ടു ഞാൻ Nal. 3. to
find, solve a problem (also ഉണ്ടാക്ക). അ
തു വരുത്തും പ്രകാരം CS. ജ്യാശരങ്ങളെ വ.
പ്ര. Gan. (in math.). 4. with Nouns like
auxV. 5. to make (= ചെയ്ക, പെടുത്തുക),
അവൎക്ക് അമൎച്ച വരുത്തി & ദുഷ്ടന്മാരെ അ
മൎച്ച വരുത്തി suppressed. ബോധം, പഞ്ച
ത്വം വ. Mud. അവരെ അപായം വ'ത്തി
TR. അരചന്മാരെ അറുതി വ. Bhr.

II. വരുത്തിക്ക to fetch പട്ടക്കാരനെ വ. VyM.
മന്ത്രികൾ ഒക്കവേ വ'ച്ചു KR. സാക്ഷിയെ
വ'ക്കും TR. വഹ്നിയുടെ പുഷ്ടിവ'ച്ചാൻ KR.

III. തന്റെ മുമ്പാകേ വരുത്തിപ്പിക്കുവാൻ TR.

വരുമാനം income വാരത്തിന്നു കൊടുത്താൽ ൫൦
ഉറുപ്പിക വ. Palg. So. No.

വരുംകാലം the future; also gramm.

വരുംകൊല്ലം next year.

വരുവാനുള്ള future, വ. തു Bhg. പോക്കാമോ
വ'ള്ളാപത്തു Mud. the fate decreed.

IV. വരുവിക്ക T. Trav. = വരുത്തുക.

വരുണൻ varuṇaǹ S. (വൃ). l. Uranus, the
Deity of the heaven. Ved. 2. Neptune, the
God of water & rain; the ocean; western.
Brhmd. KU.

വരുതി varuδi So. (വരദി C. Tu. news, report
fr. H. birad fame?, Ar barāt, order; or വരു
ക?). 1. Report. 2. command, proclamation വ
പ്രകാരം ജനങ്ങൾ കൂടി Trav.

വരുത്തം varuttam T. M. (T. വരുന്തുക to
be in trouble, വറു & വരു T. C. Tu. poor).
1. Trouble, toil, affliction. 2. esp. sickness
൩ മാസമായി വ'ത്തിൽ കിടക്കുന്നു, തടിക്ക് അ
സാരം വ. TR. അവനു പാരം വ.; also വരത്തം
പോയ്നോക്കുക TP. (fr. വരുക 3?). — ഓളേ
വരുത്തം ഇനിക്കു പറ്റി No. vu. caught a
disease from (or met. 1.)

വരുമ, see വെറുമ, H. Port. A gimlet.

വരൂഥിനി S. (വരൂഥം defence, fender round
a chariot). An army, Bhg.

വരെക്കും, വരേ, sec വര.

വരേണ്യം varēṇyam S. (വൃ, വരം). Superior.

Voc. വരേണ്യ KR. ജനശരണ്യവരേണ്യ VetC.
most noble protector!

വരേന്ദ്രൻ S. (വരം) the best of the good, Bhg.

വരേരി No. vu. = വരഞ്ഞിരിക്ക, f. i. മരുന്നിന്റെ
വ. ഉണ്ടു I must keep diet = നല്ലിരിക്ക 535.

വരേരി ഇരിക്ക to fast (a vow).

വൎക്കത്തു Ar. barakat, (വരുക്കം V1.). Bless—
ing; riches; fortune, luck (= ശ്രീത്വം); ex—
traordinary. രോഗം പിടിച്ചാൽ ശരീരത്തിൻ
വ. വേഗം ക്ഷയിക്കും PT. വംശശുദ്ധിയും ഇല്ല
കണ്ടാൽ വ. മില്ല PT. ഒരുമെക്കു ഒമ്പത് വൎക്ക
ത്ത് prov.

വൎക്കസ്സ് Port. barca; A sea—boat, bark, കട
ലിൽനിന്നു വൎക്കാസ്സ് ഒഴുകിക്കൊണ്ടു വരുന്നു TR.
a long—boat, ship's boat.

വൎക്കോപുലോഞ്ചി B. Sapindus laurifolius
= ഉഴിഞ്ഞു.

വൎഗ്ഗം vargam S. (വ്രജം or fr. T. C. Te. va—
risa line). 1. A class; row of letters കവൎഗ്ഗം
the Gutturals; ചവ. etc.; section of a book;
ഏകവ. ാകുന്ന മാനുഷവൃന്ദം Nasr. caste. 2. sex
സത്രീവ'ത്തിന്നു a. med. 3. assemblage of similar
things ത്രിവ., ദശവ'ങ്ങൾ (= മൃഗയാക്ഷാദികൾ)
KR.; crowd ദേവതാവ. തുണെക്കും Nal. മിത്രവ
ൎഗ്ഗം AR. 4. a square in arithm. തന്നേത്ത
ന്നെക്കൊണ്ടു പെരുക്കിയതു വ. ആകുന്നു CS.
വ'ത്തെയും ക്ഷേത്രരൂപേണ കല്പിക്കാം Gan.
can be represented geometrically. മൂന്നിന്റെ
യും നാലിന്റെയും വൎഗ്ഗാന്തരം ഏഴു Gan. the
difference of the squares of 3 & 4 = 16 — 9 =
7. 5. No. M. C. Tu. property, or a special
tenure, freehold. ഭൂമിക്കു രാമരേ പേരിൽ വ.
ആകുന്നു (Nīlēšwara). Often without ൦ f. i. വ
ൎഗ്ഗയായി വന്നു കൂടും ദോഷം Bhg 11. (fig. you
r birth—right). മഠത്തിന്നു വൎഗ്ഗ ആരേ പേരിൽ
ആകുന്നു? മഠത്തിന്റെ സ്ഥലത്തിന്നു വൎഗ്ഗ N. പ
ട്ടരേ വ'ത്തിൽ സൎക്കാർ നികിതി ൨꠱ ഉറുപ്പിക
കൊടുത്തു വരുന്നു jud.

വൎഗ്ഗക്കാരൻ (1) of the same class കടുവായും
തന്റെ വ'രെ തിന്നുകയില്ല Trav.

വൎഗ്ഗിക്ക (4) to square, multiply with the same
number CS. — വൎഗ്യം the square root, Gan. —

[ 936 ]
No. = ഭൎഗ്ഗിക്ക to purloin, embezzle അതിൽ
നിന്ന് ഏതാനും വ'ച്ചുവോ vu.

വൎച്ചസ്സ് varčas S. Vigor, lustre, light.

വൎജ്ജനം varǰanam S. Turning off, abandon—
ing, avoiding വ. ചെയ്ക Nal. സൎവ്വകാമവ.
Bhg.; esp. religious abstinences സ്ത്രീസംസൎഗ്ഗ
വ., അഭ്യംഗവ., താംബൂലവ. SiPu.

വൎജന്യകാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാതിരിക്കേണം Bhr.
improper.

വൎജ്ജിക്ക to quit, avoid, eschew പുളിവ. a. med.
അശുദ്ധിവ. KU. — part. വൎജ്ജിതം Bhg.

വൎജ്യം (& വൎജ്ജനീയം) 1. to be avoided. വ'
കാലം unlucky. എന്തെല്ലാം വ. what diet
to be observed? 2. censurable, improper
വൎജ്യാവൎജ്യം ചെയ്ക to distinguish between
good & evil KR.

വൎണ്ണം varṇam S. (വൃ). 1. Color, varnish.
Tdbh. വന്നം V1. 2. caste, tribe വിപ്രാദി
നാലു വ'ങ്ങൾ SiPu. വൎണ്ണകൎമ്മം മറ്റുള്ള ജാ
തിക്കില്ല Bhr. (= നാലു വ'ത്തിൻ പ്രവൃത്തി, വ
ൎണ്ണധൎമ്മങ്ങൾ Sah.); also പന്തിരുകുലവ. KU. —
വ. ഒപ്പിക്ക Gan. to reduce fractions to the
same denomination. 3. letter ഗല്ഗദവ'ങ്ങളാൽ
ചൊല്ലിനാൾ UR. അവ്യക്തവ'ങ്ങളാം വാക്കുകൾ
Bhg. infant's talk. വ്യക്തവൎണ്ണസ്വരമന്ത്രം AR.
4. praise; a musical mode.

വൎണ്ണക്കിളി (1) a certain butterfly.

വൎണ്ണനം & വൎണ്ണന description, esp. highly
colored; praise, Bhg.

വൎണ്ണനീയൻ നൃപൻ Nal. to be extolled.

വൎണ്ണഭേദം (2) variety of caste or color; സുൽ
ത്താന്റെ കല്പനയിൽ ഹിന്തുജാതികൾ ഒക്ക
യും വ. വരുത്തി പാൎത്തപ്പോൾ TR. change
of caste & religion.

വൎണ്ണാചാരം (2) caste—customs.

വൎണ്ണി (2) belonging to a class. (in Cpds.) ഇത്ര
യവ. കൾ ഒന്നു തന്നേ ദൃഢം Bhg. Trimūrtis.
നാലു വ. കൾ‍ persons of the 4 upper castes.

denV. വൎണ്ണിക്ക 1. to paint. ശ്ലോകാൎത്ഥം ഇങ്ങ
നേ വ'ച്ചു Nal. explained. 2. to describe,
extol, praise കഥ വൎണ്ണിച്ചു ചൊല്ക Sah. to
tell (in poetry). — part. വൎണ്ണിതം.

വൎത്തകം vartaγam S. (L. verto). 1. Occu—
pation, trade. 2. quail, Perdix diceca?

വൎത്തകൻ 1. a merchant, trader T. C. Tu. Te.
2. being or moving in (= വൎത്തി).

വൎത്തനം moving, living (സംസാരവ. Bhg.);
occupation. — വൎത്തനി a track, rut, way.

വൎത്തമാനം (vu. വറത്താനം കേട്ടു TP.) 1. pre—
sent; gramm. വ'നകാലം. 2. occurrence
ക്രീഡിക്കും വ. കണ്ടു Genov. വ. പോലേ
പറഞ്ഞു TP. 3. the news of it നടന്ന
വ., ഇവിടത്തേ വ. (heading of official
reports). വ. മനസ്സിലാകയും ചെയ്തു TR.
intelligence, contents of a letter (= അവ
സ്ഥ). വ. കേട്ടു TP.

വൎത്തി 1. abiding in പിതൃശാസനവൎത്തിനി f.
VetC. 2. the wick of a lamp.

വൎത്തിക്ക (to turn, move about), to behave, stay,
live ലോകേ വ'ച്ചു Bhg. ഞാൻ മറ്റേപുറം
വ. യില്ല Bhr. = നില്ക്കയില്ല.

വൎത്തുളം S. round. — വൎത്തുള a whirl.

വൎത്മാവു S. 1. way; Loc. വൎത്മനി Bhg. ഉദ്ദിഷ്ട
വൎത്മനാ ചെന്നു Brhmd. 2. (eyelid) a di—
sease Nid 25.; enclosure, as of piles etc.

വൎദ്ധകം vardhaγam S. Increasing, strength—
ening.

വൎദ്ധന increase ഈ വക നടപ്പു വ. യാവാൻ,
ആപ്രവൃത്തികൾ വ. വരാതേ ഇരിപ്പാൻ MR.
to spread, be encouraged.

വൎദ്ധനം 1. growing. 2. causing to increase.
ഭക്തിവ. Bhg. (as a കഥ) helping on piety.
3. perquisites of servants V1.

വൎദ്ധമാനം (part. pres.) increasing, thriving.

വൎദ്ധി augmenting, Bhg.

denV. വൎദ്ധിക്ക to grow, increase, prosper. കു
ടികൾ വ'ച്ചു വരുവാൻ TR. ശ്ലേഷ്മം വ'ച്ചു
തലനോകിൽ a. med. by predominance of
phlegm (= മികെക്ക).

part. വൎദ്ധിതം as വൎദ്ധിതമോദനായി CG.
still more rejoiced.

CV. വൎദ്ധിപ്പിക്ക to raise, increase നമ്മെ വ'ച്ചു
PT. (= പോറ്റി). സമാധാനസൌഖ്യം വ
ൎദ്ധിക്കുമാറാകട്ടേ (epist.). തങ്ങളാൽ വ'പ്പെ

[ 937 ]
ട്ടൊരു ജനങ്ങൾ PT. brought up. ദുൎവ്യവഹാ
രം വ. MR. to promote, encourage, spread.

വൎമ്മം varmam S. (വൃ). 1. Armour, mail ബന്ധി
ച്ച വൎമ്മയുധാദിയോടും Bhr. വൎമ്മചൎമ്മങ്ങളി
ലും ചതുരൻ VCh. — fig. ദൈവം ഇന്നൊരു വ'
മായി നിന്നീലവന്നെങ്കിൽ Mud. if God is not
his shield. 2. (No. loc.) = മൎമ്മം.

വൎമ്മൻ a cognomen of Rājas കേരളവ., രവി
വ'ർ etc. KU.; often contracted കുഞ്ഞോമൻ,
ഉണ്ണമ്മൻ etc.

വൎമ്മിക്ക (2) to be endangered V1.; to vie.

വൎയ്യം varyam S. (വരം). Preferable, excellent
വിപ്രവ'ന്മാർ KR.

വൎഷം varšam S. (& വരിഷം = വൃഷ്ടി). 1. Rain
വൎഷസമയം അവിടേ വെള്ളം നില്ക്കുന്നു, വൎഷ
ക്കുറവിനാൽ MR. വൎഷധാര ഏറ്റു Bhg.; fig.
ബാണങ്ങളാൽ വ. തുടങ്ങിനാൻ KR. a shower
of arrows, ഊഢപ്രമോദാശ്രുവ. ചെയ്തു Si Pu.
2. the monsoon, year വ. തോറും, വൎഷാന്തരം,
വൎഷാവധി every year. വറട്ടുവ. a dry year.
3. a division of the continent നവവ'ങ്ങൾ,
ഭാരതവ. (the 9th) Bhg 5.

വൎഷ S. rainy season (= വൎഷകാലം, വൎഷൎത്തു),
വ. യാം ഋതു Bhg.

വൎഷാഗമം (1. 2) = വൎഷാരംഭം.

denV. വൎഷിക്ക 1. v. n. To rain. 2. v. a.
to shower പുഷ്പങ്ങൾ വരിഷിച്ചാരമരകൾ Bhr.
ബാണങ്ങൾ തരുക്കളും വ'ച്ചാർ ബഹു വിധം
SitVij. ശൂലാദികൾ വ'ച്ചാർ അസുരർ DM. അ
വർ ശരനിര വ'ച്ചു Bhr.; also with Acc. of the
person berained പുഷ്പങ്ങളാൽ വ'ച്ചു രാമനെ
Bhg.

CV. വൎഷിപ്പിക്ക 1. to cause rain വ'ച്ചീടും ഇ
ന്ദ്രൻ Bhr. 2. = വൎഷിക്ക 2. പൊടി വ'
ച്ചാൻ UR.

വൎഷിഷ്ഠൻ (വൎഷ്മ) greatest, highest; aged.

വൎഷോപലം S. hail വ. ഉറെച്ചാലിവാകുന്ന
പോൽ Bhg. [ൎഷ്മാവു).

വൎഷ്മം S. height, size, surface, body (also വ

വറ var̀a T. M. (വറുക്ക q. v.). 1. Frying, വ.
കലം a frying pan. 2. a gum or glue, വ. തേ
ക്ക to varnish B. 3. a part of the capstan
(loc.).

വറകോഴി a kind of bird B.

വറം var̀am No. C. Tu. 1. (വറു). Drought, scar—
city വെള്ളത്തിന്നു വളരേ വ. ഉണ്ടു, അവന് ഓര
റവും ഇല്ല വ'വുമില്ല no want; also വറതി No. vu.
= വറുതി. 2. see അറം.

വറൽ (Cann.) a dry dish, fried curry വറലും
ഇട്ടു, also വറവു ചേൎക്ക (Cal. = T. വറ).

വറവു (= വറം) 1. frying, see prec. 2. drought,
famine. 3. dry season.

വറടി var̀aḍi T. M. (C. Te. empty വറു). A barren
woman പെറ്റവൾ ഉണ്ണുന്നതു കണ്ടു വ. കാതം
പാഞ്ഞാൽ എന്തു ഫലം prov.

വറടു = വരടു 3. dry, as fruit വറട്ടു തേങ്ങ, വ.
മഞ്ഞൾ a. med. (& വറണ്ട മഞ്ഞൾ MM.).

വറളി = വരടി 1. So. dried cow—dung (for fuel),
Palg. also വറട്ടി തല്ലുക = പരത്തുക.

വറളുക T. M. 1. To dry up, grow dry ജലം
വറണ്ടുള്ള കുളം KR. വായിൽ നീരു വ'ണ്ടു പോം
VyM. തൊണ്ട വ' ം KU. ഉണങ്ങി വ'ണ്ട ജിഹ്വ
AR. a parched tongue. തീൎത്ഥം വ'ണ്ടു പോം PT.
തോൽവ. Palg. Cann. the skin to shrink, chap.
2. a wound to be healed. 3. to grow very lean.

VN. വറൾ്ച drying up (as of നാവു), bodily
heat V1.

വറട്ടുക 1. to dry up, parch ഊഷ്മതകൊണ്ടു
വ'ട്ടിച്ചമച്ച ഗ്രീഷ്മകാലം CG.; fig. തൽകുലം
വറട്ടി ധൎമ്മം ചെയ്ക prov. 2. to fry, grill.

വറു var̀u T. M. (C. Tu. bari, Te. bare = വെറു).
Empty, poor, dry. വറുക്കുഴമ്പു decoction from
parched medicines (opp. പുഴുക്കു). വറുപൊരി
യെൾ Pay., see foll.

വറുക്ക T. M. To fry, grill, parch കാകോ
ളമാം തീയിലിട്ടു വറുത്തു കറുത്തു ഞാൻ Nal. നെ
ൽവ. to parch rice in order to free it from
husk (worse method than പുഴങ്ങുക). വറുത്ത
രി Anj. വറുത്തെള്ളും Mud. (offered to a parrot).
നെയ്യിൽ വ'ത്തു ചുക്കാമ്പോൾ a. med. വറുത്തി
ടുക (& വ. ചേൎക്ക) to season with spices (vu.
വറ —). വ'ത്തിട്ടിട്ട് ഉടലും പോഷിപ്പിക്കും Bhg.
(in hell). നാവറുത്തു കടുഭാഗേ വറുത്തീടേണം
(po.).

വറുക്കുപാത്രം V1. a frying pan.

[ 938 ]
വറുതി T. M. C. Tu. 1. drought, heat. 2. fa—
mine, poverty. കോഴി വ. ആക scarcity,
scarce; opp. അടിയുക. — (vu. വറതി).

വറുത്ത fried. വറുത്തുപ്പേരി fried fruit. വറു
ത്തെരിശ്ശേരി a certain kar̀i.

വറുമ T. M. poverty, misery V1.

വറുവു 1. with ചേൎക്ക, see വറവു, വറൽ (loc.).
2. വറുവോടു the potsherd used for നെൽ
വറുക്ക.

വറോൻ (= T. വറിയോൻ?) poor or thievish,
when starving? ചോറും വെച്ചു കൈ മുട്ടു
മ്പോൾ കാക്കച്ചി വ. (വരും) prov.

വറ്റു vatťťụ (C. batta, Te. vaḍlu rice fr. വ
റു). 1. A grain of boiled rice from which the
water is strained off ഒരുവ. പോലും ഉണ്ടായി
രുന്നില്ല Arb. വ. ള്ള കഞ്ഞി V1. rice—water with
some rice in it. 2. past tense of വല്ക്കുക.

വറ്റുക T. M. (Te. vaṭṭu, C. battu, Tu.
bačču). 1. To grow dry കോരിയാൽ വ'മോ സ
മുദ്രം, മൂക്കിലേ വെള്ളം വ. ഇല്ല prov. നീർവ
റ്റ (Inf.) ഉണങ്ങേണം (a പരുവം, f. i. of
medicines) dry on the outside, not sufficiently
so to be reduced to powder. തൊണ്ട വറ്റിവീ
ണു ചത്താൻ Mud. (fr. poison). — fig. കൈ
വറ്റിപ്പോയി has nothing more to give. 2. to
be decocted, evaporated, reduced. 3. a wound
to heal ഇതുകൊണ്ടു ചലം വറ്റായ്കിൽ MM.

VN. വറ്റൽ 1. drying, evaporation. 2. dried
fruits as വ. മുളകു. — നീർവറ്റൽ മീൻ No.
contr. നീരാറ്റൽ (a പരുവം in drying).

CV. വറ്റിക്ക 1. to dry, lay dry മീൻ വ. V1.
(salted fish). 2. to drain, evaporate നീർ
വ'ച്ചുതേക്ക a. med. വറ്റിച്ച മീൻകറി No.
a thick kar̀i.

വല vala 5. (വൽ pull, as വല്ക്കുക, or വൽ
strong). 1. A net. വ. തുന്നുക, കെട്ടുക to make,
വ. അടെക്ക to mend nets. വ. ഇടുക, വീശുക
to cast, വ. വെക്ക to set a net. വലകരയാക്കി
ക്കളക fishers refraining, or being prevented
from, going to sea. Kinds: — for fishing in the
sea: പെരു —, ഓടു — (parts: കടങ്ങാണി —
191., കീ(ഴ്) —, മേ(ൽ) —, കച്ചു —,), തിരണ്ടി

—, തുറാവു—,; sea—shore: ആച്ചു—,; sea & river:
കര — or വീച്ചു — (kinds: പറ്റിയ —, മുട്ടുക
ണ്ണി —, തിരുത —, 456, തെളിഞ്ഞ —, മാലാൻ—),
ചവിട്ടു—; river: കണ്ടാടി—; river, tanks, etc.:
കോരു —, ഉണ്ട — (ഉണ്ടാല), പിടി — Cal.; ചെ
റുവല MR. (taxed). 2. web മണ്ണാൻവ. vu.;
ഊൎണ്ണനാഭി തന്തുനാവ. കെട്ടും Bhg.

വലകെട്ടിപ്പാച്ചൽ (& ആല —) No. a play.

വലക്കണ്ണു the meshes of a net.

വലക്കാരൻ 1. a fisherman. 2. hunter. 3. (വ
ലം) a clever man. [village.

വലപ്പാടു 1. the extent of a net. 2. a fisher—

വലമണി metal weights fixed to nets (മണി
ക്കാൽ 777).

വലയൻ, — ച്ചി a caste of hunters.

വലം valam 5. (വൽ). 1. The right or strong
side. ഇടവ. all around. 2. reverential salu—
tation by circumambulation (പ്രദക്ഷിണം). നാ
യാട്ടുവ. ceremony of starting for a hunt; a
procession, Nasr.

വലംവെക്ക (2) to circumambulate അഗ്നിയെ
വ'ച്ചു Sk. (in marriage). രാമൻ ധനുസ്സിനെ
KR. ചിതാവ. funeral procession, ദശരഥ
നെ തൊഴുതു പരിചോടു ൩ വ'ച്ചഭിവാദ്യം
ചെയ്തു KR. bidding farewell to a father.
ഊർവ. marriage—processions of Brahmans,
Nāyars, Tamulians, Palg. നാടുവ. as a new
king.

വലഘാട്ടീരൽ B. the liver (— പ്പാടു?).

വലങ്കവംശം or വലങ്കർ a class of Chāliyar,
serving Gaṇapati (opp. ഇടങ്കർ).

വലങ്കൈ RC. the right hand (വ. കൂട്ടക്കാരർ
TR. see ഇടങ്കൈ); also വലങ്കരത്താൽ കൊ
ടുത്തു Bhg.

വലഞ്ചെവി the right ear വ. ക്കപ്പുറം KR.; so
വലഞ്ചുമലിൽ Tantr. കുണ്ഡത്തിൽ അഗ്നികൾ
പാരം എഴുന്നു വലഞ്ചുഴന്നു CG. (auspicious).

വലത്തിടുക (1. 2) to go to the right & circum—
ambulate. വ'ട്ടുപോകേണം (when meeting
a fire, light, cow, banian—tree).

വലത്തു Obl. c. (1) വ. കണ്ണാടുന്നു Bhr. വ. കൈ
ക്കാരൻ right—handed. — (2) വ. വെക്ക to cir—

[ 939 ]
cumambulate ക്ഷേത്രം മൂന്നു വ'ച്ചു SiPu. അ
വനെ വ'ച്ചാൻ RC. മേദിനി തന്നേ വ'ച്ചു CG.
a newly crowned king. മാതാവിനെ ൩ വ'
ച്ചു AR. With Dat. അഗ്നിക്കു ൩ വ'ച്ചാൻ SiPu.

വലത്തൂടേ on the right side.

വലത്തേ (in Cpds.) വ. തൃക്കണ്ണിൽ Mantr.

വലത്തേതു sword (ഇടത്തേതു shield) TP.

വലത്തോട്ടു towards the right f. i. ഇടത്തുനി
ന്നു വ. എഴുതുക.

വലന്തിരിക്ക to turn right about CC.

വലഭാഗം (& വലത്തു ഭാ., വലപ്പാടു) the right
side, place of honor വ'ത്തു നിറുത്തുക KU.

വലമുല the right breast ബ്രഹ്മാവിൻവ. Bhr.

വലമ്പിരി (പുരി) 1. turning to the right hand,
as വ. ശംഖു a rare conch. വ. ക്കയർ (opp.
ഇടമ്പിരിക്ക —) Trav. 2. Helicteres Isora.
വ. ക്കായി Palg.

വലമ്പോരുക = നാടുവലം വെക്ക f. i. വ'വാൻ
പോരാ Bhg.

വലച്ചേവൻ or — യൻ N. pr. A foreign
potentate defeated by Tāmūri, KU.

വലപ്പം V1. a sort of chalk.

വലയം valayam S. (വള) A bracelet.

വലയഗ്രഹണം an annular eclipse. (astr.)

വലയുക valayuγa (വല or rather = മലയു
Te. C., മലെക്ക). 1. To be straitened, pressed,
distressed വലകളിൽ വീണു പോയ്വലയാതേ
VCh. not to be miserably caught in nets of
illusion. നടന്നു വലഞ്ഞു Mud. tired by walking.
വലക എന്നു വന്നു arrived exhausted. 2. to
wander about അബ്ധിയിൽ വ'ന്ന തോണി KR.
tossed about. വലഞ്ഞുഴന്നു Bhr. roamed; esp.
പ്രപഞ്ചകാൎയ്യങ്ങളിൽ പേയായ്വ'ഞ്ഞു പോകായ്ക
വേണം Bhg. not to be taken up with. അംഗ
നമാരിൽ വ'ഞ്ഞാൽ, കണ്ടുവ'ഞ്ഞു Anj. to be
enamoured.

VN. വലച്ചൽ 1. distress, വ. തീൎപ്പാൻ Bhr.
fatigue; poverty. 2. S. pawning, loss.
3. dim sight.

v. a. വലെക്ക 1. To distress, vex, impri—
son, as for debt. എന്നെ വ'ക്കാൻ വേണ്ടി MR.
to my annoyance. കാരാഗൃഹേ ബന്ധിച്ചു വ'ച്ചു

Mud. അടെച്ചു വ'ച്ച് എഴുതിച്ചു TR. forced by
tortures to sign. ഭിക്ഷുക്കളെയും വലെക്കും (കാ
മൻ) Sil. ഭൂതമോ പിശാചമോ ചേതസ്സിൽ കട
ന്നിരുന്നു വ'ക്കുന്നു Nal. to plague. 2. So. to
pledge. [ings

CV. നിന്നെ വലെപ്പിച്ചു Genov. caused suffer—

വലാക valāγa S. A small crane കാൎമ്മുകിലോ
ടിണങ്ങിക്കളിക്കുന്ന ഓമൽ വ. കൾ കാണായി
CG.; also വലാഹ CG.

വലാഹകം S. a cloud നീലവ'കനേർ നിറമാ
ണ്ടുള്ളോൻ CG. a mountain & a demon. ത
ൻവ. ഏറി Brhmd 9. (car?).

I. വലി vali S. A wrinkle, fold of the skin
on the abdomen. മാന്ദ്യമായുള്ള വലിത്രയം മാ
ഞ്ഞുപോയി ശൂന്യമായ്വന്നു മെല്ലേ CG. (by preg—
nancy).

II. വലി M. (T. Te. Tu. C. = വൽ). 1. An effort,
pull, dragging പിടിയും വ. യുമായി TR. Esp.
of shooting അമ്പു തൊടുത്തു വ. കഴിച്ചയച്ചു, അ
മ്പു വലിച്ചു വ. ഏറ്റി ബാലിവായിലാക്കായുടൻ
വ. കൈവിട്ടു KR.; rowing etc.; a draught കൾ.
2. spasm സൎവ്വാംഗം വ. യും പിടലിക്കു നോവും
a. med. throe, panting. 3. mod. a train വലി
കൾ എത്തുകയും പുറപ്പെടുകയും.

വലിക്ക 1. To draw, drag, (ഇഴെച്ചു വ.), മരം
വ. (elephants), തട കെട്ടി വ. to harrow. (loc.)
അകത്തോടു വ. (shutting a door). പുരവ'പ്പാൻ
പറഞ്ഞാൽ ഇറയേ വ'ാവു prov. pull down.
അടിച്ചു നിന്റെ തോലും വലിച്ചു കളയുന്നു നോ
ക്കു (says a schoolmaster). തേങ്ങാവ. No. (മാ
ങ്ങ Palg.) to pluck. ശക്തി നന്നായ്വലിച്ചെറി
ഞ്ഞു Sk. flung; also to shoot ഫാലത്തു നേരേ
വ'ച്ചയച്ചു, with double Acc. ബാണസഹസ്ര
ത്തെ നന്നായി വ'ച്ചയച്ചീടിനാൻ ദേവനെ Sk.
വ'ച്ചു കൂരമ്പെയ്തു Bhr. — വലിച്ചുവിഴുങ്ങുക to ab—
sorb, swallow. ചുങ്ക, ചുരുട്ടു etc. വ. to smoke.
വ'ച്ചു കൂകിയാൽ കേൾക്കും jud. aloud. — In
writing: ചുറെച്ചു (ീ), കുനിച്ചു ( ള; കനി
ക്ക 263), മേല്പെട്ടു (◡) വലിക്ക. 2. to row
(തണ്ടു) വലി Imp. 3. v. n. to have spasms,
throes അങ്ങും ഇങ്ങും വ'ക്കും MM. (in a wound).
ചെന്നി വ. a. med.

[ 940 ]
CV. വലിപ്പിക്ക 1. to cause to pull ഭൃത്യന്മാരെ
ക്കൊണ്ടു ശകടം വ'ച്ചു PT. ആനയെ കൂട്ടി
വ. TP. ആനകൊണ്ടു പിടിച്ചു വ'ച്ചു AR.
ആനയുടെ കാലിൽ കെട്ടി വ'ച്ചു വധിക്ക
VyM. to drag to death. ചരക്കു വ'ച്ചു TR.
had the fruits of an orchard taken down.
2. to make to row ഒഴുകുന്ന തോണി കരവ'
ച്ചു TR.

VN. I. വലിപ്പു 1. drawing, pulling (= ചാമത്തല
surf). 2. spasm; pain ഉൾവ., മുയൽവ.
etc.; also വലിച്ചൽ. 3. a drawer.

വലിമ്പു (loc.) a sack, pocket.

വലിയുക 1. T. aM. To be excited ഇവൻ
എന്തെന്നെയും വലിഞ്ഞുടൽ കരുതിനതു, എന്നും
വ'ഞ്ഞിവളെ എയ്തരുതരക്കൻ RC. 2. to be
drawn on or down. തോൽ അഴച്ചലില്ല ഒക്ക
വലിഞ്ഞു പിടിക്കുന്നു med. (thro' swelling),
tight. വെള്ളം വ. to be sucked in, absorbed.
വിമാനം വലിന്തിതു കയില നോക്കി RC. dis—
appeared or fled towards Kailāsa. വ'ഞ്ഞു പോ
യി vanished. പായ്വലിഞ്ഞോടുക Pay. to sail.
കട്ടിവ. to creep. 3. spasmodic pain വലിക
ക്കുത്തുക Nid.

വലിയേ Inf. forcibly, suddenly, without cause.

II. VN. വലിവു the current, absorption, rapid—
ity; palpitation etc.

വലിശം, ബളിശം S. a fish—hook.

വലു, വൽ val 5. (= ബലം). 1. Strong, power—
ful. 2. (= വൾ) great, grown; see വൻ.

വലിങ്ങന in greater measure, larger pieces
(opp. ചെറുങ്ങന).

VN. I. വലിപ്പം 1. greatness, power വ'ത്തിൽ
ഒരു ഘോഷം കേൾക്കായി KumK. = വലിയ.
dignity ഓരോരോ സ്ഥാനവും വ'വും കൊടു
ത്തു KU. (= മഹത്വം). 2. pride വ. കാട്ടുക
TR. വ. ഭാവിക്ക; പുറത്തു വ'വും അകത്തു ഇ
രപ്പും prov. (= വൻപു q. v.).

II. വലിമ 1. (real) greatness; stature, size. V1.
2. power (= വലിവു), also വന്മ.

വലിയ, (n. വലുതു)) great, large, strong. വ.ഛ്ശൻ
father's elder brother VyM.; also = അമ്മാമ
ൻ. — വലിയപ്പൻ eldest uncle, grandfather
(so വ. മ്മ).

വൽ before vowels (aM.) വല്ലടലിൽ, വല്ലാഴി
കടന്തു, വല്ലുടൽ RC; വല്ലടി T. V1. violence,
sacking.

വല്ക്ക, see വക്കുക To catch fish (fr. വല, വലിക്ക?).

വല്പു (T. strength) prh. A fortified position,
hunter's lodge, or enclosure; a corral. വല്പക
ത്തു ൯ വാതിൽ ഉണ്ടു; the game killed വലി
പ്പിൽ കൊണ്ടു വന്നേക്ക. The നായാട്ടാചാരം
comprises കുന്നാചാരവും വല്പാചാരവും; the
leader of the latter is called വലുപ്പിൽ കാര
ണവർ, വല്പിൽക്കാരർ (huntg.).

വല്ക്കം valkam S. (വൃ). Bast or inner bark, cloth
made of it; also ജടാവല്ക്കലങ്ങളാൽ, വല്ക്കലാ
കൊണ്ടു വന്നു KR. (= മരവിരി). — പഞ്ചവല്ക്കാ
ദികുഴമ്പു (of the skin of നാല്പാമരം 546 & ക
ല്ലരയാൽ) med. an electuary.

വല്ഗനം valganam S. (വല്ഗ് to bounce).
Gallop, jump. വ. ചെയ്കയും അങ്ങുമിങ്ങും CG.
combatants on foot.

വല്ഗിതം S. a horse's gallop.

വല്ഗു S. handsome, pretty. വ. ദൎശന, വ. സ
ല്ലാപിനി Nal. fascinating. f.

വല്ലു vallụ 5. (= വൽ). To be able, strong;
def.V. of which past t. വേൎവ്വിടുപ്പാൻ വല്ലീല്ലാ
രും, നാഥനു കാനനപാലനം വല്ലീല്ല CG. could
not preserve. — fut. ചൊല്ലീടുക വല്ലുമാകിൽ
C. S. (& വല്ലുകിൽ) if thou canst. വില്ലെ വെ
ല്ലുവാൻ വല്ലും VCh. may well rival Kāma's
bow. (1st pers. എന്തു ഞാൻ ചൊല്ലവല്ലേൻ CG.
what can I say; also neg.). — Inf. കൊല്ലും വി
ജയനെ വല്ലെന്നാലും CrArj. however strong
he be, or anyhow, mod. Inf. താങ്ങുവാൻ ഉറ്റ
വൎക്കും വല്ലുകയില്ല Bhg. will not be possible.

വല്ല 1. Inf. (see prec). 2. adj. part. able
(see വല്ലപ്പോത്തു); possible, any. വ. നാൾ,
വ. പ്പോഴും at any time. മരിക്കവ. വണ്ണം KR.
anyhow. (so വ. ജാതിയും, വ. വിധത്തിലും).
പോകവല്ലേടവും Bhg. anywhere (& വ'ടത്തും).
വല്ലതും n., വല്ലവനും, വല്ലവർ any. 3. = വല്ലാ
cannot, must not.

വല്ലപ്പോത്തൻ (2) hunting name of deer. വ
ല്ലാനപ്പോത്തു hunting name of bison (കാട്ടി).

[ 941 ]
വല്ലാ (= ഒല്ല) 1. Is not strong or able മുതു
മാൻ ഓട്ടം വ. prov. മലയാളത്തിൽ ഇരിക്ക വ.
ഞ്ഞു KU. could not. വ. ഞ്ഞുഴലുന്നു Anj. to be
miserably off. ചൊല്ല വ. യ്കിലും Anj. though
unspeakable. 2. ought not, must not. ൟശ്വ
രന്മാർ ചെയ്തതൊക്കയും ചെയ്യവല്ല Bhg. Gods
not to be imitated in all things. 3. the 1st
pers. കൂപ്പുക എന്നി മറെറാന്നു വല്ലേൻ CG.;
3rd pers. plur. ആരും പോകവല്ലാർ none could
go. ഒന്നുവല്ലാർ CG. good for nothing.

വല്ലാതേ 1. disabled മിണ്ടുവാൻ വ. CG. not
able; ഏതുമേവ. CG. understanding nothing.
helplessly. വ. ചാകുന്നതെന്തിന്നിപ്പോൾ SG.
വ. മരിച്ചു in despair. മരിക്കുന്ന നേരത്തു
മൎത്യനു വ. തോന്നും KR. feels perplexed,
miserable. അവൻ വല്ലാതേ ഇരിക്കുന്നു No.
he is badly off (also has degenerated etc.).
2. different from what ought to be വ'തു
ള്ളൊരു മന്ത്രി CrArj. dangerous, disastrous,
wicked. ജന്മത്തെ വ. യാക്കീടൊല്ലാ Anj.
don't destroy (= നിഷ്ഫലം).

വല്ലാത്ത 1. helpless. വല്ലാതെ ബാലന്മാർ AR.
we poor boys (or bad boys). 2. = ഒല്ലാത്ത
bad, vicious, dangerous മുഖം ഒരു വ. ചേ
ലായി കാണുന്നു jud. a wicked look.

VN. I. വല്ലായ്ക V1. trouble, disgrace.

II. വല്ലായ്മ 1. distress അവിടത്തേ ഇല്ലായ്മയും
വ. യും അറിയാമോ poverty. 2. fault, crime
കൊന്നീടിൽ വ. യാമല്ലോ CG. വ. വന്നാൽ
പൊറുക്കെന്നതേ ഉള്ളു Mud. your wrong.
എന്റെ വ. പൊരുത്തു കൊള്ളേണം jud.
വ. വന്നതെല്ലാം മെല്ലെന്നു ക്ഷമിക്ക CrArj.
വ. കളെ ക്ഷമിക്ക PT. വ. ചൊല്ലി കാക്കൽ
വീഴുവിൻ Brhmd. confess!

വല്ലിച്ച V1. = വല്ല, വാച്ച any.

വല്ലു 1. what is good, proper വല്ലും വല്ലായ്മയും
ചെയ്തു KU. 2. = വല്ലി 1.

വല്ലുവോൻ 1. able കൊല്ലുവാൻ വ'ർ AR. 2. =
വല്ലവൻ any, വല്ലോനും. 3. see under വല്ലി.

വല്ലം vallam (S. പല്ലം see വള്ളം). 1. A large
basket, to hold grain, grass, charcoal. വ. ക
ണക്കേ വയറു RS. വ'ത്തിന്നകത്താക്കി PT. വ

ലിയവന്റെ വ. തുറക്കുമ്പോൾ prov. ഇല്ലവും
ചെല്ലവും വ'വും വൎദ്ധിക്കും SiPu. ആലവ. etc.
2. the belly ഇല്ലം നിറെച്ചാൽ വ. നിറെക്കേ
ണം prov. 3. a place for watering fields
(loc.).

വല്ലവട്ടി So. a basket or safe = വള്ളം 2 (നി
റ 559); so ചപ്പുവല്ലോട്ടി (contr.)

വല്ലകി vallaγi S. A lute, വീണ.

വല്ലഭം vallabham T.M. (വൽ, വല്ലു). 1. Power,
might വല്ലവമുള്ളതോ മടവാരിൽ നിനക്കേ RC.
വ. എഴും നിരൃതി RS. വ'മോടു യുദ്ധംചെയ്ക
Bhr. കോപം അകറ്റുവാൻ വ. ആൎക്കുമില്ല PrC.
വ. ഉള്ളവനു പുല്ലും ആയുധം prov. വ. ഉണ്ടെ
ന്നാകിൽ പൂരണം ചെയ്യും KR. 2. capacity,
sense. വ'മോടതു വാങ്ങുക Mud. Be prudent &
take it.

abstr. N. വല്ലഭത്വം 1. So. majesty. 2. S. love.

വല്ലഭൻ 1. M. powerful വ'ന്മാരായുള്ള വാന
വർ KR. 2. S. favorite, a husband, master
വല്ലവീ വ. CG. Kṛšṇa. വല്ലഭപ്രാണ Bhr.
a wife that will not survive her husband.
3. S. the chief herdsman (വല്ലവൻ).

വല്ലഭ S. f. beloved, a wife, mistress.

വല്ലയം T. aM. a javelin; a hole, burrow V1.

വല്ലരി vallari S. (= വള്ളി). 1. A creeper വ.
ജാലങ്ങൾ മരങ്ങളെ പിടിച്ചു പൂണുന്നു CG. In
Cpds. (= കൊടി) പുരുവവ. യിണ വളഞ്ഞിള
കി RC. 2. a flower—bunch, compound pedicle
(= പൂന്തൊത്തു, മഞ്ജരി).

വ. പ്പറ or വല്ലിപറ a cymbal. S. ഝൎഝര.

വല്ലവൻ 1. S., f. വല്ലവി. A herdsman = വല്ല
ഭൻ 3. CG. 2. M. see വല്ല.

വല്ലി valli 1 .(= വല്ലു). Proper subsistence given
in kind to slaves or day—labourers വ. & വല്ലു
കൊടുക്ക V2. (measured with വല്ലിപ്പറ, — ഇട
ങ്ങാഴി). കിടപ്പുനിലം നടത്തുവാനായി വേണ്ടു
ന്ന വിത്തം വ. യും മൂരികളും കൊടുത്തു TR. വ.
പ്പൊഴുത്തി = കൂലിപ്രവൃത്തി. 2. S. = വള്ളി q.v.;
കല്പകവ. VCh. = വൃക്ഷം.

വല്ലായൾ a slave വല്ലിയാളർ ഉടമക്കാർ Mpl.
song, VyM.

വല്ലോൻ 1. see വല്ലുവോൻ. 2. (വല്ലവൻ?).

[ 942 ]
a head—man of Pulayas V1.; pl. വ'ന്മാർ; f.
വത്തി.

വവം V1. A drumstick (loc).

വവ്വായി, വവ്വാലി (loc.) a fox (T. വവ്വുക
to snatch).

വവ്വാൽ T. Trav. Palg. a bat = കടവാതിൽ.

വശം vašam S. 1. Wish, will മുങ്കാലും പിങ്കാ
ലും ഒരുവ. തന്നേ നീക്കുക MC. (gait of giraffe).
power നെയ്വാൻ വ. ഇല്ല TR. എനിക്കതും വ.
ഇല്ല VetC. cannot, don't know (= ശീലം).
2. subjection, dependence, being tamed or
mastered കോപത്തിൻ വശത്തിനെ പ്രാപിക്കാ
മോ KR. ആനയെ, ദേവിയെ വ. വരുത്തുക
KR. അവളെ വശത്താക്കി obtained. സ്ഥലം
എന്റെ വ'ത്തിൽനിന്ന് അവന്റെ വ. ആയ്ത
എങ്ങനേ MR. how did it change its possessor.
കൈവ. 3. side നാലുവശത്തിലും അയൽ VyM.
ഇരുവ'ത്തും ഇരു പാട്ടുകാർ, മുൻവ. Trav. കി
ഴക്കുവ., കീഴ്വശത്തു MC. 4. adv. through,
with: പണം കൃഷ്ണന്റെ വ. കൊടുത്തയച്ചു, അ
വൻ വ. കൊടുത്തയച്ച എഴുത്തു TR. അവൻ വ.
ഉണ്ടു MR. (= വക്കൽ).

വശ S. a woman, wife (see വശൻ); a cow.

വശംകെടുക 1. to be disabled as by age, sick—
ness, fatigue കൈകാൽ വ'ട്ടു മുടങ്ങി Anj.
ദേഹം ഏറ ഉലഞ്ഞു വ'ട്ടു, വലഞ്ഞു വ'ട്ടു VetC.
2. to be bewildered നീന്തിത്തളൎന്നു വ'ന്നൂത
യ്യോ CG. എങ്ങളിൽ ഇന്നിവൻപാരം വ'ട്ടാൻ
CG. quite enamoured of us (= പരവശം).

v. a. വശംകെടുക്ക to disable വ'ത്തീടൊല്ലാ
Anj. കിടാങ്ങളെ നുള്ളിയുണൎത്തി വ'ക്കും
CG. will drive mad.

വശക്കേടു being disabled, disorder ofbody or
mind വ. കൾ ഉണ്ടായി ശമിച്ചാൽ Nid. വ.
എന്നു കേട്ടുഴറി വന്നു ഞാൻ Mud. to utter
distress. വ. മമ ശമിപ്പിച്ചായി Bhr.

വശക്രിയ = വശ്യപ്രയോഗം.

വശഗം S. obedient, subject ഈ ശരീരം കൎമ്മ
വ'മല്ലോ Bhg. — so മായാവശഗതൻ Sah.
സുന്ദരീവൎഗ്ഗം നിണക്കു വ'തം AR. are at
thy service. — വശഗേന്ദ്രിയനായ്വാണു Bhr.
having subdued the senses & organs.

വശത S. 1. subjection. 2. dexterity, practice,
use. 3. regularity, industry V1.

വശൻ S. subject, subdued അവനു വ'നായി
VetC. വ'നല്ലെന്നു വന്നുകൂടി CG. turned out
disobedient.

വശപ്പെടുക to be subdued etc. (= വശമാക).

വശപ്പെടുക്ക Bhg. to subdue.

വശമാക 1. to come into one's power or pos—
session, മാനസം അന്യവ'യി Bhg. under
foreign influence. ഭൃത്യനു വ'യ്വന്നിതു രാജ്യം
Mud. 2. to be learned വശമായിട്ടില്ലേ?
പാഠം വശായി vu. — negV. എനിക്കു വശ
മല്ല not mine, not mastered; (also = ഇല്ല)
നടപ്പാൻ വ'ല്ല cannot. നടപ്പാൻ വ'ല്ലാഞ്ഞു.

v. a. വശമാക്കുക to subdue, master, bring
under influence, teach. അന്യവ. to aba—
lienate. ദേവകളെ ബലത്തിനാൽ തന്നു
ടെ വ'ക്കി KR.

വശള T. M. C. (Tdbh. of വത്സല). Portulaca
oleracea GP64. വെള്ളവ. Basella alba. —
വശളപ്പുൽ Rh. Malaxis. [വ MR.

വശാൽ S. Abl. (2. 4) through ചില സംഗതി

വശാനുഗൻ S. = വശഗൻ f. i. തവ വ'ൻ AR.

വശി S. 1. ruling. 2. having subdued the
senses വശിയായിട്ടുള്ള മുനിഗണം KR.

abstrN. വശിത്വം = ത്രിഗുണങ്ങളിൽ അസം
ഗത്വം Bhg. a Siddhi; self—possession,
power of subjecting all to oneself.

denV. വശിക്ക to will, rule? ഭാവനകൊണ്ടു
വ'ച്ചു നിന്നീടുന്ന ഗോവിന്ദരൂപൻ CG.

വശീകരം Adj. Subduing സ്ത്രീകൾക്കു വ.
Tantr. = വശ്യം. enticing, enchanting; വ'ക്കാ
രൻ a charmer — വശീകരിക്ക to subdue, gain,
enchant. കാമലീലകൾകൊണ്ടു ശൂദ്രനെ വ'ച്ചു
SiPu. — അവനെ വശീകൃതമാക്കി CC. got hold
of him; so വശീകരണം; അംഗനാവശീകാര
പ്രയോഗം Nal. art of gaining women.

വശ്യം S. 1. governable, docile, obedient വേ
ശ്യക്കു വ'നായി SiPu. 2. = വശ്യാൎത്ഥം a
philtre, enchantment അശ്വങ്ങൾക്കാകുന്ന
വ'ങ്ങൾ എന്തു CG. ലോകവ., സ്ത്രീവ., ആ
മരണാന്തവ. Tantr. വശ്യപ്രയോഗം.

[ 943 ]
വഷളം vašaḷam (V1. വഴലൻ q. v.). Bad, foul,
spoiled. വ'ൻ wicked. എന്നെ വഷളായി പറ
ഞ്ഞു, വളരേ വഷളത്വമായി പറഞ്ഞു abused. —
വഷളാക്ക to corrupt, deprave.

വഷൾ vašaṭ S. Exclamation in sacrifice.
വഷൾക്കാരം.

വസ vasa S. Fat, bacon (see വപ). വസകൾ
മുന്നാഴിയും VCh. in the human body; മാംസം
പുഴുങ്ങി ഊറ്റി എടുക്കുന്ന നൈ വസ Nid. fat
of broth.

വസതി vasaδi S. (വസ്). 1. Stay during
night, abode തവ വ. ക്കു പെരിക നല്ലൊരു
ഗിരി KR. 2. the night വ. തന്നിൽ ചെന്നു
KR. 3. (loc.) useful, commodious, homely.

വസനം S. 1. dwelling, വസനാൎത്ഥം Bhg. = വ
സിപ്പാൻ. 2. cloth, Nal.

വസന്തം S. (വസ് to shine, L. ver) 1. spring,
March—May (2 months) വന്നു വ. വിളങ്ങി
വനങ്ങളും Si Pu. നല്ക്കാലവ. അക്കാലം വ
ന്നു KR. വ'ക്കാലം; വസന്തക്കാറ്റു SW.
wind, considered as causing small—pox.
2. a plague, dysentery വ'ജ്വരം; വ'ക്ലേ
ശം V1.

denV. വസിക്ക 1. To dwell. മനസ്സിൽ വ'
ക്കും TR. I cannot get it out of the mind. 2. to
sit വ'ക്കേണം ഭവാൻ അരുതല്ലോ നില്പാൻ
Mud. 3. auxV. = ഇരിക്ക, f. i. കരഞ്ഞു വ'ച്ചു
Bhg. wept on.

CV. വസിപ്പിക്ക 1. to settle, place നിന്നെ
സ്വരാജ്യേ വ'ക്കും Nal. മുന്നം ഇരുന്നവണ്ണം
വ'ച്ചു Bhg. സ്വൎഗ്ഗത്തിൽ സുഖിച്ചു വ'ച്ചാൻ
UR. — fig. ൟശ്വരനെ ചേതസി വ'പ്പാൻ
എന്തുപായം SiPu. 2. to make to sit പീ
ഠാന്തേ വ. CC. രത്നാസനാഗ്രേ വ'ച്ചു Si Pu.
enthroned. ആസനേ Bhg.

വസിഷ്ഠൻ S. richest; N.pr. a Rishi.

വസു S. 1. weal, wealth. വസുധ the earth.
—. വസുദേവൻ N. pr. Kṛšṇa's father. 2. a
god or demi—god വസുക്കൾ എണ്മരും, ഉമ്പ
രിൽ വമ്പുതേടും വ. ക്കൾ Bhr. (333 or 8).

വസുന്ധര S. 1. the earth = വസുധ, വസുമ
തി. 2. a time of great mortality (വ.ാ യോ

ഗം Mars, Jupiter & Saturn meeting in one
sign), see വസന്തം 2.

വസുവാസി, വസ്വ —, (വചുവാശി T.) a medi—
cine or spice V1.

വസൂരി vasūri, (മ — S.) Small—pox of many
kinds: ആനച്ചിറിയൻ, അമരി, കല്ലമരി, മുതിര
പ്പരപ്പൻ, എഴുത്താണിക്കുത്തൻ, കണ്കുഴിയൻ,
ആനയടിയൻ, കൊത്തമ്പാലരി മണിയൻ (778),
ചക്കമുളളൻ etc.; വസൂരി ചപ്പുക 346. = അമരുക.
വ. മുറിച്ചുവെക്ക, കീറിവെക്ക, കുത്തുക to vac—
cinate, as കുരുപ്പു (mod.).

വസൂൽ Ar. waṣūl; Collection, the revenue
collected (opp. വാക്കി).

വസ്തി vasti S.1. The bladder വത്തിമുറിഞ്ഞാൽ
MM. 2. a bag made of bladder, serving as
syringe ധാരയും വ. യും ഉത്തമം, വ. പിടിക്ക
മുതലായ ചികിത്സകൾ Nid. injections. വ. ക്രി
യ, വ. പ്രയോഗം med. (* മൂത്രം 850.).

വസ്തു vastu S. (വസ്). 1. Substance, matter.
പരാപരവ. VilvP. the Absolute. ഇതത്രേ വ.
true, real. വ. വല്ല എന്നു പറഞ്ഞു TR. no price,
very cheap. അവനെക്കൊണ്ടൊരു വ. വരാ
ChVr. he will not avail. 2. thing, property
അവന്റെ വ.വിൽഅൎഹതയുള്ളവർ VyM. heirs.
വ. സംബന്ധമില്ലാതാക്കുക TR. to dispossess,
disinherit. വ. വിന്മേൽനിന്ന് വ. നോക്കിക്ക
ണ്ടു പത്തിന്നു രണ്ടു ഇങ്ങു തരേണം എന്നരുളി
ച്ചെയ്തു TR. ഒരു വ. കിട്ടി something, അതാത
വ. അതാതസ്ഥലത്തു വെക്കേണം No. vu. a
place for everything & everything in its place.
3. weighty action വ. വായി ഗമിപ്പതിന്നാർ Sk.
as ambassador. ബുദ്ധിസംസ്കാരത്തിന്നായി എ
ത്രയും വ. ചെയ്താൻ Bhg. strove for. ചില വ.
ചെയ്വാൻ ഭാവം ഉണ്ടു, ഏറ്റങ്ങളായിട്ടു ചിലവ.
ചെയ്തു TR. fought. ചിലവ. എന്നോടും വന്നു
പോം TR. I shall not keep quiet. അടിയനു
വേണ്ടിയൊരു വ. വേണം Bhr. 4. provender
കോട്ട വളഞ്ഞു വ. വും തണ്ണീരും മുട്ടിച്ചു Ti. — വ.
വും ശുദ്ധിയും (Sāktēya's) liquor & meat.

വസ്തുത reality, full truth of a matter ചോദി
ച്ചാറേ ഉള്ള വ. പറഞ്ഞു jud. related accu—
rately; contents വായിച്ചു വ. അറിഞ്ഞു.

[ 944 ]
വസ്തുമുതൽ (2) property. വ'ലുകൾ ഒഴിച്ചു വാ
ങ്ങിപ്പോയി TR. real property. അവിടേ ഉ
ള്ള വ. കൊണ്ടുപോയി chattels. വ'ലും സ്ഥാ
നവും പിടിച്ചടക്കി TR. dispossessed me. So
വസ്തുവക.

വസ്ത്രം vastram S. (L. vestis). Cloth, clothes
വസ്ത്രാഭരണം; വസ്ത്രഭോജനം = അന്നവ. main—
tenance, വ. കൊടുക്ക a substitute for marriage,
six pieces (മുറി) being annually given, the
first with the knowledge of the local authori—
ties. — വസ്ത്രവാൻ well dressed.

വസ്സി Port. vaso; Vessel, basin.

വഹ, see വക.

വഹം vaham S. (വഹ്, L. veho, G. 'echō).
Driving, bearing, conveying (ജലവഹൻ PT.
a cloud). — വഹനം id. — ജനനീവാക്കു മനസി
വഹനീയം ChVr. to be borne.

വഹിക്ക 1. To convey, drive, bear മഹാ
ദുഃഖം വ'ക്കുന്നു ദേവി SiPu. ഞാൻ തവ പത്നി
യെ വ'ച്ചീടുന്നേൻ Bhr. I marry; രാജ്യം വ. മു
ന്നേപ്പോലേ Sk. rule. ജയശ്രീയേ വ'ച്ചു VetC.
gained. സാരാത്ഥ്യം വ. Bhr. to undertake. വി
നയം ഇന്നിയും വ'ച്ചുകൊൾക KR. to hold. നി
യോഗം വഹിപ്പതു VetC. to obey. 2. to be able
വഹിക്കുന്ന പോലേ തരും ദ്രവ്യം എല്ലാം SiPu.
— Neg. V. എനിക്കു പിടിക്കുകയും വഹിയാ TR.
ഏതും ഉരിയാട്ടം ആരോടും വ. യായ്ക Bhg. (a
curse). വഹ്യാതകൎമ്മങ്ങൾ തുടങ്ങിയാൽ Bhg.
intolerable, (see വയ്യാ). [had conveyed.

CV. ഇവ ഒട്ടകങ്ങളെക്കൊണ്ടു വഹിപ്പിച്ചു Nal.

വഹിത്രം S. a boat.

വഹിസ്സ, see ബഹിഃ.

വഹ്നി S. fire (m., but അത്യന്തശീതളയായിതു
വ. യും AR. f.) = അഗ്നി as conveying gifts
to the Gods.

വഹ്യം S. a vehicle.

വള vaḷa 5. (വൾ, S. വലയം). 1. A ring, round
cake of cow—dung etc. 2. a bracelet (കൈ—,
കാൽ—, തോൾ—, വരിയൻ—, ഒഴുക്കൻ—). തരി
വളകൾ വിരിവളകൾ Nal. വലങ്കൈക്കിട്ട വ.
TP. രണ്ടുകൈക്കു ൨ വളയും കൊടുത്തു TR. വ.
കഴിക്ക, ഊരുക. (പൊള്ള 720). 3. the cross—
bars that support the rafters of a roof,

wooden needle driven into the rafters (below
2; near the corners above 1). ചതിരവ., വ.
യും പിടിച്ചവിടേ നില്ക്ക TP. in the veranda.
4. a snake's skin വ. അഴിക്ക MC. വ. കഴിച്ച
പാമ്പു V1. the slough.

വളകഴിപ്പൻ (4) a venomous snake with black
& white rings, വളയപ്പൻ.

വളക്കത്തി V1. a scimitar. [closing.

VN. I. വളച്ചൽ crookedness, arching, en—

വളച്ചെറുമൻ Er̀. Palg. = പുലയൻ.

വളത്തടി KR. a certain weapon.

വളതട്ടുക (3) to drive wooden needles into the
rafters of a roof. വ. ട്ടിയപുര; ആനനട
നാലും കൊത്തിത്തൂണിട്ടു തുമ്പിക്കൈകൊത്തി
വളയും തട്ടി TP.

വളപ്പുര an arched cabin on a boat.

വളപ്പുഴ a small worm (വളം 2).

വളഭി S. a bower or turret on a roof മണിവ.
യുടെ മുകളിൽ Nal. വളഭീഷുനിരക്കവേ ആ
നന്ദിച്ചു KumK.

വളയം (& വലയം S.) 1. a bracelet. 2. the
larynx (or temples?) വ. വീങ്ങുക Nid 30.
— വ. വട്ടക (B. വളയർ വട്ടക) a spittoon,
bird—cage; see വളർ.

വളയക്കം a round slice of a cocoa—nut.

വളയപ്പൻ = വളകഴിപ്പൻ.

VN. II. വളയൽ 1. surrounding, rings on the
inside of an umbrella. താമരവ. lotus—stalk
MM. വ. ക്കുരു സ്ത്രീവൎഗ്ഗത്തിന്നുണ്ടാവു a. med.
boils round the loins. വ. പാമ്പു the veno—
mous ring—snake. 2. T. arm—rings (of
glass), hence: വ. ഉപ്പു Nitrum soda. 3. a
hoop held breast—high ഒന്നാം വ'ലിൽ പാ
ഞ്ഞു (in കളരി) TP.

വളയുക 1. v. n. To bend, be curved വ'
ഞ്ഞ കത്തിക്കു തിരിഞ്ഞ ഉറ prov. വളഞ്ഞ ദേ
ഹൻ Bhr. crook—backed — neg. വളയാത്ത തെ
ങ്ങില്ല prov. 2. v. a. to surround. എന്റെ അടു
ക്കേ വ'ഞ്ഞിരുന്നു jud. sat around. സിന്ധു പോ
യി വളഞ്ഞുള്ള ഭൂമി KR. അവനെ ചെന്നു വളയ
TP. ആളെ അയച്ചു പുര വ. TR. to besiege. കോ
ട്ട വ. KU. കോട്ട വ'ഞ്ഞാർ ചുഴലവും KR.

[ 945 ]
VN. III. വളവു 1. a bend, curve, arch. കൽവ.
V2. bomb—proof. അവളുടെ വ. നിവിൎന്നു പോ
യി Bhg. = കൂൻ; വ. തടി crooked timber.
വ. പടി a curved wood fixed on the top
of a baggage boat. 2. T. So. = വളപ്പു 2. V1.

a. v. വളെക്ക 1. To bend, vault വ'ച്ചു കെ
ട്ടിയാൽ എത്തിനോക്കും prov.; to enclose, coil
up. 2. v. n. വളെച്ചുവന്നു PT. I came round
about. തെക്കോട്ടു വ'ച്ചു പടിഞ്ഞാറേ ചെന്നു,
വളെച്ചിട്ടു പെരുവഴിയൂടേ വരുവാൻ KR.

IV.വളപ്പു 1. bend as of a way, arch = വളവു.
2. No. enclosure of a house, compound,
premises വ'പ്പിൽ കൊത്തുന്നതു prov. വ. ക
ളിൽനിന്നു തെങ്ങു മുറിക്ക TR.

വളവെക്ക (1. 2) No. to put a plate supported
on a pad or ring (made of the roots and
stalks തിര ആക്കിട്ടു) of ൟശ്വരമുല്ല on
the stomaoh (വയറ്റിന്മേൽ വളെച്ചു വെക്ക)
of a patient, when he is covered up.
Poisonous black matter (വയറ്റിൽ അക
പ്പെട്ടു പോയ വിഷം) is said to be found,
after some time, on the bottom of the
plate = കൈവിഷം എടുക്ക (superst.)

വളം vaḷam (T. strength, fertility വൽ). 1. Ma—
nure വ. ഇടുക, കൂട്ടുക to manure. കടച്ചിച്ചാ
ണകം വ'ത്തിന്നാകാ, (met. so children's wis—
dom etc. = silence!), വ'ത്തിന്നു തഞ്ചം വേണ്ടാ
prov. കുടിവളം sweepings etc.; ചാണകം ചി
ക്കി വളം ആക്കി (= പൊടിവളം). വ'മതിൽ
മുളെച്ചെഴും വാഴ പോലേ ChVr.; fig. plenty
of resources, help ദോഷത്തിന്നു വ. ആയി
vu. — (Palg. = ചാണകം cow—dung, വളപ്പിര
ട്ടി = വളം, വരളി). 2. a small worm (വള
പ്പുഴു) B. [blain, kibes V1.

വളങ്കടി (2) itching bite of a worm B.; chil—

വളപ്പാടുള്ള നിലം fertile soil.

വളർ vaḷar (വൾ = വൽ). 1. Great, strong ആ
ണു പോകാത വ. കപ്പലുകൾ Bhr. വ. പള്ളി
യറ പൂവാൻ RC. majestic. വ. ഗംഗ Anj.
2. a large beam; a smaller beam put on the
main beam of a roof. 2. a big stick പച്ച
വ. ഒന്നു കൊത്തി TP. ആനക്കാരന്റെ വ. MC.

longer than തോട്ടി with an iron head. ആന
യെ വിറ്റാൽ വളരും വില്ക്കേണമോ prov. വ.
മാമല പോലേ തടിച്ചു KR.; also a weapon
വ. ശൂലങ്ങൾ RC. (or = 1). 4. a jungle—squirrel.
5. a boat larger than വഞ്ചി.

വളൎത്തടി (3) or വളതടി q. v. KR 3.

വളൎപ്പട്ടണം N. pr., S. വൃദ്ധിവുരം KM. residence
of Kōlattiri after Māḍāy had been forsaken
വളൎഭട്ടത്തു കോട്ട KU. വളൎവട്ടത്തു കോയി
ലകം TR. വളോടത്തു കോട്ടയിൽ വാണവ
രും വാണവരേ അനന്തരവന്മാരും (are
yearly cursed by the officiating priest at
Pāyāwūr); now ruins.

വളർവട്ടക V1. a spittoon (& വളയർവ. — B.)

വളരുക T. M. Tu. C. 1. To grow, increase
വളൎന്തതോല്പരം RC. വാലിന്മേൽ വളൎന്ന തീ
പിടിപ്പിച്ചു KR. large. കാഞ്ഞു വളരുക 238. —
Inf. വളര, വളരേ much, many, very. അവ
ൎക്കു വ'രേ കണ്ടുള്ള സങ്കടം TR. 2. auxV.
to become ഋണപാതകന്മാരായ്വ'ം ജനങ്ങൾ
VCh. = തീരുക.

v.a. വളൎക്ക 1. To bring up, foster, rear,
train പെറ്റുവളൎത്തുള്ളൊരമ്മ CG. അവന്റെ
വളൎത്തമാതാവു CC. എടുത്തു വളൎപ്പൂതും ചെയ്തു
KU. adopted. എച്ചിൽ കൊടുത്തുവളൎത്ത കാകൻ
Bhr. വളൎത്ത (vu. വളത്ത) കാടു jungle left to
grow. 2. to augment ആയാസം, ആനന്ദ
ത്തെ വളൎപ്പവൻ Anj.

വളൎത്തുക id. 1. to raise, rear കുഞ്ഞനെ വള
ൎത്തി TR. അഗ്നിവളൎത്തിപ്പതിക്കും Sk. 2. to
indulge, augment ദുഷ്കൃതം, മോഹത്തെ വള
ൎത്താതേ VCh.

VN. I. വളൎച്ച growth, tallness, stature. വ.
യിൽ എത്താത്ത കന്നു No. vu. not full—
grown. രണ്ടു വയസ്സിന്റെ വ. കാണുന്നു
seems to be 2 years old. — So വളൎമ്മ. —
II. വളൎപ്പു & വളൎത്തൽ bringing up.

വളവളാ എന്നു T. M. (Onomat.) The sound of
babbling.

വളി vaḷi T. M. (= വലി?). Breaking wind അ
ധോവായു (low), ഇട്ട വ. കണ്ടിയിൽ പോകുമോ
prov. — വളിക്ക id. V2. (B. to fast, betray

[ 946 ]
shame. — വളിപ്പു mouldiness. — വളിച്ചി one
who betrays confusion, a fool).

വളിഞ്ചിയൻ vaḷińǰiyaǹ & — ള—No. (T.
വള്ളിചു neatness?). The caste of barbers &
hair—cutters (f. i. of Mugayars), വണ്ണത്താനും
വ'നും കൃഷി അരുതു prov.

വളുതം valuδam (T. വഴുതു, or=വളവു?). A lie
=പൂളം; വ. പറയുന്ന ജിഹ്വ, ഈ വാൎത്ത വ'മ
ത്രേ, കുരളയും വ'വും പറകൊല്ലാ Anj. — വളു
തക്കാരൻ a cheat.

വളുസം So. id. വളുസവാൎത്ത Nasr. — വ'സാ
ക്ഷി V1. perjury.

വളോടം vu. = വളൎപ്പട്ടണം.

വൾ, വള്ളു vaḷ T. M. (round, encompassing;
aC. ring). 1. The groove in which the ramrod
is fixed. 2. (T. thong) stalks of palm—leaves
to stitch an umbrella with. 3. (=വളുതം)
lie, whence ഭള്ളുV1.

വള്ളം vaḷḷam T. M. (Tu. C. large corn—measure).
1. A canoe, boat of one trunk, in size be—
tween തോണി & മഞ്ചി; വള്ളക്കാരൻ,— ത്തുടർ‍,
— പ്പടി, — പ്പലക, — പ്പാട്ടു etc. — വ'ത്തടി B.
timber roughly out in shape of a canoe.
2. = വല്ലം, a large bamboo basket holding
200 — 400 പറ of rice. 3. a small measure
നരന്തച്ചാറു മൂവ., ഇരി വ. ഉപ്പു a. med. (S.
weight of 2 or 3 കുന്നി).

വള്ളൽ vaḷḷal T. aM. (encompassing?). 1. A
liberal king, munificent അയോത്തി നകരാളും
വ., വ. തൻ ജനകൻ RC. വ. ഇറസൂൽ നെ
ബി, വ'ലാന നബി കോജ Mpl. song. 2. B.
being bulged in, prh. പള്ളം? 3. = വള്ളി
Convolvulus repens ചെറുവ. Hydrolea Zeyl. Rh.

വള്ളി vaḷḷi T. M. C. Tu. (S. വല്ലി fr. വൾ).
1. A creeper, vine; fig. വ. കൊടുക്ക, എടുക്ക
an earnest. 2. No. the pepper—vine കുഴിച്ചി
ട്ട വ. നോക്കായ്ക TR.; also കുഴിവ. pepper newly
planted, നുകം പതിഞ്ഞതു of the height of a
yoke; usually sorted as ശിശുവ., അഫലംവ.,
ഫലം വ. TR. വ. വെട്ടുക, കൊത്തിവലിക്ക
(rebels' action). വള്ളി ചോൎന്നു 398. 3. the
mark of ഇ (—ി), ചുറെച്ച വ. of ൟ (— ീ).

4. കാതിന്റെ വള്ളി (വക്കു) the expanded ear—
lobe of females. 5. വള്ളി T. Palg. Subrahma—
nya's wife, N. pr. f., hon. വള്ളിയമ്മ, വള്ളിച്ചി
(അച്ചി).

Kinds: കാട്ടു — Dioscorea bulbifera, കൎപ്പൂര—
Lavandula carnosa, നൂൽവ. (or പന്നിവ.)
Dalbergia scandens, കപ്പൽവ. = വള്ളിക്കിഴങ്ങു;
വട്ടവ. Cocoulus orbiculatus Rh. (see under
വള്ളൽ). വള്ളിക്കാഞ്ഞിരം = ചെറുകാഞ്ഞിരം.

വള്ളിക്കാണം So. earnest money.

വള്ളിക്കാതു No. the rim of the external ear
(from the anthelix to the lobe).

വള്ളിക്കിഴങ്ങു Convolvulus batatas പെരുവ.
Dioscorea alata. B.

വള്ളിക്കുടിൽ a natural arbour വ'ലിൽ കിടന്നു,
വ'ലകം പുക്കു SiPu.; so വള്ളിക്കെട്ടിൽ ഒളി
ച്ചു KR.

വള്ളിക്കൊടി (2) the pepper—vine.

വള്ളിക്കൊട്ട a basket of creepers.

വള്ളിത്തടം (2) 4–5 (വള്ളിത്തല) pepper—shoots
planted together. [dragging it.

വള്ളിത്തുള a hole in timber or a boat for

വള്ളുവൻ vaḷḷuvaǹ T. M. (വള്ളൽ?). 1. A
priest of the Par̀ayas; a low caste sageവള്ളു
വച്ചാത്തൻ, വള്ളോൻ who wrote the വള്ളുവ
ച്ചിന്തു. 2. a caste of slaves, ranking above
the വേട്ടുവർ, famous for the beauty of their
women (വള്ളുവത്തി), never seized by alligators
(prov.), occupied with കൂലിപ്പണി, മന്ത്രവാദം,
fishing & ferrying.

വള്ളുവനാടു N. pr. a district, originally ruled
by വള്ളുവക്കോനാതിരി of the ആൎങ്ങോട്ടൂർ
dynasty (വള്ളുവക്കോയില്പാടു), who had re—
ceived Chēramān's shield, the charge of the
Mahāmakham & 10000 Nāyars, but was dis—
possessed by Calicut. KU. വ'ട്ടുകരേ തുക്ക
ടി TR.

വള്ളോടി N. pr. a class of noblemen, = വള്ളുവ
നാടി?, as വള്ളുവയടി നമ്പിയാതിരി Port.

വള്ളൂരം vaḷḷūram S. Dried meat, salt—fish V1.

വഴ vaḻa V1. A beam serving as bridge.

വഴങ്ങുക vaḻaṅṅuγa T. M. C. Tu. (വഴു). 1. To

[ 947 ]
follow suit, yield നാലാൾ പറഞ്ഞാൽ നാടും വ
ഴങ്ങേണം prov. മാപ്പിള്ളമാൎക്കു വഴങ്ങി നായർ
ഇരിക്കയില്ല TR. മിഞ്ചിപ്പോവാൻ ഞാൻ വഴ
ങ്ങേൻ RC. I shall not oringe for my life. കെ
ട്ടുവാനായി വഴങ്ങി നിന്നു CG. submitted to be
bound. വഴങ്ങിയവൻ a vassal, അങ്ങോട്ടു വ.
subject to your Highness. തൃക്കാക്കൽ വ'വാൻ
അവസരം ഉണൎത്തിച്ചു KU. begged for an audi—
ence. ആയുധം വ. Nāyar's salute. മാർപാപ്പാ
യ്ക്കു കീഴ്വ. CatR. — എന്നോടു പറയേണ്ട അതു
അവന്റെ കൈയിൽ വഴങ്ങി No. (vu. വയിങ്ങി)
it's his concern. 2. to bend (= വണങ്ങുക) to
be flexible, wither. So. 3. v. a. to ask humbly
യാത്ര വഴങ്ങിപ്പോന്നു KU. രക്ഷികളോടു വിട
വഴങ്ങേണം PT. 4. to grant a favour. വഴി
വ. to give way. പോവാനായുള്ളൊരു വാതിൽ
ഞങ്ങൾക്കു വ'ണം CG. (said to an elephant—
driver). എന്തൊരു വരം വഴങ്ങി VilvP. പെൺ
പിള്ളയെ ഇന്നെനിക്കായ്വ'ണമേ CG. താർബാ
ണൻ വ'യാൽ by Kāma's permission. വഴങ്ങീല്ല
ങ്ങുപോരുവാൻ CG. did not allow to return, Bhr.

VN. I. വഴക്കം 5. (1) Submission, obedience
അവൻ എനിക്കു നല്ല വഴക്കമാകുന്നു No. vu.; വാ
ഴുന്നോരേ വ. V2. loyalty, വ. വീഴുക to rebel.
വ'മില്ലായ്ക contumacy. നാടും വ. ചെയ്തു കൊടു
ത്തു KU. gave as fief. ൧൨൦൦ നായരെ വ. ചെയ്തു
to subject. അവരെക്കൊണ്ടു വ. ചെയ്യിച്ചു KU.
made to serve. — (2) തലവ. bowing the head.
തലവ. കല്പിച്ച നായർ opp. മുതു നിവിൎന്ന നാ
യർ (= വണക്കം) KU. — (4) വ. വാങ്ങുക to
obtain the consent.

വഴക്കാളി (fr. foll.) V2., വഴക്കുകാരൻ a plaintiff.

II. വഴക്കു (T. So. intercourse, use). 1. Law—
suit വ.പറക, അടിക്ക to claim, വ.തീൎക്ക to settle
it. വ. അറ്റു is settled. വ. ഇടുക to complain.
ഈ അവകാശവ. ള്ള മുതൽ MR. അവനോടു വ.
ഉടക്കുവാൻ RC. നാന്മുഖനോടു വ. പൂണ്ടാർ CG.
2. quarrel, grudge എന്നോടു പിന്നേ വഴക്കാ
കോല്ലാ, കേണു കൊണ്ടന്നു വഴക്കായിപ്പോയി
ഞാൻ CG. I grew sulky. വ. ഉണ്ടാമോ ജന
നിക്കു Bhg. can a mother bear grudge? വ.
ചെയ്തതെല്ലാം Bhr. their revenge.

വഴക്കുക So. to bend, subdue, subject, tame
അവൎക്കു കീഴ് വഴക്കിക്കൊടുത്തു PP. (see
വയക്കുക).

CV. വഴങ്ങിക്ക (3. 4) വിട, യാത്ര വ. Bhr. to
get oneself dismissed, take humble leave.

വഴങ്ങില (2) a dried plantain—leaf.

വഴന vaḻana 1. Laurus Cassia, Trav. വയന
(leaves used for താളി, in toddy—drawing) =
കറുവ. So.; കാട്ടുവ. = കരിവേലപ്പട്ട No., മോർ
വ. B. 2. a knotty tree; വയനാവടി B. a stick
from it.

വഴല vaḻala T. No. A kind of snake. കരുവ.
a black species with hood & deadly red eyes.
(aM. T. വഴലൻ languishing, foolish, silly —
വഴലത്വം nonsense, indecency V1., whence
വഷൾ).

വഴി vaḻi T. M. C. (=വരി fr. വഴു). 1. Way,
road, path വഴിയിന്നു Mud., വഴിമന്നു vu. (ഇൽ,
മേൽനിന്നു) on. ചെത്തുവ., പെരുവ, വെട്ടുവ.
a high—way. ഓരോവ. പോവോർ, പലവ. ഒലി
ക്ക Bhr. (കൈവ.). വ. കൊടുക്ക, നല്കുക, മൂളുക,
വിടുക to let one pass. വ. അടെക്ക to stop the
way. Often of distance ൬ കാതം വ. നാടു KU.
2. succession & the way you came; back—
wards വ. മറിഞ്ഞു നോക്കി TP. looked back.
വന്ന വ. യേ പോയി Bhr. returned. അരശു
വ. കൊണ്ടു പോന്നു KU. retired. അവന്റെ
വ. യിൽ പോകട്ടേ may he follow him. അനു
സരിക്കാത്തവന്റെ വ. ക്കു പോയീടും KR. may
he fare like that one. 3. manner, means ഈ
നാട്ടു വ. യോടു കൂട. through this land. ചുരം
വ. വന്നു TR. സങ്കടം പോം വ. Bhr. (= ആറു).
വരുന്ന വ. തോന്നിയില്ല TR. it does not look
as if they will come. ഉറുപ്പികെക്കു വ. ഉണ്ടാ
ക്കേണം find a mode to liquidate the debt.
ഒരു വ. കല്പിക്ക TR. to provide a livelihood.
4. usage നാട്ടിൽ വ. provincial customs. നല്ല
വ. a good religion; esp. proper course, right
behaviour. വ. എന്നിയേ നടക്ക Bhr. to behave
ill. opp. വഴിക്കു നടക്ക = ക്രമത്തിൽ. ഇത്ര ഒരു
വഴിയും മൊഴിയും തിരിയുന്നവൻ or തിരിയാ
ത്തവൻ No. vu. (see bel. 926.).

[ 948 ]
വഴികാട്ടി a guide, director.

വഴികെട്ടിക്കളക (1. 3) to obstruct one's liveli—
hood.

വഴിക്കരി provender for a journey.

വഴിക്കലേ (4) well ഉറുപ്പിക വ. പിരിയുന്നില്ല,
വ. ഉള്ള ഞായം പറക TR. a good excuse.

വഴിക്കാരൻ a traveller; (4) well behaved V1.

വഴിക്കു on the way മാരുതിയെ വ. കണ്ടു KR.
met him. ഏടുകളെ വ. വഴിയേ കോത്തു
കെട്ടി MR.— (2) successively. വഴിക്കേ
straightly, properly.

വഴിക്കേടു (4) impropriety (also വഴികേടു നട
ന്നവൻ vu., വഴികേടുള്ളവർ RC. immoral).
വഴി എങ്കിലും വ. എങ്കിലും GnP. rightly or
wrongly (see മൊഴിക്കേടു). വ'ടായ്വന്ന അധ
ൎമ്മം KR. വ. കേട്ടു പൊറുത്തു കൂടുമോBhr.

വഴിച്ചെലവു travelling expenses, വ'വിന്നു ബ
ത്ത travelling allowance.

വഴിച്ചേരി So. a bye—path as of smugglers.

വഴിച്ചോറു (see വഴിക്കരി), വ. ൦ കെട്ടിപ്പുറപ്പെ
ട്ടാർ KR.

വഴിത്തെറ്റു an error; വ. ക to go astray.

വഴിത്തടവു hindrance in the way.

വഴിത്തല 1. road—side. 2. a junction ( = വഴി
ത്തിരിച്ചൽ).

വഴിത്താര (ധാര) a trodden path.

വഴിത്തിരി touch—line, train of a cracker.

വഴിത്തിരിവു knowing the way; also = വഴി
ത്തല 2.

വഴിത്തുണ a companion.

വഴിനട Nid. travelling, — ഇവരോടു വഴി
നടക്കുമ്പോൾ KU. going on.

വഴിനടപ്പു walking; a frequented road.

വഴിനോക്കി (2) backwards, വയ്യോക്കിൽ അ
ങ്ങനേ ചാടും TP.

വഴിപറക (3) to account for. നികിതിപ്പണ
ത്തിന്നു വ'യാതേ TR. pay off in small install—
ments. — (4) to set aright, blame, instruct.

വഴിപാടു (വഴിപ്പെടു) 1. obedience, homage.
2. race, lineage. 3. offerings of rice, fruits,
etc. of which the greater part returns
cooked to the donor (വ'ട്ടുകാർ). വ. നിവേ

ദിച്ചു, കഴിച്ചു, വെള്ളിത്തട്ടു ഭഗവതിക്കു വ.
വെച്ചു TR. ചെറുവാട വ'ടും കൊണ്ടു വന്നു
TP. വ'ടിന്റെ കൂറു the priests share. വ.
വാങ്ങിക്കൊടുക്ക KU. duty of Pur̀apoŏuvāḷ.

വഴിപിണങ്ങുക V1. to lose the way =വ. തെ
റ്റുക, പിഴെക്ക.

വഴിപിഴ missing the way; (4) transgression,
irregularity, encroachment. വ. തീൎക്ക KU.
to remedy such; also an old tax. ജന്മക്കാ
രോടു വ. ചോദിക്കയില്ല TR. (നാട്ടിൻ വ.
ക്കു വരും മുതൽ KU. fines for infringing old
customs).

വഴിപോക to walk ഞങ്ങൾ വ'കുമ്പോൾ & ജന
ങ്ങൾ വഴിക്കു പോകുമ്പോൾ jud.

വഴിപോക്കൻ a traveller.

വഴിപോരുംവണ്ണം (3) as much as possible വ.
അന്നദാനം കൊടുക്ക TR.

വഴിപോലേ (3. 4) properly, correctly.

വഴിപ്പണി working at roads, as prisoners വ.
ചെയ്യിക്ക.

വഴിപ്പെടുക (2) to follow, obey, pay homage
കൊടുപ്പാൻ വ., സത്യത്തിന്നു വ'ട്ടില്ല MR.
did not agree to the oath. വാണു വ'ട്ടു KU.
succeeded & agreed to the conditions of the
Brahmans. — (4) to be converted. — വ'ത്തു
ക to regulate, convert.

വഴിമരുന്നു a train of gunpowder.

വഴിമാറുക to step aside, വ'റ്റം.

വഴിയമ്പലം an inn നല്ല വഴിയിലമ്പലം KR.

വഴിയാക (3. 4) to come right. കടം ചോ
ദിച്ചാൽ വ. യില്ല TR. would be useless.
വഴിയായി by means of (ഞാൻ വ & എൻ
വ.). ബുദ്ധി വ. യി knowingly; also accord—
ingly (2).

വഴിയാക്ക (4) to accomplish കാൎയ്യം ൪ ആൾ
കണ്ട പ്രകാരം വ'ക്കിത്തരാം to settle.
മുട്ടിച്ചു ഏതാൻ പണം വ'ക്കി obtained
payment. അതിന്നു വ'ക്കിച്ചു നടത്താൻ
TR. to afford redress, relief.

വഴിയും മൊഴിയും തിരിക്ക (4) to decide dis—
putes about honor & right നാല്പത്തീരടിയിൽ
നിന്നു വ'ച്ചോളുക, വിവാദം ഉണ്ടായാൽ അ
തിന്റെ വ'പ്പാൻ അങ്കം കറെച്ചു കൊൾ്ക KU.

[ 949 ]
വഴിയൂട്ടു feeding travelling Brahmans.

വഴിയേ (1) ഏതൊരു വ. നീ പുക്കിതു Bhr. =
വഴിയായി. — (2) after, behind പറക്കുന്ന
തിൻ വ. പോക prov. to pursue. വ.വരും
later. വഴിയെന്നേ പോന്നു followed TP.—(4)
= വഴിക്കേ properly കൎമ്മങ്ങൾ വ. ചെയ്ക
ഇല്ലാരും VilvP.

വഴിയോട്ടു (2) backwards. യുദ്ധം ചെയ്തു വ'ട്ടാ
ക്കി TR. drove back. വ. വാങ്ങുക to recede.
fig. നാൾ്ക്കു നാൾ്ക്കു വയ്യോട്ടു No. vu. no im—
provement; so വഴിയോക്കി (നോക്കി, പട്ടു).

വഴിവരിക (4) = വഴിയാക to mend. ശിക്ഷയാൽ
അവൻ ഏതും വ'രാഞ്ഞു Bhg 4. was not re—
formed.

വഴിവിടുക (1) to let one pass; (4) to innovate.

വഴിയുക vaḻiyuγa T. M. (ഒഴി, ഒഴു). 1. To
flow, overflow വഴിഞ്ഞ നീർ KU. വഴിയച്ചോ
ര (in huntg.). വെള്ളം ചിറയിൽ നിറഞ്ഞു വ'
ഞ്ഞുവന്നു KU.; fig. ബ്രഹ്മാണ്ഡം നിറഞ്ഞതിൻ
പുറമേ വഴിഞ്ഞീടും ബ്രഹ്മം Bhr. ആനന്ദം ഉ
ള്ളിൽ നിറഞ്ഞു വ'ഞ്ഞു Bhr. ഉൾ നിറഞ്ഞ സ
ന്തോഷം തന്നിലേ കൊള്ളാഞ്ഞു നി'ന്നു വഞ്ഞു
പിന്നേ CG. (in smiles, tears). 2. = ഉഴിയുക
in വയറ വഴിക (see വയറ 2).

VN. വഴിച്ചൽ overflowing.

v. a. വഴിക്ക to cause to overflow or overhang.

വഴു vaḻu T. M. √, To slip, slide വഴുവഴേ.

വഴുക vaḻuγa So. The fibrous part of the stem
of a palm—tree. വ. പിരിക്ക to twist ropes of it.

വഴുകുക = വൈകക To delay താമസിച്ചിത്ര വഴു
കിപ്പോയി PT.

വഴുക്കുക vaḻukkuγa T. M. 1. To slip വ'ക്കി
വീഴുക V1.; വ'ന്നവരല്ല Bhr. they will not be
defeated. 2. v. a. to let slip, forget. വിത
കാലത്തെ വ'ക്കിക്കളക So. to lose a good time.
വഴുക്ക T. M. the tender pulp in a cocoa—nut
V1., വഴുമ്പൽ Trav.

വഴുക്കനേ glibly വ. നീർ ഒഴുകും MC.

VN. വഴുക്കൽ sliding, slipperiness.

denV. വഴുക്കലിക്ക, as മീൻ, to be slippery
വഴുക്കപ്പാറ MC. (Palg. N. pr. of a rock).

വഴുക്കു T. No. (unctuous) fat. വ. ം വെറ്റില

യും തിരിയേണം contributions of oil &
betel paid to teachers of gymnastics (=
മെഴുക്കു).

വഴുതിന & — നി vaḻuδina (T. വഴുതല, C.
Tu. badane). The egg—plant Solanura melon—
gena, വ'നങ്ങ, വ'നിങ്ങ its fruit. വ. വേർ
med. — Kinds: ചെറുവ. (also നിലവ. Sola—
num Ind.; med. root GP.), കൊടിവ. (long), നി
ത്യവ. (= മയിസൂർചുണ്ട), നീല —, വള്ളി —,
വെള്ളോട്ടുവ. (or വലിയ വ. Solanum Jacquini
= കണ്ടകാരിക).

വഴുതുക vaḻuδγa (T. C. വഴുവുക & C. bar—
dunku, to escape). 1. To slip, slide അടി വഴു
തിയാൽ ആനയും വീഴും prov. പിടി വ'തി
slipped out of the hand, തത്ത കൊത്തിയ ഇ
ര വ'തിപ്പോയി TP. let it fall; fig. ഇ വൾ ഇ
തിന്നേതും വ'തിപ്പോം എന്നു നിനെക്കേണ്ട KR.
she may be shaken in her resolution. ആഹ
വത്തിന്നൊരു കാണി വ'താതേ വ്യൂഹം ഇളകാ
തേ നിൎത്തി Bhr. 2. to escape വ'തിപ്പോരു
ക Bhr. (from a massacre).

VN. വഴുതൽ slip, escape; mistake.

വഴുത്തി B. = ചെറുവഴുതിന.

വഴുത്തുക (T. = വാഴ്ത്തുക) to collect oneself V1.

വഴുപ്പു vaḻuppu̥ T. M. (വാഴു). Slipperiness,
glibness; glue, mucus വ. ള്ള കുഴൽ MC.

വഴുന്നെന്നു descriptive of prec. വെള്ളം ചാടും
വഴുന്നനേ Nid. to spirt glibly.

വഴുവഴേ id. — മൂത്രംവഴുവഴുത്തിട്ടു വീഴും Nid.
(in strangury). — VN. വഴുവഴുപ്പു.

I. വാ vā S. (L. ve). Or, whether. അദ്യവാ ശ്വേ
വാ AR. today or tomorrow.

II. വാ M. 1. = വായി q. v. 2. Imp. of വരിക
Come! കൂ പറഞ്ഞീടിനാൾ വാ പറഞ്ഞീടിനാൾ
CG. challenged. വാടാ നരാധമ SiPu. (= വാ,
എടാ).

വാക vāγa T. M. (T. Te. aM. വാകു beauty,
health = വാഴ്ക; f. — വാകൻ, f. -കി V1, hand—
some). 1. Acacia odoratissima. Kinds: കരു —,
നില —, കണ്ണൻ — നെന്മേനിവാക (580) etc.
വാകപ്പൂവും a. med. വാകത്തൊലി, — പ്പൊടി
serves to take the oil from the skin after

[ 950 ]
bathing, with അത്തു for പൂണുനൂൽ പകരുക
etc. വാ. തേച്ചു മെയി തടവി, വാകമണി കമ്പി
വാ. യും തേച്ചു TP. 2. a fish വാകമീൻ V1.
3. a yam B.

വാകരിതാഴ്ത്താർ Pay. (in ship—building)?

വാക്കൻ (വാക്കു). An actor.

വാക്കനൂർ N. pr. Bārkūr TR.

വാക്കി Ar. bāqi, Balance due.

വാക്കു vākkụ S. (vāč fr. വച്, L. vox; Acc.
വാചം ഒന്നേകിനാൻ ChVr.) 1. Word. (In po.
fem.) വാ. കൊടുക്ക, പലകാൎയ്യത്തിന്നും തന്ന വാ.
TR. my several promises. വാക്കാൽ ചോദിച്ചു,
വാക്കാലേ ബോധിപ്പിച്ചു jud. orally. വാ.ം പോ
ക്കും അറിഞ്ഞു കൂടാതവൻ stupid, narrow—mind—
ed. തമ്മിൽ ഏതാനും വാ. കൾ ഉണ്ടായി jud. high
words. വാ. താഴ്ത്തിക്കളക No. vu. to keep silent
(in a quarrel). വാക്കിന്നു നേരില്ല Mud. വാക്കിൽ
ഉരുളുക & വാക്കുരുൾ്ച 141. to deny, lie, to an—
swer evasively, esp. to വാക്കിൽ ഉരുട്ടിക്കളയുന്ന
തിനു searching or captious questions. — Cpds.
സരസ — പരുഷവാക്കു etc. 2. language ഇ
ന്തുസ്ഥാനം വാക്കിൽ എന്നോടു പറഞ്ഞു TR.

വാക്കേറ്റം wordy violence, abuse (also വാക്കി
ലേറ്റം, അങ്ങോട്ടും ഇങ്ങോട്ടും വാക്കേറക്കുറ
ഉണ്ടായി TR.). ഏറിയ പ്രകാരം ഞങ്ങളെ
വാ'ങ്ങൾ പറഞ്ഞു jud. കള്ളു കുടിച്ചു വാ. പ
റഞ്ഞു TR.

വാക്ചാതുൎയ്യം eloquence & വാക്പടുത.

വാക്തൎക്കം altercation.

വാക്പതി eloquent; Jupiter.

വാക്പാരുഷ്യം cruel words (പാ — 649).

വാക്യം 1. Word, sentence, gramm.; in Cpds.
speaking വിരുദ്ധവാക്യരിൽ വിരക്തനത്യന്തം
KR. 2. an aphorism, rule; the astronomical
system of South India (opp. സൂൎയ്യസിദ്ധാന്തം);
248 memorial words used to express numbers,
(തൊണ്ണൂറു 489). [AR.

വാൿസഹായം counsel നിങ്ങൾക്കു വാ. ചെയ്വൻ

വാഗീശൻ 1. eloquent, as a speaker, poet,
author. 2. Brahma Bhr. — വാഗീശ്വരി,
(വാചാം അധീശ്വരി Bhr.) Saraswati, വാ.
കടാക്ഷമുള്ളവൻ a powerful speaker, im—
provisor. വാ'രീപതി Sk. Brahma.

വാഗ്ദത്തം a promise. വാ. അഴിക്കാത്തവൻ Arb.
keeper of promise. വാ. or വാഗ്ദാനം ചെയ്ക
VyM. to promise.

വാഗ്ദോഷം abuse, bad words.

വാഗ്മി eloquent ചൊല്ലുവാൻ വാ. അല്ല SiPu.

വാഗ്വാദം discussion, quarrel തമ്മിൽ വാ.
ചെയ്തു.

വാഗ്വിശേഷം an effective speech, viva voce.

വാഗ്വൈഭവം eloquence, ഇല്ല നമുക്കു വാ. Bhg.
poetical talent.

വാങ്മനഃകൎമ്മങ്ങൾ the 3 ways of action വാ
കൊണ്ടു (ദോഷം) KR. വാ'ഃകായങ്ങളാൽ എ
ന്നെ സ്നേഹിക്ക Bhg.

വാങ്മയം consisting of words, Bhg.

വാങ്കു 1. P. bāṇg, Call to prayer വാ. ഇടുക,
കൊടുക്ക. 2. Port. banco, a bank, bench
(& വങ്കു). 3. T. Palg. = foll. [a stab.

വാങ്ങു T. M. (H. bāṇk). A dagger, വാ. കുത്തു V1.

വാങ്ങുക vāṅṅuγa T. M. (C. Tu. bāgu, Te.
vāṅču fr. വണങ്ങു, വഴങ്ങു, വള ?). 1. v. n. To
bend, shrink, draw back. വണങ്ങി വാങ്ങിനാർ
KR. retired. മഴ വാ. or വാങ്ങി നില്ക്ക, to cease,
desist ധാര വാങ്ങിയാൽ ത്രിഫലക്കുഴമ്പു തേക്ക
MM. after. പിന്നോക്കം or പുറം വാ. Nal. to
withdraw. കുറേ വാങ്ങിനില്ക്ക give room! വഴി
യോട്ടു വാങ്ങിക്കൊൾ്ക to step backward. അവി
ടേനിന്നു വാങ്ങിപ്പോയി left. കുടി വാങ്ങിപ്പോ
ക to emigrate. പൊന്നാണ വിളക്കാണ ശ്രീ
മഹാദേവൻ നല്ലഛ്ശനാണ ഇന്നു ഞാൻ (ഞ
ങ്ങൾ) ൟ കോമരത്തിന്മേൽനിന്നു വാങ്ങിപ്പോ
കുന്നു Mantr. (never to return). ദഹിയാതേ
വാങ്ങിപ്പോയി Bhr. escaped the fire. കടൽ
വാങ്ങിയ നിലം KU. (belongs to the king). നാ
ട്ടിൽനിന്നാശു വാങ്ങി ഗുണം ഒക്കവേ AR. അ
ങ്ങൊടിങ്ങൊടു വാങ്ങി KU. fled. 2. v. a. to take,
receive ഒരുത്തർ കൈയിലും ഒരു പണവും വാ
ങ്ങീട്ടും ഇല്ല TR. 3. to choose നീ വാങ്ങിക്കൊൾ
വരം AR.; to buy ഉത്തരയോടു വാങ്ങീടിനാൻ
ബാലശരീരം Bhr. കണ്ടം എന്റെ പേരിൽ (പേ
ൎക്കു) വാങ്ങി jud.; മീൻ ആകുന്നു വാങ്ങിയതു, ഒ
ന്നും വാങ്ങേണ്ടതില്ല or വാങ്ങാനില്ല No. vu.; to
fetch ഞാൻ ഇങ്ങു വാങ്ങിക്കൊള്ളും TP.; to call

[ 951 ]
to account അവരോടു വാ'വനും അമൎച്ച വരു
ത്തി നൃത്തുവാനും കല്പന വേണം TR.

VN. വാങ്ങൽ withdrawing, removal, purchas—
ing കൊടുക്കലും വാ'ലും.

CV. I. വാങ്ങിക്ക 1. v. a. to withdraw, as an
army പെരുമ്പട വാച്ചു കൊണ്ടു പോന്നു led
back, നന്നായ്പറഞ്ഞു വാ'ച്ചു induced to re—
treat; also shortly വാ'ക്ക go back Bhg.
അവളെ തിണ്ണം വാ'ച്ചു Mud. helped her
flight. നമ്പടെ പെണ്ണും പിളളയും കുറുമ്പുറ
നാട്ടു വാ'ച്ചു നാട് ഒഴിക്കേ ഉള്ളു KU. കുടി
ക്കാർ കുഞ്ഞനും കുട്ടിയേയും വാ'ച്ചു പോക,
കുടി വാ'ച്ചു പോക; ആളേ വാ'ക്ക TR.
2. v. n. (milit.) ഞാൻ വാ'ച്ചു നിന്നു TR. I
retired (with adherents). 3. to demand back
പണയം വെച്ചവൻ പണയം വാ'പ്പാൻ വ
ന്നാൽ ഉടനേ പണവും പലിശയും വാ'ച്ചും
കൊണ്ടു പണയം കൊടുക്കേണം VyM. 4. esp.
So. = വാങ്ങുക 2. 3., f. i. വാങ്ങിച്ചു നോക്കു
മ്പോൾ Mud. (letter) having taken. എനി
ക്കു വാങ്ങിപ്പാൻ ഉണ്ടു I have to buy. മരുന്നു
വാങ്ങിച്ചു went to fetch.

II. വാങ്ങിപ്പിക്ക to make one take വാങ്ങിയും
വാ'ച്ചും KU. അവനെ അതിനെ വാ'ച്ചു TR.

വാങ്ങിയം B. taking in additional space for
a room.

വാചകം vājaγam S. (വച്). 1. Diction, style
or formula കുറിയുടെ വാ., ആധാരവാ. TR.
വാ. തീൎക്ക VyM. to draw up a deed. വാ. ഇന്ന
തു Mud. വാരുണമന്ത്രത്തിൻ വാ. എങ്ങനേ CG.
2. contents of a letter. ഓലയിലേ വാ. കണ്ടു
TP. read it. എഴുതിയ വാ'ത്തിന്റെ അൎത്ഥം ന
ല്ലവണ്ണം ബോധിച്ചില്ല TR. 3. prose വാ'മോ ക
വിയോ V1. അവകാശത്തിന്നു വാ. (prov.) strict—
ly logical speech, pleading. 4. വാ. ചൊല്ലുക
to dictate.

വാചകൻ a correct speaker.

വാചകപ്പിഴ VyM. incorrect style ബുദ്ധി പോ
രായ്കകൊണ്ടു വാ. വല്ലതും ഉണ്ടെങ്കിൽ TR.

വാചസ്പതി = വാക്പതി.

വാചാലൻ, f. — ലി vu. talkative; eloquent.

വാചി 1. S. (in Cpds.). expressive of, f. i. ശുഭ

വാ., ഗുണവാ. 2. P. bāzī, (S. വാജം) wager
വാ. പറഞ്ഞിട്ടു നീന്തി CG.; (see വാശി).

വാചികം a message ദൂതൻ വാ. ഏവം ഊചി
വാൻ CC; വാ'പത്രിക Mud. = കൈമുറി.

വാച്ചി vāčči 1. T. M. A carpenter's adze വാ.
ചെത്തുക etc.; a scraper, വാച്ചിപ്പുറം B. place
of sweepings (മാച്ചൽ). 2. (loc.) a kiss, fr.
വായി, വായ്ക്ക?

denV. വാച്ചുക, ച്ചി, (1) No. to cut off slanting—
ly, (f. i. a wedge etc.) വാച്ചിയതു etc.

വാച്യം vāčyam S. (വച്). 1. Fit to be spoken
or addressed, മമവാക്കിനുവാ'നായ്വരേണം AR.
2. the meaning, വാച്യവാചകം Hor. express—
ing the sense. [a wing.

വാജം vājam S. Running a race; a bet, stake;

വാജി 1. S. (swift) a bird വാ. മേലേറി AR.

2. an arrow. 3. a horse വാ. ശാല KR.

a stable. 4. = വാചി 2. TR.

വാജിവ് Ar. vāǰib, Just ചെയ്വാൻ വാ'വല്ല;
വാജിബി പോലേ ആക്കിത്തരിക TR.

വാഞ്ഛ vānčha S. Wish പൂരിച്ചു വാ. എല്ലാം,
വാ. യോടേ വായിലാക്കി CG. greedily. മമപ്രാ
ണധാരണം വാ. ഉണ്ടെങ്കിൽ Nal. if you wish
me to live.

denV. വാഞ്ഛിക്ക = കാംക്ഷിക്ക.
part. pass. വാഞ്ഛിതം എല്ലാം സാധിച്ചു KR.

വാട vāḍa T. M. 1. Bulwark, entrenchment,
wall (= വാടം, വാടി) So. 2. range, wind
(V1. North—wind T.); South തുലാവാ. = തുലാ
ത്തെക്കൻ October—storms fr. So., വാടപ്പുറം
SW., വാടക്കര SE. 3. scent of dogs വാ. പി
ടിക്ക V1. 4. a stretcher of Areca wood ഉഴി
യും വാടയും rafters (similar to വാരി).

വാടഏല്ക്ക (2) No. = നനഞ്ഞകാറ്റു ഏ.; (3) Palg.
of offensive smell f. i. ശവത്തിന്റെ.

വാടക vāḍaγa T. M. (C. Tu. bāḍige = ബാ
ഡ 749). Hire, rent ൨ ഉറുപ്പിക വരേ വാ. കൊ
ടുക്കും, ആനകൾ വാ. ക്കായി ആവശ്യം ഉണ്ടു MR.

വാടം vāḍam S. (വൾ). 1. Enclosure; a yard
of cowherds. വാടങ്ങളകമ്പുക്കാർ Bhg. = വളപ്പു
a garden. 2. (T. വാട & വാട്ടി) a turn,
change in ഒന്നരവാടം every other day, f. i.

[ 952 ]
പന്ത്രണ്ടു ദിവസം ഒ. തേക്ക a. med. (opp. അടു
ത്തു ൧൨ ദി. തേക്ക), also ഒന്നരാടം a. med., ഒ
ന്നരാടനേ ഭക്ഷണമുള്ളു. vu.

വാടക്കുഴി (കൾ Nal.) a moat, trench.

വാടത്തിരുകി B. Cissampelus pareira.

വാടൻ see (ഒന്നര) വാടം 2.

വാടി S. = വാട 1. enclosure പുഷ്പവാടികൾ
KR. gardens. വാടീവനേ Bhr. park. നടു
വാടി a terrace. 2. line of defence, en—
trenchment വാടി ഉറപ്പിച്ചു കൂടി, വാ. ക്കൽ
ചെന്നു TP. വാടിക്കപ്പുറത്തു TR. (വാടിക്കു
പുറത്തു N. pr. a place in Telly.).

വാടിക S. id., വൃക്ഷവാ. an orchard.

വാടാ 1. see II. വാ 2. 2. neg. part. of foil.
Unfading, perennial, in വാ. മല്ലിക etc. വാ
ടാപ്പൂ Rh. Gomphræna globosa (al. Glycine,
see വാ. ക്കുറിഞ്ഞി), വാ. ക്കൊടി Gendarussa
vulgaris (see വാതക്കൊടി); hence വാ. മാല
V1. വാ. വിളക്കു perpetual light.

വാടുക vāḍuγa 5. (C Te. vaḍu II). 1. To be
come lean, fade, wither തൊട്ടാൽവാടി,* വാടാ
etc. of plants; of men വാടിനിന്നീടുന്നു മേനി
എല്ലാം CG. (from running). 2. to pine away,
ose colour തിരുമുഖം വാടി തമ്പുരാനു TP. നിൻ
ആനനം വാടൊല്ലാ CG. അവൻ വാടിക്കുഴ
ഞ്ഞിടർ തേടിനാൻ Bhg. (* 488).

വാടിക്ക So. to cause to wither. dry.

VN. വാട്ടം 1. decay, withered state, വാ.
പിടിക്ക (വാട്ടപ്പന 610) leanness. തട്ടീല
വാ. ഒരുവനും Bhr. the combatants felt
no fatigue. മുഖവാ., മനോവാ. dejection,
paleness, ഉൾവാ. V2. (=മനസ്സാദം). വാ.
വരുത്തുക to put to shame. വാ. വരാതേ
steadily. ആചാരത്തിന്നു വാ. വരാതേ നട
ക്കേണം KU. to keep unviolated, prevent
its decline. 2. T. M. C. (വാലു C. Te. an
incline downwards, വാരുക, വടിയുക), a
slope which allows water to run off. വാ.
പിടിക്ക to incline to one side.

വാട്ടക്കേടു (2) hon. = സൌഖ്യക്കേടു, f. i. കൂലോ
ത്ത' ഒരു വാ. വന്നെങ്കിൽ TP.

CV. വാട്ടുക to cause to dry or wither. തീയിൽ
വാ. to broil. മാങ്ങാ വാ. (for pickling), വാ
ട്ടിയ പപ്പടം (= കാച്ചിയ). കള്ളിയില നെ
രിപ്പിൽ വാട്ടി a. med. ഇല വാട്ടിവെച്ചു KU.
offered food on a scorched plantain-leaf.

വാണം T. M. = ബാണം, An arrow ; a rocket
(എലി —, ചക്ര —, ഏറചക്ര —, കോഴികൊ
ത്തി —, കുള —, നക്ഷത്ര —, പൂവാ —). കമ്പ
വാ. വിടുക to throw rockets tied to a pole. —
വാണക്കുറ്റി a rocket—case — വാ'ക്കോൽ a
rocket-shaft.

വാണവൻ Pers. N. of past t വാണു fr. വാ
ഴുക, ex. വളൎപ്പട്ടണം.

വാണാൾ aM. = വാഴ്നാൾ lifetime കുറുകിതു
വാ പെരികച്ചെല്ലാവാ. RC.

വാണി vāṇi S. 1. Music, voice, speech കൎക്ക
ശ, ഗല്ദവാ. കൾ Bhg. വാ. ഭംഗി Bhr. elo
quence. 2. speaking, f. (in Cpds.) വരവ.
മാർ, മട്ടോലും വാ. മാർ CG., മതുമേൻ വാ. RC.
a charming woman. 3. Saraswati വാ. യും
വാല്മീകി തൻ നാവിന്മേൽ വാണീടിനാൾ AR.
വാ. മാതിനെ വന്ദിക്കുന്നു VCh. വാണീമണാ
ളൻ SiPu. Brahma.

വാണിനി S. a dancing-girl, smart woman CG.

വാണിജ്യം vāṇiǰyam S. (വണിജ്). Trade, അ
ങ്ങാടിവാണിജ്യഭോഗം ChVr. taxes levied on
merchants.

വാണിഭം Tdbh. (fr. വാണിയം). 1. trade തെ
രു കെട്ടി വാ. തുടങ്ങി KN. കപ്പൽ —, കൂ
റ്റു—, കറ്റു —, പീടിക — etc. വഴിവാ.
hawking. അങ്ങാടിവാ. വെച്ചു വസിച്ചു Nal.
kept a holiday. ബാലകന്മാരെക്കൊണ്ടു വാ.
ചെയ്യുന്നോൻ എന്ന പോലേ CG. exchanged
the children. — വാ'ക്കാരൻ a merchant.
— വാ'ഭച്ചരക്കുകൾ വില്പതിന്നു Nal. to sell his
goods. 2. merchandize പീടികക്കാരനോ
ടു വാ. വാങ്ങുന്നു, വാ. കൊടുത്തു jud. വല്ല
വാ'ങ്ങൾ വാങ്ങാൻ TR.

വാണിഭൻ m., വാ'ത്തി f. V1. a trader.

വാണിയം aM. = വാണിഭം 1. പല തുറവുക്കുള്ള
വാ. ചെയ്താർ Pay. 2. പലതരം വാ'ങ്ങൾ
എന്തു ഞാൻ വാ. കൊണ്ടു പോവു Pay. 3. No.

[ 953 ]
vu. ഒരു പൈശ്ശെക്കു വാ. കൊണ്ടുവാ = മുറു
ക്കുവാൻ betel, nut & tobacco.

വാണിയൻ T. M. 1. a caste of oil—makers & oil—
merchants KN. തിരുമേനിക്ക് എള്ളാട്ടും വാ.
TP. 2. aM. ഇളവാണിയർ merchants on
shore? കുലവാ'ർ കടലോടി വരുന്നു Pay. —
(വാ'ങ്കുളം N. pr. a place).

വാണ്ടു past tense of വാളുക II. q. v.

വാതം vāδam S. (വാ, Ge. wehen, L. ventus).
1. Wind. 2. air as one of the 3 sources of
disease; gout, rheumatism, arthritis (caused
by വാതകോപം Nid.). എൺപതു ജാതി വാ.
a. med., 24 in Nid. (vu. അനല—, ഉഗ്ര—,
കഫ—, സന്നിപാതം; തരി —, തളർ —, ചുടു—
(S. പാദദാഹം), അടി —; മാരുത —, മൂട —,
രക്ത —, ശോണിത —, കമ്പ —, അസ്ഥിവാ.
etc. a. med.) ശീതം നീങ്ങിയവന്നു വാതംകൊ
ണ്ടു ഭയം എന്തു prov. 3. = ബാദാം 749.

വാതക്കടച്ചൽ rheumatic pain കാലിൻറെ TR.;
so വാതക്കാരൻ sick with വാ., വാതക്കുരു
an inflammatory boil, വാതനീർ rheuma—
tic swelling, വാതപ്പനി, വാതവികാരം.

വാതക്കൂറു (2) the so—called ascendency of the
inflammatory fluid in the human body for
10 Nāḻiγas during day as well as night
(also during each meal) alternately with
പിത്തക്കൂറു & കഥക്കൂറു. see നാഡി 2, 540.

വാതക്കൊടി (വാടാക്കൊടി) Gendarussa vul—
garis, Rh. [cea; വാതമടക്കി?

വാതങ്കൊല്ലി id; or = വാതഘ്നി S. a Colchica—

വാതരോഗം gout (&വാതരക്തം); വാ'ഗി gouty.

വാതവായു flatulence.

വാതായനം S. a round window; porch വാ'ങ്ങ
ൾക്കു പ്രാഭവമായി CG. (were prized).

വാതാലയം the temple of (orig. Vāju, now)
Kr̥šṇa at Guruvāyūr, where വാതം is
cured KM.

വാതൂലം, വാത്യ S. a gale. [town.

വാതാരി KM. = ബജാർ Bazar; quarter of a

വാതിൽ vāδil (fr. വായിൽ, T. വാചൽ, C.
Tu. ബാഗൽ, Te. വാകിലി see വായ്). 1. A
door, gate, Loc. വാതില്ക്കൽ & വാതുക്കൽ; തല
വാ. the chief entrance (opp. ഇടവാ., കിളി

വാ), see പടിവാ. — fig. തികഞ്ഞു കുന്നിന്നുവാ
തിൽ ൧൮ (huntg.); ഒമ്പതു വാ'ലുള്ളമ്പലം ത
ന്നിൽ പുക്കു വസിച്ചു CG. God lives in the
body with നവദ്വാരം = വാ. ഇട്ടു=അടെച്ചു jud.
2. a bat, or = പാറാടൻ (loc), whence കടവാ
തിൽ (see വാവൽ).

വാതിൽകാപ്പവൻ a door—keeper (ബാണവുമാ
യി വാതിൽ കാത്തു SG.)

വാതിൽപടി a door—sill, lintel V1.

വാതിൽപുറപ്പാടു കഴിക്ക Bhg 10. a ceremony
after birth, purification of the mother.

വാതിൽമാടം a tower over the gate; an up—
stair house.

വാതു vāδụ T. M. (Tdbh. of വാദം, H. bāt).
1. Word. വാ. പറക to explain the Qurān
in a mosk during 40 days. 2. (വാദം & വാശി)
wager. വാ. കെട്ടുക V2., വാ. കൂറി VyM. to bet;
വാ. വെക്ക to lay a wager, പിടിക്ക to accept
it by striking of hands. പലതരം വാ. കൾ പ
റഞ്ഞു Nal. നുറുനൂറായിരം വാ. പറഞ്ഞാർ Bhg.
ചൂതുക്കൾ പൊരുന്നോരോ വാ. കൾ പറഞ്ഞു KR.

വാതുണ്ണി an insect വാ. മുറിച്ചാൽ ഉണ്ണിക്കുറകു
(270) prov. [So.

വാത്തി T. = വാദ്ധ്യാൻ: also barber of Iḻavars

വാത്സല്യം vālsalyam S. (വത്സല). Fondness;
paternal, conjugal, filial love എന്നിൽ വാ. ഉ
ണ്ടാകേണം ബാലേ Bhr. (to a seduced girl).
പുത്രവാ. പിതാവിന്നില്ലാതേ പോം Sah. നിങ്ങ
ളിലുള്ള വാ'ത്താൽ CG. (to parents). പൌത്രവാ.
Brhmd.

denV. വാത്സല്യിക്ക or വാ'ല്ലിക്ക to love tenderly
നിന്നെ, നിങ്ങളെ വാ. Coch.

വാത്സ്യായനം S. A work on love (by വാ'മുനി),
വാ'ത്തിങ്കൽ വാത്സല്യം ഉണ്ടല്ലീ CG.

വാദം vāďam S. (വദ്). 1. Utterance, argument,
അങ്ങുന്നു വാ. എന്നാകിൽ Sk. if you agree.
2. dispute, contention അശ്വം പ്രതി തമ്മിൽ
വാ. ഉണ്ടായി Bhr. Cpds. അതിർ — 21., പിടി
വാദം etc. 3. a vow വീരവാദങ്ങൾ കൂറി KR.
(in battle). ഇങ്ങനേ ഉള്ളൊരുസംഗര വാ'ത്തെ
മംഗലദീപവും പൂണ്ടു ചൊന്നാൻ CG.

വാദി 1. speaking, expounding, maintaining വേ

[ 954 ]
ദവാ. V1. 2. a disputant, plaintiff VyM.;
(പ്രതിവാ. defendant).

denV. വാദിക്ക 1. to argue, discuss, dispute
(വേദംകൊണ്ടു), to contend സത്യം എന്നി
യേ വാ'ച്ചീടും ജനം Nal. pleading. വാ'ക്കുന്ന
സ്ഥലം MR. the land under litigation. 2. to
play an instrument (= വദിക്ക), ഗീതങ്ങൾ
വാ. PrC. വണ്ടുകൾ നാദം വാ'ച്ചു കൊണ്ടു
KR. വീണ വാ. Si Pu.

CV. പ്രതിയെ സ്വാധീനത്തിൽ വെച്ചു കൊടു
ത്തിട്ടില്ല എന്നു വാദിപ്പിക്കുന്നു MR. to induce
to plead.

വാദിത്രം S. 1. a musical instrument വാ'ത്ര
ഘോഷം Bhg. 2. music വന്ദികൾ കീൎത്തി
പാടിയ വാ. കേട്ടു. CG.

വാദ്യം S. 1. Sound, music മുറവിളിയല്ലാതൊ
രു വാ. ഇല്ല KR. വാ'മായൊരു വാക്യം PT. (to
him like music). 2. instrument, chiefly drums
൧൮ വാ'ങ്ങളുമടിക്ക KR. അടിപ്പിക്ക, വ ചിപ്പിക്ക
KU. Kinds: പഞ്ചവാദ്യം (ചെണ്ട, കുറുങ്കുഴൽ,
തിമില, ഇടക്ക, ഢമാനം); പാണ്ടിവാ. (ചേങ്ങി
ല, കൈമണി = താളക്കൂട്ടം, തകിൽ, കുഴൽ);ഭേ
രിമൃദംഗഢക്കാപണവാനകദാരുണഗോമുഖ്യാദി
വാ'ങ്ങൾ AR. അവർ വാ'ങ്ങൾ ഘോഷിച്ചു Bhg.
വാ. കൊട്ടി നടത്തുക AR. അടിയന്തരത്തിന്നു
വാ'ങ്ങൾ മുട്ടുക TR.

വാദ്യക്കാരൻ a musician. [music.

വാദ്യഘോഷം, വാ'ധ്വനി, വാ'പ്രയോഗം

വാധ്യായൻ Tdbh. of ഉപാധ്യായൻ. A teacher,
family—priest യാദവന്മാരുടെ വാ'നായ ഞാൻ,
സ്വാധ്യായം പെണ്ണുന്നു വാ'ർ CG. — also വാ
ധ്യാൻ, വാ'ർ; വാത്തി q. v.

I. വാനം vānam, & വാൻ T. C. M. Te. (വൻ
great, വാൻ Te. to create, Te. C. വാ to distend).
The sky, heaven, also I. മാനം 808 (ചെമ്മാനം).
വാനിലകംപുക്കു Bhr. വാനിടം പൂവാൻ CG. to
die. വാനിലാക്കി RS. killed. — [വാനപ്പള്ളി ഞാ
യൽ 635].

വാനംചാടി a fish, (മാ — B.). വാനമീർa star.

വാനമ്പാടി the sky—lark MC. (& മാ —).

വാനവർ the celestials, Gods. വാനവനാരിമാർ
Sk. വാനിലേമാതരും, വാനിലേ മാനിനി

മാർ CG. വാനവസ്ത്രീകൾ RS. Goddesses
etc. വാനോരാറു Bhr. the heavenly Gangā.
വാ'ർനാടു Bhr. heaven. വാ. ശാഖി CG. tree
of paradise. വാ'രയനം പ്രാപിച്ച Bhr.

വാനവില്ലു a rainbow, & മാ — V1.; MC.

വാനിടം CG., വാനുലകു, വാനുലോകം Bhr.
heaven.

II. വാനം S. 1. (വാ). Dried (as fruit). — വാ. ചെയ്ക
to fan. 2. വനം, വാനപ്രസ്ഥൻ a hermit, Bhg.

വാനരൻ S. a monkey, വാ'പ്പട AR., also വാ
രത്താൻ SiPu. f. വാനരിമാർ RC. [med.

വാനീരം S. = ചൂരൽ rattan; ശീതവാ. = വഞ്ചുള

വാൻ 1. = വാനം, whence വാനോർ = വാനവർ
Celestials. — prh. വാൻകോഴി (വാൽ?) the
turkey T. M. 2. fr. ആൻ (71 = ആയിൻ) possi—
bly ദോഷമായി വരുമോ വാൻ Bhg. ആ പുരു
ഷൻ തന്നേയോ വാൻ ഇവൻ Nal. ഇവനെ
കൊല്കയോ വാൻ അവനം ചെയ്കയോ വാൻഗു
ണം PT. whether — or —; (imitation of വാ I.).

വാനോക്കി No. = മോടൻ, പുനങ്കൃഷി;‍ see വ
യനോക്കി.

വാന്തൽ So. vu. see പാന്തൽ.

വാന്തി vānδi S. (= വമനം). Vomiting. [ക്ക.

വാന്തിപ്പറിക്ക No. vu. = മാന്തി —, പിച്ചിപ്പറി

വാന്മീകി S. (വന്മീക). N. pr. Vālmīki, author
of Rāmāyaṇa KR. [ക്കുന്നു PT.

വാപി vābi S. An oblong pond വാ'യിൽ കളി

വാപ്പ H. bāp, Father ഞാങ്ങളെ വാ. TR. (Mpl.).

വാപ്പു H. bābū, a child; N. pr. m.

വാമം vāmam S. 1. Left = ഇടം, therefore: വാ.
ആക to be adverse V1. തേരിന്നു വാമമായി
രഥം നടത്തുക, or വാമഭാഗേ നടത്തുക KR.
a slight to the enemy. പക്ഷികൾ വാമമായി
പറന്നു KR. വാമാംഗങ്ങൾ വിറെക്ക Bhg. bad
omens (but വാമോരുനേത്രകരങ്ങൾ ചലിക്ക
യാൽ കാമിതം സാധിക്കും എന്നുറെച്ചു Bhg.).
[വാമോത്സംഗേ വാഴും ഭഗവതി AR. Pārvati.]
2. inverted, opposed വാമന്മാർ തങ്ങളിൽ ഒത്തു
CG. 3. (വൻ) pleasing, beautiful.

വാമ a fine woman വാമമാർ എന്നല്ലയോ
Bhr. [സി Anj.

വാമദേവൻ a Rishi; Siva വാമഗേഹാധിവാ

[ 955 ]
വാമനൻ S. 1. a dwarf അതിവാ'നായുള്ളവൻ,
opp. ഉയൎന്ന മനുഷ്യൻ KR. 2. the fifth
Avatāra of Višṇu. — വാമനം short stature.

വാമലൂരം S. = വന്മീകം, പുറ്റു med.

വാമലോചന a fine—eyed woman, വാമവിലോ
ചനമാർ CG.

വായകൻ vāyaγaǹ S. A weaver മെത്തകൾ
തിരകളും കുത്തീടുന്ന വാ. Bhg. [TP.)

വായകം = വാചകം (ഓലയിലേ വാ. നോക്കി

വായന Tdbh. (വച്) 1. reading, lesson ഓല
യിലേ വാ. കണ്ടു TP.; also study നല്ല വാ'
ക്കാരൻ a student. 2. playing a finger—
instrument; വാ'ക്കോൽ a fiddle—stick.

വായനം 1. reading. 2. മദ്ദളവാ. instruction
in playing. 3. S. sweetmeats.

denV. വായിക്ക, (T. വാചിക്ക). 1. to read, ക
ത്തെത്തി വാ'ച്ചു മനസ്സിലാകയും ചെയ്തു TR.
has been read. വാ'ച്ചു കേട്ടു or അന്യായം
വാ'ച്ചതു കേട്ടു MR. അതു വാ'ച്ചു കാണുമ്പോൾ
TR. = simpl. വാ'കൂട്ടുക to con V2. 2. to
play.

CV. വായിപ്പിക്ക to induce to read, teach, etc.
അവനെക്കൊണ്ടു കത്തു വാ'ച്ചു vu. got read.

വായസം vāyasam S. (വയസ്സ് = വിസ്സ്). A
crow അന്നത്തിന്നൊപ്പം ഗമിക്കുമോ വാ. KR.,
f. വായസി PT. — വായസാരാതി an owl (നത്തു).

വായു vāyu S. (വാ). 1. Wind, air വാ. വേഗം
പൂണ്ട കുതിര AR. വാ. ഭഗവാൻ V1. the God
of winds. 2. a vital air ദശവാ. (1. പ്രാണൻ,
ഹൃദി. 2. അപാനൻ, ഗുദേ. 3. സമാനൻ, നാ
ഭി. 4. ഉദാനൻ, കണ്ഠേ. 5. വ്യാനൻ, സൎവ്വശരീ
രവ്യാപ്തം; 5 ഉപവായുക്കൾ Brhmd.) വാ. വിൻ
ചഞ്ചലം ഉണ്ടു, വാ. തളരുകയും കിടക്കരുതാ
യ്കയും MM. breath suffering from a wound
in the chest. അജീൎണ്ണവാ. dyspepsia, കീഴ്വായു
വിടുക (= അധോവാ.). 3. rheumatism etc. =
വാതം, f. i. വാ. കോപിക്ക: മുട്ടുക med. എനിക്ക്
അസാരം വാ. വിന്റെ ദണ്ഡമായി TR.; vu. വാ
ശു, വാഴു, വാഷു ഇളകുക.

വായുകോൺ NW. (opp. അഗ്നികോൺ) Gan.

വായുകോപം flatulency etc. Nid.

വായുപ്പിഴ a sprain = ഉളുക്കു.

വായുപുത്രൻ (1) AR. Hanumān; Bhīma.

വായുമുട്ടൽ stoppage of breath.

വായുവിന respiration and other actions of
the ദശവായു; hence വ'ക്കാരൻ V1. a use—
less person.

വായുസഞ്ചാരം V2. agony.

വായ, വാ vāy 5. (= വഴി?, see വായിക്ക?).
1. The mouth ഇവനോ എന്റെ വാ കീറിയി
രിക്കുന്നതു is he my maker? പഴുത്ത മാവില
കൊണ്ടു പല്ലു തേച്ചാൽ പുഴുത്തവായും നാറുക
യില്ല prov. വരുത്തം കൊണ്ടു വായിലേ നാവ്
എടുത്തു പറഞ്ഞുകൂടാ TR. തവ വായ്ക്ക് എതിർ
വായില്ല Mud. രാജവായ്ക്കു പ്രത്യുത്തരം ഇല്ല.
വായ്ക്കു നാണം 541. 2. opening, juncture തോ
ണി വായിലേ നീരായ്വന്നു CG. കടിവാ., കോ
ൾവാ., പുൺവാ. mouth of a wound. നെല്ലി
ന്റെ വാ. juncture of a grain's involucrums.
തിരവാ. the crest of a wave. പാഴ്മരത്തിൻ
വായിൽ പൂകും, വായിൽനിന്നു പുറപ്പെടും CG.
to step between the double stems of the tree.
പലവാ. Bhr. in different directions. (= വഴി).
3. edge of a sword etc. വാ. കനക്ക, വാ. അട
ൎന്ന, പോയ കത്തി prov.; കിണറ്റിന്റെ വാ.
പറിച്ചു TP.

വായങ്കം V1. a quarrel, dispute.

വായടെക്ക to silence = വാക്കു മുട്ടിക്ക.

വായൻ V1. loquacious, also വായാടി (തത്ത
കൾ വാ. ടികൾ MC), വായാളി.

വായിലാക to be already half—eaten. വാ'യ കൃ
ഷി MR. ready for the harvest (exaggera—
tion). പറഞ്ഞുവാ'യിചേരുമ്മുന്നേ TP. before
they could shut their mouth.

വായില്ലാക്കുന്നിലപ്പൻ N. pr. a (dumb) low—
caste sage.

വായിഷ്ഠാണം. വായിളങ്കം see, വായ്വി —

വായൂർ Guruvāyūr?; വാ. കണികൾ N. pr. a
low—caste sage.

വായേശ്രീ eloquence V1.

വായോല a deed of transfer or conveyance;
a written voucher deposited in a heap of
grain, specifying its quantity.

വായ്ക്കത്തി a large knife, cleaver.

[ 956 ]
വായ്ക്കയറു a rein.

വായ്ക്കര line of sea—shore V1.

വായ്ക്കരി a funeral ceremony.

വായ്ക്കല്ലു (കിണറ്റിന്റെ) the brim of a well.

വായ്ക്കാൽ So. a small or narrow canal (also
in പൊന്നാനിവാ. 714, so ഏനവാ. So.
N. pr. a place = vu. ഏനാമാക്കൽ).

വായ്ക്കുരൽ a flute വാ. നാദങ്ങൾ Bhg.

വായ്ക്കുരളായിചൊല്ലുക Anj. to backbite.

വായ്ക്കെട്ടു a muzzle, curb; the art of stopping
a man's mouth കുടത്തിൻ വായ്കെട്ടാം മ
നുഷ്യവായ്കെട്ടിക്കൂടാ prov.

വായ്ക്കേടു abuse.

വായ്ക്കൊഞ്ഞനം കാണിക്ക No. = simpl.

വായ്ക്കൊട്ട muzzle of dogs.

വായ്ക്കൊൾ്ക to bite. വാ'ൾവതിന്നടുക്ക Bhr. to
get into the mouth. ഒരു തുള്ളിയെ വാ'വൻ
ചൊല്ലാവതല്ല CG.

വാ(യ്)ച്ചൊറിച്ചൽ മാറുവോളം നാണംകെടു
ത്തോ No. vu. itching of the mouth.

വാ(യ്)ച്ചൊൽ a by—word; omen taken from
another's word V1.

വാ(യ്)ത്തല (3) edge of a knife വാളിൻ വാ. etc
point of a hoe; sluice of a tank or river V1.

വാ(യ്)ത്താരി a shout, huzza B.

വാ(യ്)ത്താളം (a sort of chorus), speaking in
a high strain; വാ'ളക്കാരൻ a boaster V1.

വാ(യ്)നാറ്റം fœtid breath.

വാ(യ്)നീർ spittle, വാ. കൊളുത്തുക V1.

വായ്പട bravado, word—war.

വായ്പടവു Cal. = വായ്ക്കല്ലു on which either പാ
വുകല്ലു are put, or ആളുമറ is built.

വാ(യ്)പറക to abuse, squabble വളരേ വാ'
ഞ്ഞു MR. V2.

വായ്പാടുക to speak out, reveal, publish വാ
ൎത്തകൾ ഓരോന്നേ വാ'ടിപ്പിന്നേ വിളങ്ങി,
ആരോടും ഇതു വാ'ടീല്ലെങ്കിലോ പോരായ്മ,
നമ്മുടെ വേദന നമ്മിലേ വാ. CG. — vu.
അവൾ വാപാടിച്ചി talkative.

വായ്പാഠം learning by rote.

വാ(യ്)പ്പിടിയൻ the wild boar (huntg.)

വാ(യ്)പ്പിരട്ടു So. abuse.

വാ(യ്)പിളൎക്ക to open the mouth (opp. മുറുക്കു
ക). പാടുവാനായി വാ'ൎന്നാൻ, അതിന്നേരേ
വാ. CG.; = ഇറന്നു 2, 112 പോക; also to
gape.

വാ(യ്)പ്പുൺ ulceration of the mouth.

വാ(യ്)പ്പൂട്ടു a gag, muzzle of bulls V2.

വായ്പൊതി പാത്രത്തിന്നു കെട്ടുക, see പൊതി.

വാ(യ്)പൊത്തുക to shut & cover the mouth.

വായ്പൊരുൾ meaning of words വാ. കൊണ്ട
വർ നേരിട്ടു നിന്നു CG.

വാ(യ്)മട No. Palg. the drip of a roof, eave's
board = വാവട 2.

വായ്മധുരം sweet words വാ'മേ മധുരങ്ങളിൽ
നല്ലു prov. (opp. വായ്വിഷ്ഠാണം).

വായ്മലർ nice mouth ഓമന വാ. രിലാക്കി CG.

വാ(യ്)മീൻ a good sea—fish.

വാ(യ്)മുള്ളു 1. keen language. 2. the pip of
hens; croup. V2. (മുൾ 5, 845).

വാ(യ്)മൃഷ്ടം feeding with promises വാ. കൊ
ണ്ടെങ്ങൾ സങ്കടം പോയിക്കൂടാ CG.

വായ്മൊഴി deposition വാ. വാങ്ങി. അന്യായക്കാ
രനെക്കൊണ്ടു വാ എഴുതി വാങ്ങി jud. to take
deposition. അവന്റെ വാ. മൂലം അറിഞ്ഞു I
heard it from his mouth. സമീപസ്ഥന്മാരു
ടെ വാ. കളാൽ തെളിഞ്ഞു MR. declaration.

വായ്മോതിരം the iron ring of a measure.

വായ്യാരം No. (ഹാരം?) big talk ഒാേരാ വാ.
(& പായ്യാരം) പറഞ്ഞു vu.

വായ്വാക്കു oral communication എഴുത്തു കൊണ്ടു
വന്നില്ല വാ. പറഞ്ഞു TR.

വാ(യ്) വിടുക to open the mouth wide, yawn,
wail വാ'ട്ടു യാചിക്ക CG. വാ'ട്ടലറുക SG.
(in child—birth). ഉറ്റവരെച്ചൊല്ലി വാ'ട്ട
ലറി Bhr. വാ'ടാജന്തു dumb.

വാ(യ്) വിഷ്ഠാണം, — ഠാണം abuse, foul words
No. അവൻ എനിക്കു വായിട്ടാണം പറഞ്ഞു‍
(Mpl.). എന്നെ വളരേ വാ. ചെയ്തു jud.

വായ്വിളങ്കം & വാളിയങ്കം = വിഴാലരി a grain
supposed to help children to a clear pro—
nunciation.

വായ്ക്ക vāykka T. M. (C. bāyu, Tu. bāu, Te.
vāču, see വാക). 1. To swell, increase, thrive

[ 957 ]
എന്റെ നെല്ലു വളരേ വായ്ച്ചുപോയി Palg. വാ
യ്ക്കുന്ന കൊങ്കകൾ, പൂക്കൾ CG. അവൎക്കു സന്തോ
ഷം വാച്ചിതു Bar. ആനന്ദം, ആൎത്തി വായ്ക്കും
വണ്ണം Brhmd. വാച്ചെഴും കുതൂഹലം Bhg. ചേ
തസി വാച്ചൊരു മോദേന വിവശനായി Mud.
വാച്ച സൈന്യം Bhr. large. 2. to agree, fit,
to be what may be.

വാച്ചതു = കണ്ടതു any thing. വാശ്ശത് എന്നാലും
വളൎത്തുന്നതുണ്ടു ഞാൻ SiPu. whose child so—
ever it may be വാശ്ശതും ഉണൎത്തിച്ചാൽ PT.
വാച്ച പ്രകാരം V1. anyhow. വാ. എന്നാകി
ലും ചെന്നു പോന്നീടേണം Nal. whatever
maybe the result; so വാച്ചവൻ = കണ്ടവൻ
(but അധികമുദം അകതളിരിൽ വാച്ചവർ ഒ
ക്കവേ Mud. = l ab.).

VN. വായ്പു growth കുറഞ്ഞ വാ. CG. നിങ്കലേ
പ്രേമവാ. AR. great love. വാ. എഴും CC.
വാ. ള്ള പുരികുഴൽ VCh. luxuriant. പനി
കൊണ്ടു വാ. കുറഞ്ഞു CG. health & beauty.
വായ്പോടേ ചെന്നു heartily.

വായ്പ & വായിപ്പ (T. വായ്യുൽ procuring), a loan
വാ. യായി തന്നതിന്നു പലിശയില്ല vu. അ
വിടുന്നു അരി വാ. വാങ്ങല്ല prov. വാ. കൊടു
lending. കടംവാ. കൊടുത്ത പണം TR.

വാര Port. vára, A rod = രണ്ടു മുളം a yard.

I. വാരം vāram S. (വൃ). 1. Multitude, flock. സി
ന്ധുവാരങ്ങൾ waves. 2. a time or turn മന്ത്രം
ത്രിവാരം ജപിക്ക KR. ഏകവാ. എന്നാലും ജ
നിച്ചില്ല Nal. once. 3. a week—day = ആഴ്ച
(രവി —, ചന്ദ്ര —, കുജ —, ബുധ —, ഗുരു —,
ഭൃഗു —, മന്ദവാരം).

വാരനാരി a prostitute, dancing—girl വാരമാ
നിനിമാർ Brhmd. വാരമുഖ്യമാർ, വാരസുന്ദ
രി KR., വാരസ്ത്രീ etc.

II. വാരം T. M. C. 1. Share (= വരവു?) in general,
landlord's share, rack—rent chiefly of നെല്ലു
(പാട്ടം of trees). വിത്തും ചെലവും കഴിക്കു
മ്പോൾ വാ. ഇത്ര, in the best case ഇടങ്ങാഴി
വിത്തിന്നു വാ. 4 കണ്ടു, വാ'ത്തിൽ 111/2 നെല്ലു
കണ്ടു നികിതി തന്നു, വിത്തും വാരവും കെട്ടുക
to deliver it TR. ൫൦ നെല്ലു വാരത്തിന്റെ നിലം
MR. വാരത്തിന്നു കൊടുക്ക to rent to another.

൧൦ പൊതിപ്പാടു കണ്ടം വാരത്തിന്നു കൊത്തി
(Bekal). Kinds: കുടി വാ. (കണ്ടു കെട്ടിയ പാട്ട
ത്തിൻ പത്തിന്നു ൪ കു. നീക്കി ൬ സൎക്കാൎക്കുള്ളതു
of pepper, നെല്ലു പാട്ടം കെട്ടി കു. നീക്കി സ
ൎക്കാൎക്കുള്ളതിനെ ൪൦ ഉറുപ്പിക വില അല്ലാതേ അ
ധികം ചേൎത്തു കഴികയില്ല TR. 1797). ചെവ്വാ.,
പറമ്പുവാ. (1. = പാട്ടം. 2. = പുനവാ.), പുന
വാ., മലവാ., മേല്വാ. 2. T. So. (വാരുക) side,
declivity ഗിരിവാ., അടിവ. Trav. പുറവാ.

വാരനെല്ലു the landlord's share of rice വാ.
ഇടങ്ങാഴി 29,990 TR. — കുടിയാന്മാരോടു വാ
രം പാട്ടം വാങ്ങി jud. — വാരശ്ശീട്ടു TR.

വാരക്കം (വാർ 3). Press—money, advance to
soldiers & servants V1.

വാരണം vāraṇam S. (വൃ). 1. Warding off. വാ.
ചെയ്ക VCh. to obstruct. 2. an elephant വാര
ണപന്തി Nal. a stable. വാ'ാദ്ധ്യക്ഷൻ 25. — വാ
രണമുഖവൻ Bhg., വാ'ാനനൻ Bhr. Gaṇapati.

വാരവാണം S. an armour, cuirass (= ബാണ
വാരം).

വാരാണസി S. Benares വാ. ക്ഷേത്രവാസി
യാമീശൻ Bhg. Siva. വാ. പുക്കു Bhr. AR. =
കാശി.

വാരാ = വരാ f. i. വാ. നിലം Barren land.

വാരാതേ TR. etc. = വരാതേ; രി ചി മനസി വാ
രാഞ്ഞു Bhr.

വാരാന്നിധി S. (വാർ) The ocean = വാരിധി.

I. വാരി vāri S. 1. Water വാ. യും ഊത്തു AR.
in സന്ധ്യാവന്ദനം; often വാ. ദാനം (in tanks,
wells, പന്തൽ) VilvP. ദാനങ്ങളിൽ മുഖ്യമായതു.
2. a trap for elephants, stake to which they
are tied ആനവാ. TR.

II. വാരി T. M. (Te. C. slope = വാരം II., 2.). A
lathe, reaper, rafter, resting on കഴുക്കോൽ.

വാരിക്കുഴി (I. 2) a pitfall for elephants.

വാരിജം S. water—born, a lotus; വാ'സംഭവൻ,
വാരിജോത്ഭവൻ Brahma; — മകൾ Laxmi,
— ശരൻ Kāma, — ശരാരാതി Siva. AR.

വാരിജാതി, see വാരിയൻ.

വാരിധി S. ocean മോദവാ. നിമഗ്നരായി, ആ
നന്ദവാ'ധൌ മീനദയാനിധേ Bhg. & വാ
രിനിധി, വാൎദ്ധി.

[ 958 ]
വാരിനികരം S. much water വാ'ങ്ങളോടു കൊ
ണ്ടൽനിര RC.

വാരിപൂരം S. inundation തീരദേശങ്ങളെ വാ'
ത്തിൽ മുഴുകിച്ചു Bhg. [ലാപ്പുറം.

വാരിപ്പുറം (II.) top of a roof; side of ribs. = വി

വാരിയെല്ലു (II.) a rib സിരയും വാ.ം പെരിക
ക്കാണായ്വരും VCh. (in old age).

വാരിരാശി S. the sea; fig. കാരുണ്യവാ. Bhg.

വാരിയൻ vāriyaǹ (വാരുക? see അസ്ഥിവാ
രി). N. pr. A class of Ambalavāsis who perform
the lower temple—services & funeral ceremonies
വാ'ന്റെ അത്താഴം prov. (see എമ്പ്രാൻ). hon.
വാരിയാർ; f. വാ'ത്തി, hon. വാരിശ്ശിയാർ, വാരി
യശ്യാർ (വാരസ്യാർ MR.); the house വാരിയം
(വാ'ത്തു ചെന്നു MR.).

I. വാരുക vāruγa T. M. Te. (C. bāču). 1. To
scoop up with both hands നെല്ലു കോരി കറ്റ
വാരി MR. gathered up. വീഴ്ന്ത വീരനെ വാ
രിനാൻ RC. ബാലനെ മന്നിടത്തിങ്കന്നു വാരി
എടുത്തു Bhg. വാരി ഇടുക to put rice into the
pot. പിണം വാരും കഴുകന്മാർ RC. കെട്ടോല
വാരിക്കെട്ടി shut the book. വാരി വെപ്പിൻ
(കവിടി for soothsaying) TP. കാൽ വാരി നി
ലത്തു തള്ളി KR. 2. to take in a heap. ചേല
കൾ വാ. Bhr.; to rob മുതൽ വാരിക്കെട്ടി jud. ഏ
റിയ മുതൽ കുത്തി വാരി എടുത്തു TR. plundered.
അങ്ങാടിയിൽ പുക്കു വാരിത്തുടങ്ങിനാർ SiPu.
3. to take with the right hand ഒരു പിടിച്ചോറു
വാരി ഉണ്ടു TP. ഓരോരോ പിടി വാരിക്കൊ
ടുത്തു KU. (ദക്ഷിണ). — പണം വാരിക്കോരി
ച്ചെലവഴിക്ക by handfuls (f. i. in sickness).
വാരി വലിച്ചു തിന്നേണ്ട കാലം young people
ought to have a ravenous appetite No. vu.
വാരിക്കളക to remove as sweepings; to depose.
വാരിക്കൂട്ടുക to heap up.

വാരിക്കൊടുക്ക to give liberally സന്തതം വാരി
ക്കോരിക്കൊടുത്തു Bhr. gave more & more.
[വാരിക്കൊ. is richer than നുള്ളിക്കൊടുക്ക,
less than കോരിക്കൊടുക്ക TP.] [Bhr.

വാരിപ്പൊഴിക to pour richly, മിഴികളിൽ വാ.

CV. വാരിക്ക = എടുപ്പിക്ക.

II. വാരുക, ൎന്നു T. M. Te. (വാർ 2) lit. to draw

lines 1. To cut lengthwise, trim a palm—leaf
ഓല വാൎന്നു ഗ്രന്ഥത്തിന്നു കണക്കായി മുറിച്ചു
തുരക്ക, വീടുകെട്ടി ഇറ വാൎന്നു, (so മുഴെച്ചേടം
846); to cut meat in strips V1. മുള്ളുകൊണ്ടു
ശരീരം വാൎന്നു പോയി jud. തീയത്തിക്കു (വയറു)
കുത്തിവാൎന്നു TR. to stab & slash (= കുത്തി
വലിക്ക). 2. T. M. Tu. (C. ബാചു) to comb
(മുടി) = വാറുക V1. 2. 3. T.M. Te. (C. ബാരു
to melt) to run, flow down ഓലോല വാരുന്ന
പോയിക്കൂടിയാൽ Bhg. തോട്ടിലേ ജലം എല്ലാം വാൎന്നു
പോയികൂടിയാൽ Nal. കുളം തീരം പൊട്ടി വാ
ൎന്നൊക്കപ്പോകും PT. കഫം വാൎന്നു പോയാൽ
med. (from the nose); water to be strained off.

VN. വാൎച്ച. (3) issue, flux നീർവാ. (= പ്രമേ
ഹം). രക്തം വാ. women's bloody flux (opp.
കറവാരായ്മ suppressed menses). ഇറക്കം
വാ. ebbing No. vu.; മീൻവാ. etc.

v. a. വാൎക്ക (3) 1. to pour കണ്ണുനീർ Nal. ഓകു
വെച്ചതിൽ കൂടേ വാൎത്തു വാൎത്തു PT. let run
off. തലയിൽ വാ. med. വാൎത്തതു ചോറു (not
കഞ്ഞി). 2. to found, cast വാൎത്തുണ്ടാക്ക;
വാൎത്ത പാടായിരിക്ക roughly done, not
polished.

CV. വാൎപ്പിക്ക f. i. കണ്ണുനീർ വാ. = കരയിക്ക;
കിണ്ടി etc. വാ'ച്ചു. had cast.

VN. വാൎപ്പു 1. fusion, casting metals വാ. പ
ണി etc.; വാൎപ്പുല foundry—furnace. 2. issue
ചോരവാ. an ulcer, കവിൾവാ., അകവാ.
a. med. cancer. 3. So. a large boiler (with
4 കാതു), caldron.

വാരുണം vāraṇam S. Referring to Varuṇa,
a Purāṇa. Bhg.; = മന്ത്രഭേദം, അസ്ത്രഭേദം Sk. —
West. [Bhr.

വാരുണി S. spirituous liquor, വാ. ഫലങ്ങൾ

I. വാർ vār S. Water = വാരി, hence വാരാം
നിധി ocean, also വാരാർനിധി KR. വാരു
കൾ, chiefly = വീഴാതമഴ.

II. വാർ T. M. C. Te. 1. A line (= വര, വരി).
2. a thong, leather—strap, belt; strip of palm—
leaf, often വാറു, തോൾവാറു V1. 3. line of
troops ഏതാൻ വാറും കുതിരയും, ഏതാനും വാർ
ഇങ്ങോട്ടു വരുന്നു, കുതിരവാറു വരികയില്ല,

[ 959 ]
കുമ്പിണിവാറും കൂട്ടിക്കൊണ്ടു TR. Sipahis.
4. what is length—ways; stress, pressure,
strength of current. വാറാക്കിക്കെട്ടുക tight.
അതിന്നു വാറു വെക്ക to prize, make much of.
നെല്ലിന്നു വാറില്ല no great demand. നല്ല വാ.
ഇപ്പോൾ very drunk. 5. greatness, luxuri—
ancy, glory (= വാഴു), വാ. കുന്തളം Bhr. വാ.
കൊണ്ടീടും കൺ CC. വാ. തുടയിൽ വെട്ടി RC.
big; esp. of breasts വാ. കൊങ്ക Bhr. വാ.
കോലും കൊങ്കകൾ, വാരെഴും തങ്ങൾ CG. വട്ട
വാ. മുലയാൾ KR. വാ. മുലക്കോരകം രണ്ടും
Chandra Sang. 6. presumptuousness, provo—
cation V1. 2.

വാരക്കം (3) see above.

വാരണിക്കൊങ്ക (5) full breast വാ. നല്ലാൾ RC.

വാരാൎന്ന (4. 5) mighty വാ. രാക്ഷസർ, വാ.
രാജ്യം RS. വാ. കപികൾ AR.

വാരാളും (4. 5) id. വാ. തെന്നൽ & വാർതെ. CG.

വാരിളഞ്ചിങ്ങം RC. a bold young lion, so വാ
രിളംപോർ മുലമൊട്ടുകൾ Bhg 6.

വാരുറ്റ (4. 5) glorious വാ. ദേവദൂതൻ, വാ.
തേർ, വാ. വാക്കകൊണ്ടു വാഴ്ത്തി CG.

വാർകുഴൽ (3) a shawm ഊതും വാ'ലോടും (Kᶉšṇa)
song.

വാൎക്കളമാൻ? a young deer. B.

വാൎക്കാർ (3. 2) regular troops, the Mysoreans
in 1778 കൎണ്ണാടക ആളെയും വാ'രെയും,
൩൦൦൦ പട്ടാളം വാ'രരും TR.; peons, Trav.

വാർച്ചാൽ (4) a water—course to drain off excess
of water.

വാർതിങ്കൾ CG. (2) the young moon (or 5?).

വാർമുടി ഉണ്ടാക്ക (2) women's cue made of their
own hairs lost in combing (loathed by
Paṭṭars).

വാർമെത്തും (5) long, glorious വാ. പട Bhr.
തൂമൊഴികൊണ്ടു വാ'മാറു പറഞ്ഞു CG. im—
pressively (?).

വാർമൊഴി (see വാറോല) anonymous false
report എന്നൊരു വാ. കേട്ടു CG. (2. 6).

വാൎക്ക, വാൎച്ച, see വാരുക II.

വാൎത്ത vārta S.(വൃത്തി). Report, news വാ. കൾ
എന്തൊന്നുള്ളു Bhr. (= വൎത്തമാനം). ൟ വാ.

ചെവിതോറും നടക്കുന്നു No. vu. bazar—talk. വാ.
കൾ നടത്തുക VCh. to spread rumours. വാ.
എല്ലാം അറിവതിന്നു Bhg. the state of matters.
ഭൎത്താവിന്റെ വാ. പോലും tidings of her hus—
band. നേരില്ല പാരിലേ വാ. കൾ്ക്കിക്കാലം Nal.
എന്നുടെ വാ. അറിയുന്നതുണ്ടു ഞാൻ KR. I know
who & whence I am. വാഴപ്പഴത്തിന്റെ വാ.
യെ കേട്ടു CG. heard about plantains. കല്യാണ
വാ. പറഞ്ഞു about health.

വാൎത്തപ്പാടു T. V1. a promise, vow.

വാൎത്താവഹൻ S. a messenger; hawker.

വാൎത്തായനൻ S. a spy, agent.

വാൎത്തികം S. a commentary, gloss ഭാഷ്യവാ'
ങ്ങളും കേൾ്ക്കായി SiPu.

വാൎദ്ധകം vārdhaγam S. (വൃദ്ധ). Old age; gen.

വാൎദ്ധക്യം as പെരുമാൾ്ക്കു വാ'മായ ശേഷം KU.

വാ'ക്യകാലത്തു വാ'ക്യപീഡ Brhmd.

വാൎദ്ധി S. vārdhi (വാർ I.) = വാരിധി The sea
വാ. യിൽ വലയുന്ന തോണി KR. ധാത്രിയിൽ
നിറഞ്ഞു പരന്ന വാ. AR.

വാൎഷികം vāršiγam S. (വൎഷം). Monsoonish;
lasting a year ൪ പക്ഷങ്ങൾ എനിക്കു വാ'ങ്ങൾ
KR. the 8 weeks seem to me as many years.

വാറണ്ട്, — റാണ്ട് E. warrant അയക്ക, പു
റപ്പെടുക.

വാറു vār̀u̥ = വാർ 2. 3. 4. 6. (also loc. = പാറു
a sea—boat). [ways.

വറിട (2) a shred of palm—leaf taken off length—

വാറുമീൻ B. a kind of fish.

വാറോല (2) a placard, anonymous writ. വാ.
തൂക്കുക announcing a crime either commit—
ted or intended, or denouncing a person.

വാറുക vār̀uγa, റി V1. = വാരുക II., 1. 2.

വാറ്റു So. straining, decanting; distilling
(വാരുക II., 3).

വാറ്റുക = വാരിക്ക 1. to strain, drain off അ
ത്തിവേർ വെട്ടി വാ'ം നീർ GP. വെള്ളം കേ
റ്റുകയും വാ. യും (Coch.). 2. So. to distil.

വാല vāla 1. No. (ബാല) Fresh toddy, euph.
for കൈപ്പുകൾ (സേവിക്ക No. Palg.) 2. (T.
young; or വാൽ 4.) a certain season ഞാറ്റു
വാ., തിരുവാലത്തിരി. 3. P. bālā above; a
turban V1. (P. bālā—band).

[ 960 ]
വാലാക്കുഴ B. an ornamented wooden lance,
emblem of royalty, വാ. ക്കാർ.

വാലായ്മ T. M. (വാലാൽ 4.) impurity of men &
cows after birth etc. ചത്താലും പെറ്റാലും
വാ. = പുല = വീട്ടുവാ. (for a birth 10–12,
death 10–16 days); നാടു വാ. public mourn—
ing after a king's death, also വാലായ്ക
V2. = ദീക്ഷ.

വാലി 1. (വാലുക?) Low ground near a river V1.
തോടനും വാ. യും രണ്ടു നിലം TP. 2. (വാൽ)
CrP. a kind of bearded paddy.

I. വാലുക vālaγa = ഓലുക, വാരുക II., 3. So.
1. To run, drip, to be strained മൂക്കു വാ. med.
Nid. വാല വെക്ക to place so as to run off.
2. to be distilled V1. (see വാറ്റുക). 3. B.
to take root, as yams.

വാലുശേരിക്കോട്ട TR. — see ബാലി. [drug.

II. വാലുക S. 1. Sand. 2. ഏലവാലുകം a

വാൽ vāl 5. (S. വാലം, വാരം G. 'oura). 1. The
tail വാൽനിര എടുത്തു RC. (sporting monkeys).
കണ്ടാലപ്പോഴേ വാ. എടുക്കയേ ഉള്ളു PT. to
defy. വാ. പൊങ്ങിച്ചു മണ്ടി AR. വാലടി കൊൾ്ക
KR. വാന്മേൽ എയ്തു AR. വാലും തലയും (also
fig.). 2. what is tail—like, train, trail വാലു
തല ഇരട്ടിക്കും KU. increase of interest; a
handle, spout വാലൂരിക്കിണ്ടി TP. 3. (വാലു
ക) spittle V1. 4. aM. T. (വൽ) purity,
whence വാലായ്മ.

വാലധി S. & ബാ — the tail KR.

വാലൻ tailed വാ. (& — ം) പേക്കൻ No . = മിട്ടിൽ.
കോഴിവാലൻ CrP. a kind of paddy.

വാലാട്ടം wagging of tail. വാ'ട്ടിപ്പോക to
draw in the tail, to be humbled. വാലാട്ടി
MC. the wagtail.

വാലാൻ, see ബാലാൻ, a fish.

വാലിടുക (2) to form flaps of the cloth put on.
പീതാംബരം കെട്ടി വാ'ട്ടുടുത്തു ChVr. പൂക്ക
ച്ച കെട്ടി വാ'ട്ടു Sk. പട്ടുകെട്ടി നാലഞ്ചു വാ'
ട്ടു ചാടിക്കളിച്ചു Anj.

വാല്ക്കണ്ണു = അപാംഗം ChS.

വാൽക്കാണം duty levied on cattle.

വാൽക്കുടം the end of a tail സിംഹത്തിന്നു
വാ'ത്തിൽ ഒരു മുള്ളു MC.

വാൽക്കൊഞ്ചു B. the tail of a horse.

വാൽക്കോതമ്പു (mod.) barley.

വാൽത്താര or നൂൽത്താര the hairless under—
part of a tail. Palg.

വാൽനക്ഷത്രം, വാൽമീൻ a comet V1.

വാൽമുളകു long pepper = ചീനമുളകു.

വാല്യം = ബാല്യം; also വാലിയത്തച്ചൻ, വാ'ത്തു
മേനോൻ KU. the first minister of Cochin.

വാവൽ vāval T.M. C. Tu. (വവ്വുക?). A large
bat വാ. പക്ഷി; also വവ്വാൽ 920.

വാവിഷ്ഠാണം, see വായ്.

വാവു vāvụ T. M. (Te. bā fr. ഉവാവു q. v.).
A holiday, change of the moon വാ. തോറും
ബലി നല്കും Bhg. കറുത്തവാ. (അമാവാസ്യ),
വെളുത്തവാ. (പൌൎണ്ണമി), ഇളവാ. = പഞ്ചമി
V2., മുഴുത്ത ഉവാവു V1., പിതൃവാവു 661., കറുത്ത
വാവിന്നു പിതൃക്കൾക്കു ബലിഇടുക vu. വാവു
ന്നാൾ വികൃതിയായൊഴിഞ്ഞ് ഒരു വസ്തുവില്ല
Mud. കൎക്കടമാസം വാ. ഊട്ടേണ്ട മൎയ്യാദയായി
നടന്നുവരുന്ന അടിയന്തരം TR. വാവുന്നാൾ അ
ൎദ്ധരാത്രി Bhr.; chiefly full moon. നിറമുള്ള തി
ഥി തുടങ്ങും വാവല്ലോ Mud. ദശയറുതി മരണം
വാവറുതി ഗ്രഹണം prov.

വാവട 1. a sweetmeat. 2. (loc.) a thin
narrow board nailed on rafters, shingle
[gen. വാ(യ്)മട]. വാ. യോടു edge tiles.

വാവൂട്ടൽ: കൎക്കടകഞാറ്റിൽ 2 ഓണം ഉണ്ടു
ഇല്ലന്നിറയും വാ'ലും prov, 2. Sūdras feast—
ing Brahmans on വാവുന്നാൾ.

വാശി vāši 5. (Ar. P. വാജിവ്? or വായ്ക്ക?).
1. Equity, excess or surplus, agio. ഇതിന്നു വാ.
കൂട്ടിക്കണ്ടു TR. allow for. വാ. വെച്ചുകൊടുക്ക
to give into the bargain, abate the price for
different standards of measure & weight, ര
ണ്ടും വാ. = ഒക്കും V1. സലാം വാജി സലാം TR.
many, many Salāms. വസ്തുവക വില്പിച്ചു മുക്കാൽ
തിട്ടവും അരവാ. യും കാൽ വാ. യും കൊടുപ്പി
ക്ക VyM. half as much more. അര വാ. യും ഇ
രട്ടിയും ആയാൽ VyM. അളവു വാ. യും പരദ്ര
വ്യവും KU. (a royal income). വലിപ്പം കാൽ
വാ. കൂടും. MC. ഏലം കാൽ വാ. പിരിഞ്ഞിട്ടില്ല
TR. scarcely a trifle. — നൂറ്റിന്നു 10, 15 വാ., 10,

[ 961 ]
15 % interest. 2. difference വില വാ., അര
വാ., കാല്വാ., = 1/2, 1/4 (വാ. nearly expletive) 3/4
വാ. തീൎന്നു (a work) No. മണ്ണുവാശി = നിലഭേ
ദം quality of soil. 3. M. (= വാചി 2. P. bāzi)
a bet, stake വാ. പറകയും ആൎത്തുവിളിക്കയും
Bhr. (in battle); hence obstinacy വാ. പറയു
ന്നതെന്നതു തോന്നലാം KR. may seem merely
obstinate contradiction. വാ. കിളൎത്തുക V1. to
instigate. ദുൎവ്വാ. blind zeal. ചൊൽ കേളാതേ
വാ. യെ പൂണ്ട സുയോധനൻ CG. blinded by
passion.

വാശികാണുക (1) to look better, preferable;
(2) to find excess or deficiency.

വാശികൂറുക (1. 2) to fall short. വാ'റാതേ അ
തു സാധിക്കും without fail. നാശമായിരിക്കു
ന്ന വാ'റിന മൂലം KR.

വാശിക്കാരൻ (3) an obstinate person.

വാശിപിടിക്ക (3) to vie, emulate; to be stub—
born. വാ'ച്ച് ഓടിക്ക to get up a race. വാ'
ച്ചത് ഒഴിച്ചുകൂടായ്കയോ Mud. are no more
amenable to reason.

വാശിയാക (1. 2) to recover എന്റെ ദീനത്തി
ന്നു അപ്പോഴേക്കു വാ'മോ epist. = ഭേദം.

വാശിത S. vāšiδa (lowing). A cow; a wife.

വാശിവ് = വാജിവ് q. v., നിണക്ക് ഇതിന്ന്
ഏറ വാ. പോര TR. you have not made out
your claim.

വാശ്ശ, see വായ്ക്ക, വാച്ച.

വാസം vāsam S. (വസ്). 1. Dwelling; habi—
tation നിന്നുടെ വാസഗൃഹം എവിടേ Sk. ( =
നീ ഇരിക്കുന്ന ഗൃ.). ആത്മവാസസ്ഥിതിദുഷ്കീ
ൎത്തിദം VetC. (for the poor). 2. = വാസന
perfume. വാസയോഗം scent for clothes.

വാസന S. (abiding). 1. Odour, flavour,
scent. അതിൽ വാ. കേറ്റി VyM. made frag—
rant. — fig. symptom സന്നിയുടെ വാ. പോലേ
ഉണ്ടു MR. typhus—like. വാ. പിടിക്ക to emit
a smell; smell at. 2. idea, impression or
propensity, considered as the abiding influ—
ence of former lives ജന്മാന്തരവാ. കളാൽ ബ
ദ്ധൻ, കൎമ്മവാ. കളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ദേ
ഹികൾ etc.; ആശിച്ചു പൂൎവ്വവാ. യാലേ Brhmd.

പൂൎവ്വജന്മാൎജിതവാ. യാൽ AR. വാ. ാധീനം ജ
ഗച്ചേഷ്ടിതം, വാ. നെക്ക് ഒരിക്കലും ഭംഗം ഇ
ല്ല Si Pu. innate tastes or instincts last thro'
all successive births. പ്രകൃതിഗുണവശാലുള്ള
വാ. കളെ നീക്കുവാൻ വേലയത്രേ Bhr. യാതൊ
രേടത്തു മനോവാ. ആകുന്നിതു ചൈതന്യരൂപ
മതു പോലേയായ്വരും നൂനം Bhg.; പുണ്യവാ.
desire after virtue. ആൎക്കു വാ. ഏറും ധനുസ്സി
ങ്കലേക്കു Bhr. വിദ്യാവാ. scientific talent. കാ
വ്യവാ. poetical vein. വാ. നാരിമാരിൽ ഇല്ല
Bhr. does not take to women. ആസ്തികൾ ക
ഴിയുന്നേടത്തോളം ക്ഷയിപ്പിപ്പാനല്ലാതേ വൎദ്ധി
പ്പിപ്പാൻ വാ. ഇല്ലായ്കയാൽ TR. being an in—
corrigible prodigal. 3. instinct of animals
MC. 4. practice, habit V1. വാ. ക്കാരൻ ex—
perienced.

വാസനം S. 1. dwelling ഹൃദിവാ. ചെയ്ക Si Pu.
2. perfuming, fumigating.

വാസനശീലൻ So. amiable.

വാസനാബലം (2) natural inclination.

വാസന്തകാലം S. (വസന്ത). A sterile,
pestilential year V1.

വാസന്തികം vernal. [ഏകവാ. Bhg.

വാസരം vāsaram S. (വസ്). Morning, day

വാസരാധീശൻ S. the sun. വാ'ശാന്വയം AR.
the solar line. — (അധീശൻ).

വാസവൻ S. (വസു). Indra. വാ. മുമ്പായ വാ
നവർ CG., വാസവാദികൾ AR. the Gods.

വാസസ്സു vāsas S. (വസ് to wear). Cloth ഏ
കവാ. കൊണ്ടു സംവൃതമായുള്ളംഗം KR. — in
Cpds. കൃത്തിവാസാവു Si Pu. Siva.

വാസി vāsi S. 1. Inhabitant (വാസം), residing,
പുരവാ. കൾ Bhg. വനവാ. etc. 2. dressed
ചീരവാ. Bhg. 3. = വാച്ചി. [fragrance.

denV. വാസിക്ക, (V1. വാസനിക്ക) to emit

part. pass. മലയജവാസിതമാറു CG. a breast
made fragrant with sandal—powder.

വാസിത a woman (= വാശിത).

വാസുകി S. N. pr. One of the 8 kings of
serpents, (അഷ്ടനാഗങ്ങൾ), Bhg.

വാസുദേവൻ S. (വസു —) Kᶉšṇa.

വാസ്തവം vāstavam S. (വസ്തു). 1. Substantial,

[ 962 ]
real സ്വപ്നം വാ. എങ്കിൽ സംസാരം സത്യം ത
ന്നേ Bhg. 2. demonstrated വാ'മായിരിക്കുന്ന
ഫലം Gran. the proved result of an arithmetical
operation. 3. news ചാരന്മാരെ അയച്ചു വാ'
ങ്ങൾ ഗ്രഹിച്ചു Sk. വാ. പറക = വാൎത്തകൾ Bhr.

വാസ്തു vāstu S. (വസ്). 1. Site of a building.
2. a new house വാ. ബലി കഴിക്ക Bhr. (vu.
also before കൊടിയേറ്റം at the beginning of
a festival, or to get rid of any ഉപദ്രവം); വാ.
പൂജ dedication on the day when the doors are
set up. 3. (loc.) the God of the builders (ആ
ശാരി), supposed to indicate the qualities of
each site & direct the workmen; he sleeps on
the ground, the head toward SW., the feet NE.
[No. ബലി as കുറ്റിപൂജ 274., or against any
ഉപദ്രവം is offered to തച്ചുഗുളികൻ].

വാസ്തുചീര, (S. വാസ്തുകം) Chenopodium album;
also നാട്ടുചീ., പരിപ്പുചീ.

വാസ്തോഷ്പതി S. genius of the house; Indra.

വാഹകൻ vāhaγaǹ S. (വഹ്). A bearer അ
ന്തോളവാ'ന്മാർ Nal. carriers. വാ'ന്മാരെക്കൊ
ന്നു AR. those who led him bound.

വാഹം S. carrying; a vehicle, സാൎത്ഥവാ'ൻ.

വാഹനം S. 1. vehicle, conveyance as a horse,
elephant. ഗരുഡവാ'ൻ Višṇu. ഐശ്വൎയ്യങ്ങ
ളും എല്ലാം വാ'ങ്ങളും തന്നിരുത്തുന്നതും ഉണ്ടു
KU. I grant every honor. 2. a chariot,
waggon = രഥം Bhg.

വാഹിനി (f. of വാഹി driving) an army അരി
വാ. Bhr. the foe. വാ'നീപൂരം Brhmd.

വാളം vāḷam (T. = വളവു). 1. An ingot, lump
(T. Te. C. pāḷam), a bar of gold, iron പഴുപ്പിച്ച
ഇരിമ്പുവാ'ങ്ങൾ ഒന്നിച്ചു കൂട്ടുമ്പോലേ VyM.
2. a hammer for the chisel.

വാളമീൻ V1., വാള T. B. a fish, Trichiurus.

വാളൻ vāḷaǹ (വാൾ) 1. A sawyer. 2. a caste
of fishermen in backwaters. D. 3. sword—
like; വാ. പുളി tamarind (വാ. ളികുടി Pay.).

വാളി T. So. a golden ear—ornament (വാളിക S.
ring) Palg. = അലികത്തു; മൂക്കുവാളി a large
nose—ring thro' the partition of the nose.

വാളിയങ്കം, see വായ്വിളങ്കം.

I. വാളുക vāḷuγa (വാഴുക 3.). To sow, cultivate
കൊത്തി വാ.; കണ്ടത്തിൽ വിത്തു വാളി & കണ്ടം
വാളിയിരിക്കുന്നു jud. വാളിപ്പൊലിച്ചിട്ടു വരും
TP. having finished.

VN. വാളിച്ച No. vu. = വാളൽ.

CV. പുത്തരിക്കണ്ടം വാളിക്കുന്നു പഴയരിക്കണ്ടം വിത്തൂട്ടുന്നു TP.

II. വാളുക, ണ്ടു No. (വാൾ, വാരുക II.). To
scratch, slice വാണ്ടു കൊടുക്ക (opp. പൂണ്ടു കൊ
ടുക്ക prov.). വാണ്ടെടുക്ക to slice a cocoa—nut in
horizontal pieces. — കുപ്പിക്കണ്ടംകൊണ്ടു കാൽ
മുറിഞ്ഞിട്ടില്ല വാണ്ടുപോയതേയുള്ളു No. vu.

വാൾ vāḷ 5. (Te. vāl fr. വൾ bent?, Te. vaḍ
sharp). 1. A sword ഒറ്റ —, ഇരട്ട — V2. two—
edged. വാൾ ഇളക്കുന്നത് ഇടിമിന്നൽ പോല
KR. (guards). വാൾ ഓങ്ങി ഇളക്കിനാൻ CG.
വാളുറയൂരി Mud. drew the sword. ചുണ്ടിന്മേൽ
വാൾ കുത്തിനിന്നു TP. saluted. വാൾകൊൾ്ക V1.
to go to war. വാൾ ഇതു വെക്കം Mud. I give
up my Vezīr's office. വാളിന്നു നെയ്യിടുക 579.
met. power, government. വാൾ എറിഞ്ഞിട്ടും
തൊഴുതു TP. Nāyars. വളരേ ആളും വാളും കൂടി
a tumultuous assemblage; fig. വാളിടെന്ത ക
ണ്ണാൾ RC. വാൾ ഏലും മിഴിയാൾ KR. കൎമ്മങ്ങ
ളെ ജ്ഞാനവാളിനാൽ ഛേദിച്ചു Bhg. 2. a saw.
3. sword—like; a fish = വാള; fruit of legumi—
nous plants (see വാളൻ, ആൎയ്യംവാ., അവര).

വാളലകു the blade, വാളുറ the sheath of a sword.

വാളുപലിശക്കാരൻ attendant of a Rāja (വാളും
പലിശയും arms). ഒരു വാ. TR.; also വാൾ
പലകക്കാരൻ B.

വാളും കയ്യും the sword—arm, വാ. കൊത്തി TP.

വാളേറു throwing up swords & catching them.

വാ. കാർ — വാളെറിവിദ്യ juggling.

വാൾക്കളി sword—dance V2.

വാൾക്കാരൻ a swordsman; a sawyer.

വാൾനമ്പി armed Half—Brahmans; their leader
(തങ്ങൾ) KU.; sword—dancers before Subrah—
maṇya.

വാൾപ്പാടു the length of a sword. വാ'ട്ടിലടുത്തി
ല്ല Bhr. within reach of sword.

വാൾപ്പിടി the handle of a sword; swordsmen
(see പിടി 5).

[ 963 ]
വാൾപ്പുലി a rhinoceros (see ഭക്ഷ്യം) Nal.

വാൾപ്പൂജ KU. an institution of the Calicut
dynasty.

വാൾമീൻ (3) the sword—fish.

വാഴ vāl̤a T. M. (C. bāḷe, Tu. bāre). 1. The
plantain—tree, Musa paradisiaca, symbol of
plenty (marriage). വാഴ വെക്ക to plant. വാഴ
കുലെച്ചു MR. bears. 2. what is like it കറ്റവാ.,
കനകവാ., പെരുവാ., മരവാ., വണ്ടുവാഴ.
Kinds: അടക്ക —, അടുക്കമ്പൂവൻ —, അണ്ണാ
ൎക്കണ്ണൻ —, ഏറാടൻ (V2. sugar—plantain), ക
ദളി — Anj., കരു —, കൎപ്പൂര — KR., കല്ലു —
(wild), കാട്ടു — (also = Canna Ind.), കുന്നൻ —
(or കുന്ദൻ), ചിങ്കൻ — (Anj. ചിങ്ങൻ), ചെവ്വാ.
(or ചുവന്ന), തെക്കു —, തെഴുതാണി — (Palg.
പൊണ്ണൻ — i. e. തടിയൻ), നൈന്ത്ര — (best
sort, vu. നേന്ത്ര —; also തെഴു —: കന്നു ഉണക്കി
ട്ടേ കുഴിച്ചിടുകയാൽ), പടൽ — V1., പടു —,
(No. = മണ്ണൻ —), പൂവൻ —, പൊതു —, മണ്ണ
ൻ —; മലവാഴ Palg. exh. [പടുവാഴ 599. all
kinds except നൈന്ത്ര —, മൈശ്ശൂർ —, തെഴുതാ
ണി — & പൂവൻ]. Parts: വാഴക്കന്നു shoots,
— ക്കണ the rib of a plantain—leaf, — ക്കണ്ട
bulb of shoots (eaten), — ക്കാമ്പു the heart of
the pl. tree ആനക്കൊമ്പും വാ.ം ശരിയോ prov.,
— ക്കായി green plantains [— ക്കാ(യ്)ക്കറി;
ഉട (= ഉടഞ്ഞു) വാഴക്കാ No. ripe Neintra —
boiled, cut, dried & eaten with ചക്കരക്കട്ടി
poured over the hot fruit; വറുത്ത വാഴക്കായി
Cal. or പൊരിച്ചകായി No. made of green
Neintra], — ക്കിഴങ്ങു (വാഴക്കിഴങ്ങിലേ വെള്ളം
GP.), — ക്കുടപ്പൻ (— ന്റെ അല്ലി MC.), — ക്കുടം
= prec., മാമ്പു, — ക്കണ്ട = മുരടു, — ക്കുല (ഉണ്ണ
വാഴക്കുല fee of 1 gold fanam, equivalent to
a plantain bunch payable by tenants, exclusive
of rent), — ക്കൂമ്പു, — ക്കൈ (rib of pl. വാ. മുറി
ക്ക or വാഴയണു മുറിക്ക a delicate sword—ex—
ercise), — ച്ചീപ്പു (or — പ്പടല, — പ്പള്ള) comb,
— ത്തട (or — പ്പിണ്ടി) stem, — ത്തലെക്കലേപ്പൂ
(GP 67. or മാണി, മാമ്പു), — നാർ (പട്ടുനൂലും
വാ'രും prov.), — പ്പഴം (വാ'ങ്ങളെ കാണുന്ന
നേരത്തു ബാലകർ ചാരത്തു ചെല്ലുമല്ലോ CG.),

— പ്പോള rind, — മാണം Trav. (= വാഴക്കിഴ
ങ്ങു), — മാണി 807, — യില leaf (used as plate
etc.).

വാഴക്കണ്ണൻ CrP. a kind of paddy.

വാഴപ്പുല്ലു a lily—grass.

വാഴുക vāl̤uγa T. M. C. Tu. (Te. ബാ fr. വഴു).
1. To live മമ പരിചാരകനായി വാ. മേൽനാൾ
എല്ലാം UR. ഉൾക്കുരുന്നിങ്കൽ വാഴ്ക രാമനാചാ
ൎയ്യനും AR. = പാൎക്ക; often aux. V. = ഇരിക്ക,
വസിക്ക, f. i. കേണുവാണു CC. കാണുമ്പോഴും
കാണാതേ വാഴുമ്പോഴും Bhg. 2. to live well,
happily അവൾ അവനോടു കൂടേ വാഴുന്നു V1.
വാഴുന്ന സ്ത്രീ married. വാണു യഥാസുഖം VetC.
3. v. a. (= ആളുക, വാളുക) to cultivate ക
ണ്ടംകൃഷി വാ. V1.; ഉപ്പുവാ. to make salt V2.
4. to rule, reign രാജ്യം വാ. KU.

വാഴാനിലം (3) uncultivated land = വാളാത്ത.

വാഴി 1. living somewhere. കുന്നുവാ. a moun—
taineer. 2. a ruler. ദേശവാ. a chief. അ
യൽവാ., നാടുവാഴി; hon. വാഴിയോർ KU.,
title of ruling Half—Brahmans. 3. (= T.
പാഴി) broad വാഴിക്കൈക്കോട്ടു = പടന്ന;
also വാഴിക്കോട്ടു.

CV. വാഴിക്ക (1) മെത്തമേൽ വാ'ച്ചു Bhg. made
to sit; (2) to get a girl married (പെണ്ണിനേ),
esp. Mpl. = കെട്ടിക്കൊടുക്ക; (4) to make to
rule അരചനായി വാ'ച്ചു Mud. നാലാം കൂറാ
യി വാ'ച്ചേക്കുന്നു KU. to appoint to a dignity.

വാഴു (1) life, വാഴുനാൾ = വാണാൾ life—time;
(4) a ruler ബാഉ TP. = വാഴുന്നോർ.

വാഴുന്നീത്തിടുക (4) No. hon. = വാഴിക്ക, past t.
വാ'ന്നീത്തു f. i. മൂത്തേടം ഒഴിച്ചു ഇളയേടം
അരിയിട്ടു വാ. KU.

വാഴുന്നോർ (1. 3) inhabitants, cultivators; (4)
a governor, baron ബാഉന്നോർ TP., Bayanor
TR. title of കടത്തുവ Rāja. രണ്ടില്ലം വാഴു
ന്നോലുംKU. (pl. as മൂത്തോൽ); in Kaḍ. പുതു
പ്പണം, കണ്ണമ്പത്തു, വള്ളിയാട്ടു, പാറക്കടവു
4 വാഴുന്നോർ under Porlātiri.

വാഴും, വാഴുവർ KU. a ruler (a title).

വാഴ് aM. 1. life നിന്നോടു പിരിന്തുള്ള വാഴ്
വാഴ്വാമല്ല RC. 2. Imp. = വാഴ്ക V1. hail!

[ 964 ]
വാഴ്ക (1. 2. 4) live! hail! മരുന്നുവാ. മന്തിരുവും
വാ. എന്നാചാരി എന്നും വാ. എൻകുരിക്കളും
വാ. MM. (close of the book). എന്മകൻ വാ.
CG. never mind! (said in lifting up a child
that fell). The Imp. is treated as Noun,
hence denV. വാഴ്കിക്ക to cry hail! greet
ദുൎയ്യോധനാദിയേ തൊഴുതു വാഴ്കിക്കും ChVr 7.

വാഴ്ക്ക (loc.) = വാഴിക്ക 4. എന്മകനെ രാജ്യത്തി
ങ്കൽ വാ. വേണം Coratti P.

VN. വാഴ്ച (1) Living prosperously ശൃഗാ
രത്തിൻ മംഗലവാ. യും വാണു നിന്നാർ CG.

(Kᶉšṇa & Rugmiṇi). വാ. ചോറു mutual obliga—
tion in marriage Vl.; (3) cultivation; (4) reign,
government നാട്ടുവാ., ഇടവാ. etc.; നൂറ്റൊന്നു
വാ. 101 successions promised to the Trav. dy—
nasty. രാജാവായി വാ. കഴിഞ്ഞു KU. com—
menced to reign. വാ. കഴിച്ചു made to reign,
enthroned KU. വാ. ക്കാരൻ a regent V2. —
met. വാഴ്ചയോടു നടക്ക No. = അധികാരത്തോ
ടു. — വാഴ്ച ചെല്ലുക No. to last long (clothes)
= ൟടു നില്ക്ക.

വാഴ്ത്തി (foll.) praiser, കേകികളാകിന വാ. കൾ
വന്നു CG. = വന്ദി birds served as bards.

വാഴ്ത്തുക (= വാഴ്കിക്ക) to bless, praise, extol
വീൎയ്യങ്ങൾ വാഴ്ത്തി സ്തുതിച്ചു Mud.; also:

വാഴ്ത്തിക്ക id. നാരായണനുടെ കീൎത്തികൾ
വാ'ച്ചു സഞ്ചരിച്ചീടിനാൻ Bhg 6. (or
cause to praise).

വാഴ്വു prosperity, happy life (see വാഴ്). തമ്പു
രാന്റെ വാ. CatR. blessing.

വി vi S. 1. (ദ്വി, L. dis —) Particle of separation,
privation, wrongneas, difference, spreading.
2. വിസ്സ് (L. avis) a bird.

വിംശതി S. (ദ്വി). Twenty വി. കോടികൾ Sk.
In Cpds. വിംശകം, വിംശൽ.

(വി) വികചം S. Blown, വികസിതം.

വികടം S. 1. uncommon, huge, hideous കരാള
വി'നായി AR. 2. T. So. opposition, im—
pediment, danger. അകട(ം) വികടം, അകടു
(p. 3), വികടു. അകടവികടാക്കി frustrated,
also വികടിക്ക B.

വികടക്കാരൻ disturber, meddler.

വികരാളം S. dreadful ദംഷ്ട്രങ്ങൾകൊണ്ടു വി.
VCh.

വികൎത്തനൻ S. the sun.

വികൎമ്മം S. wrong; exploit, feat V1.

വികലം S. defective നയനവി'ൻ ഞാൻ ChVr.
blind. വികലാംഗൻ maimed.

വികല = വിനാഴിക.

വികല്പം S. 1. Alternative; doubt, inde—
cision ബുദ്ധിക്കു വി. വന്നു Bhr. അണുവളവും
വി. ഇല്ല KeiN. അതിനേതും ഒരു വി. ഇല്ല Mud.
who doubts it? കല്പിച്ച കല്പനെക്ക് അല്പം
വി. ഇല്ല, നില്പാൻ വി. ഇല്ലാത്തവൻ SiPu. In
gramm. optional (= വിഭാഷാ "either — or").
2. mistake വികല്പകല്പിതം മായ എന്നറിയേണം
SidD. ഇന്ദ്രിയവി'ങ്ങൾ പോകും Bhg. illusions
of senses.

abstr. N. വികല്പത്വം state of doubt or illusion,
മായയാൽ വി. ബുദ്ധിക്കുണ്ടാക്കപ്പെട്ടു Bhg.

വികല്പനം, — ല്പിതം optional, doubtful.

denV. വികല്പിക്ക to alternate, waver, Bhg. വ്യാ
ഘ്രരൂപേണ വി'ക്കുന്ന ചിത്തവൃത്തി ക്രോധം
Vednt. (interchangeable, like? or going
astray?). [Bhg.

വികസിക്ക S. to blow, expand താമര, മുഖം

CV. ലിംഗം വികസിപ്പിച്ചു കൂടായ്ക Nid. =
നിരുദ്ധമണി.

part. pass. വികസിതം blown (= വികാസം).

വികാരം S. 1. Change, വികരിക്ക Vl. to
alter; transition to action അഗ്നീടെ വി'മാം
ഉഷ്ണം Bhg. കാലിന്നു വി. ഇല്ല cannot move the
leg. 2. altered appearance വക്ത്രനേത്രങ്ങൾ
ക്കു വി. ഇല്ല AR. (though wounded). പീഡയോ
മോഹമോ എന്നറിവാൻ മുഖവി'ത്തെ പരീ
ക്ഷിച്ചു നോക്കി KR. = ഭാവം workings of the
face; in med. dangerous symptoms to appear.
3. agitation esp. through passion, perturbation
8 വി. കാമക്രോധലോഭമോഹാമദമാത്സൎയ്യഡംഭാ
സൂയ Vedt D. ആത്മാവിൻ വി. ൩ അദ്ധ്യാത്മി
കം, അധിദൈവികം, അധിഭൌതികം Bhg.
കാമ —, മാരവി. etc. Bhr.

വികാരി 1. producing or undergoing a change.
2. Port. vigario, a parson എന്റെ വിഗാരി

[ 965 ]
ത്വം നടത്തുവാൻ ഒഴിപ്പിച്ചു തരിക (Syro—
Rom. letter).

denV. വികാരിക്ക v. n. to change, act പിത്തം
വി'ച്ചു കാമല ഉണ്ടാം a. med. (also വിക
രിക്ക).

വികാസം S. blowing (opp. സങ്കോചം). പൂവിൻ
വികസത്തെ (sic) കണ്ടാൽ Anj.

വികാസി expanding.

വികീൎണ്ണം S. (part. pass.) split, dissolved. Bhg.

വികൃതം S. (part. pass, of കൃ) Changed,
esp. for the worse; distorted, miserable. —
വികൃതൻ sick.

വികൃതി S. 1. = വികാരം f. i. the numbers 1 – 10
are പ്രകൃതികൾ 10 – 100 ഇവറ്റിന്റെ വി.
കൾ Gan. derived formations. പ്രകൃതിനിൎഗ്ഗു
ണൻ എങ്കിലും ഇന്നു ഞാൻ വി. കൊണ്ട
ഓരോ ഭാവം ChVr. momentary change,
action, humour രജോഗുണവി. അതു നൂനം
VCh. 2. depravity മരണജനിമയ വി.
ബന്ധം AR. the bonds of (former) sinful
action. വി. കാട്ടുക to show perverseness,
വി. പറക. 3. bad, of things വാവുന്നാൾ
വി. ആകുന്നു Mud. inauspicious; of persons
വി. കളിൽ അതിവിരുതൻ Nal. wicked. അ
വൻ വി. vu.

abstr. N. വികൃതിത്വം roguery, baseness.

വികൃഷ്ടം S. (part. pass.; കൎഷ) drawn asun—
der. — M. vileness, insolence വി. പറക V1.
ചെയ്ത വി'ങ്ങൾ പൊറുക്ക CatR. — എത്രയും
വികൃഷ്ടൻ PT.

വിക്കം vikkam M. 1. Stammering. 2. Port.
bico (beak, point), a pickaxe വി. കൊണ്ടു കൊ
ത്തുക No.; also പിക്കം. vu.

വിക്കൻ = കൊഞ്ഞൻ V1.

വിക്കു impediment in speech.

വിക്കുക (T. C. hiccup, Te. വെക്കു see മിക്കുക,
aC. birku fr. വിറു). to stammer വിക്കിവി
ക്കിപ്പറക; to rise in the throat; also വി
ക്കിക്ക freq. V. V1.

(വി): വിക്രമം S. step, onset, prowess, heroism
വി. പ്രയോഗിപ്പു ദുൎബ്ബലന്മാരിലില്ല PT. വി. കാ
ട്ടുക etc.; അവന്റെ വി'ത്തെ അടക്കി SG. de—
feated.

വിക്രമൻ 1. a hero. 2. N. pr. മാനവിക്രമ
ന്മാർ KU. (Tdbh. വിക്കിരൻ). ഭാനുവി., വി
ക്രമാദിത്യൻ etc. KM. VetC.

വിക്രമവാൻ valorous വിന്മാരായ സഗരന്മാർ
KR.; so വിക്രമശാലി.

denV. വിക്രമിക്ക 1. to step aside വി'ച്ചാൾ
SiPu; to travel about ലാഭം ഉണ്ടാക്കുവാൻ
വി'ക്കുന്ന ഞങ്ങൾ Nal. 2. to rush on, fight
വി'പ്പതിന്നടുത്തു Brhmd. വി'പ്പതിന്നു തുട
ങ്ങും ChVr. to attack. വി'ച്ചാൽ അതിന്നു
വൈഷമ്യം ഉണ്ടോ Mud. with daring effort.
3. v. a. to conquer വാനരൻ വന്നു നിന്നെ
വി'ക്കുന്ന കാലം, അവരോടമർ ചെയ്തു വി'
ച്ചു KR. [ക്കുവാൻ Nal.

വിക്രയം S. (ക്രീ) sale വി'ങ്ങളിൽ ലാഭം ഉണ്ടാ

part. pass. വിക്രീതം sold.

വിക്രാന്തി = വിക്രമം.

വിക്രിയ = വികാരം, വികൃതി.

വിക്ലവം S. bewildered = വിഹ്വലം.

വിക്ഷേപം S. (ക്ഷിപ്). 1. throwing away or
about. ഖുരവി'ങ്ങൾ Brhmd. kicks. അംഗ
വി. കാട്ടുക V2. wanton gesticulation. കടാ
ക്ഷവി. VetC. ogle. 2. sending out വി
ക്ഷേപശക്തി (opp. ആവരണം) Vednt. evo—
lution of the 5 elements (first വിൺ, then
വായു, അഗ്നി, ജലം, മൺ).

വിക്ഷേപണം id. കാരാഗൃഹം തന്നിൽ വി.
ചെയ്തു Mud.

denV. വിക്ഷേപിക്ക, part. pass. വിക്ഷിപ്തം.

വിഖ്യാതൻ S. = പ്രസിദ്ധൻ.

വിഖ്യാതി renown.

വിഗതം S. (part. pass, of ഗം) departed. ബ്ര
ഹ്മദണ്ഡത്താൽ വി'ന്മാർ Brhmd. perished.
വിഗതഭയം Bhg. Mud. fearlessly. വിഗതാ
യുഷൻ Brhmd. too old. — വിഗതാൎത്തവ f.
past child—bearing.

വിഗമം S. departure, separation.

വിഗുണം S. imperfect; spoiled.

വിഗ്നം vignam S. (part. pass. of വിജ്, വേ
ഗം). Excited.

(വി): വിഗ്രഹം S. 1. disunion, war വി. തമ്മില
ന്യോന്യം ഉണ്ടാക Sah. 2. individual form,

[ 966 ]
body, സുവിന്മാരാം രഘുക്കൾ KR. beautiful.
മത്സ്യവി'ൻ Višṇu as a fish. മോക്ഷവി'ൻ em—
bodied salvation. എല്ലാക്കൎമ്മങ്ങൾക്കും സാക്ഷി
വി'നായി Bhg. (sun)= സ്വരൂപൻ. 3. image,
statue V1. വിഗ്രഹാരാധന etc. 4. (gramm.)
analyis of a dissoluble word. [ments.
part. pass. വിഗൃഹീതം dissolved into its ele—

വിഘാതം S. (ഹൻ). Stroke, impediment
ശുഭത്തിന്നു പല വി'ങ്ങൾ ഉണ്ടാം KR. അതിന്നു
വി'ത്തിന്നു വേണ്ടി MR. to obstruct it.

വിഘ്നം S. id., കൎമ്മങ്ങൾക്കു വി. കൂടാതേ TR.
വി'ങ്ങളെ കളയും ഗണാധിപൻ VilvP. വി.
ഇല്ലല്ലോ ശിരസ്സിന്നു ജാഗ്രത്തിൽ Bhg. the
head is not endangered or hurt by a
dreamt decapitation. പേർ വി. വരും Bhg.
is lost. മാൎഗ്ഗവി. വരുത്തുക AR. to stop
the journey; to forbid. വിഘ്നപ്പെടുക to be
hindered.

denV. യുദ്ധം വിഘ്നിച്ചുകളയാതേ KR. = മുടക്കി.
വിഘ്നേശ്വരൻ Gaṇapati, also വിഘ്നൻ, വിഘ്ന
ജിത്ത്.

വിങ്ങാടം (C. viṅgaḍa separate). That part of
the loom which holds the 2 പാലം suspended
(see വീങ്ങടി).

വിങ്ങുക viṅṅuγa C. M. (aC. ബിൺ, Te. C.
Tu. T. വിറ). To be tight, dense തിങ്ങിവിങ്ങി
ഇരിക്ക (see വീങ്ങുക); So. to throb with pain
വിങ്ങിപ്പറക to complain from pain; aM. to clash
with V1. — (വിങ്ങിക്കരക No. vu. = വിമ്മി).

(വി): വിചക്രം S. without wheel വിതന്ത്രിയാം
വീണ വി'മാം തേരും വിധവയും ഈ മൂന്നു സ
മം KR. [learned Bhr.

വിചക്ഷണൻ S. (ചക്ഷ്) discerning; clever,

വിചലം S. unsteady, vacillating. (350.)

വിചാരം S.(ചർ) l. Consideration, thought.
വി. പുക്കു Genov. fell a—thinking. ൟശ്വരവി.
religiousness, prayer. വി'മായിരിക്ക to be
thoughtful. വി. കഴിക്ക to investigate. 2. dis—
cussion, consultation. കൂടിവി. conference. വി.
എടുക്ക to take counsel. 3. care. കാരിയം അ
വനെന്തു വി. SG. let him mind his business;
superintendence മാപ്പിള്ളമാർ ചാവടിവി'മാ

യാൽ ബ്രാഹ്മണൎക്കു സങ്കടമാകുന്നു, തുക്കടിവി'
ത്തിന്നു വന്നു TR. different offices; also the
officer in charge ചുങ്കവി., etc.— വിചാരക്കേടു
thoughtlessness, negligence. — വിചാരപ്പെടുക
to care, be concerned. [etc.

വിചാരക്കാരൻ a superintendent, counsellor

വിചാരണ S. investigation, deliberation. കു
ശലങ്ങളെ വി. ചെയ്തു RC. inquired after
the health. ഈ അവസ്ഥയെ കുറിച്ചു വി.
ചെയ്തു, ന്യായവി. ചെയ്യുന്ന ദിക്കിൽനിന്നു
MR. by the court.

denV. വിചാരിക്ക (&വിജാ., വിയാ.). 1. to
consider, think. വി'ച്ചു നോക്കി examined.
തങ്ങളിൽ വി'ച്ചു PT. consulted. ചെയ്യാം എ
ന്നുള്ള ദുരാഗ്രഹത്തെ വി'ച്ചു jud. yielding to
the lust. അവനെ വി'ച്ചു ചെയ്തു on his
account. അതൊക്കെ വി'ച്ചാകുന്നു jud. on all
these grounds. 2. to care, അവൻ വി'
ച്ചാൽ ഉണ്ടാകും TR. if he look to it. രാജ്യ
ത്തുന്നു മുതൽ എടുപ്പാൻ വി'ച്ചിട്ടു വേണം
cautiously. എല്ലാവരും വി'ച്ചു നിന്നു പോകും
എന്നു വരികയില്ല TR. bear it so quietly.
രാജ്യം വി'ച്ചു തുടങ്ങി, നാം വി'ച്ചുവരുന്ന
നാടു governed by (വി'ക്കും No. vu. it shall
be done). 3. to ask അവളോടു വി'ച്ചാൻ
Bhg. കുമ്പനി കാൎയ്യം വൎദ്ധിച്ചു വരേണം എ
ന്നു നാം എപ്പോഴും വി'ച്ചിരിക്കയത്രേ ആകു
ന്നു TR.

വിചാരിപ്പുകാരൻ a superintendent, manager.

CV. വിചാരിപ്പിക്ക to cause to think etc. V1.

വിചാൎയ്യം S. to be investigated വിചാൎയ്യകാ
ൎയ്യം ചോദിച്ചു VyM. വി'കാൎയ്യം നീ വിധീയ
താം AR. decide on the verdict.

(വി): വിചിത്തൻ senseless; slack, tardy V1.
വിചിത്രം S. 1. variegated; picture, adorn—
ment, joinery V2. 2. wonderful വിചിത്രകഥ
VetC. എന്നേ വി'മേ Sk. bravo!

part. നവമണികളാൽ വിചിത്രിതം പാദു
കം KR. =1.

വിചേതനൻ S. unconscious, (ചിൽ).

വിചേഷ്ടിതം S. (part, pass.) action, behaviour.
അവിടത്തേ വി'ങ്ങൾ customs, Trav.

[ 967 ]
വിച്ച vičča T. M. (Tdbh. of വിദ്യ). 1. Clever—
ness വിച്ചുടയനായി RC 35. വിച്ചാകളിപ്രായം
RS. like a comedy. 2. wonderful ജനങ്ങൾക്കു
വി. തോന്നിക്കുംവണ്ണം KR. to astonish all.
വി. എന്തു Bhr. what is there extraordinary.
3. playfulness വിച്ചക്കളികൾ Anj. (of young
Kᶉšṇa). വി. യായി വഴിയേ കൂടാടിപ്പോം Bhg.
(a deer). വി.യാം ജവാതുക്കൾ VCh. വി. നട
ക്ക, നടത്തുക playing with children. വി. യാ
വധിക്കും Bhr. — (ad 2 & 3. പിച്ച 2, 655).

— വിച്ചുക To be crumpled (loc.).

(വി) വിഛ്ശിന്നം S. (part. pass, of . ഛിദ്).
Severed വി'മായ യാഗം Bhg. interrupted.

വിഛ്ശേദം separation, destruction. — കഥാ
വി. interruption.

വിജനം S. solitary, lonely വിജനഭൂവി VetC.
വി'സ്ഥലം MC.

വിജയം S. (ജി) victory നാടും നഗരവും വീടും
വി'വും കൂടും നൃപൻ Bhr. the conqueror.
മേളതാളങ്ങളോടും വിജയശബ്ദത്തോടും സഭ
നിറഞ്ഞു Sk. triumph. വിജയധ്വനി മുഴക്കു
ക vu. — വിജയൻ Arjuna N. pr. — വിജയി
victorious.

denV. വിജയിക്ക to conquer പുരുഷന്മാരെ വി'
പ്പതിന്നായി നാരികൾ നീളേ നടന്നു Bhg.
part. pass. വിജിതം in വിജിതക്രോധൻ,
വിജിതേന്ദ്രിയന്മാർ KR.

വിജേതാവു a conqueror.

വിജല്പിക്ക S. to talk അസുരകൾ വി'ച്ചു Bhg.

വിജൃംഭിക്ക S. to yawn, stretch oneself, strut
വീര്യം നടിച്ചു വി. Nal.

part. pass. വിജൃംഭിതം 1. expanded വി'പാ
പം Bhg. 2. manifestation മനസിജ
വി'തം കാണാഞ്ഞു Nal. no working of
Kāma. മായാവി. ChVr. the result of il—
lusion. [perienced.

വിജ്ഞൻ‍ S. (ജ്ഞാ) Wise, skilful, ex—

വിജ്ഞാനം S. 1. knowledge (esp. secular) ജഗ
ത്തിങ്കൽ വി. പറയുന്നോർ എത്രയും അജ്ഞാ
നികൾ Bhg 10. 2. higher science, വേദാ
ൎത്ഥ വി. KR. Discernment. വി. എന്നുള്ളിൽ വ
ൎദ്ധിക്ക Anj. — വിജ്ഞാനപ്പാട്ടു, — രത്നം N. pr.
popular songs of Vedantic tendency.

വിജ്ഞാപനം S. 1. informing. 2. (Tdbh. വി
ണ്ണപ്പം) application, petition അച്ചു അണ്ണൻ
വി. TR.

denV. വിജ്ഞാപിക്ക to inform, represent; part.
ഇതി വി'പിതൻ AR. being thus instructed.

വിജ്ഞേയം S. to be known.

വിജ്വരൻ S. free from fever or pain വി'ന്മാ
രായ്വന്നു Bhg. Mud.

വിട viḍa T. M. C. (വിടുക). 1. Leave വി. കൊ
ടുക്ക to dismiss honorably (with presents).
വി. തരിക PT. അങ്ങു വിടയരുളുകുടിയനു Pay.
let me go. എങ്ങൾക്കടൽ ചെയ്ക വി. നല്കി RC.
വിടതൊഴുതു RS. took farewell. വി'ഴുതയപ്പിച്ചു
KU. (Nāyars) leave the king. വിട വഴങ്ങിച്ചു
പോന്നു AR. I came away. വിടവാങ്ങി went. —
വിടകൊൾക a., to get oneself dismissed വി'ണ്ടു
നിക്കട്ടേ No. (says Munnūťťaǹ)= പോകട്ടേ.
ഇഹ വി'ണ്ടേൻ PT. I arrived (with your leave).
b., to venture to speak വി'ണ്ടു പാൎക്കുന്നു Mud.
begs for an audience. സത്വരം ക്ഷത്രിയധൎമ്മം
വി'ള്ളാം Sah. I shall tell. 2. a seal, signet
വിടയും മുദ്രികയും, വിടയാ കളിക്കുമ്പോൾ വിട
കിണറ്റിൽ വീണു Bhr. [collar M.

വിടം viḍam 1. S. (വിടു). A shoot. 2. a dog—

വിടക്കു viḍakku̥ T. M. (വിടു). 1. A carcase
So. T. (C. ബിക്കു). 2. bad, to be avoided
(T. വെടു, Te. beḍada) ചില തീൻപണ്ടം വിട
ക്കായിപ്പോയി was spoiled. എന്നെ തടവിലിട്ടു
വി'ാക്കേണ്ട don't undo me. വി'ാക്കി തനിക്കാ
ക്കി depreciated. വി തലയും വടക്കു വെക്കരുതു
prov. നന്ന വിടക്കായി പോയി = മെലിഞ്ഞു etc.
No. vu. — (In Cal. വിടക്കാത്ത bad).

വിടങ്കം viḍaṅgam S. (വി 2.). An aviary, dove—
cote പ്രാപ്പലക.

വിടൻ viḍaǹ S. (വിടു). 1. Base, a rogue, liber—
tine നാരിമാരുടെ കഥ പുത്തൻ എന്നു വിടന്മാ
ൎക്കു തോന്നും Bhg. 2. a parasite, king's fool or
bawd ചേടചേടീവിടന്മാരുടെ മോടി Nal. വിട
ഭടന്മാരും, നടവിടഗാനവചനശാസ്ത്രവും KR.
വിടങ്കൊരണ Palg. a timber—tree.

വിടപം S. (വിടം). 1. A branch, bush. 2. a
wooden wheel or cup V1.

[ 968 ]
വിടപി S. a tree.

വിടയം The plant of which അതിവിടയം is the
bulb.

വിടർ viḍar T. (വിടു). Fissure, cleft.

വിടരുക T. M. To split, open, blow സൂൎയ്യ
നെ കാണാതേ പത്മം വിടരുമോ SiPu. മനം
വിടിൎന്നു vu.

v. a. വിടൎക്ക to open, unfold, spread. തലമുടി
വിടൎത്തുടൻ പുഷ്പങ്ങൾ ചൂടിച്ചു SiPu. to undo
the hair. വിടവു വി. to chap. ചിറകുകളെ
വിടുൎക്ക. — also വിടൎത്തുക to open, as a book
ചുരുൾ V2.

CV. യോനിയെ വിടുൎപ്പിച്ചു Nid.

VN. വിടൎച്ച, വിടൎപ്പു. [nearly ripe.

വിടല viḍala (T. a male child) So. A cocoa—nut

വിടവു viḍavu̥ (വിടുക). A crevice (f. i. തൊട്ടി
വെയിൽ കൊണ്ടിട്ടു വി. ആയി പോയി has be—
come leaky), cleft, gap; separation.

വിടവിക്ക So. to split, crack.

വിടാരം viḍāram T. M. A snake (വിടം = വിഷം).

വിടാരപുരാന്തേ ചെന്നു ChVr. before the foe.

വിടി, see മിടി.

വിടു viḍu 1. Letting out (in Cpds.). 2. (വിടക്കു)
abandoned, low, vile.

വിടുകഥ a bad story.

വിടുകയ്യൻ, — ധൂൎത്തൻ a prodigal.

വിടുക്കോൽ a leguminous plant, ചെറുവി.
Phaseolus trilobus or Glycine debilis (കാ
കമുല്ഗ).

വിടുനീർ river—water V2. = വിഷജലം No.

വിടുപണി (C. Tu. ബിട്ടി) low service, mean
occupation AR. രജകനുടെ വി. PT.

വിടുപൂ V1. a heap of flowers. [ഡ്ഡി.

വിടുഭോഷൻ a perfect fool HNK., also വിടുവി

വിടുവാക്കു idle talk. — വിടുവായൻ a babbler.

വിടുവിടൻ = മഹാവിടൻ most contemptible.

വിടുവേർ (T. വിടുതു, Te. ūḍa; ul̤i 3, 147) a fall—
ing root as of a banian tree; plaited hair
of a Yōgi (V1. = ജട).

വിടുക viḍuγa T. M. (C. biḍu, Te. വി. & ഊ.,
Tu. buḍu). 1. v. n. To part, become loose,
shoot as a root, cease അജ്ഞാനം വിടുന്നില്ല

ല്ലോ vu. വിടാതേ incessantly. വഴിവിട്ടു what
a long way behind us! 2. v. a. to let go, un—
tie, undo, quit hold, വിട്ടു without (രാവാ
യാൽ തുണ വിട്ടു നടക്കോല Anj. താമസം വിട്ടു
ഗമിക്ക VetC.). 3. to discharge ശസ്ത്രം, ബാ
ണം KR.; to send ദ്വാരവതിക്ക് ഒരു ദൂതനെ വി
ട്ടിതു Bhg, 4. to abandon, forget, remit വി
ട്ടൊഴിക. 5. auxV. denoting the close of an
action തള്ളിവി., പോയ്വി. or the doing through
another. തന്നു വിട്ടു Mud. sent through us.
കൊടുത്തു വിട്ട കത്തു വായിച്ചു your letter.
കൊടുത്തൂടായ്ക KR. not giving the daughter.
അയച്ചൂട്ടു RS. ചൊല്ലി വി. to send for one. ചൊ
ല്ലൂട്ടതു, ചൊല്ലിയൂട്ടാറേ TR.— [for the difference
of വിടുക 2 & ഇടുക 2 see f. i. വീൎപ്പു; both verbs
are however used promiscuously with cer—
tain Nouns f. i. ആവി, ഏമ്പൽ, കുശു, കൂൎക്കൻ,
പൂച്ചി, വളി etc. ഇടുക & വിടുക vu.].

വിട്ടുകളക to abandon, omit, leave off.

വിട്ടുകൊടുക്ക to deliver up, remit, abate,
resign. [omitted.

വിട്ടുപോക to grow loose, leave, be forgotten,

വിട്ടുവിടുക 1. to escape ഇങ്ങോട്ടു വിട്ടൂടുകയും
ചെയ്തു. 2. to let go ആളുകളെ ഒന്നിനെ
വിട്ടൂടുകയും ഇല്ല TR.

വിട്ടുവെക്ക to leave behind, put down. അടി
ക്കാതേ വിട്ടേച്ചാൽ TR. leave off beating.

VN. വിട, വിടവു, വിടർ q. v., വിടൽ.

വിടുതൽ permission വി. തന്നില്ല (loc); also
a holiday; spring & fall vacation=വിടുതി.

വിടുതല T. M. C. Te. 1. release, acquitting.
2. വി. പെറുക്കുക to glean after the reapers.

വിടുതി T. M. C. Te. 1. interval, width V1.
2. liberality, remission എല്ലാ രാജാക്കന്മാ
ൎക്കും നികിതിയിൽ വി. വെച്ചു കൊടുക്കും പ്ര
കാരം എനിക്കു കണക്കിൽ കഴിച്ചു തന്നിട്ടില്ല
TR. 3. So. lodging വി. പിടിക്ക to stay
for a time. വി. ക്കാരൻ a lodger. വി. മുറി,
വി. സ്ഥലം. 4. leave = വിടുതൽ, അനുവാ
ദം. V1.

CV. I. വിടുക്ക T. M. (Te. C. Tu. ബിച്ചു).
To undo, separate നിന്നുടെ തലമുടി വിടുത്തു

[ 969 ]
ഞാൻ Nal. നന്ദനനെ ഇരിഞ്ഞു വി. CG. to
wean; ബന്ധം വിടുത്തയച്ചു Si Pu. severed. കൎമ്മ
ബന്ധങ്ങൾ വി. Bhg. വേർവിടുപ്പാൻ VetC.
അവന്റെ കൈ വിടുത്തു shook off. പോലീസ്സ
ധികാരത്തിൽനിന്നു കൈവശം വിടുത്തു കൂട
MR. കാവൽ വിടുത്തയച്ചു TR. released.

II. വിടുത്തുക id. അവനെ' വിടുത്തിയാൽ ഇ
ങ്ങോട്ട് ഇളകുന്നു TR. if left free. നിലം എ
ന്റെ കൈവശത്തിൽനിന്നു വിടുത്താതേ MR.
let go. പാണ്ഡവന്മാരെ വിടുത്തു ബൃഹന്നളേ
Bhr 4. don't speak to me of the P.

III. വിടുവിക്ക. to set free, deliver പ്രാണഭയ
ത്തിൽനിന്നു രക്ഷിച്ചു വിടിയിക്ക VyM. പൂട്ടി
യ കന്നു തച്ചു വിടീക്കയും TP. to let go.

വിട്ടം viṭṭam T.M. 1. A cross—beam, tie—beam
of a roof വി. തുളച്ചേറ്റി. 2. math, diameter
വട്ടത്തിന്റെ വി. CS. (Tdbh. of വിഷ്ടം?).

വിട്ടലം N. pr. Viṭṭala, a name of Višṇu; prin—
cipality in So. Canara വി'ത്തു രവിവൎമ്മർ നര
സിംഹരാജർ, also വിഷ്ഠലത്തു TR. (= Heg—
gaḍa); also വിട്ടിലം.

വിട്ടിൽ T. aM. a locust V1. 2.

വിട്ടേറു T. aM. (വിടുക) a javelin വി. എന്നിവ
പൊഴിന്തു RC.

വിഡം S. A med. salt (viḍ—lavaṇam).

(വി): വിഡംബനം S. imitation, assuming
another form പരജനവി. Nal. മായാവി. AR.

denV. കാമിതഭാവം വി'ബിച്ചു, മറ്റൊരുത്ത
ന്റെ വിയോഗപ്രകാരങ്ങൾ വി'ബിക്ക Nal.
to mimic, mock.

വിഡാലം S. and ബി A cat PT.

വിഡ്ഗ? (വിഷ് excrements) perh. Anus വിഡ്ഗ
യിൽ തന്നേ കടന്നീടും Bhg.

വിഡ്ഢി viḍḍi & വിഢി (C. Tu. biḍḍi lowest
village office, S. വിഷ്ടി?). A fool. — വി. ത്വം
stupidity. — വിഢിയാൻ stubborn.

വിണ്ണ viṇṇa So. Greediness B.

വിണ്ണപ്പം TR. = വിജ്ഞാപനം.

വിണ്ണു viṇṇu T. M. Te. (Te. also മിൺ fr. മിൻ?;
rather Tdbh. of വിഷ്ണു). The sky, heaven വി
ണ്ണോടുരുമ്മും Bhg. reaching to heaven. പുണ്യ
ങ്ങൾ ചെയ്തുള്ള മാനവർ വിണ്ണിലും ചെന്നങ്ങു

പൂകും, ധന്യർ വിണ്ണിലേനിന്നു കളിക്കുന്നു CG.
മണ്ണിലും വിണ്ണിലും Bhr. വിണ്ണുലകം Bhg.

വിണ്ണവർ Gods. വി. കോൻ CG. Indra. വി
ണ്ണോർ നദി Bhr. Ganga.

വിണ്ടലർ id. (വിൺ തലം), വി. കൊണ്ടാടിനാർ
CG. വി. കാലനാം രാവണൻ KR. (also =
Asuras, വി. കാലൻ KR. = രാമൻ KR. അലർ
being considered as neg.; similar വിണ്ടാർ
കുലാന്തകൻ വിഭീഷണൻ, വിണ്ടാർമന്നിടേ
RC.).

വിണ്ണുക്കിറന്തി = വിഷ്ണുക്രാന്തി a. med.

വിണ്മയം viṇmayam S. (വിൾ, വിഷ്). Con—
sisting of ordure, nasty വി. അത്രേകായം VCh.
വി'മായ വിളതൂകി CG. (to pollute a sacrifice,
altar); so വിണ്മൂത്രം.

I. വിത viδa, വിതയം Tdbh. of വിധേയം,
as കൈ വിതയല്ല cannot use the hand.

II. വിത T. M (Te. C. veda, beda). 1. Sowing
പൊടി വി. 709, ചേറ്റു വി. 392. dry and wet
sowing. 2. sowing season; grain sown. വിത
പിടിക്കുന്നു it grows. പശുക്കൾ വിത അഴിക്ക
VyM. (= വിള).

വിതെക്ക T. M. Te. (ബിത്തു Tu. C.) to sow
seed; fig. ചൂൎണ്ണങ്ങൾ ഊൎമ്മികൾ കൊണ്ടു വി
തെച്ചു CG. പുഷ്പജാലങ്ങൾ വി. KR.

CV. വിതപ്പിക്ക MR.

വിതച്ചടി harrowing after sowing. So.

(വി) വിതണ്ഡ S. trick in disputation.

വിതതം S. expanded വിതതകലഹങ്ങൾ Nal. —

വിതതി quantity, cluster. (തൻ).

വിതഥം S. (not thus) untrue.

വിതന്ത്രി S. without strings വി. യാം വീണ KR.

വിതരം S. farther. [ക്ഷത്രിയധൎമ്മം KR.

വിതരണം S. largess, donation വി. യാഗം etc.

വിതൎക്കം S. doubt, canvassing a matter.

വിതൎദ്ദി, വിതൎദ്ധി S. a terrace in a court—yard.

വിതർ viδar So. (വിത?) Seed, or boil കവിള
ത്തു വി. പോലേ ചെറുങ്ങനേ ഉണ്ടാം Nid 35.
(see പിതർ).

വിതറുക (C. Te. T. to shake, start) to scatter,
strew = വിതെക്ക, f. i. കനകപ്പൊടി വിതറി
KU. എഴുത്തു വി. to sand a letter.

[ 970 ]
(വി) വിതസ്തി S. A long span. വി. മുഖ്യങ്ങൾ
Brhmd. a kind of arrows.

വിതാനം S. 1. Spreading, awning, canopy.
2. extent, width വി. നോക്കി കൂമ്പു നാട്ടി Pay.
taking measure. ഇടവി. V1. space.

denV. വിതാനിക്ക to canopy, adorn by spread—
ing cloths പട്ടാലേ വി'ച്ച തേർ DN. നീ
ലപ്പടം കൊണ്ടു വി'ച്ചെങ്ങും CG. പന്തൽ വി.
No. = വീശുക. — fig. കൂരമ്പംബരമാൎഗ്ഗേ വി'
ച്ചു Bhr.

വിതുക്കുക T. M. To be overhasty (loc.).

വിതുമ്പുക T. So. to long for; No. to begin to
cry= ചിറികൂൎപ്പിക്ക as children, ഖിന്നനായി
വിതുമ്മി കണ്ണീർ ചൊരിഞ്ഞു Bhg. അതിന്നു
വിതുമ്പേണ്ട TP. don't cry about it, take
to heart.

വിതവു, വിതം staves moved by the treadles
of the loom. No. (=വീതു?).

വിത്തം vittam S. (part. pass. of വിദ്). 1 .Known;
acquired. 2. wealth വരാ വിത്തനാ
ഥപ്രിയെക്കും SiPu. even Kubēra's wife might
envy. തീൎമുറിയാം പത്രേ വിത്തസംഖ്യയും VyM.
the money received.

വിത്തി acquisition.

വിത്തേശൻ = വിത്തനാഥൻ.

വിത്തു vittu̥ T. M. C. Tu. (വിത) 1. Seed; esp.
grain kept for seed (dried 10 days, the rice
for use നെല്ലു only 2 days). കോഴിക്കു നെല്ലും
വി. ം ഒക്കും, വി. കുത്തി ഉണ്ണാം prov. seed sown.
കണ്ടത്തിൽ ഇടുന്ന വിത്തു മുടക്കുക, കൊത്തി
മറെക്ക, വി. ം വിളയും വിരോധിക്ക TR. to
prevent cultivation. കന്നു പൂട്ടി വി. മാറി MR.;
to sow കണ്ടം വിത്തൂട്ടുന്നു TP. (കൂട്ടുന്നു), വി. എ
റിയുക (ചേറ്റുവിത); പൊടിയുക 710, ഇരുപൂ
വിൽ ആക 695 to spoil; ചാൽവിത്തു 359. — fig.
അധൎമ്മവി. മുളയാതേ Bhr. 2. semen; race
പിതാമകനായ വിത്തു വിതെച്ചാൻ Anj. —cause
മൂലപ്രകൃതിക്കു വിത്തായ കൃഷ്ണൻ Bhr. 3. S.
(vid) knowing വേദവിത്തുകൾ etc.

വിത്തര So. rent or tax amounting to half
the quantity of seed sown (similar വിത്തു
കാൽ).

വിത്തിടുക to sow. വി'ടും ചാൽ ഉഴവാക്കി MR.
prepared the field for sowing.

വിത്തുകെട്ടൽ moistening seed for sowing.

വിത്തുപാടു quantity of ground sown.

വിത്തുപാട്ടം rent equal to the amount of the
seed sown.

വിത്തുപാതി agreement by which the pro—
prietor allows the cultivator half the seed
and receives half the produce.

വിത്തുമാറ്റം harrowing after sowing.

വിത്തുവല്ലി expenses of cultivation, seed &
labour ഏറിയ വി. ചെലവിട്ടു MR. (വിത്തും
വല്ലിയും കഴിച്ചു TR. to be deducted in
assessing).

(വി): വിത്യാസം Tdbh. of വ്യ — vu.; വാക്കുകൾ
അന്യോന്യവി'ങ്ങളായി MR. contradictory.
വിത്രസ്തം S. (part. of ത്രസ്) terrified. — വി'ൻ
m., വിത്രസ്തയാം f. VetC. — വി'പ്പെണ്ടു മണ്ടി,
വി'ചിത്തന്മാർ Bhr.

വിദഗ്ധൻ S. (part pass. of ദഹ്) experienced,
clever, shrewd ചോറു വെപ്പാൻ വിദഗ്ധ
ത്വം Nal. വിദഗ്ധവൈദ്യർ ഉണ്ടു KR.

വിദഗ്ധി S. being cooked, digested പി
ത്തവി. യിൽ Nid 29.

വിദൎഭ N. pr. a country; വി. ജ Damayanti. Nal.

വിദളം S. dividing; work of split bamboos.

വിദാനം, see വിധാനം.

വിദാരണം S. rent, split. — ബാണവിദാരിത
ന്മാർ AR. (wounded). — (part; ദർ).

വിദിൿ S. = മൂല f. i. ദിക്കുവിദിക്കുകൾ എല്ലാം KR.

വിദിതം vidiδam S.( part. pass. of വിദ്). Known.

വിദുരൻ S. wise, learned; a N. pr. Bhr.

വിദുഷി f. of വിദ്വാൻ, a learned, wise female
വി. കളിൽ Nal.

(വി): വിദൂഷകൻ S. a buffoon, harlequin.

വിദേശം S. opp. സ്വദേശം KR.

വിദേഹം S. 1. without body വിദേഹകൈവ
ല്യാനന്ദം വരും KeiN. 2. N. pr. a people &
dynasty, Brhmd.

വിദ്ധം viddham S. (part. pass. of വ്യധ്).
Pierced. വി'നായി, വക്ഷോദേശം വി'മായി ബാ
ണങ്ങളാൽ Brhmd.— രന്ധ്രവിദ്ധനം Brhmd.
passing through the vagina (the infant).

[ 971 ]
വിദ്യ vidya S. (വിദ്, wit, L. video). 1. Know—
ledge, science, art (Tdbh. വിച്ച). വി. കൾ ൧൮
ട്ടും പഠിച്ചു Bhr. ൧൮ വിത്തിയ പഠിച്ചു TP. (=
ആയുധാഭ്യാസം). കമ്പത്തിൽ കയറി ൧൦൦൦ വി
ദ്യ കാണിച്ചാലും prov. feats. വാദവി. കൾ ചെ
യ്തു GnP. barrister's arts. എന്തെല്ലാം വി. എടു
ത്തു TP. feint in fencing. കൊടുത്തു കൊള്ളേ
ണം വിദ്യ prov. (necessity of ദക്ഷിണ). വി. is
called മോഹൈകഹന്ത്രി AR. 2. esp. witch—
craft വിത്തിയ പഠിക്ക TP. വി. ക്കാരൻ a
sorcerer V1. — കണ്കെട്ടുവിദ്യ 197.

വിദ്യാധാനം S. granting charitable instruction.

വിദ്യാധരൻ S. a magician, demi—god.

വിദ്യാഭ്യാസം S. study, application to arts &
sciences. Bhg. V1.

വിദ്യാരംഭം beginning to go to school, the
autumnal feast വി'ഭദിനം, നവരാത്രി ദശ
മി, also വി'ഭത്തിന്നു മഹാനവമി എത്രയും
നന്നു

വിദ്യാൎത്ഥി a student. വി. യായി നിന്നു സേവി
ക്ക V1. apprentice.

വിദ്യാലയം seat of learning. fig. സമസ്തവി'യ
(Voc.) VetC. an accomplished student = വി
ദ്യാപാരഗൻ, വിദ്യാരണ്യം, വിദ്യാസാഗരം.

(വി): വിദ്യുൽ S. lightning. — വിദ്യോതിച്ചിതുഗോ
പിമണ്ഡലേ കൃഷ്ണൻ Bhg. shined forth.

വിദ്രധി S. an abscess (ബാഹ്യം & അഭ്യന്തരം
Nid.)

വിദ്രവം S. (ദ്രു) liquefaction, flight.

വിദ്രുതം (part. pass.) 1. fled. 2. adv. quick—
ly, suddenly വി. വന്നിതു AR. വി. അടു
ത്തു Brhmd. വിദ്രുതശരം Brhmd. അതി
വി. Bhg.

വിദ്രുമം S. coral വി. കൊണ്ടു പടുത്തു ചമെച്ച
പുത്തന്തറ CG. ചാമരവും വിദ്രുമകൊടിക
ളും KR. —

വിദ്വാൻ vidvāǹ S. (part. of വിദ്). Know—
ing, learned, sage; pl. also വിദ്വത്തുക്കളായ
ഭക്തന്മാർ ChR. വിദ്വജ്ജനങ്ങൾക്കു നിത്യം ദരി
ദ്രത വിട്ടു വരികയില്ല VetC. — f. വിദുഷി q.v.

(വി): വിദ്വേഷം S. 1. enmity, resentment, Bhr 9.
Mud 5. 2. also the opp.? വിദ്വേഷബുദ്ധ്യാരാ
മനെ പ്രാപിക്കേ ഉള്ളു AR. reconciled.

വിധം (S. വിധാ). Manner, kind, sort ഓ
രോ വി. പറഞ്ഞു ബോധിപ്പിച്ചു TR. by different
persuasions. അവനെ വിധമല്ലാതേ വലെച്ചു
CrArj. intolerably (= വഴി). അവർ മറുത്തു
രണ്ടു വിധമാകുന്നു Mud. 2 classes. ഒരു വിധ
ക്കാരൻ (= വക) in a certain (bad) way. കുരു
പൊട്ടി ഒരു വിധം ചവറു പുറപ്പെട്ടു No. vu.
something like. മൂടകളിൽ 22, 24, etc. ഇടങ്ങാഴി
ഇങ്ങനേ പലവിധം കാണും vu., പല വിധേന
Instr. etc. = വിധത്താൽ, — ത്തിൽ.

വിധൎമ്മം S. 1. illegality, different religion അ
ധൎമ്മവും ഇല്ല വി'വുമില്ല, വി. കൊണ്ടു സാ
ധിക്കുന്നതു നരകം Bhr. opp. സ്വധൎമ്മം.
2. disorder V1.

വിധവ vidhava S. (വിധ്, void). A widow
നില്പതില്ല വി. മാർ നിലെക്കു Sah. — വിധവാ
പുത്രൻ Bhg. a bastard.

(വി): വിധാതാവു S. dispenser, ruler, Brahma.
ഏകവി'വിന്നനു വിനാശവും Bhg 12., വിധാ
തൃനിയോഗം Bhr. — (ധാതാവു 519.)

വിധാനം S. 1. arrangement, ordering, level—
ling. 2. method, rule പഞ്ചരാശികവി. കൊ
ണ്ടു CS. 3. M. (വിതാനം) measure, width.
മുട്ടുവി. വെള്ളത്തിൽ ഇറങ്ങുക knee—deep.

വിധി S. 1. order, injunction വിധിയും നി
ഷേധവും Bhg. പൂജാവി. കേൾ്പിച്ചു, വി. ക
ളും ക്രമങ്ങളും ഉപദേശിച്ചു Si Pu. rules. വി
ധിയല്ലെന്നവർ വിലക്കി KR. not right.
വി. കല്പിച്ചു sentenced. 2. fate വി. ബലം
എന്നോൎത്തു Bhr. Mud. വി. ഫലം, ഊയി
വിതിപലം പൊന്നാങ്ങളേ TP. (lamenting).
വിധിവശാൽ etc. ഹാ വിധി എന്നലറി AR.
(= ഹാ പാപം). ഈ നാടു നമ്മുടെ സ്വരൂപ
ത്തിങ്കൽ വി. ആകുന്നതു KU. destined for
us (or = 1 belongs). 3. Brahma വിധിഹ
രിഹരാദി ഏകനദ്വയൻ നിത്യനും നീയേ
SidD. വിധിവിധിയാൽ Bhr. (= വിധാതൃ
നിയോഗം). വി. ബലവാൻ തുലോം Anj.
4. act, manner, time ഉണൎന്നിരിക്കും വി
ധിയിങ്കൽ Bhg. = വിധൌ, പോൾ.

വിധികൎത്താവു (1) a judge, (f. i. in Kur̀umb.),
വിധികാരി.

[ 972 ]
വിധിഗതം (2) coming from fate സൎവ്വം വി.
VetC.

denV. വിധിക്ക 1. to decree, decide, doom എ
ന്നുള്ളവൎക്കു ശാസ്ത്രത്തിൽ ഒരു ശിക്ഷ വിധി
ക്കുന്നില്ല, അവളെക്കൊണ്ടു വി'ച്ചിട്ടുള്ള വിധി
നടത്തിപ്പാൻ TR. വി'ച്ചതില്ലാതേ ആക്ക to
annul. താനേ ഗമിക്ക തരുണിക്കു വി'ച്ചതോ
വാൻ CC. permitted. 2. to destine വിധി
ച്ചതേ വരൂ prov. (opp. കൊതിച്ചതു). കുല
ത്തിന്നു വിധിച്ച കൎമ്മം VilvP. prescribed.

CV. വിധിപ്പിക്ക to obtain a verdict.

part. ഇതി കഠിനം കൎമ്മം വിധിതം കഷ്ടം
BR. (better വിഹിതം).

വിധിപ്പെടുക (1. 4) to hehave properly അവ
നെ കണ്ടു വി'ട്ടു KumK. reverenced (?).

വിധിയൻ (3) Brahma വിധിക്കു രാവായതു പ്ര
ളയം & വിധിയനും ഉണ്ടാം പ്ര. CS.

വിധിലേഖനം (2) = തലയെഴുത്തു, f. i. മോദേന
വാഴുവാൻ ശിരസി വി. ചെയ്തീല ChVr.

വിധിവചനം a precept V1.

വിധിവൽ according to law, as prescribed വി'
ത്താകുംവണ്ണം Bhr. വി'ദിവ കഴിച്ചു VetC.

വിധിവിഹിതം (2. 3) God's will, fate വി. ഒ
ഴിക്കരുതാൎക്കുമേ Bhr.

വിധേന, see വിധം.

വിധേയം governable (Tdbh. വിത), compliant
ശാസ്ത്രവിവേകോപദേശങ്ങളെക്കൊണ്ടു മന
സ്സിനെ വി'മാക്കിക്കൊണ്ടിരിക്ക AR. to sub—
due. വി. വരുത്തുക Brhmd. to gain, get.
വി'ത്തിലുള്ള subject, at hand, convenient.
(വി'മുള്ളവൻ favorite V1.). നിങ്ങൾക്കു വി
ധേയൻ No. vu. at your service. വി'യത്തി
ല്ലാത്തവൻ 1. unruly, not subject. 2. not
having the use of limbs.

വിധൌ (4) Loc. = പോൾ f. i. സത്തുക്കൾ ഒ
ത്തു കൂടും വി. Bhg.

വിധു vidhu S. The moon വിധുവദന പാഹി
മാം ChVr. ധവളവി., വി. സുമുഖി VetC.

വിധുരം vidhuram S. (വിധ്). Isolated, want—
ing, miserable വിധുരഗതി SiPu. വിധുരപ്ര
ലാപം; വിധുരീകൃതം ഭുവനം RS.

(വി): വിധ്വംസം S. destruction. ആൎത്തിവി.
Nal. end. — ശത്രുവിധ്വംസനൻ Mud 4.

വിന vina T. M. (Tu. ben; prh. C. Te. വിൻ
to pay attention to). 1. Action, vu. മിന; exer—
tion പടയിൽ വിന പൊരുതു Mpl. അതിൽ
വിന വരാതേ ഉപേക്ഷ വന്നാൽ VyM. പട്ടൎക്കു
ണ്ടോ പടയും വിനയും prov. 2. sin തീവിന
& its consequences, pain, misery എന്റെ വി.
ദൈവം അറിയും vu. അല്ലലും വിനയും troubles.
ഇരുവിന വന്നു കൂടി No. vu. (2 troubles etc.)
misfortunes come not singly. തനുവിനകൾ
അഴിവതിനു PT. pain. വിന എനക്കു ചേത
യിൽ മുഴുക്കവേ RC. grief. — ജനിപ്പൊരു വിന
പ്പാടും CG.

(വി): വിനതം S. bent.

വിനത N. pr. Garuḍa's mother KR. (modest.)

വിന നാഴിക = വിനാഴിക f. i. വി. താമസിയാ
തേ TR. വി. യും ഉറങ്ങാതേ KR. വി. തോ
റും VetC. = വിനാഡി q. v.

വിനയം S. 1. training, discipline, good be–
haviour. 2. modesty, meekness വി. വി
പ്രരിൽ VCh. വിനയപൂൎവ്വകം Bhg. reve—
rently. വി'ബുദ്ധി = താഴ്മയുള്ള. — വിനയപ്പെ
ടുക to be humble.

വിനയക്കാരൻ civil, affable, humble വിനയ
വാൻ AR. വിനയശാലിയാം വിദുരർ ChVr.

വിനവുക vinavuγa T. aM. (Te. C. വിൻ to
hear). To ask തന്നോടു വിനവുന്നളവിൽ RC.

(വി): വിനാ S. without (Acc. & Instr.). കിഞ്ചിൽ
ഭയം വി. AR. ശോകം വി. Nal. (also വിനാൽ
vu.). ക്ഷമയാ വി. Bhg. — വിനാഭൂതം V1. nega—
tion. — വിനാകൃതൻ bereaved.

വിനാഡി S. moment, =24" or 6 വീൎപ്പു CS.
വി. കൾ ൬൦ ഘടിക Bhg. vu. വിനാഴിക,
വിനനാഴിക.

വിനായകൻ S. (leader, teacher) Gaṇapati.

വിനാശം S. destruction വിനാശകാലേ prov.

വിനാശകൻ a destroyer, വിനാശക്കാരൻ
(trickster V1.). ചിന്തയാകുന്നതു കാൎയ്യവി
നാശിനി SitVij. (f. വിനാശി destruc—
tive).

വിനാഴിക = വിനാഡിക q. v.

വിനിദ്രൻ S. sleepless. — വിനിദ്രത waking.

വിനിമയം S. exchange, ജരായൌവനവി. Bhr.

[ 973 ]
വിനിയുക്തൻ S. (part. pass. of യുജ്). loosed
from, ഋണവി. Bhr.

വിനിയോഗം parting with any thing (in
expectation of advantage), occupation.

വിനീതൻ S. (part. pass. of നീ). disciplined,
meek എത്രയും വി. Bhr. humble; continent.

വിനീതി = വിനയം; also വിനീതത VCh.

വിനോദം S. (= പോക്കു). Sport, play. വേ
ദനെക്കു വി. prov. feat of juggler or dancer.

വിനോദക്കാരൻ a jester, facetious.

വിനോദി a player, juggler.

denV. വിനോദിക്ക to play. ചാഞ്ചാടിനിന്നു വി.
Nal. to joke, dance. രണ്ടുപേർ തങ്ങളിൽ
വി'പ്പാൻ DM. SiPu. (vu. മിനോതിക്ക). അ
സഭ്യം പറക ഹിംസിക്ക ഇപ്രകാരം വി'ച്ചു
കൊണ്ടു Arb. delighting in.

CV. ദേവിയെ വിനോദിപ്പിച്ചു AR. amused her.

വിനോദനം driving away സങ്കടവി. സല്ക്കഥാ
ശേഷം Nal.

വിന്ത vinda T. M. (വിദ്യ,വിച്ച?) An ingenious
work of art; a copper pot for treasure V1.

വിന്തം Tdbh. = വൃന്ദം, A high number = വെ
ളളം V1.

വിന്ദു vinďu S. (prh. വിത, വിത്തു?). 1. A drop
വൎഷവിന്ദുക്കൾ പോലേ എയ്തു Sk. 2. semen
വി. പാത്രം VCh. a testicle. 3. a mark, dot
പകുക്കുമാറു വി. ക്കൾ ഉണ്ടാക്കൂ Gan.; esp. = അ
നുസ്വാരം. 4. Tdbh. വിന്തു a small insect.

വിന്ധ്യൻ or — ം S. The Vindhya range, വി'
ന്മീതേ പതിച്ചേൻ KR.

വിന്നം vinnam S. = വിത്തം Found, gained.

(വി): വിന്യാസം S. 1. placing. പാദവിന്യാസാ
ങ്കിതമാൎഗ്ഗം നോക്കി VetC. following foot—steps.
2. deposit. — വിന്യസ്യ Bhg. = വെച്ചു. — വ്യാ
ഘ്രിവിന്യസ്തശുസമാന VetC. entrusted to.

വിപക്ഷം S. hostile, opponent. — സ്വഭാവ വി.
V2. antipathy.

വിപഞ്ചി S. = വീണ. — നാനാവതാരം നാരദൻ
വിപഞ്ച്യാസ്തുതിച്ചു ChVr. explaining.

വിപണി S. a shop. വി. വീഥിഷു & വി. കളി
ലും വീഥികൾതോറും നടത്തി VetC. bazars.

വിപത്തു & —ത്തി S. failure, calamity, danger

of 2 kinds ദൈവം (മലവെളളം, വ്യാധി,
പടുതീ, ദുൎഭിക്ഷ, മസൂരി) & മാനുഷം (അരി
കൾ, ചോരർ, അധികാരികൾ, രാജലോഭം
നൃപവല്ലഭർ) KR.

വിപന്നൻ (part. pass. of പദ്) unfortunate,
destroyed.

വിപരീതം S. 1. Perverse, opposed അതിൻ
വി. തന്നേ പറഞ്ഞു Bhr. അവന്ന് ഈശ്വരൻ
വി'മായ്വരും, അവനോടു വി'മായാചരിക്ക Mud.
inimically. നമുക്കു വി'മായി ശ്രമിക്കും, കുമ്പ
ഞ്ഞിക്കു വി'മായി നടക്ക, നമ്മോടു വി. ചെയ്യു
ന്നവർ, നമ്മോട് ഏറിയ വി'മായി നിന്നു TR.
ചാണക്യനോടു വി. ആക്കി Mud. = വേൎപിരിച്ചു.
നിൎഗ്ഗുണത്തോടു വി. Bhg. വിപരീതഭ്രാന്തിയെ
പോക്കി SidD. the mad idea of opposites.
2. inverted മൂലം വൎഗ്ഗത്തിന്റെ വിപരീതക്രിയ
(or വൎഗ്ഗക്രിയയിങ്കന്നു) Gan. CS. inverse mode
of proceeding. 3. upset വിനാശകാലേ വി'ത
ബുദ്ധി prov. അതു വി'മാക്കീടായ്ക AR. don't
misinterpret, render absurd. — എന്റെ വി'ത
ക്കാരൻ my adversary.

വിപൎയ്യയം S. inversion, reverse, change ജാ
തിക്കു വി. വന്നു സംഭവിക്കയില്ല PT.

വിപശ്ചിത്തു vibaščit S. (വിപഃ inspiration).
Thoughtful, learned, a Pandit.

(വി) വിപാകം S. 1. ripening, digestion; med.
working of remedies & their result. 2. moder—
ation വി. എന്നിയേ പറയുമോ KR.

വിപാശ N. pr. (river) Hypasis KR., വി'ശി Bhr.

വിപിനം vibinam S. A forest.

വിപിനചരൻ a hunter; a monkey AR.

വിപുലം vibulam S. Huge, large, ample അ
തിവിപുലതരം AR. വിപുലമൂൎത്തികൾ etc. ഗുണ
വി'ൻ VetC. the best. നയവി'ൻ Mud. etc.

വിപ്രൻ vipraǹ S. (വിപ്). Inspired, a poet,
Brahman വിപ്രജാതിയിൽ വളൎന്നു, ശോഭിക്കുന്ന
വിപ്രേശ്വരന്മാർ KU. വിപേന്ദ്രന്മാർ AR. വി
പ്രശാപം Nid.

വിപ്രത CG. Brahmanity; also വിപ്രത്വം ല
ഭിച്ചു Bhg., പ്രാപിച്ചു Brhmd. (Višvāmitra).

(വി) വിപ്രമാണപരിചായി ചൊല്ലും കടം VyM.
without documentary proof.

[ 974 ]
വിപ്രയോഗം S. separation (of lovers).

വിപ്രലംഭം S. deceiving, disappointing. — വി
പ്രലബ്ധ f. jilted. (part.).

വിപ്രിയം 1. what is not liked വസിഷ്ഠനു വി.
ചെയ്വതിന്നു KR. (so നൃപന്മാൎക്കു വന്നു പോക
Mud.). ജനത്തോടു വി. ചെയ്ക Nal. to harm.
2. aversion, dislike V2. — Cpds. സചിവ
വിപ്രിയം Mud.

വിപ്ലവം S. destruction, disaster.

വിഫലം S. fruitless. ഭവാൻ വി'നായി ഭവിക്ക
എന്നു ശപിച്ചു KR. impotent.

വിബുധൻ S. 1. very wise, God. — വി'ത്വം ഇര
ന്നതു കിട്ടായ്ക Bhr. — വിബുധേന്ദ്രാദികൾ തു
ണയാക (invocation). 2. clever വി'ർ ഒന്നി
ച്ചു പഠിച്ചു VetC; വിബുധ ഇല്ലായ്കയല്ല ChVr.

വിഭക്തം (part. pass. of ഭജ്) divided.

വിഭക്തി (modification) inflexion of noun,
case (gramm.).

denV. പായസത്തെ വിഭജിച്ചു Bhr. divided.
ദ്രവ്യത്തിൽ ഒപ്പം വിഭാജിച്ചു (sic) Si Pu.
apportioned.

വിഭവം S. display, power, wealth. പടുവി'ൻ
ൟശൻ ChVr. the cleverest is king. അഖി
ലധന വി. ലഭിക്കും Bhg. വചനവി'ങ്ങളാൽ
ചൊല്ലിനാൻ AR. with wonderful words.

വിഭാകരൻ S. (വിഭാ splendour) the sun & വി
ഭാവസു. — ഉളളിൽ വിഭാതിമേ AR. it seems
to me.

വിഭാതം = പ്രഭാതം.

വിഭാവരി (starry) night.

വിഭാഗം S. distribution, share ശാസ്ത്രികൾ ൧൮
വി'മായി തിരിയും KU. വി'ഗപത്രം a will.

denV. വിഭാഗിക്ക (= വിഭജിക്ക) to divide
രാജ്യത്തെ ഒമ്പതായി വി'ച്ചു Mud. — വി
ഭാഗത allotment ദ്രവ്യത്തിന്നു വി. വന്നാൽ‍
Anach.; വി. യുളളവൻ discerning. — വി
ഭാജകം dividing.

വിഭാവന S. ascertaining, discrimination.

വിഭാഷിതം S. = വികല്പിതം q. v. — നിന്ദിച്ചു
വിഭാഷിച്ചു abused. (denV.)

വിഭീഷണൻ S. terrifying; N.pr. KR.

വിഭു‍ S. All—pervading, Lord വെങ്കടാചലനേ
എൻ ഉളളിൽ വിഭുവായി നിന്നു SidD.

വിഭുത്വം S. glory ശക്രമന്ദിരത്തിന്റെ ഭൂതി
യും വി. വും Nal.

വിഭൂതി 1. manifestation, glory എൻ വി.
കൾ Bhg. മാനമില്ലാത വി. ഉടയവൻ Bhr.
(Višṇu). മൽപ്രസാദേന ലഭിച്ചു വി. യും
Brhmd. superhuman power. 2. holy ashes
(of Sivaites) കായേ വി. ധരിച്ചു നടക്ക Sk.

വിഭൂഷണം S. ornament.

വിഭൂഷിതം = simpl. decorated.

വിഭ്രംശം S. fall. രാജ്യവി. loss of kingdom
Nal. ബുദ്ധിവി. Brhmd. madness. മാൎഗ്ഗവി.
AR. going astray.

വിഭ്രമം S. 1. whirling. സംസാരവി. Bhg. con—
fusion. മനോവി. AR. തോന്നുവാൻ എന്തൊ
രു വി. Mud. 2. fascination, wantonness
യുവതിവി. പൂണ്ടു Sah. (= കാമം).

വിഭ്രാന്തചേതസ്സു Sah. having the mind dis—
turbed, bewildered.

വിഭ്രാന്തി S. = വിഭ്രമം, f. i. മായയോ ചിത്ത
വി. യോ Si Pu. കാമവി. കൾ കാട്ടിനാർ
Bhg.

വിമതൻ S. hostile, of other tendency വി'ന്മാ
രുടെ വീൎയ്യം ശമിപ്പിപ്പാൻ ChVr.

വിമത്സരൻ Nal. not envious.

വിമൎശ, — ൎശനം S. investigation, prudence.

വിമലം S. pure വിമലസലിലം, വി'കീൎത്തി Bhg.
denV. വിമലീകരിക്ക to purify.

വിമാതാവു S. a step—mother.

വിമാനം S. (measuring through) a chariot of
the Gods വിമാനചാരികൾ RC. വിമാനാഗ്ര
ചാരികൾ AR. ആകാശേ നടപ്പതിന്നൊരു
വി. താണു, ഇറക്കുന്നു പലവി. നാരിമാർ Bhr.
രാഘവൻ വി. ഇറങ്ങി KR. from the chariot.
വി. പൊങ്ങും Bhg.

വിമുക്തം S. (part. pass. of മുച്) released.

വിമുക്തി liberation.

വിമുഖൻ S. having the face averted, disliking
മന്ത്രജപവി'ന്മാർ, മത്ഭക്തിവി'ന്മാർ AR. എ
ന്നിൽ വി'രായി വന്നിതോ Bhg. അന്യസ്ത്രീ
വി'ൻ CC.

denV. അജ്ഞാനകൎമ്മകൃതബന്ധം വിമുഖ്യ
AR. repenting of their former life.

[ 975 ]
വിമൂൎഛിതനായി വീണു AR. fainted.

വിമോചനം S. release, redemption, remission
ശാപവി. നല്കി KU.

denV. വി'ചിക്ക to remit, deliver. [AR.

വിമോഹം S. bewilderment മായാവി. കളഞ്ഞു

CV. മൎത്യഭാവേന വിമോഹിപ്പിച്ചു AR. hast
kindly deceived us by human appear—
ance.

വിംബല N. pr. & വിമ്മല്യനാടു The coun—
try തെക്കങ്കൂറു; its prince വിമ്മല്യാധീശൻ, its
backwater near Cōṭṭayam വിംബനാട്ടുകായൽ.

വിമ്മുക vimmuγa T. M. (T. C. to be tight). To
throb, sob, palpitate. ഉഷ്ണം കൊണ്ടുളള വിമ്മൽ
V2. choking sensation. — വിമ്മി, ബിമ്മി &
വിങ്ങിക്കരക No. vu. blubbering, വിമ്മൽ ഇട്ടു
മിടന്തി എടുക്കുന്നു sobbing of children.

വിമ്മിട്ടം 1. difficulty of breathing (see ഉമ്മ —)
2. hiccup V2.

വിമ്മിഷ്ടം So. No. vu = prec. 1.; met. being in
straits, hard up.

വിയം viyam T. aM. Extension (Tdbh. foll.?).

വിൽപ്പിടിത്തു വിയം പറഞ്ഞു RC. boast? വിയ
ങ്ങൾ പോരിൽ RC 36. in the great war.

(വി): വിയൎത്തു S. (√ ഇ). the sky പാരം വിള
ങ്ങി വി. മപ്പോൾ CG. പവനവിയദനലജല
ധരണികൾ Si Pu. the five elements.

വിയപഥി Gandharva.

വിയമം S. restraint, cessation.

വിയൎക്ക viyarkka T. M. (C. Tu. bevar fr.
വെ hot). To perspire വീൎക്കയും വിശൎക്കയും
Brhmd. ദേവലിംഗങ്ങൾ ഇളകി വിയൎത്തീടും
Sah. — Impersonal അവൾ്ക്കു മെയ്യിൽ എങ്ങും വി
യൎത്തു കൂടി CG.

VN. വിയൎപ്പു sweat, also pl. വി. കൾ പൊങ്ങും
വണ്ണം കളിച്ചു CG. വി. കണങ്ങൾ Sk. മുഖ
മണിഞ്ഞു വി. തുളളികൾ RC. — വി. കുരു in—
flamed pimples V1. (Trav. വേൎക്കുരു).

CV. തിരുമേനി വിയൎപ്പിക്ക, വി'ച്ചുഴിയുക = ച
വിട്ടി ഉഴിക KU.

വിയസ്ഥ Tdbh. = വ്യവസ്ഥ.

(വി): വിയുക്തം S. separated മായാഗുണങ്ങളിൽ
നിന്നു വി'ൻ AR.

വിയോഗം S. separation യോഗവി'ങ്ങൾ Gan.
addition & subtraction. — യോഗ്യവിയോ
ഗ്യവിചാരം വെടികൊല്ലാ VetC. improper.

വിര vira T. So. (= വിത). 1. Seed of herbs.
2. a grub.

വിരകു So. = പിരകു, f. i. വിരകിൻ വേർ GP. ചു
വന്ന കുരുവായുളള വി. GP. (T. വിരുകു an
Arum).

വിരകുക viraγuγa T. M. (C. Tu. bera). To
mix എണ്ണ വിരകി എതിരേ സേവിക്ക a. med.
(= കുഴെച്ചു).

വിരക്കുക id. നീർ വീഴ്ത്തി വിരക്കി ഉരുളിയിൽ
ഇട്ടു a. med.

വിരക്കൽ No. a certain disease.

(വി): വിരക്തൻ S. (part. pass. of രഞ്ജ്). in—
different, averse. രാഗിയും വിരക്തയും Si Pu.
(two opposites). നിന്നെ കുറിച്ചു വി'നായി Bhr.
tired of thee. വിഷയങ്ങളിൽ വി. disgusted
with the world. സമസ്തവിഷയവി. Bhr.

വിരക്തി 1. aversion ഭുക്തിയിൽ വി. Bhr. ഭോ
ഗവസ്തുക്കളിൽ ചിത്തവി. വരുത്തി Bhg.
കൈപ്പും വി. യും വരുത്തി disappointed.
ലോകവി. 2. chastity, unworldliness.

വിരചിതം S. made, വിരചിത തൊഴുകൈയോ
ടു RC.; composed as a poem തൻ ആജ്ഞയാ
വി. Brhmd. വിരിഞ്ചവി. AR. (the AR.).

വിരട്ടുക, see മി — So. പക്ഷികളെ വിരട്ടരുതു
To frighten, scare.

(വി): വിരതം S. (part. pass. of രം) stopped. സ
ങ്കടം വി. ആക്കു ChVr. to end.

വിരതി S. cessation, rest; also വിരമം.

V. പിന്നേയും വിരമിച്ചില്ല KR. rested not.
വി'ച്ചു Brhmd. ceased from fighting.

വിരയുക virayuγa T. M. Te. (C. Tu. biru
tight, speed). To be eager, make haste പടെ
ക്കായി വിരയവേണം TP. വിരഞ്ഞീവ്വണ്ണം പറ
ഞ്ഞു Bhg. (vu. വെരിഞ്ഞു). പന്ത്രണ്ടു തരം കുഷ്ഠം
ഇളയാ വിരയ a. med. easily, quickly. സേ
വിക്ക വിരിയ നീ Bhr.

VN. വിരവു speed, haste. വി'വിൽ, — വിനോ
ടു, — വോടേ eagerly, quickly, well.

വിരൽ viral T. M. (Te. vrēlu, C. Tu. beraḷu).

[ 976 ]
spreading out, √ വിർ. 1. A finger, toe തളള
വി. 440 = പെരുവി. (ദന്ത —), ചെറുവി., ചൂ
ണ്ടിയ — (ചുണ്ടുവി., ചുണ്ടോന്നി), നടുവി. (കഴു
വി. V1.), പവിത്രവി. (മോതിര —). വി. ൟമ്പുക
119. കാലിന്റെ വിരൽകണ്ണി 198 കീറിനൊന്തു,
വി. ഊന്നി നില്ക്ക. വിരലേ ധരിക്കാം Tantr.
(= കൈ പിടിക്ക). വടി ൪ വി. കൂട്ടിപ്പിടിച്ചേ
ടത്തോളം വണ്ണം ഉണ്ടു jud. 2. an inch, often
വിരൾ TR. വെളളത്തിൽ ഒരു വി. താഴേ jud.
കയറും ഇരുവി. പോരാതേ ചമഞ്ഞു Bhg. രഥം
ഓരൈവിരലമൎത്തു താഴ്ത്തിനാൻ Bhr8. 3. or—
deal വി. നേരേ വരികയില്ല KU. വി. മുക്കുക
(നെയ്യിൽ). 825.

വിരലളവു measurement by the finger.

വിരലായം finger's length. [ല്ക്കിട.

വിരലിട space between two fingers, also വിര

വിര(ൽ)ച്ചരടു a bow—string. CG.

വിരൽചുറ്റു V1. a whitlow.

വിരല്പാടു (2) = 8 തുവര = 1 1/2 inch.

വിരവു, see വിരയുക.

വിരശിക്കണക്കു Specified accounts of Rājas
(Tdbh. of വിരചിതം? or വിരിച്ചൽ).

(വി): വിരസം insipid; dislike.

വിരഹം S. separation, bereavement by absence
വിരഹവ്യാധി Bhr.; വി'യാതന, — യന്ത്രണ
etc. താവകവിരഹാഗ്നി KR.

വിരഹി absent, വി. ണി f. Nal. deserted
(by the husband).

p. p. വിരഹിതം left, deprived of. വീര
വി. ആത്മപ്രശംസനം KR. avoided by.

വിരളം S. (fr. വിരൽ) loose, separated by in—
tervals, rare.

വിരളി So. A scare—crow, see മിരളുക.

(വി): വിരാഗം S. absence of passion.

വിരാഗി = വിരക്തൻ. [fested.

വിരാജിതം S. (part. pass.) illuminated, mani—

വിരാട്ടു S. (rāǰ) a ruler; the next emanation
from Brahma ജലം തന്നിൽ വി. ണ്ടായി
Bhg., also വിരാൾപുരുഷൻ, — പുമാൻ Bhg.

വിരാടം S. N. pr. Berar; a dye V1.

വിരാടപൎവ്വം, വൈരാടകരാജ്യം Bhr.

വിരാമം S. = വിരമം (under വിരതം); close, a
final consonant like ൻ, ർ, ൽ. etc.

വിരി viri 5. (√ വിർ as in വിരൽ). 1. What
is expanded, a veil, awning വി. കൊണ്ടു മൂടി
Trav. വിരിപന്തൽ = simpl. വിരിച്ചും വിരിപീ
ലി മരക്കൊമ്പിലിരുന്ന മയിൽ KR. വിരിപ്പുല്ലു
straw spread for cattle. വിരിപ്പടം a sheet.
വിരിപ്പാവു a cloth to the bride on the marri—
age day (loc.). വിരിയോല a natural umbrella
in rain. 2. So. T. a pannel, pack—saddle.
3. = മരവിരി, നറുവരി (loc.)

വിരിയുക 1. To expand, open, blow വിരി
ഞ്ഞു വിരിഞ്ഞ പൂവറുത്തു കൊൾ്കേയാവു Bhr.
കൃഷ്ണന്റെ മുഖനളിനം നന്നായിവി'യുന്നു Bhr.
വിരിഞ്ഞ താമര KR. (with sunrise). കണ്ണിണ
പാരം വിരിഞ്ഞു CG. (in agony). fig. to rejoice
എല്ലാവൎക്കും ഉൾ്പൂവിരിഞ്ഞീടുമാറു Bhr. വിരിഞ്ഞ
മാറത്തു KR. broad. വി'ഞ്ഞു പാടുക, കേഴുന്നു
Bhr. aloud. 2. to split as ripe fruit; to be
hatched So. 3. C. Tu. Inf. = വിരയ, f. i.
വിരിയച്ചെന്നു KR. ഭജിച്ചീടുക പത്മനാഭനെ
വി. നീ VCh.

VN. I. വിരിച്ചൽ So a split, gap; hatching.

II. വിരിവു expansion, breadth. വിരിവായി
diffusely.

വിരിക്ക v. a. 1. To expand, spread, as a
mat, hair കിടക്കമുട്ടി വി. പടിഞ്ഞാറ്റേ അടിച്ചു
വി'ച്ചു TP. (for lying down). സിംഹാസനത്തി
ന്മേൽ വെളളയും കരിമ്പടവും വി'ച്ചു KU. (in
coronation). വിരിച്ചു പാടുക loud. 2. So. No. to
hatch, 3. Inf. വിരിക്കേ V1. = വിരിയ, വിരയ.

VN. III. വിരിപ്പു 1. bedding വി'പ്പിന്നു ദൎഭാമുഷ്ടി
യെ എടുത്തു KR. (ascetics). പരുപരയുളള
വി'പ്പിൽ ഉറങ്ങി a rough bed. 2. crop, diffe—
rent kinds of paddy sown in April and reaped
in August, മലവി. mountain crop (loc).

CV. I. വിരിത്തുക to open കുടയെ വിരിത്തി
(Coch.). — II. വിരിയിക്ക f. i. സൂൎയ്യൻ താമര
കളെ വി'ക്കുന്നു Arb.

വിരിഫലം capital laid out at interest. V1.

വിരിഞ്ചൻ S. (the self—expanding? or √ രിച്).
Brahma, വിരിഞ്ചാദി Sah. the Gods.

വിരിഞ്ചനൻ, — രിഞ്ചി S. id.

വിരിയം viriyam Tdbh. of മൃഗം, മിരിയം

[ 977 ]
1. Game f. i. വി. കുത്തിയവൻ huntg. 2. B.
a paddy—bird.

വിരിയൻ T. So. a viper വി'മ്പാമ്പു; വി'ൻ
വള a striped bracelet = ഉഴക്കുൻ. V1.

വിരിശു virišu̥ B. A. tree വിരിശിൻപഴം.

വിരുതു viruδụ T. M. (C. Te. Tu. ബിരുദു fr.
ബിരു, T. വിറൽ strength). 1. Valour = നായ്മ
V1., dexterity, developed power. അഘമകറ്റു
വാൻ വി. ള്ള നീ KR. (Ganga). ഭോഷ്കിന്നു വി.
ളളകൃഷ്ണൻ Bhg. accomplished liar. ജളരിൽ വി.
ളള നീ Bhr. brave against cowards. പരരെ നി
രസിപ്പാൻ വി. ടയ കൎണ്ണൻ ChVr. so ready to
despise. പല വി. വാക്കിന്നുണ്ടു Mud. boastful. ദു
ഷ്ടവി. പറഞ്ഞു RS. വി. ചൊല്ക to relate heroic
stories, brag. വി. കെട്ടുക V1. to challenge.
2. a prize gained by contest, trophy അൎത്ഥാ
ശെക്കു വി. വിളിപ്പാൻ GnP. വി. വെക്ക also
ചൂതു പൊരുതു വി. കെട്ടീടുവാൻ Nal. a badge of
honor, chain worn on the arm for challenge's
sake V1. മുരളും വി. ം കെട്ടരുൾ RC. പൊൻവി.
മോഷ്ടിച്ചു TR. രണ്ടു കൈക്കും വി. തരും TP.
3. a blazon, family device. രാജവി. 18 insignia.
കൊടിതഴവി. കൾ Bhr. വി. കൊടി a banner.
4. a kind of rice = കഴമ.

വിരുതൻ an accomplished warrior, വി. ഇവൻ
VetC. a hero. പോരിന്നു വി'നാം രാമൻ KU.
clever, eminent. ചെറുതു കുറുതു പണിക്കു ന
ല്ല വി. prov. വീരരിൽ വി'ന്മാർ VCh. മൂൎഖ
രിൽ വി. KR.

വിരുത്തി virutti, Tdbh. of വൃത്തി, വൃദ്ധി.
1. Domain given to a king രാജാവിന്നു വി. കൊ
ടുത്തു KU. 2. land granted rent— & tax—free
to Government servants, feudal tenure വി. ക്കാ
രൻ Trav. 3. a quick growing rice (= പുഞ്ച).

(വി): വിരുദ്ധം S. (part. pass. of രുധ്). 1. Oppos—
ed ൟശൻവി'നായി നില്ക്കുമ്പോൾ CG. എഴുന്നെ
ള്ളിയേടത്തേക്കു വി'മായി നടക്ക TR. to act
against. അവനോടു വി'മായി കാട്ടി Mud. വിരു
ദ്ധവചനം a word to the contrary. 2. hatred
ഇരുവൎക്കും അന്യോന്യം വി. ഉണ്ടാം Mud.

വിരുദ്ധപ്പെടുക to be hindered.

വിരുന്നു virunnu̥ T. M. (C. Te. വിന്ദു, see വിരകു

ക or വൃന്ദം). An entertainment, feast; number
of guests, visit മരുന്നും വി. ം ൩ നാൾ, വി.
ചോറുണ്ടു prov. വി. ഉണ്മാൻ Anj. വിരുന്നൂണു
കഴിച്ചു, മന്ദിരം പുക്കു വിരുന്നൂണും ഉണ്ടു CG.
അവരെ വിരുന്നൂട്ടുവാൻ കൊണ്ടുപോയി KN.
കാക്ക വി. കുറിച്ചു കരഞ്ഞാൽ വി.വരും superst.
രണ്ടാൾ വി. വന്നു vu. [N. pr.

വിരുന്നൻ a guest, new—comer V1.; വിരുന്തൻ

വിരുന്നുകാരൻ a guest; host.

വിരുന്നുക്ഷണം, — വിളി invitation.

വിരുന്നൂട്ടു = വിരുന്നൂൺ. (see ab.)

വിരുന്നൂണി an uninvited guest, parasite.

വിരുന്നുവാഴി = ഭരിപ്പുകാരൻ So., വിളമ്പൻ No.

വിരുപ്പു viruppu̥ T. aM. (വിരയു). 1. Desire. 2.
So. = വിരിപ്പു 2. f. i. വി. മുണ്ടകം ഈ ൨ വിള MR.

വിരുമ്പുക T. aM. to wish മേലൊന്നു വി'ന്നരി
താമോതരൻ RC. [viler V1.

(വി): വിരൂക്ഷകൻ S. addressing roughly, a re—

വിരൂപം S. deformod, ugly. — രാക്ഷസിയെ
വിരൂപണം ചെയ്തു KR. Bhg. mutilated,
maimed. — ബന്ധുക്കളെ വിരൂപിക്ക വധത്തി
ന്നു തുല്യം (to deform by singeing the beard).
വി'ച്ചയച്ചു Bhg. = വിരൂപനാക്കി വിട്ടു CC.
— വിരൂപത (opp. ഭംഗി) ugliness.

വിരേകം S. purging ഛൎദ്ദിവി'ങ്ങൾ Nid.

വിരേചനം id. വി. പോം, ഏറ്റം പോകിൽ;
എന്നാൽ വി. നടന്നു പോം a. med. evacu—
ation.

denV. വിരേചിപ്പാൻ മരുന്നു, also മഹോദര
ത്തിന്നു വിരജിപ്പാൻ മരുന്നു a. med.

VC. വിരേചിപ്പിപ്പതുത്തമം Nid. to ad—
minister a purgative.

വിരോചനൻ S. illumining, the sun.

വിരോധം S. (രുധ്). 1. Opposition. വി.
പറക to speak against. വി. ചെയ്ക to hinder.
പോകേണ്ടതിന്നു വല്ല വി. ഉണ്ടായിരുന്നുവോ
jud. what prevented him from going? സത്യ
വി. വരുത്തുക Bhr. to break my word. 2. en—
mity വിപ്രന്മാരോടു വി. തുടങ്ങരുതു Bhr. ന
മ്മോടു വി'ത്തിന്നു വരുന്ന ആളുകൾ TR. who—
ever attacks me. 3. check, restraint. അവ
ന്റെ വക വി. തീൎക്ക TR. attachment by law.

[ 978 ]
നാം വിരോധിച്ച വി. അവിടുന്നു എടുത്തിരിക്കു
ന്നു TR. embargo, interdict. 4. objectionable
തീയൻ അടുക്കേ വന്നാൽ അതു ഞങ്ങൾക്കു വി'
മാകുന്നു jud. പുളി ബഹുവി. MC. (opp. ഇഷ്ടം).
വിരോധക്കാരൻ, വിരോധി an opponent, foe.
വിരോധാൎത്ഥം contrary meaning; for oppo—
sition's sake.

denV. വിരോധിക്ക 1. to oppose, hinder അഭി
ഷേകത്തിനെ വി'പ്പാൻ KR. 2. to prohibit,
അവകാശത്തെ വി'ച്ചു jud. denied the claim.
എന്നു വി'ച്ചു forbade (= വിലക്കുക), പാട്ടം
അടെക്കുന്നതിന്നു വി'ച്ചു (also Acc.). കിണറു
കെട്ടുന്നതിന്നു വി. TR. പ്രവൃത്തി വി'ച്ചു Mud.
took their office from them. 3. to stop,
attach. അവരുടെ വസ്തുമുതൽ വി'ച്ചു, ഞങ്ങ
ളെ വക ഒക്ക വി'ച്ചു, വി'ച്ച മുളകു TR. അധി
കാരി നികിതിക്കു വേണ്ടി വിള വി'ച്ചിട്ടു ജാ
മ്യൻ കൊടുത്തിട്ടു കൊയ്തതു MR.

വിരോധോക്തി S. contradiction.

വിറ vir̀a M. (C. Te. fear, T. stupor, numbness
fr. വിറു 5. stiff). Tremor. — വിറപ്പനി ague.
— വിറവാതം paralysis. — വിറവീക്കത്തിന്നുത്ത
മം GP. വിറ കൊൾക CC. to shiver. — also
വിറയൽ = വേപഥു med. ഭീതനായി വി. പൂണ്ടു
SiPu. — വിറയൻ a coward.

വിറെക്ക T. M. To shiver, tremble ഗാത്രം
വി'ച്ചു Mud. (from wrath). കൈലാസം വി'ച്ചു
പോം SiPu. നോക്കിയാൽ നിലം വി'ക്കുന്നതെ
ന്നു തോന്നുമതു a. med. an eye—disease.

CV. വിറെപ്പിക്ക to cause to tremble; (also in—
voluntary action). ദൃഷ്ടിയും ചുവപ്പിച്ചു ദേ
ഹവും വി'ച്ചു Bhr. (in passion). വിറയൽ
വി'ച്ചു രാവണൻ തല പത്തും അറുക്കും KR.

വിറകു vir̀aγu̥ T. M. (വിറു or വൃക്ഷം?) Fire—
wood വനേ വിറകിന്നു പോയി CC. വി. അടക്കി
KN. ഇരുന്ന വിറകിന്നു ചേതം prov.; fig. വേ
വുന്ന തീയിൽ വിറകിടാതേ Pay.

വിറക്ക vir̀akka T. M. (C. Te. Tu. astonish—
ment, വിറു). To become stiff as from cold ച
ത്തു വിറന്നു പോയി vu.; വിറന്ന inflexible.

വിറക്കം V1. repugnance.

വിറങ്ങലിക്ക So. to be benumbed, grow stiff
(No. വൃക്കലിക്ക).

വിറയുക B. To be covetous, see വിരയുക.

വിറുമ, see വെറുമ Port. An auger.

വിറ്റു viťťu̥ (see വില്ക്ക). വിറ്റുതീനി Living
by the sale of property. — വിറ്റൂണെന്നു പറയും
കണക്കനേ GnP.

വില vila 5. (വില്ക്ക). 1. Sale, ദാസിയെ ദാസ
ന്മാൎക്കു വിലപ്പെടുന്നതു സമ്മതം may sell. വില
പ്പെട്ട ശൂദ്രൻ VyM. = ക്രീതൻ; ആനയെ വില
യാക്കി വിറ്റാൽ, എനിക്കു വിലയായി മക്കളിൽ
ഒരുവനെ തന്നീടേണം KR. 2. price, value
എന്തു (ഉണ്ടു or ആകുന്നു) വി vu. how dear?
അരി വി. പൊന്തി opp. ഇടിക, കെടുക, താ
ഴുക; വി. സഹായം ആക cheap (easy terms).
വിലയുളള, — യേറിയ precious. വലിയ വി. dear
(stiff terms). വി. ഏറക്കൊൾക to buy dear.
നാലാളുകൾ കാണുന്ന വിലെക്കു to fix (= മതി
ക്ക), so മൂന്നു പീടികയും വില തീൎത്തു കരണം എ
ഴുതിത്തന്നു TR. വി. ഖണ്ഡിക്ക, ഇരുത്തുക, മുറി
ക്ക, വെക്ക to set, settle. വി. നിരക്ക to agree
about. വി. ആക sold; steady or firm market.
ഓട്ടിന്നുണ്ടാകും വി.; കൊടുക്കുന്ന വി. = തിട്ടം, ക
രാർവില; കിട്ടുന്ന വിലെക്കു at any prize; വി
ലെക്കു കൊൾക,വാങ്ങുക, എടുക്ക to buy. വില
തന്ന ദ്രവ്യം VyM. sum paid for. വിലെക്കു തരിക
യില്ല KR. to sell, (also = is sold already, or is
not for sale = വെറുതേ തരാം). 3. character;
pagoda music (loc). [income).

വിലക്കാണം a fee on sale, നിലവി. KU. (royal

വിലകെട്ടുക to fix the price വീട്ടിന്നു ൧൦൦൦ ഉ
റുപ്പിക വി'ട്ടി No.; to pay it, B.

വിലക്കുറവു, വിലനയം cheapness.

വിലച്ചരക്കു (1) wares for sale. — (2) valuable.

വിലച്ചേതം loss in cost price.

വില തരിക to pay for something വി'രാഞ്ഞി
ട്ടു പുസ്തകം കൊടുത്തില്ല.

വിലതീൎവു B. a bill of unreserved sale.

വിലത്തരം price of corn levied as a tax.

വിലപിടിക്ക to fetch a price. പിടിപ്പതു വി.
the price it fetches. തങ്കലേ ദ്രവ്യം വി.യി
ല്ല Nal. is not valued. വി'ച്ച മുതലുകൾ MR.
valuable, opp. വി'യാത്ത വസ്തു VyM.

വിലപോക id. to be saleable നായ്ക്കാഷ്ഠവും

[ 979 ]
വി'കും prov. നിലെക്കു നിന്നാൽ വിലെക്കു
പോകും will rise in value.

വിലമകൾ a prostitute. (T.)

വിലമരുന്നു a valuable remedy. [TR.

വിലയോലക്കരണം a bill of sale, f. i. of slaves

വിലസഹായം cheapness; cheap.

വിലം vilam S. 1. (വിൾ). A chasm, hole PT.
(in a tree, ground). 2. Tdbh. aM. (= ബലം)
വലങ്കൈവിലം, തള പിരിയും വി. കനം ആ
ക്കം വീൎയ്യം എന്നവ എല്ലാം RC.

വിലക്കം vilakkam T. M. (T. വിലകു to recede,
go asunder, √ വിൽ). 1. Prohibition, thwart—
ing ഉത്സവം വി. ചെയ്തു Mud. 2. (C. Te. വില
വിലി) a cramp, stitch വായുവി. etc. വാരിയെ
ല്ലിന്റെ ഇട(യിൽ)നിന്നു ഒരു വി. vu.; difficul—
ty of breathing വി'ത്തിന്റെ ദീനം MR.

വിലക്കു 1. separation as during menstruation.
2. prohibition, interdict, embargo കുടിയാ
ന്മാരെ കണ്ടത്തിലും കളത്തിലും വി. ആയാൽ
അവർ വി. സമ്മതിയാതേ നെല്ലു കൊയ്യുന്നു,
ജന്മാരികളെ വി.,വി. കൾ കേട്ടു TR. = വി
രോധം. മുതൽ എടുക്കുന്നതിന്നു തമ്പുരാന്റെ
വി. ഉണ്ടു TR. the Rāja forbids paying
taxes to the H. C. 3. a mark of attach—
ment (law) വി.വെക്ക, എടുക്ക, വി. ം തോ
ലും KU. 4. = വിലക്കം 2. V1. 2.

വിലക്കുകോരിക B. the last course at meal.

വിലക്കുക T. M. 1. To separate, excom—
municate. 2. to prevent നാണം വിലക്കവേ
കണ്ണടെച്ചു CG. പുഴുവി.,ചാഴിവി. Mantr. ഉത്സ
വം വി. = മുടക്കി Mud. 3. to prohibit വാദ്യ
ഘോഷം കരംകൊണ്ടു വിലക്കി Nal. വേണ്ടാ
എന്നു വി. KR. പോവാൻ വിലക്കിനേൻ Pay.
forbade. വിലക്കിയതു കേട്ടില്ല TP. would not
be warned. കാപഥത്തിന്നു നിന്നെ എന്താരും
വിലക്കാത്തു KR. അരുതെന്നു വിലക്കൊല്ല Anj.
don't refuse. എടുത്തു വിലക്കിയ സദ്യ a feast
where you are nearly forced to eat. ഓദനം
തന്നേ വി'വാൻ വല്ലാതേ CG. not saying I
have enough. 4. to attach കോയ്മയിൽനിന്ന്
ആളയച്ചു വി. KU. നിലം വിലക്കീട്ടും നായർ
നടന്നു TR. 5. to cross out writing.

CV. വിലക്കിക്ക, f. i. പറമ്പു വി'ച്ചു (4) inter—
dicted cultivation TR.

വിലങ്ങ inf. Across, athwart ധരണിയിൽ
വി. വീഴ്ന്താൻ, വി. വന്ന ചാരൻ RC. ഒരു
കോൽ അകലത്തിൽ നീളയും വി. യും ചില രേ
ഖകൾ ഉണ്ടാക്കൂ Gan. തുപ്പുന്നതു വിലങ്ങേ പോം
Nid. Also വിലങ്ങെന & വിലങ്ങത്തിൽ വെക്ക;
മൂക്കു വി'ത്തിൽ ചിലൎക്കുണ്ടു KR. വി'ത്തിൽ ക
ടക്ക over stiles etc. — & വിലങ്ങനേ.

വിലങ്ങൻ = വിലങ്ങുകാരൻ a prisoner, വി'രാ
ക്ക TR. (in war).

VN. വിലങ്ങൽ 1. crossing. 2. aM. T. a hill
വി. കൊണ്ടെറിന്തനൻ, വി. നേർ വളൎന്ത
മെയ്യുളേളാർ RC.

വിലങ്ങു 1. what is across, cross—
iron. വി. വഴി
a road stopped up. വി. വാതിൽ a gate across
the road. വിലങ്ങിലേ വാതിൽ a backdoor.
ഏത്തത്തിന്റെ വി.; വിലങ്ങടിക്ക to trans—
gress. 2. fetters Nasr. വി. ൽ പൂട്ടി. Nasr.വില
ങ്ങു വെക്ക, ഇടുക=തടവിൽ. വി. പുര a jail
വിലങ്ങിടത്തിലിട്ടു Genov. വി. കൂലി prison—
fees.

വിലങ്ങുക T. M. 1. to go aside വിലങ്ങിപ്പോയി.
2. to fall across, cross over; fall foul off,
to be transverse ചോറു വി'ങ്ങിപ്പോയി = ത
ടഞ്ഞു sticks in the throat. വിലങ്ങിവെക്ക
to cross out writing (= വിലക്കുക 5.).

വിലങ്ങിക്ക 1. freq. V. id. വെണ്ണ മാറിൽ തട
ഞ്ഞു വി'ച്ചു പോയി, in consequence the
rogue says: വീൎക്കുന്ന വീൎപ്പു വി'ച്ചു പോകുന്നു
CG.; so ഉരൽ വി'ച്ചു പോയി CG. വി'ച്ചുകൂ
ടാ he cannot get out however he turn.
2. VC. to thwart V1.

(വി): വിലക്ഷണം S. 1. of different character
പ്രകൃതിഗുണവി'നായ പുമാൻ Bhg. 2. indes—
cribable, unprecedented, ugly ഗാത്രം കറുത്തു
ചെറുതായി ചെമ്മേ വി'മായി ഭവിച്ചു Nal.

വിലജ്ജിത S. (part.) f. ashamed ഉടുക്കപ്പോകാ
തേ വി. യായി KR.

വിലപനം S. & വിലപിതം lamentation; ഇ
ത്ഥമങ്ങു വിലപിച്ചു Bhr. (& വിലാപിക്ക q. v.)

വിലയം S. destruction സലിലം ബഡവാഗ്നൌ
വി. ഇലയുന്നു ChVr.

[ 980 ]
വിലസൽ, — സിതം part. S. Sporting.
വിധിവിലസിതം ഇതൊക്കയും Mud. ordered
by fate.

വിലസുക 1. = വിളങ്ങുക to shine, glitter വെ
ളുവെള വിലസും മഴത്തുളളികൾ KR. കമ
ലങ്ങൾ എന വിലതും വേന്തൻ കഴൽ RC.
ഇതി വിലസും തൃക്കൈ CC. thus armed.
കഴൽ എന്നിൽ വിലസേണം മറുവില്ലാത മു
കുരത്തിലേ മുഖം പോലേ CG. to be re—
flected, appear. 2. to play കേളി വി'ന്നതു
കണ്ടാൻ CC. പാരിടം തന്നിൽ കടന്നു വി'
വാൻ Nal to amuse themselves.

വിലാപം S. (ലപ്). lamentation ചിത്തം പിള
ന്നു വി. തുടങ്ങിനാർ SiPu.

denV. വിലാപിക്ക KR. UR. to wail തൊഴി
ച്ചൽ ഏറ വിലാപിച്ചു വീണു കേഴും Bhg.

വിലാത്തി Ar. vilāyat, Country; esp. Europe
(with 18 വി. vu.), England വി. ക്കപ്പൽ, വി.
ച്ചരക്കു etc.

വിലാവു vilāvu̥ T.M. (വിലകു). Side, the chest
വിലാപ്പുറത്തു ദണ്ഡം Nid. ഇടന്തകം വി. ടയ
വൻ RC. broad—chested. — വിലാവെല്ലു a rib.

(വി): വിലാസം S. 1. play, sport, (= ലീല), ദേ
വന്റെ വി. അവിടേ കണ്ടു KU. God's manifes—
tation, action. നിന്നുടെ ബുദ്ധിവി'ങ്ങൾ Mud.
exhibitions of wisdom. മന്ത്രവിലാസം; ദൈവ
ത്തിൻ വി'ത്താൽ Mud. providentially. ഇതിന്ന്
ഈശ്വരൻ വഴി ഉണ്ടാക്കിയതു സൎക്കാരിൽ വി'
മാകുന്നു TR. a mark of God's favour towards
the H. C. 2. dalliance, coquetry, female
charm.

വിലാസിനി (f. of വിലാസി) wanton. ആയർ
വി. മാർ CG. young women. വി. കൾ കാ
ലുഴിക വേണം RS.

വിലിംബി, വിലുംബി Averrhoa bilimbi.

(വി): വിലേപനം S. an unguent, perfume.

വിലോകനം S. (രുച്) a look അന്തികേ വി.
കൊണ്ടു ഗോകുലരക്ഷ Bhr.

denV. വിലോകിക്ക to see, look ദിക്കുകൾ
വി'ച്ചു കൊണ്ടു, തരുണിമാരെ വി'ച്ചു KR.
— (part. വിലോകിതം).

വിലോചനം the eye ദിവ്യവി. എങ്കൽ ഉണ്ടു

Bhr. favors me — വിലോചനൻ (in Cpds.)
eyed f. i. പങ്കജവി. etc. AR.

വിലോപം = simpl. സന്ധ്യാവി. Bhr.

വിലോഭനം S. temptation, seduction ചിത്ത
വി'മായിച്ചൊന്നാൻ CG.

വിലോമം S. adverse, opposite course വി'മ
ക്രിയ CS. (= വിപരീത).

വിൽ vil 5. (Tu. also biru). 1. A bow സൌ
മിത്രിയോടു വിൽ വാങ്ങി AR. വില്ലെടുത്തുലെ
ച്ചുടൻ കുലെച്ചു Sk. വില്ലെടുത്തതിൻ മുമ്പൻ SG.
the first of archers. വില്ലും കോലും എടുത്തു
KU. വി. കൂട്ടുക to get ready, പൂട്ടുക to brace,
കുലയേറ്റുക etc. എന്നുടെ വില്ലിനാണ Bhg.
വില്ലാണ ഭോഷ്കല്ല SG. — fig. വില്ലുകണ്ടം (a
field). 2. the rainbow വി. കോരുക; also
പച്ചവി., വാനവി., ആകാശവി. 3. Sagit—
tarius ധനു. 4. a steel—spring, elastic etc.
വില്ക്കഴുന്നു the notched end of a bow.

വില്ക്കാശു a Venetian ducat used for neck—
ornament, also വില്ലിട്ട കാശു V1. വില്ലിട്ട
പൊന്നു TR.

വില്ക്കുറുപ്പു B. a class of bow—makers.

വില്പാടു distance of a bow—shot നൂറു വി. ചെ
ന്നു Bhg. അവനു നൂറു വി'ടുണ്ടു വണ്ണം KR.
(= വില്ലിട).

വില്പിടി the hold of the bow വി. മുറുക്കുന്നില്ല
AR. വി. പിടിച്ചു RS.

വില്ലങ്കം T. M. C. 1. contest, wrangling. —
വി'ക്കാരൻ quarrelsome, litigious. — വില്ല
ങ്കിക്ക to wrangle So. 2. (= വിലങ്ങ) ad—
versity, difficulty. കാൎയ്യം വി'മായി took a
bad turn. വി'ത്തിലാക്കി endangered No.

വില്ലൻ‍ an archer, hunter അമ്പു കളഞ്ഞോൻ
വി. prov.

വില്ലാട്ടം vibration, elastic motion as of the
eye കണ്മുനത്തെല്ലിന്റെ വി. Nal. നറുഞ്ചി
ല്ലിവി. SiPu. ചില്ലിവില്ലാട്ടവട്ടങ്ങൾ VetC.

വില്ലാളൻ, വില്ലാളി an archer.

വില്ലി id., ആയിരവി., കരുവി., പൂവി. jungle
deities.

denV. വില്ലിക്ക to be bent like a bow V1.; മരം
(sawn) വില്ലിച്ചുപോക No. — to be tipsy B.

[ 981 ]
വില്ലുകാരൻ an archer.

വില്ലും കത്തിയും ഉളളവൻ strenuous, energetic.
യാതൊരു പണിക്കും നല്ല വില്ലുങ്കത്തിക്കാര
നെ പോലേ equal to any emergency.

വില്ലുവല്ലി, വില്ലുവിദ്യ archery.

വില്ലുവല്ലോൻ a skilful archer.

വില്ലൂന്നി (4) a certain snake.

വില്ലെയ്ത്തു archery വി. അഭ്യസിക്ക Arb., വി
ല്ലെയ്വു B.

വില്ലേരിവെക്ക (loc. = T. വില്ലേർ fight).

വില്ലൊടിക്കാരൻ KU. an archer; നായ്ക്കാ
രന്റെ ചങ്ങാതി (huntg.) prh. വില്പിടി.

വില്ലൊലി the sound of a bow വി. വളൎത്തി Bhr.

വില്ക്ക vilka T. M. (വില). To sell കട്ട വസ്തുക്കൾ
പലൎക്കും കൊണ്ട വിറ്റു TR. sold to. — കൊ
ണ്ടുവി. to buy for sale. കൊ'ല്ക്കുന്നവൻ a
hawker. — കച്ചോടം വി. jud. to sell as in a
shop. വിറ്റെടുക്ക, വിറ്റുമുതൽ ചെയ്ക to raise
money by selling property. വിറ്റൂൺ etc. (see
above). വിറ്റൊടുക്ക to squander. — met. സ്ഥാ
നം വിറ്റു ചക്കര തിന്നുക prov. No. to forget
one's position.

വില്പന T. So. sale രത്നങ്ങൾ വി'നെക്കായി
കൊണ്ടുവന്നു Arb.

CV. വില്പിക്ക to cause to sell TR.

വില്ല villa T. M. C. Te. A metal—plate (prh. =
വില്വം T.), a badge of poons (വില്ലക്കാർ).

വില്ലൂതു Port, velludo, Velvet V1. വില്ലൂസ്സു
കൾ Nal.

വില്വം vilvam S. Cratæva religiosa = കൂവ
ളം, or Aegle, Limonia crenulata Buch.; the
fruit med. വില്ലുവാദികഷായം കുടിക്ക MM.;
the wood is used for യൂപം KR., the leaf holy
to Shaiwas വില്വപത്രാരാധന SiPu. വില്ലപ
ത്തിരി V1. വില്വപത്രവും ശിവരാത്രിയും prov.

വില്വാദ്രി N. pr. temple of Višṇu (തിരുവില്വ
മാമലമേവും ഹരിഗോവിന്ദ song), തിരുവി
ല്ലായി, വില്വംപുരാണം VilvP.

വിവക്ഷ vivakša S. (വച്) Wish to speak,
വിവക്ഷിക്ക B. to wish, desire.

(വി): വിവത്സം S. bereaved വി'ങ്ങളായ പശു
ക്കളെ പോലേ & വിവത്സലാധേനു KR.

വിവരം S. 1. Cleft, interval. 2. T. M. C.
details, particulars. വി. പറക to relate, state
distinctly. എന്നെനിക്കു വി. ഇല്ല MR. I cannot
say. കുടിവി. കണക്കു, നാണ്യവി. കണക്കു list
of. പോയതീയരെ പേർവി. TR. are as follows.
ആൾ വി. കൂടാതേ MR. without specifying
the persons. വി'ത്തോടു നമ്മോടു പറഞ്ഞു par—
ticularized. വൎത്തമാനങ്ങൾ വി. തിരിച്ചെഴുതി,
കാൎയ്യത്തിന്നു വി'മായി കല്പന എഴുതി, എഴുതി
വെച്ച വി. പോലേ TR. വി. കൊടുക്ക to explain.
ഒരു വിവരവും അറിയുന്നില്ല all in a maze.
3. often =പ്രകാരം f. i. നാം നടന്നുകൊള്ളേണ്ടും
വി'ത്തിന്നു കല്പന വരിക TR.

denV. വിവരിക്ക to detail, relate, explain
വി'ച്ചു ചൊല്ലി TR., (S. വിവരണം).

വിവൎണ്ണം 1. changing colour വിവൎണ്ണവസ്ത്രം
Anach., opp. white. തിരുമുഖത്തിന്നു വിവ
ൎണ്ണത പുരാ അറിയുന്നില്ല KR. discoloring
from emotion. 2. of bad complexion, സു
വൎണ്ണരും വി'രും KR. low castes.

വിവൎത്തനം S. going round അതിനെ വി. ചെ
യ്ക Bhr. = വലംലെക്ക.

വിവശം S. will—less, not under control, mostly
= പരവശ besides oneself, m. ഭയവിവശ
ഹൃദയൻ Mud., കോപവി'ൻ; f. ആനന്ദ
വിവശയായി KR. — കാമവിവശത പോക്കു
ക Sk. വിവശപ്പെടുക്ക Bhg. to drive mad
with torments. — വിവശീഭാവം ഇയന്നു നി
ന്നുഴന്നു CC. distracted. [Bhg.

വിവസ്വാൻ S. (the rising) sun AR., a Manu

വിവാദം S. 1. Contest, dispute മയ്യഴി അ
തിരിന്റെ വി. തീൎക്ക (=തൎക്കം), സായ്പ് രാജാവ
വൎകളുമായി വി. ഉണ്ടായ അതിർ TR. 2. a law—
suit. 3. Tdbh. വിവാതു കൂറി VyM. betted=വാതു.
വിവാദി a disputant, captious; also വി
വാദമാനന്മാർ Bhr.

denV. വിവാദിക്ക, as അവകാശം വി'പ്പാൻ
to dispute the claim TR. & v. n.

വിവാസം S. excile. — വിവാസദണ്ഡം VyM.
banishment (distinct from പ്രവാ —) — സു
തവിവാസനാദിയായുളള അകൃത്യം KR.

വിവാഹം S. Fetching the bride, marriage

[ 982 ]
വി. നിശ്ചയിക്ക to betroth. അവളെ വി. കഴി
ക്ക, ചെയ്ക to marry. സഹോദരികളെ വി.ക
ഴിക്കുന്നവർ VyM. എന്നു വി. കഴിഞ്ഞതു Bhg.
when was the wedding? പുത്രന്മാൎക്കു വി. ചെ
യ്യിക്ക, വേഗം ഇവൎക്കു വി. കഴിച്ചീടേണം, നാ
ലരെക്കൊണ്ടു പുത്രിയെ വി. കഴിപ്പിച്ചു KR. =
വി. ചെയ്തു കൊടുക്ക to give in marriage. രണ്ടാം
വിവാഹത്തിന്നപേക്ഷിച്ചു SiPu.

വിവാഹഭൎത്താവു, — സ്ത്രീ married. വി'മുഹൂ
ൎത്തം the ceremony of മംഗല്യസൂത്രം.

denV. മാന്മിഴിയാളെ പാണ്ഡിയൻ വിവാഹി
ച്ചാൻ VCh.

വിവാഹ്യ f. to be married.

വിവിക്തം S. (part. Pass. of വിച്) separated,
isolated. വി'ദേശം V1. lonely. വിവിക്ത
വാസത്തിങ്കൽ തുണ Bhr.

വിവിധം S. diverse, various വിവിധതര വാ
ൎത്തകൾ Bhg. [municative.

വിവൃതം S. uncovered. വിവൃതഭാവൻ KR. com—

വിവേകം S. (√ വിച് to sift). 1. Discrimi—
nation, discernment. വിവേകാവസ്ഥ years of
discretion. വിവേകമില്ലാതേ ചമഞ്ഞു Mud7.
destitute of penetration. 2. prudence ചെലു
ത്തിനാൻ ഒരു വി. മാരുതി RC. Trick. നാനാ
യുദ്ധത്തിൽ വിവേകജ്ഞൻ VCh. of extensive
military judgment.

വിവേകരത്നം N. pr. a Vēdāntic treatise VivR.

denV. ജ്ഞാനത്താൽ വിവേകിച്ചു, വി'ച്ചു നോ
ക്കും Bhg. to sift, discern, distinguish clearly.

വിവേകി judicious, a sage.

വിവേചനം S. (= prec. 1.) ധൎമ്മാധൎമ്മവിവേ
ചനസാമൎത്ഥ്യം KR. വി. ചെയ്ക to discern,
try.

വിശ viša T. M. (C. bese, Te. vesa, fr. besi,
C. vrē, Te. to throw, whence വീശുക). 1. A
spring—trap, snare for birds = തൊള്ള, കണി
V1. വിശകൊച്ചുക to set a trap. 2. T. a lever
(തുലാം 472). 3. a tendon വിശ അറുത്തു കൊന്നു
huntg. (of a boar) വൈവള്ളി അറുക്ക. 4. blinds
of bamboos വെശ തൂക്കുക vu.

വിശക്ക (T. C. to be impetuous, angry. Te.
visuku, Tu. C. bēsara fatigue). To be hungry,

have appetite വിശക്കാൻ തക്കതുണ്ണേണം prov.;
എനിക്കു വിശന്നു impers.

VN. വിശപ്പു 1. hunger, appetite പഴം തിന്നിട്ടു
വി. കെട്ടു TP. വി. അടങ്ങുമാറില്ല മമ Brhmd.
I am always hungry. വി. പൊറാഞ്ഞിട്ടു Bhg.
driven by hunger. അവരെ ഒക്കയും ഇന്നു
(or തിന്നു?) വിശപ്പടക്കീടുവൻ KR. I shall eat
them all. യാതോരാളുടെയും വി'ം ദാഹവും
അറിഞ്ഞു കൊടുക്കുന്നവൻ No. vu. = ധൎമ്മി
ഷ്ഠൻ. 2. (loc.) the stomach.

(വി): വിശകലിതം S. = simpl. ഗജദന്തങ്ങൾ വി'
മായ്ചമഞ്ഞു KR. shivered.

വിശങ്കം S. fearless വി'മാംവണ്ണം പറഞ്ഞു KR.

വിശദം S. clear; pure (of medicines, also a
kind of സ്പൎശം, water—like GP.) വിശദഭക്തി
Nal. വി'ഹൃദയൻ, വി'മതി Mud. വി'മായി
കാണ്മാൻ Arb. clearly.

വിശയം S. 1. doubt വി. ഇല്ലേതും KR. 2. Tdbh.
= വിഷയം or വിശേഷം extraordinary. ഇ
ത്തിര നല്ല വി. ഇല്ല TP. what a sight!

വിശരി višari (T. വിചിറി see വിശ, or S. വ്യ
ജന). A fan വീശുന്ന വി. യും ധരിച്ചു KR. ഡീപ്പു
൨ വി. യും കൊടുത്തു TR. വീശുവാൻ ആലവട്ടം
ചോറ്റിയും വി. യും PT. — വിചറി V1. B.

വിശറു No. a storm of rain.

വിശറുക to fan, flutter with wings V1.

വിശൎക്ക = വിയൎക്ക Brhmd.

(വി): വിശല്യകരണി S. one of the 4 heavenly
medicines, extracting arrows from the wounded
V1. AR6.

വിശസനം S. slaying പശുവി'ങ്ങൾ ചെയ്തു KR.
(priests in sacrificing).

വിശാഖ S. (branchless) the 16th lunar mansion,
right leg of Bootes അയോദ്ധ്യെക്കുള്ളൊരു
വി. നക്ഷത്രം മയങ്ങിപ്പോയിതു KR. (when
Rāma left). വാനിടെ ഊക്കിനോട് ഒളികൾ
വിശാഖന്നാളോടു വെന്നികൊള്ളും RC. —
Tdbh. വിശാകം id., see പൈയാവി. (al.
വൈയ്യാവി KU.

വിശാഗരി Port. bisagra, A hinge, iron band
or clamp കരുവാനോടു വിശാവരി വാങ്ങി TR.

വിശാമ്പതി S. (viš house, people). A king.

[ 983 ]
(വി): വിശാരദൻ S. experienced, skilled. മായാ
വി. VetC. a sorcerer.

വിശാലം S. spacious, large, broad. വി'ലോച
നൻ KR. — വിശാലത width.

വിശിഖം S. (tuftless) an arrow മൂൎച്ചയുളള വി'
ങ്ങളെ ഏല്പാൻ ChVr.

വിശിഷ്ടം S. (part. Pass. of ശിഷ്) dis—
tinguished. ഗുണവി'ൻ distinguished by
qualities. — ജ്ഞാനവിശിഷ്ടത being pos—
sessed of wisdom.

വിശുദ്ധം S. pure, holy, innocent വ്യാസൻ
വി'മായി ചമെച്ച ഭാഗവതം Bhg. മന്ത്രദേ
വതാപ്രീതികൊണ്ടു നീ വി'നായി SiPu. —
വിശുദ്ധി S. holiness ഗൎവ്വം കളഞ്ഞു വി. വ
രുത്തേണം Bhg. വി. വന്നു was purified.

വിശേഷം S. (ശിഷ്). 1. Difference, prefer—
ence ചന്ദ്രനും താനും ഏതും വി. ഇല്ല Mud. quite
comparable. സുതനു കാനനം നഗരം എന്നതും
വി. ഇല്ല KR. both are indifferent to him.
2. distinction, eminence. വി'മായില്ല especially.
ഭൂഷണം കൊണ്ടു വി. വരുത്തുക Nal. ദാന
വി'ങ്ങൾക്കു തക്കവണ്ണം VilvP. kinds of gifts.
3. something extraordinary (see വിശയം 2).
വി. കാണ്മാനുണ്ടു a spectacle. എന്നേ വി'മേ
Bhr. wonderful. 4. detail, a narrative കലി
വി'ങ്ങൾ പറഞ്ഞു Sah. described K. വി. പറക
to tell news, talk. വി. പറയുന്നില്ല jud. could
no more speak (wounded). വി. ഉണ്ടായിട്ടില്ല
we did not exchange any words. 5. (loc.)
gift of feast—cloth to a mistress, on Attam &
Oṇam.

വിശേഷകം 1. distinguishing; an attribute.
2. = തൊടുകുറി a religious mark. [V2.

വിശേഷകഥ (3) a drama വി. കാട്ടി ഒപ്പിക്ക

വിശേഷജ്ഞാനം discerning wisdom പൊണ്ണ
ന്മാൎക്കുണ്ടോ വി. SG. [Adv.)

വിശേഷണം an attribute (gramm. = Adj. &

വിശേഷത = 1. 2. f. i. വി. പ്പെടുത്തുക to prefer.

വിശേഷദിവസം a special day, festivity. ക്രി
സ്സ്മിസ്സ് വി. Christmas.

വിശേഷബുദ്ധി = വിശേഷജ്ഞാനം.

വിശേഷാൽ Abl. especially, chiefly, even more;
also വിശേഷതഃ.

denV. വിശേഷിക്ക 1. To excel ഇവ എ
ല്ലാറ്റെക്കൊണ്ടും തൊപ്പൻ വി'പ്പാൻ KU. 2. to
exhibit ശൃംഗാരവേഷം വി. യും ചിലർ Nal.—

adv. Part. വിശേഷിച്ചു 1. distinguishing, con—
cerning. ഭാരതഖണ്ഡം വി. ചോദിച്ചതെല്ലാം
Bhg. about. 2. particularly, വി. ഒന്നുണ്ടാ
യെങ്കിൽ TR. any thing of importance.
പൊന്നും തരുവൻ വി. Nal. 3. besides,
വി. ഒന്നും എഴുതുക TR. any thing further.
പിന്നേ വി. VetC. and then. ദേവകളെ
നമസ്കരിച്ചുകൊണ്ടു വി. എൻ ഗുരുവിനെയും
വണങ്ങിക്കൊണ്ടു KU. moreover. വി. തി
ന്മയിൽ നിന്നു ഞങ്ങളെ രക്ഷിച്ചു കൊൾ്ക
Nasr. = and.—Also വിശേഷിച്ചും f. i. സ്ത്രീ
സംഗം വി. നരകദ്വാരം Bhg.

വിശേഷ്യം S. what is to be distinguished;
gramm. a Substantive (or Verb, see വിശേ
ഷണം).

(വി): വിശോകം S. = അശോകം griefless.

വിശോധിതം S. (part. of ശുധ്) purified, cor—
rected as writings.

വിശ്രമം S. (ശ്രം) repose. വിശ്രമക്കുറവു want
of rest. വി'മാൎത്ഥം VetC. = വിശ്രമിപ്പാൻ;
also adj. സശ്രമനെ വി'നാക്കിനാർ വാക്കു
കൊണ്ടേ CG.

denV. വിശ്രമിക്ക AR. ഗോഷ്ഠത്തിൽ വി'
ച്ചാൻ Bhr. rested.

part. pass. വിശ്രാന്തൻ rested.

വിശ്രാന്തി S. = വിശ്രമം.

വിശ്രാമം S. = വിശ്രമം.

വിശ്രുതം S. 1. celebrated, famous, known. Bhg.
2. = വിശ്രുതി fame V1.

വിശ്ലേഷം S. separation (of lovers).

വിശ്വം višvam S. (simil. ശശ്വൽ). 1. All =
സൎവ്വം; also Superl. f. i. വിശ്വപവിത്രയാം
കീൎത്തി Brhmd. വിശ്വവില്ലാളിയായുളള കൃപർ
Bhr. 2. the universe, world ഇക്കണ്ട വി.
അശേഷവും GnP. വിശ്വസൃഷ്ടിസ്ഥിതിനാശന
കാരണൻ Sah. [Bhg.

വിശ്വകൎമ്മാവു N. pr. the heavenly Architect.

വിശ്വഗ്രാസം all—absorbing, as മണിയും ഒളി
യും VedD.

[ 984 ]
വിശ്വജിത്തു a sacrifice on the 4th day after
Višu KR.

വിശ്വദേവകൾ a class of Gods concerned in
Srāddha വി'ളും പിതൃക്കളും വിവാദം ഉണ്ടാ
യി Brhmd. (in പുത്രകാമേഷ്ടി AR1.)

വിശ്വനാഥൻ S. Siva= വിശ്വപതി.

വിശ്വനായകൻ višṇu വി. അവതാരം ചെയ്വ
തിനായേ, AR.

വിശ്വംഭര all—sustaining, f. the earth; വി'ൻ
Višṇu, Sah.

വിശ്വരൂപം taking all forms, transmigration
in all shapes; വി'ൻ Višṇu.

വിശ്വാത്മാവു S. Brahma as the world—soul, (വി
ഷ്ണുവി. AR.) [കൌശികൻ.

വിശ്വാമിത്രൻ S. N. pr. a famous Muni, AR. =

വിശ്വേശ്വരൻ Lord of all; Siva.

വിശ്വൈകം =ലോകൈകം, f. i. വി'നാഥൻ
Sah., വി'ധനുൎദ്ധരൻ Bhr., വി'മനോഹരം
Mud. a paragon of —.

(വി) വിശ്വസിക്ക 1. to trust, confide എന്നെ
വി'ച്ചാലും KR., Brhmd. വി'ച്ചുറങ്ങിനാർ Bhr.
made bold to sleep. നമ്മെ വി'ച്ചവർ, — ച്ചു
നില്ക്കുന്ന ആളുകൾ TR. my adherents. കുമ്പ
ഞ്ഞി ആശ്രയം വി. or കുമ്പഞ്ഞിക്കു വി'ച്ചു TR.
relied on. കുമ്പഞ്ഞിയിൽ വി'ക്കുന്നതു നന്നു‍ to
be faithful to the H. C. കടം വി'ച്ച വൎത്തകൻ
who trusted me with the loan. നമ്മുടെ കാൎയ്യ
ത്തിന്ന് ഒക്കയും അവനെ തന്നേ വി'ച്ചു TR.
entrusted him with all my concerns. വി'ച്ചിട്ടു
ചതിക്ക treachery. നിന്നെ വി'ച്ചു പുറപ്പെട്ടു on
thy account. 2. to believe, with Acc. Loc.
എന്നു. 3. to take refuge in കാടു വി'ച്ചു TR. =
ചേൎന്നു retired to. 4. to form a connexion,
marry താമൂതിരിസ്വരൂപത്തിൽ വി'ച്ചു KU.

CV. വിശ്വസിപ്പിക്ക to give confidence, make
bold or secure രാജാവിനെ വി'പ്പാൻ Nal.
വി'ച്ചു PT. gained his confidence. വി'ച്ചു
ചതിപ്പാൻ PT. to mislead.

part. വിശ്വസ്തൻ 1. trusted വി'രായ വീരന്മാർ
KR.; a confidant നീ അവനു വി'നായല്ലോ
പണ്ടേ ഉള്ളു CG. വി'രായി തങ്ങളിൽ ചൊ
ല്ലി; also confident, bold. 2. = വിശ്വാസ്യൻ

trusty, faithful. വി'നായ വിദുരർ & വിശ്വാ
സമുളള വിദുരർ Bhr.

വിശ്വസ്തത trustiness, faithfulness (Christ.).

വിശ്വാസം S. 1. trust. വി'ത്തോടുറങ്ങുക Nal.
securely, confidingly. 2. faith, belief.
3. faithfulness, devotion ഗുരുദ്വിജാതിയിൽ
ഒരു വി'വും KR. 4. love, intimacy, Nāyar's
connection. നാരീവി. amour. വി'വീടു the
house of a mistress. അവൾ അവനുമായി
വി. തുടങ്ങി vu.; നീചവി. Nal.

വിശ്വാസകാരി convincing. ജനവി. ChVr.
Višṇu as gaining men's faith & devotion.

വിശ്വാസക്കാരൻ (1) a trustworthy agent as of
a Rāja നമ്മുടെ വി. TR.; (4) a lover (loc.).

വിശ്വാസക്കേടു (3) unfaithfulness സൎക്കാരിൽ
വി. കാണിച്ചു, ഞാനും കെട്ടിയവളുമായി വി.
ഉണ്ടായിട്ടും ഇല്ല TR. വി. ഉണ്ടാക്കി Mud.
committed treachery.

വിശ്വാസഘാതകം treachery, also വിശ്വാസ
പാതകത്തെ കരുതുന്നു GnP.

വിശ്വാസപാത്രം,— ഭൂമി proper object of trust.

വിശ്വാസയോഗ്യം (1) reliable; (2) credible
വി. അല്ല MR.

വിശ്വാസവഞ്ചനം breach of faith, perfidy വി'
ങ്ങൾ ചെയ്ക VCh. വി. സിംഹത്തിന്നില്ല PT.

വിശ്വാസി trusting; a believer.

വിശ്വാസ്യൻ trustworthy; reliable. ഭക്തൻ
അതീവവി. AR. faithful.

വിശ്വാസ്യതയോടേ എല്ലാം നടത്തി vu.
trustily, with fidelity.

വിശ്വൈക, see under വിശ്വം.

വിഷം višam S. (√ വിഷ് to effect). Tdbh.
വിഴം a. med. 1. Venom, virus, poison, of 3
kinds കടിവി., കുടിവി. (also കൈവി. ശമിക്കും
a. med.), നാവി. (വാഗ്വി.); ജനങ്ങൾ ചെയ്ത
വി. തീരും Tantr. പല്ലി —, കഴുത — , വാനര
—, വൃശ്ചിക വി. തീരും a. med. അവനെ വി.
തീണ്ടി. he was bitten. വി. തീണ്ടി മരിച്ചവൻ
പ്രേതമായി ചമയും PR. മേല്പട്ടുഴിഞ്ഞാൽ വി.
കയറും.കീഴ്പട്ടുഴിഞ്ഞാൽ വി. ഇറങ്ങും Tantr.
to spread, take effect, opp. to be counteracted,
extracted സൎപ്പം കൊത്തി വി. കയറ്റി vu. വി.

[ 985 ]
ഇറക്കുക, കഴിക്ക, to expel poison, the work of
Kur̀avars, enchanters. വി. വാങ്ങി ഭക്ഷിച്ചു ജീ
വനെ കളയും TR. to poison oneself. 2. any
virus, dangerous matter വ്രണങ്ങളിൽ വീക്ക
വും വിഷവും തീരും Tantr. inflammation. വി.
അപഹരിക്ക to eat what is cooked by a
person of other castes — വിഷനരി, — പ്പട്ടി
mad. — fig. അജ്ഞാനവിഷഹരം Bhr. കന്യാ
വിഷപ്രയോഗം Mud.

വിഷക്കടി the bite of snakes etc.

വിഷക്കല്ലു a famous remedy for snake—bites
(വിഷഘ്നം).

വിഷചൂൎണ്ണം Mud. poison—powder.

വിഷച്ചോറു poisoned rice വി. അശിപ്പിച്ചു Bhr.

വിഷജ്വാല deadly poison, the action of venom.

വിഷത്താൻ No. Cal. hon. the Cobra de capello,
as object of adoration, Palg. vu. in വെഴ
ത്തൻ കാവു

വിഷദിഗ്ധബാണം = വിഷം തേച്ചയമ്പു, f. i.
വി'ണോപമം KR.

വിഷധരൻ a snake വിഷഭിഷങ്മന്ത്രനിരുദ്ധ
നായ വി. Bhr.; Siva.

വിഷനാരി Mud. (2) a dangerous woman. So
വിഷതരുണി, — കന്യക Mud.

വിഷനാഴിക 4 Ind. hours in each Naxatra
that presides over the day, beginning in
തിരുവാതിര after the 11th ന., in മകയി
രം, ചോതി, വിശാഖം, തൃക്കേട്ട after the
14th etc. നക്ഷത്രം.

വിഷനീർ 1. poisonous fluid ഘോരമായിട്ടുള്ള
വി. Mud. 2. the offensive sea—water at
the close of the Monsoon.

വിഷനേരം V1. a bad hour.

വിഷപാനം taking poison വി, കുരുതി CC.

വിഷപ്പല്ലു a poisonous tooth, വിഷദന്തം.

വിഷപ്പുല്ലു = പുൽവിഷം q. v. [Bhg.

വിഷഭയം danger from poison വി. ഒന്നും ഇല്ല

വിഷഭുക്തി taking poison ശത്രു തന്നതും ബ
ലാൽ കിട്ടിയതും PR.

വിഷമന്ത്രക്കാരൻ a snake—catcher.

വിഷമുഷ്ടി a medicinal oil.

വിഷവാതം V1. epilepsy.

വിഷവിദ്യ = വിഷവൈദ്യം, f. i. ഒരു വിദ്യ പ
ഠിക്കിലും വി. പഠിക്കേണം വി. പഠിക്കിലും
വിഷമിച്ചു പഠിക്കേണം prov.

വിഷവൃക്ഷം Andrachne trifoliata.

വിഷവെള്ളം the water covering the ground
at the beginning of the Monsoon (causing
പുഴുക്കടി to the feet).

വിഷവൈദ്യൻ V1. a dealer in antidotes; വി'ദ്യം
the cure of poisons by charms, drugs, etc.

വിഷഹരൻ expelling poisons, also വിഷഹാ
രി; സൎപ്പവിഷഹരണം Bhr.

(വി): വിഷണ്ണൻ S. (part. pass. of സദ്; opp.
പ്രസന്ന). Dejected, desponding പാരം വി'നാം
Nal. — അതിവിഷണ്ണയായി f. KR.

വിഷണ്ണത = വിഷാദം.

വിഷമം S. (സമ). 1. Unequal, uneven വി'
ചിത്തന്മാർ Bhr. (opp. സമചിത്തൻ). വി'ചതു
രശ്രം Gan. a Trapezium. 2. rough, trouble—
some, dangerous വി'പ്രദേശങ്ങളിൽ കേറി
VyM. വിഷമരെക്കൊന്നു KR. mischievous. വി
ഷമജ്വരം violent, malignant fever. 3. diffi—
culty ചെയ്വാൻ വി. ഒട്ടും ഇല്ല TR.

വിഷമത trouble, danger വി. പെരികയുണ്ടു
Mud. തെല്ലും വി. കൂടാതേ VetC. easily.

denV. വിഷമിക്ക 1. to be difficult. വി'ച്ച പുണ്ണു
V2. almost incurable. 2. to be in great
difficulty or trouble.

CV. വിഷമിപ്പിക്ക to harass, perplex.

വിഷയം višayam S. (വിഷ് to rule). 1. Country,
province, department. പാഞ്ചാലമാം വി. Bhr.
മഗധവി. ആമിതു KR. 2. range, object of
sense or desires കൎമ്മവി., ജ്ഞാനവി. VedD.
ഇന്ദ്രിയവി'ത്തിൽ തൃപ്തിയില്ല, ക്ഷണികങ്ങളാം
വി'ങ്ങൾ ഭുജിക്ക Bhg. വി'ങ്ങളിൽ വീണു മുങ്ങി
Anj., നീന്തി വലക ChVr. വി'ങ്ങളെ മഞ്ഞളിഞ്ഞു
കാണ്ക Nid. The വി. of the 4 അന്തഃകരണ
ങ്ങൾ are: of മനസ്സു: സങ്കല്പം of ബുദ്ധി:
നിശ്ചയം, of ചിത്തം: ചാഞ്ചല്യം, of അഹ
ങ്കാരം: അഭിമാനം Vednt. വാങ്മ നോവി'മല്ലാത
പരബ്രഹ്മം Brhmd. unspeakable, unknowable.
3. object, relation പണം വി'മായി concerning
money. ജന്തുക്കൾ വി'മായി കൃപയില്ല SiPu.

[ 986 ]
ഭക്തന്മാർ വി'മായുള്ളൊരു പാരവശ്യം AR.; അ
ങ്ങനേ ഇരിക്കും വി'ത്തിങ്കൽ when thus cir—
cumstanced (translation of S. Loc. absol.)

വിഷയജ്ഞാനം, — ബോധം (2) secular know—
ledge.

വിഷയമദം intoxication by sensations.

വിഷയസുഖനിരതൻ SiPu. sensual.

വിഷയാത്മാ a sensualist. വി. ക്കളായുളളവൎക്ക്
എങ്ങനേ സുഖം, സംഗികളായ വി. ക്കൾ
Bhg. worldlings.

വിഷയി id., വി. ജനങ്ങൾ GnP. (opp. മുമുക്ഷു).

വിഷയീകരിക്ക to make something one's ob—
ject, to place before the mind AdwS.

വിഷയേന്ദ്രിയം organ of sense നേത്രരസനാ
ദി വി'വികാരം ശ്രോത്രിയനും ഉണ്ടു ChVr.
is tempted by lusts. [സാനം).

(വി): വിഷാണം S. a horn; a tusk (=അവ

വിഷാദം S. (സാദം) lassitude, dejection, low
spirits വളരേ വി'മായി TR. (less than ദുഃ
ഖം). പാരം വിഷാദവാൻ Nal. desponding,
also വിഷാദി.

denV. വിഷാദിക്ക to faint, despond, grieve
വിഷാദിയായ്ക എന്നു വിശ്വസിപ്പിച്ചു Bhg.

വിഷാരി višāri, Tdbh. of വിഷഹാരി A snake—
charmer വി. യെക്കണ്ട പാമ്പുപോലേ prov.

വിഷാരൻ Anach. title of the foremost San—
yāsis (see പിടാരൻ), also വിഷാരകന്മാർ,
വിഷാരോടികൾ KN. a class of Ambala—
vāsis with half Sanyāsi manners.

വിഷാലരി V1. = വിഴാലരി.

വിഷു višu S. (ദ്വിഷു? G. 'isos). 1. Equipoised
2. equinox, chiefly the feast of vernal equinox
(see ഓണം). മേഷസങ്ക്രാന്തി വിഷുപുണ്യകാ
ലം, തുലാസങ്ക്രാന്തിവിഷുവൽപുണ്യകാലം TrP.
1st of Mēḍam = 10th April. വിഷുവിൽ പിന്നേ
വേനൽ ഇല്ല prov. ഓണവും വിഷുവും വരാതേ
പോകട്ടേ old prov. (Tīyars, on account of കു
ടിയിരിപ്പു).

വിഷുക്കണി the first thing seen on Višu,
ominous for the whole year, hence വിഷു
ക്കൈനീട്ടം, presents, annual fees (from കു
ടുമനീർ etc.) are given on that morning;

even temporary houses are erected by the
combined efforts of several families & filled
with costly & auspicious objects (കണിപ്പു
ര). വി. കാണ്ക.

വിഷുഫലം result of comparing the nativity
with the equinox, f. i. ൟ കൊല്ലത്തേ വി.
വേണ്ടില്ല, കാൎയ്യമല്ല (നന്നല്ല) augurs bad
harvest, sickness, etc. vu.

വിഷുവൽ = വിഷു q. v., രാപ്പകൽ ഒത്തസമയം.

വിഷൂചിക S. (f. of വിഷ്വൿ). Spasmodic
cholera, = നീൎക്കൊമ്പൻ Nid.

(വി): വിസ്കംഭം S. a bar, diameter; a യോഗം.

വിഷ്ടം višṭam S. (part. pass, of വിശ്) Entered,
penetrated.

വിഷ്ടപം višṭabam S. (height of heaven). The
world. വിഷ്ടപകാമി Vednt. a worldling. വി'
പേശ്വരൻ Bhg. വിഷ്ടപ്രയേശ്വരൻ VetC.
God.

(വി): വിഷ്ടംഭനം S. stopping, fixing. ഭൂപങ്കൽ
പാദവി. ചെയ്തിരിക്കും ലക്ഷ്മി PT. planting
the feet. [വി. GP51.

വിഷ്ടംഭി S. checking motion ഏറ്റം ഗുരു

വിഷ്ടരം S. rushes, seat of Brahmans ഋഷി
ക്കു വി. മുമ്പായ പൂജ CG. വി.കൊടുത്തു
സല്ക്കരിച്ചിരുത്തി VCh.

വിഷ്ടി višṭi S. (labour). 1. The 7th moveable
Karaṇam, one of നവദോഷം, f. i. വൃശ്ചികരാ
ശിയിൽ വി. ഇല്ലല്ലീ ചൊൽ CG. വാവിൽ വി.
സിംഹം astr. 2. Tdbh. of വിഷ്ഠ V1.

വിഷ്ഠ višṭha S. (& viš, വിൾ) Fæces, also
വിഷ്ടമൂത്രം VyM.

വിഷ്ഠൻ an outcast (= വിടൻ).

denV. വിഷ്ഠിക്ക to go to stool V1.

വിഷ്ണു S. Višṇu (pervader?). ചിത്രമാം വിഷ്ണു
പദം പ്രാപിക്ക Mud. ജാതിഭേദങ്ങൾ ഇല്ല വി.
ഭക്തന്മാൎക്കേതും VilvP.

വിഷ്ണുക്രാന്തി, Tdbh. വിണ്ണുക്കിരാന്തി V1. Evolvu—
lus alsinoides GP65. വിഷ്ണുക്കിണാന്തി (Palg.
കൃഷ്ണക്കിണാന്തി) വേരോടു പൊരിഞ്ഞാൽ
പട്ടണത്തേ രാജാവു പകലേ (=ക്ഷണത്തി
ൽ) വരും prov. No. — കാട്ടുവി. Polygala
arvensis Rh.

[ 987 ]
വിഷ്വൿ S. (വിഷു
അഞ്ച്). Turning both
ways.

വിസം visam S. = താമരവളയം, Lotus fibres.

വിസനം Tdbh. (=വ്യ —). മൂത്രം വീഴ്ത്തരുതാ
തേ വി. a. med.

(വിസമ്മതം): S. (part. pass. of മൻ) dissent,
വി. പറക. [mise.

വിസംവാദം S. contradiction, breach of pro—

വിസരം S. spreading, multitude രശ്മിവി'ങ്ങൾ
അദ്രിയിൽ വിളങ്ങുന്നു KR.

വിസൎഗ്ഗം S. (സൃജ്). 1. Abandoning; secon—
dary creation കാൎയ്യസംഭ്രതിവി. എന്നായതു, സ
ൎഗ്ഗവും വി'വും (=ത്രിഗുണങ്ങളുടെ അവസാനമാം
സ്വരൂപം) Bhg. 2. final ഃ (gramm.).

വിസൎജ്ജനം 1. dismissal. — denV. അവളെ
ദൂരത്തു വിസൎജ്ജിച്ചു. 2. evacuation (in—
voluntary) പേടിച്ചു മൂത്രമലങ്ങൾ വി'ച്ചു
AR. ഇന്ദ്രിയം വി. & വി'ക്കേണം എന്നു
ഗുദത്തിന്നു Bhg.

വിസൎജ്ജനീയം to be abandoned.

വിസൎപ്പം S. spreading; inflammation; a kind
of പുൺ with 3 varieties Nid 17. അഗ്നിവി.
Erysipelas. [po.

വിസറെയി Port. Visorey; Viceroy V1.Nasr.

(വി): വിസാരി S. gliding, spreading.

part. pass. വിസൃതം spread വിസൃതകൃതമുനി
തരു VetC. (= Agastya?).

വിസ്തരം S. (സ്തർ) Diffusion തൽകഥാവി.
Si Pu. detailing, relating.

വിസ്തരണം id. extension, amplifying.

denV. വിസ്തരിക്ക 1. to spread, to be diffuse, en—
large upon വി'ച്ചു പറക, ഇത്ര വി'ച്ചെഴുതി
യതു TR. wrote so fully. 2. to discuss ഭ
ൎത്താക്കന്മാരെക്കൊണ്ടു തമ്മിൽ വി. Anj. to
criticize; esp. investigate. കാൎയ്യംകൊണ്ടു
വി., കളവിന്റെ അവസ്ഥ വി., കൊന്ന
അവസ്ഥെക്കു മുമ്പേ വി'ച്ച വിസ്താരം രണ്ടാ
മതും വി'ക്കേണം TR. അവൎക്കു വി'ക്കുമ്പോൾ,
അയച്ച വൎത്തമാനത്തിന്നു വി'ക്കും jud. will.
judge.

CV. വിസ്തരിപ്പിക്ക l. to enlarge. പത്തു യോജന
വായി വി'ച്ചാളവൾ KR. extended. 2. (mod.).
to cause to investigate.

വിസ്താരം 1. extension, extent. ബുദ്ധിവി. SiPu.
large—mindedness. വിദ്യാവി'ങ്ങൾ SiPu. vast.
acquirements. ഒരു കോൽ നീളം അരക്കോൽ
അകലം വി. ഉള്ള പെട്ടി MR. size; esp.
breadth ദീൎഘസമാനവി'വും ഉണ്ടു Bhg. as.
broad as long. വി. ആക്കി, വരുത്തി widen—
ed. വി'മായിട്ടു വിചാരിക്ക TR. to enquire.
fully. 2. investigation, trial വി. കഴിച്ചു,
വിസ്താരക്കാരനാകുന്നു TR. I am judge.

part. pass. 1. വിസ്തീൎണ്ണം extended, large ദൂര
വി'നിതംബാവസ്ഥാനം Si Pu. — വിസ്തീൎണ്ണ
ത abstr. N. 2. വിസ്തൃതം id. വി'കീൎത്തി,
— ചത്വരം KR. — വിസ്തൃതി ചൊല്ലി Bhg.
details, history.

(വി): വിസ്ഫുരിതം S. (part.; സ്ഫർ) bursting ധ്യാന
വി'മാം ഈശ്വരഗുണരൂപം Bhr. developed by.

വിസ്മയം S. (സ്മി) surprise. വി'പ്പെട്ടു ജഗത്ത്രയ
വാസികൾ Brhmd. നമുക്കു വി. തോന്നി TR.
I could but wonder.

denV. വിസ്മയിക്ക be surprised. — part. വി
സ്മിതനായി CG. എന്തിതെന്നോൎത്താർ സ
വിസ്മിതം KR. wondering. — CV. നാരാ
യണനെയും വിസ്മയിപ്പിച്ചു RS., (S. വി
സ്മാപനം).

വിസ്മരിക്ക S. to forget അതു വി'ച്ചിതോ KR. —
part. വിസ്മൃതപ്രദേശത്തു വസ്ത്രം അഴിച്ചു Nal.
forgotten, lonely. — abstr. N. മൂലം മറന്നാൽ
വിസ്മൃതി prov. forgetfulness.

വിസ്രംഭം S. (& — ശ്ര —) confidence, മുറ്റും ഭ
വാൻ എന്റെ വി'ഭാജനം Nal. I trust you.
fully. — part. pass. വിസ്രബ്ധം.

വിസ്രവം S. a stream, മന്ത്രവി. Bhg.

വിസ്സ് vis S. (L. avis). A bird.

(വി): വിഹഗം S. a bird (വിഹാ). വിഹഗപതി
വാഹനം Bhr. Garuḍa.

വിഹംഗം, വിഹംഗമം S. id.

വിഹതം S. (part. pass. of ഹൻ) struck, ob—
structed പലവിഹതഗതികൾ VetC.

വിഹതി striking കരവി. VetC.; വി. ചെയ്ക
Bhr. to kill.

വിഹരണം S. roaming വേദാന്തവി'മായുളള ഇ
തിഹാസം Bhr 18.

[ 988 ]
വിഹരിക്ക 1. to ramble. സ്വൎഗ്ഗത്തിൽ വി'ച്ചു
സുഖിച്ചു GnP. to divert oneself. മത്തരാ
യി വി'ച്ചു Bhr. KR. (= കളിച്ചു). 2. Nasr.
to consecrate വി'ച്ച അഗ്നി B. (വിഹാ
രം 3.).

വിഹസിതം S. (part.) a smile CC.

വിഹാ, വിഹായഃ S. the sky; Instr. പറന്നു
മറഞ്ഞു വിഹായസാ AR4. through the air.

വിഹായ S. (ഹാ). abandoning = കെടുത്തു, f. i.
ദാഹം വി. കഥയ Bhr.

വിഹാരം S. 1. rambling പുരോദ്യാനങ്ങളിൽ
വരവി. KR. 2. pastime, sport വാരിവി
& വാരിവി'ങ്ങൾ ആചരിച്ചാർ CG. മൈഥു
നം വി'വും വൃത്തികൾ ഇവ ചെയ്തു ChintR.
3. a Bauddha chapel, mosque, church V1.
ക്ഷേത്രം വി'മാക്കീടും Sah. (= പളളി; lit.
Buddha's place of recreation). പിണം വി'
ത്തിൽ വെച്ചു Genov.

വിഹിതം S. (fr. വിധിതം). 1. ordered വി'മല്ലാ
തൊരു ദിവസങ്ങൾ VCh. for which there is
no permission. 2. wished or to be wished
for തീൎപ്പു ചെയ്തതു വി'മല്ല MR. കല്പന കേൾ
ക്കുന്നതു വി. തന്നേ TR. right. വിഹിതപ്ര
കാരം equitably. നിലങ്ങൾക്കു വി'മായി ഒരു
ജമ നിശ്ചയിച്ചു MR. tax at a proper rate.

വിഹീനം S. (part. pass. of ഹാ) deprived of.
ശങ്കാവി. Bhg. fearlessly.

വിഹ്വലം S. agitated, beside oneself
പ്രേമ
വി.,കന്ദൎപ്പവി'ൻ VetC.

വിള Viḷa T. M. (C. be, Tu. bu fr. വിൾ). 1. Vege—
tation, a crop of corn growing വിത്തും വിളയും
ഇടുക TR., ഇറക്കുക MR. (=ഞാർ).പശു വിള
തിന്നു, വിള തീറ്റുക; വിള എടുത്തു വെക്കുമ്പോൾ
TR. to reap. ഒരു മാസം കൊണ്ടു വിള എടുത്തു
പോകും will be reaped. വിള കൊയ്യാറായാൽ
doc. ഇളവി = മൂക്കാത്ത വി.; കന്നിവിളയും മ
കരവിളയും TR. 2 crops. 2. produce of
gardens, a garden (loc.). 3. = വിളവു.

വിളഭൂമി 1. a corn—field, rice—grounds വി. യിൽ
ഉണ്ടാകും നെൽ GP.; also വിളനിലം. 2. a
place where pearls, gold, etc. are found.

വിളയാടുക T. M. To play, hon. വിശ്വം നി

റഞ്ഞു വി'ടിന തമ്പുരാനേ Anj. ഇഷ്ടരോടു വി'
ടി Bhr. (huntg.). തൃക്കൈകൊണ്ടു വി'ടിത്തരി
ക KU. to give graciously. തൃക്കൈ വി'ടീട്ട് ഒ
പ്പിട്ടു TP. deigned to sign. നിന്റെ കൈ
വി' ടിയാലേ നന്നായിരിക്കൂ it will be done well
only if you take it in hand, അവിടുത്തേ കൈ
വി'ടേണം (iron.) vu.; നിശ്ശോകമോദം വി'
വോൻ നീ CC. മനസി സദാ വി. ഭദ്രകാളി Vedt.
(= work). — അമ്മ വി. T. esp. Palg. euph.
"Kāḷi (അമ്മ 2) to enjoy herself" = to have
small—pox.

VN. I. വിളയാട്ടം sport പൂച്ചെക്കു വി. prov.
ഷഡ്വൈരികൾ വി'മാക്കരുതു മമ ചി
ത്തം HNK. play—ground. — അമ്മവി. euph.
"Kāḷi's sport" = smal—pox.

II. വിളയാട്ടു play ഇനിയരുതിവർ വി., വി'
ട്ടായി എയ്താൻ RC. കൃഷ്ണൻ വി. കൾ Bhr.

വിളയുപ്പു a kind of salt B.

വിളരക്ഷ 1. protecting the crop. 2. a scare—
crow or charm of rice—fields.

വിളയുക T. M. C. 1. To grow, grow ripe.
വി'ന്ന വിത്തു മുളയിൽ അറിയാം prov. അരി
വി'ന്ന നിലം where pure grain grows, no
husks. വിളഞ്ഞ നെല്ലു = കാലമായതു. ഏറ വി
ളഞ്ഞാൽ വിത്തിന്നാക prov. over—ripe. 2. to
grow richly or to perfection ഉപ്പു, മുത്തു, പൊൻ
വി.— ഉപ്പുവി. incrustation on vessels contain—
ing salt. (പാത്രത്തിന്മേൽ). — fig. കൎമ്മങ്ങൾ വി
ളവാൻ നിലം ഭൂമി GnP. അരക്കരുളളിൽ ഭയം
വിളയുമാറു RC. — വിളഞ്ഞവൻ clever, subtle.
3. to produce വഴിയേ ഭൂമി വിളകയില്ല Bhr.
ഭൂമി താനെ തന്നേ വി'ഞ്ഞു തുടങ്ങിനാൾ Bhg.
from joy.

VN. I. വിളച്ചൽ 1. produce of corn etc. വി.
പറക V1. to chatter (what comes upper—
most). 2. corn grown ripe, നല്ല വി. a
promising crop. വി. കേടു partial failure
of crop, = വിളച്ചേതം.

II. വിളവു 1. id., V1. വി. ഇടുക to cultivate,
എടുക്ക to reap. 2. perfection. വി. കല്ലു a
precious stone. വി. അധികാരം ഉണ്ടു clever—
ness, cunning. ഇത്ര വി. ള്ള കോരനോട്

[ 989 ]
ഒന്നും കഴികയില്ല PT. I cannot cope with
him, he is so full of resources.

CV. വിളയിക്ക 1. to cause to grow, cultivate ഉ
പ്പുവി. KU. Vēṭṭuvar's work (to purify
salt B.). 2. fig. to produce richly or to per—
fection നാട്ടിൽ അമംഗലം Sah. ഭയമവൎക്കു
വിളയിത്തു, ജ്ഞാനം എങ്കൽ RC. നന്മ ത
നിക്കു വി'ച്ചു RC. secured to himself. ആ
വൎഷം ചില സങ്കടങ്ങളെ വി'ച്ചു TR.

വിളങ്ങുക viḷaṅṅuγa T. M. C. Te. (വിൾ).
1. To shine forth, reflect light ഉദിച്ചു സൂൎയ്യ
നും വി'ങ്ങി ദിക്കുകൾ KR. വെവ്വേറേ ഭംഗി
വി'ങ്ങി ദിനേ ദിനേ Si Pu. ഭൂമി ഇക്കുമാരന്മാ
രേകൊണ്ടു ഏറ്റവും വി'ന്നു KR. ആനനത്തി
ങ്കീഴേ വി'ന്നകണ്ഠം CG. 2. to unfold, show
itself clearly & pleasingly തരുനിര വി'ന്നു
തീരേ KR. അവർ തിണ്ണം വി'ങ്ങി CG. Gods.
appear. ബുദ്ധിവിലാസം വി'ങ്ങിച്ചമക Mud.
അരങ്ങത്തു വി. to appear on the stage. കൊ
മ്പു വി' ം CC. will grow, develop itself. 3. aux.
V. in po. പാലകനായി വി'മബ്രാഹ്മണൻ
Bhg. = ഇരിക്ക, മേവുക. 4. to be polished,
clean. 5. v. a. So. to register names. വിള
ങ്ങിപ്പേർ a rent—roll. വി'ങ്ങിക്കൂടുതൽ additional
rent B.

VN. വിളക്കം 1. brightness. വി. പെരുത്ത ക
ഴുത്തു Si Pu. splendid. വി'മുള്ളാഭരണങ്ങൾ
തൂക്കി CC. എന്നുടെ ചേലയോ ചാല വി.
ഇല്ല CG. 2. polish. 3. So. registry.
4. soldering.

വിളക്കത്തറവൻ No., — ലവൻ KU, — ലയൻ
So., — ത്തച്ചൻ V1. (vu. No. — ത്ര —, Palg.
— ത്തലനായർ) a barber, performer of
pitrikarma; f. വിളക്കത്തച്ചി, — ത്തലച്ചി V1.
= നാപിയത്തി.

വിളക്കു T. M. C. Te. (& velagu Te.). 1. A
lamp, light (കാക്ക — & തൂക്കു — suspended, കു
ത്തു —fixed in the ground, നില—standing, കൈ
— handy, നെറു — etc.). വിളക്കിന്റെ സമയം,
വ. വെക്കുന്ന സമയം, വി. വെച്ചു ൨ നാഴിക
രാച്ചെന്നപ്പോൾ TR. evening. വി'ത്തു നോക്കി
SiPu. examined by lamp—light. വി'ത്തു കാ

ണിക്ക, പിടിക്ക to show at the light. വി.
തെളിയിക്ക, നിരത്തുക (vu. തിരി നീട്ടുക) to
trim, കെടുക്ക, ഊതുക, പൊലിക്ക, മറെക്ക,
നിറെക്ക to put out a lamp, വി. കെട്ടു പൊ
ലിഞ്ഞു; കെട്ട വിളക്കിൽ വെളിച്ചണ്ണ പക
ൎന്നാൽ കത്തുമോ prov. (proves the uselessness
of ശ്രാദ്ധാദികൎമ്മം). വി. ം നിറയും a light &
rice (നിറനാഴി) for ഗണപതിപ്രസാദം, re—
quired to hallow any important proceeding.
(അടിയന്തരം). വി. ഇടുക, വെക്ക to place a
lamp in honor of Gods, saints f.i. at Talip.
366 nightly. വിളക്കും തിറയും KU. holy services.
വിളക്കിന്നു ൨ പണം തരേണംTP. (to a temple).
വി. തെളിവിച്ചു SG. an offering; fig. ഭാനുവം
ശത്തിൽ മണിവിളക്കാം ദശരഥൻ Bhr. 2. sol—
dering.

വിളക്കുകൂടു a lantern.

വിളക്കുതണ്ടു a lamp—stand, chandelier.

വിളക്കുമാടം a place where lamps are lighted.

വിളക്കുമാനം brightness. വി. മാനവെപ്പുകാരൻ
lamp—lighter etc.

വിളക്കുക v. a. 1. to brighten, polish തോക്കു
വി. TP. തിരുമുത്തു വി. hon. to clean the
teeth. നൽവിളക്കു കുപ്പിയെച്ചാല വിളക്കി
CG. made to shine, = വിളങ്ങിക്ക. 2. to
solder മോതിരം വി. etc. (T. വിഴ = വിര
കുക, C. Tu. ബെശ, ബെന) V1.

വിളക്കെണ്ണ (1) lamp—oil=ആവണക്കെണ്ണ Palg.;
as much oil as a lamp can hold No.; (2)
No. fish—tar, used for boats, = മീൻനെയി
V1. മത്തിനൈ.

വിളക്കേറു a funeral ceremony.

വിളമ്പരം viḷambaram T. C. So. Proclama—
tion, publication, from:

വിളമ്പുക viḷambuγa 1. T. To divulge. 2. M.
(T. വിഴമ്പു cooked rice) to distribute food, serve
out കയ്യിൽകൊണ്ടു കോരി വി. vu. അരി വെച്ചു
വിളമ്പിപ്പാൎത്തു PT. പാന്ഥന്മാൎക്കു വെച്ചു വി.
Bhr. പാൽ പഴം തേനും ഘൃതങ്ങളും നന്നായി
വി. പാത്രങ്ങളിൽ നെയ്യും വിളമ്പിനാൾ Si Pu.
ഞങ്ങൾക്കമൃതം നീ വിളമ്പിത്തന്നാലും Bhg. വാ
ഞ്ഛിതമായുള്ള വസ്തുക്കൾ വീരൻ വിളമ്പി നി

[ 990 ]
ന്നാൻ CG. ചോറും കൂട്ടാനും, മീനുള്ളതിനെക്കൊ
ണ്ടു വി., അപ്പവും പഴവും വി. MR. മൎത്യമാം
സം വിളമ്പിക്കൊടുത്തു AR. വിപ്രസമൂഹേ കോ
രികകൊണ്ടു വിളമ്പ്യവളേ Anj. Bhagavati.

വിളമ്പൻ who superintends the distribution,
esp. in victualing houses.

VN. വിളമ്പൽ, hence വിളമ്പ(ൽ)ക്കാരൻ, വി
ളമ്പകാരൻ who serves out food, a waiter
at table.

CV. വിളമ്പിക്ക to ask for more food, etc.

വിളപ്പിക്ക loc. id.

(വി): വിളംബം S. (ലംബ്), hanging down;
tardiness, delay വി. ആകരുതഭിഷേകത്തിന്നു
KR.

വിളംബനം S. id. കാലവി. നന്നല്ല AR. വി.
കൂടാതേ without delay, കാലത്തിൻവി. ആ
കുന്നതിപ്പോൾ Mud. a reprieve. നന്നല്ല മാ
ൎഗ്ഗേ വി. Nal.

വിളംബിതം S. (part.) retarded, adagio.

വിളൎക്ക viḷarka T. M. C. (വിൾ). To be sallow,
pale ഗാത്രം മെലിഞ്ഞു വിളൎത്തു Nal. (from മാര
മാൽ etc.). കണ്ണാടിവെന്ന കവിൾത്തടം തിണ്ണം
വളൎത്തിന്നു കാണുന്നു CG. കായി വി. V1. to
be half ripe.

VN. വിളൎപ്പു, — ൎച്ച paleness, sallowness.

CV. വിളൎപ്പിക്ക to promote the ripening of
fruits (loc.).

വിളറുക, റി B. to become wan.

വിളാ viḷā T. M. (C. belavu, C. Te. bēla, Beng.
വില്വ, perh. വിൾ). The wood—apple, Feronia
elephantum S. ദധിഫലം; also വിളാർമരം,
വിളാമ്പഴം; വിളാമ്പശ & pḷāmpaša, its gum;
also gum arabic. V1.

വിളാകം viḷāγam T. A battle—field, So. a garden.

വിളാസം, see വിലാസം C. T.

വിളി viḷi T. M. (Tu. buḷ, Te. pil). 1. A call,
cry, summons ൫൨ വിളി in hunting. നായാട്ടു
മൂന്നു വിളിക്കാർ TP. the Nāyars thrice invited.
ൟറ്റില്ലം വിളിപൊങ്ങിത്തുടങ്ങി SG. നിലവി.,
വിളിയും തെളിയും prov. 2. blowing.

വിളികേൾ്ക്ക Palg. an enquiry with lower castes
in which wedlock obtains, instituted by

the head—men in case of a female becoming
mother, when either the unknown father
or one bribed for the purpose is to be
produced and to own his fathership (No.
ഗൎഭംതാങ്ങി obsc); such children are called
വിളികേട്ട മകൻ, — മകൾ; also with Sūdras
when caste—infringement is suspected.

വിളികൊൾ്ക to be openly called. വിശ്വൈക
ചോരൻ കൃഷ്ണൻ എന്നതു വി'ള്ളും Bhg. it will
be published.

വിളിപണി service. വി. കൾ ചെയ്യും AR. will
serve (al. വിടുപണി).

വിളിപ്പാടു distance at which a call can be
heard വി'ടോളം ദൂരം MR. (= 1/4 hour's walk).

വിളിക്ക 1. To call, invite വി'ച്ചു കൂടുക to
be called together. വിളിച്ചു ചൊല്ക to pro—
claim. വിളിച്ചു പറക to publish. ആധാര
ത്തിൽ ആ വിവരം വിളിച്ചെഴുതീട്ടുണ്ടു jud.
loudly, plainly declared in writing. വിളിച്ചേ
ക്ക to enumerate, scold. വിളിച്ചിട്ടു വന്നില്ലെ
ങ്കിൽ TP. to disobey the summons. ഒളിച്ചു ഗൎഭം
ഉണ്ടാക്കിയാൽ വിളിച്ചു പെറും Mpl. തിണ്ണം വിളി
ച്ചാൽ കേൾക്കുന്നത്രദൂരം jud. cry. വിളിച്ചു നായാ
ട്ടിൽ ൧൮ വിളി ഉണ്ടു (huntg.) shouts to Ayap—
pan & other Gods, to the game, the Nāyars,
the dogs. 2. to sound, blow കാഹളം വി.;
വിളിച്ചു കൊമ്പുകാളം KR. കുഴൽ, കാളവും ശം
ഖും Nal. ശംഖെടുത്തു ഭയങ്കരമായി വി'ച്ചു UR.

CV. വിളിപ്പിക്ക to send for, invite. വി'ച്ചു TR.
summons. കംസൻ തന്നാട്ടിൽ നിന്നാട്ടിക്കള
ഞ്ഞോരേ തേടി വി'ച്ചു. recalled the
exiled.

വിളിമ്പു viḷimbu̥ T.M. (fr. വെളി) & വിളുമ്പു
Edge, margin, border or hem of a cloth, eyelid.
അതിരും വെളുമ്പും vu. (of a field).

വിളുരുക, ൎന്നു V1. = വിടരുക.

വിളുൎക്ക = വിടൎക്ക.

I. വിൾ viḷ S. 1. = വിഷ്ഠ Fæces തൈലം വിൾബ
ന്ധകൃൽ GP. constipating. 2. = വിശ് (വൈ
ശ്യ) a house.

II. വിൾ √ of foll. 1. To burst. 2. = വെൾ.

[ 991 ]
വിള്ളുക viḷḷuγa T. M. (Te. C. Tu. vir, bir,
vičču, biǰu; C. Te. ബീടു). 1. To burst open
വിള്ളുന്ന താമരപ്പൂവിൻ മധുരസം Bhr. വി'ം
കമലങ്ങൾ RC. 2. to crack, break ത്വക്കു
വി. Nid. കാൽ വി. chilblain, bursting of the
foot—sole. പാത്രം വിണ്ടുകീറുക.

VN. I. വിള്ളൽ (No. B. വിള്ളിച്ച) a hollow, rent
കല്ലോലിനീതടം വീഴുന്ന വി'ലിൽ പെട്ടന്നു
കണ്ടു കുട്ടകവും Si Pu. അണ്ഡം മരത്തിന്റെ
വി'ലിൽ അകപ്പെട്ടു PT.

II. വിള്ളു a crack, aperture. കപ്പലിന്റെ വി.
കൾ അടെക്ക V2. to calk. [രുമിഴാ.

വിഴാ viḷā T. M. (വിഴു = വീഴ). A festival തി

വിഴാൽ T. M. a vermifuge plant, Erycibe
paniculata or Murraya? വി'ലരി‍ MM. & വി
ഷാലയരി V1. = വായ്വിളങ്കം, (S. വിളംഗം).
Embelia ribes B.

വിഴുക്ക 1. To put off as clothes ഇതു വിഴു
ത്തീടുകയില്ല Bhr.; (B. to dirty). 2. to fell
ചന്ദനമന്ദാദി മരങ്ങടെ വൃന്ദം അശേഷം വിഴു
ത്തു CartV.

VN. വിഴുപ്പു മാറുക So. to change dirty
clothes. = വീഴ്പു; എച്ചിലും വിഴുപ്പും തീണ്ട
ലും കുളിയും ആചരിക്ക (in Malabar).

വിഴുക്കുക, — ക്കി വീഴുക to slip (loc. = തെ
റ്റുക, പിഴു).

വിഴുങ്ങുക T. So. to swallow, =മി — q. v. വാ
രിവി'ങ്ങിയും Bhg. ഇരവി'ങ്ങിയ പാമ്പു prov.

CV. വിഴുങ്ങിക്ക V1.

വിഴുതു T. M. air—root V1. നെയ്വി. butter
coagulating (loc).

വിഴുവടി (loc.) unproportioned share.

വീകം vīγam T. Te. C. Tu. A pad—lock, വീക
മുദ്ര its key (loc).

വീങ്ങുക vīṅṅuγa T. M. C. Te. To swell,
grow large, big ദുഃഖവും വിഷാദവും തിങ്ങി
വീങ്ങി Nal. വീങ്ങുന്ന കാറ്റു Si Pu. (or read:
വിങ്ങു). കണ്ണു വീങ്ങിച്ചുവന്നു Nid. പ്രാണങ്ങൾ
വീങ്ങുമ്പോൾ മൂൎദ്ധാവു പൊട്ടി CG.

VN. I. വീക്കം 1. Swelling, an abscess ഇതു
കൊണ്ടു വീ. പോവായ്കിൽ, വീ. ചായും a. med.
2. dropsy. 3. throbbing of a wound or tu—

mour (see വിങ്ങുക) V1. 4. being puffed with
pride, anger, also വീങ്ങൽ.

II. വീക്കു B. 1. a blow. 2. a nail വീക്കാണി
a pointed nail. 3. a large drum വീ.
പിടിക്ക.

വീക്കുക to flog, hammer നന്നായി വീക്കി. No.

CV. വീക്കിക്ക to make one to handle a
weapon, (f. i. മുൾതടി).

വീക്ഷണം vīkšaṇam S. (വി). 1. Seeing, look
പ്രേമവീ. Bhg. വീക്ഷണഗോചരമായ്വന്നു CG.
grew visible. 2. വി'ദ്വന്ദ്വം CG. a pair of eyes.
denV. വീക്ഷിക്ക to see. തം വീക്ഷിതും Mud.
(അവനെ കാണ്മാൻ). [seeing.

വീക്ഷ്യ Sk. = കണ്ടു; വീക്ഷ്യം visible, worth

വീങ്ങടി V1. A trip, contrivance for raising =
വിങ്ങാടം? or fr. വീങ്ങുക?

വീചി vīǰi S. A wave കാമക്രോധങ്ങളായ വീ
ചികൾ VCh.

വീചുക vīǰuγa T. M. (see വീശു, വീയു). 1. To
fan വെൺചവരികളാൽ വീചിനാൻ RC. മന്ദ
മായി വീചിത്തുടങ്ങി പവനൻ AR. blew. 2. to
cast nets വീചുവല V1.

വീച്ചി a fan, also വീച്ചുപാള B.

VN. I. വീച്ചൽക്കാരൻ V2. a net—fisher. ഒരു
വീച്ചൽ കൊണ്ടു പിടിക്ക = foll.; [വീച്ചൽ
Palg. the breadth of a mat = വീതി 2.; also
വീച്ചുള്ള പായി = അകലമുള്ള].

II. വീച്ചു 1. throwing a net; വീച്ചുവല (961.)
a casting net V2. 2. a back—stroke.

വീജനം vīǰanam S. Fanning (preced.). വെ
ൺചാമരംകൊണ്ടു പത്നിയാൽ വീജിതൻ AR.
fanned by his wife, (part.).

വീജം, see ബീജം.

വീഞ്ഞു Port. vinho, Wine = മുന്തിരിങ്ങാപ്പഴ
ത്തിന്റെ നീർ V2.

വീടിക vīḍiγa S. (fr. വെറ്റില?) Betel, esp.
rolled up വീ. ചുരുട്ടുന്നവൾ KR. വീ. കൈ
ക്കൊണ്ടു വീടൻ മുഖത്തിൽ തേടിക്കൊടുത്തു CG.

വീടു vīḍu̥ T. M. C. Te. 1. VN. of വിടുക, Free—
hold property ൭൨ വീടുപേറു Jew. doc. = Janmi
rights. 2. a house, esp. of a Nāyar or Janmi
നായന്മാരേ വീട്ടിൽ തീയപ്പുരക്കലും TR. വീട്ടി

[ 992 ]
ന്റെ കാലൂന്നി doc. ആലത്തുരലും വീട്ടി ഉലക്ക
യും ചീനത്തമ്മിയും വീട്ടിൽ ഒരുത്തിയും prov.
നാടും വീ. ം വിട്ടു കാട്ടിലിരിക്ക TR. വീടു ഒഴി
യുക, ഒഴിക്ക, ഇറങ്ങുക; ഒഴിപ്പിക്ക, ഇറക്ക to
oust. — fig. നാട്ടിലേ ദുരിതങ്ങൾ എന്നെ വീടാക്കി
വസിക്കുന്നു DM. come upon me. 3. family,
race നാലാം വീടു ശൂദ്രർ = ഇല്ലം, കിരിയം.

വീടകം a dwelling വീ'ങ്ങൾ എന്നിയേ VCh.

വീടൻ 1. a head—man, chief. 2. pl. hon. the
husband, master of the house വീടരെ പേ
ടിച്ചുപോയുള്ള ജാരന്മാർ, ആച്ചിമാർ ഓരോ
രോ വേലക്കു പേടിച്ചു വീടരേ പോകുന്നേരം
CG. 3. pl. hon. the house—wife of Māpḷas
അവന്റെ വീ. ഉമ്മാച്ച, വീടരേ പുരയിൽ
കിടന്നു jud. മക്കളെയും വീടന്മാരെയും Ti.
Sultan's wives.

വീടാരം T. M. (Tu. buḍāra) 1. a house. അവ
ൾക്കു വീ. കയറി a substitute for marriage,
by feasting without giving clothes, thus
obtaining permission to visit the bride at
her house; (അവനെ വീ. കയറ്റുക, കൂട്ടുക
her admitting the lover). വീ'ത്തിന്റെ കോ
ണിക്കൽ GnP. 2. the wife എന്നുടെ വീ'
ത്തിന്നു Anj. തടവുകാരന്റെ വീ. മഠത്തിൽ
തന്നേ ആകുന്നു jud. (Nīlēšwaram).

വീടുഭേദനം jud. houseb—reaking.

വീട്ടധികാരി superintendent, സൎവ്വവീ. V1. (of
the whole house). [to house

വീട്ടാന്തോറും ഇരക്ക V2. No. to beg from house

വീട്ടാർ domestics.

വീട്ടാളർ civilized നായാട്ടുമൎയ്യാദ വീ'ൎക്കുള്ളതല്ല
KU. (opp. കാട്ടാളർ).

വീട്ടി(ൽ)പ്പെണ്ണു a maid—servant — വീട്ടിൽ പിറ
ന്നവൻ a bastard.

വീട്ടുകടം = തറവാട്ടുകടം.

വീട്ടുകാരൻ 1. a householder, f. വീട്ടുകാരി.
2. അവന്റെ വീട്ടുകാർTR. = വീടർ 3.

വീട്ടുകാൎയ്യം family matter, household affairs.

വീട്ടുകെട്ടു, — കല്യാണം Palg. Il̤avars tying the
marriage—badge round the neck of a girl
before she is marriageable = No. (താലി)
കെട്ടുകല്യാണം.

വീട്ടുകോഴി a tame fowl കാട്ടുകോഴി വീ.യാ
മോ prov.

വീട്ടുപക്ഷി = അടുക്കിളാൻ a sparrow.

വീട്ടുപേർ the name of a house or family വീ.
അറിയാത്ത രാമൻ MR.

വീട്ടുമിടുക്കു feeling his house as his castle.

വീട്ടുമുറി 1. a room in a house. 2. a bond for
money paid without returning the bond,
(വീട്ടുക) B.; a writ of discharge VyM.

വീട്ടുവേല house—work, വീ. ക്കാരൻ.

വീട്ടെജമാനൻ a householder (യജ —).

വീടുക vīḍuγa M. Te. = വിടുക, വീളുക (T. C.
= വീഴ്). 1. To be paid or discharged കടം വീ
ടിയാൽ ധനം prov.; to be complete as a fast,
to be revenged. 2. v. a. to discharge യുദ്ധ
കടങ്ങളെ ഇവനെക്കൊന്നു വീടുവാൻ KR. to
finish the war by killing the chief foe.

വീട്ടുക (T. kill) To discharge what is due,
repay.ചുമട് ഒഴിച്ചാൽ ചുങ്കം വിട്ടേണ്ട, കൊ
ണ്ടോൻ തിന്നോൻ വീട്ടട്ടേ, വട്ടി പിടിച്ചവൻ
കടം വീട്ടുകയില്ല prov. നാൽ ഋണം വീട്ടിയേ
ഗതി വരും Bhr. കടം വീട്ടിക്കൊൾവാൻ TR.
പോരായ്ക വീ. to avenge V1. ആവശ്യത്തെ വീ
ട്ടിക്കൊടുക്കുന്നവൻ Ti.

VN. കടംവീട്ടൽ, പകരം വീട്ടൽ‍.

വീട്ടി Vīṭṭi M. C. Bombay black—wood, Dalbergia
latifolia. വീട്ടി ഉലെക്ക prov. (see വീടു). Kinds:
കരു — ebony, ചേലവീ. light colored ebony,
പൂ — dark rose—wood.

വീണ vīṇa S. 1. Indian lute വീ. തൻ ഞാണ
റ്റുപോയി CG. (or ചരടു, കമ്പി). കുളുൎത്തവീ.
KR. മണിക്ക; നാരദൻ വീ. യെ വായിച്ചിട്ടു
Onap., വീണാവായന Bhr., തറിക്ക V1.; മുഖവീ.
ഊതുക Nid 34. a wind—instrument. വീണെക്കു
കോണം Sah. ഹസ്തങ്ങളെക്കൊണ്ടു വീ. യാക്കി
ക്കൊണ്ടു UR. to play with hands, mark of des—
pair. വീ. നാണും മൊഴിമാർ SiPu. വീ. നാ
ണിന മേന്മൊഴിയാൾ RC. a virgin of mos
t lovely voice. 2. No. Palg. So. (see വീൺ) bad
or spoiled Jaggery which can be drawn out in
strings (through പാകക്കേടു & സമയക്കേടു),
വീണയായിപ്പോക; വീണച്ചക്കര Palg.; B.
treacle വീണശൎക്കര.

[ 993 ]
വീണാധരൻ SiPu. = ഗന്ധൎവ്വൻ.

വീണാപാണിയും Nārada ഉപദേശിച്ചു രാമായ
ണം AR.

വീൺ vīn T. So. (C. bī, bīḍu fr. വീഴ്). Vain,
spoiled in വീണൻ a rain trifling person; വീ
ൺവായൻ V1. silly.

വീണത്തരം triflingness B.

വീണ്ടു, see വീളു.

വീതനപ്പുറം (—നി—) vu. Palg. An ele—
vated spot behind the hearth (അടുപ്പു) to stand
vessels upon or to dry anything = അടുപ്പിന്തി
ണ No.

വീതം vīδam S. (വി
ഇ; part. pass.) 1. Gone
asunder, devoid of വീതഭയം Bhr. വീതസന്ദേ
ഹം VetC. (adv. opp. of സ). വീതകവച
ന്മാർ Brhmd. ഇന്ദ്രനാ. വീ. ആയ തുരഗം Bhg.
lost. വീതനിദ്രരായി KR. വീതവിഷാദങ്ങളായി
CG. were comforted. 2. a portion, share വീ.
വെക്ക to divide. വീ. എടുക്ക VyM. as from a
joint—stock. 3. rate നൂറുവീ. hundred—fold &
നൂറ്റു വീതു പണം KU. 100 each. പന്തിരണ്ടീ
തം SiPu. ആൾവീ. V1. each person. പാതി
വീ. ആളുകൾ each time half the men. പ
ത്തീതു = പതുപ്പത്തു. 4. (വ്യേ) tied, manner of
putting on the Brahm. string: ഉപവീ. on
the left shoulder (for ദേവക്രിയ), നിവീ. hang—
ing from both shoulders on the chest (for മനു
ഷ്യക്രിയ), പ്രാചീനവി. for പിതൃക്രിയ.

denV. വീതിക്ക to divide ഭക്ഷണം ഒരുപോലേ
വീതിച്ചിട്ടു വിളമ്പും Trav.

വീതി vīδi 1. S. Going off. 2. Tdbh. (വീഥി)
breadth, width ഒരു കോൽ വീ. യിൽ, നീളവും
വീ. യും jud. (= അകലം). വാതിൽ വീ. കൊള്ള
ത്തുറന്നു RC. widely. വീ. യിൽ വെക്ക to leave
space. 3. a tree, Cordia Myxa, Rh.?

വീതിഹോത്രൻ S. (വീതി, √ വീ fruition) in—
viting to meal; Agni; fire, sun വീ'ത്രോപ
മനാം ഭൂമിപാലൻ; വി'ം ജ്വലിപ്പിച്ചു VetC,
(= തീക്കുഴി, a pyre).

വീതു (loc. = വിതുവു) a weaver's അച്ചുതട്ടം.

വീതുളി So. a broad chisel.

വീതുക, see വീയുക.

വീത്തുക, see വീഴ്ത്തുക.

വീഥി vīthi S. 1. A row. 2. a road, street,
bazar തെരുവീ. etc. വീ. കൾ തോറും Bhg.
— (Tdbh. വീതി ab.).

വീധ്രം vīdhram S. Quito pure V1.

വീമ H. bīmā, Insurance. വീമ തീൎക്ക to insure
a vessel.

വീമൽ V1. Swelling of face (വിമ്മുക?).

വീമ്പു vīmbụ 1. T. So. Bragging, vaunting.
2. B. gratitude. വീ. കെട്ട ungrateful. 3. No.
a certain tree, soft timber. (vu. ബീ —). Palg.
വീമ്പൻ N. pr. m. Il̤avars.

വീയാനഗരി KU. = വിജയനഗരം.

വീയുക vīyuγa (= വീചു, വീജ). 1. To fan
വിഭീഷണൻ ചാമരം വീയിനാൻ & ചാമരം
നാരിമാർ വീതു KR. ആലവട്ടം കൊണ്ടവനെ
വീയിനാൾ Bhg. തളിച്ചു വീയിത്തുടങ്ങി in a
swoon. ചാലവേ വീതിടുവിൻ VCh. 2. to brand—
ish, swing, wield തീക്കൊള്ളികൊണ്ടു വട്ടം
വീയുന്നു Bhg. കൈകളെ വീതുമക്കാല്ക്കളും CG.
വീതിയ കൈ jud. swung hand. കൎണ്ണങ്ങൾ ചെ
ന്നു കവിൾത്തടത്തിലടിച്ചു വീയുന്നു CG. to flap
(an elephant); to shoot arrows V1. 3. the
wind to blow പവനൻ വീയിനൻ RC. വങ്കാറ്റു
വീതു, മന്ദമായി വീതു സുന്ദരനായ തെന്നൽ CG.
മാരുതൻ മന്ദമായി വീയിനാൻ, വീയീടുന്നു Bhg.
പരുഷമായി വീ. Bhr. = വീശുക 2. 4. to throw
nets വലവീതോൻ prov. മീൻ വീതു പിടിച്ചു No.
— VN. വീയൽ.

വീയാള? a fire—fan V2.

CV. വീയിക്ക to cause to fan etc. ബാലന്മാരെ
ക്കൊണ്ടു വീയിച്ചു AR6. വ്യജനം വീയിപ്പി
ച്ചു ChS.

വീരം vīram S. (വൃ, L. vir). l. Strong, brave.
2. പൊന്നാരിവീ. = പൊന്നാംതകര; also = പീ
രം. 3. വീരൻ (വയഃ) a hero, warrior; offi—
cer KU. ഉണ്മാൻ അതിവീരന്മാർ Mud.; also a
boaster; N. pr. m., so വീരാണ്ടി Palg.

വീരകുടിയാൻ T. So. holding the office of
village trumpeter.

വീരകേരളൻ title of the 3rd Cochin Rāja.

വീരചങ്ങല a bracelet in form of chain—work,

[ 994 ]
granted by kings (a വിരുതു), വീരശൃംഖല
വലത്തേ കൈക്കും കാല്ക്കും ഇടിപ്പൂതം ചെയ്തു
KU.; any golden bracelet; handcuffs,
(iron.)

വീരടിയാർ V1. a chief of slaves.

വീരണം S. Andropogon muric., രാമച്ചം.

വീരത S. bravery, valour വീരരായുള്ളോർ തൻ
വീ. CG.; also വീരത്വം. [വിരുതു).

വീരത്തണ്ട an ornament worn on the arm (a
വീരപാനം S. refreshment during battle.

വീരഭദ്രൻ S. a son or form of Siva, a Para—
dēvata; also വീരബാഹു Sk.

വീരമദ്ദളം a war—drum. വീ. അടിപ്പിച്ചു KU.
triumphed.

വീരമാനി (3) fancying himself a hero, വീ'നീ
ജളൻ Bhg. a rogue of cavalier.

വീരമാൎത്താണ്ഡൻ an eminent hero.

വീരമുദ്രിക a ring on the middle toe.

വീരരായൻ 1. one of the Viǰayanagara Rā—
yars. 2. his coin ഉറുപ്പിക ഒന്നിന്നു മൂന്ന
ര വീ. പണം TR. 1797. പൂതിയ വീ'ം പൊൻ,
വീരരായരവൻ MR. a gold—fanam.

വീരവാദം,—തു a bet or vow before or in battle,
challenge, വീ. കൂറുക, വീ. പറഞ്ഞു Bhr.
defied (in answer to a vow പ്രതിജ്ഞ). വീ'
ങ്ങൾ ചൊല്ലിനാർ KR. boasted what they
would do. — വീ'ക്കാരൻ a boaster.

വീരവാദ്യം war—music, വീ. അടിക്ക.

വീരവാളി T. M. damask, best silk stuff, (V1.
വീ'ഴി, also വീരസൂരൻ?), gen. വീ. പ്പട്ടു ചു
ട്ടു എണ്ണയിൽ കുടിക്ക a. med. vu. വാരാളി ഉ
ടുക്ക KU. വീരാളിക്കൊത്തൊരു ചേല Onap.

വീരവൃക്ഷം the marking—nut tree ചേർ.

വീരശൂരൻ a very brave man.

വീരസ്വൎഗ്ഗം, see വീൎയ്യസ്വൎഗ്ഗം.

വീരഹത്യ killing heroes വീ.ാദോഷം പോ
ക്കി KU.

വീരാടം N. pr. one of the 7 Konkaņas between
കാരാടം & മാരാടം.

വീരാണം T. So. a kind of tambourine V1.

വീരാണി a kind of screw No.

വീരാസനം a throne, വീ'സ്ഥൻ B.

വീരാളി (see വീരവാളി) variegated as വീ.
പ്പായി a coloured mat, Palg.

വീരോക്തികൾ Bhg. proud words.

വീരോചിതപുരി Bhr. = വീൎയ്യസ്വൎഗ്ഗം.

വീർ vīr T. M. The roar of elephants, grunt
of pigs. വീരിടുക to squeak, bellow V1.

വീരുരുവാദ്യം V1. a kind of drum.

വീൎക്കുക vīrkuγa M. (fr. വീങ്ങുക). 1. To swell
വയറു a. med. — fig. മതിയും കെട്ടു വീ'ന്നു GnP.
to be inflated, arrogant. 2. to sigh, breathe
ദീൎഘമായി വീൎത്തു AR. (= നെടുവീൎപ്പിടുക). കോ
ഴയും തീൎത്തുനിന്ന് ഒന്നു വീൎത്താർ CG. വീ'ന്ന
വീൎപ്പു CG. breath drawn. അത്തൽ തീൎന്ന് ഒന്നു
വീൎത്തീടിനാൻ Bhr. respired. വീൎത്തും വിയ
ൎത്തും തളൎന്നും പണിപ്പെട്ടും SiPu. panting, under
a burthen. നിടിയശ്വാസവും തെരുതെര വീ
ൎത്തു KR.

വീൎപ്പു 1. breath വീ. കളക, കഴിക്ക, വിടുക,
അയക്ക to breathe out. തന്നുടെ വീൎക്കുന്ന
വീ. കൾ ദീൎഘങ്ങളായ്വന്നു, നീളത്തിലുള്ള വീ.
sigh = നെടുവീൎപ്പു 578. വീ. കൊൾക, ഇടുക
to take breath. വീ. കൾ പാൎക്കയും Bhr.
(of the wounded). കണ്ഠമടഞ്ഞു വീ. കൾ
പോകാഞ്ഞു Bhg. could not breathe. ധൂമ
പ്രതാപേന വീൎപ്പടെച്ചു PT. വീ. മുട്ടിത്തന്നെ
ആശു മരിച്ചാർ Mud. suffocated; met. ഒരു
കാറ്റും വീൎപ്പുമില്ല prov. not a breeze is stir—
ring. 2. a moment, 6 വീ. = 1 വിനാഴിക
CS. ഗണിതം ൧൧ വീർപ്പു Bhg. 3. inflation,
swelling V1.

വീൎപ്പിക്ക 1. CV. to cause to swell or perspire.
2. to take breath V1.

വീൎയ്യം vīyam S. (വീര). 1. Fortitude, heroism
വീ. ഉണ്ടു കാൎയ്യം ഉണ്ടു prov. (said of the suc—
cessful). ഭൂപതി തന്നുടെ വീൎയ്യങ്ങൾ വാഴ്ത്തി സ്തു
തിക്കേണം Mud.; also high feeling of honor,
വീ. പറക to brag. വീൎയ്യകഥനം V2. bravado.
In Cpds. അത്ഭുതവീൎയ്യൻൻ CG. etc. 2. strength,
power ഔഷധവീ. Sah. വിഷവീ. Bhg. വീ
ൎയ്യമേറീടുന്നൊരു ചൂൎണ്ണം Mud. മരുന്നിന്റെ വീ
രിയം ഇതു TP. (of 2 kinds ഉഷ്ണ —, ശീതവീ.
exciting & allaying). വീ'മായി കൊൾവതെന്തു

[ 995 ]
Pay. what sells well? 3. semen virile:=ബീ
ജം, തേജസ്സു f. i. ഐശം വീ. Siva's. വീൎയ്യശോ
ഷം KR. വീ'ത്തിൽ തുരീയാൎദ്ധം സുതസംഭവ
ത്തിന്നു നല്ക Bhr.

വീൎയ്യത്വം = 1. 2. വീ. പറക to boast.

വീൎയ്യപരാക്രമം heroic prowess.

വീൎയ്യപുരുഷൻ Bhr. a hero വീൎയ്യപുസാം യോ
ഗ്യമല്ലിതു AR.

വീൎയ്യവാൻ, വീൎയ്യശാലി KR. brave.

വീൎയ്യസ്തംഭനം (3) restraining the emission of
semen.

വീൎയ്യസ്വൎഗ്ഗം the heaven of heroes പുക്കു Bhr.
പ്രാപിക്ക Brhmd.; the paradise of Mpl.
martyrs വീരസ്വൎഗ്ഗം.

വീറു vīr̀ụ T. M. Te. (വിറു & വീൎയ്യം). 1. Stiff—
ness, grandeur, dignity പിള്ളരേകൂടക്കളിച്ചാൽ
വീ. കെടും prov. വീ. കാട്ടുക to act the grandee.
അത്രെ വീ. കാട്ടേണ്ട vu. = പൊങ്ങച്ചം. വീറോ
ടു രണ്ടു മൎത്യപോതങ്ങൾ Bhr. noble infants. വീ
റുള്ള രാക്ഷസർ AR. disdainful. 2. valour,
power വിറകമേറുമാറു, വീറേറും വാല്ലാളിമാർ,
വീറാൎന്നകുമ്പവൻ RC. — met. വീ. കാണിക്ക
No. to praise up goods, പിടിപ്പിക്ക to ask an
exorbitant price. ചക്കെക്കു വളരേ വീറുണ്ടു
is in great demand (& the supply scanty).
കാൎയ്യത്തിന്നു വീറായിപോയി grew notorious,
weighty.

വീറുക T. M. 1. to be grand. 2. B. to be
puffed up, inflated (വീൎക്ക).

വീൽ E. bill ൩ വീൽ എഴുതി TR.

വീശ 1. = മീശ q. v. — f. i. മേൽ മീശ ഇല്ലാതേ
ക്ഷൌരം ചെയ്യിപ്പൂതാക Anach. Whiskers. വീ
ശയും നീട്ടി Bhg. (as വാനപ്രസ്ഥൻ). 2. T.
Palg. A Viss (= 40 Palam or 3 lbs. 1 oz. 55 3/3/ 3/5
drs. avoirdupois or 3 lbs. 9. oz. Troy), 8 = 1
Maund of 25 lbs.

വീശം vīšam T. M. (C. Tu. — സ). 1. = വീതം
Share ചേകവൎക്കു വീയം കൊടുത്തു Pay. paid
the sailors. 2. 1/16 gold—fanam or a rice—corn's
weight of gold (=നെന്മണിത്തൂക്കം CS., ൧ വീ
ശത്തൂക്കം CS.). പണം ൧ഠ൫൧ വീശം ൭ TR. ഒരു
വീ. എകിലും കൊടുക്കാതേ, ൧ വീ. പോലും നി

ല്പിക്കയില്ല TR. പണത്താൽ അര വീ. തന്നില്ല
TP. വീശവും കൂടാതേ ചെല്ലുന്നു CG. (al. മീശം
൧ഠ = പണമിട ൧); also 1/16 inch; വീ. പടി
1/16, കാലേവീശം അരവീശം ഉറുപ്പിക = 5½ As.,
കാൽ വീശം ഉ. ¼ As. Palg.

വീശക്കണക്കു fractions.

വീശുക vīšuγa T. M. വീചു, C. Tu. ബീസു,
S. വീജ = വീയുക (വിശ). 1. To fan ചാമരം
എടുത്തു പതുക്കേ വീശി KR. താലവൃന്തം ആദാ
യ വീശി ശ്രമം തീൎത്താൾ CC. 2. to blow കാ
റ്റു തുറന്നു വീശുന്നു Palg. = ശക്തിയോടേ. മന്ദ
വായുക്കളും വീശുന്നു ശീതളം SiPu. പവനൻ അ
വൻ മെയ്യിൽ പതുക്കേ വീശി KR. 3. = വീയു
ക 4. to throw a net വീശിന വലെക്കു prov.;
also മീൻ വീശി caught fish. തീക്കു വീശുക No.
lighting a fire (നെരിപ്പോട്ടിൽ) in a boat to
attract fish which is put out before the net
is thrown. — met. f. i. പന്തൽ to spread, i. e
. erect. ചുറെച്ചു വീ. 374. 4. to emit a scent
or rays.

CV. വീശിക്ക To get oneself fanned ചാ
മരം ഇരുപാടും വീ'ച്ചു KR. ആലവട്ടവും വെൺ
ചാമരവും വീ'പ്പൂതും ചെയ്തു KU. ദുഷ്ടബ്രാഹ്മ
ണനെ തടവിൽ വെപ്പിച്ചു ശവത്തിന്റെ കേ
ശംകൊണ്ടു വീ'ച്ചു രാജ്യത്തിന്നു വെളിയിൽ ക
ളയേണം VyM.

വീശുകോൽ V1. a gimlet to bore eyes into
needles; a fishing—hook.

വീശുവല a casting net = വീച്ചു —.

വീശേറി a fan = വിശരി (loc).

വീളി B. Vile — വീളിത്വം villany (വീഴ്, വീൺ).

വീളുക Vīḷuγa & മീ — q. v. (vīl Te. back).
1. v. n. To return വീണ്ടു നിജഗൃഹേ ചെന്നു
Bhg. വീണ്ടനർ പിന്നേയും RC. പുലിവായിൽ
നിന്നു വീണ്ടു പോയ ഏണം escaped. തുമ്പി
ക്കയ്യിന്നു വീണ്ടു CG. 2. v. a. to get back സീ
തയെ വീണ്ടു KR. വേദങ്ങൾ വീണ്ടു‍ MP. re—
covered. ദത്തനാകും സുതനെ വാസുദേവൻ വീ
ണ്ടാൻ CC. took back. മാതൃദാസ്യം ഇതുകൊ
ണ്ടു വീണ്ടാൽ Bhr. to redeem. പിഴയാളിയെ
വീ'വാൻ PP. to release. 3. to avenge കൊ
ന്നതു വീൾവാൻ Bhg. ഇതു വീളാതേ ഇരുന്നാൽ;

[ 996 ]
also പക വീ., പകലുണ്ടായ പരിഭവം വീ. to
take a nightly revenge for the defeat of the
day. വീളാതവണ്ണം പരിഭവം വന്നതു Bhr.

വീണ്ടു, വീണ്ടും again. വീ. ചവെക്ക to rumi—
nate. വീ. വരവു return. വീ. വിചാരം re—
consideration. വീണ്ടിങ്ങു വന്നു CG.

വീണ്ടുകൊൾ്ക 1. to recover രാജ്യം വീ'ണ്ടാൻ
Nal. (as വീ. കൊടുക്ക to restore). ബദ്ധരെ
വീ'ണ്ടതു Bhr. freed, delivered, Mud. എന്തു
കഴിവവനെ വീ'ണ്ടീടുവാൻ UR. (from pri—
son). വീ'ള്ളേണമേ എന്നെ ഇപ്പോൾ CG.
(from a forced marriage). 2. to avenge ച
ന്ദ്രഗുപ്തനെക്കൊന്നു പരിഭവം വീ'ൾവൻ Mud.

വീണ്ടുവിടുക to ransom; to reprieve.

വീണ്ടെടുക്ക to rescue, redeem.

VN. വീൾച return, ransom; പോരായ്ക വീ. V1.
revenge (= വീട്ടുക).

വീഴുക Vīul̤γa T. M. (C. bīlu, Tu. būru, Te.
biddu, √ വിഴു). 1. To fall വീണുപോക, കൊ
ടുക്ക; നിലത്തു, ഒരു വീഴ്ച വീണു etc.; ആന
കുഴികുഴിച്ചിട്ടു വീണു കിട്ടിയതു jud. നരി കൂട്ടിൽ
വീണു to be passed as urine എരിഞ്ഞു ചുട്ടു
വീഴുന്ന മൂത്രപ്രമേഹം ഇളെക്കും a. med. എന്നാ
ൽ ചെറുനീർ വീഴും MM.; to be born പെറ്റ
ങ്ങു വീ'മ്പോൾ CG.; to alight മരത്തിന്മേൽ
ചെന്നു വീണു (a bird). പുഴകടന്നക്കരേ വീ.,
പാളയത്തിൽ തുള്ളി വീ. TP. jumped. വീണു
നമസ്കരിച്ചു, ശോകിച്ചു വീണുരുണ്ടാൽ Bhg.
throw herself down; imp. കരുനാട്ടി 210 വീ. =
കറുക്ക. 2. to fall in battle ഏറിയ ആൾ ഇ
രുപുറവും വീണു Ti. were destroyed, lost. പ്രേ
തം 743; കാണങ്ങൾ വീണങ്ങു പോയോരേ പോ
ലേയായി CG. who lost property. 3. to fall
off. വീഴ വീഴച്ചെയ്തു made to fall off one by
one; to diminish നാഡി വീണു = ധാതുക്ഷയം;
to be hindered, neglected കണ്ടം ഒഴിവായി
വീണിട്ടുണ്ടു jud. തരിശു വീ.

വീഴക്ഷരം a letter fallen out (opp. അധികാ
ക്ഷരം VyM.), or that might be left out.
വീ. പറക superfluous talk.

CV. വീഴിക്ക to cause to fall, തേങ്ങയെ വീ'ച്ചു
(a squirrel).

വീഴില്ലം (shame to the house) censure, blame,
വീ. പറക.

വീഴ്ക്കാടു So. deficiency, loss; No. a pit—fall
for elephants.

VN. I. വീഴ്ച 1. fall. 2. ruin. ആളിന്റെ
failure, എഴുത്തിന്റെ mistake, പണത്തി
ന്റെ വീഴ്ച depreciation. 3. lapse, neglect
ആചാരത്തിന്നു താഴ്ചയും വീ.യും വരിക
KU. disuse & abuse.

CV. I. വീഴ്ക്ക = വിഴുക്ക to put off clothes ആ
ച്ചിമാർ വീഴ്ത്ത തുകിൽ വാരി CC. പെണ്ണുങ്ങൾ
വീഴ്ത്തുള്ള കൂറകൾ CG. — വീഴ്ത്തു പറക, see
താക്ക II.

VN. II. വീഴ്പു cloth worn, filthy clothes (esp.
menstruous) വീ. കൾ വാരുവാൻ CG. മങ്ക
മാർ വീ. കൂറ കവന്നു VeY.; also വിഴുപ്പു.

CV. II. വീഴ്ത്തുക 1. to cause to fall കൊന്നങ്ങു
വീ'ന്ന ദുൎന്നിമിത്തങ്ങൾ CG. omens of murder
& ruin. പാത്രത്തിൽ വെള്ളം വീഴ്ത്തി വെ
ക്ക vu. എണ്ണ വീത്തി KU. poured. കൂമ്പാള
വീത്തും പുടവ TP. first cloth of a girl.
2. to make water (with or without മൂത്രം. —
VN. III. വീഴ്ത്തൽ).

CV. III. കണ്ണനെ പന്നി തട്ടീട്ടു വീപ്പിക്കുന്നു TP.

CV. IV. ഒരു പ്രമാണിയെ അടിച്ചു വീഴിച്ചു. vu.

വുങ്ങു B., see പുങ്ങു.

വൃകം vṛγam S. (G. lykos). A wolf വൃകഗണ
മദ്ധ്യേ പട്ടുകിടക്കും ഹരിണി കണക്കേ Bhg.
വൃകോദരൻ Bhīma, Bhr.

വൃക്ഷം vṛkšam S. (√ വ്രശ്ച്) A tree. വൃക്ഷാ
ഗ്രം Mud. (top). Tdbh. വൃക്കം hence: വൃക്കലി
ക്ക = വിറങ്ങലിക്ക to become stiff.

വൃക്ഷകം V2. = തൈമരം, dimin.

വൃക്ഷാന്ധകാരത്തിൽ KR. in the thicket; വൃ
ക്ഷാവലി = മരക്കൂട്ടം.

വൃജനം S. Crooked. — വൃജിനം S. sin.

വൃണം, see വ്രണം vu.

വൃതം vṛδam S. 1. (part. pass. of വരിക്ക). Chosen
രാത്രിഞ്ചരവൃതമായ വനം KR. (rather — ാവൃ
തം filled). 2. = വ്രതം vu. സാദ്ധ്യമല്ലാതേയു
ള്ള വൃതത്തെ അരുൾ ചെയ്തു KR. എന്നുടെ ധ
ൎമ്മോചിതവൃ. Nal1. my vow (or choice?).

[ 997 ]
വൃതി S. 1. selection = വരം. 2. a hedge.

വൃത്തം vṛttam S. (part., pass.; L. verto). 1.
Turned, past, പൂൎവ്വവൃ. Bhg. done. 2. round,
Tdbh. വട്ടം; കോണസംഖ്യ ആവോളം ഉണ്ടാ
ക്കിയാൽ വൃത്തപ്രായമായി Gan. a square, assi—
milated to a circle. വൃ. ഒത്തുള്ള ഗളം PrC.
a fine round neck; also = പപ്പടം. 3. conduct,
behaviour വൃ'ത്തെ രാജനീതിയിലക്കി, വൃ'ത്തെ
ക്കൊണ്ടു കുലം രക്ഷിക്ക Bhr. കുലാംഗനമാൎക്കു
വൃ'മതേ മറവായതു KR. their mere manner
serves as veil. പൎത്ഥിവവൃ. പരവശമാം Sah.
doings of kings. ഭുജംഗപ്രയാസത്തിന്ന് ഒക്കുന്ന
വൃ. ഉപേക്ഷിക്കയില്ല ChVr. his crooked ways.
സത്യമായുള്ള വൃ. മറെച്ചു Nal. the real case.
4. verse, metre ചതുൎദ്ദശവൃ. ChVr.; വൃത്തഭേദം.

വൃത്തവാൻ S. well behaved, neat നല്ലവൃ. Bhr.
(സദ്വൃത്തൻ, ദുൎവൃത്തൻ, സുവൃത്തൻ). — വൃത്ത
ഹീനൻ ill behaved Bhr., a bore.

വൃത്താകാരം S. (2) round.

വൃത്താന്തം S. (1. 3) = വാൎത്ത occurrence, cir—
cumstance, detail കഥാവൃ. ഒക്കവേ കേട്ടു
Nal. വൃ. ഒക്കയും നന്നായറിഞ്ഞു Bhg. tale,
report, tidings. ലോകവൃ'ജ്ഞൻ എന്നു തോ
ന്നുന്നു Nal. an experienced traveller.

വൃത്തി S. 1. Occupation, action, work രാ
ഗാദി ൧൬ വൃത്തി Vednt. സകലജീവാത്മക്ക
ൾക്കും നിത്യവൃ. കളായി വിധിച്ചിട്ടുള്ളവ നാലു
(ഭുക്തി, സുഷുപ്തി, മൈഥുനം, വിഹാരം) Chintar.
ഗുണവൃ. കൾ Bhg. the workings of സാത്വി
കരാജസതാമസം (= ശാന്തഘോരമൂഢ എന്നീ
മൂന്നും KeiN.). അരികളുടെ വൃ. കൾക്ക് ഒത്ത
പോലേ ഫലം വരും ChVr. കുലമാകാ വൃ.പോ
രാ Bhr. her manner? (or 2. 3.). 2. livelihood,
maintenance നിത്യ —, ദിവസ —, കഷ്ടവൃത്യാ
പരിവൎത്തിച്ചു Bhg. led a poor life. പുരാവൃ.
the highest Brahmanical situation, തന്ത്രവൃ. a
lower office, പട്ടവൃ. of Sanyāsis KU. — നിലവൃ.
Government income, രാജവൃ. land given in
reward of service KU. വൃ. കല്പിക്ക to appoint
a maintenance. വൃ. കഴിക്ക to live. 3. neat—
ness. 4. gloss, explanation.

വൃത്തികെട്ടവൻ (1) immoral; (3) a sloven. —
വൃത്തികേടു uncleanliness.

വൃത്തിക്കാരൻ (4) a commentator.

വൃത്തിസാധനം (3) means of subsistence.

വൃത്തിവിഹീനൻ Bhr. destitute.

വൃത്രൻ S. N. pr. A demon. വൃത്രഹാ Indra,
so വൃത്രാരിപുരം പുക്കു AR. etc.

വൃഥാ vṛthā S. (വൃ pleasing oneself, or വെറു
തേ?). In vain, useless ദൈവവിശ്വാസം വൃ.
ഭവിച്ചീടുമോ. Nal. അസ്ത്രത്തെ വൃ. വാക്കി KR.
made it nugatory, harmless. ഖേദം വൃ. VetC
. ഇത്രനാളും വൃ. ജീവിച്ചിരിക്ക Nal.

വൃഥാഫലം useless. വൃ. ജീവിതം, തപസ്സു Bhr.
വൃ. അശേഷം ChVr. അസ്ത്രസമൂഹവും വൃ.
Bhr. രാജ്യം എന്തിന്നു വൃ. SiPu.

വൃഥാഭാവം levity വൃ. തീൎന്നു കാരണത്തിങ്കൽ
ലയിക്ക Bhr. — ദുൎഗ്ഗതി ഉണ്ടാം വൃഥാമൈഥു
നത്തിന്നു Bhr. — വൃഥാലാപം vain talk.

വൃഥാവൽ to no purpose, ചെന്നു വൃ'ലേ കൊ
ണ്ടു വന്നു KR6. — vu. വൃഥാൽ f. i. വൃഥാൽ
ഒരു ദോഷം അകപ്പെടും MR. undeservedly.

വൃദ്ധം vṛddham S. (part. pass, of വൃധ്). 1. Full—
grown. വൃ'മാം തപോബലം Brhmd. = great.
2. old, വൃദ്ധൻ m. an old man; കരഞ്ഞു നടക്കു
ന്ന വൃദ്ധയെ കണ്ടു f. — വൃദ്ധാൾ VyM. an old
person.

വൃദ്ധത S. old age വൃദ്ധതാദശയിങ്കൽ VCh. =
വാൎദ്ധക്യം. — വൃദ്ധശ്രവസ്സു who lived to hear
much, or widely renowned; Indra, Nal.

വൃദ്ധസമൂഹം, — സംഗം au assembly of elders.

വൃദ്ധി S. 1. increase ബലാബലവൃ. ക്ഷയങ്ങ
ളെ പരീക്ഷിക്ക KR. 2. prosperity. ഒരു
നാളും വൃ. ആകയില്ല Arb. will not pros—
per. 3. profit, interest (വട്ടി Tdbh.) സഹ
സ്രാധികം വൃ. Nal. 4. enlargement of scro—
tum, rupture, വൃ. ക്കു ലിംഗത്തിന്റെ താഴേ
നൊന്തു വീങ്ങും a. med. hernia. വൃ. വീങ്ങുക
V1. വൃ. രോഗം Nid. of 7 kinds, also hy—
drocele.

വൃദ്ധിമാൻ wealthy, prosperous.

വൃന്തം vṛndam S. The stalk of a leaf or fruit,
ഞെട്ടു.

[ 998 ]
വൃന്ദം vṛndàm S. (വിരുന്തു?). 1. A company
അമരവൃ. Nal.; a herd പ്ലവഗവൃന്ദേശ്വരന്മാർ
AR.; a heap. 2, a number = 100,000 മഹാ
ശംഖം; മഹാവൃന്ദം = 100,000 വൃ. KR.

വൃന്ദാരം S. eminent. വൃന്ദാരകൻ S. God. ഭൂമി
വൃന്ദാരകേന്ദ്രൻ VilvP. Mud. a Brahman.

വൃശ്ചികം vṛščiγam S. (പ്രഛ). A scorpion;
the sign Scorpio, 8th month (Nov.) വൃശ്ചികാ
ദികളിൽ അഞ്ചിലും വൎത്തിക്കുന്നാൾ രാത്രിയിൽ
ഏറും പകൽ കുറയുമത്ര തന്നേ Bhg.

വൃഷം vṛšam S. (Ved. man, husband; വൎഷ
to sprinkle, impregnate). A bull വൃഷാരൂഢനാ
യി AR. Siva Sk. വൃഷമലം ഭക്ഷിച്ചു Bhr.

വൃഷണം S. testicles. വൃ. വീങ്ങി Nid. also in
females Nid 43. (ovary?). വൃ. എടുത്തു കള
ക to castrate.

വൃഷഭം S. a bull; Taurus, the month ഇടവം
Tdbh. 103, വൃഷഭാദികളാകും അഞ്ചിലും വ
ൎത്തിക്കുന്നാൾ ഏറീടും പകൽ Bhg. — In Cpds.
excellent, pre—eminent f. i. സകലഖലകുല
വൃഷഭ Mud. (Voc.)

വൃഷലൻ S. A common man, Sūdra.

വൃഷലി, — ളി Anach. a Sūdra female, maid—
servant of Brahmans തന്റെ വൃഷളികളെ
അയച്ചു Arb. — വൃഷലീപതി a Kērala Brah—
man, as intimate with Sūdra women. —
വൃഷലീസുതൻ Mud.

വൃഷ്ടി vṛšṭi S. Rain വൃ. ചൊരിയുന്നു PT. വൃ.
ഉണ്ടാകയില്ല Sah. കുസുമവൃ. തലയിൽ ഏറ്റു
Bhr. വൃഷ്ടിധാരാസംഖ്യയോളം നല്കി Bhg. rain—
like. വൃ. മാസങ്ങൾ നാലും സുഖമായ് വസിക്ക Bhr.
അതിവൃ. യും വൃ. യില്ലായ്കയും Nal.

വൃഷ്ണി S. (male) A ram; N. pr. a descendant
of Yadu, Bhg. വൃഷ്ണിവംശം AR.

വൃഷ്യം S. Aphrodisiac, stimulating, provoca—
tive, as remedies വൃ. (അണ്ണാൻ 19), അവൃ. GP.

വൃഹൽ vṛhal S. (=ബൃഹത്തു). Great കീൎത്തി
ലക്ഷിമിക്കു വൃദ്വേദനയായി കലഹിച്ചു KU.

വെ, വെം, വേ T. M. Te. (Tu. bey, C. bisi).
To be hot.

വെം also = വെൺ & വെറു (in Cpds.).

വെകിട Palg. heat=I. വെക്ക 1.

വെകുളി veγuli T. aM. Excitement, see ബഹു
ളി; വെകുളിക്ക & വേളി കൂടുക MC. to rut V1.

വെക്ക vekka T. M. Tu. 1. Heat തീയുടെ — ,
വെള്ളത്തിന്നു —, ചെറുവെ. V2. some warmth,
lukewarm. വെക്കക്കഞ്ഞിക്കും (hot) തക്കക്കേടി
ന്നും അരുഅരുകേ No. prov. — വെക്കപ്പാന 610.
വെ. പിടിപ്പിക്ക to warm hands, clothes, etc.
2. No. = വെയിൽ കൂടിയ മഴത്തോൎച്ച a peep of
the sun after a shower. = വെക്കാനം.

വെക്കം l.(heat? or വേഗം S.) quickly, eager—
ly, soon വെക്കമോടേ CC., വെക്കത്തിൽ Nal.,
വെ. നടന്നു Mud. തക്കമല്ലെങ്കിൽ വെ. prov.
2. = വെൾ്ക്കം T. shame. വെക്കിച്ചുപോകV1.
to be ashamed.

വെക്കാനം Palg. No. = വെക്ക 2. [ക) V1.

വെക്കുക, ക്കി to heat, make warm (see വെങ്ങു

II. വെക്ക vekka (T. vei, Te vēyu, C. bai, Tu.
maipu). 1. To put [വേച്ചാൻ പുറത്തിന്നടെച്ചു
(=ആകേ) തീ ചുറ്റുമേ Bhr 9.], to lay, place,
(കാളം 246); to build. 2. to plant ഉത്തമവൃക്ഷ
ങ്ങളെ KU. വാഴയും തയ്യും MR. 3. to cook
അവൾ വെച്ചതു തിന്നും TP. ചൊറും കറികളും
വെപ്പാൻ വിദഗ്ദൻ Nal. വെക്കുവാൻ ഒരു മ
ണി അരിയില്ല No. I have not a crumb. വെ
ക്കുന്ന ഇടം hearth, kitchen; to calcine. 4. to
keep, retain പെൺ a concubine. നമ്മെ മൎയ്യാദ
പ്രകാരം വെച്ചു രക്ഷിപ്പാൻ TR. to preserve.
5. to leave കാരണവൻ ധനം വെക്കാഞ്ഞാൽ.
6. to deposit ഭവാങ്കൽ രണ്ടും വെച്ചു AR. (=ന്യ
സ്തം); to pawn പറമ്പു കടത്തിന്നു വെച്ചതോ
അവകാശത്തിന്നു വെച്ചതോ MR. 7. to give
humbly കിഴി, കാഴ്ച etc. 8. to lay down as
a law, determine എന്നു വെച്ച വെപ്പു Anach.;
to put a case, suppose, declare. ആവതില്ല
എന്നു വെ. യല്ലോ ഉള്ളു TR. 9. to put aside.
വെച്ചു ഞാൻ അധികാരം അറിഞ്ഞാലും Mud.
I have laid down. എന്നെ വെച്ചു പോയി uncon—
cerned about me. ഒരു കൊല്ലം വെച്ചു passing
by one year, deferring. വിരേചനം വെപ്പാൻ
a. med. (വി. നില്ക്കും v. n.) to stop. വാണിഭം
വെച്ചു Nal. on a holiday. 10. action in general
വെടിവെ. etc.; also as v. n. & impers. കാറു

[ 999 ]
വെച്ചു it gets dark. മരം (2, 791) വെച്ചു it
grows wood—like. നെയി വെ. to get fat; ബ
ലം വെച്ചു (wind) gets stronger = എടുക്ക; to
accumulate. 11. aux. V. to finish an action,
so as not to be undone, പറഞ്ഞു വെക്ക MR.
പറഞ്ഞേക്കണേ TP. be sure to tell. അമൎത്തു
വെക്ക to put down decisively. ആക്കി വെക്കു
to appoint. Mud. ആറാക്കി വെ. to bring about.
സ്ത്രീയെ വിവാഹം ചെയ്തേപ്പു, രക്ഷിച്ചേപ്പു KU.
ക്ഷണിച്ചേച്ചു പോന്നു PT. I have just invited. —
neg. തെങ്ങു മുറിക്കല്ലേക്കിൻ TP. don't cut down,
but leave it. നായന്മാരെ കയറ്റി വെക്കല്ല don't
let them come up. — also with v. n. ഖിന്നനാ
യ്വെങ്കിലും നല്ലനായ്വെക്കിലും Anj. കോപിച്ചേ
ക്കും, അപകടം വന്നേക്കും So. will certainly
prove dangerous.

വെച്ച കഞ്ഞി (3) gruel.

വെച്ചിട്ടു 1. it is over for ever വെ. എന്നാകുന്നു.
2. = വെച്ചു, f. i. വഴിക്കു വെ. ല്ല not on the way.

വെച്ചിരിക്ക (4) to keep a woman ഊരാളിച്ചി
യെ വെ. TP. — വെച്ചിരിക്കുന്നവൾ = ഭോഗ
സ്ത്രീ. — (വേറേ ജാതിയിൽ ഒരുപ പെണ്ണിനെ
വെച്ചും കൊണ്ടിരിക്കുന്നു TR.).

വെച്ചിരുത്തുക No. to present an elephant to
a temple, see വെപ്പിക്ക, VN. വെച്ചിരുത്തം.

വെച്ചു with Loc. among, in നന്ദനന്മാരിൽ വെ.
ഉൽക്കലനെ വാഴിച്ചു Bhg. വീട്ടിൽ വെ. ക
ണ്ടു vu. — എന്നു വെ. 159. — (8) considering,
as though.

വെച്ചുകാണ്ക (7) to receive presents or tribute
൨ കൊട്ടടക്ക വെ'ണ്ടാലും KU.

വെച്ചുകൊടുക്ക (6. 7) to deliver, return to; (3)
to cook for one etc.

വെച്ചുകൊൾക, വെച്ചോളുക (4) to retain ദോഷ
പ്പെട്ട സ്ത്രീകളെ രാജ്യത്തിങ്കൽ വെ'ണ്ടിരിക്ക
മൎയ്യാദയല്ല TR. to suffer to dwell, etc.; (8)
to determine etc.

വെച്ചു പറക (1. 8) to allude slightly V2.

വെച്ചൂട്ടുക to feast, entertain.

വെച്ചേക്ക = വെച്ചു, വെക്ക (5) to leave, to re—
tain അവനെ ഇാ നാട്ടിൽ വെ'ച്ചാൽ KU.;
(6) ധനധാന്യം വെ. CC. to deposit; (9) to

abandon. പോരിൽ അരികളെ വെ'ച്ചു പോ
വതു Bhr. let them fight alone. വെ. മോ
ഹം RS. to give up. ധിക്കാരം വെ. Bhg. to
leave off. നമുക്ക് വെ. ഇല്ല jud. = ശേഷിപ്പി
ക്കയില്ല നിന്റെ ദുസ്സാമൎത്ഥ്യം വെ. vu. I don't
mind thy blustering. തീക്കട്ട എറുമ്പു അരി
ച്ചാൽ കരിക്കട്ട വെച്ചേക്കുമോ prov. (or 5).

VN. വെപ്പു 1. Placing, deposit, treasure
ഉൾപ്പെട്ട വെ. ം ചെപ്പും doc. 2. planting ര
ണ്ടാമത്തേ വെപ്പിൽ പോയതിന്നു പകരം വെച്ചു
MR. 3. situation ആറ്റുവെ. 89., കരവെ. 208.
4. a layer ഒരു വെ. ചുമർ MR. a day's work.
5. law, rule എന്നു വെച്ച വെ. Anach. 6. cook—
ing വെ. കഴിക്ക, see വെമ്പു; വെപ്പിന്റെ കൌ
ശലം ഇല്ല Sil. വെപ്പിന്നധിപതി മാരുതി Bhg.
എന്റെ വെ. ം ഊണും തിടപ്പള്ളിയിൽ ആണ്
MR. 7. a mortgage, esp. ഒറ്റി doc. മേൽവെ.,
വെപ്പവകാശം, വെപ്പോലയും കരണവും മുറി
യും VyM. 8. concubinage, വെ. മാൎഗ്ഗം (812).

വെപ്പൻ (6) a cook, & വെപ്പുകാരൻ.

വെപ്പാട്ടി (8) a concubine.

വെപ്പുകാടി (6) sour gruel.

വെപ്പുപുര (6) a kitchen—house.

വെപ്പുപൊടി calcined powder.

വെപ്പുവള്ളം a built boat, large boat.

വെപ്പുവെള്ളം decoction.

CV. വെപ്പിക്ക f. i. (1) ഉയരത്തു വയ്പിച്ചു
(sic) Mud l. തിരുമുമ്പിൽ വെപ്പിത്താൻ RC 120.
മക്കത്തു കപ്പൽ വെ. KU. = തീൎപ്പിക്ക TP. — (3) രാ
മനെക്കൊണ്ടു കഷായം വെ'ച്ചു jud. — (7) ഭദ്രകാ
ളിക്കു തോട്ടിയും വെ'ച്ചാനയെ ഇരുത്തിച്ചു കൊ
ള്ളാം SG. (a vow). വിളക്കു വെ'ച്ചീടിൽ VilvP.;
esp. to demand back a lease ജന്മക്കാരൻ വെ'
പ്പാൻ ചെന്നാലും കാണക്കാരൻ വെച്ചു കൊടു
പ്പാൻ ചെന്നാലും KU. — (10) ഊക്കു വെ'ച്ചു കൊ
ണ്ടതു ഞാൻ KumK. I made thee strong again.

വെക്കച്ചം എന്നൊരു മൎമ്മം കണങ്കാല്ക്കു കീഴേ
MM.

വെങ്ക — mostly from വെണ്ക, — f. i. വെങ്കടം
N. pr. Višnu temple at Tripati വെങ്കടേശ്വര
സ്വാമി KeiN.; വെങ്കടാചലം എത്തി SidD. —
(വെങ്കടാചലം N. pr. m. Palg.).

[ 1000 ]
വെങ്കലം T., ( —ൺ— ) So. bell—metal = വെ
ള്ളോടു 2 1/2 tin or zink, 10 copper; വെങ്കല
നിറം Trav.; വെ'പ്പാത്രം VyM.

വെങ്കല്ലു T. M. quartz, alabaster.

വെങ്കായം T. M. (വെ) onion, Allium cepa. വെ
ള്ളവെ. garlic, ൟര —119. [ങ്കുട etc.

വെങ്കാറു B. a white cloud; so വെങ്കീരി, വെ

വെങ്ങനാടു N. pr. The 16th province. — വെ'
നാട്ടുനമ്പിടി, 1000 നായർ KU. president at
Brahmanical sacrifices (വെങ്ങനാട്ടിൽ യാഗാ
ധികാരിയാം നമ്പിടിയെക്കണ്ടു AK.). വെ'ടിക്കു
സഭാമദ്ധ്യത്തിൽ കൂർമ്മാസനം കൊടുത്തിരിത്തേ
ണം Anach.; also വെങ്ങനാടുനമ്പിടി വെള്ള
ത്തോടു വണങ്ങുകയില്ല prov. (vu. the Kollan—
kōḍu Rāja, with Mālikāna; formerly assist—
ing at the coronation of Tāmūri).

വെങ്ങുക veṇṇuγa 1. (C. benki, fire വെ). To
grow hot V1. 2. B. to approach, appear
before.

വെങ്ങാനം No., (— ക്കാ — Palg.) transient sun—
shine. — വെ'മാക്ക to warm in the sun.

വെച്ചിങ്ങ = മെ — A very young cocoa—nut പ
ഴുത്ത തേങ്ങാ മുതൽ വെ.ാന്തമോടത്രേ VyM. (fr.
വെളിച്ചിങ്ങ).

വെഞ്ചനം V1. = വ്യഞ്ജനം.

വെഞ്ചമരി etc., see വെൺച —.

വെഞ്ചേരി Stillingia Indica, Rh. (ചേർ 3).

വെടി veḍi T. M. Tu. (Te. to separate = വിടു,
വിൾ). 1. Explosion, cracking, report of a
gun വെ. കേട്ടു, also = ഇടി a thunder—bolt.
2. a shot, shooting. വെ. കാണിക്ക TR. to
threaten to
threaten to fire. വെ. യും പടയും ഉണ്ടായി,
തുടങ്ങി a fight. മൂന്നാൾക്കു വെ ഉണ്ടു were
shot. വെച്ച വെ. ഒന്നും കൊണ്ടില്ല TP. didn't
hit. വെ. അവനു കൊണ്ടു, ആ വെടിക്കു മരി
ച്ചു; തമ്പുരാന്റെ ആളുകളും ശിപ്പായ്കളുമായി
വെ. കഴിഞ്ഞു, വെ. കഴിഞ്ഞു പോരുന്ന വഴിക്കു
TR. during the engagement. തലശ്ശേരി കൊ
ണ്ടേ വെ. ഏറ്റു besieged. അന്നു വലിയ വെ.
യും കൈവെ.യും മര്യാദയാകുന്നതു TR. (at festi—
vals). തോക്കിന്നു വെ. പൊട്ടീട്ടും ഇല്ല, വെ. പി
ഴെക്ക to miss fire. അണി —, ഏല്പു —170, സാ

രസ്സ് — a volley. വെടിക്കോട്ട = പൂവെടിത്തറ.
3. a gun വലിയ വെ. പ്പുള്ളി a company of
artillery. Trav. 4. idle talk (mixed up with
lies) വെ. പറക; വെടിക്കാരൻ.

വെടിക്കമ്പം a rocket വെ. കൊളുത്തിനാർ RS.
(to Hanumān's tail).

വെടിക്കയറു a quick—match = വെടിത്തിരി.

വെടിക്കാർ (2) musketeers, കോട്ടയിൽ വെ'രേ
നൃത്തി TR. gunners; sportsmen. — (4) q.v.

വെടിക്കിടാവു an armor—bearer, gun—boy TP.

വെടിക്കുഴൽ the barrel of a gun; popgun.

വെടിക്കെട്ടു fire—works. [guns.

വെടിത്തുള (3) a touch—hole, അടെക്ക to
spike

വെടിപ്പഴുതു a hole made by a ball.

വെടിപ്പാടു distance of a shot കോട്ടെക്കു ൨
വെ. ദൂരം ഉണ്ടു jud.

വെടിപ്പുര a powder—magazine.

വെടിമരുന്നു powder.

വെടിയുണ്ട a ball.

വെടിപ്പൊട്ടി a cracker.

വെടിയുപ്പു saltpetre.

വെടിവെക്ക 1. to shoot അവനെ വെടിവെച്ചു
TR. മൂന്നു കുറ്റി വെടിയും വെപ്പിച്ചു KU.
2. coitus (obso.)

വെടിക്ക veḍikka T. M. 1. To explode, split,
crack. താളിപ്പാള ശബ്ദത്തോടേ വെടിക്കും Trav.
to burst. 2. (T. വിടിയുക, to dawn), the
weather to clear up മഴ വെ. V1.; നിലം. തു
ണിവെടിച്ചു Palg. has become dry. = നീർ വ
ലിഞ്ഞു.

വെടിപ്പു (Te. C. beḍagu beauty, fr. വെട്ടം,
വെൾ?) cleanness, neatness, elegance, ഭാ
ഷ correct. വെടിപ്പായി സമ്മതിച്ചു പറഞ്ഞു
fully, freely. വെ. തെളിഞ്ഞു MR. clearly
proved. വെടുപ്പിൽ ചൊദിച്ചാറേ TR. exa—
mined closely. കടലാസ്സിൽ വെ. എഴുതി
ത്തീൎത്തു, കണക്കിന്റെ വെ. തീൎത്തു TR. wrote
it out. എല്ലാം വെടിപ്പായി all cleared off,
entirely gone. കണക്കും കാര്യവും നോക്കി
വെടിപ്പാക്ക to clear, settle.

വെടിപ്പൊരുൾ V1. clear explanation.

വെടിയുക veḍiyuγa (T. വി —, Tu. bo —).

[ 1001 ]
1. So. To split, open, separate. 2. v. a. to
avoid, loathe വെടിന്താർ കാലൻ, വെടിവവർ
RC. enemies. ഭക്ഷണംവെ. to abstain from food.
കാമം അകലത്തു വെടിക Bhr. altogether. എ
ന്നെ വെടിഞ്ഞുള്ളമ്മ CG. അരചനെക്കൊതിച്ചു
പുരുഷനെ വെടിഞ്ഞവൾ prov. rejecting, often
കൈ വെ.; രാജാവെ വെടിഞ്ഞു പോകുന്നു Mud.
പിരിഞ്ഞു കൂട്ടത്തെ വെടിഞ്ഞു പോയാൻ CC. =
വിട്ടു; ഉപ്പുപടന്നയിൽ നിന്നു വരേണ്ടതു വെച്ചു
വെടിഞ്ഞു സമ്മതിക്കായ്കകൊണ്ടു TR. to give up
a revenue. — ചതി വെടിഞ്ഞു Mud. without.

VN. വെടിച്ചൽ 1. forsaking, deserting.
2. loathing എത്ര ഭക്ഷിച്ചാലും വെ. ഇല്ല =
മടുപ്പു has not enough, No.

വെടുത്തല (T. വെടു haste) a spindle നൂലിള
ക്കുന്ന വെ. of weavers; വലിയ വെ. a
windle, No.

വെട്ട veṭṭa T. C. Te. Heat; M. security of
weather V1.; light = വെട്ടം; വെ. കൊണ്ടുവാ!
നിലാവെ. 563 Palg. No.

വെട്ടാവെളിവു clearnessV1.; വെ'വായി public—
ly — വെ'ച്ചം broad day—light, notorious. —
വെ'ളിയൻ V2. = വേട്ടാളൻ.

വെട്ടം So. Palg. light (= വെളിച്ചം) വെ. വീ
ഴുക to dawn. വെ'ത്തു വന്നു came to
light. നിലാവെട്ടം No. So. [വേട്ട —.

വെട്ടക്കരിയൻ N. pr. a deity of mountaineers,

വെട്ടമുടയകോവിൽ, വെട്ടത്തുകോയിൽ, വെട്ട
ത്തേക്കോൾ N. pr. a dynasty of Brahmans
(al. Kšatriyas), derived from Chēramān's
minister Tōlan, now extinct; Tānnūr Rāja
of Port. വെട്ടത്തുനാടു 7 Kāoam, 5000 Nāyars.
വെട്ടത്തേക്കു കൊടുത്തയക്ക KU. വെട്ടത്തു
പുതിയങ്ങാടി TR.

വെട്ടി veṭṭi (fr. foll.). 1. A tree of worthless
timber, വെട്ടിവേർ V1. a sweet—smelling root.
വെട്ടിക്കരി ഏറവൻ, ഉള്ളവൻ an incorrigible
rogue. — Kinds: കരിവെ. Olea dioica, പേ —
Physalis flexuosa. 2. B. worthless (deserv—
ing to be cut down?). വെട്ടിപ്പണി, — വേല or
വെട്ടിക്കുചെയ്ക Trav. Palg. = ഉപകാരം ഇല്ലാ
ത്തതു.

വെട്ടിത്താളി 1. leaves of prec. 1., used to
remove the oil after bathing. 2. B. a plant.

വെട്ടു veṭṭu T. M. (Te. വേട്ടു & Te. C. Tu. peṭṭu
fr. വെടു, വെടി). 1. A blow, stroke, cut വെ
ട്ടിന്നടുത്തു Bhr. ൩വെ. കൊടുത്തു (with sword
on shield). വെ. കൊണ്ടവൻ TR. വെട്ടും കുത്തും
പലിശെക്കു prov. തമ്മിൽ വെട്ടും മുറിയുമായി
TR. came to sharp blows. മണ്ണു വെ. (No. I.
കൊത്തു) ഏല്ക്കുന്നില്ല Palg. So. the ground
does not yield to the hoe. 2. a wound; sun—
stroke, stitch. 3. felling trees, digging, en—
graving. [Rh.

വെട്ടടക്ക unboiled areca—nut; also Sentia Ind.

വെട്ടൻ a vicious, goring buffalo.

വെട്ടരുവാൾ a small hoe, sickle.

വെട്ടവാളാൻ B. = വേട്ടാളൻ a wasp.

വെട്ടിൽ (& വി —) a grasshopper വെട്ടക്കിളി
MC. (T. വെട്ടുക്കിളി) = തുള്ളൻ.

വെട്ടുകത്തി a chopper, bill = കൊടുവാൾ V1.

വെട്ടുകൽ cut stones വെ. കൊത്തുക, വെ. പ
ണിക്കാർ മഴു (taxed) MR.

വെട്ടുകാണം compensation to the tenant for
clearing & levelling land; lease on favor—
able terms on condition of clearing waste
lands.

വെട്ടുകാർ (3) Palg. wood—cutters. = മഴുക്കാർ No.

വെട്ടുകോട്ട & വെട്ടിയകോട്ട the famous Trav.
lines from Cranganor to the Ghats, at—
tempted by Tippu 1789, taken 1790. Ti.

വെട്ടുപണി So. Palg. = വെട്ടുവേല Ašāris' work.

വെട്ടുപന a palmyra from which leaves are cut.

വെട്ടുപാടു a wound, scar.

വെട്ടുവഴി a road. — വെട്ടുവേല Palg. = മുഴുപണി.

വെട്ടുക 1. To cut with a sword, axe. തീയ
നെ വെട്ടിക്കൊന്നു കളഞ്ഞു TR.; to cut off തല
വെട്ടിയറുത്തിട്ടു VetC. തലവെട്ടിക്കളഞ്ഞു; to cut
down വാഴക്കുല (= കൊത്തുക), തെങ്ങും കഴുങ്ങും
വെട്ടി നിരത്തി TR. (= മുറിക്ക) hewed. വൃക്ഷ
ത്തെ വെട്ടിക്കുറെച്ചു Bhr.; clearing വെട്ടച്ചുട്ടു
വിതെച്ചിട്ടു വിളയും നെല്ലു opp. വെട്ടിയിട്ടു ച
വിട്ടീട്ടു മുളെക്കുന്ന നെല്ലു GP. 2. lightning
(= വെടി) ഇടി വെട്ടും വണ്ണം AR. ഇടി വെ'
മ്പോലേ ചൊന്നാൻ Mud. 3. to dig, engrave

[ 1002 ]
സ്ഥലം പുതുതായി വെട്ടിക്കിളെച്ചു MR. പാത
വെ. to cut a road. വെട്ടിയടെക്ക, മൂടുക to
inter B. 4. to fight പടവെ. etc. കുണ്ഡിനം
വെട്ടിപ്പിടിച്ചു Si Pu. വെട്ടി വെന്നീടുവാൻ സാ
ദ്ധ്യമോ VCh. വെട്ടി അടക്കികൊൾക, വെട്ടി
അടക്കം KU. വെട്ടിക്കയൎക്ക to grow angry in
fencing. 5. to gore, of bison & വെട്ടാൻ വ
രുന്ന പോത്തോടു വേദം ഓതിയാൽ കാൎയ്യമോ
prov. (see വെട്ടൻ).

CV. വെട്ടിക്ക (1) ഓല, മരം വെ'ച്ചു MR. had
it cut down. —(3) തട്ടിൽ പേ'ച്ചു TR.
had engraved.

വെട്ടിയാട്ടു, — ക Palg. taking devils (ഭൂതം, പി
ശാചു), supposed to be the cause of cholera
& small—pox, to the limits of a village, &
after having brought them sacrifices &
thrown മഞ്ഞച്ചോറു, driving them away with
shouts beyond the boundaries (superst.).

വെട്ടേ (വെട്ട q. v.) openly, plainly, candidly.
— അവന്റെ അരികേ വെട്ടേ വന്നാൽ അ
വൻ കിടന്നേടത്തു എഴുന്നീല്ക്കുന്നില്ല No. vu.
(ഗുരുത്വക്കേടിനാൽ). [see വെങ്ക —.

വെൺ veṇ T. M. C. (= വെൾ) White, bright;

വെൺ്കട്ടക്കോട്ട N. pr. in Chēr̀anādu, a കൂൎവാഴ്ച
of Tāmūtiri (കിഴക്കേ കോലോത്തേ രാണി).

വെൺ്കണ RC. a glittering arrow.

വെൺ്കതലി a plant. — വെൺ്കനലി a tree B.

വെൺ്കനകം glittering gold വെ. മേനിയുള്ള
മാൻ RC. [ങ്കന്നു.

വെൺ്കന്നു Palg. the bovine genus, opp. കരി

വെൺ്കളി lime, white wash — വെ. മാടം an up—
stair house, balcony = സൌധം.

വെൺ്കാമരം B. a certain tree.

വെൺ്കായൽ B. a largo lake.

വെൺ്കാരം, വെള്ളിക്കാരം borax, a. med.

വെൺ്കുട = വെൺ്കൊറ്റക്കുട. [കു —.

വെൺ്കുന്നി, വെൺ്കുമുദം, വെൺ്കുറുന്തോട്ടി, see

വെൺ്കൊറ്റക്കുട a large white parasol, royal
ensign AR. Mud., esp. of Cochi Rāja KU. V1.

വെൺചമരി brush or whisk of a yak—tail വെ.
മാൻ the yak, Bos grunniens. വെൺചാമര
& — രം വീശിക്ക a royal ensign KR.

വെണ്ട M. C. Te. Tu. (തൈ?) 1. Hibiscus escu—
lentus, വെണ്ടക്ക its fruit. 2. an ornament
tied on a dog's neck B.

വെണ്ടകം a forest tree. — വെണ്ടെല്ലു an old
bone (T. വെണ്ടു hollow, C. Te. Tu. a spongy
plant for floats & tinder).

വെണ്ടേക്കു Lagerstrœmia, see തേക്കു.

വെണ്ണ T. C. M. (നെയി), Te. വെന്ന) 1. butter
വെ. കട്ടുണ്ടവൻ Anj. വെ. എടുക്ക to ex—
tract it. 2. whiteness, butter—like വെ.
നെയി butter, വെ. ക്കല്ലു alabaster, വെ.
നീറ്റിൽ കിടക്കുന്ന പട്ടി Si Pu. = വെണ്ണീറു.

വെണ്ണാരക്കൽ a. med. mineral, used as chalk
by കണിശൻ.

വെണ്ണി = വെന്നി; hence വെ. ക്കളി, വെ.
ക്കൊട്ടു playing at bowls വെ. വെട്ടുക, തട്ടുക, കൊ
ട്ടുക; കയറു കൊട്ടു നാരങ്ങത്തട്ടു V2. (see കാ
രടി 240.). [ന്നി.

വെണ്ണിലം sandy ground, waste land, see വെ

വെണ്ണീറു embers, ashes esp. of cowdung, =
ചാരം V1. വെ. ഇട്ടു തേച്ച ചട്ടി Anach.
വെ'റ്റിൽ കിടന്ന പട്ടി prov. വെ. മന്ത്രി
ക്ക (superst.). — വെ. ായാക്കിടക്കുന്നു Brhmd.
burnt. ‍ജഗത്തെല്ലാം വെ. ാക്കീടും KR.

വെണ്ണീറ്റൻകുന്നൻ No. (Palg. ചാരക്കുന്നൻ)
a very inferior plantain kind.

വെണ്ണെഞ്ചു B. the breast of animals.

വെണ്ണെല്ലു old bones (വെണ്ടെല്ലു ab.); a kind
of white rice (comp. വെന്നെല്ലു).

വെൺതഴ Bhr. a white fan.

വെൺതിങ്കൾ RC. CG. the full moon.

വെൺതുലാത്തു V1. deficiency in weight.

വെൺനിറമായി KR. became white.

വെൺപട്ടു white or fine silk CG., linen B.

വെൺനിലാവു the full moon and its light വെ.
അഞ്ചുന്ന പുഞ്ചിരി CC. വെ. അഞ്ചച്ചിരിച്ചു,
വെ. ഉണ്ടുണ്ടു ചകോരങ്ങൾ CG.

വെൺപറമ്പു 1. = വെമ്പ — an open field.
2. = വാഴ വെച്ച പറമ്പു in prov. ആസനം
മുട്ടിയാൽ അമ്പലം വെ.

വെൺപാടം an open corn—field.

വെൺപാട്ടം (or വെറും —) simple rent of
fields or gardens, B.

[ 1003 ]
വെണ്മ 1. Whiteness. നാരിമാൎക്കു വെ.കണ
ക്കല്ല CG. white clothes, in winter. വെ. തിര
ണ്ടനിലാവു, വെ. തിരണ്ടു നടന്നാർ CG. beauti—
fully. 2. brightness, cleanliness, smoothness.
വെ. ഊട്ടുക to burnish, വെ. ഉണ്ടിരിക്ക to be
burnished V1. വണ്ടിന്റെ നിറത്തിലും വെ.
തോന്നിക്കുന്നൊരു വണ്ടാർ പൂവേണി Nal. തൂ
വെ. പതറീടും ആനനം, വെ. യോടു പറവാൻ
കുറവില്ല RS. State fairly. വെ. യിൽ nicely.
വെ. യേ പൂണ്ടുള്ളോർ എന്നു ഞായം CG. as be—
fits the upright, sincere. നന്മയും വെ. യും
നീങ്ങി Genov. all joy left me. — വെണ്മകേടി
ങ്ങനേ കാട്ടിയാൽ CG. such unfairness, un—
kindness. [ക not carved.

വെണ്മട്ടം plain, simple work — വെണ്മട്ടായ്തൂരു

വെമ്മട്ടുപണി No. Palg. common, rough,
coarse etc. work (—manship) = താണ.

വെണ്മതി the moon ഇളവെ. Anj. വെ. മുഖി
മാർ Bhr. വെ. മൌലിയാൾ Nal.

വെണ്മതിൽ a chunamed wall വെ. കോട്ടക്കിട
ങ്ങുകൾ നന്നായുറപ്പിച്ചു Mud.

വെണ്മല = വെള്ളിമല Kailāsa.

വെണ്മഴു a bright axe, = പരശു KU.; fig. സം
സാരവൃക്ഷത്തെ ഭക്തിജ്ഞാനവെ. കൊണ്ടു
ധീരൻ ഛേദിച്ചു കളയും Bhg 11.

വെണ്മാടം an arched roof, vault, a terraced
roof-house. Nal.; fiat-roofed = വെൺ്കളിമാ
ടം Kūt/?/t/?/unāḍu & Palg.

വെണ്മീൻ V2. Venus = വെള്ളി.

വെതുമ്പുക veδumbuγa T. m. (വെ). To be
gently heated; fade.

വെതുമ്പിക്ക (വെതുപ്പിക്ക B.) to make warm.

വെതുപ്പു So. gentle heat; Palg. = ഇളഞ്ചൂടു.

വെതുപ്പുക 1. v. a. to warm വെണ്ണയും നെ
യ്യും കൂട്ടി വെതുപ്പിധാരയടുക MM. 2. B.
v. n. = വെതുമ്പുക.

വെതുവെത warmly, gently ചോരപെളിച്ചു വെ
തുവെതപ്പായും MM., വെതുവെതുപ്പുണ്ടു Palg.
= പ്രാണൻ പോയില്ല. — വെ. യാക the touch
of a ripe boil.

വെത്തൽ vettal V1. Occupation (746. ബദ്ധ
പ്പാടു?, Tu. ബെന്നു to labour).

വെന്ത part. of വേവുക.

വെന്തയം T. M. Fenugreek, = ഉലുവ Arb. Palg.

വെന്തല B. (T. വെണ്ടല). A skull (വെൺ).
so വെന്തേക്കു = വെണ്ടേക്കു.

വെന്തു RC. = ബന്ധു.

വെന്തൃക്കോയിലപ്പൻ N. pr. Siva of Tali—
par̀ambu, the patron of Kōlattiri (വെൺ,
പെരും?) KU.

വെന്നപാലൻ N. pr. (വെല്ലുക.). A class of
lower Sūdras in കടത്തുവനാടു.

വെന്നി venni (T. വെൻറി fr. വെല്ലുക.) = വെ
റ്റി 1. aM. Victory വെ. മിക്ക മന്നവൻ, എല്ലാ
രോടും വെ. വിളങ്കും ലങ്കവേന്തൻ RC. തോല്യ
വും വെ. യും കണ്ടുതില്ലിങ്ങനേ UR. 2. a cond—
iment, curry with buttermilk, also വെണ്ണി
യിൽ ആശ ഏറി Anj. 3. see വെണ്ണി.

വെന്നിപ്പറ a durm of triumph വെ. യും അ
ടിപ്പിച്ചു, വെന്നിപ്പെരിമ്പറ കൊട്ടിച്ചു മേളി
ച്ചു AR. proclaimed a victory, triumphed
solemnly. [(വെന്നിതാര?).

വെന്നതാരാ (sic) the shout: Victoria! V1

വെന്നിലം (വെൺ, വെം, or വെറു,). Quite
sterile ground.

വെന്നീർ vennīr T. M. C. Te. (വെ). 1. Hot
water വെ'രിൽ സേവിക്ക a. med. 2. B. pure
water (വെറു & വെൺ).

വെന്നെല്ലു (വെം = വെൺ). CrP. A kind of
paddy (see വെണ്ണെല്ലു).

വെപ്പു veppu 1. VN. of വെക്ക q. v. 2. T. Tu.
heat (വെ). വെപ്പു വെക്ക to burn tiles, make
med. preparations. 3. പുതുവെപ്പു N. pr.
Veippu, Veipin near Cochi, a deposit formed
in 1341; an era called by this name D. Fra
Paol. — വെപ്പിയൂടെ കൊട്ടിയഴികടന്നു KU. id.
വെമ്പൽ T. M. 1. heat വളരേ വെ. എടുക്കുന്നു;
also = പൊരിയാൽ 716., ചൂടാന്തരം 377.;
വെ'ല്ലൂർ N. pr. a place. 2. shrivelled
fruit V1. 3. B. flurry, hurry.

വെമ്പു = prec. 1. in വെ. നീർ No. vu. per—
spiration (വെമ്പീർ contr.).

വെമ്പുക 1. to be very hot V2. 2. to be burnt,
shrivel V1. 3. to be in a hurry, flurried. B.

[ 1004 ]
വെമ്മ T. (1oc.) heat; = വേണ്മ (f. i. in വെമ്മട്ടു).

വെയിക്ക veyikka No., വൈക്ക V1. (C. Te.
to burn=consume). To eat rice വെയിച്ചു കൊൾ,
ചോറു വെയിക്കാൻ TR. കഞ്ഞിയും ചോറും
വെ. ാതേ MR. വെയിച്ചേടം അടിക്ക prov.അ
ത്തായം ചോറു വെ., അന്നു കുളിച്ചും വെയിച്ചും
കൂടി TP. വെയ്ക്കാതിരുന്നു മരിക്ക നല്ലു Anj.
CV. കുഞ്ഞനെച്ചോറു വെയിപ്പിക്കുന്നു TP.

വെയിൽ veyil T. M. (C. bisil, വെ). 1. Sun—
shine. മറുവെ. reflection of the sun. വെയി
ലത്തു നില്പിച്ചു in the sun (slight torture). വെ.
തണുക്കാൻ വേണ്ടിത്താമസിച്ചു TR. വെ. ത്തു
മുറുക്കം power of the sun. വെയിലോടേ പോ
രുക TP. to come in the heat of the day. വെ.
കൊൾക, ഏല്ക, കായുക to bask, expose one—
self to. രണ്ടു വെ. കൊണ്ടു 2. days'. വെ. ഒപ്പം
കൊണ്ടാൽ മതി prov. ചുട്ട വെയ്ലത്തു കിടന്നുഴ
ല്ക SiPu. ഇള — (morning), പോക്കു — (evening),
അറ്റ = കൊടു —, മുരം വെയിൽ (in Kumbha
& Mīna), വെ. ക്കേടു drought. 2. the sun
വെ. മൂക്ക, എറിക്ക the sun to be hot, sunrise
(Palg. വെ. അറിക്ക No. Cal.), also വെയ്യിൽ RC.
വെയ്യിലോൻ, വെയ്യോൻ T. M. the sun (see
വൈയവൻ) RC.

വെരുകു T. So. & വിരുകു V1. (T. & C. bekku,
cat fr. bikku, Tu. Te. C. to scratch with nails).
A civet—cat = മെരുകു 856, kinds: പൂവെ. yield—
ing പുഴുകു & കരുവെ. Palg.; also = നായ്പിള്ള
Tantr.

വെരുകടി T. aM. as much as can be taken
by three fingers, med. measure V1.

വെരുളുക T. V2. To be frightened, confused,
furious = മെ —.

വെറി ver̀i T. To. C. So. (വിറ?) Intoxication,
fury. വെ. മൂക്കുമ്പോൾ തെറി മൂക്കും prov.; വെ.
ആക്ക (loc.) to spoil an entertainment by
niggardliness.

വെറിയൻ drunk, furious V1. (= വെരുൾ).

വെറു ver̀u T. M. Te. (C. Tu. വറു, Te. bari,
vaṭṭi). Asunder, void of, empty, bare.

വെറുക്ക T. M. (Te. to keep at a distance).
1. To avoid, abstain from; ചോറോടു to loathe.

2. to hate ഉടപ്പിറന്നവരോടു വെറുത്തു Anj.; to
renounce ലോകത്തോടു (& — ത്തിങ്കൽ); to re—
ject കെട്ടിയവളെ TR., അവളെ വിട്ടേച്ചു പോ
ന്നതുകൊണ്ടു വെറുത്തു ഞാൻ ചൊല്ലുന്നതെന്നു
കേൾ KR. to deny.

VN. വെറുപ്പു aversion, dislike, abomination.

CV. വെറുപ്പിക്ക to cause anger. തൂവൽ വെ.
MC. birds to bristle; to cause to dislike
or reject പുത്രദ്വയത്തേ വെ'ച്ചതു Mud 5.

വെറുങ്കടലാസ്സ് blank paper.

വെറുങ്കഥ a fable.

വെറുങ്കാവി a float of nets. No.

വെറുങ്കാൽ barefoot.

വെറുങ്കൈ: ജനങ്ങൾ വെ. ആയ്തു കൊണ്ടു TR.
having neither money nor arms. വെ. പ്പി
ടിത്തം wrestling.

വെറുങ്കൊഴു, see വെറുമ്പാട്ടം (I. കൊഴു 2,312).

വെറുഞ്ചാടിൽ കയറി V1. an empty car.

വെറുഞ്ചോറു mere rice, without curry.

വെറുതേ (also വെറുങ്ങന No., വെറുങ്ങനേ V1.)
1. for nothing വെ. ജന്തുക്കളെ കൊല്ലുന്നു
Brhmd. uselessly, for mere pleasure,
idly. വെറുതാവിലേ കൊന്നു TP. = വൃഥാവൽ.
2. only, gratis, freely, peaceably (So.
rather ചുമ്മ). [Bhg. Bhr.

വെറുനിലം bare ground, വെ'ത്തു കിടക്ക

വെറുന്തല a leafless tree. [ക്കാരൻ.

വെറുന്നീതി legalism; exacting, heartless, —

വെറുമ emptiness, വെ. കാട്ടുക incapacity.

വെറുമുഖം കാണിക്ക = വെറുപ്പു.

വെറും ഭൂമി uncultivated land.

വെറും ഭോഷ്കു a downright lie.

വെറും വയറ്റിൽ സേവിക്ക empty stomach. —
൨ വെറുമ്പെട്ടി TR. empty. — വെറുമ്പറമ്പു
കൊത്തിക്കിളെക്ക treeless = പൊട്ടപ്പറമ്പു. —
വെറുമ്പാത്രം etc.

വെറുമ്പാട്ടം renting the simple produce of
grounds (for 3 years gen.) against a yearly
sum that leaves little after paying the
taxes; വെ'ട്ടച്ചീട്ടു & വെ'ട്ടം ചീട്ടു the deed of
a lease for which the tenant makes no
advance. വെ'ട്ടാവകാശമായി വാങ്ങി, വെ'ട്ട
ക്കുഴിക്കാണത്തിന്നു കൊടുത്തു MR.

[ 1005 ]
വെറുമ്പുറം the free side of a jungle. വെ. നി
ല്ക്കുന്നവർ; വെ. കണ്ടതു a kind of hunting.

വെറുമ്പോക്കി B. a beggar.

വെറുമ്മേനിയിൽ on the naked body.

വെറുവെറേ So. separately, severally.

വെറുമ Port.verruma, A gimlet (വരുമ, ബു
ൎമ്മ), വെ. കൊണ്ടു തുളെക്ക.

വെറുമത്തിടുക (No.) To smoothen a wall
after it is chunamed. (വെറുമത്തു the polishing
board).

വെറ്റൻ vet/?/t/?/aǹ So. (വെറു, T. വെറ്റാൾ).
Destitute, poor. വെ. കുട്ടി an entire orphan.
വെറ്റത്തരം poverty.

വെറ്റില T. M. "The mere leaf", Port.
"Betele", betel വെ. ടക്ക തിന്നുന്നു, വെ. അടക്ക
മുതലായ്തു വാങ്ങി jud. വെ തന്നിട്ട് ഇണങ്ങുക
TP. to form a friendship, make peace. വെ.
മുറുക്കാൻ പറഞ്ഞു jud. to sit & talk. എന്നു
പറഞ്ഞു നിശ്ചയിച്ചു വെ. പാക്കും കൊടുത്തു
TR. to confirm an agreement by gift of betel.
വെ. കീറിപ്പകുക്ക entire disrupture of a family
both for property & ceremonies. [Kinds: plant—
ed singly, against trees നാടൻ —, നാട്ടു — or
മരക്കൊടി — (is മുരുമുരുപ്പു, esp. ramping on
മാവു; പിലാനാറി വെറ്റില ramping on പി
ലാവു), see കൊടി 3, 302 ഞാലിക്കൊടി — 412;
planted against bamboo poles മുളക്കൊടി —.
It is grown esp. in Koṇṇu (കൊങ്ങൻ —; a
kind കൎപ്പൂര —), Payar—mala & —nāḍu (ഇരിങ്ങ
ല —), Kōṭayam (പുറാട്ടര — 680), Wayanāḍu
(വയനാടൻ വെറ്റില) etc.; see bel. — Betel—
chewers prefer So. വെണ്മണി വെ., ആറുമുള
അടക്ക, മവേലിക്കരച്ചുണ്ണാമ്പു, യാഴ്പാണം പുക
യില; Cal. നന്നമ്പറ വെറ്റില, തുളുനാടൻ (No.
ഇട്ടോക്കോട്ടു) അടക്ക, അറപ്പുഴച്ചുണ്ണാമ്പു, യാഴ്പാ
ണം (No. ഇടപ്പാള) പുകയില (demanded at
കുറ്റിപൂജ) — they eschew:വെറ്റിലയുടെ മൂ
ക്കു അരുതു (vu. മൂക്കരുതു), അടക്കയുടെ തരങ്ങു
അരുതു (vu. തരങ്ങരുതു), പുകയിലയുടെ പൊടി
അരുതു, നൂറേറരുതു prov.].

വെറ്റിലക്കെട്ടു 1. a bundle of betel (gen. 100).
2. a Tradescantia.

വെറ്റിലക്കൊടി Piper betel വെ. ഇട്ടവനു
വിരുന്നു പോയ്ക്കൂടാ No. prov. (നനെക്കേ
ണം), വെ. ഇട്ടു MR. planted the vine. — കൊ
ല്ലത്തേ വെ. 1. a fine sort of betel. 2. Bar—
leria prionitis. Rh. — തുളസിവെ. a su—
perior betel—vine = നന്നമ്പറ 530; see ab.

വെറ്റിലച്ചെറുക്കൻ V2. a page.

വെറ്റിലപ്പെട്ടി തുറന്നു വെച്ചു jud.

വെറ്റില നാക്കു the tip of a betel—leaf put on
the right temple or on the top of the head
to chain Laxmi to one's person (superst.).

വെറ്റിലപ്പാട്ടി (പൂക്കച്ച 689) a betel—pouch.

വെറ്റിലപ്പാമ്പു, — മൂൎഖൻ, — ത്തേൾ a veno—
mous insect, often found between betel—
leaves.

വെറ്റി veťťi T. aM. (വെല്ലുക). Victory. വെ.
കൊൾവതിന്നു എന്നു വെന്നി വിളയിന്ന കമ്പക
രുണൻ I shall conquer, said the victorious
K., നമ്മോടു ഒഴിവുതെന്നി മറെറല്ലാം വെ. RC.

വെലി veli, Tdbh. of ബലി Sacrifice, വെ. ക്കളക.

വെലിക്കൽ an altar before temples, consider—
ed as Kšētrapālaka തേവർ ഇരിക്കേ വെ'
ല്ലിനെ തൊഴേണ്ട prov.

വെല്ലം vellam 5. Juice of sugar—cane (ഗുളം),
molasses; coarse sugar വെളുത്ത വെ'വും പൊ
ടിച്ചു Mud. (best kind).

വെല്ലുക velluγa T. M. (Te. to exceed, spread
= വെളി). 1. To overcome അവനെ വെന്നീടു
ക, ദിക്കുകൾ വെന്നുവെന്നു VilvP. എന്നെ വെല്ലു
വോരില്ല CG. — fig. to surpass നീലത്തെ വെ
ന്ന നിറം Bhr. ചില്ലികൾ കാമന്റെ വില്ലെ
വെല്ലുവാൻ വല്ലും VCh. (& വെല് വാൻ) to rival.
2. to kill നൂറ്റിനെ വെന്നിതു CS. slew.

VN. വെല്ലൽ, വെന്നി, വെറ്റി q. v. [V1.

വെല്ലുവിളി challenge to fight; shout of victory

വെല്ലൂത്തി V1. Port. veludo, Velvet വി
ല്ലൂസ്സു.

വെവ്വേറെ vevvēr̀ē (വെറു). Separately, sever—
ally. വെ. വെക്ക apart. കളിയും ചിരിയും ഒ
പ്പരം കഞ്ഞിയും ചോറും വെ. prov. വെ വന്നു
വന്നെത്തും Anj. successively.

വെവ്വേറ്റുവഴി in different ways, variously.

[ 1006 ]
വെശ V1., see വിശ.

വെളഞ്ഞീർ, വെളഞ്ഞിനീർ = മുളഞ്ഞിൽ
Viscous juice as of a jack—fruit. No.

വെളൎപ്പു, see വിള —.

വെളാൽ No. vu. വിളയൽ = കൈപ്പിടിക്കതിർ
A handful of ears 2— 4 = 1 കറ്റ No., 1 ചു
രുട്ടു Palg. (Er̀. വളയൽ).

വെളി veḷi T. M. (Tu. boḷir fr. വെൾ; Te. vela
fr. വെല്ലുക, വേലി). 1. Light, clearness = ഒളി
f. i. ചിലേടത്തു വെളിയുണ്ടാകാശേ, ചിലേടം
കാർമുകിൽ കൊണ്ടു മൂടി KR. 2. open field;
notoriety ഗ്രഢസംസാരം നാട്ടിൽ ഒക്കവേ വെ.
യായാൽ PT. if it be published. 3. outside
വെ. യിൽ പോക to go out, ease nature. രാ
ജ്യത്തിന്നു വെ. യിൽ കളക VyM. to banish.
രാജാവിനെ കോട്ടയിൽ വെളിയിൽ ഇറക്കി
പ്പിടിക്ക Arb. to get him out of. വെളിയിലാക്ക
to put out, release. അറിഞ്ഞ ദോഷം വെളി
യിൽ പറയാതേ VyM. to reveal. 4. Caladium
nymphæiflorum, a wild yam, edible വെളിയും
തല എടുക്കും, വെളീലപ്പുറത്തു വീണ വെള്ളം
പോലേ prov. കള്ളവെ. = മേത്തോന്നി.

വെളിന്താളി (4) the stem of Caladium.

വെളിപ്പാടു (1. 2) an open field; manifesta—
tion, revelation.

വെളിപ്പെടുക (1) to come to light. ഞാൻ വെ'
ട്ടില്ല I did not show myself. നീ എൻ മുന്നൽ
വെ'ന്നിതു RC. you appear.

CV. വെ'ത്തുക. to lay open.

വെളിമ്പറമ്പു, വെളിമ്പ്രദേശം (2) & വെളിയം
B. an open place.

വെളിയത്തു = പള്ളിച്ചാൻ Coch. D.

വെളിയൻ what is outside — വെ. ങ്കല്ലു N. pr.
the sacrifice—rock off Kōṭakal TR. അന്നേ
രം നീ ഇല്ല വെ'ല്ലിന്റെ ചോട്ടിൽ No. vu.
you were not in the world then. — വെളി
യങ്ങോട്ടു N. pr. So. of Ponnāni — വെ. പയറു
Pay. — ദേവസ്വത്തിൽ വെ'ന്മാടം ചുട്ടു TR.

വെളിയാണിക്കരു a borer V1.

വെളിയേ (2. 3) = വെളിയിൽ. [window V1.

വെളിവാതിൽ a door with a window; a

വെളിച്ചം veḷiččam T. M. (വെളി). 1. Light

വെ. ആക to dawn; also = വിളക്കു a lamp, വെ.
കത്തിക്ക. 2. publicity വെ'മേ വന്നിതു CC.
came to light. മോഷ്ടിച്ച ദ്രവ്യം വെ'ത്തു വരാ
തേ TR. അവൻ വെ'ത്തു വന്നില്ല Brhmd. didn't
come forth. ചെമ്മേ വെ'ത്തു വന്നു CG. show
thyself. ഞാൻ വെ'ത്തിടാഞ്ഞിതു AR. Bhg. to
reveal. വേദത്തിൻപൊരുൾ വെ'ത്തുകാട്ടി Bhg.
clearly, openly. വെ'മാക്ക to publish, also വെ'
ത്തിടുക = വെളിപ്പെടുത്തുക.

വെളിച്ചപ്പാടു oracle pronounced by an organ
or medium of the God. വെ. ഉണ്ടായിട്ടു ക
ല്പന ആയതു TR. the oracle decided. ശി
വളനാട്ടമ്മയുടെ വെ. ഉണ്ടായിട്ടു KU.

വെളിച്ചപ്പാടന്മാർ, — ടി a devil's—dancer,
one possessed by Kāḷi.

വെളിച്ചപ്പെടുക 1. to show oneself. വിരഞ്ഞു
വെ'ട്ടാൻ CG. Gods to appear. കാനനദേ
വതമാർ ദീനത പൂണ്ടു വെ'ട്ടാർ; രാഗവാൻ
വേഗവാനായി വെ'ട്ടാൻ CG. 2. to reveal
one's heart, speak out എല്ലാ ഭഗവതിയും
വെ'ട്ടു prov. [freely of. V2.

CV. വെ'ടുത്തുക to cause to appear; to speak

വെളിച്ചിമരം a wood or tree shining at night.

വെളിച്ചിൽ, — ച്ചിങ്ങ a quite young coca—nut,
just coming out (വെച്ചിങ്ങ, മെ —).

വെളിച്ചെണ്ണ lamp—oil = തേങ്ങെണ്ണ; പറമ്പുതോ
റും അരേര ഉറുപ്പിക കണ്ടു വെ. ക്ക് എന്നു
വെച്ചെടുപ്പിച്ചു TR. (an arbitrary tax).

വെളിർ veḷir So. A crane MC. (വെൾ).

വെളിൽ veḷil T. aM. = വെളി, f. i. വെളിൽപ്പെ
ടുത്തു RC 75.

വെളിവു veḷivu M. = വെളിച്ചം, ഒളിവു. 1. Light
വിളക്കിന്റെ വെ. തിണമേൽ വീഴുന്നില്ല jud.
അന്ധന്മാൎക്കു വെ. കൊടുത്തു PP. പകൽ എനി
ക്കു വെ. ഇല്ല prov. പരന്ന വെ'വിങ്കൽ നിരന്നു
കാണാം Bhg. മളകൂടി ഓരിരുളും വെളിവുമില്ലാ
ത്തതു No. = മയൽ; മുഖവെ. a fair & happy face.
മറെഞ്ഞതു വെ'വിൽ വന്നു doc. 2. clearness
പുല്ലു തിന്നു കാടു വെളിവാക്കി PT. an ox. പര
മാൎത്ഥം വെ'വാക്കിച്ചൊല്വൻ, വെ'വിൽ തന്നേ
ചൊല്ലുന്നു KR. I declare openly. വെ'വായി
ബോധിക്കും MR. plainly. 3. B. sobriety, sen—
sibility — വെ. കെട്ട delirious, drunk.

[ 1007 ]
വെളുക്ക veḷukka T. M. Te. (C. biḷ, Tu. boḷ).
1. To dawn, വെ'ക്കുമ്പോൾ (വെളുമ്പം, — പ്പം കാ
ലം vu.). നേരം വെ'ത്താറേ MR. വെളുക്കേ early
V2.; നിലാവെ. the moon to rise. 2. to grow
white, be white ഭംഗിയില്ലല്ലോ വെ'ത്തുള്ളവൎക്കു
Bhg. രോമങ്ങൾ വെ. = നരെക്ക VilvP. നാടു
രാജാവിൻ കീൎത്തിയാൽ വെ. (as by snow).
3. to be washed, clean, bright വസ്ത്രം വെ'ക്കേ
അലക്ക, വെളുത്തലക്കുന്ന രജകൻ KR. കിണ്ടി
വെ. ത്തേച്ചു TP. മംഗല്യം തേച്ചു വെ. ക്കെട്ടി
Onap. വെളുക്കനേ വിളങ്ങും CC. (of metals).

വെളുത്തപക്ഷം the bright fortnight.

വെളുത്തവാവു the full moon.

വെളുത്തീയം = വെള്ളീയം; വെളുത്തുപ്പു etc.

വെളുത്തേടം (3) the washing turf വെ'ത്തവൻ,
— ടൻ the washerman for Brahmans &
temples വെ'ടന്റെ അറ തുറന്നതു പോലേ
prov. (looking white); വെ'ടത്തച്ചി f. V1.

വെളുന്നനേ whitish വെ. മുഴെക്ക Nid.

VN. വെളുപ്പു 1. whiteness, brightness. ഏറ്റം
വെ'ള്ള വെള്ളവസ്ത്രം കൊണ്ടു തറ്റുടുക്ക SiPu.
(meritorious). 2. dawn. 3. sickly pale—
ness; leprosy വെ. വ്യാധി.

CV. വെളുപ്പിക്ക 1. to whiten, brighten ദിക്കു
കൾ വെ'ക്കും കീൎത്തിവാള്യം PT. വിശ്വം
നിജകീർത്തി കൊണ്ടു വെ'ച്ചു Brhmd. പുഞ്ചി
രികൊണ്ടു നെഞ്ചകത്തെ വെ'ക്കുന്നോൻ CG.
2. to wash clothes V1., polish steel; to clean
rice perfectly = അരി വെളുക്കക്കുത്തുക.

വെളുപ്പിക്കുന്നവൻ 1. No. (rare) a washer—
man. So. 2. Palg. a barber in gen.

വെളുമ്പൻ m., — മ്പി f. a white, fair person.

വെളുവെള very white വെ. വിളങ്ങി Si Pu.
പൊടി വെ. അണിഞ്ഞുകൊണ്ടു Nal. വെ.
മിന്നുക.

freq. V. മുഖവും മേലും വെളുവെളുത്തു വ
രുന്ന വ്യാധി a. med. വിശ്വം കീൎത്യാ
വെ'ത്തു ചമഞ്ഞു CC.

VN. വെളുവെളുപ്പു, വെളുവെളിവു Si Pu. (see
ശശിധരൻ).

വെളുതി veḷuδi (loc. fr. വെളി) = വിളിമ്പു q. v.
= Margin, vu. വെളുമ്പു.

വെൾ്ക്ക veḷka T. aM. (& വെക്കം q. v.). To pale,
to be ashamed, afraid വെൾ്ക്കെന്നുപായ്ന്തു RC 81.

വെള്ള veḷḷa T. M. (വെൾ). 1. White color.
വെ. കയറുക to dawn, the moon to rise. വെ.
കീറിക്കൊണ്ടു ഇരിക്ക, വരിക the morning to
dawn. — വെ. ഇടുക, തേക്ക, പൂശുക to white—
wash. — Color of cattle നായ് — 544, ഓടു കറു
ത്ത —, ചങ്കു —, പാൽ —, അരക്കൻ —, ചെ
ന്താമര —. 2. white & clean cloth. വെ. കെട്ടു
ക to dress like a demon. വെ. യും കരിമ്പട
വും വിരിക്ക KU. (in a procession, feast). വെ.
വീശുക to show a flag of truce. വെ. വസ്ത്രം.
3. the outside of timber, sap—wood, opp. കാ
തൽ; what is soft, weak, useless മാംസം വെ.
യും മേദസ്സും VCh. 4. the whites വെ. വാൎച്ച;
also semen. 5. the dried kernel of a cocoa—nut
etc. 6. uncolored truth വെ. യിൽ പറഞ്ഞ
നിൎമ്മല വാക്കു Bhr. (= വെണ്മ). 7. N. pr. m.,
വെ. ക്കോരൻ of Cher̀umars; വെള്ളച്ചി f.

വെള്ളക്കടലാസ്സു 1. blank paper. 2. unstamped
paper.

വെള്ളക്കരു the white of an egg.

വെള്ളക്കല്ലു = വെണ്കല്ലു.

വെള്ളക്കള്ളൻ a disguised thief.

വെള്ളക്കാരൻ 1. a European; euph. arrack വെ'
നും ശിവായും (toddy). 2. see വെള്ളം.

വെള്ളക്കാൽവീശുക to begin to dawn.

വെള്ളക്കുതിര a heavenly horse, VilvP.

വെള്ളക്കൊടി (2) a flag of truce.

വെള്ളടക്ക (unboiled) dried areca = കൊട്ടടക്ക,
opp. വെട്ട —, കളിയടക്ക.

വെള്ളച്ചാഴി Weṭṭ. a small insect (ചാഴി) which
feeds on the milk of corn—ears, preventing
them from filling (വന്നല).

വെള്ളപ്പട്ടു white silk or linen നിലാവാകുന്ന
വെ. മൂടി വിളങ്ങുന്ന രാത്രി KR.

വെള്ളമാനം (1) Palg. (വാനം), വെ'ത്തിൽ V2.
about dawn = വെളുക്കേ.

വെള്ളം veḷḷam 1. Water (വെൾ or = T. Te.
Tu. rising water, inundation, see വെല്ലുക).
വെ'വും തണ്ണീരും prov. വെ. കെട്ടിനില്ക്ക, നി
ൎത്തുക to dam, വെ'ത്തോടൊപ്പം നില്ക്കുക to

[ 1008 ]
sink in water as far as its surface, as ripe
fruits. വെള്ളോട്ടുപട No. Er̀. the last step in a
well resting on the നെല്ലിപ്പടി 580, gen. under
water. വെ'ത്തിൽ എഴുത്തു prov. ലെ. കണക്കേ
പരന്ന പെരുന്പട AR. like a flood or sea.
Kinds: ഉപ്പു—, ഉവർ—, ഇറ—, ഇല—, കൊ
ട്ടു—, ചോല—, മഴ—, പുഴവെ. etc. 2. fluid
വെ. കള horses, bullocks to emit semen
without coitus. 3. a very high number (Te.
vēlu 1000). ഇരിപത്തൊന്നു വെ. പടയുമായി
Bhr. സേനകൾ ലക്ഷവെ. Sk. നിയുതവെ. etc.
സഹസ്രവെ. സേനാവീരർ Sk. = Billion. 4. B.
the 20th lunar asterism.

വെള്ളക്കാരൻ a water—man, fisher.

വെള്ളക്കാറ്റു rain—wind = മഴക്കാറ്റു. Palg.

വെള്ളക്കാൽ a spring at the bottom of a well.

വെള്ളക്കിണ്ടി a drinking pot.

വെള്ളക്കുറവു shallowness. — വെ'റച്ചലും മേലി
ലുണ്ടായ്വരും Sah. drought.

വെള്ളക്കേടു irregular supply of water. വെ.
കൊണ്ടു വിള നഷ്ടം വന്നുപോയി MR. in—
undation.

വെള്ളച്ചോറു rice kept for breakfast; see
വെള്ളപ്പൻനാടു.

വെള്ളത്തക്കം VyM. quarrel about irrigation.

വെള്ളപ്പാട്ടിരിക്കാർ (പാടു) as Palg. people
call themselves, see വെള്ളച്ചോറു, — ായ്മ.

വെള്ളപ്പോള a bubble; a parasitical plant.

വെള്ളപ്രളയം Bhg 12. a deluge.

വെള്ളംകുടി 1. drinking water. 2. a drinking
party, provisions for a journey.

വെള്ളം കുടിക്ക 1. to eat rice (euph.) കുടിക്കുന്ന
വെ'ത്തിന്നു മുടക്കമില്ല I have to eat. കുടിക്കു
ന്ന വെള്ളത്തിൽ ഉണ്ടവർ ഉറക്കുന്നുറക്കത്തും
ഉണ്ടവർ TP. I think of them when eating
or sleeping. Imp. വെ'ച്ചിരിക്ക or ചെല്ലുക
rain—water penetrating fruits. 2. വെ'ച്ചു
മരിച്ചു Bhg. were drowned.

വെള്ളംകൊടുക്ക to water (trees etc.).

വെള്ളന്പച്ച Lycopodium cernuum, Rh.

വെള്ളൻ veḷḷaǹ (വെൾ). A true, honest, pure
man കള്ളൻ എങ്കിലും വെ. എങ്കിലും ഓരാൺ പി

റന്നവനെല്ലോ prov. വെള്ളരേ ഉള്ളു ധരിത്രി
യിൽ RS.

വെള്ളപ്പൻനാടു the district of Pālakādu &
Tenmalapur̀am, where all the 64 Grāmas
had some possessions KU. Anach. (കുനി
ശ്ശേരി). വെ'ട്ടിൽ വെള്ളച്ചോർ ഉണ്ണേണം. —
വെള്ളപ്പാട്ടിരി —, വെള്ളപ്പനാട്ടുകരത്തന്പു
രാൻ or രാജ the Palghat Rāja.

വെള്ളരി 1. clean rice (ഉണങ്ങലരി). വെള്ളി
ത്തളികയിൽ വെ. കിട്ടും Anj. താലത്തിൽ
മേവുന്ന വെ. CG. in heaven. ബാലസ്മിതമാ
യ വെ. CG. fig. 2. a cucumber, Cucumis
sativus. കാട്ടു — Cuc. colocynth., നാട്ടു —
GP 70., മുള്ളൻ — Rh. (= കക്കരി). വെ. യിൽ
കുറുക്കൻ കയറിതു പോലേ prov. വെ. ക്കപ്പ
ഴത്തിൻ കുരുവും കുടലും MM. വെ. ത്തോട്ടം,
— ക്കാടു Weṭṭ. (garden).

വെള്ളാടു T. M. a goat വെ'ട്ടിൻ കൂട്ടം.

വെള്ളാട്ടി T. M. a slave—girl. ബീവിയുടെ വെ.
MR. a concubine, maid—servant; mid—
wife V1.

വെള്ളാട്ടു a solemn dance. വെ. ം തിറയും a
feast of Bhagavati at Koḍungalūr in Kum—
bham (against small—pox).

വെള്ളാന a white elephant വെ. ക്കഴുത്തേറി
TP. (Cochi Rāja). വെള്ളിക്കുംഭം ഓരേഴും
ഓരെട്ടും വെ. ഗളം തന്നിൽ തരുവൻ SG.
(a vow).

വെള്ളായ്മ, (T. — ണ്മ) 1. agriculture വെ. നാ
ണിഭം; Palg. esp. വയൽകൃഷി. 2. Veḷḷāḷas
വെ. കൂറു KU.

വെള്ളായ്മക്കാർ (1) Palg. = കൃഷിക്കാർ.

വെള്ളാരൻകല്ലു quartz, white spar V1. 2.

വെള്ളാവി T. M. steam for bleaching V1., ley.

വെള്ളാളർ T. M. Tamil̤ Sūdras വെ'ളശൂദ്രർ,
ചോഴിയ വെ., പാണ്ടി വെ. conquerors of
Kēraḷa; ൪ നാട്ടിൽ വെ. ഇട പ്രഭുക്കന്മാർ,
൬ വഴി വെ. KU. the 2nd class of Sūdras D.

വെള്ളി veḷḷi T. M. C. (Tu. boḷḷi, Te. veṇḍi).
1. Silver, ഒരു വെ. വടിക്കാരൻ TR. a peon with
silver stick; also a silver coin (No., esp. Cal.
Rs. 1/5). 2. Venus; Friday = ശൂക്രൻ. 3. a

[ 1009 ]
white speck on the eye ഇതുകൊണ്ടു പൂവും
വെ. യും കായവും പോം MM.

വെള്ളിക്കട്ടൻ a snake, cobra de manilha V2.
(Palg. also — ക്കണ്ടൻ).

വെള്ളിക്കമ്പി a silver wire; so വെ. ക്കശവു,
— ക്കാശു, — ത്തകിടു etc.

വെള്ളിക്കാരം borax = പൊൻകാരം.

വെള്ളിക്കുന്തക്കാർ satellites വെ. വീരന്മാർ TP.

വെള്ളിക്കെട്ടു = 3. MM. [Palams).

വെള്ളിക്കോൽ a steel yard (to weigh up to 120

വെള്ളിത്തടിക്കാരൻ an attendant with a silver—
staff.

വെള്ളിപ്പക്ഷി a small crane വെ. കൾ മേലേ
പറക്കുന്നു KR. (S. വലാക).

വെള്ളിപ്പാത്രം, — ക്കുംഭം a silver pot.

വെള്ളിമാമല Himālaya KR.

വെള്ളിയാഴ്ച (2) Friday, when women & cows
must not journey.

(വെൾ): വെള്ളില Mussœnda frondosa, with
white bracts വെള്ളിലയിലക്കണ്ടം a. med. (ചൊ
ണ്ണിച്ചി 394).

വെള്ളിലാവു B. (ഇലവു?) = ചുണ്ണാമ്പുവള്ളി.

വെള്ളിയം T. M. 1. Tin. 2. pewter, also വെ
ള്ളിയീയം.

വെള്ളൂരൻ Sida populifolia.

വെള്ളൂരം a fish, Port, carapaō V2. [KU.

വെള്ളൂർപാടു N. pr. a baron with 3000 Nāyars

വെള്ളെഴുത്തു 1. writing on palm—leaves with—
out inking it വെ. വായിച്ചാൽ ഉള്ളെഴുത്തു
കള്ളെഴുത്തായി പോകും prov. 2. purblind—
ness; esp. far—sightedness on account of age
(near objects indistinct). 3. വെ. കാൽ
So. a post between the wall—plate & beam
of the roof. 4. No. So. the board to fill up
the space between മണ്പലക & മീത്തലേ കു
റുമ്പടി of a native door; No. also a board
running along the wall beneath wooden
ceiling.

വെള്ളൈ & വെള്ളച്ചി N. pr. f.

വെള്ളോടു bell—metal, white copper വെ'ട്ടുകിണ്ടി
TP. വെ. ദൃഷ്ടിപ്രസാദത്തിന്നു നന്നു GP 72.

വെള്ളോല 1. a blank palm—leaf. 2. an un—

stamped palm—leaf വെ. യിൽ എഴുതിയ കാ
ണാധാരം MR. അട്ടിപ്പേറു വെ. ാധാരം jud.
ഉത്തമം വെ. ക്കോപ്പു VyM.

വെള്ളോവരം So. a creeper from the fibres of
which bow—strings are made (പെരുങ്കുരുമ്പ
Sanseviera?, മൂൎവ്വ S.).

വെഴത്തൻ കാവു, — കോട്ട Palg. vu. A snake—
grove = വിഷത്താൻ.

വെഴ് = വെൾ, f.i. വെഴ്മയോടേ നടക്ക Proper—
ly = വെണ്മ. — വെഴ്മീൻ = വെള്ളി 2., V1.

വേകട Vēγaḍa (C. Tu. bēgaḍa tinsel). A mode
of music.

വേകടൻ T. M. a jeweller, youth.

വേക vēγa T. M. (C. Tu. bēyu fr. വെ) &
വേകുക, വേവുക 1. v.n. To burn വേവു
ന്ന പുര prov. പുരം വേകും നേരം, വേകാതു
ള്ളവർ Bhr. നെഞ്ഞു വെന്തില്ല (in burning the
corpse of a wicked person). വീടു വെന്തു പോ
യി vu. അറ വെന്തവിഞ്ഞുതു RC. burnt wholly.
2. to seethe, boil തേങ്ങാ വേവേണം for the
oil. കൽ വെന്തില്ല (with the rice). 3. to be
hot, grow heated, spoil. നെൽകുണ്ട തടിച്ചാൽ
തമ്മിൽ തൊട്ടു തിങ്ങി വെന്തു പോകാതേ ഇരി
ക്കേണ്ടതിനു ഇരിഞ്ഞു കളയുന്നു No. 4. the
heart to burn, boil സന്തതി ഇല്ലാഞ്ഞു വെന്തു
വെന്തു CG. വെന്തു വെന്തഴന്ന ചിന്ത, വേകും
മനസ്സോടേ കണ്ണുനീർ വാൎത്തു Bhr. from grief.
വേദന പൂണ്ടെങ്ങൾ വേകുന്നു CG. അകം വെ
ന്തു വെന്തു Mud. revenge; വേംവഴി hastily
(വേഗം).

VN. വേവു 1. combustion. 2. boiling ഇവ വേ
വു വെച്ചു a. med. 3. heat വേവുറ്റ കാവി
ലും CG. suffocation. വേവെടുക്കുന്നു sultry,
spontaneous ignition, (വെറും) പറമ്പിനു
ഒരു വേവു കഴിയാൻ ഉണ്ടു No. (പുതു മഴ പെ
യ്തിട്ടു) = തണുക്കേണം. വേ. മാറി the lusts
of youth. ചോരി കോരിന വെവോടെൻ
ഉള്ളം തുള്ളുമാറു RC. inward heat, grief,
rage. ഇന്നും ഉണ്ടുള്ളത്തിൽ വേ. പാരം CG.
4. dry rot. വേവുപടി a board to prevent
the decay of beams. [കരം) V1.

വേകുരം, വേവുരം aM. passion, rage (T. വേ

[ 1010 ]
വേവലാധി, വേവിലാതി anxiety, flurry. വേ.
യായിരിക്ക to be in much ado, tremble
from perplexity.

CV. വേവിക്ക 1. v. a. to boil, seethe, cook
മുളകു കൂട്ടി വേ'ച്ചാൽ GP. 2. v. n. freq. to
boil inwardly. വേ'ച്ചാൾ∗ ഒരു തരുണി CC.
was consumed by grief. വൈരം കൊണ്ടു
വേ. V2. ∗(print: സേവിച്ചാൾ).

വേക്കലം N. pr. Becal വേ'ത്തുകോട്ട ൩ ദിവ
സത്തിലിടേ പോകയും ചെയ്യും TR. ബേക്കലം
താലൂക്ക് jud.

വേക്കുക, ച്ചു vēkkuγa 1. So. To hobble,
stagger, reel (വേവു3). 2. No. to separate
rice from its husk (Te. വേയു to throw, വി
ശു, വീശു).

വേഗം vēġam S. (വിജ് trepidation, & വേക
T. M. C.).l. Speed, haste. വേഗമുള്ളവൻ an
express. വേ. ഒവ്വായ്കകൊണ്ടു Bhg. bearers
walking unequally. 2. impetuosity, passion
എനിക്കുള്ള ശോകവേഗങ്ങൾ എല്ലാം KR. 3. adv.
quickly, also S. cases വേഗേന നടക്കുമ്പോൾ
jud., വേഗാൽ Bhg., വരുവൻ വേഗേ തിരിച്ച
യോദ്ധ്യയിൽ KR. = വേഗത്തിൽ; (vu. വെക്കം).

വേഗത quickness, nimbleness.

വേഗവാൻ, വേഗി S. swift; a courier.

വേങ്ങ vēṅṅa T. M. 1. Pterocarpus marsupi—
um or santalinus പൊന്നിറമായ പൂക്കൾ നിറ
ഞ്ഞ വേ. KR. (or Avicennia, Terminalia tomen—
tosa, S. അസനം a good black—wood, Buch.
used for weather—boards, Venetians, etc. Kinds:
കരു — KR4.,. ചെറുവേ. യോടു കൂടി കഷായം
a. med. വേങ്ങക്കാതൽ med. വേങ്ങാക്കറ gum
kino (fr. പ്ലാശു?). 2. a royal tiger വേ. പ്പുലി
B. or വേങ്ങാപ്പുള്ളിയൻ.

വേങ്ങൻ N. pr. m.

വേടൻ vēdaǹ T. M. C. Tu. (വേടു T. Te. to
seek, chase = വേണ്ടു; also C. ബേഡു the top
of a mountain). 1. A hunter, fowler, rude
aboriginal caste വേ. വല ഉൾപ്പെട്ടു KeiN.
വേ. വഴി = കുരൽ നോക്കുക in huntg. വേ.
പാടുക a ceremony in July. കാടകംപുക്കു വേ
ടത്തരുണിമാരോടു വസിക്ക Nal. In KR. = ഗു

ഹൻ, നിഷദൻ, കാട്ടാളൻ. 2. = വേട്ടുവൻ So.
predial slaves for cutting timber, construct—
ing fences, watching crops W. — Other kinds
ചെറുവേ., കരിവേ; fem. വേടത്തി.

വേടയുദ്ധം N. pr. a poem about hunters, VeY.

വേടി f., ധരിക്ക നീ വേടീരൂപം VeY.

വേടു vēḍụ T. So. 1. Cloth for covering vessels,
for filtering V1. 2. No. = വിടുവേർ a root
growing from a branch വേടുകൾ തൂണുകൾ
പോൽ PT. (of പേരാൽ). ആലിനു വേടിറങ്ങി
യ പോലേ prov.

വേടുക So. = മേടുക No. To hammer, beat.

വേട്ട vēṭṭa T. C. Te. M. (Tu. bōṇḍa, വേടൻ).
Hunting, chase വേട്ടെക്കു പോയാൻ CC. പള്ളി
വേ. Bhr. വേ. കോലുക, ആടുക to chase. വേ
ട്ടെക്കു വന്നുള്ള കാട്ടാളർ CG. വേ. കാട്ടുക to
show one's game.

വേട്ടക്കാരൻ a hunter; പക്ഷിവേ. MC. afowler.

വേട്ടവിളി hunter's shout of victory.

വേട്ടാളൻ (hunter?) a wasp, hornet (T. വേട്ടു
വൻ), said to catch insects, imprison them
& hum about their ears till they assume
its shape വേ. പോറ്റിയ പുഴുവേ പോലേ
prov. വേ'നും കീടജാലങ്ങളെ കൂട്ടിലിട്ടടച്ചീ
ടും കണക്കനേ, ആകയാൽ ഒരു ഗുരു വേ.
എനിക്കഹോ Bhg 11. — Also വേട്ടാവളി
യൻ, f. i. ഒരു പ്രാണി വേ'നെ ധ്യാനിച്ചിട്ടു
വേ'നായി മുടിയുന്നു Adw S. V2. (& വേട്ടവഴി
V1.), see വെട്ടവാളാൻ, വെട്ടാവെളിയൻ.

വേട്ടേക്കരുമകൻ, വേട്ടെക്കൊരുമകൻ‍ (വേട്ട
ക്കരുമകൻ AK., വേട്ടക്കാരൻ loc.) N. pr.
a hunting deity, chiefly in Kur̀umbranāḍu,
honored at Calicut for granting the victory
over the Portuguese KU. വേട്ടെക്കൊരു ദേ
വസ്വം N. pr. a temple at Nīlēšvaram. പാ
റയിൽ വേട്ടക്കരുത്തൻ തൈയ്യം TP.; comp.
വെട്ടക്കരിയൻ.

വേട്ടി vēṭṭi T. (S. വേഷ്ടി) The oloth of foreign
Hindus = സോമൻ.

വേട്ടുവൻ vēṭṭuvaǹ T. M. 1. = വേടൻ. 2. a
caste of predial slaves, salt—makers, workers

[ 1011 ]
in stone വേ'ർ പോറ്റിയ നായി prov.; വേ'
ത്തി f. 3. = മകം, the 10th constellation.

വേണം vēṇam (fr. വേണും q. v.) def. V.
It must, ought, is desired. With Inf. പറയായ്ക
വേ. Bhr. — Often contr. ചെയ്യേണം, even
ചപലതകൾ പോണം Ch Vr. must go. രക്ഷി
ച്ചരുളേണമേ Bhr.; (not in prayer അരുൾ
ചെയ്ക വേ. കൃപാനിധേ Si Pu.). hon. എഴു
തുക വേ. TP. ഞാൻ & എനിക്കു പോകേണം
I ought, I want to go. അവൎക്കു മണ്ടേണം CG.
they want to run (but ought not). Many ellipses
(of ആക, ചെയ്ക etc.) ഈ കാൎയ്യത്തിന്ന് ഏതു
പ്രകാരം വേ. TR. നല്ലവന വേണം VCh. നീ
ഒരു കാൎയ്യം വേണം Bhr. ഇന്നു നീ ഒന്നു വേ.
Nal. വരുവാനുള്ള ഹേതുവെന്തെന്നു വേണമ
ല്ലോ KU. (ചൊല്ല —). Often with both Ad—
verbials: തന്നിട്ടു വേ. കൊടുപ്പാൻ TR. I must
receive in order to give. രണംകൊണ്ടു വേ.
രാജ്യം ലഭിപ്പാൻ ChVr. കുളിച്ചിട്ടു വേ. ഉണ്മാൻ,
നീർ കാച്ചി വേണം കുടിപ്പാൻ a. med. നി
ന്നു വേ. കേൾ്പാൻ Bhg. stand to hear! Also
with either AdV1. പലരുമാകിലോ ചെറ്റു നി
രൂപിച്ചു വേ. എനിക്കു Bhr. (viz. ere I act). തി
കഞ്ഞവനേ വേ. കാൎയ്യസ്ഥനാക്കി വെക്കുവാൻ
VCh. — With Dat. for 2d. AdV1. രഹസ്യമായി
വേണം പറവതിന്നു Mud. സമ്മതികേടിന്നു വീ
ടകം പുക്കു വേ. CG.

വേണാടു Vēṇāḍụ T. M. (വേൺ T. = വേൾ
desire; or from വെൺ white?). N. pr. 17th
district of Kērala, & 1 of the 12 districts of
low Tamil̤ വേ'ട്ടുകരെക്ക് എഴുന്നെള്ളി TR.
went to Travancore; also കുഡുംബം വേണനാ
ട്ടുകാർ ആക TR. — വേണാടടികൾ the king
of Trav. (തൃപ്പാസ്വരൂപം) with 130,000 or
350,000 Nāyars KU.

വേണാർവള്ളി? Zanonia Indica, Rh.

വേണി vēni S. (വേ. to weave?). Braided or
twisted hair ചിക്കിയ തലമുടി, f. i. മേളമിയ
ന്നൊരു വേ. — In Cpds. നീലക്കാൎവേണിമാർ
CG. പൂവേ. etc.

വേണു Vēṇn S. (=വേഴം). 1. Bamboo, reed
വേ. തമ്മിൽ ഉരസീട്ടുണ്ടാം അഗ്നി Bhg. 2. a

flute വേ. ഗാനം ചെയ്തു Bhg. വേ. പ്രയോഗ
ങ്ങൾ Nal. വേ. നാദം, വേ. സ്വരം CG. വേ
ണൂൽഘോഷം CC.

വേൺ vēṇ 5. (desire & necessity = വേൾ,
വേടൻ, Tu. bōḍu, C. bēku = വേൾ്ക്കു). part. വേ
ണുന്ന, വേണുന്നതു CG. necessary, സ്വാമിക്കു
വേണുന്നോർ ആരുമില്ലെന്നോളം CG.

def. V. chiefly in the following forms:

I. വേണ്ട 1. Inf. വേ. ത്തക്ക V1. useful,
near & dear; so തനിക്കു വേണ്ടപ്പെട്ടവർ KU.
ഈ സ്വരൂപത്തിങ്കൽ വേ. പ്പെട്ട ആളുകൾ
faithful Lords. ഞങ്ങളേ ജാതിയിൽ വേ. പ്പെട്ട
ആളുകളേ മുമ്പിൽനിന്നു TR. before head—men
(Mpl.). 2. adj. part. (= വേണ്ടുവ) വേണ്ട
വരം തന്നു Bhg. വേ. യാൾ a person required.
ഏടുക്കേണ്ട ലക്ഷണങ്ങൾ KU. കൎമ്മങ്ങൾ വേ
ണ്ടവർ Sah. (ellipsis of ചെയ്ക) who ought to
sacrifice. — പട്ടിണി വേണ്ടതെല്ലാൎക്കും ഉണ്ടായ്വ
രും Sah. അരി ഏതാകുന്നു വേണ്ടതു? നിങ്ങൾ്ക്കു
വേണ്ടതൊക്കയും vu. എന്തു നാം വേണ്ടതു Bhr.
വേ. തു തങ്ങളിൽ ചെയ്താലും let them do to
each other what they please. അൎത്ഥവും വേ.
തു സിദ്ധിച്ചീടും BR. the desired riches. അതേ
തവ വേണ്ടതുള്ളു Anj. thy duty; the right (opp.
വേണ്ടാത്തതു wrong) Bhg.

വേണ്ടതില്ല is of no consequence, does not
matter (വേണ്ടുവതില്ല KU. & വേണ്ടില്ല V1.)
അതിന്നു വേ. vu. വേ. അതുകൊണ്ടു Mud.
never mind. Treated adverbially മൂന്നുരു
ചോദിച്ചതിന്നവൻ മിണ്ടാതിരിക്കിൽ ആരെ
ങ്കിലും വേ. കൊന്നീടേണം VetC. അവന്ന്
അല്പം വേ. he is pretty well, (also = is pretty
well off). Also polite request അയച്ചാലും വേ.
TR. it might be well to send; or question
(വെച്ചാൽ) വെണ്ടതില്ലേ vu. do you approve
of (my putting) it (down)? —Tho opp. അ
തിന്നു വേണ്ടതിപ്പോൾ Vil. that's now the
chief thing.

II. വേണ്ട Neg. V. treated like വേണം
q. v., അന്നം വേ. Sk. ഊണു വേ. a.med. want
of appetite. ചെയ്യേണ്ട, പോണ്ട TR. must not,
need not. വേണ്ടെടോ Bhg., വേണ്ടെല്ലോ TR.

[ 1012 ]
but also വേണ്ടാ RC). എന്നു വേ. not only that,
and what is of more consequence. നിന്നെ എ
നിക്കു വേ. I don't want you. മറെറാരു ഗോ
വിനെ വേ. നമുക്കു Bhg. കണ്ഠനാം ഭൂപാലനെ
ആർക്കുമേ വേ. VCh. With ellipsis of verb നീ
പൊന്നെഴുത്തൻ ചേല വേ. CG. rather don't
put on. രാജാവു ബ്രാഹ്മണരോടു ചോദ്യം വേ.
KU. ഞാൻ വേ. എന്നു കല്പിപ്പാൻ TR. to cast me
off, എനിക്ക് അവളെ വേ. vu. I divorce her.

വേണ്ടാതു part. not required ആൎക്കും വേ'താ
യ്വരും PT. disliked by all. നിന്നുടെ നാമം
ഒന്നു വേണ്ടാതേ ജപിക്കിലും വന്നീടും പാ
പനാശം Bhg. unintentionally. വേണ്ടാത
ചോറ്റിന്നു കൈ താഴ്ത്തി TP. refused to eat
any more. — വേണ്ടതു ചൊല്ലായ്കിലും വേ
ണ്ടാത്തതുരെക്കിലും രണ്ടെന്നാകിലും പാപം
വരും Bhg. what ought not to be, wrong. —
വേണ്ടാത്തവൻ also an enemy, disliked. V1.

വേണ്ടാതവനം, (vu. — സനം) wrong, wickedness.
നാട്ടിൽ വേ. കാണിച്ചു TR. committed out—
rages. വേ'ത്തിന്നു കോപ്പിട്ടു വന്നു PT. with
inimical intentions, maliciously.

വേണ്ടാത്തരം So. id.

വേണ്ടായ്ക needlessness; hatred V1.

വേണ്ടായ്മ id. ഭക്ഷണം വേ. med. want of
appetite (also വേണ്ടില്ലായ്ക).

വേണ്ടി 1. past t. also of v. a. with Acc.
മറ്റുള്ളവരിൽ വെച്ചു മുറ്റും ഇവൻ എന്നെ വേ
ണ്ടീതിപ്പോൾ CG. has chosen me; esp. with
ഇല്ല, as അന്നവും നറുമ്പാലും ഒന്നുമേ വേണ്ടീതി
ല്ല Bhr. had no appetite. പിരിഞ്ഞൊരു പൈത
ങ്ങളെയും വേണ്ടീല്ല cows did not yearn after
their calves (bad omen), വേണ്ടീലെനിക്കിനി
യുദ്ധവും രാജ്യവും വേ. ഭൂമിയിൽ വാഴ്കയും Bhr.
I don't want. കൊന്നതു വേണ്ടീല്ല CG. was not
needed, not right. 2. adv. പോവാൻ വേണ്ടി
in order to go. രാമനു വേ. കാൎയ്യം പറവാൻ
TR. for R., in his stead. അമാത്യനു വേ. ഗമി
ക്ക Mud.; also വേണ്ടീട്ടു Vl. അറിയേണ്ടീട്ടത്രേ
CatR. [ണ്ടുന്ന.

വേണ്ടിക, see വേണ്ടുക; വേണ്ടിയ part. = വേ

വേണ്ടിയിരിക്ക 1. to be necessary ചതിക്കേണ്ടീ

രുന്നില്ല SiPu. you ought not to have, need—
ed not. Often in polite request നമുക്കു തരു
വാറാക വേ'ക്കുന്നു, തരിക വേ'ക്കുന്നു TR.
2. to pray വളരരേ വേ'ക്കുന്നു TR.

വേണ്ടിവരിക to become necessary.

വേണ്ടു 2nd fut. (= വേണം). 1. Must ഒന്നു
ണ്ടു വേ.; എന്തുപായം വേ., എങ്ങനേ വേ., എ
ന്തു വേണ്ടു? വേൾക്ക നീ വേണ്ടതു Bhr. ആ
അവസ്ഥെക്കു ഏതു പ്രകാരം വേ., ഇനി ഏതു
പ്രകാരം വേ. TR. what is to be done? അതി
ങ്ങത്രേ വേ. KU. must be given to me. ഞാൻ
എന്തു വേ. TP. (ellipt.). അവനെക്കൊണ്ടെന്തു
വേ. PP. what with him?—Often with ഏ as
എന്നതേ വേ. or ചത്തു പോയെന്നേ വേ. PT.
sad to say, wonderful to say! എന്റെ കൎമ്മം
എന്നതേ വേ. SiPu. എന്നു പറകയേ വേ. TR.
I can only say. 2. request, prayer കേൾ്ക്കേ
വേ. Bhr. hear, I pray, തങ്ങൾ സൌഖ്യത്തോട്
ഇരിക്കവേ. TR. may you be happy.

വേണ്ടുന്നു pres. (rare) എവ്വണ്ണം ഞാൻ ധ്യാനി
ക്കേണ്ടുന്നു VilvP. എന്തു ഞാൻ ചെയ്യേണ്ടു
ന്നു PT. നാം ഇന്നു ചൊല്ലേണ്ടുന്നു CG. അവ
ൾക്കു വേണ്ടുന്നെന കൊടുത്തു TR. (എന)
her maintenance.

adj. part. എന്തു നിനക്ക് എന്നാൽ വേണ്ടു
ന്നതു Bhr. ഇജ്ജനത്തെക്കൊണ്ടു വേ'ന്ന
നേരത്തു Nal. when you want me for
something, അങ്ങു വേ'ന്നതു ചെയ്ക Bhr.
do with it as you like.

വേണ്ടുക VN. (& — ണ്ടിക) 1. being necessary
2. friendship പടെച്ചവൻ വേ. വെച്ചു എ
ങ്കിൽ നോക്കിക്കൊള്ളാം Ti. favour, help,
fitness. — വേ. ക്കാരൻ V1. a friend.

വേണ്ടുകിൽ 2nd Cond. ൦രംവണ്ണം ഉള്ള വസ്തു
സാധിക്കേണ്ടുകിൽ Mud.; contr. അറിയേ
ണ്ടിൽ KeiN. = വേണം എങ്കിൽ. [etc.

വേണ്ടുവാൻ 2nd adv., കഴിക്കേണ്ടുവാൻ VilvP.

വേണ്ടും 1. aM. fut. = വേണം RC. 2. adj.
part. fut. വേണ്ടുമ്പോൾ തരാം whenever
required. കാൎയ്യങ്ങൾ വേ. വണ്ണമാക്കിത്തരേ
ണം TR. make proper arrangements; well,
richly, satisfactorily, also വേ. പ്രകാരം,

[ 1013 ]
പോലേ, വേണ്ടുവോളം. — n. വേണ്ടുതെന്തെ
ന്നാൽ മോക്ഷം ജന്മികൾ്ക്കുണ്ടാകേണം Bhg.;
also ൧൮ന്നിന്റെ വൎഗ്ഗം വേണ്ടുവത് എ
ന്നിരിക്കുമ്പോൾ Gan. suppose the square
of 123 be wanted. (Mud. often വേണ്ട്വതു,
ചെയ്യേണ്ട്വതു). കാണേണ്ടുവോന്നതു Bhr.
worth seeing. — pl. m. വേണ്ടുവോൎക്കുതകാം ChVr.

CV. വേണ്ടിക്ക 1. to make necessary കൊടുക്കേ
ണ്ടിക്കിൽ TR. = വേണ്ടുകിൽ. എന്നെ ഇന്നു
നിങ്ങൾക്കു വേണ്ടിക്കിൽ TP. if you will
marry me. 2. (whence മേടിക്ക) to pro—
cure, acquire സ്യമന്തകം പൂൎവ്വജനോടു വേ'
ച്ചു CC. got. അതവർ വേ'ച്ചുടൻ പോവാൻ
തുനിഞ്ഞു, കാഴ്ച എല്ലാം വേ'ച്ചു KR. accepted.

വേതനം vēδanam S. (=വൎത്തനം?). Hire,
wages; livelihood.

വേതസം vēδasam S. (L. vitis). Rattan ഹ
വിസ്സെടുത്തു വേതസശാഖതന്നിൽ ഹോമവും
ചെയ്തു KR.

വേതാളം vēδāḷam S. A spirit haunting ceme—
teries (അവേതം?), a ghost പ്രേതപിശാചവേ
താളഗണങ്ങളും Bhg. — വേതാളത്വം ഗമിക്ക
to be ohanged into a ghost. — also വേ'പിശാ
ചി f. in a കളപ്പാട്ടു.

വേതാളചരിതം, വേ'കഥ, വേ'പഞ്ചവിംശതി
N. pr. a collection of stories VetC.

വേതിക്ക T. aM. (=ഭേദിക്ക). To transmute
metals, mix ingredients V1.

വേതു vēδu T. M. (വെ, വേക). 1. What is
hot വേതുവെള്ളം. 2. sudorific vapour, boiling
leaves for washing, വേതെടുക്ക to foment V2.
വേതുകൊൾ്ക (തകര 416), വേതു വെക്ക to ap—
ply medicinal bags against വാതം, വീക്കം etc.
3. a tree the leaves of which are thus used by
women lying in, B.

വേതാട്ടം So. bathing. വേതാട്ടുകുഴി a hole for
women's bathing water.

വേതാണ്ഡം (T. C. വേതണ്ടം) only in Peninsular
S. an elephant ("bather"). [a sage.

വേത്താവു vēttāvụ S. (വിദ്). He who knows;

വേത്തുടം So., Weṭṭ. vu. = വീഴ്ത്തു Watering fields

with a boat—like bailing shovel suspended from
a tripod വേ. തേക്കു; see തൊടുപ്പു, 3,489.

വേത്രം vētram S. (വീ to drive; വേതസം).
Cane, rattan; a staff മാഗധർ എടുത്തു വേ'വും
നടിച്ചു ഭാഗവവും KR 3.

വേദം vēďam S. (വിദ്). 1. Knowledge, science
ധനുൎവേ. etc. 2. revelation, chiefly the 4
ancient scriptures ഋഗ്യജൂസ്സാമാഥൎവ്വണങ്ങൾ.
In Mal. are വേ. ഉള്ള ബ്രാഹ്മണരും & വേ.
ഇല്ലാത്ത ബ്രാ. Anach. വേ. ചൊല്ക, ഓതുക to
recite. — പൂൎവ്വപക്ഷമാം വേ. contains: കൎമ്മ
കാണ്ഡം, ഉപാസനകാ., ജ്ഞാനകാ. Bhg. അ
ഞ്ചാമതൊരു വേ. = Bhāratam, Bhr. (ഉപവേ.
secondary = ധനുർ —, ഗന്ധൎവ്വ — Music, ആ
യുർ — Physic, അൎത്ഥം — Commentary). 3. re—
ligion; Islam is generally recognized as നാ
ലാം വേ. (as the Koran followed upon the law,
the Psalms & the Gospel; or after heathenism,
Judaism, Christianity മൂന്നാം വേ. Mpl.) വേ.
നാലെന്നുണ്ടല്ലോ Mpl. po. സത്യവേ. the true reli—
gion (Christianity).

വേദകലഹം (3) a religious war or quarrel.

വേദക്കാമ്പു the essence of Scripture = Kṛšṇa
വേ'മ്പേ. Anj.; also വേദക്കാതൽ.

വേദക്കാരൻ a Mussulman, Christian പെരു
മാൾ വേ'രെ കപ്പലിന്നു കരെക്ക് എത്തിച്ചു
KU.

വേദഘോഷങ്ങൾ KR. recitation of holy texts,
(muttered വേദജപം).

വേദജ്ഞോത്തമന്മാർ AR. Vēda—Doctors; D. D.
= വേദപാരഗന്മാർ. [V2.

വേദത്യാഗം apostasy; വേദഭ്രശഷ്ടൻ an apostate

വേദന 1. perception, sensation. 2. pain തല
വേദന etc.; കൈവേ. പ്പെടുക prov. വേദ
ഘോഷങ്ങൾ കേട്ടു വേ. പ്പെട്ടു മണ്ടി Nal. കു
ടിയാന്മാൎക്കു വേ. കൂടാതേ without molesting.
കടിയാന്മാരോടു നികിതി വാങ്ങേണം എങ്കി
ൽ പല വിധത്തിൽ അവരെ വേ. പ്പെടുക്ക
യും മുട്ടിക്കയും ചെയ്യാതേ കഴികയില്ല TR.
കുമ്പഞ്ഞി കല്പിച്ചു നമ്മെ വേ. പ്പെടുത്തുകയി
ല്ല nothing the H. C. orders can hurt me.
3. interest. അവനു വേ. ഇല്ല he does not
trouble himself about it.

[ 1014 ]
വേദനം making known. നാഥനോടു വേ. ചെ
യ്തു AR. informed.

വേദനമുഖം (2) കാണിക്കാതേ vu. behaved
stoically.

വേദനായകൻ God, Brahma വേ'നായ വേധാ
വു Bhr.

വേദനീയം Bhg. = വേദ്യം knowable.

വേദപാരഗൻ thoroughly versed in the Vēdas.

വേദംകള്ളൻ (abusing Christians). [abuse).

വേദം കേട്ടവൻ a Christian, (— കെട്ടവൻ

വേദമന്ത്രം = ഓങ്കാരം; വേദമാതാ = ഗായത്രി.

വേദവാദം scriptural discussion വേ'ദാനന്ദനാ
യി Bhg. — വേദവാദികൾ വാക്യം അസത്യ
മാകയില്ല Bhr. Vēdabrahmans'. വേ'ദികളാ
യ മുനികൾ GnP. (vu. വേദാതി a master of
Hindu law V1.).

വേദവിൽ = വേദജ്ഞൻ, pl. വേ'ത്തുകൾ GnP.

വേദവിധി scriptural decision വേ. യാം ധൎമ്മ
ത്തെ മാനിക്ക Bhr.; also വേദവിഹിതം.

വേദവിരുദ്ധം, — വിരോധം heresy.

വേദവ്യാസൻ the arranger of the Vēdas, Bhg.

വേദശാസ്ത്രം 1. both scripture & science വേ.
ഉച്ചത്തിൽ ഘോഷിക്കുന്നു Bhg. 2. theology,
also വേദസാരം, വേദസിദ്ധാന്തം.

വേദാദി Om.

വേദാംഗം subsidiary Vēda—science (6: ശിക്ഷ
pronunciation, കല്പം formulæ, വ്യാകരണം,
ഛന്ദസ്സ്, ജ്യോതിഷം, നിരുക്തി), esp. sy—
nonymic & metric വേദാംഗസ്കന്ധഭേദോ
പാംഗശാഖാദികളും Bhr.

വേദാചിയാർ KU. (& ആഴിയാർ, fr. ഹാജി)
the Muhammedan teacher that converted
Chēramāǹ.

വേദാന്തം (an Upanišad) the aim & completion
of the Vēdas, pantheism esp. as thought by
the Adwaitas = ആത്മജ്ഞാനം. God is വേ
ദാന്തവേദ്യൻ Bhg. — വേദാന്തദൎശനം a Vē—
dantic treatise VedD. — വേദാന്തക്കാരൻ,
വേദാന്തി an adherent of this system.

വേദാമ്പർ Muhammed (Mpl., prh. P. pai—
ghāmbar, prophet).

വേദാൎത്ഥം 1. the meaning & scope of the

scriptures മായാമോഹിതധീകൾ വേദങ്ങൾ
ഓരോ തരം ഭേദിച്ചു തൎക്കിച്ചിട്ടും വേദവിഭൂ
മാൽ പാഷണ്ഡികളായി വൎത്തിച്ചിട്ടും വേദ
മാൎഗ്ഗങ്ങളായ ധൎമ്മത്തെ വിരോധിച്ചു വാദിച്ചു
വേ'ത്തെ ഗ്രഹിയാതുഴലുന്നു Bhg 11. — വേ
ദാൎത്ഥജ്ഞൻ an expounder. 2. aiming at
scripture വേദാൎത്ഥനായ കൌശികൻ KR.

വേദി 1. knowing നാനാകഥാസാരവേ. SiPu.
സൎവ്വവേദിത്വം universal knowledge. ഋ
ഗ്വേദി Bhr. സാമവേദികൾ KR. Brah—
mans learned in R. or S. Vēda. 2. an altar,
a raised square terrace, യജ്ഞവേ.; Kṛšṇa's
chest is compared to a അഞ്ജനവേ. CG.
വേ. മദ്ധ്യേ കത്തുന്നോരഗ്നി Bhr.

വേദിക = വേദി 2., f. i. ആലിന്നു വേ. Sah. a
fig—tree ought to have a തറ.

denV.വേദിക്ക to know വേദിച്ചതില്ലവൻ വസ്തു
ത ഒന്നുമേ VetC. വേദിച്ചു കൊൾവിന് Bhg.
— part. മേദിനിയാൽ ഇതു വേദിതനായി‍
CG. informed thereof by Tellus. നൽവേ
ദിതരായുള്ള മംഗലദൈവതം CG. (= വേദി
യർ?).

വേദിയൻ = വേദി l. a Vēdabrahman (opp. the
1/2 & 3/4 Brahmans). വേ'രെക്കൊണ്ടു വേദം
ജപിപ്പിച്ചു SG. വേ'ന്മാൎക്കു സല്ക്കരിച്ചു SiPu.
വേ'ർ മംഗലകൎമ്മം ആരംഭിച്ചാർ CG.

വേദോക്തം declared by scripture, വേ. പോ
ലേ ചെയ്തു, വേ'വിധി പോലേ Bhg.

വേദ്യം l. to be known ആരാലും വേ. അല്ല DM.
ആദ്യവാക്യങ്ങൾ കൊണ്ടു നീ വേദ്യൻ CG.
വിദ്യാവേദ്യായ നമ:, വേദവേദാംഗവേദാ
ന്തവേദ്യൻ Bhr. 2. known എഴുതി അയ
ച്ചതു ചിത്തത്തിൽ വേദ്യമായിരിക്കുമല്ലോ TR.
(hon. = മനസ്സിലാക). വേദാദിവേ'ങ്ങൾ പഠി
ച്ചു ൧൮ട്ടും VilvP. the sciences.

വേധകൻ vēdhaγaǹ S. (വ്യധ്). Piercing,
a perforator മുത്തുകൾ കടയും വേ'ർ KR.

വേധനം (വ്യധ്) perforation, also വേധ (കൎണ്ണ
വേധാദി VilvP.) — വേധിതം pierced.

വേധാ (വിധ് Ved. pious) the Creator, Brahma
(as if = വിധാതാ), വേ. വു തിരുമുടി നാലിലും
Bhg. വേ. വിൻ ലോകേ ചെന്നു KR.

[ 1015 ]
വേനൽ vēnal (വെ), T. M. (&—നിൽ). Heat,
hot season ൬ മാസം വേ. വെളിച്ചവും കല്പിച്ചു
KU. ഒരു വേനല്ക്ക് ഒരു മഴ prov. summer.
അതിനു വേനലും വൎഷവും ഒരു കുറവില്ല always
the same. വേനല്ക്കു വെള്ളമില്ലാത്ത സ്ഥലം, വേ
നലാൽ ഉണ്ടാതൊരു പീഡ Brhmd. drought.
വേ. നടുവത്തിടിക്കനൽ RC. വേ. ഓടിപ്പോയി
Palg. = വക്കി 899.

വേനൽച്ചേരി So. a shed. B.

വേന (ൽ) പ്പച്ച Heliotropium Ind. Rh.

വേന(ൽ)പ്പഞ്ച a summer—field വേ. യുടെ ഫല
ങ്ങൾ MC 57.

വേൻ vēǹ B. A false balance. (P. bē—mān, dis—
honorable?).

വേന്തൻ vēndaǹ T. aM. A king തിറമുള്ള വേ'
ർ, വേന്തർ കോൻ Rāma RC. മഹാവേ. പൂന്തു
റക്കോൻ Mpl. song.

വേന്തു id., വേന്തിരൻ, വേന്തരൻ a very veno—
mous snake; (T. വേന്തൻ = വ്യാഴൻ).

വേപനം vēbanam S. (വിപ്, L. vibro). Wav—
ing, trembling; also വേപത്തെ പൂണ്ടുള്ള ഗോ
പിമാർ CG.

വേപഥു tremor വേ. പൂണ്ടു, വികാരത്താൽ വേ.
ശരീരനായി Bhr. വേ. ഗാത്രനായി AR.
trembling all over.

denV. വേപിക്ക to tremble വേ'ച്ച മെയ്യുമായി
CG. വേ'ച്ച വില്ലു Bhr.

വേപ്പൽ So. staggering, reeling. B.

വേപ്പു vēppu̥ (obl. case of വേമ്പു). The Neem
tree, Melia azadirachta, vu. ആൎയ്യവേ. Kinds:
കരി — GP 63. (Bergera Kœnigii, also കറി —
& കൃഷ്ണനിംബ), കൈ — Sk., നില — Gentiana
chirayita, മല — etc. Parts: വേപ്പിങ്കരു Mar—
gosa seed. വേപ്പിന്തോൽ, വേപ്പില (വേപ്പില
ക്കട്ടി a kind of കറി), അത്യുഷ്ണമല്ലോ വേപ്പെ
ണ്ണ GP. med. febrifuge.

വേമം vēmam S. & വേമാ (വാ) A loom.

വേമ്പു vēmbụ T. M. (bēvu C. Tu., vēmu Te.).
Melia azedarach, prov. for heat (വെ) & bitter—
ness മാവിനെ കളഞ്ഞു... വേമ്പിനെ വളൎത്തി
പാലാൽ നനച്ചു നിത്യവും മധുരമാമോ KR.;
comm. വേപ്പു q. v.

വേമ്പാട So. a creeper with med. bark.

വേയം Tdbh. of വ്യയം (opp. ആയം).

I. വേർ vēr 5. (വെരു C. Te. stretching out,
√ വിർ). 1. A root വേ. കിഴിഞ്ഞു prov. (&
ഇറങ്ങുക). താഴോട്ടു പോയ വേ. the tap—root.
വടക്കോട്ടു പോയ വേ. (preferred for mod. use).
വേർ അറുത്താൽ കാതറുക്കും prov. a cocoa—nut
tree well dug round will yield so much that
the produce converted into ear—rings would
tear the ear—lobe. പാപത്തെ വേരറപ്പോക്കു
വാൻ CG. to eradicate. കശ്മലത്തെ വേരറുക്ക
Anj. to root up. ദാരിദ്യ്രദോഷങ്ങളെ വേരറു
ത്തു; മംഗലം വേരറ്റ പാപി കംസൻ CG. un—
lucky. വേ. പായുക, ഓടുക to spread. വേ.
പാകി നിന്നൊരു വേഴ്ച CG. well rooted. വേ.
ഇടുക, പിടിക്ക, ഊണുക to take root. വേ.
മിടുക്കാക well rooted. 2. origin, cause അ
വൻ ഇതിന്നു വേ. vu. വംശം വേരോടേ നശി
ക്കും AR. വേരോടു കൂടിപ്പറിഞ്ഞു സന്താനം Bhg.
എങ്ങൾ മാനസം വേരോടേ മന്ദഹാസം പെ
യ്തങ്ങുകൊണ്ടാൻ CG. gained our hearts entire—
ly. പോന്ന സംഗതിയുടെ വേർ സംക്ഷേപിച്ച
റിയിക്കാം doc. the real ground of our coming.

വേരമ്പിപിലാവു (or പേ —) the tree under
which Tāmūri reviewed his Nāyars വേ'ാ
ക്കീഴ്, ഗണപതിയുടെ നിത്യസാന്നിദ്ധ്യമു
ള്ള വേ'ാക്കൽ KU.

II. വേർ = വിയർ T. M. Sweat.

വേൎക്കുരു V1. a sudorific; heat—pimples. — വേ
ൎക്ക Asht. = സ്വേദം.

III. വേർ = വേറു Separation.

വേർതിരിക (also വേറു —) to be put asunder,
chosen. — v. a. വേ'ച്ചു വെക്ക to select for
an office. വാഗൎത്ഥം വേ'ച്ചരുൾ ചെയ്ക Bhg.
to expound.

വേർപാടു (& — വാടു) separation, disunion വി
ഷയമനസ്സുകൾ തന്നുടെ വേ. Bhg 11. — വേ'
ടാക, — ാക്ക to disunite. — നിന്നെ വേർ
പെട്ടാൽ Bhg. if separated from thee. വൃദ്ധ
തയോടു നേത്രങ്ങൾ വേ'ട്ടു AR. lost his eyes.
തന്നുടെ ജീവനോടു വേ'ട്ടു വീണാൻ Brhmd.
— v. a. വേ'ടുക്ക to sever, ഋണത്തിൽനിന്നു

[ 1016 ]
Bhr. to free. പാശം Bhg. നിലത്തിങ്കന്നു
വേ'ടുത്തു Mad. removed; also വേർപെടു
ത്തുക mod. [miss.

വേർപിരിക to part; വേ'ക്ക to remove, dis

വേർവിടുക to be loosened from മായയോടു
വേ'ട്ടിരിക്ക KeiN. എന്നെ വേ'ന്നില്ല SiPu.
to leave. താൻ ചെയ്ത കൎമ്മങ്ങൾ തന്നോടു വേ
ടാ AR. — v. a. വിഷയങ്ങളിൽനിന്നു മാന
സം വേർവിടുക്ക Bhg. to free. ശൃംഖല വേ'
ത്താൻ CC. unchained him. രാഗദ്വേഷാദി
കളേ വേ'ത്തവൻ, കുമാരിയിൽ മാനസം
വേ'പ്പാൻ കഴിവില്ലാഞ്ഞു VetC. ഗുണദോഷ
ങ്ങളെ വേ'ക്ക Nal. to treat distinctly, keep
asunder.

വേറു vēr̀ụ T. M. Te. C. (Tu. bēte fr. വെറു).
1. Separation, difference ഞങ്ങൾക്കു വേറില്ല
നിങ്ങൾ ഇരിവരും Bhr. (= ഭേദം) equally dear.
2. different, വേറൊരുത്തൻ another (gen. dis—
tinct from മറ്റു). വേറൊന്നായ്വന്നു മുഖങ്ങൾ
എല്ലാം CG. altered, as by disappointment.

വേറാക to be separated വേരോടു വേറായ ശാ
ഖി CG. തങ്ങളിൽ വേറാം Bhr. ദു:ഖം വേ
റായി CG. vanished.

വേറാക്കുക 1. to separate മാനസത്തിൽനിന്നു
ദോഷങ്ങളെ ChR. പാലു വേ'ക്കി ഭുജിക്കും
Nal. (swan) drinks milk & leaves the water
mixed with it. 2. to change = വേറൊ
ന്നാക്ക.

വേറിടുക to dissever, be severed ബന്ധം വേ'ട്ടു
കൂടാ Bhr. പുത്രമിത്രാദിജനങ്ങളെ വേ'ട്ടു പാ
ൎക്ക Sk. aloof from. ആധി വേ'ട്ടു വസിക്ക AR.
നീതിയെ വേ'ട്ടു CG. without. പ്രവൃത്തിക്കു
വേറിട്ട് ആളേ ആക്കി TR. other (= വേറേ).
— v. a. ഇവനെ ഉയിരോടു വേറിടുപ്പുതു RC.
let me kill him!

വേറുകൂറു separation, partiality. B.

വേറുതിരിക (see വേർ III.) to be separated,
sorted, chosen V1.

വേറുപാടു (& വേർപ q. v.) separation, absence
വേ. ഒത്തു വേദന പൂണ്ടു CG. = വിയോ
ഗം. — പാപങ്ങളോടു വേറുപെട്ടേൻ VilvP.
parted from. — ആബാധയോടു വേറുപെ
ടുത്താൽ Gan. if severed from half the base.

വേറുവിടുക (& വേർവി. q. v.) AR.

വേറേ 1. separately, distinctly (= പൃഥൿ). വേ.
വെക്ക to lay apart, cook separately. വേ.
വിളിച്ചു Bhg. called aside. എന്നുടെ മിഴാ
വോശ വേ. മുഴങ്ങുന്നു Pay. sounds different—
ly. വേ. പാൎക്ക, വസിക്ക etc. വേ. പകുക്കരു
തു SiPu. 2. something else കുമ്പഞ്ഞി ആ
ശ്രയമല്ലാതേ വേ. വിശ്വസിച്ചിട്ടും ഇല്ല TR.;
also adj. വേ. ഒരു ബലം കരുതീട്ടില്ല TR.

വേ. വിചാരം a different thought, വേ.
ചിന്ത; also inattention.

വേറ്റി, see വേൽ, വേലൻ.

വേറ്റു loc. = വെറുത്തു TP.

വേല vēla T. M. To. (വെല്ലുക? or bēna C. Tu.
pain, fr. വിന?). 1. Work, labor എടുത്ത വേ
ലേക്കു കൂലി Nasr. രാജാവിന്റെ കുടക്കീഴിൽ
വേലയാക്കി KU. appointed. വേലേക്കാക്കി em—
ployed. നിദ്രാവേലയോ Bhr. do you sleep?
(po. f. വ്യൎത്ഥയായുള്ളൊരു വേ. CG.). വരുവതി
നു വേല ചെയ്ക AR. to try by all means. വാ
ഴുവാൻ എത്രയും വേല ചെയ്ക Bhr. to exert
oneself. ഇപ്പട തൃക്കാക്കൽ വേല ചെയ്വാൻ തക്ക
വർ Bhr. to serve under thee. ഞങ്ങളെക്കൊണ്ടു
വേല ചെയ്യിക്കയേ ആവു KR. set us to work.
2. = കൎമ്മം religious ceremony in temples സ
ന്ധ്യാവേ. പാട്ടും വേലയും (morning & even—
ing). ഒരു വേ. കേൾക്കുന്നു temple—music. വേ.
തുള്ളുക dance of armed Nāyars, in Mīnam,
Attam, etc. 3. difficulty (= പണി), വിശ്വസി
പ്പാൻ വേ. Bhr. hard to believe. കോപ്പുകൾ
കൂട്ടാൻ വേല PT. (whence മേലാ). 4. വേലമ
രം an Acacia (കരി —, ചെവ്വേ —). 5. =
വേള.

വേലകാൎയ്യം labor, toil ഭൂമിക്കു വേ. ചെയ്ക,
പടന്നകൾ വേ. ചെയ്തു നന്നാക്കി TR.

വേലക്കാരൻ l. a laborer. 2. a servant. —
f. — രത്തി, — രി.

വേലക്കുട (2) = തത്തികക്കുട 425.

വേലൻ, see വേൽ. [പഠിപ്പാൻ CG.

വേലപ്പാടു toil (= പ്രയത്നം). — വേലപ്പെടാതേ

വേലപ്പെൺ a maid—servant. (2) Lakshmi വേ.
കാന്തൻ CG. Višṇu.

[ 1017 ]
വേലയിറക്കം, — യേറ്റം (2) So. commencement
& conclusion of a dance. (5) = വേലി ebb &
tide B.

വേലി vēli 1. T. M. C. Tu. (Te. velugu fr. വെളി).
A hedge, fence വേ. കെട്ടുക, അടെക്ക, പൊളി
ക്ക etc. വേലിക്കു പുറത്തേ പശുക്കളേ പോലേ
prov. വേ. വിള തിന്നുമ്പോലേ, വേ. താൻ ചെ
ന്നു വിളവു തിന്നീടുന്നു Si Pu. the protector de—
vours his clients. 2. (Tu. bōḷa, S. വേള fr.
വെല്ലു = വെള്ളു stream), tide വേ. ഇറങ്ങുക,
ഇറക്കം തിരിക to ebb. വേ. കൊൾ്ക, ഏറുക
high water. ചതുക്കു വേ. V1. neap tide.

വേലിക്കടമ്പ a stile.

വേലിക്കഴായി gap in a fence, വേലിപ്പുഴ So.

വേലിക്കിഴങ്ങു = മരവേലി Jatropha manihot.

വേലിത്തിത്ത No. Er̀. a bird.

വേലിയകം an inclosure V2.

വേലിയിറക്കം — യേറ്റം (2) ebb & flood tide.

വേൽ vēl T. M. (വെല്ലു). 1. Weapon. 2. a lance,
pike വേ. കൊണ്ടു വീണു, തറെച്ചു, ചാടി (javelin)
AR. വേലഞ്ചിന കണ്ണാൾ RC. having eyes more
formidable than a javelin.

വേലകം a timber-tree. (Palg. 3 kinds: വേ.,
കരു —, വെളു —). = വേലമരം?

വേലൻ 1. (Te. bēla, C. bēḷ, T. mad) = വേല
ക്കുറുപ്പു, അഞ്ഞൂറ്റൻ, പാണൻ a caste of
midwives, accoucheurs (using ശസ്ത്രപ്രയോ
ഗം KN.), basket-makers (വള്ളിക്കൂട), വേല
ന്നു കെട്ടിയാട്ടം dance as jungle deities, in
preparation for hunting etc. — f. വേലത്തി,
വേറ്റി a midwife എടുത്ത വേ., വേറ്റി (gen.
പേറ്റി) ആകാഞ്ഞിട്ടു കുട്ടി പെണ്ണായി prov.
2. Subrahmanya, see foll.; N. pr. m., so ക
ണ്ടു —, പട്ടി —, പഴനി —, മുത്തുവേലൻ
etc., contr. നാകേലൻ, കണ്ടേലൻ, രാമേ
ലൻ, തീത്തേലൻ (even നാകേലൻ etc.)
etc. വേലൻനാകൻ etc.; f. വേല, വേലങ്കാളി
(Palg.) [N. pr. m. Palg.

വേലായുധൻ 1. a lancer. 2. Subrahmanya Sk.,

വേലു N. pr. m. (= വേലന soldier), so വേല
പ്പൻ & വേലി Palg.

വേല്കാരൻ a spearman, body-guard.

വേല്ലിതം vēlliδam S. (part. pass.). Tremulous,
crooked. [ing V1.

വേവു vēvụ 1. VN. വേക q. v. 2. T. aM. spy—

വേവ —, വേവിലാധി, see വേക, വേവൽ.

വേശിക്ക vēšikka S. (വിശ്). To enter ഗൎഭപാ
ത്രത്തെ വേ'ക്കുന്നു AdwS.

വേശി (Tdbh. of വേശ്യ) a harlot വേ. മൂത്താൽ
കുരങ്ങു prov. — വേശിയാട്ടം KU. the dance of
courtezans, theatrical representation. വേ'
ട്ടം ഇടുന്നവർ comedians.

വേശ്മം S. (G. oikëma, L. vicus), a house വേ
ശ്മനി Loc. വേശ്മരക്ഷാൎത്ഥം ത്യജിക്കേണം
ഏവനെ PT.

വേശ്യ (accessible) a prostitute. — ാഗൃഹം, — ാ
ലയം a brothel KR.; — ാരതൻ Brhmd. — ാ
പരൻ V1. lewd, a lecher; — ാസംഗം forni—
cation.

വേഷം vēšam S. (വിഷ്). 1. Dress; mask, dis—
guise വേ. ഇടുക, കെട്ടുക, വേ'ത്തെ കെട്ടിക്ക
ളിച്ച നടൻ Bhg. വേ. ധരിക്ക, കളക, അഴിക്ക;
വേ. തിരിഞ്ഞുള്ള ചാരജനങ്ങൾ Mud. spies
in disguise. വേ. കാണിക്ക to act a part. വേ.
മറെക്ക V2. വേ. മാറിപ്പോയ്ക്കൊൾക KU. വേ.
പകൎന്നു ഭടൻ പോലേ ഗമിച്ചു KR. 2. the
whole outward appearance, shape ബ്രാഹ്മണ
വേ. etc. മായാവേ. പരിഗ്രഹിക്ക Bhg. to trans—
form oneself. വേ. പകൎന്നു കാണായി നദി
Si Pu. the storm changed the whole aspect
of the river. വേ'വും ചോരയിൽ മുഴുകി Sk.
wounded all over. — In Cpds. മുനിവേഷനാ
യി (a God), ചാരുവേഷകളായ പുത്രിമാർ KR.

വേഷക്കാരൻ pompously dressed, in theatri—
cal attire; masked.

വേഷഛന്നനായി സഞ്ചരിക്ക Bhr. incognito.

വേഷധാരി masked, a mimic; a hypocrite.

വേഷ്ടനം vēšṭanam S. 1. Surrounding; a
wall, girdle. 2. a turban. 3. a heart-disease
= കയർ കൊണ്ടോ മറ്റോ ചുറ്റിവലിക്കുന്ന പ്ര
കാരം നോവുക Asht.

വേഷ്ടി, വേട്ടി the upper garment V1.

denV. വേഷ്ടിക്ക 1. to surround. ലതാരൂപം
പൂണ്ടു വേ'ച്ചാളവൾ Bhr. embraced her

[ 1018 ]
husband changed into a Sāl tree. വസനേ
ന വാൽ വേ. AR. to wrap. — സൎപ്പത്താൽ
വേഷ്ടിതശരീരനായി Bhg. twisted (part.).
2. to dress. വേ'ച്ചാൾ Bhr. she dressed.

വേസ്ഥ Tdbh. of വ്യവസ്ഥ, Settlement. വേ.
വരുത്തുക to settle, confirm. വേ. യായി certain—
ly V1. പാമ്പുകൾ ദിനന്തോറും ഭക്ഷിപ്പാൻ വേ.
വെച്ചു PT. established an ordinance. അവന്നു
ഒരു വേസ്ഥയില്ല vu. he is inconsistent; disor—
derly. = വിവരവും ക്രമവും ഇല്ല.

denV. വേസ്ഥിക്ക V1. to be firm, certain.

I. വേള vēḷa S. (& വേള). 1. Boundary, coast.
2. point of time, hour മരണവേള (791) യിൽ
ചൊന്നാൻ KR. 3. = വേലി tide, flood.

II. വേള M. (വേഴം?). 1. The throat അടിച്ചു വേ
ള പിടിച്ചു പുറത്താക്കി TR. വേളയും കരളും
പിടിക്ക No. to come to close quarters. 2. T. M.
(C. Tu. kernel) a med. shrub. — Kinds: ആ
ൎയ്യവേള a. med. (& നാവേള) Cleome viscosa,
കാർ —, നല്ല — Cleome pentaphylla (also = കൈ
പ്പ, പാവക്ക), കുപ്പ — Vinca parviflora, rosea,
ചെറു — Cleome monophylla.

വേളാപുരം (I, 2) N. pr. = കണ്ണനൂർ, അറക്കൽ
KM. KU. [bēlu) = വേൺ?

വേൾ vēḷ T. Lust, Kāma (aC. infatuation, Te.

വേളാൻ So., (T. വേളാൺകുലൻ) a potter.

വേളി & വേൾവി (T. sacrifice). 1. Mar—
riage വേ.യും കഴിഞ്ഞില്ല ദുൎഭഗെക്കു Si Pu. വി
ധവയെ രണ്ടാമതു വേളി കഴിച്ചു കൊടുക്കാം
Anach. എന്നെ വേ. കഴിച്ച നമ്പിടി; അച്ചൻ
അവൾക്കു വേ. കഴിച്ച TR. ഒരു പെണ്ണിനെ
വേ. കഴിപ്പിച്ച് അവനു നല്കുവാൻ VetC. 2. a
bride, wife (loc). അവന്റെ വേ. മരിച്ചു; ര
ണ്ടാമത്തേ വേളി (of a widower). 3. = വെകു
ളി rutting വേ. പിടിക്ക, കൂടുക.

വേളിച്ചടങ്ങു (1) Pušpaka's song at a Brah—
man marriage KU. [കൾ KR.).

വേളിയാട V1. the veil of a bride, (വേളിയട

വേൾക്ക T. M. Te. aC. (also to desire, sacri—
fice). to marry as Brahmans before the
holy fire. അവൻ രണ്ടു വേട്ടാൻ Bhr. two
wives. വേളാത്ത പെണ്ണിനെ വേൾ്പിക്ക KU.

liberal kings to give dowries. വേട്ടവൻ,
— ൾ married people.

CV. വേൾപ്പിക്ക fathers to marry children സു
തനു കന്യയെ വേ'ച്ചു Bhg. അവനേക്കൊണ്ടു
വേ'പ്പാൻ Bhr. ഉണ്ണിയെക്കൊണ്ടു വേ'ച്ചു GnP.

വേൾവി (& വേഴ്വി) 1. aM. a sacrifice വേ
ളിവേൾവികളിൽട്ടമതങ്ങൾ ചെയ്ക RC111.;
see വേഴ്വി. 2. = വേളി.

വേൾച്ച, see വേഴ്ച.

വേഴം vē&/?/am T. M. (T. വേയി = വേണു a tube).
1. A reed, esp. Arundo tibialis & Bambusa
baccifera, Rh. വേഴനിലം; വേഴക്കോൽ a rule
V2., വേഴങ്കോൽ a hedge—post. 2. aM. T. an
elephant വേഴങ്ങൾ തുരകങ്ങളും തേരും വീഴ്
ന്തനർ RC.

വേഴമ്പർ (T. pole—dancers) Palg. (1) a small co—
lony of a Tamiḷ caste (come fr. കാങ്കേയം & ക
രുവൂർ) near Palghaut, now malayalamized.

വേഴൽപ്പുല്ലു MC 34. = വേഴം 1.

വേഴാമ്പൽ the horn—bill = ചാതകം Homraius
bicornis വെള്ളം കുടിപ്പാൻ വഹിയാത്ത വേ.
മഴെക്കായി കാത്തിരിക്കുമ്പോലേ with in—
tense desire (വേഴ് = വേൾ?). കേണു കിട
ക്കുന്ന വേ. പോലേയായി CG. വേ. പോലേ
നീ കേഴായ്ക മന്നവാ Sk. വേ. മേഘത്തേ
കണ്ട പോലേ Som. (exceeding joy).

വേഴ്ച vēl̤ča (വേൾ). 1. Love, affection. ആശ്രി
തരെ കൈ വെടിഞ്ഞുള്ള വാഴ്ച ഏതുമേ വേ. യ
ല്ല CG. is not to be liked (or 3. is no blessing).
അഛ്ശനും അമ്മയും വേ. തുടൎന്നോരും CG. dear—
est friends. 2. connexions & relations ബ
ന്ധുതാവേ. വെവ്വേറായി മരുവുന്നു; കംസൻ പ
റഞ്ഞു ചാൎച്ചയും ചേൎച്ചയും വേ. യുമായി CG. told
his people. 3. undisturbed happiness വേ.
യിൽ വാഴുന്നു VilvP. വേ. യിൽ ഏതേനും കൊ
ണ്ടുവന്നു CG. = നല്ലവണ്ണം.

വേഴ്ചക്കാരൻ a close friend or connection ചാ
ൎച്ചക്കാരവരുടെ വേൾച്ചക്കാർ ഒരു കൂട്ടം PT3.

വേഴ്വി aM. (= വേൾവി) a sacrifice വരം കി
ളർ വേ. കാപ്പാൻ, വേ. കാത്താർ, കൌചി
കമുനിക്കു വേ. കാത്തരുളുന്നന്നു RC.

I. വൈ vai S. Indeed, just. നവൈ nor, Bhg.

[ 1019 ]
II. വൈ M. 1. = വഴി. 2. = വിശ (വൈവള്ളി).
3. = വഹി in വയ്യാ. 4. T. C. Tu. (വൈക്ക
= വെക്ക) to lay; in വൈയകം, വൈക്കോൽ;
also aM. വൈക്കം വൈവാൻ, വെയ്യാം, വൈ
താൽ Pay. to give.

വൈകൎത്തനൻ S. (വി —). Son of the sun.

വൈകൎത്തനാലയം KR. = യമലോകം.

വൈകല്യം vaiγalyam S. (വി —). Deficiency,
imperfection. ഊണിന്നു വൈ. ഏതുമേ ആക്കോ
ല CG. finish the meal. വൈ. വരാത പട Bhr.
വിവാദിച്ചു കൎമ്മവൈ. വരുത്തി KU. (opp. ക
ൎമ്മത്തികവു). അംഗവൈ. വന്നു KR. was maim—
ed. കല്പനെക്കു വൈ. കൂടാതേ കണ്ടു TR. un—
impaired (= കുറവു).

വൈകാൎയ്യം vaiγāryam S. (വി —). Change,
esp. for the worse വൈ. ഉണ്ടതുകൊണ്ടു രണ
ത്തിന്നു Bhr. മാരവൈ. കണ്ടു Bhr. വൈകാൎയ്യ
സൎഗ്ഗഗുണമാകുന്നു പ്രകൃതി Bhg. — God is വൈ
കാൎയ്യരഹിതൻ unchangeable.

വൈകാശി T. = വൈശാഖം, The 2nd month.

വൈകുക vaiγuγa T. M. C. Tu. 1. To delay,
stay, halt during night വൈകരുതിനി ഏതും
Mud. വൈകിക്കളയരുതു; കാലം വൈകാതേ
ചൊല്ലുക SG. കുളി വൈ. = ഗൎഭമാക. 2. to
be late നേരം വൈകാൻ എന്തു സംഗതി why
so late? — also impers. കഷ്ടം ഇത്ര വൈകി
യത് എനിക്കു Brhmd. ഭരതനെ കാണ്മാൻ എത്ര
യും വൈകുന്നെനിക്കു KR. how I long to see B.!
വൈകീട്ടു late, evening കാലത്തും വൈ. ം, വ
യ്യീട്ടു നടന്നൂടാഞ്ഞു TR.

വൈകുന്നേരം, വൈനേരം evening; also വൈ
കുമ്പാടു So., വയ്യിമ്പാടു No. vu.

വൈകിക്ക 1. v. a. to detain വൈകിക്കേണ്ടാ
Bhr. 2. V. freq. or intens. to delay അതു
ചെയ്വാൻ ഞങ്ങൾക്ക് ഒട്ടുമേ വൈകിച്ചു കൂടാ
Mud. വൈകിയാതേ Bhr. = വൈകാതേ; താ
ളി തേക്കുന്നിടത്തിൽ വൈകിച്ചു TP.

വൈകുണ്ഠം vaiγuṇṭham S. Višṇu's para—
dise വൈ'ലോകത്തെ കാട്ടിത്തരും ഗുരു Anj.—
വൈകുണ്ഠൻ SiPu. Višṇu, (son of വികുണ്ഠ Bhg8.).

വൈകൃതം S. = വികൃതി Change, confusion ത

രുണജനങ്ങളെക്കണ്ടാൽ അവൾക്കൊരു വൈ'
ആരംഭിച്ചു PT.

വൈകൃത്യം S. change for the worse ഘനവൈ.
പൂണും ഭുവനം KeiN. വൈ. കാട്ടുക = വി
കൃതി wickedness.

വൈക്കം vaikkam 1. (വൈകക) Delay. V2.
2. (വൈ 4) what is laid down, deposit, allu—
vial ground N. pr. the island So. of Cochi,
refuge of Malabar fugitives in 1788. വൈക്ക
ത്തപ്പൻ തുണ Vednt. the God of Vaikkam.
3. aM. alms (Tdbh. ഭൈക്ഷം?) നിൻ കൈക്കു
വൈ. വൈവാൻ Pay.

വൈക്ക, ച്ചു V1. = വെയിക്ക to eat rice.

വൈക്കോൽ vai—kōl T. M. (Tu. bai). Straw
വൈ'ലും തൃണങ്ങളും പഞ്ഞിയും സ്വരൂപിച്ചു
PT. വൈ. ചങ്ങാടത്തിൽ കേറ്റി TR. ഗോവി
ന്നു പുല്ലും നല്ല വൈ'ലും ഇട്ടു രക്ഷിച്ചു Bhg.
വൈ. കണ്ട a stack (jud.).

വൈഖാനസൻ S. (വി —). = വാനപ്ര
സ്ഥൻ.

വൈചിത്യ്രം S. (വി —). Surprisingness യുദ്ധ
വൈ. Brhmd. (= വിശേഷത്വം). വേലകൾ
കൊണ്ടു തൻ വൈ. കാട്ടി CG. വൈ'വീൎയ്യം Bhg.

വൈ'വീൎയ്യൻ Bhr. a most wonderful hero.

വൈച്ചൻ, — ച്ചിയൻ Tdbh. of വൈ
ദ്യൻ.

വൈജയന്തി S. (വി —). A banner, flag; N. pr. a poem.

വൈഡൂൎയ്യം vaiḍūryam S. (also വിദൂരകം).
A beryl.

വൈണികൻ S. (വീണ). 1. A lutist വൈ'
ന്മാരുടെ വീണാവിനോദവും Nal. 2. Gan—
dharva, Si Pu.

വൈതരണി S. (വി). The river of hell,
Acheron. ഘോരയായുള്ളൊരു വൈ. നദി KR.
ഘോരവൈ. യിൽ ആക്കും Bhg5. a hell. —
fig. ആ വൈ. യിൽ Arb. in this awful pre—
dicament. ബഹുവൈ. ആയി immense trouble
or danger. [beauty.

വൈതരൂപ്യം Bhr. = വീതരൂപത്വം Loss
of

വൈതാണ്ഡം in വൈ'യൂഥം CG. (see വേ
താണ്ഡം under വേതു) An elephant herd.

വൈതാനം S. (വി —). Referring to the divided

[ 1020 ]
fires, a sacrifice വൈ'കൎമ്മത്തിൽ കൈ തുടൎന്നീ
ടുവിൻ CG.

വൈതാളികൻ S. (വി
താള). A royal bard
ഭൂപതി വീൎയ്യങ്ങൾ വാഴ്ത്തി സ്തുതിപ്പാൻ വൈ.
Mud. വൈ'ന്മാരുടെ ഘോഷം Nal. = പാടി ഉ
ണൎത്തുക.

വൈത്ത് Ar. Va'ż. A sermon, exhortation in
the mosk വൈ. ചൊല്ലുക, ഓത്തും വൈത്തും
Mpl.

വൈത്യൻ (loc.) = വൈദ്ദ്യൻ, വേലൻ.

വൈദഗ്ധ്യം S. (വി —). Cleverness, chiefly
വാക്കിന്നു വൈ. Bhr. eloquence. അതു ചൊല്ലു
വാൻ വൈ. ഇല്ല എൻ നാവിന്നു CG.

വൈദനാസ്തിക്യൻ S.(വേദ —). An infidel,
atheist, Bhr1.

വൈദൎഭി S. (വി —). Damayanti, Nal.

വൈദികം S. Relating to the Vēdas; scriptu—
ral വൈ'ന്മാരെ വരുത്തി TR. Doctors of law,
also = വേദിയൻ, a Brahman who has ഓത്തു.

വൈദുഷ്യം S. (വിദ്വംസ്) Science; വൈ. ക
ലൎന്ന നീ Bhr. learned.

വൈദേഹി S. (വി —). Sīta, KR.

വൈദ്യം vaidyam S. (വേദ). l. Relating to
the Vēdas വൈദ്യസ്തോത്രം Brhmd. 2. medi—
cal science വൈ. ഗണിതവും Nal. 3. med.
treatment & means വൈ'ങ്ങൾ കൊണ്ടു ശമി
ച്ചില്ല SiPu. അതിന്നു ചില വൈ'ങ്ങൾ ചെയ്തു
VetC. നാട്ടുവൈ. ചെയ്യിച്ചു TR. ഒന്നിന്നൊന്നാ
യിട്ടു വൈ. ചെയ്താൽ VyM. to doctor without
discretion. വൈ. സൂക്ഷിച്ചു ചെയ്കിൽ Nid. by
careful treatment. — met. രോഗിക്കു കഷായാദി
വൈ'ങ്ങൾ കല്പിച്ചപോലേ വേദം സംസാരാമയ
വൈ'മായി കല്പിച്ചു Bhg 11. വാക്കുകൊണ്ടുള്ള
വൈ. ചെയ്ക KR. അവനിൽ മാനസം പൂകി
പ്പാൻ വൈ. തുടങ്ങിനാർ വാക്കുകൊണ്ടു CG.

വൈദ്യക്കാരൻ a doctor, വൈ. സായ്പ്TR.

വൈദ്യചിന്താമണി N. p. a mod. treatise.

വൈദ്യനാഥൻ a form of Siva.

വൈദ്യൻ, hon. — ർ‍, pl. വൈദ്യകൾ വന്നാർ
Bhr. physicians നടന്നു കെട്ട വൈ. ഇല്ല.
വൈ. കാട്ടിൽ കയറിയ പോലേ prov.

വൈദ്യശാസ്ത്രം the science of medicine.

വൈദ്യുതം S. (വി —), Like lightning. ചൈ
ദ്യനിൽനിന്നെഴുന്നതു കാണായി വൈദ്യുതകാ
ന്തി CG. the soul of the dying king.

വൈധവ്യം S. (വിധ്), Widowhood അന്ത
ൎജ്ജനത്തിന്നു വൈ. വന്നു TR. KR. — വൈ'പു
ത്രൻ Sankara—āchārya. വൈധവ്യെക്കുണ്ടായി
പിള്ള SiPu. (= വിധവ —).

വൈധാത്രൻ S. (വിധാതാ) Brahma's son,
Sanatkumāra, Bhg.

വൈധൃതം S. (part. വി — held, restrained).

A Yōga; sun and moon standing in the same
āyana and like declension; an inauspicious
season, one of the നവദോഷം astr. ചോതി
യിലായിതോ വൈ. താൻ CG.

വൈധൃതി id., വൈധൃതിയോഗം; some call a
comet വൈധൃതി.

വൈധേയൻ S. (വി —). A fool.

വൈനതേയൻ S. (വിനത N. pr.) Garuḍa,
വൈ'ഗതികളതിന്മീതേ KR. വൈ'മയങ്ങളായി
പള്ളിയമ്പേ RC. [നാത്തു.

വൈനാത്തൻ m., — ത്തി f. Telly., see മൈ

വൈപരീത്യം S. (വി —). Contrariety. ദൈ
വവൈ. Nal. evil destiny.

വൈപ്പാടി T.(വൈ 4.) = വെപ്പാട്ടി A concubine.

വൈഭവം S. (വി —). Grandeur, superior
power. കൎമ്മവൈ. കണ്ടു ദു:ഖിച്ചു SiPu. un—
controlled influence of sin. തെളിച്ചീടുവാൻ
വൈ. എങ്ങനേ മത്യനു സംഭവിക്കും; അജ്ഞാ
നവൈഭവാൽ Nal. ചൊല്വൻ ഈ നാവിന്നു
വൈ. വന്നുകൂടാ CG. തപോവൈ. കണ്ടു VetC.
കേടു വന്നില്ല മന്ത്രികൾ വൈ'ത്താൽ Mud.
(= സാമൎത്ഥ്യം ).

വൈഭോഗം S. (വി). Wealth, happiness V1.

വൈമാനികം S. Relating to വിമാനം Bhg.

വൈമുഖ്യം S. (വി —). Dislike ഒന്നിന്നുമേ
വൈ. ഇല്ല Bhr. എത്രവൈ. അസത്തിങ്കൽ KeiN.
യുദ്ധവൈ. വന്നില്ല KR. had not enough of war.

വൈയകം vaiyaγam T. aM. (വൈ 4.). The
world, earth വയ്യകത്താരും തിരിപ്പോരില്ല Anj.
— വയ്യം T. aM. id., വയ്യം ഏഴിലും ഇരിട്ടക
റ്റും RC. (the sun).

വൈയവൻ vaiyavaǹ (T. വെയ്യവൻ, see

[ 1021 ]
വെയ്യോൻ fr. വെ). The sun വൈ'ർ അനേകം
കോടി കൂടിനതു പോലേ ഒളിപെറ്റു; വയ്യവാ
യ നമ: RC. [പിപ്പിതു RC.

വൈയോൻ id., വൈ. മറന്തളവു, വയ്യോൻ ത

വൈയങ്കതകു B. & വൈയങ്കത B. Palg.
(also പയ്യ —) Flacourtia sapida. (a tree).

വൈയാകരണൻ S. (വ്യാക —). A gram—
marian Nal., നല്ല വയ്യാക. AR. a good scholar
who has no അവശബ്ദം in his words.

വൈയാറു vaiyār̀u̥, (T. വൈക) N. pr. River
of Madhura, വൈയാറ്റിങ്കര KU.

വൈയാസികം S. Coming from Vyāsa വൈ'
മതം വേദാന്തം Nal. വയ്യാചികം എന്നും അസ്ത്രം
RC.

വൈരം vairam S. (വീര 1. Prowess. 2. en—
mity, hatred വൈരമുള്ളവനെക്കൊണ്ടു ക്ഷൊ
രംചെയ്യിക്ക prov. എനിക്കില്ല നിന്നോടു വൈ.
RS. അവനോടു വൈരങ്ങൾ തീൎപ്പാൻ ശക്തിയി
ല്ല KR. പൂൎവൈ. ഓൎത്തു Brhmd. seeking
revenge. 3. alarm, cry as of combatants
വെടിയും വൈരവും കേട്ടു MR. വൈ. കൊടു
ക്ക to cry aloud as women, children. 4. Tdbh.
of വജ്രം a diamond വൈരമാണിക്യരത്നങ്ങൾ
Pay. വൈരക്കാതില MR. വൈരക്കല്ലു, — പ്പൊ
ടി a gem. വൈരത്തൂശി = വജ്രസൂചി. 5. the
hard part of timber = കാതൽ V1.

വൈരക്കള്ളി B. (4. 5) a species of Euphorbia.

വൈരച്ചാണ (4) a stone to polish gems.

വൈരനിൎയ്യാതന (2) retaliation, so വൈരപ്ര
തികാരം ശ്രദ്ധിക്കും PT.

വൈരപ്പൂൾ No. the wedge to tighten a door—
or window—post into a lintel's or sill's വൈ
രത്തുള്ള (mortise—lock).

വൈരമിന്നി (4) an ear— or neck—ornament.

വൈരശുദ്ധി V1. vengeance.

വൈരി S. l. an enemy, foe. — വൈരിഷ്ഠൻ
Super1. PT. a deadly foe. 2. vice, see ഷ
ഡ. — വൈരിജാതൻ, (vu. വൈരിയങ്ങൻ) a
Paradēvata.

വൈരങ്കി V1. The steel of a musket—pan (?).

വൈരസ്യം S. (വി). Dislike, disgust വൈ.
കലൎന്ന പരുഷവാക്കു Bhr. മാരമാൽ പൂണ്ടുള്ള

വൈ. പോക്കുവാൻ CG. വൈരിയായുള്ളവൻ
വീരനല്ലായ്കിലും വൈ. ആക്കുമേ പാൎക്കുന്തോ
റും CG.

വൈരാഗ്യം vairāgyam S. (വി —). 1. Want
of affection ഒത്തതു ചൊന്നവനോടു വൈ. Sah.
വൈ. ഉൾക്കൊണ്ടുരെച്ചു Nal. despondency.
2. freedom from worldly attachments, self—
renunciation വൈ. മുതലായ ശാന്തവൃത്തി KeiN.
(belongs to സത്വംഗുണം). മൂന്നുണ്ടു. (a.,
മന്ദവൈ. = കുഡുംബത്തിൽ വെറുപ്പു. b., തീ
വ്രം = ധനം വേണ്ടാ. c, തീവ്രതരം = കൎമ്മ
ശാസ്ത്രങ്ങൾ മിത്ഥ്യ KeiN. 3. blind zeal.

abstr. N. വൈരാഗ്യത്വം id., ശോകവിഛിന്ന
വൈ. വന്നില്ല Bhg.

വൈരാഗ്യചന്ദ്രോദയം N. pr. a poem on self—
renunciation VCh.; another വൈരാഗ്യശ
തകം.

വൈരാഗി vu. a "Byraghee," ascetic.

വൈരാജം S. derived from നീ, f. i. നീ
(Rāma) വൈരാജനാമവാനായി ചമഞ്ഞു AR.

വൈരി (see വൈരം). S. A foe.

വൈരുദ്ധം S. (വി —), Opposition ഒന്നിങ്കലും
വൈ. ഉണ്ടാകുമോ Bhg. — ശാസ്ത്രവൈരുദ്ധ്യം
പോയി KeiN. conflicting statements of science.

വൈരൂപ്യം S. (വി —). Deformity പാപങ്ങൾഅ
നുമിക്കാം ഭാവവൈ. കണ്ടാൽ SiPu.; disguise
എന്തുവാൻ കാന്തനു വൈ'കാരണം Nal.

വൈരൂപ്യശാലി Nal. ugly.

വൈരോചനി S. (വി —). 1. Bāli ഭൂമിനാശ
ത്തെ ചെയ്വാൻ ഭാവിച്ച വൈ. KR. 2. the
son of the sun, Brhmd.

വൈൽ = വയൽ, f. i. സന്താപവൈലിലങ്ങാ
യാൻ CG.

വൈവൎണ്യം S. (വി —). Change of color
വൈ. പൂണ്ടുനിന്നു VetC. ഭാവവൈ. പൂണ്ടു AR.
in visible consternation.

വൈവശ്യം S. = വിവശത, f. i. വൈ. എന്തിന്നു
PT. why so perplexed? ധ്യാനവൈ. V2. ecstasy.

വൈവസ്വതൻ S. വിവസ്വാൻ പുത്രൻ
വൈ'നാം മനു Bhg 8. the Manu of the present
മന്വന്തരം.

വൈവാഹം S. (വി —). Referring to marriage

[ 1022 ]
വൈ'കൎമ്മം ൮ വിധം Bhr. വൈ'ചിന്ത താത
നു വളൎന്നു പുത്രന്മാർ നിമിത്തമായി KR.

വൈശദ്യം S. (വി). Purity; plainness വൈ' മോടും
... കേൾപിക്ക Bhr.; generosity V1.

വൈശാഖം S. (വി —). The 2nd month, ഇടപം.

വൈശിഷ്ട്യം S. (വി), vu. — ഷ്യം Distinction,
pre—eminence ജന്തുക്കളിൽ വെച്ചു മാനുഷന്മാൎക്കു
ചെറ്റു വൈ. എന്തു Bhg. ആവോളം വൈ.
ഉള്ള ഭവാൻ Mud. excellency; distinguished
manners V1.

വൈശേഷികൻ S. (വി). An adherent of
Kaṇāda's system of logic.

വൈശ്യൻ Vaišyaǹ S. (വിശ്). Belonging to
the third caste (merchants, agriculturers, cow—
herds) KN.

വൈശ്യബ്രാഹ്മണർ trading Brahmans.

വൈശ്രവണൻ S. (വി). Kuvēra = Plutus.

വൈ'ന്റെ ദ്രവ്യം പോലേ prov. useless hoard
of treasure.

വൈശ്വാനരൻ S. (വിശ്വ). Common to all
men, Agni, sun, etc.; also നിരൃതി ( കേൾക്ക
വൈ'ര Sk.).

വൈഷമ്യം S. (വി —). 1. Unevenness, rugged
വൈ'സ്ഥലങ്ങളിൽ സഞ്ചരിച്ചു Nal. 2. diffi—
culty, danger വൈ. കൂടാതേ easily, കണ്ണിന്റെ
ദണ്ഡം വൈ'മായി പോയി TR. aggravated.
വൈ. കേൾപ്പിച്ചു PP. pleaded his distress.
വൈ. ഇല്ലിവിടേ VetC. no danger. 3. (hon.)
death; അവൾക്കൊരു വൈ. നല്കി വിട്ടു PT.
punishment (judges to an adultress).

denV. വൈഷമിക്ക, (— മ്മിക്ക B.) 1. to be—
come dangerous. ദീനം വൈ'ച്ചു പോയി
No. hon. = he died. 2. B. to die.

വൈഷയികൻ S. (വി —). A sensualist.

വൈഷ്ണവം S. The sect of Višṇuites വേദ്യ
മല്ല മമ വൈഷ്ണവമാൎഗ്ഗം VilvP.; a Višṇu temple
(18 in Kēr.) KU.

വൈഷ്ണവൻ (loc.) also = പിഷാരോടി.

വൈസാരിണം S. (വി). A fish, whose shape
Višṇu assumed. Matsy.

വൈസ്കരിക്ക Nasr. = ബഹിഷ്കരിക്ക, To ex—
communicate.

വൈഹാസികൻ S. (വി). A comic actor.

വോഢാ vōḍhā S. (L. vector) = വഹിക്കുന്നവൻ.

വൌസ്സ് vaus No. Prosperity, luck, a happy
character (= ശ്രീത്വം, നല്ല സ്വഭാവം; Ar.
baus or P. bakht?).

വ്യ — from S. വി before vowels.

വ്യക്തം vyaktam S. Clear, evident ആലസ്യം
ദിനേദിനേ മുഖത്തിൽ വ്യക്തമായി ഭവിച്ചു Nal.
(in pregnancy). വ്യക്തമായിക്കാണായ് വന്നു AR.
plainly. വ്യ'മായി തെളിയും MR. distinctly
proved. വ്യക്തീഭൂതം become manifest.

വ്യക്തത distinctness, manifestation.

വ്യക്തി 1. distinctness, as in pronunciation അ
ക്ഷരവ്യ. opp. വ്യ. വിഹീനാലാപം Bhr.
(of Sūdras). 2. individuality. ശക്തിയോ
ടനുദിനം യുക്തനാം ശിവൻ തന്റെ വ്യ.
വിചാരിച്ചാൽ വ്യക്തമായ്ക്കാണായ്വരും Bhr1.

വ്യക്ഷരം S. Mistake in writing V1.

വ്യഗ്രം S. 1. Distracted (opp. ഏകാഗ്ര). 2. to—
tally occupied with. 3. bewildered, agitated
വ്യഗ്രയായി fem. കാൎയ്യവിഘ്നം ചെയ്വങ്കൽ വ്യ
ഗ്രചിന്തക്രോധം Vednt. 4. perturbation, fear
വ്യ'ങ്ങൾ ചൊല്ലുക Bhr. tell your griefs. വ്യ.
എന്നിയേ PT. unconcerned (also nearly pleon.)
— വ്യഗ്രപ്പെടുക = ആകുലപ്പെടുക.

വ്യഗ്രത 1. perplexity വ്യ. യോടും നിന്നു Bhg.
വ്യ. എന്നിയേ Sk. resolutely. 2. zealous
occupation.

denV. വ്യഗ്രിക്ക to be distracted വ്യ'ച്ചുപോയി
UR. വ്യഗ്രിക്കയായ്കേതും AR. fear nothing.
വ്യ. വേണ്ട Bhr. don't despair.

വ്യംഗം S. (അംഗം). Mutilated, distorted. വ്യ'
മാം ഇപ്പൊരുൾ Bhg. a wrong idea. — വ്യംഗൻ
a cripple. [വ്യംഗവാക്യം.

വ്യംഗ്യം S. manifested, implied; sarcasm; also

വ്യജനം S. (വ്യജ = വീജ). A fan (see വിശരി)
ദിവ്യവ്യ. വീചിനാൻ AR.

വ്യഞ്ജകം S. (opp. വ്യംഗം). Manifesting, show—
ing; external indication of feelings.

വ്യഞ്ജനം (characterizing) 1. a mark; esp. a
consonant (gramm.). 2. paraphernalia.
Tdbh. വെഞ്ചനാദി V1. = കട്ടക്കുട്ടി house—

[ 1023 ]
stuff. 3. condiment = കറി, often അ
ന്നം വ്യഞ്ജനയുക്തം VetC.

വ്യതികരം S. (അതി). Reciprocity; calamity.

വ്യതിക്രമം S. Inverted order, transgression.
സ്ഥാനവ്യ. Mud. neglecting the distinction of
rank, etc.

വ്യതിപാതം S. & വ്യതീ — A Yōga; sun &
moon standing in opposite Āyanas & like de—
clension; an inauspicious season, portent, VCh.

വ്യതിരേകം S. Difference, separateness, Bhg.

വ്യതീതം S. Past, dead; transgressed. (22).

വ്യത്യയം 1. inverted order ത്രൈരാശികവ്യ. =
വ്യസ്തത്രൈരാശികം Gan. 2. transgression
വിധിച്ചതു വ്യ'മായനുഷ്ഠിക്ക AR. to obey
evasively. 3. interchange വ്യ'മായി കൊ
ടുത്തും വാങ്ങിയും Bhg.

വ്യത്യസ്തം S. Reversed. വ്യത്യസ്തവൎണ്ണരൂപേണ
AR. by displacing the syllables, as മരാമരം
for രാമരാമ. — (p. p. of അസ്).

വ്യത്യാസം 1. contrariety, inverted order. വ്യ.
വന്നു പിണ്ഡങ്ങൾക്കു Brhmd. the cakes
were interchanged. വ്യ'മായ്നടക്ക vu. to
offend against the customs of society.
2. difference, വ്യ. പറക to speak different—
ly. വാക്കു കൊടുത്തതിന്നു വ്യ. വരരുതു TR.
the promise is not to be evaded. വ്യ. കാണി
ക്ക non—fulfilment, വ്യ. കാ'തേ don't disap—
point. 3. alteration സ്നേഹത്തിന്നു വ്യ. വ
രാതേ TR. (vu. വിത്യാസം).

വ്യഥ vyatha S. (√ വ്യഥ് to reel). Pain, smart,
alarm: മനോവ്യഥ etc.

denV. വ്യഥിച്ചു വാവിട്ടു, ഊണും ഉറക്കവും കൂടാതേ
വ്യഥിച്ചിരിക്ക KR.

part. pass. വ്യഥിതം frightened, pained.

വ്യധം vyadham S. (√ വ്യധ്). Perforating,
piercing (വിദ്ധം part. pass.).

വ്യപദേശം S. (വി
അ —). A pretext.

വ്യപായം S. = അപായം HNK. Cessation, ab—
sence.

വ്യഭിചാരം S. Going astray; vicious course,
adultery (ചെയ്ക).

denV. വ്യഭിചരിക്ക V1. to commit adultery.

വ്യഭിചാരി wanton, an adulterer; വ്യ'രിണി f.

വ്യയം S. Expenditure (opp. ആയം). ഇരിക്കുന്ന
വിത്തം വ്യ. ചെയ്തു SiPu. dissipated, squandered.
വ്യയക്കാരൻ, — ശീലൻ a spendthrift.

വ്യൎത്ഥം S. Useless, vain. തീൎപ്പിൽ പറയുന്ന അ
വസ്ഥ ഏറ്റവും വ്യ. MR. groundless. വ്യൎത്ഥ
കഥ a mere story. [Gan.

വ്യവകലിതം S. Subtraction (opp. സങ്കലിതം)

വ്യവധ S. A screen വ്യവധാഹീനം ഒന്നും ഓ
രാതേ KeiN.

വ്യവധാനം concealment.

വ്യവസായം S. Resolution, resoluteness വ്യ.
ഉള്ളവനു പ്രവൃത്തിഭയമില്ല Bhr. വ്യ. ചെയ്ക to
make a strenuous effort. വെക്കം നീ വ്യ. ഉറ
പ്പിക്ക KR.

വ്യവസായി energetic.

വ്യവസ്ഥ S. (വി, അവ, സ്ഥാ). 1. Placing apart.
2. a statute, established custom ഓരോരോ വ്യ.
കൾ വരുത്തേണം Mud. വ്യ. വരുത്തുക to order,
establish KU. (vu. വേസ്ഥ). 3. constancy,
വ്യ. യില്ലാത്ത changeable. ഈ അവസ്ഥയാൽ —
എന്ന വ്യ. വന്നു MR. is established, proved.

വ്യവസ്ഥാപനം deciding, legislating.

വ്യവസ്ഥിതം (part, pass.) established, settled.

വ്യവസ്ഥിതി constancy, rule.

വ്യവഹരിക്ക S. 1. To litigate, dispute. 2. to
argue, plead. അൎത്ഥത്തെ വ്യ'ച്ചു കാട്ടുന്നു AdwS.
expounds.

വ്യവഹാരം S. 1. Dealings, procedure,
transaction. മന്നിടവ്യ. ഒക്കയും ഉപേക്ഷിച്ചു
SiPu. all worldly doings. ലോകാനുഗ്രഹകരം
ജ്ഞാനിനാം വ്യ. KeiN. their occupation, busi—
ness. 2. practice, usage വ്യനരാൎത്ഥം നാനാ
വാച്യമായുള്ളു Bhg. to comply with usage (one
thing has many names). വ്യ'രാൎത്ഥമായിട്ടു Gan.
conventionally. 3. practice of courts, admi—
nistering the law വ്യ'ത്തിൽ പ്രവൎത്തിച്ചീടും ധ
ൎമ്മത്തെ KR. 4. a law—suit (=അന്യായം), സീ
വിൽ വ്യ'രപ്പെടുക MR. to lodge a civil suit.
വ്യ. പറക to litigate. മുതൽ കൊടുപ്പിക്കേണ്ട
തിന്നു ഏതാൻ വ്യ. പറവാൻ ഉണ്ടു TR. ചില്ലറ
വ്യ'ങ്ങൾ small causes.

വ്യവഹാരക്കാരൻ a claimant, litigant.

[ 1024 ]
വ്യവഹാരദൎശനം a trial.

വ്യവഹാരപ്രിയൻ litigious.

വ്യവഹാരമാല a code of jurisprudence (a S.
work with prose translation, & a shorter
Mal. treatise In Slōkas) VyM.

വ്യവഹാരസഭ, — സ്ഥലം a court.

വ്യവഹാരസ്ഥനാകുന്ന രാജാവു VyM. the judge.

വൃഷ്ടി S. Individuality, opp. സമഷ്ടി q. v.

വ്യസനം S. 1. Eagerness, passion; vice സ
പ്തവ്യ'ങ്ങൾകൊണ്ടു പ്രമത്തനായി Mud. വീര
വ്യ'ങ്ങൾ ഏഴും KR. രാജവ്യ. എട്ടും പതിനെ
ട്ടും എന്നു പറയുന്നു KR. (മൃഗയചൂതു etc). 2. dis—
tress, നമ്മുടെ വ്യ. തീൎന്നു I shall feel relieved.
അവർ കാണിച്ചതു വളരേ വ്യ. തന്നേ ആകുന്നു
TR. most lamentable. എന്നു കല്പിച്ചതു വ്യ'മാ
കുന്നു MR. is grievous. ഞാൻ വളരേ വ്യ'മായി
രിക്കുന്നു & എനിക്കു jud.

വ്യസനി unfortunate, wicked.

denV. വ്യസനിക്ക (=വ്യസനപ്പെടുക) to be
grieved, distracted. ഏറ്റവും വ്യ'ച്ചു Arb.
ദാരിദ്യ്രം നിമിത്തം നന്നേ വ്യ'ച്ചു distressed.

വ്യസിക്ക (rare), വ്യസിച്ചു പാരമായവർ KR.
were vexed.

part. pass. വ്യസ്തം 1. severed. 2. confounded.
വ്യസ്തത്രൈരാശികം Gan. the rule of three
inverse, പെറുവാൾ ഏറുംതോറും കുറയും ഫ
ലമതെവിടേ അവിടേ വരും വ്യ. CS.

വ്യളീകം S. Grief; untrue.

വ്യാകരണം S. 1. Development. 2. grammar
(explaining)= ശബ്ദശാസ്ത്രം. 3. a Brahmanical
division; property granted to such (under 3
terms ഭാട്ടം പ്രഭാകരം വ്യാ. KU.)

വ്യാകരണക്കാരൻ = വൈയാകരണൻ.

denV. വ്യാകരിക്ക to recite verses; to mimic
(loc.)

വ്യാകുലം S. 1. Quite full of. 2. bewildered;
perplexity, anxiety. വ്യാ.കൂടാതേ Bhg. un—
hesitatingly, gladly. — വ്യാകുലപ്പെടുക to be
distressed.

വ്യാകൂറുള്ളവൾ in a S. dictionary = ശ്രദ്ധാ
ലു (prh. വ്യഗ്ര), see വ്യാക്കൂൺ.

വ്യാകൃതി S. Change of form, distortion.

വ്യാകോചം S. Budded.

വ്യക്ഷേപം S. Delay; contradiction V1.

വ്യാക്കൂൺ B. Wish, desire, esp. of pregnant
women, Trav. യാക്കൂൺ, (see വ്യാകൂറു).

വ്യാഖ്യ S. Exposition. — വ്യാഖ്യാകാരി a com—
mentator. — വ്യാഖ്യാതം (part.) expounded.
വ്യാഖ്യാനം a gloss, commentary ഭാഷാവ്യ. etc.
denV. വ്യാഖാനിക്ക to expound, comment on.

വ്യാഘാതം S. = വിഘ്നം An obstacle.

വ്യാഘ്രം S. A tiger; In Cpds. eminent പുരുഷ
വ്യാ. the best man.

വ്യാഘ്രചൎമ്മം, — ാസനം a tiger's skin.

വ്യാഘ്രി a tigress വ്യാ. യേ പോലേ AR 2.
(Keikēyi).

വ്യാജം S. (അഞ്ജ്) 1. Disguise, pretence. ധൎമ്മ
വ്യാ V2. hypocrisy. വ്യാജവാക്കുകൾ VetC.
hypocritical. നാം വ്യാജമായി വിചാരിക്കുക
ഇല്ല, വ്യാജമായി വിചാരിക്കുന്ന വഴിക്കു പല
തും ഉണ്ടു TR. though I am much tempted to
recur to dissimulation. ഭീതിയും വ്യാജേന പൂ
ണ്ടു മണ്ടി Mud. feigning fear they fled. ഗ്രാമാ
ന്തരവ്യാ. VetC. pretext of a journey, 2. fraud,
deceit. വ്യാജങ്ങളായ അക്ഷരങ്ങൾ VyM. false
dice. ഉണ്ടതിൽ ഒരു വ്യാ. PT. a trick. ഈ കാ
ൎയ്യത്തിൽ എന്തെങ്കിലും വ്യാ. ഉണ്ടു MR. വ്യാജ
പൂരുഷൻ CC. K/?/šṇa. വ്യാ. പറക to lie.
3. wickedness, വ്യാജേന കൊല്ലാം അരികളെ
Bhr. by foul means. ജന്തുക്കളെ വ്യാജകാംക്ഷ
യാ കൊന്നു Bhg. (love of sport?).

വ്യാജക്കാരൻ a deceiver, impostor, liar.

വ്യാജച്ചരക്കു contraband goods.

വ്യാജത്വം untruth, immorality മനോവ്യാ.
ചേൎന്ന ഹീനജാതിത്വം Bhg.

വ്യാജനിദ്ര feigned sleep, വ്യാ. പൂണ്ടു Bhr.

വ്യാജനിന്ദ covered praise. (opp. വ്യാജസ്തുതി
ironical commendation).

വ്യാജവേഷം disguise, വ്യാ. തെജിച്ചു Nal.

വ്യാജവൈരം feigned enmity.

വ്യാജ്യം a law—suit, quarrel പറമ്പിന്റെ വ്യാ.
തീൎത്തു തരും TR.

വ്യാധൻ S. (വ്യധ്) Piercing; a hunter = വേ
ടൻ, കാട്ടാളരാജാവു.

[ 1025 ]
വ്യാധി 1. bodily pain (often with ആധി).
2. sickness, disease (kinds: പകരുന്ന; ആഗ
ന്തുകം 74). — ക്കാരൻ, — തൻ, — സ്ഥൻsick.
— വ്യാ. ഇളെച്ചവൻ V1. convalescent. വ്യാ.
ശാന്തി PP. cure.

വ്യാനൻ S. (വി
അൻ). One of the 5 or 10
വായു med.

വ്യാപകം S. (see വ്യാപിക്ക). Pervading, com—
prising; വ്യാ'ൻ omnipresent.

വ്യാപത്തി S. (പദ്). Calamity — വ്യാപന്നം
(part. pass.) killed. — വ്യാപാദനം killing.

വ്യാപരിക്ക S. 1. To be occupied with, trans—
act, act. പെരുമാൾ വ്യാ'ച്ച അവസ്ഥകൾ KU.
all his actions. അകത്തു പുക്കെങ്ങുമേ വ്യാ'ച്ചീ
ടിനാൻ കണ്ണുകൊണ്ടേ CG. inspected all. 2. to
manage, cultivate, (vu. രാവരിക്ക). ഭൂഭാരം
തന്നെയും വ്യാ'ച്ചീടിനാൽ CG. if he rule. താൻ
തന്നേ വ്യാ'രുതു KU. (without the Brahmans).

വ്യാപാരം 1. Occupation, business. ക്ഷുദ്ര
വ്യാ. അരുതു VCh. (to a king). ലോകവ്യാ.
secular work. കൃഷി — agriculture. ദൂതരെ അയ
ച്ചോരോ വ്യാ. അറിയേണം VCh. thedoings of
the enemy. 2. trade, commerce വ്യാപാരസാ
മാനങ്ങൾ കപ്പലിൽ കയറ്റി TR. wares. വ്യാ.
ചെയ്ക to trade. 3. action, gestures V1.

വ്യാപാരമാൎഗ്ഗം Nal., see വട്ടം 4.

വ്യാപാരശക്തൻ competent to act.

വ്യാപാരശീലൻ industrious, assiduous.

വ്യാപാരി 1. one occupied. 2. a trader, mer—
chant, contractor (യാവാരി, രാവാരി 885.).

വ്യാപിക്ക vyābikka S. (ആപ്). 1. v. n. To
pervade, spread നീളെ വ്യാപിച്ചെഴുന്ന ചന്ദ്രി
ക VetC. മറെറാരുത്തന്റെ നിലത്തിൽ വ്യാ'ച്ചി
രിക്കുന്ന ശാഖാഗ്രങ്ങൾ VyM. 2. v. a. ആത്മാ
വു കാഷ്ഠത്തിങ്കലേ അഗ്നിയെപ്പോല് ദേഹത്തെ
വ്യാ'ച്ചു വൎത്തിക്കുന്നു AdwS. സൂൎയ്യരശ്മികൾ ജഗ
ത്തെല്ലാം വ്യാ'ച്ചു നിറയുന്നു, നാഡികൾ ദേഹം
ഒക്കയും വ്യാ'ച്ചിരിക്കുന്നു VCh.

CV. പിത്തത്തെ ഞരമ്പുകളിൽ വ്യാപിപ്പിക്ക Nid.
part. pass. വ്യാപ്തം 1. pervaded സൎവ്വാശാവ്യാ.,
ജഗത്തു ദേവിയാൽ വ്യാ. DM. 2. pervad—

ing സൎവ്വലോകവ്യാപ്തനായി Bhr.; Višṇu is
വ്യോമവദ്വ്യാപ്തൻ AR. all—pervading.

വ്യാപ്തി 1. pervading, permeation. മന്ദമാരുത
വ്യാ. VetC. breezes spreading. വ്യാ. യിൽ
ഉര ചെയ്ക Bhr. diffusely= പരപ്പിൽ. 2. ob—
taining anyhow, cunning, deceit. വ്യാ. യാ
യ തെളിവു a false proof. ആ പുക്കവാറു
വ്യാ. എന്നു ബോധിക്കും a counterfeit. വ്യാ.
കൾക്ക് ഇട ഉണ്ടു MR. for defraudation.
(V1. has വ്യാബുദ്ധി, Beschi വിയാപുത്തി
for distracted /?/ /?/nd (?).

വ്യാപൃതി = വ്യാപാരം: സ്വപ്നകാലത്തിങ്കൽ
വ്യാ. ചെയ്യാതു AdwS.

വ്യാമം S. A fathom, = മാറു.

വ്യാമോഹം S. Inordinato lust, also = ഭ്രമം.

വ്യായാമം S. Athletic exercise.

വ്യാവൎത്തനം S. Turning away, encircling.
വ്യാവൃത്തം chosen, praised (part. pass.).
വ്യാവൃത്തി choice; exception.

വ്യാസം S. 1. Extension, diffusion. 2. the
diameter = വിട്ടം, f. i. വ്യാ. കൊണ്ടു വൃത്തം വ
രുത്തുക Gan., വ്യാസാൎദ്ധം the radius.

വ്യാസൻ arranger of Vēdas; N. pr. a sage
വെദവ്യാസൻ Bhg.

വ്യാഹൃതം S. (part, pass.) Explained, spoken
വ്യാ'ത്തേക്കാൾ ശ്രേയസ്സാകുന്നതു അവ്യാ. Bhr.
denV. വ്യാഹരിക്കുന്നു കുമാരിമാർ Nal. tell.
വ്യാഹാരം, വ്യാഹൃതി speech, word.

വ്യാളം S. 1. Malicious. 2. a beast of prey; a
snake.

വ്യാളഗ്രാഹി one who handles snakes= കുറവൻ.

വ്യാളഭൂഷണാകൃതി SiPu. Siva; വ്യാളാളിഭൂഷ
ണസേവിതൻ Sah. Višṇu adored by Siva.

വ്യാഴം vyāḻam T. M. (Tdbh. of prec). 1. The
planet Jupiter (ബൃഹസ്പതി) ചന്ദ്രനും സൂൎയ്യനും
വ്യാഴവും മൂന്നും ഒരു രാശിയിൽ ഒന്നിച്ചു കട
ക്കും Bhg. (at Kalki's incarnation). 2. a
month of Jupiter=l year മീനവ്യാഴം etc. വ്യാ
ഴകൎക്കടകം or കൎക്കടവ്യാ. KU. the year of the
old Mahāmakha festival. കൊല്ലം ൧൦൦൬ആമതു
is ചിങ്ങശ്ശനി, കന്നിവ്യാ. MR. (doc.). 3. Thurs—
day = വ്യാഴാഴ്ച.

[ 1026 ]
വ്യാഴവട്ടം a cycle of Jupiter, a space of 12
years. വ്യാ. അവധി മുറിച്ചു വരിച്ചു കൊൾ്ക
KU. to appoint for a term of 12 years.

വ്യുൽകടം S. Very eminent. വ്യു'ബുദ്ധിമാൻ
VetC. most clever.

വ്യുത്ഥാനം S. 1. Desistance, completion of
meditation. 2. obstruction.

വ്യുൽപത്തി S. Etymology, critical knowledge
of literature; (vu. വിൽപത്തി).

വ്യുൽപന്നപദം a derivative. വ്യുൽപന്നൻ learn—
ed (part. pass.)

വ്യുൽപാദനം tracing the etymology.

വ്യൂതി S. Weaving.

വ്യൂഹം S. 1. Disjoining; disposition of an army
വ്യൂഹരചനസാമൎത്ഥ്യം KR. ചടക —, പത്മ —,
മകരവ്യൂ. ചമെച്ചു, വജ്രമാം വ്യൂ. ചെയ്തു Bhr.
2. a totality = സമൂഹം. [knit.

വ്യൂഢം (വി, p. p. of വഹ്) arranged, well

വ്യോമം S. The sky വ്യോമത്തിൽ നിന്നൊരു വാ
ക്കു CG.; Loc. വ്യോമ്നി കൊള്ളിമീൻ വീണു Bhg.
വ്യോമത്തിന്ന് അവനിക്കും ഉള്ളൊരന്തരം പോ
ലേ KeiN.; God is വ്യോ. പോലേ അകത്തു പു
റത്തുമായി സൎവ്വത്രവ്യാപ്തമായി Bhg.

വ്യോമപ്രമാണൻ God, the all—pervading വ്യോ'
നായധൎമ്മേശൻ, വ്യോ'ണരൂായ നമഃ SidD.

വ്യോമയാനം = വിമാനം V2.

I. വ്രജം vraǰam S. (√ വൎജ). 1. A hedge, hurdle,
fold. 2. a flock വ്രജസ്ത്രീകൾ മദ്ധ്യേ കളിക്കുന്നു
നീ CG. (print).

II. വ്രജം S. (√ വ്രജ് to walk). A way. — വനവ്ര
ജൻ roaming in a jungle.

വ്രജനം wandering.

വ്രജിനം (S. Ved. being in the stable) M. sin
വ്ര. വളൎത്തുന്നു; വ്ര. അകലേണം ChVr.

വ്രജ്യം roaming as a mendicant.

വ്രണം vraṇam S. (L. vulnus). A wound, ulcer
= പുൺ, vu. വൃണം.

വ്രണപ്പെടുക to be wounded; ബ്രാഹ്മണനെ
വ്ര'ത്താതേ തള്ളിക്കളക VyM.

വ്രതം vraδam S. (√ വർ willed) Ved. law,
duty 1. Voluntary act of penance or conti—
nence, self—imposed rule, vow ഉണ്ടെനിക്ക് ഒ
രു വ്ര. ഭംഗമില്ലതിന്നു മേ Nal. ഗൎഭിണിവ്ര. ദീ
ക്ഷിച്ചാൾ Bhg. മൌനവ്ര. ധരിച്ചാൻ, കൈ
ക്കൊണ്ടാൻ, ദീക്ഷിച്ചു Bhg. ബ്രഹ്മചൎയ്യവ്ര. സ്ഥാ
പിപ്പാൻ. 2. confining oneself to (in Cpds.) പ
ത്നീവ്രതൻ, പതിവ്രത a faithful husband, wife.

വ്രതയാത്ര V2. a pilgrimage.

വ്രതസ്ഥൻ undertaking & carrying out a vow
അതിന്നു വ്ര. ആകേണം KR.

വ്രതഹാനി breaking a vow. വ്ര. യെ ചെയ്തു
Nasr. seduced.

വ്രതാദികൾ chiefly fasting days, as ഏകാദശി
വ്രതം etc. വ്ര'ളിൽ മുമ്പു വിപ്രനു തന്നേ ആ
കുന്നു Anach. (Br's fast the 1st day, Sūdras
the next).

വ്രതാനുഷ്ഠാനാദികൾ വേണം VCh. austerities
(to Brahmačāris).

വ്രതി engaged in a vow; also:

വ്രതികൻ (സുവ്ര'ന്മാരായ ഭൃത്യർ VCh.).

വ്രത്യം തുടങ്ങുക Bhg9. = വ്രതം.

വ്രശ്ചനം S. (വ്രശ്ച് to hew). Felling, a saw.

വ്രാതം vrāδam S. Assemblage മൃഗവ്രാ. CC.
നാനാമൃഗവ്രാതലീല AR.

വ്രാത്യൻ S. an outcast, uninvested Brahman.

വ്രാൽ (loc.) = വരാൽ.

വ്രീഡ & വ്രീള vrīḷa S. Shame, modesty വ്രീ
ളയം പൂണ്ടു പാരം Bhr. (Sakuntaḷa).

വ്രീളനം id. വ്രീ. മദ്വക്ത്രം RS. I am ashamed
to tell. ലാളനവ്രീളനാദ്യേഷു Brhmd.

വ്രീഹി vrīhi S. (വൃധ?). Rice.

[ 1027 ] ശ ṦA
ശ occurs originally only in S & other foreign
words. In Tdbh. it is replaced by ച (ശാസ്താ —
ചാത്തൻ), or dropped altogether (ചാള & ആല
fr. ശാല, ശ്രവണം — ഓണം, ശ്രവിഷ്ഠ — അ
വിട്ടം, ശ്രേണി — ഏണി). Modern usage has
introduced some ശ for ച (കലശൽ, പൂശുക etc.,
initial ശ in 1. ചെലവു vu. ശിലവു, ശരി, 2. തല
ച്ചേരി — ശ്ശേരി), whilst in several words even
സ is supplanted by ശ (ശരാശരി, ശിപ്പായി)
mostly in consequence of the T. pronunciation
of ച, as an impure s, serving for š & s.

ശം šam S. Happy, happiness (ശങ്കര etc.).

ശംസിക്ക šamsikka S. (L. censere). To praise,
speak, vu. പ്രശംസിക്ക; അതു മാത്രം ശംസിയാ
യ്ക ChVr. don't order. കംസനോടു ശംസിച്ചു
നിന്നൊരു ദേവി CG. talking. — part. pass. ശ
സ്തം & ശംസിതം.

ശംസ്ത്രവടി Rh., see സംസ്തരവടി.

ശകടം šaγaḍam S. (ശക്or ശകൻ?) & ചകടു,
I. ചാടു 353. A cart. ശ. പൂട്ടി Bhg. ശ. നടക്കുമാ
റില്ലഹോ ജലം തന്നിൽ PT. — നെടിയ ശകട
വീരരും (sic) Mud. (Scythyans?; see ശകൻ).
ശകടു So. T. (സകുടം), see ച — 339. average.

ശകൻ šaγaǹ S. 1. The Sacæ, Scythians സിന്ധു
നിവാസികളായ ശകന്മാർ Mud. ശകയവന
ന്മാർ Bhr.; mod. Mussulmans from the North.
2. Sālivāhana, whose era ശകാബ്ദം begins
A. D. 78.

ശകല šaγalam S. (ശൎക്കര ?). 1. A piece, bit
as of bread ഉടൽ ശ'വും ചെയ്തു Bhr. ശ'മായീ
ടും KR. 2. scales, bark.

denV. ശകലിക്ക to cut in pieces ശ'ച്ചാൻ Bhr.
ഇടിയൊലി ച'ക്കും ചൊൽ RC. defeating.
part. ശകലിതം mangled.

ശകലാത്തു Port. escarlata & ച'സ്സു, Europe
cloth, esp. scarlet, but also ചുവന്ന, മഞ്ഞ, പച്ച,
വെള്ളശ. (blanket); ചാരുവാം ശ'സ്സു നിരവേ
വിരിച്ചു KR.

ശകാരം šaγāram S. The letter ശ; hair about
the privities. — M. abuse.

denV. ശകാരിക്ക to revile ശിപ്പായിനെ നന്നാ
യി ശ'ച്ചു TR.

ശകൃതം V1. scoff, jest.

ശകുനം šaγunam S. 1. A bird. 2. an omen,
augury, vu. ശവനം = നിമിത്തം, ലക്ഷണം (ദു
ശ്ശ —, പാപശ —; opp. ശുഭ —). ശ. നോക്ക,
പാൎക്ക to consult omens. ശ. നന്നായാലും പുല
രുവോളം കാക്കരുതു prov. ശ. നടത്താം GnP.

ശകുനപ്പിഴ a bad omen, ശ. കൾ കണ്ടു Bhr.

ശകുനശാസ്ത്രം S. augury.

ശകുനി S. 1. a bird. 2. N. pr. an uncle of
the Kaurawas; prov. = intriguant.

ശകുന്തം S. a bird. — ശകുന്തല N. pr. a queen,
Bharata's mother, so called because ലാളിച്ചു
ശകുന്തങ്ങൾ ഇവളെ പല കാലം Bhr.

ശകുലം šaγulam S. A fish, (ശകലം 2.).

ശകൃൽ šaγṛl 8. Fæces, excrements.

ശക്തൻ šaktaǹ S. (p. p. of ശക്; G. kikys).
Capable, able, strong യുദ്ധത്തിന്നു ശ'നല്ലാതേ
യായി Sk. ശാപാനുഗ്രഹശ. Bhr.

ശക്തി S. 1. Power, strength ദാൻങ്ങൾ ശ.
ക്കടുത്തതു ചെയ്യേണം Si Pu. as much as possi—
ble; the 3 elements of a king's power പ്രഭു —,
മന്ത്ര —, ഉത്സാഹശ. V1. 2. a dart = വേൽ,
f. i. എറിഞ്ഞശ. ജ്വലിച്ചു വരുന്നു KR. സുബ്രഹ്മ
ണ്യന്റെ ശ. Bhg. ശ. വലിച്ചെറിഞ്ഞു Sk. ശ.
പറിക്ക, തറെക്ക AR. 3. the active power
of a deity personified as his wife, esp. Siva's
Bhagavati.

ശക്തിധരൻ S. (2) Subrahmaṇya Sk., വേലൻ
ശക്തിപൂജ S. (3) the Sacti worship, esp. by
the secret fraternity of ശാക്തേയന്മാർ.
Brahmans offer milk, Kshatriyas ghee,
Vaišyas honey, Sūdras spirits. They
have a technical language of their own,

[ 1028 ]
calling a man യോഗി, a woman യോഗിനി,
meat ശുദ്ധി, spirits വസ്തു etc.

ശക്തിമാൻ S. (1) powerful, able.

ശക്യം S. 1. possible, practicable ശ. അല്ലാതു
ള്ള കാൎയ്യം പ്രയത്നേന ശ. ആക്കിടുവാൻ PT.
2. ability ശ'വും വേണം VCh. = ശക്യത.

ശക്രൻ S. Indra. ശക്രധനുസ്സ് the rainbow,
vu. ച —.

ശങ്ക šaṇga S. 1. Doubt, uncertainty ശങ്കകൾ
അകലുവാൻ പറഞ്ഞു Bhg. fear, (ശങ്കാവിഹീ
നം PT.), jealousy. 2. modesty, respect. Cpds.
ഉൾ —, മത —, മെയി —; ശ. ജനിപ്പിക്ക fig.
to put to shame, excel.

ശങ്കക്കേടു 1. fearlessness. 2. disrespect, dis—
honor V1. [ness.

ശങ്കാഭാവം reverence; reserve, coyness, shy—

ശങ്കാരഹിതം S. fearlessly ശ. പുറപ്പെട്ടാൻ AR.

ശങ്കാശീലൻ S. retired, apprehensive V2.

denV. ശങ്കിക്ക 1. to suspect ഒരു തറവാട്ടിൽ
ദോഷം ശ'ച്ചു KU. ചാരിത്രദൂഷണം ശ. KR.
2. to be bashful ശ'ച്ചു പറക, opp. ശ'യാതേ
freely, boldly. 3. to respect, honor അ
വനെ ശ'ച്ചടങ്ങി. [ed.

part. pass. ശങ്കിതനായി നിന്നു CG. shy, alarm

ശങ്കരൻ šaṇgaraǹ S. (ശം). 1. Causing happi—
ness. Siva. — ശങ്കരാചാൎയ്യർ KU. the restorer
of Sivaism & lawgiver of Kēraḷa. 2. N. pr.
കുഞ്ഞിയങ്കരൻ TP.

ശങ്കു šaṇgu S. A stake, pale, trunk അത എ
നിക്കു മനശ്ശ. വായി തീൎന്നു sticking fast = ശല്യം.

ശങ്കുല H. sangsi (?) or fr. ശംഖു; Pincers to
cut betelnut.

ശംഖം šaṇkham S. 1. A chank, conch, Voluta
of different kinds വലമ്പുരി —, ഇടമ്പുരിശ.
used as vessels for libations, & for blowing as
a horn ഊതുശ. etc. 2. coll. C., No. = ടങ്കം 1.
a screw—chisel to bore holes in granite. 3. the
temple—bone തലശ'ങ്ങൾ കുത്തീടും Nid. ശംഖ
ദേശത്തിങ്കൽ ഒന്നു കുത്തിനാൻ KR. 4. a large
number, 1,000 Millions CS. നൂറായിരം കോടി
യായതു ശ. പോൽ KR. — മഹാശ. = 100,000

ശ. (മാശ. = 10,000 Millions CS.). ആയിരം ശ'
ങ്ങൾ AR.

ശംഖചക്രം a wheel & conch stamped on
bodies as signs of Višṇu. [conch.

ശംഖധ്വനി, — നാദം S. the sound of the

ശംഖപുഷ്പം & ചങ്കുപു — Clitoria Ternatea with
blue shell—like flowers, ശംഖപു'ത്തിലേ വേർ
GP 62. 77. വെളുത്തശ. Tantr.

ശംഖമുദ്ര the seal of some high Brahmans in
lieu of signature.

ശംഖു (& ചങ്കു 340) = ശംഖം, f. i. ശംഖൂതുക,
ശ. ധ്വനി UR. പൊൻശംഖിൽനിന്നു ജന്മനീർ
when the king has to give it പൊന്മയമായ
ശംഖു CG.

ശങ്കുംകുപ്പി a Volkameria or = ശംഖപുഷ്പം.

ശംഖുതിരി & ശ. പിരി the winding in shells
& in a screw, hence ശങ്കീരി V1. a screw,
spindle; No. Er̀. Palg. (vu. ചങ്കീരി) a screw—
cover of ഉറുക്കു, ഏലസ്സ് etc., the windings
of a ball of thread etc.

ശംഖുമുദ്രVišṇu's trident used as a seal or
stamp by the Cochin Sarkār.

ശംഖുവിളി blowing the conch.

ശചി šaǰi S. The wife of Indra (ശക്ര), who is
ശചീപതി, ഇന്ദ്രശച്യാദികൾ the Gods.

ശഠൻ šaṭhaǹ S. (= ശത്ര ?). Refractory, per—
verse, obstinate; a rogue, fool ശഠന്മാരോടു
ശാഠ്യം വേണം prov.

ശഠത S. unruly disposition, opposition, muti—
nous manner, നികിതി എടുക്കേണ്ടതിന്നു പി
ന്നേയും ശ. ഉണ്ടായ് വരും, ഓരോരോ വേണ്ടാ
ത ശ. കൾ പിടിച്ചു നില്ക്കുന്നു, ശ. കൾ ഭാവി
ക്കരുതു TR. ശ. യും ശാഠ്യവും പറഞ്ഞു TR.

denV. ശഠിക്ക to behave haughtily, resist,
ശണ്ഠിക്ക.

ശഠോക്തി S. a taunt ഇത്തരം ശ. കൾ KR.

ശണം šaṇam S. (& ച — 343.). Hemp, Canna—
bis & Crotolaria juncea. ശണസൂത്രം twine.

ശണ്ഠ šaṇṭha (ശഠ or C. ശണ = ചിനം). Quarrel.
ശ. കൂടുക; എന്നെ വന്നു ശണ്ഠകൾ ഇട്ടു Bhg.
fought. — തമ്മിൽ ശ്ഠിച്ചിരിവരും രാജധാനി
യിൽ എത്തി PT. disputing.

[ 1029 ]
ശണ്ഠി, see ചണ്ടി 3, 343.

ശതം šaδam S. (L. centum). Hundred ശതദ്വ
യയോജന Brhmd. = 200. സുതശതർ മരിക്കും
ChVr. അതിൽ ശതഗുണം നന്നു Si Pu. 100 times
better. [ദ്വൈതശ. AdwS

ശതകം S. a collection of 100 (stanzas) as അ

ശതകുപ്പ & ശതപുഷ്പ = ചതകുപ്പ (343; തീപ്പുണ്ണു
461.) anise.

ശതകോടി S. (1,000 millions). Indra's thunder
bolt.

ശതക്രതു, ശതമഖൻ, ശതമന്യു S. Indra.

ശതഘ്നി S. a weapon, rocket ശ. യന്ത്രതന്ത്രശത
ങ്ങൾ പലതരം Bhr.

ശതദ്രു S. the Sutledge നൂറുകൈവഴിയായ നദി Bhr.

ശതധാ S. in a hundred ways.

ശതപത്രം S. a lotus.

ശതഭിഷക് S. = ചതയം 343.

ശതമുഖരാമായണം = സീതാവിജയം (a poem).

ശതമൂലി S. = ശതാവരി.

ശതാംഗം S. a chariot, = തേർ KR.

ശതാധിപൻ S. a centurion, captain.

ശതാവരി Asparagus racemosa, or Scorzonera?
ശ. ക്കിഴങ്ങു GP 60., — ക്കുരുന്നു 65.

ശത്രം šatru (ശദ്; G. kotos). An enemy, foe ശ.
നാട്ടിന്നു നീങ്ങിയാൽ TR. — 7 chief enemies of
the soul കോപകാമദ്വോഷമത്സരകാൎപ്പണ്യലോ
ഭമോഹാദി ശത്രുക്കൾ AR.

ശത്രുക്കാർ enemies, ശ'രുടെ വാക്കു MR.

ശത്രുത S. enmity ശ. യോടും കൊന്നു Brhmd.
ശ. ാമദ്ധ്യേ വന്നാൽ സന്ധി ചെയ്യാം KR. —
ശത്രുത്വം S. id.

ശത്രുദോഷം S injuring chiefly by charms.

ശത്രുഭയം S. danger from enemies. ശ. നിനക്കി
ല്ല Nal. you have nothing to fear from en.

ശനി šani S. (ശനൈ fr. ശമ്). 1. Saturn, con—
sidered an unlucky planet (=തമസ്സു) & identi—
fied with അയ്യപ്പൻ or കരിയാത്തൻ. 2. a
month of Saturn equal to 30 months of the
earth. ഏഴരശ്ശ. a dangerous time in astrol.
കൊല്ലം ൧ഠഠ൬ ചിങ്ങശ്ശനി MR. Saturn being
in Leo. കാട്ടുകാലിക്കുണ്ടോ (al. കാട്ടുകോഴിക്കു)
ശനിയും സങ്ക്രാന്തിയും prov.

ശനിദശ, ശനിപ്പിഴ inauspicious season thro'

Saturn's influence സേതുവിങ്കൽ പോയാലും
ശനിപ്പിഴ വിടാതു prov.

ശനിപ്രദോഷമാഹാത്മ്യം N. pr. a treatise on
the Saturday fasting, Si Pu.

ശനിബാധ = ശനിപ്പിഴ.

ശനിയൻ = തമോഗുണന്, ആകാത്തവൻ‍.

ശനിയാഴ്ച Saturday, ശനിവാരം.

ശനിവലി cramps, convulsions (fr. സന്നി).

ശനൈഃ S. slowly. — ശനൈശ്ചരൻ = ശനി.

ശപഥം šabatham S. (ശപ്). 1. Imprecation.
2. an oath ജാതിയോഗ്യമായുള്ള ശ'ങ്ങളെക്കൊ
ണ്ടു സാക്ഷികളെ ശപിച്ചു പരമാൎത്ഥത്തിനെ
ചോദിക്കേണം VyM. വിജയനുടെ ശപഥമൊ
ഴി ഓൎക്ക CrArj. ശ. ചെയ്ക to swear. 3. a
wager ശ. ഇടുക.

ശപനം S. swearing, cursing.

ശപിക്ക S. 1. to curse അവനെ ശ'ച്ചു Bhg.
2. to adjure (ശപഥം 2.).

CV. അഗസ്ത്യേന നീ ശപിപ്പിച്ചതു hadst him
cursed by A —, HNK.

ശപ്പൻ, ശപ്പട്ട see ചപ്പന് 346, കയ്യൻ‍ 2, 296.

ശഫം šapham S. A hoof.

ശഫായത്തു Ar. shafā'at, Intercession, നബി
യിന്റെ ശ'ത്തിൽ കൂടാൻ to trust in Muham—
med.

ശബരൻ šsab/?/araǹ. S. A savage, mountaineer—
tribe ശ'ന്മാർ = കാട്ടാളർ Bhr., so ശബരേശ്വ
രന്മാർ Mud., see ശവരൻ.

ശബളം šab/?/aḷam S. Variegated ശബളതരമായ
മാല Mud. മലകൃമിശബളമലിനം Nal. (ശൂലം
ശബളവും SiPu., see ചവളം). In VyM. ധനം
is three—fold ശുക്ലം, കൃഷ്ണം, ശബളം.

ശബ്ദം šabdam S. (ശപ് + ദാ). l. Sound, the
വിഷയം of the ear; of 12 kinds ശാന്തം, ഘോ
രം, മൂഢം (ദൃഢം?) സംഘൎഷം, ഭവന്താരം (ധൈ
വതം a, പഞ്ചമം b, h, നിഷാധം c, ഋഷഭം d,
ഗാന്ധാരം e, ഷൾജം f, മദ്ധ്യമം g, the 7 musi—
cal notes), ശ. പിഴെക്ക, ഒക്കാതേ out of tune,
ശ. തിരിക്ക to pronounce distinctly. ശ. ഇടുക
to make a noise. — ചെത്തപ്പെടുക Tdbh. to be
sounded. 2. a word, gramm. ശ'ത്തിൽ ചേ
ൎന്നുള്ള അൎത്ഥത്തെ കാണ്മാനായി ശാബ്ദികൻ ഓ

[ 1030 ]
ൎത്തു നില്ക്കുമ്പോലേ CG. ബ്രഹ്മോഹം എന്നുള്ള
ശ'വും ശബ്ദമാത്രമേ Bhg.

ശബ്ദദൎശനം S. believing through hearing.

ശബ്ദശാസ്ത്രം S. (2) grammar ശ. പഠിച്ചിരിക്കു
ന്നു ശബ്ദം ഒന്നും പിഴെച്ചില്ല ചൊല്ലുമ്പോൾ
KR.

ശബ്ദാൎത്ഥം S. (2) meaning of a word.

ശബ്ദിക്ക S. to sound, call, speak ജാതിസ്വഭാ
വമാം ശബ്ദത്തെ ശ'ച്ചാർ KR.

CV. f. i. ചമ്മട്ടിയെ ശബ്ദിപ്പിച്ചു cracked the
whip.

ശമം šamam S. (ശമ് to cease). 1. Relief, rest.
2. quiet of mind = അന്തഃകരണനിരോധം
Kei N. = ബുദ്ധി തന്നടക്കം Bhg 11. (or കാമാദി
കൾ നശിക്ക). — ശമപ്രധാനൻ element V1.

ശമനൻ S. Yama = അന്തകൻ; hence ശമനപു
രത്തിന്നയക്ക CrArj. to kill.

ശമനം S. 1. cessation. 2. relieving ത്രിദോഷ
ശമനം വെള്ളം Nid. 3. relief തലനോവി
ന്ന് ഒട്ടു ശ. വന്നിതോ Mud. അന്നന്നേ ശ.
വരുവാൻ മരുന്നു a. med. sedative in incur—
able disease. വ്യാധി മെല്ലേ ശ. Anj. = ശ
മിക്കും.

ശമനി S. the night.

ശമലം S. impurity; = കശ്മലം.

ശമാദിഷൾക്കം S. six virtues ശമം, ദമം, ഉപരതി,
തിതിക്ഷ, സമാധാനം, ശ്രദ്ധ KeiN.

ശമിക്ക S. 1. to cease, grow calm കാറ്റുശ.
Nal. 2. to be alleviated, mitigated, രാജ്യ
ത്തിങ്കലേ ഉപദ്രവം ശമിപ്പാൻ TR. 3. to
keep quiet എന്ന് ഓൎത്തു ശമിക്കുന്നേൻ Bhr.
= അടങ്ങുക.

part. ശമിതം appeased, Bhr. & ശാന്തം.

CV. ശമിപ്പിക്ക 1. to extinguish പാപം ശ. Si Pu.
to forgive. 2. to appease, assuage ക്ഷുത്തു
PT. കോപത്തേ ശ'ച്ചേ കണ്ടുകൊൾക Bhr.
ജ്വരം പീലി ഉഴിഞ്ഞു ശ'ച്ചു Mud. കലിയുടെ
ഗൌരവം ശ'പ്പാൻ, സന്താപം ശ'പ്പാൻ ഔ
ഷധം Nal. [ത്രേ ശ. Bhg.

ശമൌഷധം S. an alterative മദാന്ധൎക്കു ദണ്ഡമ

ശമൃത്തു = ചമത്തു, സാമൎത്ഥ്യം in ചില ശ'ത്തുള്ള
ആളുകൾ Ti. clever.

ശമ്പ šamba S. Lightning. Tdbh. I. ചമ്പ 2,347.

ശമ്പുšambu Tdbh. = ശംഭു or ശം f.i. മൂവരും
(Brahma, Višṇu, Siva) ശമ്പുവരപ്രദന്മാർ, ശ.
വരങ്ങൾ കൊടുക്കും Bhg 10, 88.

ശമ്പളം šambaḷam 5. (S. ശംബ — travelling
money). Wages, hire ൧ഠഠ വരാഹൻ ശ. വെച്ചു
Arb.

ശമ്പളക്കാരൻ = മാസപ്പടിക്കാരൻ.

ശംബരം šamḃaram S. Water അഹിപ്രാണ
ശ. VetC. = വിഷാംബു.

ശംബൂകം šamḃ/?/ūγam S. (G. sambykë). A
bivalve shell.

ശംഭു šambhu S. (ശം). Siva ശംഭുസേവനം
SiPu.; a sage.

ശമ്മല Ar. shamla, The end of a cloth tucked
in; entanglement, difficulty, ശ. തീൎക്ക to dis—
entangle (ചമ്മല 348).

ശയനം šayanam S. (ശീ; G. keimai). 1. Lying,
reposing, ശ. കൊൾക to lie down. 2. a couch
അനന്തശ. 3. coitus = ഒളി V1.; രജസ്വലമാർ
ശ'ങ്ങൾ Bhg. (forbidden). ശയനമോഹം B.;
ഒളിശ. 180.

ശയനപ്രദക്ഷിണം S. = മിണ്ടി ഉരുളുക.

ശയനമന്ദിരം S. = ശയ്യാഗൃഹം Mud.

ശയനാധികാരി S. a chamberlain, Mud.

denV. ശയനിക്ക V1. = ശയിക്ക.

ശയനീയം S. a bed, ശ. പ്രാപിച്ചു PT.

ശയാലു S. sleepy; the Boa.

ശയിക്ക S. to lie down, rest, sleep. CV. ശയി
പ്പിക്ക Bhg 10.

ശയ്യ S. a bed ശ. മേലേ കിടക്ക Anj.; fig. the
wife ശ. യായുള്ളൊരു ദേവി CG. a queen.
ശയ്യാഗൃഹം Mud. a bed—room.

ശര šara A rustling sound ശരശരാ എന്നു മൂത്രിച്ചു.

ശരം šaram S. 1. An arrow (vu. II. ചരം 348).
ശരശരമാരികൾ KR. ശ. തൊടുക്ക, പൊഴിക്ക,
പെയ്ക, എയ്ക etc. ശ. പാൎക്ക a mode of divination
V1. 2. in math, the versed sine, part
of the radius ജ്യാമദ്ധ്യത്തിങ്കന്നു ചാപമദ്ധ്യ
ത്തിൻ അകലം ശ. ആകുന്നതു Gan. ശരവും കൊ
ടിയും വരുമാറു ജ്യാവു കല്പിപ്പൂ etc. ശരോനവാ
യ സാൎദ്ധം the radius without the versed sine.
3. a reed, Saccharum sara.

[ 1031 ]
ശരക്കോൽ the shaft of an arrow, stem of grass.

ശരധി S. a quiver ശരം ഒടുങ്ങാത ശ. Bhr.;
also ശരതുണി RC.

ശരപാതം S. a shot KR., കാമിനികടാക്ഷശ'
തഭയം ഇല്ല ChVr. no danger from girls'
eyes

ശരപ്പാടു. the distance of a shot നാലഞ്ചു ശ.
നടന്നു. AR.

ശരൻ in Cpds. having an arrow f. i. പങ്കജശ. etc.
= Kāma, വാരിജശരാരാതി etc. AR. Siva.

ശരവണം S. (3) = ഓടക്കാടു a place near Ganga
KR., ശ'ദ്ശമണഞ്ഞപ്പോൾ ഉറെച്ചു പുഷ്പകം
UR. — ശരവമഭവൻ Subrahmaṇya.

ശരവൎഷം S. a shower of arrows.

ശരണം šaraṇam S. (ശ്രി). 1. Refuge, shelter
സൎവ്വവും ഉപേക്ഷിച്ചു കുമ്പഞ്ഞിയെ തന്നെ ശ.
ഭാവിച്ചു TR. മുകിൽ വൎണ്ണരേ ശ. Anj. ശ. ആർ
എന്നു Bhr. 2. quarter in battle & protection.
ശ. പതിക്ക ചരണകമലേ AR. to fall at his
feet. കാക്കൽ ശ'മായി വീണു KR. തൃക്കാക്കൽ ശ.
പ്രാപിച്ചു KU. to throw oneself on one's mercy.
അവനിൽ ശ. പ്രാപിക്ക Arb. എന്നെ ശ. ഗമി
ക്ക KR. ശ. ചൊല്ക to salute humbly. 3. =
ആശ്രയം hope. — ശരണപ്പെടുക V1. to confide.
— ശ. ഉപേക്ഷിക്ക, ഖണ്ഡിക്ക V1. 2. to despair
. ശരണദൻ S. affording protection AR.

ശരണാഗതൻ S. a refugee, client ശ'തവത്സ
ലൻ AR. Rāma.

ശരണാൎത്ഥി S. id.; ശ. യായ് വന്നു KR. came to
seek protection.

ശരണ്യൻ S. 1. yielding protection ലോകശ.
ഭവാൻ, ശ'ന്മാരായ നിങ്ങളെ ശരണം പ്രാ
പിക്കുന്നേൻ KR. 2. needing protection.

ശരൽ šarad S. Autumn ദുൎദ്ദിനം നീങ്ങി ശരല്ക്കാ
ലെ ആഗതം Nal. തൂമ കലൎന്ന ശരത്തു വന്നു CG.
ഊറ്റമാം ശ. ഘനം എന്നതുപോലേ KR. (land
wind?).

ശരഭം šarabham S. (&ക —). A fabulous animal
എട്ടടിമാൻ, f. i. വമ്പരാം ശ'ങ്ങൾ SiPu.

ശരാടി, ശരാരി S. Turdus ginginianus.

ശരാരത്ത് Ar. sharārat, Mischief, തെന്മലപ്പുറ
ത്തിൽ കുഞ്ചു അച്ചൻ ശ. ചെയ്തു TR. a raid.

ശരാവം šarāvam S. A lid, shallow dish.

ശരാവിക = രാജക്കുരു med.

ശരാശരി P. sar—ā—Sari, From end to end;
average ശ. സംഖ്യ, medium between two ex
tremes.— വെള്ളിക്കു ശ. തൂക്കം കിട്ടും MC; 8 പ
ണം ശ. കൊടുത്തു exactly = ശരി 1., so രൂപം,
അളത്തം, തൂക്കം, എണ്ണം ശ. ആക = കൃത്യം.

ശരാശ്രയം S. (ശരം). A quiver.

ശരാസനം S. a bow.

ശരി šari (T. ചരി, C. Te. Tu. M. സരി fr. ച
രിയു, & ചാർ to be near). 1. Even ത്രാസു ശ
രിയായി തൂങ്ങി, പ്രാവിന്നു ശ. യായി തൂങ്ങാ Arb.
like; agreement നടപ്പിന്നു ശെരിയായിട്ടുള്ളത
ല്ല MR. unusual, ശ. ആക്കുക, ഇടുക to make
equal, retaliate, ശരിക്കുശരി V2. strict retribu—
tion. 2. right, correct ശ. ഉണ്ടു jud.പണി
ശെരിയായി നടക്കും, പറയുന്നതു ശ. യല്ല MR.;
yes! V1.; മണികനകമിട സരികലൎന്നിട്ടുള്ള മാ
ല Mud. regular succession.

ശരികേടു wrong, So.

ശരിപുതം പോരുക No. to suit one's taste,
വീടുശ'പോന്നേടത്തു പെണ്ണു ശ'രാ TP.

സരി (sic!) പോരുക to maintain an equal
fight. രതിപതിയോടു സ'രുന്ന നീ KR.
rivalling Kāma. കരികരത്തിന്നു സ'ന്ന
തുട KR.

ശരിവരേ as much as is proper, completely പ
ണം ശ. അടെക്ക, കടം ശ. യായിട്ടു വീടു
വാൻ TR.

ശരീരം šarīram S. 1. The human body ശ. കൊ
ടുത്തു അദ്ധ്വാനിക്ക = ദേഹദണ്ഡം ചെയ്ക; ശ.
തെരുത്തുപോയി is benumbed, ശ. ഭരിക്ക V2
. to be convalescent. 2. = ദേഹം a person കു
മ്പഞ്ഞി ആശ്രയം വിശ്വസിച്ച ശ. ആകകൊ
ണ്ടു TR. 3. = വയറു (hon.), f.i. അവളുടെ ശ.
ഇളക്കി med.

ശരീരക്കൂറു = ദേഹക്കൂറു.

ശരീരഗം S. laid on the body, തന്നുടെ ശ. ഭൂ
ഷണം Nal. worn by him.

ശരീരധൎമ്മം S. bodily constitution, ശരീരാ
വസ്ഥ.

ശരീരൻ having a body (in Cpds.), f.i. പൎവ്വത
തുല്യശ'ന്മാർ AR.

ശരീരരക്ഷ S. care of the body.

[ 1032 ]
ശരീരവാൻ S. a person ധന്യൻ ആ ശ. Nal 3.

ശരീരവിചാരം care for the body.

ശരീരവൃത്തി S. cleanliness.

ശരീരശാസനം V1. power over the limbs.

ശരീരസൌഖ്യം bodily health ശ'ഖ്യസന്തോ
ഷാധികൾക്കും നമുക്ക ഓർ എഴുത്തു കൊടു
ത്തയക്കേണം epist.

ശരീരസ്മരണ S. consciousness, power over
the limbs.

ശരീരാഭരണങ്ങൾ VetC. = മെയ്യാഭരണങ്ങൾ.

ശരീരാവസ്ഥ = ശരീരധൎമ്മം; state of health.

ശരീരി S. embodied, soul = ദേഹി, a man ശ
ക്തിശ. കൾക്കില്ല Sah.; ശ'ണാം Gen. pl.
Nal. വാത—, പിത്ത — കഫശരീരി =കൂറു.

ശരു šaru S. = ശരം, The thunder—bolt of Indra.

ശൎക്കര šarkara S. 1. = ചരൽ Gravel, കക്കരം.
2. sugar, Saccharum Tdbh. ചക്കര 339.; പാലി
ന്നു ശ. Sah. (necessary). Kinds: നീർ —, വെ
ളുത്ത—, ചുവന്ന—, പഴേ—, പുത്തൻശ. GP92.
കണ്ടശ്ശ. sugarcandy. ചീനശ്ശ. white sugar in
powder, തരി — white crystallized, ശ'പ്പാവു
syrup 339 & ചക്കരക്കട്ടി No., വീണ — spoiled,
പനഞ്ച. 610, തെങ്ങിൻ ചക്കര., പാടച്ച. (പാ
ടം = പാത്രം) or ദ്വീപു ച. or തീയത്താളൻ ച.
brought from the Laccadives. — ശ. ഉപ്പേരി a
fried vegetable kar̀i. — ശ. വാക്കു a sweet words.

ശൎദ്ധിക്ക šardhikka S. = അധോവായു med.

ശൎമ്മം šanuam S. (ശരണം). Happiness ധൎമ്മ
ങ്ങൾ ചെയ്താൽ ശ. ഉള്ളു സുരാലയേ, ലോകർക്കു
ശൎമ്മലാഭത്തിന്നു വേണ്ടുന്ന ദിക് Nal. heaven.
ശൎമ്മസാധനം Bhr. — ശൎമ്മവിലാപം ചെയ്തു VetC.
took a tender farewell.

ശൎമ്മൻ, like വൎമ്മൻ added to the names of
Brahmans & Mal. Rājas.

ശ൪വ്വൻ Siva S. ശ'നും ശ൪വ്വാണിയും Nal. (Kāḷi),
ശ൪വ്വമന്ത്രം SiPu.

ശ൪വ്വരി S. the night.

ശലം šalam S.(= ചൽ). The quill of a porcupine.
ശലഭം S. a locust, cricket. ശലഭോപമർ Bhr.
(men). അഗ്നിയിൽ ശ. എന്നപോലേ Sk.
(soon destroyed).

ശലാക S. 1. rod, ramrod; surgeon's probe

വെള്ളി —, പൊൻ —. 2. wire, also ശി—,
ശ്ലാക vu.; also gold—lace V1. പൊന്നിൻ ശ്ലാ
ഖകൾ MC.

ശലാടു šalā/?/u S.(ചല്ലു). Unripe fruit കദളിക്കാ
യ്ക്കുള്ള ശ. ക്കൾ GP.

ശലാപം, T. ച —, see ശിലാപം.

ശല്ക്കം S. = ശകലം.

ശല്യം S. (ശലം). 1. A porcupine SiPu. 2. a
javelin, dart. fig. ക്രൂരവാക്ശ. Bhr. ഉള്ളിൽ ത
റച്ചിളകാതേ കിടക്കുന്നശ. പറിക്ക Mud. foster
ing doubt or embarrassment. മനശ്ശല്യം etc.
മമ മരണാന്തം ശ. ആയിതു പരം ChVr. never
to be got over. ശ. ചെയ്ക B. to vex.

ശല്യകന്മാർ എന്ന പോലേ KR. = ശല്യം 1.

ശല്യാരി enemy of Shalyan, Bhr. Siv.

ശല്ലകി S. a porcupine = ശല്യം 1.

ശല്ലി T., Tdbh. of ശല്യം a short pike; the tassel
of a spear (see ചല്ലി).

ശല്ലാവ് T. C. Te. Tu. = ശാല്വ So. Muslin വെ
ള്ളശ്ശ. ഇട്ടു.

ശവം šavam S. (ചാവു) & ചവം, A corpse ച
ത്ത ശവങ്ങളെ തിന്നു KU. (= ചത്തവരുടെ); ച.
തിന്നിക്കണ്ടോൻ വരുന്നു. TP. demons on battle—
field, ശ. തിന്നി (an ant), ശ. തീണ്ടി്പോക; ശ.
എടുക്ക to bury.

ശവക്കിടങ്ങു (loc), — ക്കോട്ട So. a burialground.

ശവക്കുഴി a grave.

ശവദഹനം S. the burning of a corpse, ശ. ക
ഴിക്ക, Anach.; also ശവദാഹം.

ശവപ്പറമ്പു a burial—ground.

ശവപ്പെട്ടി a coffin, — വണ്ടി a hearse.

ശവശരീരം S. a corpse, ശ. പോലേ AR. dead—
like. പുത്രന്റെ ശ'ത്തെ എടുത്തു UR.

ശവസംസ്കാരം S. funeral honors.

ശവരൻ šavaraǹ S. & ശബരൻ = വേടൻ,
കാട്ടാളൻ. — f. ശവരി N. pr. a pious woman
of jungle—caste, ശവരിമല a temple in Trav.,
Sah. VilvP.

ശവേല Port, chavelha, The peg of a wain—
beam, iron of an axle—tree. No.

ശശം šašam S. (Ge. Hase). A hare = മുയൽ PT
. ശശകൻ id. — ശശശൃംഗം KeiN. an absurdity.

[ 1033 ]
ശശധരൻ, ശശാങ്കൻ, ശശി S. the moon, hence:

ശശിമുഖി f. moon—faced VetC.

ശശിധ hair—frost? അഖിലമപി യശസ്സിനാൽ
ശ. വെളുവെളിവിനോടു ചേൎക്ക Si Pu.

ശശ്വൽ šašval S. (related to വിശ്വം). Per—
petually ശ. പരബ്രഹ്മമൂൎത്തി Bhg. ശ. ഗുണൻ
ChVr. K/?/šna, (ശാശ്വതം). [grass.

ശഷ്പം šašpam S. (Tdbh. ചപ്പു 346.). Young

ശഷ്പൻ = ചപ്പൻ, ശഷ്പസമൻ KR.

ശസ്തം šastam S. (p. p. of ശംസ്). Praised;
prosperity V1.

ശസ്ത്രം šastram S. (ശസ് to hurt, G. kestra).
1. A weapon, sword. 2. a surgical instru—
ment, ശ. ഇടുക. to perform a surgical act.

ശസ്ത്രദൻ S. Mud. = ആയുധം കൊടുക്കുന്നവൻ;
barber? പണിക്കർ?

ശസ്ത്രഗ്രഹണം, — ധാരണം Brhmd. fighting.

ശസ്ത്രധരർ, — ധാരികൾ, — പന്മാർ KR. war—
riors.

ശസ്ത്രപ്രയോഗം S. surgery & midwifery, the
work of Vēlaǹ KN.

ശസ്ത്രമാൎജ്ജൻ S. an armorer, = കടച്ചക്കൊല്ലൻ V2.

ശസ്ത്രവാൻ, ശസ്ത്രസ്തി an armed Brahman. KM.

ശസ്ത്രവൈദ്യൻ S. a surgeon.

ശസ്ത്രാസ്തവിദ്യകൾ S. fencing & archery ശ'
ളും എപ്പേരും പഠിച്ചു KR. ശസ്ത്രാസ്ത്രങ്ങൾ
ഏല്ക്കയില്ല Tautr.

ശഹീതു Ar. shahīd, A witness, martyr. ശ'താ
വാൻ ആവശ്യമുള്ളു Ti. to die for the faith.

ശാക, see ശാഖ.

ശാകം šāγam S. 1. A pot—herb ശാകങ്ങളെ അ
രിഞ്ഞു GP. (for kar̀i). ശാ. വിളമ്പി SiPu. a
dish of vegetables. 2. = ശകാബ്ദം.

ശാകോപദംശം S. vegetable kar̀i.

ശാക്യമുനി S. Buddha.

ശാക്തേയം S. see ശക്തിപൂജ, f. i. അവരുടെ
ശാ'ത്തിൽ ചേൎന്നു vu. — ശാക്തേയന്മാർ, also=
പിടാരന്മാർ.

ശാഖ šākha S. 1. A branch ശാഖാഗ്രങ്ങളിൽ
ഉണ്ടാകുന്ന ഫലങ്ങൾ VyM. 2. a sub—division
of the Vēda according to different schools

തൈത്തിരിയാദി ശാഖാഭേദങ്ങൾ Bhr. ബാഷ്ക
ളൻ തനറെ ശാ. നാലാക്കി Bhg. 3. a leaf,
list ശാകയിൽ ചേൎക്ക TR. to file an action. —
ശാകപ്പുക്കു (book?) diary.

ശാഖക്കാർ belonging to a branch of the family.

ശാഖാമൃഗം S. a monkey ശാ'ങ്ങളെ ആട്ടി; ശാ'
ഗാധിപൻ AR. Sugrīva.

ശാഖി S. a tree, കല്പകശാ. CG.

ശാഖോപശാഖങ്ങൾ divisions & sub—divisions,
as of a science അനേക ശാ. Tattw.

ശാഖ്യം a mat or wicker—work ശാ'മായുള്ള പ
രമാസനേ വസിപ്പിച്ചു Bhg.

ശാടി šāḍi S. A petticoat.

ശാഠ്യം šāṭhyam S. (= ശഠത). Perverseness,
obstinate opposition തന്നു കഴികയില്ല എന്നു കു
ടികൾ ശാ'വും ശഠതയും പറഞ്ഞു നാടു വിട്ടു പോ
ന്നു, നികിതി തരാൻ ശാ'മായി വരുന്നവർ TR.

ശാണം šāṇam S. (ശോ to Bharpen). 1. A hone,
touch— or grind—stone ശാണക്കല്ലു & ചാ —
353; also ശാണകൊടുക്ക to grind V1. 2. a
weight of ¾ കഴഞ്ചു or of½ കാണം CS. =
ചാണപ്പരൽ.

ശാതം S. (part. pass.) sharpened, thin വായു
ശാതമായി വീശി KR.; ശതോദരി Nal.
slender f.

ശാത്രവം S. (ശത്രു). Inimical ശാ'വകുലകാലൻ KR.

ശാദം šād/?/am 1. S. Mud; Young grass. 2. T.
(ജാതം) = ചോറു loc.

ശാന്തം šandam S.(part. pass. of ശമ്). 1. Still—
ed, extinguished അസ്ത്രത്തെ ശാ'മാക്കി AR.
rendered ineffective. എന്റെ ശാന്തഭാഗ്യത്വം
Nal. lost happiness. ശാന്തകോപനായി SiPu.
cooled down. അന്യജന്മത്തിൽ ചെയ്തതും ശാ'
മാം SiPu. atoned for. ത്വൽപാദസ്മരണംകൊ
ണ്ടു മൽപാപം ശാ'മായ്വരും CC. 2. allayed,
pacified, calm, meek. ശാ'നായി വസിക്ക VetC.
to keep quiet, ശാന്തശീലം; ശാന്തൻ also an
ascetic. 3. alleviation, വ്യാധിക്കു ശാ. വരും
TR. I shall be cured.

ശാന്തത S. calmness, serenity, gentleness. —
ശാ. പ്പെടുക, സങ്കടത്തെ ശാ. പ്പെടുത്താതെ
doc, (= ശമിക്ക, — പ്പിക്ക).

[ 1034 ]
ശാന്തസ്വാമി the Brahman minister of Tā—
mūri, തിനയഞ്ചേരി ഇളയതു KU.

ശാന്തി S. 1. Cessation, alleviation, cure
രോഗ—, ദുഃഖ —, etc. ചിത്തശാ. വന്നു VivP.
ദുൎന്നിമിത്തങ്ങൾക്കു ശാ. ചെയ്തുകൊൾക AR. to
avert what the omens threaten. 2. expiat—
ory rite ബ്രാഹ്മണൎക്കു ജപഹോമാദി ശാ. കളും
KU. ശാ. മാടുക, കഴിക്ക; ശാ. ചെയ്തു പുലൎത്തുക
GnP. to live by sacrificing. ദേവാലയങ്ങളിൽ
ചെലവു ശാ. കഴിഞ്ഞുപോകേണ്ടതിന്നു മുതലില്ല
TR. 3. the office of a priest; മേൽശാ. a
Tantri, കീഴ്ശാ. cooking for Brahman's etc.
ശാ. എനിക്കാണ് MR. മുട്ടുശാ. ക്ക് ഏല്പിച്ചാൽ
കാശിക്കു പോകാം prov. N. ദേവസ്വത്തിൽ ശാ.
കഴിച്ചു വരുന്നു jud. — കൊടിശാ. the highest
functionary in great fanes, condemned to celi
bacy during his 3 years of service. 4. calm—
ness, quiet, meekness, continence (= ശാന്തത).

denV. ശാന്തിക്ക V2. = ശമിക്ക.

ശാന്തിക്കാരൻ (4) an ascetic; (2. 3) the officiat—
ing priest ശാ. എമ്പ്രാന്തിരി MR. മേലോത്തു
ശാ'ർ എമ്പ്രാന്തിരി TR. — പുറപ്പെടാശാ. No.
an Embrāǹ or Nambūtiri priest, vowed to
celibacy & to stay in certain large temples
during his tenure of office for 1 year (ദീ
ക്ഷകൂടിയ സന്ന്യാസം).

ശാന്തിവൃത്തി his office & allowance.

ശാന്തുവരുത്തുക (= ശാന്തം, — ന്തി) to heal.

ശാന്ത്വം, see സാന്ത്വം.

ശാപം šābam S. (ശപ്). A curse താപസൻ
എങ്ങളെ ശാ. ഇട്ടു Brhmd. ശാ. കൊടുക്കോല
പാണ്ഡവന്മാൎക്കു നീ Bhr11. അന്നേ ഉണ്ടാക ഗ
ൎഭം എന്നൊരു ശാ. ചെയ്താൻ UR. (print). — ശാ.
എനിക്ക് ഏല്ക്കയില്ല Bhr. to take effect, so തീ
ണ്ടി, പറ്റി etc.; ശാ. തീരുക, തീൎക്ക Bhr. to
avert, remove it

ശാപഗ്രസ്തന് lying under a curse, ശാ'നായി
പോം Bhr.

‍ശാപനിവൃത്തി removal of a curse, also ശാപ
മോക്ഷം കൊടുത്തു KU.

ശാപാനുഗ്രഹശക്തൻ able to curse & bless Bhg.

ശാപോദകം S. water which being sprinkled

effects a metamorphosis ശാ. കയ്യിൽ എടു
ത്തു തളിച്ചു Bhg. ശപിപ്പതിന്നു ശാ. ധരിച്ചു,
ശാ. തൻ പാദങ്ങളിലാക്കി Si Pu.

ശാപ്പാടു šāppāḍụ T. Te. (sāku C. Te. Tu. to
foster, C. Tu. enough). A meal of Brahmans
V1. So. No. ശാ'ടിന്നുള്ള സാമാനങ്ങൾ MR. (a
Nambūtiri), Palg. more gen.; also ശാപ്പടുക;
സാപ്പാട്ടു രാമൻ = ഭക്ഷണപ്രിയൻ.

ശാഫി Ar. shāfi'ī N. pr. A chief of one of
the 4 sects; ശാഫിമാർ Māppiḷḷās.

ശാബ്ദികൻ šābdiγaǹ S. (ശബ്ദം 2). A gram—
marian ശാ'രാം ജനം തുണെക്കേണം DN.

ശാംഭവം S. Connected with ശംഭു; a poison; a
Purāṇa ശാ. കേൾക്കയിൽ ആശ CG.

ശായി šāyi S. (ശയ). Lying, പന്നഗശാ. KR.
Višṇu.

ശായിദ് = ശഹീതു.

ശാരദം šārad/?/am S. (ശരൽ). Autumnal ശാ'ദ
മേഘങ്ങൾ KR.; ശാരദ Sarasvati.

ശാരിക šāriγa S. (ശാരം variegated). The Maina
bird, Gracula religiosa ശാ. പ്പൈതൽ CC.

ശാരിയാവു Red cloth (loc), Port, chara,
japanned?

ശാരിശി "charge"? വലിയതോക്കുകൊണ്ടു ശാ.
വെടി വെച്ചു Ti. a volley.

ശാരീരം šārīram S. (ശരീര). Bodily, human, as
the voice (opp. instruments), ശാരീരക്കാരൻ a
sweet voice.

ശാൎക്കര N. pr. One of the 5 Kšatriya dynasties,
near Chēťťuva KU.

ശാങ്ഗം šārṇġam S. (ശൃംഘ). A bow.

ശാൎങ്ഗപാണി CC. & ശാൎങ്ഗി KR. Višṇu.

ശാൎദ്ദൂലം šārdūlam S. 1. A tiger, ശാ'ലപോത
ങ്ങൾ Mud. tiger's cubs. — ശാ'ലചൂൎണ്ണം a powder
against ഗുന്മം a med. 2. pre—eminent as രാജശാ.

ശാൎദ്ധ prh. P. zād—rāh & സാൎത്ഥം, Provi
sions for the way, military stores മരുന്നും ഉ
ണ്ടയും പലവക തോക്കും ശാൎദ്ധയും കൂട്ടി TR.
Tippu preparing for war.

ശാല šāla S. A hall, house കോശ —, ധാന്യ —,
വാജി —, വാരണ —, ഹോമ —, വാഹന —,

[ 1035 ]
ഭോജന —, മന്ത്ര —, ഗോ —, യാഗ —, വിദ്യാ
ശാലകൾ KR. ഗോക്കൾ ശാലക്കൽ വന്നു Bhr.
(= ആല) stable. ശില്പിയെ കൊണ്ട്വന്നു ശാ. നി
ൎമ്മിക്ക Bhr., esp. for യാഗം; ധൎമ്മ —, പാണ്ടി
—, സത്ര —, etc. ശാലാളികേളിനിലയങ്ങൾ CC.

ശാലി 1. endowed with, as ബുദ്ധിശാലി etc.,
whence: കരുണാശാലിത്വം കാട്ടുക ChVr.; f.
ബുദ്ധിശാലിനി VetC. 2. a kind of rice.
3. ശാലിപ്പെൺ PT. = ചാലിയത്തി (V1. =
shawl).

ശാലിയൻ = ചാലിയൻ.

ശാലിവാഹനൻ S. N. pr. the king identified
with the era ശകാബ്ദം.

ശാലീനം S. bashful.

ശാലുവ & ശാല്വ T. C. M., also സാല്വ
H. šāl, A "shawl," silk cloak of noblemen ചു
വന്ന ശാ. നജർ കൊടുത്തു TR.

ശാലൂരം S. (& ശാലു). A frog.

ശാലേയം S. (ശാലി 2.). Fit for rice, = വിളഭൂമി.

ശാവം šāvam S. (ശവം, ചാവു). 1. Pollution
from a death. 2. also ശാബം S. the young
of any animal, ശാബകം.

ശാശ്വതം šāšvaδam S. (ശശ്വൽ). Perpetual,
eternal ശാ. ബ്രഹ്മധ്യാനം Nal. ശാ'ത ജയജയ
AR. ശാ'തവാക്കുകൾ ആശ്രയിച്ചീടുന്ന ഈശ്വ
രൻ, ശാ'ന്മാരായുള്ളീശ്വരൻമാർ CG. ശാ'മായ
ധൎമ്മം തന്നെയും പേടിക്കേണം Bhr.

ശാസന šāsana S. (ശാസ് = ശംസ് to instruct).
An order, rule. ഏകശാ. യോടു equal—handed
or undisputed rule KU.

ശാസനം S. an order, വിരിഞ്ചന്റെ ശാ. SiPu.
= fate; a grant, deed (താമ്രശാ.). — ക്രൂരശാ'ൻ
Nal. punisher of the cruel.

denV. ശാസിക്ക S. 1. to inform, command,
discipline രാജാവും കാൎയ്യക്കാരും കുടികളെ
ശാസിച്ചു വല്ലതും വാങ്ങും TR. intimidating.
2. to reprove, punish ശാ'ച്ചു പറക. — part.
ശാസിതൻ.

ശാസിതാവു: (ശാ'വായ ഗുരുനാഥൻ SiPu.)
governing, leading; a teacher.

ശാസ്താവു S. a ruler, instructor; ഛന്നപാപ
ന്മാൎക്കന്തകൻ ശാ. Bhr. a corrector; a Para

dēvata protecting the hill—border of Kēraḷa
as Durga does the sea—board. ചാത്തൻ 354.

ശാസ്ത്രം 1. A precept വെണം എന്നുണ്ടു ശാ
സ്ത്രം SiPu. it is written that; law, science
ജ്ഞാന — & കൎമ്മശാ'ങ്ങൾ GnP. for thinkers
& for practical men. 2. a treatise, book തൎക്ക
— logic, ധൎമ്മ — code of law, etc. vu. നാലു
വേദം ആറു ശാ. KU. (മന്ത്രം, വ്യാകരണം, നി
ഘണ്ടു, നിരുക്തം, ജ്യോതിഷം, ഛന്ദോപചിതി
VedD.). scripture പണ്ടിതരേ ശാസ്ത്രപുസ്തകം
തൊട്ടു സത്യം ചെയ്തു TR. അല്ലായ്കിൽ എന്നുടെ
ശാ. എന്നുമേ തീണ്ടുന്നോനല്ല CG. എഴുന്നീറ്റുശാ.
പറയുന്നു jud. prays (a Māpḷa). 3. ശാ. നടക്ക
& ചാത്തിരം a ceremony of the armed Brah
mans (perh. ക്ഷാത്രം) KU.

ശാസ്ത്രകൃൽ S. an author; Rishi.

ശാസ്ത്രഗൎത്തം (330) in: മത്ഭക്തി വിമുഖന്മാർ
ശാ'ങ്ങൾതോറും സത്ഭാവം കൊണ്ടു വീണു
മോഹിച്ചീടുന്നു AR1. (says Rāma) are caught
in the pitfalls of the Shāstra (forego bliss).

ശാസ്ത്രജ്ഞൻ (ശാസ്ത്രാൎത്ഥജ്ഞത്വം Brhmd.), ശാ
സ്ത്രവാൻ, ശാസ്ത്രവിൽ S. learned, a savant.

ശാസ്ത്രാംഗം S. a particular science, applied
to astronomy; ശാ'ക്കാർ astrologers etc.

ശാസ്ത്രാഭ്യാസം S. the study of science.

ശാസ്ത്രി S. a Pandita, teacher, expounder of
law.

ശാസ്ത്രീയം, ശാസ്ത്രോക്തം S. scriptural ശാ. അ
ല്ലാതേ കണ്ടു ചെയ്ക KR.; എന്നു ശാസ്ത്രോ
ക്തി VetC. it is written.

ശാസ്യം S. 1. to be ordered. 2. a rule ശാ. ചെയ്ക
So.

ശി ši, Interj. = ചീ, or ശിവ! ശിവ്വായി what a
mouth! Excessive, etc. V1.

ശിംശപ S. a Dalbergia ശി. നാമവൃക്ഷം AR.

ശിംശുമാരൻ S. A porpoise PT. (or sea—horse?)
ശി'ന്റെ പുഛ്ഛാഗ്രത്തിങ്കൽ ധ്രുവനല്ലോ Bhg 5.

ശിക്യം šikyam S. A net or strings for sus—
pending = ഉറി, f. i. അപ്പങ്ങൾ ശിക്യേനിധായ,
എത്താത്ത ശി'ങ്ങളിലുള്ള കുംഭം CC.

ശിക്കാർ P. šikār, Hunting (ശി'രിന്നു പോക),
— രി a sportsman.

ശിക്ഷ šikša S. (desid. of ശക്). 1. Learning,

[ 1036 ]
acquiring knowledge & power അക്ഷരഗ്രഹ
ണത്തിൻ ശി.; ഹസ്തികളിൽ ശി. ഉണ്ടാകേണം
VCh. must know something about elephants.
ആയുധാഭ്യാസശി. KR. ശി. കൊണ്ടധികൻ
Bhr. (opp. ശക്തി) best trained. 2. punish—
ment നീആചാൎയ്യനെ പോലേ ശി. ചെയ്വാൻ
എന്തു കാരണം AR. why thus lecture me!;
correction. അതിന്റെ ശി. കൊടുക്കാഞ്ഞാൽ,
അവൎക്കു ശി. കഴിപ്പാൻ സന്നിധാനത്തിങ്കന്നു ക
ല്പന വന്നിട്ടു വേണം, മറുത്തവരെ അമൎത്തു ശി.
കൊടുക്ക, ഇതിന്റെ ശി.
കഴിപ്പിക്ക, അവന്റെ
വസ്തുവകയോടു ശി. ഉണ്ടാകും TR. a fine. ശി.
യിൽ ഉൾപ്പെട്ടില്ല MR. was not punished. കച്ചേ
രിയാൽ കല്പിക്കുന്ന ശിക്ഷ അനുഭവിക്കും doc.
3. perfection ശി. കൎമ്മങ്ങൾക്കില്ലത്ര Brhmd. ശി.
യായി പഠിപ്പിക്ക V1. ശി'യായിട്ടു പഠിച്ചു vu.
അവസ്ഥ ശി. യായിട്ടു മനസ്സിൽ ആകയും ചെ
യ്തു TR. completely. എത്രശി. how nice. ഇഭ്രാരം
എല്ലാം ഗുരോ ശി. യിൽ വഹിക്കേണം KR.
well. ശിക്ഷയിൽ ഉണ്ടു I enjoyed my meal. ശി.
യിലുണ്ടതിന്മേൽ അങ്ങെഴുതീട്ടു രാക്ഷസൻ എ
ന്നൊരു നാമധേയം Mud. (on a signet) plainly,
distinctly. ശി. ആക്ക to make smart, get ready.

ശിക്ഷകൻ V1. a teacher.

ശിക്ഷണം S. chastisement ശി. ചെയ്ക PT. നി
ങ്ങളെ ശി. Si Pu. ഇവളുടെ ശി. ചെയ്തീടുവൻ
KR. I shall kill her.

ശിക്ഷാരക്ഷ (2) 1. just government, by punish—
ment & protection. ശി. ചെയ്ക KU. ഇപ്ര
കാരം ശി. നടത്തേണ്ടുന്നതു താനാകുന്നു TR.
2. punishment ഇതിന്റെ ശി. ഉണ്ടാക്കേണം
എന്നു ഭാവിച്ചു TR.

denV. ശിക്ഷിക്ക S. 1. to learn അസ്ത്രശസ്ത്രാദി
കളും ശി'ച്ചു പഠിച്ചവർ Mud. 2. to teach
ഗുരുജനം ശി'ച്ചു വിദ്യകളെ പഠിപ്പിച്ചു VetC.
മാതാവിനെ — ആലയത്തിൽ ശി'ച്ചു പറഞ്ഞാ
ക്കി Bhr. instructed her. 3. to punish, esp.
bodily chastisement, to flog. ശി'ച്ചു കളക to
kill. [2. punished.

ശിക്ഷിതൻ (part.) 1. trained, taught, learned.

ശിക്ഷിതാവു S. a trainer, teacher ശി'വായ ഗുരു
Bhr.; ശി'വിന്നു തന്നേ കുറ്റം VilvP. fault of
education.

ശിക്ഷ്യൻ (loc.) to be trained; a waiting boy,
favourite (see ശിഷ്യൻ).

ശിഖ šikha S. 1. Top, crest as of a flame അഗ്നി
തെളിഞ്ഞു ശിഖകളോടേ പൊങ്ങി Sk. 2. a
lock of hair പൂ൪വ്വ —, പശ്ചിമശി. = മുൻ —,
പിൻകുടുമ KU. തലശിഖയാ കൂടേ ചിരച്ചു Bhg.

ശിഖണ്ഡി, ശിഖി S. a peacock.

ശിഖരം S. a peak, top.

ശിഖരി S. a mountain, ഹിമശി. സുത AR.

ശിഖാമണി S. 1. a jewel in the hair—lock.
2. the best of its kind രാജശി. etc.

ശിങ്കത്താൻ Mpl., ശിങ്കി Trav., ശിങ്കു etc.
= ചി —.

ശിഞ്ജിതം šińǰiδam S. Tinkling as of metal—
ornaments, anklet, bow, etc. മഞ്ജീരത്തിൻ
(772) ശി'മായുള്ള ഹംസനാദം CG. — ശിഞ്ജിനി
താഡനം ചെയ്തു Sk. bow—string.

ശിണ്ടി šiṇḍi (T. ചി —, C. ചെ — fr. ചെണ്ടു).
A Brahman's hair—lock, loc.

ശിതം šiδam S. (L. citus) = ശാതം 1. Sharp ശി
തമായ ശരം KR. 2. thin ശിതചരണൻ AR.
(a crow).

ശിതി S. black. — ശിതികണ്ഠൻ Si Pu. Siva.

ശിഥിലം šithilam S. (& ശ്ലഥം). Loose, slack
ശി'തരചികുരമോടേ AR. with untied hair.
ശി'മായ കാൎയ്യം a trifle. ശി'മായ പിഴ കല്പിച്ചു
jud. a small fine.

ശിഥിലത S. relaxedness, want of energy.

ശിപ്പായി P. sipāhi, A soldier, peon ശുപ്പാ
യ്കൾ TP.

ശിപ്ലി, see ചിപ്പുളി, A plane. [= വിടുവേർ.

ശിഫ šipha S. A fibrous root. — ശാഖാശിഭ

ശിഫാൎസി P. sifāriš, Recommendation, ശി. &
സി. ചെയ്ക MR.; also ശിവാൎശി പറക vu.

ശിബിക, see ശിവിക.

ശിബിരം S. A camp. V2., ശി. പുക്കു Brhmd.

ശിര S. see സിര A nerve, tendon.

ശിരസ്ത P. sarristta, Office. ശിരസ്തെദാർ Si—
reshtadār TR. MR. (as if from ശിരസ്സു, head—
officer, ശിരസ്ഥൻ a leader).

ശിരസ്സു širassụ S. 1. The head (G. kara). Loc
ശിരസിപട്ടം കെട്ടുക ഒഴിഞ്ഞു ശിരസിവേദന

[ 1037 ]
ശമിക്കയില്ല Mud. നിന്റെ ശരീരം ദഹിക്കുന്നതു
കാണ്മാൻ എന്റെ ശിരസ്സിൽ എഴുതീട്ടുണ്ടോ SG.
അനുജ്ഞയെ ശിരസി (Loc.) വഹിച്ചുകൊണ്ടു
Bhr., ശിരസ്സി ധരിച്ചു VetC. bore, brought.
2. top; chief.

ശിരഃകമ്പം S. shaking the head, vertigo ഒന്നു
ടൻ ശി. ചെയ്ത Sk. greeted. — സത്തുക്കളാൽ
ശി'നം ഉണ്ടാക്കേണം VCh. nod, assent.

ശിരശ്ഛേദം beheading സ്വപ്നേശി'യായിട്ടു തോ
ന്നിലും Bhg.

ശിരസിലിഖിതം VetC. = തലയെഴുത്തു; ശിരസി
വിധിലേഖനം CrArj.

ശിരസ്ത്രം S. a helmet ശി. കെട്ടി മുറുക്കി KR.,
also ശിരസ്ത്രാണം.

ശിരോധരം S. the neck, ശിരോധി.

ശിരോമണി S. a gem worn in the crest നിൻ
ശി. കൊണ്ടുപോകേണം എന്മാൻ വന്നു Bhr.
(= ശിഖാമണി). ശുദ്ധമൂഢശി. a capital
blockhead.

ശിരോരോഗം, ശിരോൎത്തി S. headache.

ശില šila S. A stone, rock. 2. an image കരി
ങ്കല്ലു ശില, ഓടുശില.

ശിലാജതു S. bitumen. — ശിലാധാതു chalk.

ശിലാമയം made of stone. — ശിലാവൃഷ്ടി hail.

ശിലാസ്ഥിരം petrified, immovable ശി'മായ്വന്നു
ശരീരം VilvP.

ശിലീമുഖം S. a bee, arrow ശി'ഖവിക്രമം AR.

ശിലോച്ചയം S. a mountain, ശി. കണ്ടു KR.

ശിലവു, see ചെലവു.

ശിലാക, see ശലാക.

ശിലാപം So., T. ചലാപം V1. (= ജലലാഭം).
Pearl—fishery V1. ശി. കുളിക്കുന്നവർ (or കുഴി —)
divers. Trav., ശലാത്തുതുറ V2.

ശിലീന്ധ്രം S. A mushroom CG. (സി —).

ശില്പം šilpam S. 1. Perfection in mechanical
arts. ശി. കലൎന്ന തല്പം CG. an elegant bed.
അപ്പുരി ത്നിൽ വിളങ്ങി നിന്നീടുന്ന ശി'ങ്ങൾ
CG. architectural beauties, elaborate works,
minute embellishments. ശി'ങ്ങൾ അഴിഞ്ഞു
പോയി KR. (in conflagration) — fig. ശില്പ
പുരുഷൻ V1. a perfect gentleman. ശി. എന്നേ
പറയാവു Sah. wonderful! ശി'മായി സമ്മാനി

ക്ക handsomely, പരക Mud 3. elegantly. നാ
ല്പതും ശി'മായി അഞ്ചും അക്കാതം Mud. exact
ly 45 K., accurately. 2. any mechanical art.

ശില്പകശാസ്ത്രം S. = ശില്പം 2. ശി'ത്തിന്നവൻ
കല്പകവൃക്ഷം തന്നേ Mud. an artist; esp.
sculpture & architecture ശില്പവിദ്യ.

ശില്പച്ചൊൽ V1. a rhetorical figure.

ശില്പി S. 1. an artizan, artificer, architect ത
ട്ടാൻ മുതലായ ശി. കൾ VyM. ശി. കൾ വന്നു
യൂപം ശില്പമാക്കിനാർ KR. 2. M. = ചിപ്പി,
as ശി.യിൽ വീണ മഴത്തുള്ളി VCh. oyster—
shell.

denV. ശില്പിക്ക to work minutely, bring to per
fection സ്ഫടികങ്ങൾ കൊണ്ടു ശി'ച്ച നീരാഴി
KR. — (V1. has ശില്ക്ക, ലിത്തു to be perfect).

ശില്പിശാസ്ത്രം mechanics, architecture.

ശിവം šivam S. (ശ്വി to swell, increase). Happi
ness, സദാശി. eternal bliss. ശിവമോടു കൂപ്പും
Anj.

ശിവ S. a female jackal, ശിവകൾ Sk.

ശിവകവചം S. Siva's breast—plate, a mantra
ശി. അഖിലദുരിതക്ഷയം ശിക്ഷിച്ചു കൊൾക
നീ; ശി. ഗ്രഹിപ്പിച്ചു SiPu.

ശിവങ്കരം S. conferring happiness, SiPu.

ശിവൻ S. the God Siva. ശി. എന്നല്ലാതേ ചൊ
ല്ലരുതിക്കാലം ChVr. lean but commend our
cause to God in silent prayer. ശിവശിവ
interj. of wonder & distress: Oh dear! —
Bhg. അയ്യോ ശിവശിവ എന്നകന്നാർ Bhr.
— N. pr. m. ശിവരാമൻ.

ശിവപുരം a Siva temple, esp. ചോവരം 398,
hence: ശിവപുരക്കൂർ So. the Shaiva faction.

ശിവപുരാണം SiPu. a Purāṇa.

ശിവപ്പേരൂർ Anj. & തൃശ്ശി — N. pr. Trichoor.

ശിവബലി & ശിവേലി (or ശ്രീ?) the evening
service in temples KR.

ശിവബ്രാഹ്മണർ Shaivas, lower Brahmans in
temple service V1.

ശിവയോഗികൾ, കോല്ക്കുന്നത്തു (കാല്ക്കുന്നത്തു?)
ശിവാങ്ങൾ, ശിവമയന്മാർ N. pr. a Sanyāsi
through whose advice Calicut prospered
KU.

[ 1038 ]
ശിവരാത്രി S. the 14th lunar day of the dark
fortnight in മാഘം, a fasting feast ശി. നോ
റ്റു കൊൾവാൻ, ശി. നാൾ ഉപവാസം ചെ
യ്ക SiPu.

ശിവലിംഗം സേവിക്ക vu., see ലിംഗം 2, 894.

ശിവവലയനാടു N. pr. a temple at Calicut,
ശി'ട്ടമ്മയാണ KU. (oath of Tāmūri).

ശിവസ്ത്ോത്രഗാനങ്ങൾ പാടുക vu. praising Siva.

ശിവാരം = ശിവകാരം Siva's name repeated
for merit's sake.

ശിവാലയം a Siva temple = ശിവക്ഷേത്രം.

ശിവായി P. sivāy, Besides, in ശി. ജമ a tax
imposed for the first time; the property of
persons dying without heirs, reverting to
Government.

ശിവാർശി, see ശിഫാൎസി.

ശിവിക šiviγa S. (& ശിബികമേൽ ആരോപ്യ
AR.) A palankin. — ശിവികയാൻ, ശീവാൻ, പ
ള്ളിച്ചീയന്മാർ Nāyar bearers of a Royal palan—
kin പല്ലാക്കു ശിവ്യാന്മാർ TR. — (ചിയ്യാൻ 364,
ചീവത 370).

ശിശിരം šiširam S. (ശിതം). Cold, frost ശിശി
രകാലത്തു തിപ്പലി കൂട്ടി സേവിക്ക a. med. in
the dewy season. ചെണ്ടെഴും ചിചിരതാപമൂ
ലം നമഃ RC. to the sun.

ശിശിരകരൻ S. the moon, ശി'രവദനം Nal.

ശിശൂ šišu S. (ശ്വി to grow). An infant, boy;
the young of animals & trees പിലാവ് അഫ
ലം ശിശു കഴിച്ചു TR. — ശിശുകാലം = ശൈശവം.
ശിശുനായകത്വം S. the government during a
king's minority.

ശിശുപാലന് N. pr. a king slain by K/?/šṇa CC.

‍ശിശുവധം SiPu. one of the great sins.

ശിശിനം S. penis, also ശിശ്നി V1. — ശിശ്നോദര
മോഹിതന്മാർ Bhg. sensualists.

ശിഷ്ടം šišṭam S. 1. (part. pass, of ശിഷ്).
Left, remainder അടഞ്ഞതിന്റെ ശി. അടയേ
ണ്ടതിന്നു, ശി. ഉറുപ്പിക TR. the balance. കോ
ലരാജ്യത്തിന്റെ ഒരു ശി. remnant. ശി'മുള്ളവർ
Anach. the others. പണശി. etc. 2. (part.
pass. of ശാസ്) disciplined, trained, good ശി
ഷ്ടർ ക്ഷയിക്കും ദുഷ്ടൎക്കു പുഷ്ടി Sah. ദുഷ്ടരെ ശി

ക്ഷിക്ക ശിഷ്ടരെ രക്ഷിക്ക VCh. ശിഷ്ടരക്ഷണം
(duty of a king). ശിഷ്ടപരിപാലകൻ, etc.

ശിഷ്ടി S. = ആജ്ഞ CS.

denV. ശിഷ്ടിക്ക (1) to remain, — പ്പിക്ക to leave,
spare.

ശിഷ്യൻ S. (2; p. fut. pass.) to be taught, a
pupil, disciple ശി'ന്മാർ & ശിഷ്യകൾ KU.,
ശിഷ്യന്മാർ f. pl. — ശിഷ്യത്വം discipleship.

ശീ Tdbh. of ശ്രീ.

ശീകരം šīγaram S. (സിച്). Drizzling rain;
a drop. ശീകരാഗ്നി Bhr. lightning.

ഉത്തമസ്ഥലങ്ങളിൽ ശീ കാൎയ്യം വിചാരിച്ചാൽ
PT. (= ശ്രീ?, ശീകൃതം V1. an offering, prh.
libation?).

ശീഘ്രം šīghram S. (ചിക്കനേ). Quick ശീ'മാ
യിട്ടു വരുവാൻ TR. ശീഘ്രകാരിയായ രോഗം
Asht. an acute disease. ശീഘ്രത്വം ഏറീടും
മാൻ Nal.

ശീട്ടുA chit, note; see ചീട്ടു.

ശീതം šīδam S. (ശിതം). 1. Cold, cool ആക മു
ങ്ങിയാൽ ശീ. ഒന്നു prov. ശീ. മുറുകുന്നു it's in—
tensely cold. 2. catarrh V1. ശീതരോഗം ഉ
ണ്ടായിട്ടു മരിച്ചു jud. diarrhœa, cholera, etc,
3. auspicious ശീതനാഴിക (opp. ഉഷ്ണം). 4. dull,
lazy.

ശീതകരൻ the moon. — ശീതജ്വരം ague. — ശീ
തപിത്തം Nidl9. — ശീതരശ്മി the moon.

ശീതപ്പൂമരം Sapindus detergens (& ചീയ — &
ചീക്കക്കായി 367.)

ശീതളം S. cold, cooling ശീ'ങ്ങൾ പ്രയോഗി
ക്ക Nid. ശീതളകാലത്തിൽ, ശീതളരഹിതം
KR. excluding the cold; fig. കണ്ടിട്ടു മാന
സം ശീ'മായി CG. refreshed. ഹിതന്മാൎക്കു
ശീ'ൻ PT. refreshing.

ശീതാംഗം, — ൻ a kind of paralysis or സന്നി.

ശീതാൎത്തൻ Nal. affected by cold.

denV. ശീതിക്ക V1. to be cold, humid.

ശീതോപചാരം S. using cooling means, ശീ.
കൊണ്ടുണൎത്തി Bhr. (from a swoon).

ശീതോഷ്ണം S. 1. cold & heat. 2. lukewarm.

ശീമ = സീമ q. v. 1. Land മറുശീമയിൽ പാൎക്ക
MR. കോട്ടയകത്തു താലുക്ക് വയനാടു ശീമ, അ
മഞ്ഞാട്ടു ശീമയിൽ TR.; so കൊച്ചി —, സൎക്കാർ

[ 1039 ]
ശീമ Palg. 2. So. Europe. ശീമെക്കു പോക
to go home (i. e. to Europe).

ശീർ (പിഴെച്ചുപോക.) vu. a line = ചീർ 1, 369.

ശീൎണ്ണം šīrṇam S. (part. pass, of ശൃ). Broken,
withered, thin ശീൎണ്ണപൎണ്ണാശികളും KR.

ശീൎഷം šīršam S. (ശിരസ്സ്). The head, ദശശീ.
KR. (name of a Mantra). — ശീൎഷകം a helmet.

ശീല šīla & ചീ — (C. Tu. ശീര). 1. Cloth, strip
of cloth, covering of the privities. ശീലപ്പേൻ
a body louse. രണ്ടു ചട്ടിയുടെ വിളമ്പിന്നും ശീ
ല ചെയ്ക a. med. to wrap with cloth covered
with mud. 2. a bag, purse മടിശ്ശീല.

ശീലക്കാശു a fee paid by the lessee to the pro—
prietor upon renewal of the lease (prh. fr.
ശീലം) W. ൧൨ll ഉറുപ്പിക ശീ. ൦ ൧൫ഠ കൊ
ഴുക്കാണവും കൊടുത്തു തിരുവെഴുത്തു വാ
ങ്ങി MR. [through a cloth.

ശീലപ്പൊടി (1) (esp. med.) powder sifted

ശീലം šīlam S. (ശിഷ് or ചെൽ). 1. Conduct,
disposition, inclination അവർ ശീലിച്ചുപോരു
ന്ന ശീലങ്ങൾ കാണ്കയാൽ Nal. ശിക്ഷയെ ചൊ
ല്കിലേ ശീ. നല്ലൂ prov. കോപശീ. Choleric
temper. 2. habit, experience, acquired ca
pacity. അതു ശീലമല്ലായ്കയാൽ PT. as you are not
used to it. ആക്കുക ശീ. നമുക്കു ChVr. I use
to. ആ വേല ശീലമായി is learned. ശീ. എനി
ക്കില്ല തെല്ലുമതിന്നു VetC. 3. good character
ശീലഗുണമുള്ള നമ്മുടെ മൌൎയ്യൻ Mud. our
noble Mauryaǹ.

ശീലക്കേടു (1. 3) bad manners, ill—behaviour
വഞ്ചനം മുമ്പായ ശീ. കിഞ്ചന ഇല്ലെനിക്കു
CG. ഓരോ ശീ. എല്ലാം പറ]്ഞും ഭാഷിച്ചും
Anj. obscenities. — (2) inexpertness.

abstr. N. ശീലത്വം (8) fine disposition.

ശീലദോഷം bad character, opp. ശീലഗുണം.

ശീലൻ in Cpds. as ധന്യശീളൻ, ദാനശീലൻ
liberal, ലോകത്രയപാലനശീലൻ ChVr.
used to.

ശീലവാൻ (3) amiable, ശീ'ന്മാരെ ചതിച്ചു Nal.

ശീലാചാരം manners സല്പുത്രന്മാരുടെ ശീ. ഇ
ങ്ങനേ അല്ല.

denV. ശീലിക്ക 1. To conduct oneself,

practise. അന്നുന്നുശീ'ച്ചതിന്നു സഹിക്ക നീ SiPu.
bear now the consequences of. 2. to ac
custom oneself, learn, exercise അതു ശീ'ച്ചു
കൊണ്ടാലും SiPu. ഭഗവാനെ മനസാ വാചാ
കൎമ്മണാ ശീലിപ്പതു Bhg. to be occupied with
God. നിത്യം ശീ'ച്ചൊരു നേരത്തു PT. usual;
also with Loc. അതിൽ ശീലിച്ചില്ല; and നാട്
എനിക്കു നല്ലവണ്ണം ശീലിച്ചാൽ when acclima
tized.

ശീലിപ്പിക്ക to teach, train, habituate. ഭീതി
വളൎത്തു ശീ'ച്ചു Bhg.

ശീൽ šīl B. A stanza (T. ചീർ?).

ശീവാട see ചീ —.

ശീവാൻ šīvāǹ = ശിവ്യാൻ, f. i. നല്ല തണ്ടുകൾ
എടുത്തുടൻ മണ്ടുന്ന ശീ'ന്മാരും VCh.

ശീവോതി = ശ്രീഭഗവതി.

ശുക് šuk S. (šue). Grief; alas! ശുചം പോക്കേ
ണം VetC; അതിശു ചാ Instr. in deep grief AR.

ശുകം šuγam S. A parrot ശുകതരുണി Bhr.

ശുകമുനിമാലികേ Mud 1.

ശുക്തം šuktam S. Sour; harsh.

ശുക്തന്റം പെട്ടിയിൽ KR. = കാട്ടാളൻ?

ശൂക്തി šukti S. A pearl—oyster ശു. മാംസം
GP. ശു. യിൽ തോന്നീടുന്ന രൂപ്യപൂപത്തെ
പോലേ SiPu.

ശുക്തിക S. a disease of the cornea, Nid26.

ശുക്രം šukram S. Resplendent (= ശുക്ലം); an
affection of the iris, ശുക്രക്കണ്ണൻ squint—eyed.

ശുക്രൻ the planet Venus, ശുക്രവാരം = വെ
ള്ളിയാഴ്ച.

ശുക്ലം S. (II. ശുച്). 1. white. 2. semen (1 ഉരി
in man VCh.). ശുക്ലാൎത്തവത്തെ ഉപാധിയാ
യി പിടിച്ചു നിൎഗ്ഗമിക്ക AdwS. 3. a cataract
ശു. പരക്ക = വെള്ള, കണ്ണിൻപൂ V1.

ശുക്ലകൂപം S. a certain hell, ശു'പേ കിടന്നേ
ൻ SiPu.

ശുക്ലപക്ഷം S. the bright lunar fortnight.

ശുക്ലസ്രാവം S. gonorrhœa.

ശുക്ലാംശുരേഖ S. the sickle of the new moon.
ശു. യാ തുല്യം Nal.

ശുക്ഷി šukši S. Wind ശു. ണി തന്റെ ബല
വും നിദാനവും Sah. (ശുഷ്ക?)

[ 1040 ]
ശുചി šuǰi S. (II. ശുച്). 1. Purity മുങ്ങിക്കുളി
ഒഴികേ മറെറാന്നും ശുചിക്കു പോരാ Anach.
2. pure ഇക്കുലം അതിശുചിയായതു KR. വിവ
ൎണ്ണവസ്ത്രം അഖിലം ശുചി Anach.

denV. ശുചീകരിക്ക to purify.

ശുചീന്ദ്രം N. pr. a temple in Trav. where Indra
was freed from his loathsome curse (Such.
Māh.)

ശുണ്ഠി šuṇṭhi S. (= ചുണ്ടി 2,372). Dry ginger;
fig. ശു. യും കടിച്ചവൻ ഘോഷിച്ചു PT. flew
out.

ശുണ്ഠിക്കാരൻ peevish, quarrelsome, passion—
ate; also ശുണ്ഠിതൻ ChS. [liquor.

ശുണ്ഡ šuṇḍa S. (ചുണ്ണ). An elephant's trunk;

ശുണ്ണി, see ചുണ്ണി.

ശുദ്ധം šuddham S. (part. pass, of ശുധ് = ശു
ച്). 1. Purified, clean; purity കണ്ണിന്നു ശു.
തോന്നുന്നേടത്തു പാദം വെച്ചു Bhg. ശു. വരു
ത്തുക to purify what is polluted. കുളിക്കാ
ഞ്ഞാൽ ശു. വന്നില്ല Anach. പുണ്യാഹം കൊണ്ടു
ശു. വരുന്നു ശു. മാറി എന്നു ശാന്തിക്കാരൻ
പറഞ്ഞു MR. the temple is desecrated. ശു., (vu.
ചുത്തം) മാറിയോ or അയിത്തായോ (അശുദ്ധം)
are you polluted? (of തീണ്ടിക്കുളി & തൊട്ടുകുളി).
2. entire, utter ശുദ്ധകളവു, ഭോഷ്കു etc. ശത്രു
കുലം ശുദ്ധശൂന്യമാക്കീടും PT. will destroy
completely. ശുദ്ധഭക്തൻ Bhg.

ശുദ്ധത S. 1. purity, siucerity. 2. simpleness,
മനസ്സു ശു.യായിരിക്കകൊണ്ടു TR. harmless
nature. [ശുദ്ധബുദ്ധി.

ശുദ്ധൻ S. 1. innocent, holy. 2. a simpleton

ശുദ്ധഭോജനം abstinence from meat & fish V1.

ശുദ്ധമേ entirely ആധാരം ശു. കളവാകുന്നു,
പറയുന്നതു ശു. നേരുകേടാകുന്നു MR. alto
gether false.

ശുദ്ധാത്മാവു S. pure minded ശു'വായ ശാരി
കേ Nal.; so ശുദ്ധാന്തഃകരണന്മാർ Bhr.

ശുദ്ധാന്തം S. women's appartments, Harem.
ശു. അകമ്പുക്കാൻ, ശു'ന്തസ്ത്രീകൾ KR.

ശുദ്ധി S. 1. Cleansing; മലശു. 2. purity,
correctness ക്ഷേത്രത്തിന്നു (or — ത്തിൽ) ശു. ക്ഷ
യം പറ്റി KU. is defiled. ശുദ്ധിഭോജനം

Anach. = ശുദ്ധ്യഷ്ടി q. v. — ദേഹാത്മശുദ്ധ്യാവ
സിക്ക SiPu.

ശുദ്ധികരം S. purifying.

denV. ശുദ്ധീകരിക്ക to purify, consecrate;
sanctify (Christ.).

ശുദ്ധീകരണം sanctification (Christ.).

ശുദ്ധിമാൻ S. a holy person.

ശുദ്ധ്യഷ്ടി a meal to complete purification,
after excommunicating a family member
or clearing oneself from the charge of an
offence against caste.

ശുനകൻ šunaγaǹ S. (ശ്വൻ). A dog പടുക്ക
ളായ ശു'ങ്ങൾ KR. — ശുനി S. id. കഴുകികളും ശു
നികളും നിറഞ്ഞു CrArj. on a battle—field.

ശുഭം šubham S. (ശുഭ് to shine). 1. Splendid.
2. fine, auspicious, good ഏറ്റവും ശുഭം, a
promising omen, ശുഭലഗ്നം, ദിനം etc. — ശുഭ
കൎമ്മം a holy action. — ശുഭവാക്കു kind salut
tion. — ശുഭഗതി bliss.

ശുഭദം KU. auspicious.

ശുഭപ്പെടുക to be mended, perfected, prosper.

ശു'ട്ടു വന്നു TR. turned out well.

ശുഭാത്മികേ Voc. f. highly favored, Chintar.

ശുഭാശുഭം good & evil മാനുഷർ ചെ്യയും ശു'ഭ
കൎമ്മങ്ങൾ UR. ഇങ്ങോട്ടു ചോദിച്ചില്ല എന്നാ
ലും ശു. അങ്ങോട്ടു പറഞ്ഞു PT. gave advice
(= ഗുണദോഷം). രോഗിയുടെ ശു'ങ്ങളെ പ
റക by astrological prognostication.

ശുഭ്രം S. white, bright. — ശുഭ്രാംശു the moon.

ശുംഭനായി നിന്നുള്ളൊരുമ്പർകോൻ CG. shin—
ing.

ശുല്ക്കം šulkam S. (prh. ചൊല്ക to command).
Toll, duty; promised sum കന്യകെക്കുള്ള ശു.
൧൦൦൦ അശ്വം Bhg. കന്യകാശു. Brhmd. dowry.
ശുല്ക്ക സാധനം ആക്കി Nal. betted it. — Tdbh.
ചുങ്കം. 370.

ശുല്വം šulvam S. (L. cuprum). Copper.

ശുശ്രൂഷ šušrūša S. (desid. of ശ്രു). 1. Wish—
ing to hear അക്കഥാശു. കൊണ്ടു ചോദിച്ചു. KR.
2. service പതിക്കു ശു. വഴിപോലേ ചെയ്ക KR.
to minister to. നമുക്കു ശു. ചെയ്യുന്നവർ TR.
(at meals); with Acc. താതനെ ശു. ചെയ്തു
കൊൾ Bhr.

[ 1041 ]
ശുശ്രൂഷക്കാരൻ a servant.

ശുശ്രൂഷണം serving, Bhg. പതിശു., ഭൎതൃശു.
Bhr.

denV. ശുശ്രൂഷിക്ക to serve, with Acc. തൽപ
ദം ശു'ച്ചു Nal.

ശുഷി šuši S. Drying (ശുഷ്).

ശുഷിരം S. a hole in the ground; perforated.

ശുഷ്കം S. (p. p.) dried, withered (L. siccus,
ചുക്കു 370.)

ശുഷ്കാന്തി So. heat, zeal ശു. യോടേ ശിവാൎച്ച
നം ചെയ്കയാൽ SiPu. — denV. ശുഷ്കാന്തി
ക്ക = ശു. പ്പെടുക.

denV. ശുഷ്കിക്ക to dry, wither ശു'ച്ച മല്ലിക
വല്ലി Si Pu. ഗാത്രവും ശു'ച്ചു PrC. (from
age). മലം (or വയറ്റിൽനിന്നു) ശു'ച്ചുപോ
ക vu. hard stools.

ശുഷ്മാവു S. fire; energy.

ശൂകം šūγam S. (ശോ). The awn of corn.

ശൂകമയം bristly.

ശൂകരം, see സൂകരം.

ശൂദ്രൻ šudraǹ S. 1. A man of the 4th caste
ഭക്തിയുള്ളവൻ ശൂ. ആയാലും ശൂ. അല്ല Bhg.
2. a Nāyar, chiefly lower Nāyar, their occupa
tions ചങ്ങാതം പട നായാട്ടു മുന്നാഴിപ്പാടുകാ
വൽ ഇല ശൂദ്രധൎമ്മം; their house ശൂദ്രവീടു;
ശൂദ്രമൎയ്യാദ കൊടുത്തുപറഞ്ഞു TR. spoke disres
pectfully to the N.

f. ശൂദ്ര & — ദ്രി; മാപ്പിള്ള ഒരു ശൂദ്രത്തിപ്പെണ്ണു
ങ്ങളെ അപരാധം ചെയ്തു TR. ശൂദ്രമ്മ
(Coch.), ശൂദ്രസ്ത്രീ.

ശൂനം šūnam S. (ശ്വി). Swelling, dropsy V1.

ശൂന്യം S. 1. empty, void ആദ്യന്തശൂ CG.
having neither beginning nor end. — ശൂ
ന്യപ്രദേശം a desert. സൂൎയ്യസന്നിധൌ തിമി
രങ്ങൾ ശൂന്യമാകും Bhg. will disappear. ശൂ.
ആക്ക to annihilate. മണ്ണട്ട കരഞ്ഞാൽ ശൂ.
(superst.) destruction or poverty. 2. a
cypher, dot, Tdbh. സൊന്ന. 3. So. T.
witchcraft (bringing to nought; envy V1.)

ശൂ. പറക to speak evil; see പഞ്ജ
ശൂന്യം.

ശൂന്യക്കാരൻ V1. envious; — ത്തി a witch.

ശൂന്യാണ്ടിക്ക V1. to mock, scoff.

ശൂരൻ šūraǹ S. (ശ്വി, G. kyros). A hero,
valiant, brave. [നായർ KU.

ശൂരത S. bravery, valour ശൂ. തികഞ്ഞ ൧൦,൦൦൦

ശൂരി, see ചൂരി.

ശൂൎപ്പം šūrpam S. Winnowing basket.

ശൂൎപ്പണഖാ AR 4., — ക (RC 466. R. 1 a), Rāva—
na's sister.

ശൂൎപ്പാകാരം N. pr. a temple near Gōkarṇa. Brhmd.

ശൂല šūla S. (ശോ). 1. = ശൂലം. 2. colic & other
sharp pains ശൂ. ൧൮ ജാതി a. med., 8 kinds
Nid.; ഉദര —, (കുക്ഷി —, ജഠര —), ഉഗ്ര —,
ഉരശ്ശു — (നെഞ്ഞു —), കരി — (കറുത്തൊരു
നീർ വീഴും), കറി — (കീഴ്വയറ്റിൽ വഴക്കാ
പോലേ ഉണ്ടാം), കഴുത്തു —, കുടൽ —, ജല —
(നീർ — hydrocele നീർ ഒലിക്കും), തൃഷ —,
നാഭി —, നേത്ര — (ophthalmia), പാൎശ്വ —
(പക്ക — liver-inflammation), പിത്ത —, പുഷ്ഠ
(പുറ —), പ്രാണ — (എല്ലാടവും പുണ്ണുണ്ടാം),
വാത — (മേൽ എല്ലാ കടയും), ശ്ലേഷ്മശൂല; ചൂല
ക്കെട്ടു, ശൂലനെമ്പലം wind colic. ശൂലെക്കു
നല്ലതു പാലു തോഴ CG. 3. = ശൂള.

ശൂലം S. 1. Impaling stake കഴു, crux.

ശൂലത്തിൽ ഇടുവിക്ക VyM. ശൂത്തിന്മീതേ കി
ടന്നുള്ളോർ CG. — met. ശൂത്തിലാകുമ്മുമ്പേ (അ
ശ്വരഥങ്ങൾ) Nal. before they be lost in play.
2. a pike, trident of Siva, chiefly as mark ദേവ
ങ്കലേക്കു വഴിപാടായി ശു. ചാൎത്തി വിട്ടിരിക്കു
ന്നു കാളകൾ VyM. ശ്രീശൂ. മറച്ചിരിക്കുമ്പോ
ലേ ഇരിക്കും a. med. ശുഭമാം ശൂലയോഗം ഉണ്ടാ
യ് വരും Mud. (astrol.).

ശൂലാകൃതം S. roasted on a spit.

ശൂലാഗ്രവാസം S. impalement അവനു ശൂ. ഗു
ണം PT. — so ശൂലാരോഹണം Mud., ശൂലാ
രോപണം.

ശൂല്യൻ S. = കഴുവേറി.

ശൂൽ šul S. (Onomat.). Hoo, shoo. In:

ശൂല്ക്കാരം as പന്നഗനാഥനു ശൂ. ഏറുന്നൂതി
ന്നിന്നു ∗എല്ലാം CG. from the increasing weight
of the earth. — also ശൂല്കരം (അനന്തനു ശൂ.
ൟഷൽ തളന്നുതായി, ദീൎഘങ്ങളായുള്ള ശൂ. ജാല
ങ്ങൾ CG. of a woman in travail), hissing from
cold, pain, etc. ∗(print: ഏറുന്നിതിന്നിതെല്ലാം).

[ 1042 ]
ശുള šūḷa = ശുല 3., ചൂളച്ചി A whore (379).

ശൃഗാലം šr̥ġālam S. A jackal.

ശൃംഖല šr̥ṅkhala S. A chain, Tdbh. ചങ്ങല 341.

ശൃംഖലതീൎത്ഥം N. pr. fane of Kanyākumāri KM.

ശൃംഗം šr̥ṅġam S. (L. cornu). A horn ശൃ. വി
ളിക്ക, ശൃംഗശബ്ദങ്ങൾകൊണ്ടു നിദ്ര ഉണൎത്തി
Bhg. — രണ്ടു ശൃംഗങ്ങൾ ഉയൎന്നു കാണാം AR.
peaks.

ശൃംഗാരം S. 1. Love—passion ശൃ. തന്നുടെ
ജീവനാം മംഗലനായ തിങ്കൾ CG. — ശൃംഗാര
ക്കളരികൾ KR. brothels — ശൃംഗാരയോനി
Kāma. 2. elegant dress ശൃംഗാരവേഷത്തോടു
AR. ശൃംഗാരമായി ചമയിച്ചു adorned wonder—
fully. ശൃംഗാരത്തോപ്പു V1. a pleasure garden
(Tdbh. ചിങ്കാരം 360).

ശൃംഗാരക്കാരൻ lascivious, a beau, gorgeously
dressed, also ശൃംഗാരി (ശൃം'രിയല്ല വൃദ്ധ
ക്കുരുടനിവൻ Bhr.), ശൃംഗാരിണി f.; ശൃം
ഗാരവാന്മാർ Si Pu. lovers.

ശൃംഗാരരസം, see രസം.

ശൃംഗാരവല്ലി a tree ശൃ. തൻ മങ്ങാത പോത
ങ്ങൾ എന്ന പോലേ CG.

denV. ശൃംഗാരിക്ക (& ചിങ്ക — V1.) to beautify.
ശൃം'ത്തിരിക്കുന്ന ശൃംഗാരക്കോപ്പു KR.

ശൃംഗി S. horned എന്നാൽ ശൃംഗികഴുടെ കൊ
മ്പു പിടിക്കാം Tantr. — ശൃംഗിവേരം (gin
ger) N. pr. a city near the Ganges. AR.

ശൃംഗേരി (= ശൃംഗഗിരി) N. pr. the birth—place
of Sankara Āchārya, (ശൃം. ശങ്കരാചാൎയ്യർ
Anach. KU.) where his successor still re—
sides, as rival of ആഴുവാഞ്ചേരിത്തമ്പ്രാക്കൾ.

ശൃണു šr̥ṇu S. (Imp. of ശ്രു) Hear! — മമ വച
സ്സു VetC.

ശൃതം S. (p. p. of ശ്രാ). Boiled, cooked ശൃതക
ഷായം.

ശെറകുAr.shara' A highroad, law Ti.

ശെഹീതു = ശഹിതു Mpl., ശെഹീതുകൾ.

ശേഖ് Ar. shēkh; An old man, descendant of
Muhammed etc., (see ശൈത്താൻ).

ശേഖരം šēkharam S. (ശിഖര). 1. A crown,
head—ornament കുന്നിമാലകൾ കൊണ്ടു ശേ. ചേ
ൎത്തു Bhg. കുലളേ'ൻ N. pr. (the best of his tribe)
Rāja of Trav. ചനു — AR., തിങ്കൾശേ'ൻ Sk.

Siva; ശേകരൻ N. pr. m. 2. T. M. an as—
semblage, heap വരുന്ന മുതഷ ശേ. ആക്കി
ക്കൊടുത്തയക്ക TR. ജനശേ. jud. a mob, riot
(= ചേരുക). ജനങ്ങൾ ശേഖരപ്പെട്ടു Trav. =
കൂടി വന്നു.

ശേഖരിരാജാ N. pr. Kshatriyas of Pālakāḍu.

denV. ശേഖരിക്ക (2) to pile up, അനവധിദ്ര
വ്യംശേ. Arb.; to collect കുടിയാന്മരുടെ പ
റ്റിൽനിന്നു വാങ്ങി ശേ., കുറയ ആളുകളെ
ശേ' ച്ചു കൊണ്ടു TR.

ശേഖരിപ്പു മുതൽപിടി the treasurer in Trav.

ശേണം S. N. pr. A land, സിന്ധുശേണങ്ങളും
Nal 4.

ശേഫസ്സു šēphas S. Penis (ശിഫ).

ശേർ H. sēr, A weight of 8 പലം (down to 3
പലം, Collam; No., Palg. of 24 Rs. = 2 പലം).

ശേഷം šēšam S. (ശിഷ്). 1. Remaining നീ
യും ശേ. കുഞ്ഞങ്ങളും TR. ശേ. പ്രതികൾ MR.
ശേ. സന്ന്യാസിനാർ etc. the other Sanyāsis.
2. remainder വൈരിശേ'ത്തെ കൊൽവാൻ
PT. നാമ —, സാമ —, etc. അമ്മെക്കും അപ്പ
നും ശേ. എന്നി ആക്കിക്കുളവോർ Pay. leave
them no residue, progeny. Often = എച്ചിൽ
leavings ഹോമം ചെയ്തൊരു പശു ശേഷത്തെ
പചിക്കേണം Bhg. meat. 3. what follows
after, futurity, end പറക ശേ. എന്നുര ചെയു
Mud. ഈശ്വരനല്ലാതേ ശേ. ഞങ്ങൾ്ക്കറിഞ്ഞുകൂടാ;
പഴശ്ശിയിൽ വന്നതിൻെറ ശേഷം വരും TR. I
should meet with similar treatment as at P.
എൻെറ ശേഷത്തിങ്കൽ after my death. 4. adv.
subsequently, since (often = ഇനി) അതിൻെറ
ശേ. or ശേഷമായിട്ടു after that. ശേഷേ finally.
5. moreover, it ought however to be added
that TR.

ശേഷക്കാർ (2) survivors, relatives, descend—
ants കാരണവനോടു കുടി ശേ. നിലം നട
ക്കാറുണ്ടു MR. എൻെറ ശേ. നചന്നു വരുന്നു
jud.

ശേഷക്രിയ S. funeral obsequies, mourning &
oblations കഴിഞ്ഞവരേ ശേ.കൾ കഴിവാൻ
TR. for the deceased. പുരുഷന്മാർ ഇല്ലായ്ത
കൊണ്ടു ശേ. കൾ ഒക്കയും അപ്പൻ കഴിച്ചു

[ 1043 ]
TR. അവൻ എനിക്കു ശേ. യും ചെയ്യേണ്ടാ
KR. (a disinherited son). ശേ. ചെയ്യിച്ചു Mud.

ശേഷദശ S. old age.

ശേഷൻ S. or ആദിശേഷൻ, അനന്തൻ Višṇu's
serpent, hence Višṇu = ശേഷശായി Brhmd.

ശേഷഭുക (2) who eats leavings.

ശേഷി S. 1. Subordinate എല്ലാവരും നമുക്കു
ശേ. യായിരിക്കേണം Nal.; also obsequious—
ness; ശേഷിഭാവം being included in the major
term, generality. 2. M. (vu. ശേയി, ചേയി)
strength, ability പണികളെ നടത്തുവാൻ ശേ.
ഉണ്ടു doc. തറവാട്ടിൻെറ ചേയികൊണ്ടു power.
ശരീരശേ. TR. കാരണവർ അവരെ ശേ. യാ
ക്കി brought up. ബാപ്പ മരിക്കുമ്പോൾ ഞാൻ
കുട്ടി ആകുന്നു ശേ. കുറയും, നടപ്പാൻ ശേ. പോ
രായ്ക MR. മോഷണത്തിന്നല്ലാതേ മറെറാന്നി
ന്നും ശേ. യായ്വരുമോ SG. (Kr̥šṇa). 3. aid as
of ancestors കാരണ ശേ. എനക്കുണ്ടെങ്കിൽ TP.

ശേഷിപ്പെടുക to make an effort. ചുഴലിഭഗവ
തിയുടെ തിരുവപള്ളം ശേ'ട്ടു TR. by an order
or oracle from the Chul̤ali Bh. (hon. = അ
രുളി ച്ചെയ്ക).

denV. ശേഷിക്ക to remain. ശേ.നീ Bhr. sur—
vive! മരി ച്ചു ശേഷിച്ചുള്ള പട Brhmd. ച
ത്തു ശേ'ച്ചുള്ള സേനാജനം ഭ്രപനെ സേവി
ച്ചു Si Pu. who survived the slaughter. അ
വൻ ചേയിക്കുന്നതല്ല vu. he will die.

ശേഷികേടു (2) want of strength, ability or
means; ശേഷികെട്ടുപോയി.

VN. ശേഷിപ്പു remnant, balance, rest ഞങ്ങൾ
4 പേർ മാത്രം ശേ. ണ്ടയിരുന്നു TR. = ശി ഷ്ടം;
ചേയ നാളത്തരാം vu.

CV. ശേഷിപ്പിക്ക to leave, spare, preserve.

ശൈത്താൻAr. šaitān, Satan, a devil ശൈ.
ഉറഞ്ഞു Mpl. വാക്കു ചേക്കിനേ പോലേ ചേലു
ചൈത്താനെപ്പോലേ prov.

ശൈത്യം šaityam S. (ശീത). 1. Cold ശൈ. എ
ഴുമാറു വീതു തുടങ്ങിനാൾ CG. cool resolution,
pleasant temper. 2. med. cooling, of medi—
cine, food, etc., opp. vu. ഉഷ്ണം.

ശൈഥില്യം šaithilyam S. (ശിഥില). Slackness,
irresolution ശൈഥില്യാത്മനാപാതി നല്ലി AR.

= അയഞ്ഞ. — ബന്ധുശൈ'ശങ്ക Mud. ഹൃദയ
ശൈ. നീക്കുക VilvP. to reform.

ശൈലം šailam S. (ശില). A mountain കാറ്റി
ന്നു ശൈ. തമസ്സിന്നു സൂൎയ്യൻ RS. ശൈലപൂര
ങ്ങൾ Bhr. the moss on river—rocks. — ശൈലാം
ശദേശം Malayāḷam. ശൈലാഗ്രത്തിൽ Nal. —

ശൈലീഭ്രതൻ petrified.

ശൈലാലി. ശൈളൂഷൻ S. an actor.

ശൈലേയം S. mountainous (storax, rock—salt).

ശൈല്യം So. (fr. ശീലം or = ശല്യം). ശൈ'ങ്ങൾ
ചെയ്തു mischief, tricks.

ശൈവം šaivam S. Relating to Siva, his sect
, temple, story, etc.

ശൈവലം S. the duck—weed, Blyxna Seivala
= പായൽ confervæ; met. രാഗദ്വേഷാദി
കളാം ശൈ'ങ്ങൾ VCh.

ശൈവ്യ S. (from Siva or Sivi) N. pr. — വീയി
നാൾ വിപ്രനെ Bhg.

ശൈശവം šaišavam S. (ശീശു). Childhood
— വിട്ടു വളൎന്നിതു യൌവനം VetC.

ശൊക്കനാഥൻ T., see ചൊക്ക —.

ശോകം šōγam S. (= ശുകു). Grief, sorrow ശോ
കസന്തോഷങ്ങൾ Chintar. (= സുഖദുഃഖം) ശോ
കങ്ങൾ ഒക്കയും കാലക്രമം കൊണ്ടു പോകും,
ശോകനാദമോടേ വിലപിക്ക KR. ശോകേന
Instr. woefully. ശോകം തീൎക്ക Bhr. to comfort.

ശോകാന്വിതൻ, — ാകുലൻ, — ാവിഷ്ടൻ S. griev—
ed = ശോകവാൻ.

denV. ശോകിക്ക to grieve ബന്ധുമരണേന
ശോ'പ്പവർ, എന്തിന്നുശോകിച്ചീടും KR. ശോ'
ച്ചുവീണു Bhr.

ശോചനം S. grieving. — denV. നഗ്നനായി
ശോചിക്കയും VCh.

ശോകു šokh P., šauq Ar., Gaiety ദീനും ശോ
കും ഞെറിയായി നടത്തി Ti.

ശോചിസ്സു šōǰis S. (ശുചി). Light.

ശോണം šōṇam S. (ചുവന്ന, G. kyanos). Red,
crimson.

ശോണാതീരേ KR. of the river Sōṇa.

ശോണിതം S. blood = രക്തം.

ശോണിമ S. redness, ശോ. കലൎന്ന പുഷ്പം Nal.

ശോതരവു ചൊല്ക V1. To foretell (ജ്യോതിഷം).

[ 1044 ]
ശോധന šōdhana S. (ശുധ്). 1. Cleansing,
മലചോതന V1. a med.; refining metals. 2. (5)
examination, search സീതാവഹ്നിശോ. ചെയു
KR. an ordeal. കുടിശോ. ചെയ്ക, കഴിക്ക; പീ
ടികശോ. നോക്കുംപോൾ TR. to search houses.
അവരെ ശോ. നോക്കി MR. persons. (396).
3. trial, temptation V1. T.

ശോധനക്കാരൻ an examiner, searcher.

ശോധനക്കോൽ a probe (ശലാക).

ശോധനം S. purifying മൂത്ര — GP. ൧൩ആം
ദിനം ചിലശോ'ങ്ങൾ ചിതമോടു ചെയു KR.
purification after funeral.

ശോധനീയം S. to be purified or corrected.

denV. ശോധിക്ക 1. to brighten, cleanse മാന
സം മുകുരം ശോ'പ്പാനായി പാരം യാചിക്കു
ന്നു CG. 2. to search V1. (= ചോദിക്ക).

part. ശോധിതം S. refined, corrected ധൎമ്മമ
ല്ലെന്നു ശാസ്രശോ'മല്ലെന്നും KR. excused
by the law? (or ചോദിതം?).

ശോധ്യം S. to be cleansed, corrected, also ശോ
ദ്യം ചെയു Mox. Day. = ചോദ്യം (see ദുശ്ശോ
ദ്യം).

ശോഫം šōpham S. & ശോഥം Swelling (ശ്വി).

ശോഫഗുന്മം a. med. Leucophlegmathia.

ശോഭ šōbha S. (ശുഭ്). Lustre, splendour, beauty
ഉഷാ —, പ്രഭാതശോഭ V1. dawn, തിരുമൈ
ശോഭയും Anj. ശോഭ കെതടും Bhg.

ശോഭക്കേടു 1. want of splendour, disgrace.
2. = അശുഭം inauspiciousnessശോ.ഉണ്ടായ്വ
രാ Sah. — (also ശോഭകേടു).

ശോഭനം S. splendid. നിൻവാക്കുകൾ ശോ.ഏ
റ്റവും Bhr. handsome, auspicious.

ശോഭവാൻ S. id. (ആയ്നിന്ന കാൎവ്വൎണ്ണൻ CG.).

denV. ശോഭിക്ക S. to shine ഇവരാൽ ദിക്കുകൾ
എല്ലാം ശോഭിച്ചീടും അൎക്ക ചന്രന്മരക്കൊ
ണ്ടംബരം എന്നപോലേ KR. — fig. ആ അ
വസ്ഥ ശോ'ക്കാതേ കഴിവാൻ MR. lest it
come to light. ഗോപുരധ്വജപ്രാസാദാല
യങ്ങളെക്കൊണ്ടു ശോഭിച്ചയമായം VilvP.
resplendent. — part. ശോഭിതം shining,
adorned.

CV. ശോഭിപ്പിക്ക f. i. ഇതു നിൻെറ ശരീരത്തെ

പരിശോഭിപ്പിക്കും KR. ശുഭം ജനിപ്പിച്ചുശോ'
ക്കും Bhg 12. [idle fellow.

ശോമാരി (fr. T. ശോമ്പേറി a sluggard). A lazy,

ശോഷം šōšam S. (ശുഷ്). Drying up= വറണ്ടി
രിക്ക Asht. ഗാത്രശോ. Bhg.

ശോഷണം S. id., ശരീരം ശോ. ചെയ്യും തപ
സ്സ Bhr. ശോ. മരണമാം VCh. the death
of trees; fig. ദോഷങ്ങൾക്കു ശോ. ചെയ്ക
Bhg. = ക്ഷയിപ്പിക്ക.

denV. ശോഷിക്ക to dry up, waste away ദേ
ഹം ശോ'ക്തും Nid. ശോ'ച്ച തോയങ്ങൾ CG. —
fig. ശേഷം ഭാരം ശോ'ച്ചു പോയി CG. —
part. ശോഷിതം.

CV. ശോഷിപ്പിക്ക to cause to dry or waste
away. ആഴിയേ ശോ'പ്പൻ, തപം ചെയ്തു
ശരീരം ശോ'പ്പൻ, അഗ്നി അതിനെ ശോ'
പ്പാൻ KR.

ശൌക്ല്യം šauklyam S. (ശുക്ല). Whiteness. —
ജരാശൌക്ല്യം V2. = നര.

ശൌചം šauǰam S. (ശുചി). 1. Cleansing,
ablution esp. after easing nature, hence ശൌ
ചത്തിന്നു പോക, ശൌചാചാരം = ബാഹ്യത്തി
ന്നു 2. purity സത്യശൌചാദിഗുണങ്ങളും KR.
denV. ശൌചിക്ക to ease nature, — ക്കാഞ്ഞാൽ
prov. നഗ്നനായിശൌ'യും VCh. (forbidden),
— പ്പാൻ പോക vu.

ശൌണ്ഡൻ šauṇḍaǹ S. (ശുണ്ഡ). Drunk,
smart — മന്നവൻ തന്നുടെശൌണ്ഡത കാട്ടുവാൻ
CG.; also ശൌണ്ഡ്യരാം പാണ്ഡ്യമഹീശർ‍ CG.
ശൌണ്ഡികന് S. a distiller & vendor of liquors
മദ്യം ചമച്ചുവില്ക്കന്നശൌ'ന്മാർ KR. — ശൌ'
ക = തീയത്തി.

ശൌരി šauri S.( ശുര). K/?/šṇa;Vasudēva.Bhg.

ജയശൌരേ ChVr. (Voc).

ശൌൎയ്യം S. prowess = ശുരത, as ശൌ. പൊഴു
ത്തിക്കും KU. നാരിമാരോടു ശൌ'ങ്ങൾ കാട്ടി
KR. വാനരന്മാൎക്കു വാന്മേൽ ശൌ. ആകുന്നു,
കര ചരണമല്ല ശൌൎയ്യാസ്പദം AR.

ശൌൎയ്യവാൻ = ശുരൻ a hero.

ശ്ച്യുതിതം ščyuδiδam S. (p. p.) Dropped, shed.

ശ്മശാനം šmašānam S. (ശമ
ശയനം). A
cemetery. ശ്മ'ത്തോളം കൂടിപ്പോരും Brhmd.

[ 1045 ]
burial or burning ground. cemetery. ഇപ്പോൾ ശ്മ'മായ്വന്നു
Brhmd. ലങ്കീപുരം KR. = ചുടല.

ശ്മശാനക്കുഴി a grave.

ശ്മശാനത്തുണി Tantr. (for charms).

ശ്മശാനപ്പറമ്പു, — സ്ഥലം a burial—ground
(Christ.)—

ശ്മശാനവാസി Siva; any Kēraḷa man, be—
cause corpses are burnt in each garden
ശ്മശാലസ്ഥലവാസികൾ Anach.

ശ്മശ്രു šmašru S. Mustaches ശ്മ. കേശാദിരോ
മങ്ങൾ ൩ ॥ കോടി VCh. അനാഗതശ്മ. വാം
വടു Bhr. അനാരുഢശ്മ. വാകുന്നവൻ Mud. a
beardless stripling.

ശ്മശ്രുനികൃന്തനൻ S. a barber.

ശ്യാന്തികഴിക്ക (loc.) = ശാന്തി.

ശ്യംമം šyāmam S. Black, dark—blue, also ശ്യാ
മളം, f. i. ശ്യാമൈകവൎണ്ണങ്ങളായ കുതിരകൾ
Brhmd. [അളിയൻ.

ശ്യാലൻ šyālaň S. & സ്യാ — Wife's brother,

ശ്യാവം Šyāvam S. = ശ്യാമം Brown, livid.

ശ്യാവനേത്രത Asht. = കരുവാളിപ്പു.

ശ്യേനൻ šyēnaǹ S. (white). A hawk= പരുന്നു,
pl. ശ്യേനകൾ Sk.

ശ്രദ്ധ šraddha S. [šrat (L— credo)☩ ധാ].
1. Faith, trust, attention, devotion ഗുരുശാസ്ര
വിശ്വാസം ശ്ര. KeiN. ശ്ര. യാം പായും വിരി
ച്ചു VCh. the sail of faith. ഭക്തിശ്ര. കൾ രണ്ടു
മല്ലാതേ ഉള്ള വൃത്തികൾ Chintar. സമസ്തം ശു
ദ്ധയാ (Instr.) ചെയ്താൽ പ്രസാദിക്കും മഹാ
ദേവൻ SiPu. ശ്ര. യാ കേട്ടു Bhg. ശ്ര. കൊടുത്തു
കേൾക്ക vu. 2. wish രുചിയോടു ഭുജിപ്പതി
ന്നെന്തുനിൻശ്ര കൾ RS. ഭോജനശ്ര. യില്ലായ്ക
Nid. no appetite. ശ്ര. എന്തു Bhg. what do you
wish? ശ്ര. പെണ്ണീടുന്നതെത്ര നാൾ നിന്നെ കാ
ണ്മൻ CG.

ശ്രദ്ദധാനൻ S. part. pres. = വിശ്വസിക്കുന്ന
വൻ Bhr.; also ശ്രദ്ധിതനായി സേവ ചെ
യ്തു Bhg. devotedly.

ശ്രദ്ധാലു S. faithful; longing.

denV. ശ്രദ്ധിക്ക S. to desire ശ്ര'ച്ചത് എന്തു Bhg.
ശ്ര'ക്കും വൈരപ്രതികാരം PT. to think on
revenge. ശ്രൎപ്പണഖ രാമനെ ശ്ര'ച്ചു AR.
loved. ശ്ര'ച്ചു കേൾക്ക vu. attentively.

ശ്രന്ഥനം šranthanam S. Stringing flowers.

ശ്രമം šramam S. (G. kamnō). Exertion, toil
പഠിച്ചതിൻഫലം ശ്ര. തന്നേ KR. സമരം ചെ
യ്യേണം ശ്രമവും ചെയ്യേണം ChVr. — ശ്രമക്കാ
രൻ industrious — ശ്രമക്കേടു negligence
— ശ്രമസലിലരഹിതം Nal. sweatless.

ശ്രമണൻ S. an ascetic, Samana. Jaina ശ്ര
ന്മാരാദിയായൊരു പോലേ ഭുജിച്ചു KR.

ശ്രമദക്ഷിണ S. hire given to assistant cooks.

denV. ശ്രമിക്ക 1. to exert oneself, take trouble.
ശ്ര'ച്ച് അവനെപിടിച്ചുകൊണ്ടു TR. caught
with some trouble. 2. v. a. to cultivate
diligently വിദ്യകൾ ഒന്നും ശ്ര. യില്ല Sah.
ഇപ്പോഴത്തേ പ്രയത്നം നാം ശ്ര'ച്ചതു TR.

ശ്രയണം S. Refuge = ആശ്രയം.

ശ്രവണം šravaṇam S. (ശ്രു). 1. Hearing,
listening. 2. the ear, the organ of hearing
ശ്രവണേന്രിയം. 3. = ഓണം 183.

ശ്രവസ്സു S. the ear; renown (G. kleos).

denV. ശ്രവിക്ക S. to hear, Bhr.

CV. ബ്രുഹ്മവാക്യത്തെ ശ്രവിപ്പിച്ചാർ KR. pro—
nounced, repeated.

ശ്രാണം šrāaṇam S. (p. p. of ശ്രാ). Boiled.
ശ്രാണ = കഞ്ഞി.

ശ്രാദ്ധം šrāddham S. (ശ്രദ്ധ; faithful). Offer—
ing to the manes സംവത്സരശ്രാ. ഊട്ടുക Bhr.
ചാത്തം 354. Tdbh.; നിത്യശ്രാ.: നിച്ചീത്തം 549;
ശ്രദ്ധദേവൻ KR. Yama. [an ascetic.

ശ്രാന്തൻ šrāndaǹ S.(p.p. of (ശ്രമ്).Wearied;

ശ്രാന്തി S. fatigue, lassitude ശ്രാ. കളഞ്ഞു പ
ഠിച്ചു CG. ആൎക്കും ശ്രാ. യുമില്ല KR. none
was tired of it.

ശ്രാമ്പി, see സ്രാമ്പി.

ശ്രാവകൻ šrāvaγaǹ S. (ശ്രു). A Buddhist.
Mud.

ശ്രാവണം S. causing to hear (ശ്രവണം 3. =
ഓണം 183).

ശ്രാവ്യം S. deserving to be heard മഹാജന
ശ്രാ. UR. ജഗച്ശ്രാവ്യമാം ചരിതം AR.

ശ്രാവു, see ചിറാകു. [served.

ശ്രിതം šriδam S. (p. p. of ശ്രി). Cherished,

ശ്രീ šrī S. (Ceres). 1. Lakshmi, the goddess of
plenty ശ്രീഭ്രമിമാരായി മേവുന്ന ദേവിമാർ CG.

[ 1046 ]
സുകൃതികൾ മന്ദിരേ ശ്രീദേവിയായതും പാപി
കൾ മന്ദിരേ അലക്ഷമി ആകുന്നതും DM. ശ്രീപ
തി,ശ്രീമണാളൻ KumK. Vīšnu. 2. fortune,
prosperity. ശ്രീയുള്ള fortunate. ശ്രീ പോരായ്ക
Sah. misfortune. രാജ്യശ്രീ ചലിക്കുന്ന വെള്ള
ത്തിൽ ഓളം പോലേ KR. എന്നാൽ ശ്രീ നി
ല്ക്കും KU. തൊണ്ടെക്കു ശ്രീ ഉണ്ടു prov. luck.
3. glorious, holy (prefixed to names) ശ്രീപാദം
= തിരുവടി, a sort of invocation (= blessed!).
ശ്രീവിളിപ്പിക്ക an old royal custom of calling
ശ്രീതേ (ചിരുതവിളി 364.) KU.

ശ്രീകണ്ഠൻ S. Siva.

ശ്രീകരം S. giving fortune ശ്രീ'മായ കൎമ്മം.

ശ്രീകാൎയ്യക്കാരൻ the superintendent of a
temple, fr. ശ്രീകാൎയ്യം sacred business.

ശ്രീകാഷദേഷം Sk. = ചീയാഴി N. pr. Sheally.

ശ്രീകോവിൽ the sanctuary of a temple. ശ്രീ'
ലിന്റെ വാതിൽ MR.

ശ്രീതേ S. (3) blessing on thee!= vu. ചിരുത.

abstr. N. ശ്രീത്വം S. 1. wealth, luck. 2. the
firstlings, heave—offerings, which it is
dangerous to appropriate to common uses.

ശ്രീധരൻ S. Višṇa a famous teacher GnP.

ശ്രീനാവാക്ഷേത്രം = തിരുനാവായി KU.

ശ്രീനിവാസൻ, ശ്രീപതി S. Višṇu.

ശ്രീപീഠം S. an altar ശ്രീ'ത്തിന്മേൽ പ്രതിഷ്ഠ KU.

ശ്രീഭഗവതി = ശ്രീദേവി. Lakshmi.

ശ്രീമത്സ്യം V2. the saw—fish (കൊമ്പൻശ്രാവു).

ശ്രീമദം S. intoxication by success, ശ്രീമദാ
ണ്ഡൻ PT.

ശ്രീമാൻ S., ശീമാൻ prosperous, blessed, glori—
ous ശ്രീ. സുഖിയൻ prov. — f. ശ്രീമതി (V1.
ശീമാട്ടി) — n. ശ്രീമത്തു, as ശ്രീമൽസക
ല്ഗുണസമ്പന്നർ TR. (complimentary ad
dress).

ശ്രീരംഗം N. pr. a temple near Trichināpa/?//?/i.

ശ്രീരംഗപട്ടണം N. pr. Seringapatam.

ശ്രീവത്സം S. a curl of hair on the breast of Višṇu ;= തുരങ്കം.

ശ്രീവത്സഗോത്രം a Gōtra of Brahmans.

ശ്രീവരം S. the gift of fortune, ശ്രീ. നിശ്ചയം
Mantr.

ശ്രീവേല the daily evening service.

ശ്രീഹാനി waste, destruction of wealth.

ശ്രുതം šruδam S. (p. p. of ശ്രു, G. klytos).
1. Heard, understood. 2. sacred learning.

ശ്രുതി S. 1. Hearing ശ്രുതിഹാനിവരും Nid.
ശ്രുതിനിഗ്രഹം id. 2. report (ജനശ്രു.), fame
മഹാലോകരും ചുരുതയാകും പെണ്ണും KU.
3. sound മണിശ്രുതി of a bell. ശ്രു. പിടിക്ക to
assist in piping, blow a trumpet in long pro—
tracted note; to incite, urge on. B. ശ്രു. കൂട്ടുക
to increase the tone. 4. a holy text, നാലാം
ശ്രുതിക്രിയചെയ്തു Bhr. the 4th Veda. ശ്രുതിയു
ക്തി അനുഭവമുള്ള കാൎയ്യം what is recommended
alike by tradition, reason & experience; texts
about കൎമ്മം are called അല്പശ്രുതിവാക്യം, those
about ജ്ഞാനം are ബലശ്രുതിവാക്യം Tattw.
പ്രബലശ്രുതിവാക്യം ജ്ഞാനകാണ്ഡത്തെ ചൊ
ല്ലുന്നു VedD.

ശ്രുതികേടു 1. disappointment. എനിക്കു ശ്രു. വ
രുത്തി promised falsely. 2. infamy.

ശ്രുതിക്കാരൻ an assistant piper. B.

ശ്രുതിയാക്കുക, — പ്പെടുത്തുക to publish.

ശ്രേണി šrēṇi S. (ശ്രി). A line, row, street.
പുരോഹിതശ്രേ. SiPu. = സമൂഹം: ശ്രേണിക
ൎമ്മങ്ങൾ Bhr. the list of caste—occupations.

ശ്രേയസ്സു šrēyas S. (ശ്രീ). 1. Better, best.
ശ്രേയാൻ m. 2. prosperity, happiness തങ്ങ
ളെ ശ്രേ. ൦ഗുണങ്ങളും കേട്ടു, നമുക്ക് അതു കൊ
ണ്ടു ശ്രേ. വരേണം TR. ശ്രേ. ഉണ്ടാക ഭവാനു
KR. ശ്രേയസ്സുളിൽ ഒന്നു മുഖ്യം Bhg. the
highest good (=പുരുഷാൎത്ഥം) is ഭക്തി.

ശ്രേഷ്ഠം S. (Superl.) best, superior; മുനിശ്രേ
ഷ്ഠൻ etc.

ശ്രേഷ്ഠത,— ത്വം S. excellency, superiority.

ശ്രേഷ്ഠി S. the head—man of a trade or art
ശ്രേ. വൎത്തകൻ Mud (hence ചെട്ടി 380.).
ശ്രേ. യും ഭയപ്പെട്ടു Nal. the merchant (hon.).
— സൎവ്വനഗരശ്രേഷ്ഠ്യം (S. superiority) Mud.
authority over.

ശ്രോണം šrōṇam S. = ശോണ, f. i. നല്ലൊരു
ശ്രോ. എന്ന നദവും കാണലാം KR.; (— ൻ S.
lame).

[ 1047 ]
ശ്രോണി šrōni S. (L. clunes). The hips &
loins ശ്രോ.മൻത്തിട്ട തന്നെയും വെല്ക, CG.;
hence: വിപുലശ്രോണിയാൾ SiPu. with large
buttocks. ചുറോണി തങ്ങളുടെ അടുത്തു മേല്ക്കു
ഴിക്കു മീതേ MM.

ശ്രോണിതം šrōṇiδam = ശോണിതം Bhr. വാ
കശ്രോ. Nid23. of 4 kinds; also semen femi
neum V1.

ശ്രോതാവു šrōγāvụ S. (ശ്രു). A hearer.

ശ്രോതവ്യം deserving to be heard ഭഗവൽക
ഥാ —Bhg.

ശ്രോത്രം S. the ear ശ്രോത്രകന്ധ്രത്തിൽ കൂടേ
PT. ശ്രോത്രസൌഖ്യങ്ങളായവാക്യങ്ങൾ KR.
consoling.

ശ്രോത്രിൻ S. a learned Vēda—brahman ശാ
സ്ത്രവും തപസ്സും മുനിശ്രോ'ന്മൎക്കും ഗുണം
Bhg. ശാസ്ത്രികൾ എല്ലാരും ശ്രോ'രും CG.
ശ്രോ'ന്മാരായുള്ള കപികൾ KR. (to assist
at Sugrīva's coronation).

ശ്രൌതം S. (ശ്രുതം), referring to the Vēdas
ശ്രൌത (vu. ത്ര) ധൎമ്മത്താൽ മദന്തിയില
പുത്രോല്പാദം ചെയു SiPu. (a priest by
cohabiting with the Queen).

ശ്ലക്ഷ്ണം šlakšṇam S. Slight, fine ശ്ല'മായി എ
ഴുന്നു കടുകോടു സമാനമായി Nid.

ശ്ലഥം šlatham S. Relaxed, അവധാനം ശ്ലഥ
മായി വരും KeiN.

ശ്ലാഖ, see ശലാക.

ശ്ലാഘ šlāgha S. Praise; also തൻെറ ശ്ലാഘി
തത്തിന്നു ഹാനി വരും PT. honor.

ശ്ലാഘിക്ക S. to eulogize മയിലുകളെശ്ലാ'ച്ചു Arb.
സമൎത്ഥരായ ജനങ്ങളെക്കുറി ശ്ലാ'പ്പാൻ ഇ
ടവരും vu.

ശ്ലാഘ്യൻ S. praiseworthy, venerable (Tdbh.
ചാക്യാർ; ചാക്കി 352). — അവളെ ശ്ലാഘ്യ
പ്പെടുത്തി KN. commended.

ശ്ലിഷ്ടം šlišṭam S. (part.). Clung to.

ശ്ലീപദം šlīpad/?/am S. Elephantiasis, പെരി
ക്കൽ.

ശ്ലീഹാ šlišṭam Syr. An apostle, ശ്ലീഹന്മാർ PP.

ശ്ലേഷം šlēam S. (ശ്ലിഷ്). 1. Contact, em

brace. 2. association, paronomasia, irony
ശ്ലേഷവാക്യം, — കാവ്യം.

ശ്ലേഷ്മം S. phlegm = കഫം (in the human body
ആറു നാഴി VCh.). ചുലേണ്ണം, ചിലേഴ് മ്മം
a. med.; also ശ്ലേ'ത്തിന്നും പറ്റിയാൽ Nid.
20 ജാതിയുള്ള ശ്ലേ'ത്തിന്നും ഇരിപ്പിടം ദേ
ഹം AdwS.

ശ്ലേഷ്മജ്വരം phlegmatic fever, — നാഡി low
pulse, — വ്യധി phthisis.

ശ്ലേഷ്മാതകം S. Cordia myxa = നറുവരി f. i.
ശ്ലേ. കൊണ്ട് ഒരു യൂപം KR.

ശ്ലോകം šlōγam S. (ശ്രു) 1. Fame, f. i. ഉത്തമ
ശ്ലോകനെ കണ്ടു CG. 2. a verse, stanza; a
Sanscrit metre & Sanscrit language (ഭാഷയ
ല്ല ശ്ലോ. തന്നേ). ശ്ലോകാൎത്ഥംപറക to translate.

ശ്വഃ švaḥ, švasS. (L. cras). To—morrow അദ്യ
വാ ശ്വോവാ AR. today or to—morrow. ശ്വഃ
പ്രഭാതേ കാണുമേ KR.

ശ്വൻ švaǹ S. (L. canis, G. kyōn). A dog,
Nom. ശ്വാ, f. ശുനി.

ശ്വപചൻ S. cooking dogs, = ചണ്ഡാലൻ, a
low caste (ശ്വ'ന്മർ Mud.), vu. ശൊപച്ചൻ.

ശ്വമാസം S. dog's meat MC.

ശ്വവൃത്തി S. service.

ശ്വഭ്രം švabhram S. A hole, chasm.

ശ്വയഥു švayathu S . = ശോഫം, ശോഥം.

ശ്വശുരൻ švašuraǹ S. (L. socer, Ge. schwa—
ger). A father—in—law എൻെറ ശ്വ. KR.

ശ്വശ്രം S. a mother—in—law.

ശ്വസനം švasanam S. (L. queri). Breath
ing, — ൻ wind.

ശ്വസിക്ക S. to breathe, ശ്വസിച്ചിരിപ്പതും Bhg.

ശ്വസ്തനം S. (ശ്വ, ശ്വഃ švas; L. crastiuum).
What is to—morrow.

ശ്വാവു švavụ S. (Nom. of ശ്വൻ). A dog ശ്വാ
വിൻെറ മൈഥുനം പോലേ prov.

ശ്വനൻ S. id., ശ്വാനങ്ങൾ എന്ന പോലേ CG.
ശ്വാ'ന്മാർ വളഞ്ഞുള്ള മാൻപേട KR. — ശ്വാ
നി f. a bitch.

ശ്വാപദം S. a beast of prey.

ശ്വാസം švāsam S. (ശ്വസ്). Breath ശ്വാ. ക

[ 1048 ]
ഴി ച്ചുകൂടായ്ക Asht. so ഇടുക, കൊൾ്ക; വലിക്ക
to breathe hard; വിടുക, നേരേ അയച്ചൂട;
മുട്ടുക to be unable to breathe, മുട്ടിപ്പിക്ക to
stifle. Bhg. — 6 ശ്വാ. (വീൎപ്പു) =1 വിനനാഴി
ക. — ശ്വാ. നാറുക = വായിനാറുകV1. — ശ്വാ
പോയി Palg. vu. broke a wind. 		ശ്വിത്രം švitram S. (ശ്വിത, E. white). White
leprosy = വെളുപ്പു med. ശ്വിത്രകം Nid 19.

ശ്വേതം S. white; silver സാഗരം വളഞ്ഞുള്ള
ശ്വേതപൎവ്വതം KR. — ശ്വേതാതപത്രം AR. =
വെണ്കുട.

ശ്വേതിമ S. whiteness ശ്വേ. പൂണ്ടൊരു ഭ്രതി CG.

ഷ ŠA

ഷ occurs but rarely in Mal. words, for origi—
nal ഴ (ഊഴം, മുഷിയുക, സാക്ഷ); also for യ
(കാരിഷം, മാനുഷം). Original ഷ is changed
into ച (ഷഡംഗം, ചടങ്ങു), ഴ (അനിഴം), ട
(വിഷഹാരി — പിടാരൻ); or assimilated (ശു
കം, ചുക്കു; വിഷ്ണു, വിണ്ണു).

ഷഡംഗം šaḍ/?/aṇġam S. (ഷഷ്). 1. Six mem—
bers; 6 accessory acts or ceremonies ചടങ്ങു
341; 6 supplements of the Vēdas. 2. six
cooling drugs മുത്തെങ്ങ ചന്ദനം ശുണ്ഠ ഇരു
വേരി പൎപ്പടം രാമച്ചം.

ഷഡാധാരം S. the 6 chief regions of the
body, (ആറു നില).

ഷഡാനനൻ S. = ഷണ്മുഖൻ Sk.

ഷഡൂൎമ്മികൾ Bhg. the 6 waves opposing life
= ശോകമോഹാദി.

ഷഡ്വിധം S. of 6 kinds; ഷഡ്രസം VCh.
The 6 tastes.

ഷഡ്വൈരികൾ S. the 6 vices. Bhr.

ഷണ്ഡം šaṇḍ/?/am S. (& ശ —) 1. A hermaphro—
dite ഷ'ന്മാരായ്വന്നുകൂടും VCh. will be born neither
male nor female. — ഷ'ന്മാരായ്വന്നു നാം Bhg. =
തോറ്റു, നിഷ്ഫലമായി. 2. a multitude കുണ്ഡ
ലഷ, മിവ്വും Bhr. വൃക്ഷഷ. മറഞ്ഞു AR. behind
a clump of trees.

ഷണ്ഡൻ S. 1. a eunuch, impotent. ഷ'ന്മാർ
അരിവിച്ചാർ KR. (in Harem). ഷ'നാം ഭൎത്താ
വിനെ Bhr. 2. a bull at liberty.

abstr. N. ഷണ്ഡത്വം S. the state of a her—
maphrodite etc. ഷ.പോയി Bhr.; also ഷ
ണ്ഡത.

(ഷഷ്): ഷണ്നയം S. the 6 methods ഷ. അറി
യരുതാതേ പോം Sah. (see നയം).

ഷണ്മലം S. the 6 excretions ഷ. പോക്കി കാ
യശുദ്ധി ചെയ്ക KeiN.

ഷണ്മുഖൻ S. the 6 faced, Subrahmaṇya, Sk.

ഷഷ് šaš S. Six, generally pronounced ഷൾ,
ഷട്ട്.

ഷഷ്ടി S. 60. — ഷഷ്ടികം = നവിര. 536.

ഷഷ്ഠി S. the 6th lunar day (ഷ. വ്രതം). ഷ
ഷ്ഠിയും വിഷ്ടിയും: (എന്തെങ്കിലുമൊരു നല്ല
തിം തണ്ണിയതും കഴിപ്പാൻ തുടങ്ങുമ്പോൾ ച
ട്ടിയോവിട്ടിയോ മറേറാ നോക്കീട്ടല്ലേ മുട
ക്കം വരുന്നതു No. vu.). — The 6th case,
Genitive, gramm.

ഷഷ്പലം S. the പഞ്ചകോലം together with
ഇന്തുപ്പു GP 60.

ഷൾക്കം S. an aggregate of six. കാമാദിഷ.
Bhg. the 6 sins.

ഷൾകൎമ്മം S. the 6 occupations of a Brahman,
ബ്രാഹ്മണനു ഷ. ഉള്ളതിൽ കേരളബ്രാഹ്മ
ണനു ൫ കൎമ്മമേ ഉള്ളു Anach. (he must not
beg). [Brhmd. = ധാതു.

ഷൾക്കൌശികം S. six treasured ഷ. ദേഹം

ഷൾഗ്രാമക്കാർ six villages with peculiar pri
vileges, as near Sučīndra KM.

ഷൾജ്ജം S. the 4th note (see under ശബ്ദം), കാ
നത്തിൽ പോയി ഷ'വും പാടി CG., of bees
Bhg 8.

ഷൾച്ചമയവികല്പങ്ങൾ VedD. 6 Sāstras.

ഷൾപദം S. a bee; insect; also ഷൾപാദിയാ
യ്വന്നു RS.

ഷൾപ്പഴം S. six fruits ഷ'മാലകൾ CG.

ഷൾഭാഗം S. the 6th part of the crops, the
old land—tax രാജാക്കന്മാൎക്കു ഷ. ഇല്ലാതേ

[ 1049 ]
ആക്കി abolished taxes. ഷ. എടുപ്പിക്ക KU.
to establish them.

ഷൾഭാവം S. six affections of the mind ഷ. ആ
ത്മനി ഇല്ല, ഷ'ഹീനൻ AR.

ഷോഡശം S. 16, f. i. ഷോ'ാഖ്യമഹാദാനം Nal.
the 16 offerings — ശോപചാരാദി Bhg.

ഷ്ഠീവനം šṭhīvanam S. Spitting.

സ SA

സ is a foreign letter, generally replaced in
Tdbh. by ത (സൂചി — രൂശി), or ച (സിംഹം
— ചിങ്ങം), also by യ, if not dropped alto—
gether (സീസം — ൦രംയം; സഹസ്രം — ആയി
രം). It has however found its way into Mal.
words (അലസൽ; the terminations കുടുസ്സു, തു
റസ്സു; മൂസ്സതു) & Māpḷas esp. use it freely for
ത (സാള, സൊരം, സാക്ഷ etc.).

സ S. (one). 1. He, f. സാ. 2. (in Cpds.) with,
f. i. രാവണനെ സകുലം വധിച്ചു Bhg. സഭയം
with fear, സഭയതരഹൃദതം Bhr.; സദയം, സ
രോമാഞ്ചം Nal., സസ്മിതം AR. ഇന്നുസനാഥയാ
യ്വന്നിതയോദ്ധ്യയും KR. is no more an orphan
(the opp. of അനാഥ). സഹൎഷനായി rejoiced.
സഭാൎയ്യനായി with his wife VetC.

സം sam S. (Acc. of സ), prep. With, together,
wholly, in Cpds. (see after സമ).

സകലം saγalam S.( സ, കല). Whole, all ആ
സ. മൂൎന്നു & അതുസ. TR. സകലവും = എല്ലാം.
സകവൻ God, മഹാസ'ൻ = സൎവ്വജ്ഞൻ. In Cpds.
സകലദുൎല്ലഭം VetC. most rare.

സകലം S. id. സകളവിഗ്രഹൻ ഞാൻ ChVr
I have a body with its members. In Ved.
സകളവടിവു, opp. നിഷ്കളവടിവു VedD.

സകാശം saγāšam S. Presence, ത്വൽസ'ത്തി
ങ്കലാക്കി AR. before thee.

സകു Port. sagu, സകുഅരി Sago.

(സ): സകുതമോടു AR. (al. സകുതുകം) joyfully.

സകൃൽ S. once സകൃദുച്ചാകണംകൊണ്ടു ഗ്രഹി
ക്ക Bhg.; together.

സകോപം S. with anger. Bhr.

സക്കത്തുAr. sadqah, Alms നിസ്കാരം സ. നോ
മ്പു ഹജ്ജ് കാനൂത്ത് മുകലായ കൎമ്മങ്ങൾ Mpl.;
also സതക്കു see സഗക്കം. 1032.

സക്തം saktam S. (part. pass, of സഞ്ജ്).
Attached. പരസ്പരംസക്തയായഗൃഹപങ്ക്തി KR.
built closely. സ്രീസക്തൻ devoted to women.

സക്തി S. attachment, clinging to വിഷയസ.
etc. സ. യും നശിച്ചുപോം ഭക്തിയും ഉറെ
ച്ചീടും Bhr 1. carnal affections.

സക്തു S. & ശ — = മലൎപ്പൊടി as സക്തഘടം PT.

സക്ഥി S. the thigh.

(സ): സക്ഷതൻ S. wounded. Brhmd.

സകൻ sakhaǹ S. (സ). A friend, in Cpds.
പ്രയസ, വരസ'ന്മാർ KR. — also സഖാ f. i.
സുഗ്രീവസഖാവിന്നു, രാമൻ തൻസ' വായോ KR.
സഖി S. (L. socius) a friend, companion; also
f. = തോഴി; pl. ശിശുക്കളായുള്ള സഖിമാർ Anj.

abstr.N. സഖിത്വം S. friendship, മൽസ. Bhr.

സഖ്യം S. 1. Friendship നമ്മിൽ സ. ഉണ്ടാ
യിരിക്ക Bhr. അത്യന്തം സ'മുള്ള ഹംസങ്ങൾ
VCh. intimate. 2. a league സ'വും സമയ
വും ചെയ്ക KU. സ. ചെയ്തിതു തങ്ങളിൽ Mud.
a covenant. തങ്ങളിൽ സ. ചെയു തെളിഞ്ഞു മ
ഹൎഷിമാർ reconciled,അഗ്നിസാക്ഷികമായ സ.
KR. സ. ചെയ്തിരിവരും DN conspired. 3.
(loc.) സക്യപ്പെടുത്തുക to publish.

സഖ്യത S. id., സ. ചെയു KR.

(സ): സഗത്യാ S. with his train, അയൻ സ. എ
ഴുന്നെള്ളി KR.

സഗരൻ S. (poisoned) N. pr. a king. Brhmd.

സഗൎഭ്യൻ S. a brother by father and mother V1.

സഗോത്രൻ S. a kinsman V1.

സഗ്ധി S. eating together V1.

സങ്കടം saṇgaḍam 5. (സം). 1. Narrowness,
straits, difficulty ഭവാനതിനില്ല എങ്കിൽ if
you don't mind it = വിരോധം. ജീവനുണ്ടാക്കു
വാൻ എന്തൊരു സ. Bhr. ഉറുപ്പിക പിരിഞ്ഞു

[ 1050 ]
വരുനാൻ നളരേ സ. ആയിരിക്കുന്നു TR. ഇങ്ങ
നേ വന്നു നീ സ'മാക്കിനാൽ CG. to trouble,
persecute. സങ്കടക്കോഴിക്കു പണം ഒന്നു prov.
കല്പന ഉണ്ടാകാഞ്ഞാൽ കുടികൾ നിലനിന്നു
നേർനടന്നോളുക സ., എന്നു കുടിയാന്മാർ സ.
പറയുന്നു TR. it will be difficult for the in—
habitants to settle down. = പ്രയാസം; പങ്കജ
ക്കണ്ണനെ കാണാഞ്ഞെനിക്കുള്ളിൽ സ. ആകുന്നു
(song) I feel sorry. ഞാൻ സ'മായിരിക്കുന്നു or
എനിക്കുസ'മായി ഇരിക്കുന്നു, സ. ഉണ്ടു = ദുഃഖം.
2. M. grievance, complaint നാട്ടിലുള്ള നടപ്പും
സ'വും അറിയുന്നതിനെ സ. പറഞ്ഞു പോരു
ന്നു lament about. സ' ങ്ങളെ സന്നിഘാനത്തിൽ
കേൾപിക്ക, ബോധിപ്പിക്ക, പറക; എഴുതി അ
യച്ചസ. or എഴുതിക്കൊടുത്തു വിട്ടസ'ഹൎജി TR.
a petition (So. സങ്കടവരിയോല FraPaol.). ഉപ
ദ്രവത്തിന്ന അമൎച്ചകല്പന ഉണ്ടാവാൻ ഇനിക്കു
സ. വളരേ ഉണ്ടു TR. I implore you. അപമാനം
ചെയ്യുന്നതിന്നു സ. ഉണ്ടു TR. it is a grievance
to be abused. സ'മായി പറഞ്ഞു stated his piti
able case. സ. പോക്കി രക്ഷിക്ക, തീൎത്തു തരി
ക TR. to redress. അതുകിട്ടിയാലും ഞങ്ങൾക്കു
സ. തീരുന്നതല്ല MR. we cannot consider our
selves indemnified.

സങ്കടക്കാൻ TR. a complainant, petitioner.

സങ്കടപ്പെടുക to feel aggrieved, petition.

സങ്കടപ്പെടുക്ക PT. to grieve, molest; mod. എ
ന്നെ സ'ത്താൻ വേണ്ടി MR.

(സം): സങ്കരം S. (കർ). mixed; mixture of
castes in Kaliyuga), വൎണ്ണസ. Sah.

സങ്കൎഷണം S. (കൃഷ്) ploughing. സ'ണമൂൎത്തി
യെ ഭജിച്ചു Bhg. Balabhadra.

സങ്കലനം, സങ്കലിതം S. addition. സങ്കലിതാ
ദിപരികൎമ്മങ്ങൾ Gan. arithmetical opera—
tions. സങ്കലിതാനന്ദമോടു Bhg. = തിങ്ങിന.

സങ്കല്പം S. Determination, volition. ഈശ്വ
രസ'ത്താൽ TR. by God's will. മനസ്സ. കൊണ്ടേ
വന്നതീജഗത്തെല്ലാം KeiN. by mere volition.
സങ്കല്പശക്തിയാൽ അവൻ നാരിയായി ഭവിച്ചു
Si Pu. because she took him for such, he be—
came a girl. ലങ്കല്പവികല്പങ്ങൾ the voluntary
& involuntary workings of the mind? Bhg.

In Cpds. സത്യസ'നാം ഈശ്വരന് AR. God as
viewed by the true or determining all accord—
ing to truth.

denV. സങ്കല്പിക്ക 1. to resolve യാത്രപുറപ്പെടു
വാൻ സ'ച്ചു TR. 2. to assume for sure
ദേഹദേഹികൾ രണ്ടും ഒന്നെന്നു സ'ച്ചു
Chintar. mistook. മതിയായ വാദം എന്നു
സ'ച്ചു MR. supposed. രാപാദങ്ങൾ എന്നു
സ' ച്ചുഗന്ധപുഷ്പാദികൾകൊണ്ടു പൂജിച്ചു AR.
worshipped R's shoe as if it were his foot.
ദേവകളേ സ'ച്ചു KU. = പ്രതിഷ്ഠിക്ക.

part. സങ്കല്പിതം S. യുദ്ധം എന്നുള്ള സ. പോ
ലും Nal. the very idea of war. — സങ്കല്പി
താൎത്ഥപ്രദം VetC. granting all you wish.

(സം): സങ്കാശം S. like, പൎവ്വതസ'ൻ Bhg.
സങ്കീൎണ്ണം S. (part., കിരണം) confused, mixed.

സ'ജൻ a bastard V2.

സങ്കീൎത്തനം S. (Ved. കർ √) celebrating,
praise; also f. ത്വൻനാമസങ്കീൎത്തിനപ്രിയ
ആകേണം Anj. — പാപസ'o Nasr. con
fession. Genov.

സങ്കലം S. crowded. തരംഗസങ്കുലനദി, തരു
സ'മായ ആശ്രമം KR.; a crowd ഭടസ. KR.

സങ്കതം S. (കിത് to know). 1. A sign,
engagement, agreement; esp. = കുറിനിലം a
rendezvous, സംഗിച്ചിരിക്കുന്ന സങ്കേതഭ്രമി
യിൽ ചെന്നു PT. സ'തസ്ഥലം പുക്കു Brhmd.
സ. ഇടുക to agree about a sign, place, time.
സ' സ്ഥാനം. 2. an asylum, holy refuge ex—
empt from war & profanation AR. സ'ത്തിൽ
പൂക, സങ്കേതിടം V1., മാലൂർസ. TR. 3. the
assembly of a parish VyM., of pilgrims for a
feast (ചിനക്കുക). 4. hereditary grants of
ആഢന്മാർ, lands exempt from taxes.

സങ്കേതനം, (ശ — ) V1. a ceremony the next
day after a death (= സഞ്ചയനം?).

സങ്കേതിപ്പിക്ക to parcel the land out for
holy purposes =നാട്ടിൽ സങ്കേതം കല്പി
ക്ക KU. Brhmd 99.

സങ്കോചം S. contracting, shutting the eyes
(opp. ഉന്മേഷം CG.). — denV. അതിൽ സ
ങ്കോചിച്ചതു KR. contracted.

[ 1051 ]
സങ്ക്രന്ദനൻ S. Indra AR.

സങ്ക്രമം S. (ക്രം). Passing through, as the
passage of the sun from one sign to another
അയനസ.; also സങ്ക്രമണം.

denV. സങ്ക്രമിക്ക to pass മാസംതോറും സൂ൪യ്യൻ
സ'ക്കുന്ന കൂറു TrP. — CV. ചാഞ്ചല്യം മാന
സേ സ'പ്പിക്കേണ്ട ChVr. don't allow care
to encroach on the mind.

സങ്ക്രാന്തി S. ab. കാട്ടുകോഴിക്കുണ്ടോസ. prov.
the last day of the month ചിങ്ങമാസം സ.
യിൽ അകത്തു, സ.യിലിടെക്കു TR. before the
close of Chingam. അയനസ. നാൾ Brhmd.
സ. അടെപ്പു or കോൾ vu. rough (mon—
soon—) weather. [വിലാസം CC

(സം): സങ്ക്രീഡ S. playing together സാചതുര
സംക്ഷാളനം S. (caus. of ക്ഷർ) washing. പാ
ദസ. ഹസ്തസ. ചെയു KR. (after eating).

സാക്ഷിപ്തം S. (p. p. of ക്ഷിപ്) abridged.

സംക്ഷിപം throwing together, abridg—
ment, compendium. ചരിതം ഒട്ടു സ.
ചൊന്നേൻ Bhg.

denV. സംക്ഷേപിക്ക to compress സ'ച്ചു
പറഞ്ഞു Bhg.

സംഖ്യ S. number, sum വാനറർ കോടി
സ. കളായി വന്നു, അയുതഗജസംഖ്യാബലമു
ള്ളോർ KR. സ. ഇല്ല innumerable. സ.ഇട്ടു
MR. added up, calculated. — സംഖ്യാതം
numbered.

സംഗം saṇġam S.( സഞ്ജ് & ഗമ്). 1. Join—
ing. സൽസ. associating with the good. സ്രീ
സ. = മൈഥുനം; so നിൻ അംഗസംഗാനന്ദവ
൪ജ്ജിതൻ Nal. 2. = സക്തി, f. i. ഒന്നിങ്കൽ സ.
ഇല്ല Bhg. free from all attachment. ചുണ്ടോടു
സംഗത്തെ കോലുന്ന നാസിക CG. a nose like
a beak. സ൪വ്വസ. ത്യജിക്ക etc.

സംഗതം S. (സം) united; met. ശിവൻ അവ
ളോടു സ'നായി KR. ഗംഗയും സമുദ്രവും ച
ന്ദ്രികാചന്ദ്രന്മാരും സ'ന്മാരായി Nal. സ'മാ
യ്വരും നിങ്ങളിൽ സഖ്യവും PT. friendship
will be closed.

സംഗതി S. 1. Meeting. 2. chance, occa—
sion നിൻപുണ്യേന എൻ ആലൊകനം സ.

വന്നുതേ Nal. was occasioned. പടയാകകൊ
ണ്ടു കച്ചോടത്തിന്നു സ. വന്നില്ല TR. 3. cause
സ. കൂടാതൊരു മൃഗപ്പേടയെ കണ്ടു Nal. acci—
dentally. കൊടുക്കാതേ ഇരിപ്പാൻ സ.ഹേതു
ക്കൾ ൺന്തു TR. അതു സ. യായിട്ടു therefore.
കണ്ടം സ. യായിട്ടു jud. മുതൽ സ. യാൽ ഇടച്ച
ലായി MR. on account of. 4. circumstances,
case, subject അന്യായസ. കൊണ്ട് എന്തറിയും
MR. about the charge.

സംഗമം S. 1. = സംഗം joining, copulation Bhr.
2. confluence വന്ദിക്ക സ'ത്തെ KR.

denV. മംഗലദീപംപൂണ്ടു ചെന്നു സ'മിച്ചു
CG. kings met.

സംഗി S. attached to, സ്രീസംഗി etc. Bhg.

denV. സംഗിക്ക (fr. സംഗം = സഞ്ജിക്ക) to
associate with ബ്രാഹ്മണർ രാജസ്രീകളെ
സ'ച്ചുല്പാദിച്ചുണ്ടായി രാജാക്കൾ KU.

(സം): സംഗരം S. war നിന്നോടു കൂടിന സ.
നില്ക്കട്ടേ, മൂവരും സംഗരകാംക്ഷികൾ, സ. മ
ങ്ങിത്തുടങ്ങി CG.

സംഗീതം S. 1. sung by many സ'രായവർ
ചൊല്ലുന്ന വാക്കുകൾ CG. the renowned.
ഞാൻ ചെറിയൊരു നാളേ അസ്രശസ്രപ്ര
യോഗങ്ങളും മഹാസംഗീതങ്ങളും പറിക്കു
മ്പോൾ vu. 2. a concert, singing with
instruments, music സംഗീതസാഹിത്യാദി
Nal. 4.

സംഗീതക്കാർ singers.

സംഗ്രഹം S. 1. Collection. പുരാണമായി
സ'മായിരിക്കുന്ന ദ്രവ്യങ്ങൾ TR. laid up. 2. ac—
quiring മന്ത്രസ. ചെയു SiPu. learned. ദാര
സ. ചെയ്യാത പാന്ഥന്മാർ Bhg. bachelors
. 3. abridgment, as ഗണിതസ.

സംഗ്രഹണം S. esp. = പരസ്രീസാഹസം VyM.

denV. സംഗ്രഹിക്ക 1. to lay up എണ്ണ കാച്ചി
വാങ്ങി തങ്കരയിച്ചു a. med., ദ്രവ്യം TR., രത്നം
സ'ച്ചീടുക CG. to keep it. 2. to seize കാമ
പരവശനായി അവളെ സ'ച്ചു KU. 3. to
comprehend.

സംഗ്രാമം S. war, PT. fight.

സംഘം S. (ഹൻ). 1. Multitude ശിഷ്യസ.
Bhg. 2. an assembly or association of Brah—

[ 1052 ]
൧൮ സ. every 6 of which constitute a
കൂറു, the president of each is സ. ഉടയ യജമാ
നൻ KU. — സംഘലക്ഷണം a privilege of the
Rakšāpuruša.

സംഘടനം S. (al. — ട്ടനം) meeting, joining.
— വേണ്ടും ഹയങ്ങളെ സംഘടിപ്പിപ്പാൻ
Nal. to tie, put to. (പിളൎന്ന മണ്കുടം) PT2.
to unite, cement.

സംഘാടം S. a raft ഉണങ്ങിയ മുളകളും മുറിച്ചു
ചമച്ചു സ. KR. (ചങ്ങാടം 341.).

സംഘാതം S. (ഹല്) 1. connexion ശിഷ്യസ.
AR. multitude of. 2. killing.

സംഘോഷം S. f. i. the sound of 2 rivers
meeting KR.

സചിവൻ saǰivaǹ S. (സച്, L. sequi, to
follow). A companion, minister രാജസ'ന്മാർ
Bhr.

(സ): സചേലസ്നാനം S. bathing dressed, സ
ചേലകമായി കുളിക്കേണം Brhmd.

സച്ചിൽ saččit S. (സൽ). The real Spirit, the
good & wise, gen. സച്ചിദാനന്ദം KeiN. God
in the Vēdānta sense as the source of happi
ness. സച്ചിദുത്ഭവം ലഭിച്ചു CC. heavenly de—
light.

സജ്ജം saǰǰam S. (സജ്യം?). Got ready; സജ്ജ
armour. — സജ്ജന dressing, arming.

സജ്ജനം saǰǰanam S. (സൽ). Well—born,
good സജ്ജനനിന്ദയും ദുൎജ്ജനസേവയും Sah.
despising the good. സ'സമ്പൎക്കം, — സംസൎഗ്ഗം
etc. സജ്ജനാചാരത്തില് ആസ്ഥ‍ Si Pu.

സജ്യം saǰyam S. (സ). A bent bow സ. കൎത്തും
Bhr. — കലയേറ്റുക.

സഞ്ചയം sańǰayam S. (സം, ചി). Collection
മേഘസ. Bhg., പാപസ. SiPu., പാംസുസ.
AR., ശിഷ്യസ. AR. Bhr. = സംഘം.

സഞ്ചയനം S. collecting, esp. the bones of a
burnt corpse പിണ്ഡവും സ'വും കഴിച്ചു KU.
— denV. പഞ്ചഭൂതങ്ങളെക്കൊണ്ടു സ'യിക്ക
പ്പെട്ടതു കളേബരം Nal. made up out of.

സഞ്ചായം S. extra gain ആറ്റുവഴി സ. വി
ചാരം TrP. superintendence of timber—floati—
ng.

സഞ്ചരിക്ക S. (ചർ). To wander, journey,
പലേടത്തും സ'ച്ചു TR.; to circulate as wind,
air. — VC. അവനുടെ വാഹനമായിട്ടു സമസ്ത
ലോകങ്ങളിൽ സഞ്ചരിപ്പിക്കേണം VetC. carry.

സഞ്ചാരം S. 1. wandering, moving about സൎവ്വ
ത്ര സഞ്ചാരശീലൻ Bhg. Nārada. എലിസ.,
ഭൂതസ., മുനിസ. haunted by rats, ghosts.
സ. ഇല്ലാത്ത unfrequented. 2. difficult
progress, distress സഞ്ചാരജീവി; മരണസ.
= ഊൎദ്ധ്വശ്വാസം; also സഞ്ചാരം fatal fever
—heat. 3. contagion സ. പിടിക്ക to be in—
fected.

സഞ്ചാരി S. a wanderer, fickle. സ'ക a female
messenger.

സഞ്ചി sańǰi C. Tu. M. Te. (fr. സഞ്ചിതം?,
തഞ്ചു). A bag, purse.

സഞ്ചിതം S. (p. p. of ചി, സഞ്ചയ) amassed,
acquired കണ്ടകപാഷാണസഞ്ചിതമായുള്ള
കുണ്ടറ Mud. piled up.

സഞ്ചിന്തനം S. (ചിൽ) reflection, സ. ചെ
യ്കിൽ Nal.

സഞ്ചോദനം S. directing. അശ്വസ. ചെയ്ക
Nal. to drive.

സഞ്ജാതം S. (p. p. of ജൻ) born. സഞ്ജാത
സുകൃതം KR. acquired.

സഞ്ജിക്ക sańǰikka S. To cling to, be attach—
ed = സംഗിക്ക; മരുന്നു സ'ച്ചില്ല (medicine) =
ഫലിച്ചില്ല; part. pass. സക്തം.

(സം): സഞ്ജീവനം S. re—animating, മൃത്യുസ.,
സ'നി an elixir against poison V1. മൃതസ'നി
AR. a life—restoring medicine.

സംജ്ഞ S. 1. knowledge നഷ്ടസംജ്ഞനായി
Bhr. = മതി മറന്നു. 2. name, sign; സ. ാവാ
ചകം a noun.

സട saḍa S. = ജട Clotted hair.

(സ): സതതം S. (തൻ) continual: always.

സതാപ്പു P. sudāb, Rue.

സതി Saδi S. (f. of സൽ). A virtuous wife പാ
തിവ്രത്യനിഷ്ഠയോടേ മരുവുന്ന സതികൾ AR.
സതികൎമ്മം a "Suttee".

സൽ, സത്തു S. (part. of അസ്, L. ens) 1. being,
real. 2. = ആകുന്ന being, what ought to
be; right, good. 3. entity, God സത്തുരൂ
പം 4: പുരുഷൻ കാലം പരം വ്യോമം VedD.

[ 1053 ]
സൽക്കഥ S. a useful, religious story. നല്ലസ.
AR. സ'ഥേഛ്ശൻ Bhg. fond of such.

സൽകരിക്ക S. 1. to honor സാമദാനാദികൊ
ണ്ട് അവരെ എത്രയും സ'ച്ചാലും KR. 2. to
salute, welcome ഭൂപാലനെ സ'ച്ചീടിനാൾ
Si Pu. at meeting. വചനങ്ങളെ സ'ച്ചതും
ഇല്ല Nal. did not receive well. 3. to give
presents ഭക്ഷണാൎത്ഥങ്ങളും വേദിയന്മാൎക്കു
സ'ച്ചു Si Pu., പശുക്കളെ വിപ്രനു Bhr. —
ചെവി ചാരത്ത് ഒന്നു സ'ച്ചു CG. gave a
slap (തക്കരിക്ക 417).

സൽകൎമ്മം S. good, meritorious action സ.
അനുഷ്ഠിക്ക KR. ദാനമാദിസ'മായ കപ്പലാൽ
കടക്കണം കന്മഷവാരിധി Bhg.

സൽകാരം S. 1. honoring സല്ക്കാരവസ്തുക്കൾ
ശിരസ്സിങ്കൽ കെട്ടി ഭരിച്ചു ഗമിച്ചു Si Pu.
presents. സ'രകൎമ്മം KU. = സംസ്കാര — a
funeral. ധനങ്ങളും സ. ചെയ്തു Bhg. gave.
2. hospitable reception, welcome സ. ഏ
റെറാരു ദുഷ്ടനു പിന്നേയും സ. വേണ്ടാതേ
ആയ്പോയി CG. another slap, (തക്കാരം 417).

സൽകൃതൻ S. (part. of സൽകരിക്ക) നന്ദജ
നാൽ സ'നായന്തകൻ വീടുപുക്കു CG. (ironi
cally well treated, flogged). മുനിയാൽ സ'
ന്മാരായി Bhg. — തൽകൃതം സൽകൃത്യ ചൊ
ല്ലി PT. congratulated him for his exploit.
— സൽകൃതം = foll.

സൽക്രിയ S. = സൽകൎമ്മം esp. of ceremonies.
യാഗാദിസൽകൃതം VetCh.

സൽഗതി S. bliss സ. വരുവാൻ തപസ്സു ചെ
യ്തു UR.

സൽഗുണം S. virtue സ'വാൻ, സ'വാന്മാർ KR.
virtuous.

സത്ത് S. reality, goodness; efficacy.

സത്തമൻ S. (Super1.) the best മന്ത്രിസ. Mud.,
മുനിസ., വാനരസ. KR. — f. സത്തമ.

സത്തുകൾ & സത്തുക്കൾ (pl. of സൽ) good
people.

സൽപാത്രം worthy ഇവൻ സ. എന്നു പൂജിച്ചു Bhg.

സൽപുത്രൻ S. a good son. — മമ സൽപുരുഷ
ന്മാർ Nal. my best servants.

സൽഫലം S. having good results സ. ശിവാ
ൎച്ചനം Si Pu.

സൽബന്ധു S. a real friend സ. മറ്റൊരെനി
ക്കു Nal.

സൽബുദ്ധി S. sound sense.

സത്ഭാവം S. 1. good nature, Sah. 2. pride.

സത്ഭുതങ്ങൾ good spirits, angels (Christ.)
[see also after സല —].

സത്തിക No. Palg. Permanent, opp. acting
f. i. സ'കയിലുള്ള പണി (opp. അങ്കാമി), also
സ. യായി എഴുതിക്കൊടുക്ക to confirm an ap—
pointment.

സത്മം sadmam S. (സദ്). A house.

സത്യം satyam S. (സൽ, G. 'eteos). 1. True,
real സത്യനാരിയാക്കി SiPu. (a man in female
dress). എന്നുടെ പാതിവൃത്യം സ. എന്നുണ്ടെ
ങ്കിൽ Nal. as sure as my chastity is real.
2. truth, esp. of promise. രാവണനെ വധിച്ചു
സ'ത്തെ രക്ഷിക്ക KR. keep thy promise by
killing. അവന്റെ സ. പിഴെക്കയാൽ KumK.
could not keep his promise. സ'ത്തെ ലംഘി
ക്കരുതു Bhr. ഇനി ആക്രമിക്കായ്ക എന്നു വരു
ണനോടു സ. വാങ്ങി KU. ഭാൎഗ്ഗവനോടുള്ള സ.
Brhmd. Varuṇa's promise. 3. an oath. കള്ള
സ. perjury. പള്ളിയിൽനിന്നു സ. ചെയ്വാനും
കേൾപ്പാനും, സ. ചെയ്വാനും കാണ്മാനും മന
സ്സില്ല, സ. തന്നാൽ കേൾക്കാം, കാൎയ്യം സ'ത്തി
ന്മേൽ തീൎക്ക, സ'ത്തിന്മേൽനിന്ന് ഒഴിഞ്ഞു MR.
abstained from the proffered oath. സ. വാ
ങ്ങുക, അവനെക്കൊണ്ടു സ. ചെയ്യിച്ചു took an
oath. കൎണ്ണനെക്കൊണ്ടു സ. ചെയ്യിപ്പിച്ചാൾ Bhr.
സ'ത്തിന്നു കച്ചേരിയിൽ വന്നാറേ അവരെ വേ
ദം പിടിച്ചു നമ്പൂതിരി സ. ചെയ്യിച്ചു TR. 4. an
ordeal നല്ലോണം സ. കഴിച്ചു TP. = സത്യപട.
5. adv. truly, indeed.

സത്യകൎമ്മം S. a solemn engagement.

സത്യത. truth, ൦രംശ്വരവാക്കിന്നു സ. ഇല്ല CG.

സത്യത്യാഗി swerving from the truth, a rene—
gade. — സ'ഗം apostasy. (Christ.)

സത്യപട S. a holy duel, ordeal സ. വിളിക്ക, സ.
എന്റൊൎമ്മകൊണ്ടു TP.

സത്യപാശം S. an oath സ'ശേന സംബദ്ധൻ AR.

സത്യപ്രതിജ്ഞൻ S. keeping his word. പിതാ
വിനെ സ.ാക്കുക AR. to keep him to his
word.

[ 1054 ]
സത്യഭംഗം S. breach of truth.

സത്യഭൂമി S. holy ground.

സത്യമാക്കുക to fulfil, ബ്രഹ്മവാക്യത്തെ സ. KR.
ജനകവചനം സ. AR.

സത്യയുഗം S. = കൃതയുഗം the golden age.

സത്യലോകം S. Mud. ബ്രഹ്മലോകം.

സത്യലോപം S. = സത്യഭംഗം, f. i. അല്ലായ്കിൽ
എന്നുടെ സ. വരും Bhg.

സത്യവാചകം S. the terms of an oath.

സത്യവാദി S. veracious.

സത്യവാൻ S. true, sincere, conscientious, f.
സത്യവതി.

സത്യവൃതൻ S. (adhering to the truth) the
Noah of the Purāṇas. Matsy.

സത്യശാലി = സത്യവാൻ; fem. — ശാലിനി VetC.

സത്യശീലൻ S. honest, sincere.

സത്യസന്ധൻ S. keeping his word KR. Bhg.

സത്യസ്ഥലം S. a place of swearing. സ'ത്തു
പോക MR. to a mosque etc.

സത്യഹീനൻ S. dishonest; സത്യഹീനത്വം
VetC.

സത്യോത്തരം S. acknowledging the charge as
true VyM.

സത്രപം S. (സ). Bashfully CG. Ch Vr.

സത്രം satram S. (sad). 1. A sacrifice സത്രര
ക്ഷണത്തിന്നായി KR. (=യാഗവിഘ്നം പോക്കു
ക). നൈമിശാരണ്യത്തിൽ ദേവകൾ ഒരു സ.
ആരംഭിച്ചു Bhr. 2. liberality, daily gift of
food. 3. an entertainment, ഇവിടേ വേളി
യുടെ സ. ആകുന്നു TR. a marriage feast. 4. a
halting place, Brahman Choultry, place for
distributing rice to travellers സ. വകെക്കു മു
തൽ തരാൻ TR. കയ്പള്ളിസ. സമൂഹക്കാർ MR.
the administrators of the K. Satram.

സത്രപ്പെടുക So., see തത്തരം 425.

സത്രശാല S. 1. a place of sacrifice. 2. an
eating—room of Brahmans. 3. a Caravan—
sary.

സത്രി a sacrificer, performer of സത്രം.

സത്വം satvam S. (സൽ). 1. The first ഗുണം,
substantiality സത്വഗുണവാൻ, സത്വസമ്പ
ന്നൻ, സത്വസ്ഥൻ thoroughly good (opp.

 രജസ്സു, തമസ്സു). മഹാഗംഭീരസത്വവാന Nal.
2. strength അത്രോളം സ. ഇല്ലയോ; also = കു
ശലം in സ. ചൊല്ക to salute V1. സത്വപ്ര
ധാനൻ ഹരി Bhg. Višṇu is the strongest.
3. a being; animal സിംഹാദിസ'ങ്ങൾ, ദൃഷ്ട
സ'ങ്ങളുടെ ബാധ Nal. സ'ങ്ങളേ കൊത്തിക്കൊ
ണ്ടു KR. (a bird).

സത്വരം S. (സ). Quickly, speedily; also സ
സത്വരം Brhmd.

സദക്കം Ar. ṣadqat, Alms = സക്കത്തു.

സദനം sad/?/anam S. 1. (സദ്, L. sedeo). A
house, രാജസ. a palace (Cochi); met. നയനി
പുണഗുണസ., വിവിധഗുണഗണസദന Mud.
(m. Voc.) = ആലയം 90. 2. exhaustion V1.

സദസ്സു S. (G. /?/ dos) 1. a seat. 2. assembly.
നിജസദസി വരുത്തി VetC. ഇരുന്നു സദ
സ്സിൽ സദസ്യന്മാർ KR. — സദസ്യൻ S.
1. councillors. 2. assistants at a sacri—
fice ഋത്വിക്കുകൾ സ'ന്മാർ Bhg.

സദർ Ar. ṣadr, Foremost, chief, in സദരാ ദാ
ലത്തു the High Court of Appeal. — സദരാമീൻ,
സദ്രമീൻ MR. a commissioner or judge of a
lower court.

സദാ sadā S. (സ). Always & സദാകാലം & സ'
വും വിചാരിക്കുന്നു TR. സ. നേരവും, സ. പ്പോ
ഴും ഒഴുകുന്നു Trav. സ. നരകം ഫലം Bhg.

സദാഗതി S. 1. perpetual motion, also adv.
സ. ക്ലശം വീഴുന്നത് ഇളെക്കും, സ. വിന്ദു
നടക്കും a. med. ഇങ്ങനേ സ. അവന്റെ ന
ടപ്പു. 2. eternal bliss = സദാനന്ദം.

സദാതനം S. eternal. — സദാവൃത്തി S. daily
work or maintenance, giving to every
beggar. — സദാശിവൻ Siva, Si Pa.

(സൽ): സദാചാരം‍S. good old custom, courtesy.

സദാത്മാവു S. the real, or the eternal Spirit

സദാത്മാനം AR.

സദൃശം S. (സ). 1. Of like appearance, similar
സ'ങ്ങളുടെ യോഗവും വിയോഗവും Gan. ad
dition & subtraction of units (opp. fractions).
നിന്നേ കണക്കേ സദൃശരായി Bhg. 2. a
simile, parable തല്ക്കാലവും സ'വും പുനർ ഉപ്പു
പോലേ prov.

[ 1055 ]
സദ്യ: S. (സ, ദിവ:). Today, instantly സ. ഫ
ലം വരും എല്ലാറ്റിന്നും Sah. presently. ജാത
സദ്യോമൃതി PT. dying in the moment of birth.
സദ്യോ വിളങ്ങിനാൻ Bhg. suddenly. സകല
കൎമ്മവും സദ്യനശിക്കുന്ന കൎമ്മം ഒന്നുണ്ടു Bhg.

സദ്യ M. 1. A Brahman's daily meal. സ. ക
ഴിക്ക V2. Brahmans to eat. സ. കഴിപ്പതിന്നാ
യുള്ള ശാല Sk. സദ്യെക്കു മുട്ടില്ല he has to live.
2. a family feast, entertainment സ. കഴിക്ക, സ
ദ്യെക്കിരുന്നു ഭക്ഷിക്ക vu. വരുന്ന ബ്രാഹ്മണൎക്കു
സ. കൊടുക്ക KU. സ. എല്ലാം എളുതല്ല GnP.

സദ്യക്കാരൻ 1. familiar V1., admitted to each
meal in the palace etc. 2. a feast—guest.

സദ്വൃത്തൻ S. (സൽ). Well behaved. Bhr.

സദ്വൃത്തി S. good conduct = സുവൃത്തി.

സധൎമ്മം S. (സ). Of the same caste or kind;
conformable to law. സധൎമ്മമക്കൾ legitimate
children, freemen V1. — സധൎമ്മിണി S. = വേ
ട്ടവൾ.

സനൽ sanad S. (L. senex). Old, eternal.

സനൽകുമാരൻ S. N. pr. a son of Brahma.

സനാതനം S. eternal. സ'ൻ AR.

സനാഥ S. One who has her husband or lord
(see under സ).

സനാഭി S. a kinsman,

സനി sani S. (സൻ). Worship.

സനിക്ക S. to honor, obtain കീരി പാമ്പിനെ
സനിച്ചു V1.; hence സന്യം.

സനിഷ്ഠീവം S. a sputtered speech. (സ, നി).

സൻ saǹ S. (m. of സൽ) Being, real, good.

(സം): S. (സന്തതം),(തന്), continual; eternally.

സന്തതി S. 1. Continuation. 2. progeny,
posterity സ. ഇല്ലാത്തവൎക്കില്ല പോൽ പരഗതി
Bhr. ഭവനത്തിൽ സ.അറ്റു പോയാൽ Anach.
സ. വൎദ്ധിക്ക, കൂടിപ്പോക a family to thrive.
സ. ബ്രഹ്മസ്വം gift of land to Brahmans. സ.
രക്ഷ Genov.

സന്തപ്തം S.(p. p of തപ്) scorched; distressed
Bhr. ദു:ഖസന്തപ്തയായി f. Bhg., കാമാഗ്നി
സ'ൻ m. Genov.

സന്തരിക്ക S. to cross a river KR.

സന്തൎപ്പണം S. gratifying; f. i. Brahmans by
a meal.

സന്താനം S. (തൻ) = സന്തതി offspring. സന്താ
നഗോപാലം പാടുന്നതുണ്ടു ഞാൻ സന്തതി
ക്കേറ്റം പ്രധാനമല്ലോ SG.

സന്താപം S. (തപ്) heat, distress ഉലകു മൂന്നി
ലും ഇവൻ സ. വിളയിക്കും RC. സന്താപജാ
ശ്രുക്കൾ. KR. tears of sorrow. സന്തതിമേലുള്ള
സ. Genov. pity. — denV. സന്താപിക്ക v. n.

സന്തുഷ്ടം S. (p. p. of തുഷ്). Gratified,
contented അമരർ തന്തുട്ടരായി RC. എന്തൊന്നു
കൊണ്ടു കേശവൻ മാം പ്രതി സ'നായി വ
രും Brhmd. അല്പസ'ന്മാർ VCh. content with
little.

സന്തുഷ്ടി S. delight, സ. യുള്ള contented.

സന്തോഷം S. contentedness, joy അമ്പൈസ.
interj. സ'ഷക്കേടു ആക, വരിക, തോന്നുക
vu. to be displeased, വരുത്തുക TR. to dis—
please. സ'ഷാതിശയം V2. high delight.

denV. സന്തോഷിക്ക to rejoice, be gratified.

CV. സന്തോഷിപ്പിക്ക to gladden, please തപോ
നിഷ്ഠയാ വിരിഞ്ചനെ സ. UR. ദേവനെ
സ'ച്ചു വരം വാങ്ങി KU. ഞങ്ങളെ സ'ച്ചു ക
ല്പിച്ചു TR. the order gave general satis
faction. പണിക്കാരെ സ'ച്ചയക്ക f.i. after
building a house (superst.).

(സം): സന്ദമിക്ക (al. സന്ന—) to destroy. സുര
സന്ദേഹം അഖിലവും സ'ച്ചു KR. removed the
apprehensions of the Gods.

സന്ദൎഭം S. weaving garlands, stringing.

സന്ദൎശനം S. meeting, visit ത്വൽപാദസ. ആ
സ്വദിപ്പാൻ Anj.

സന്ദാനം S. a rope (for cattle).

സന്ദിഗ്ധം S. (p. p. of ദിഹ്) 1. questionable ബു
ദ്ധിയുള്ളവർ ആരും സ'കാൎയ്യം ചെയ്യാ KR.
മാൎഗ്ഗങ്ങൾ സ'ങ്ങളായ്വന്നു Bhg. in monsoon.
2. doubt. സ'മായി പറഞ്ഞു MR. just hinted.
സ'ങ്ങൾ നീങ്ങുമാറു Bhg. സ. എന്നിയേ
doubtless.

സന്ദേശം S. (ദിശ്) 1. news, information സ'
വാക്യങ്ങൾ പറഞ്ഞയച്ചു Bhg. ഭൈമിനി
യുക്തമാം സ'വാക്യം Nal. 2. a letter അ
മാത്യന്റെ സ. Mud. സ. കണ്ടു AR. read.
സന്ദേശപത്രം AR. a written order.

[ 1056 ]
സന്ദേഹം S. = സന്ദിഗ്ധം doubt, suspicion.

സന്ദേഹനിവൃത്തകം the 2nd part of Kai—
valya Navanītam. സന്ദേഹഛിന്നാത്മാവാ
യി Bhg.

denV. സന്ദേഹിച്ചിരിക്കുമ്പോൾ Bhg. to
hesitate.

സന്ദോഹം S. (ദുഹ്) assemblage KR.

(സം): സന്ധ S. (ധാ) stipulation, promise.
സന്ധാനം S. uniting; peace സന്ധാനകരണി
AR 6. one of the 4 heavenly medicines.

സന്ധി S. 1. Union, alliance, peace പട്ട
ണത്തു നിന്നു നിരപ്പുസ. വിചാരിച്ചു TR. the
peace of Seringapatam. ഒരുമിച്ചു സ. കൂട്ടുകിൽ
ChVr. making peace. ൧൬ ഭേദമുടയസ. KR.
സ. പ്രയത്നം തുടങ്ങേണ്ടാ Nal. don't try to
intercede. 2. place or time of meeting, arti
culation, interval, chapter ൫൬ വയസ്സ് ഒരു
സ. a critical epoch, ദശാസ. 501.; the last
day of the year is a സ. 3. a joint (200 in
the human body Brhmd.). 4. vulva; also a
disease of the eye സ. നിദാനം Nid 26.

സന്ധിക്ക S. l. to meet, join സ'ച്ചുകൂടും
മനോരഥം Mud. will be attained. ബന്ധു
ക്കളിൽ സ'ച്ചു നിന്ന ബന്ധം മുറിച്ചു CG. by
going on pilgrimage. 2. to agree സ'ക്കും
കാലം, സ. യാഞ്ഞൊരു ശേഷം Bhr.; to
make peace ശത്രുക്കളോടു സ'ച്ചു Mud. കാൎയ്യം
സ'ച്ചു തീരുന്ന വഴി, തമ്മിൽ സ'പ്പാനുള്ള
വഴി വിചാരിക്കാതേ MR. reconciliation,
compromise.

CV. സന്ധിപ്പിക്ക to bring together പിതാവി
ന്നു ശിരസ്സു സ. Bhg. അസ്ത്രം സ'ച്ചു AR. =
തൊടുത്തു; to reconcile Bhr. ധൎമ്മം തൻ പാ
ദങ്ങളെ സ'ച്ച Bhg.

സന്ധു Tdbh. (സന്ധി 3.) pl. സന്ധുകൾ
VCh. 1. A joint, limb. സ. തോറും നോക, ത
ന്തുകളിൽ കൊളുത്തുന്നതു a. med. spasms (after
a hip wound). താഴ ഒക്ക വീങ്ങി തന്തുകൾ വീ
ണു മരിച്ചു പോം MM. paralyzed. സ. കൾ ഒക്ക
ച്ചുടും (in അനിലവാതം) a. med. * 2. (സന്ധി 2)
സന്ധായിട്ടുള്ള സമയം TR. a ticklish time,
where delay & interference are alike to be
dreaded. — * (vu. pl. സന്ധുക്കൾ).

സന്ധുകൊളുത്തു spasms, a. med.

സന്ധ്യ S. (Tdbh. അന്തി, 32). A period of
the day, twilight സ. കളിൽ നിദ്രയായിക്കിട
പ്പവർ Bhg. a great sin. മദ്ധ്യാഹ്നസ. വന്ദിച്ചു
Bhg. 2. esp. evening ഒട്ടു സ. മയങ്ങുമ്പോൾ
Si Pu. 3. evening (& morning) devotion, re—
fraining from work or sleep, repeating names
etc. സ. യും ചെയ്തു ജപിച്ചു KR. സ. കഴി
ച്ചാശു Bhr. (in morning). കുളിച്ചൂത്തു സ. യും വ
ന്ദിച്ചു AR. സ. യേ വന്ദിച്ചാർ ആരണരും CG.
സന്ധ്യാനുഷ്ഠാനം, സന്ധ്യാവന്ദനം S. = സന്ധ്യ 3.;
സന്ധ്യാനമസ്കാരവും ചെയ്തു Bhr.

സന്ധ്യാമഠം S. a public accommodation for
travellers, അമ്പലം നടക്കാവു സന്ധ്യകാമഠ
ങ്ങളും KR.

സന്ധ്യാലോപം S. omission of സന്ധ്യ S., also
സന്ധ്യാവിലോപം വരുത്തരുതു Bhr.

സന്നം sannam S. (p. p. of സദ്). 1. Sunk,
lost, spoiled സന്നനായീടും, വംശം സ'മാം Bhr.
സന്നധൈൎയ്യേണ (Instr.) dejected. സ'മായിതു
മോഹം ഒക്ക AR. 2. T. Te. (C. saṇṇa) So.
small, minute, thin (Palg. പായി, പുല്ലു etc.).

സന്ന id., സന്നയാക്കി മായകൾ എല്ലാം രാമൻ
KR. destroyed, reduced to nought.

സന്നമതി S. = നഷ്ടമതി wicked, സ. കളിൽ മു
മ്പൻ Sah.

സന്നതം S. (p. p. of നമ്) bent വില്ലിനെ സ'
മാക്കി KR. സ'താംഗിമാർ KR.

സന്നതി S. (നമ്) bow, salutation എതിരേ
റ്റു സ. ചെയ്തു KR.

സന്നമിക്ക, see bel.

സന്നതു Ar. sanad, Grant, diploma കുമ്പഞ്ഞി
യിൽനിന്നു സ. എഴുതിത്തരിക TR. സ. അവകാ
ശി, സന്നതകാരൻ MR.; also തനത 426.

(സം): സന്നദ്ധൻ S. (p. p. of നഹ്). Arrayed,
armed, ready യുദ്ധസ'രായി AR. പോൎക്കുസ.
CG. സ'നാകേണം ആത്മരക്ഷയെ ചെയ്വാൻ PT.
സന്നമിക്ക S. (നമ്) to bow, revere (see സന്ദ
മിക്ക, perh. also = സന്നമാക്കുക).

സന്നാമം S. reverence, adoration. Bhr.

സന്നാഹം S. (നഹ്). 1. Preparation യ
ജ്ഞസൂത്രം പൊട്ടിക്കുന്നതു സന്ന്യാസം കൊടുക്കു

[ 1057 ]
ന്ന സ. Nal. സന്നാഹഭേരിനിനാദങ്ങൾ കേട്ടി
തോ KR. 2. impetus പ്രഹരിപ്പാൻ സ. കൂട്ടി
PT. ബാണം സ'മോടു തൊടുത്താൻ Bhr. 3. ar—
mour, equipage സന്നാഹഘോഷം കൂട്ടി CrArj.
പടസ'ത്തോടു = പടകോലാഹലം Nasr.

സന്നി sanni (Tdbh. of സന്നിപാതം q.v.)
Convulsions, paralysis, lock—jaw, apoplexy,
delirium (18 സ. a. med., 13 സ. Dhanwantari).
൩ വ്യാധികൾ കോപിച്ചാൽ സ. a. med. സ.
ജ്വരം typhus, സുഖസ. etc. [for സന്നി.

സന്നിനായകം (ചെ —) aloes, as a specific

(സം): സന്നികൎഷം S. nearnoss; സന്നികൃഷ്ടം near.

സന്നിധാനം S. (നി, ധാ) 1. Proximity.
സ്ത്രീസ. ത്യജിക്കേണം ഏവനും SiPu. 2. pre—
sence സൎവ്വാശയങ്ങളിൽ സ. ചെയ്തു Nal. God
visits all souls, appears in them. സ'ത്തിങ്ക
ലേക്ക എഴുതി അറിവിച്ചു TR. (hon.) to his or
your honor; often pl. hon. സായ്പവൎകളേ സ'
ങ്ങളിലേക്ക് അറിയിക്ക, സ'ങ്ങളിലേ കല്പന, കൃ
പ Your order, favour TR. സ'ത്തിൽ വരാൻ
കല്പന to present oneself before the king.
3. depositing കൊണ്ടുപോയിട്ടന്തികേ ജനക
ന്റെ സ. ചെയ്കെണം Nal3.

സന്നിധാപനം S. (caus. of സന്നിധാനം 3),
id. ജനകമന്ദിരത്തിൽ എല്ലാം സ. ചെയ്തു ര
ക്ഷിക്ക KR.

സന്നിധി S. 1. Presence = സന്നിധാനം,
it stands often for Loc. "before" വൃന്ദാരകന്മാ
രും ഇന്ദ്രനും ബ്രഹ്മനും സ. തോറും തെളിഞ്ഞു
വിളങ്ങിനാർ Bhg. അവർ സ. നിന്നു വിളയാ
ടി, പൈതങ്ങൾ സ. ഉണ്ടൊരു വാനരൻ PatR,;
even കൂപസന്നിധൌ ചെന്നു Bhg 2. majesty,
energy പരമാത്മാവിൻ സ. മാത്രംകൊണ്ടു
ഞാൻ ഇവ സൃഷ്ടിക്കുന്നു AR.

സന്നിപാതം S. (നി, പത്), morbid state of the
3 humours, producing സന്നി q. v.; സ'താ
ന്ധൻ പോലേ അറിയുന്നില്ലേതും KR. as in
a fit, trance.

സന്നിഭം S. (ഭാ) like, similar; ദേവസ'ൻ UR.

സന്നിവേശം S. (വിശ) an assemblage. ബല
ങ്ങളുടെ സ. ചെയ്തു KR. united, reviewed
his troops.

സന്നെ = സംജ്ഞ C. Tu. No. a sign, in കൊ
മ്പുസന്നെ.

(സൽ): സന്മതംS. a good religion, true opi—
nion സ. മറഞ്ഞു Sah.

സന്മന്ത്രം S. prayers (opp. ദുൎമ്മ — imprecations)
KU.

സന്മയൻ S. = സൽസ്വരൂപൻconsisting of
truth & virtue സ'നാം നിനക്കു നന്മ ഉണ്ടാ
കട്ടേ KR.; f. സന്മയ AR.

സന്മരിയാദി S. well—mannered. സ. യായ ക
പി KR. Hanuman.

സന്മാൎഗ്ഗം S. morality, true religion സന്മാൎഗ്ഗ
ചാരിയായി Bhg.

സന്മുഖം S. affability ജനത്തോടു സ. സൌജ
ന്യവും ഭാവിക്കുന്നു PT.

സന്യം sanyam (സനിക്ക or സന്നം). All things
used for enchantment സന്യങ്ങൾ V1.

സന്ന്യസിക്ക S. (സം, നി, അസ്). To abandon
altogether, renounce the world സ'ക്കേണം
ഞങ്ങൾ Bhr. സ'ച്ചാൽ ജാതിക്ക് അധ:പതനം
ഉണ്ടു Anach.

part സന്ന്യസ്തം abandoned കേവലം സ'നായി
Bhg. having renounced all. സന്ന്യസ്തശസ്ത്ര
നായി Brhmd. laid down the arms.

സന്ന്യാസം S. renunciation of the world സ.
ധരിക്ക VyM., കൊൾക Bhr., ചെയ്ക vu.
(the 4th ആശ്രമം).

സന്ന്യാസി S. a devotee, ascetic, religious
mendicant സ. നാലു വിധം മുന്നേവൻ കുടി
ചേകൻ പിന്നേവൻ ബഹ്രദകൻ ധന്യനാം
ഹംസൻ പിന്നേ പരമഹംസന്താനും KeiN.

(സ): സപത്നി S. A woman whose husband
has other wives, Lakšmaṇa is called by Sīta
സ. കുമാരൻ of Rāma KR. സ. മാതാവു VyM.

സപദി S. on the spot, instantly കളകതവഹൃ
ദിസ. കാമകോപാദികൾ AR.

സപൎയ്യ sabarya S. (G. sebas). Worship.

(സ): സപാപൻ S. sinful സ'നാകിലും KR.
സപിണ്ഡൻ S. a relation within the 6th degree,
fellow—mourner & co—heir VyM. — ജനക
വിഷയം സപിണ്ഡിയും ചെയ്തു Bhr 15. a
ceremony.

[ 1058 ]
സപ്തം saptam S. (L. septem) 7. — സപ്തതി 70.

സപ്തതന്ത്രീ Brhmd. = വീണ.

സപ്തദ്വീപു the 7 continents സ'പാധിപത്യം Brhmd.

സപ്തധാതുക്കൾ, see ധാ —.

സപ്തമാതൃക്കൾ the 7 Goddesses.

സപ്തമി S. the 7th lunar day; the 7th case,
Locative, gramm.

സപ്തൎഷികൾ Ursa Major (& സപ്ത ഋഷികൾ Bhg.)

സപ്തവൎഗ്ഗം the 7 conditions of Government
(king, minister, treasure, ally, land, fort,
army) KR 2.

സപ്തവ്യസനങ്ങൾ (see വ്യ —): (ആപത്തിന്നാ
യുള്ള സ. Bhr.

സപ്തസ്വരം S. the 7 notes; സപ്താഹം 7 days CC.

സപ്തി sapti S. (സപ് to tie). a horse KR.; സ
പ്തികൾ reach the age of 32 years VCh.

സഫലം S. (സ). Efficacious യത്നം സ'മായ്വന്നു
KR. പ്രയത്നം സ'മായില്ല MR. unsuccessful. വ്യ
വഹരിച്ചു സ. വരുത്തുക MR. to effect one's
object. നരജന്മം സ'മാക്ക Anj. to attain what
you are born for. ഞാൻ വന്നകാൎയ്യം സ'മായി
KR. my task is fulfilled. ഇന്നു എൻജന്മം, ത
പസ്സ, ക്രതു. നേത്രം സ'മായ്വന്നു AR. Bhr.

സബർ Ar. ṣabr, Patience; silence! wait!

സബാപ്സർ E. Subofficer MR.

സബൂൻ Port. sabaō, Soap; സ. അരി = സകു.

സബൂർ Ar. zabūr, The psalms of David.

സബോർഡനേട്ട് E. Subordinate, as സ.
കൊടത്തി jud.

സഭ sabha S. (സ, ഭാ). 1. Assembly ശുദ്ധിയു
ള്ളൊരു സഭ ദുൎല്ലഭം Bhg.; a court, council. ബ്രാ
ഹ്മണർ സഭകൂടുക KU. to meet in solemn
assembly. സ. കൂട്ടുക to call together. സഭ in
രാജധാനി is called പ്രതിഷ്ഠിതം, in Grāma ച
ല, in Tāluks മുദ്രിക, by royal delegates ശാ
സിക്ക VyM. ധൎമ്മസ. a Panchāyat. സഭക്കു
പുറത്താക്ക = പന്തിയും പന്തലും ഏറ്റും മാറ്റും
വിരോധിക്ക vu. 2. congregation (Nasr. പ
ള്ളി). സഭയോടു, — യിൽ ചേരുക to join a
church (by baptism or otherwise); സഭേക്കു പു
റത്താക്ക = തള്ളുക; സഭാചരിത്രം, — ഛിദ്രം,

— കൎത്തൃത്വം, — ഭ്രഷ്ടു. 3. a council—hall ഒരു സ
ഭ നിൎമ്മിച്ചു Bhg 10.

സഭക്കാരൻ (2) a church—member.

സഭവട്ടം the assembled authorities സ. or ത
വവട്ടം അറിക (doc.). ഇപ്പടിക്കു സ. സാക്ഷി
യായി കൊണ്ടാൻ MR.

സഭാകമ്പം S. bashfulness in speaking in public,
before the judge etc. സ. തീൎന്നു.

സഭാക്രമം (2) church—rules.

സഭാമൂപ്പൻ, — ശുശ്രൂഷക്കാരൻ (2) a church
warden, elder.

സഭാശിക്ഷ (2) നടത്തുക church—discipline.

സഭാസത്തു S. (സദ്) an assistant at an assembly
സ'ത്തിൽ ഒരുത്തമൻ VyM.; also സഭാവാ
സികൾ VyM.

സഭാസ്വം (2) church—property.

സഭ്യൻ S. 1. = സഭാസത്തു. 2. an umpire, second
തടസ്ഥൻ, മദ്ധ്യസ്ഥൻ VyM. 3. one who has
access at court, is fit for an assembly, re—
fined, polite. സഭ്യവാക്ക (opp. അസഭ്യ).
സഭ്യത politeness.

സമ S. (സമം). A year സമകൾ അനവധികൾ
അവഗതകളായിതു VetC.

സമം samam S. (സ, മാ; L. similis, G. /?/ mos).
1. Same, like ചന്ദനം ചുക്കും മൊട്ടും ഇവ സ.
കൊൾക a. med., സ. കൂട്ടി Tantr. in equal parts.
സ. ആക്ക to equalize. അവനു സമനായി അ
സ്ത്രങ്ങൾക്കെല്ലാം Brhmd. ഉദധിയോടു സ. ഇയ
ലും പട Mud. sea—like. അവൎക്കും നമുക്കും സ.
തന്നേ Nal. equality. 2. even, plain. നല്ല സ
മങ്ങളാക്കീടുക മാൎഗ്ഗങ്ങൾ KR. to level, so സ.
ആക്കി; horizontal താഴത്തും മേലും സമത്തിങ്ക
ലും (എയ്തു) ഭേദിക്ക Bhr. 3. uniform, unani—
mous ഇഷ്ടാനിഷ്ടപ്രാപ്തികൾ രണ്ടിലും സമൻ
KR. indifferent. വൈരം കളഞ്ഞു സമനായിരി
ക്കേണം Bhr. reconciled. 4. adv. together
ദയിതയോടു സ. ക്രീഡിച്ചു, സമം പൊരുതു VetC.
5. a place where Brahmans meet V1.

സമഗതി S. equality, evenness.

സമചതുരം S. square കണ്ടം ഒന്നിന്നു ൧൦ കോൽ
നീളം സ'ത്തിൽ വിരൽ ൧൪ TR. — സമച
തുരശ്രം S. a square Gan., സ'മായുള്ള Bhg.

[ 1059 ]
സമചിത്തൻ S. equanimous, indifferent AR.
സ'ന്മാൎക്ക് ഒക്കസ്സമം എന്നുള്ളിൽ തോന്നും Bhr.

സമജാതി S. the same caste; ഞാനും നീയും സ'
ക്കാരോ vu.

സമത S. equality, sameness ഹിമഗിരിയോടു
സ. കൊള്ളുന്ന ഗോപുരം KR.

സമത്വം S. id., ജീവജന്തുക്കളിലുള്ള സ. Bhg.
equal bearing towards all creatures. സ.
കൊണ്ടേ മോക്ഷം വരു Bhr. സ'മോടു പാ
ലിക്ക Bhg. (opp. പക്ഷഭേദം).

സമദൃക് S. viewing all in the same light സ'
ക്കായ സാധു Bhg.; also സമദൎശനൻ Bhg.

സമനില equilibrium.

സമനിലം level ground; horizontal. Gan.

സമൻ 1. m. സമം q. v. 2. T. M. evenness
എനിക്കു മനസ്സ് അന്നു സമനായിട്ടില്ലായ്ക
കൊണ്ടു jud. was not quite myself. സമ
നൊത്തവഴി V1. a plain, level road. 3. a
carpenter's level V2. 4. E. summons സ.
അയച്ചു MR. കാണിക്ക to serve it.

സമബുദ്ധി S. equanimity. Bhr. സൎവ്വപ്രാണി
കളിടത്തിൽ സ. യായി VyM. impartial love
for all = സമചിത്തത, സമഭാവന.

സമഭൂമി S. a plain, = സമനിലം.

സമരസം uniformity of taste.

സമരാത്രി S. equinox.

സമവൎത്തി S. Yama, സ. യെ കാണ്മാന്തരം വ
രും KR. = die.

സമവിധം S. uniform, സ'മായി കണ്ടു TR.

സമാംശം S. equal share. — സമാംശി co—heir.

(സം): സമക്ഷം S. 1. presence, even pl. (= സ
ന്നിധാനം), സായ്പവൎകൾ സ'ങ്ങൾ്ക്കു TR. before.
ദേവനെ സ'ത്ത് ഇറക്കുക KU. സ'ത്തുനിന്നു
പറക, സ'ത്തു നാണം കെടും SiPu. സ'ത്തു നി
ന്ദിച്ചു reproved publicly. 2. S. eye to eye,
ado. കൃഷ്ണസ. അരുൾചെയ്തു Bhr. said to K/?/šṇa.
ഭൎത്തൃപുത്രസ. Bhr. before them.

സമഗ്രം S. entire, കോപസ'ൻ ChVr.

സമംഗികന്മാർ = തീയന്മാർ KU.; also സമാം
ഗിമാർ KN.

സമജ്ഞ S. fame.

സമജ്യ S. an assembly.

സമഞ്ജസം S. proper, fit. Bhg. & അസ — un—
becomingly.

സമൻ, see under സമം.

സമന്തം S. limit, entire. സ. പഞ്ചകം & സമ
ന്താദ്യപ — N. pr. a famous bathing—place
Bhg. KU. — സമന്താൽ all around = നാലു
പുറവും Bhg.

സമഭിഹിതൻ S. intent on. VetC.

സമയം S. (ഇ). 1. Agreement, oath തളി
യാതിരിമാർ ൩ വൎണ്ണത്തോടും സ. ചെയ്യും KU.
പല സ'വും സത്യവും ചെയ്തു solemn promises
. വാഴിപ്പാൻ സുഗ്രീവനു സ. ചെയ്തു KR. promised.
കൊള്ളാം എന്നു സ. ചെയ്തു Bhr. അന്യോന്യ
സ. ചെയ്തു KU.; also to conspire V2. 2. T.
aM. sect ബൌദ്ധസ. KU. 3. condition സ
മയേന ഉത്സഹേ വ്സതും Nal. under one con—
dition I can abide. ഒരു സ. perhaps. 4. season,
opportunity കാലതാമസത്തിന്നു സ. അല്ല Sk.
സ. തെറ്റി the seasonable time is over. സ.
തെറ്റിവരിക too late. എനിക്കു സ. ഇല്ല vu. =
നേരം not at leisure. സ. പൊയ്പോയി etc.
സ. പോരേ വായിക്ക leisurely. സ. നോക്കി
to watch for an apportunity. പ്രസവസ. അ
ടുത്തു VetC. ൫ മണി. or സ'ത്തു vu.

സമയക്കേടു unseasonableness, want of oppor
tunity. സമയത്യാഗം, — ഭംഗംചെയ്ക KR. to
break an engagement.

ഇപ്പോഴത്തേ സമയഭേദമാകകൊണ്ടത്രേ
TR. as it is a particularly lucky time.

സമയോക്തമായിപറക Arb. to speak season
ably, cautiously.

(സം): സമരംS. war, battle സ'മാടി VetC. —

സമരഭീരു a coward.

സമൎത്ഥൻ S. capable, fit, powerful, clever ഉ
ണ്ടാക്കാൻ എത്രയും സ. MR.

സമൎത്ഥത qualification, cleverness.

സമൎദ്ധി better സമൃദ്ധി (സമ്പൽസ. യും Nal.)

സമൎപ്പണം 1. Handing over. 2. = സമാ
പനം finishing. അവില്ക്കഞ്ഞി തിന്നു സമൎപ്പാ
ക്കി vu. to close a Tīyar marriage with അ.

സമൎപ്പിക്ക 1. to commit to സൎവ്വം ഭഗവാനിൽ
സ'പ്പവൻ Bhg. ശാസ്ത്രികൾകൈയിൽ പുത്ര

[ 1060 ]
നെ സ'ച്ചു VetC. 2. to finish വ്രതത്തെ
സ'പ്പാൻ ൧൦൦൦ വേണം വൎഷം KR. ൧൦൦൦ വ
ണം വൎഷം ചെയ്ക തപസ്സു സ'ച്ചാൻ Bhr. complet—
ed. കഥയും സ'ച്ചു VetC. — part. സമൎപ്പിതം.

സമവായം S. (അവ ☩ ഇ) assemblage, inti—
mate relation സത്സ'നിന്ദ്യം Bhr. rejected
by good society.

part. സമവേതം united, mixed.

സമഷ്ടി S. totality സ. യത്രേ വനം വൃഷ്ടി
യാകുന്നു വൃക്ഷം KeiN. (or സഭ & പുരുഷൻ
the individual).

സമസനം S. (അസ്) combination.

സമസ്തം all, whole സമസ്തലോകേ Bhg. സ
മസ്തേശ്വരൻ AR.

സമസ്ഥാനം (Tdbh. of സംസ്ഥാ —) 1. a country
തിരുവിതാങ്കോട്ടു സ'ത്തിൽ രാജ്യഭാരം ചെ
യ്തു TrP. 2. capital & seat of Government
സ'ത്തു ചെന്നു ബോധിപ്പിക്ക.

സമാകൎണ്യ S. hearing VetC. — (ആകൎണ്ണനം).

സമാഗതം S. (ആ, ഗം) arrived, met. — സമാ
ഗമം S. meeting ഭൈമീസ. Nal. വാനര
ൎക്കു നിന്നോടു സ. എത്തും AR. സമാഗമ
സൌഖ്യങ്ങൾ ചിന്തിച്ചു KR. reunion. സ.
നമ്മിൽ ഉണ്ടായി Bhr. we met.

സമാഘ്രാണം S. = മണക്ക, f. i. മൂൎദ്ധാവിൽ സ.
ചെയ്തു KR.

സമാചരിക്ക S. = ആചരിക്ക, f. i. സാന്ത്വനം
VetC.

സമാചാരം S. news ക്ഷേമസന്തോഷസ'ത്തി
ന്ന എഴുതുക TR. write about your health.

സമാജം S. multitude, assembly (f. i. ബ്രഹ്മ
സമാജം).

സമാദൃതം S. venerated. Bhg. — (ആദരം).

സമാധാനം S. (ആ, ധാ). 1. Settling down
into contemplation ശ്രവണാൎത്ഥത്തെ തന്നേ ഓ
ൎപ്പതു സ. KeiN. ആത്മാനം ആത്മാവുകൊണ്ടു
സ. ചെയ്തു Bhg. = സമാധി. 2. satisfying.
ചോദ്യത്തിന്നു സ. കൊടുക്ക to settle the ques—
tion. ആ ആായണ്ടളുടെ സ. പറവാൻ to dis—
pose of the arguments. ആക്ഷേപത്തിന്നു പറ
യുന്ന സ. മതിയായുള്ളത്, പറഞ്ഞേടത്തോളമുള്ള
സ. വിശ്വസിക്കേണ്ടതല്ല MR. explanation,
reply. കാൎയ്യത്തിലേക്കുള്ള സ. വാങ്ങി, ആക്ഷേ

പത്തിന്നു സ. വരുത്തുക to refute. 3. adjust—
ment, peace (mod.) സ. ആക, സ'പ്പെടുക to
be reconciled, സ. ആക്ക, സ'പ്പെടുത്തുക to
reconcile parties.

സമാധാരം (സമ, ആധാര?) help അതിന്നു സ.
എന്തുള്ളു KR. (viz. ഈ കടൽ കടപ്പാൻ).

സമാധി S. (ആ, ധാ). 1. Deep meditation,
abstract contemplation നന്നായി സ. ഉറെച്ചി
രിക്കുന്നേരം പുത്രനെയും കണ്ടില്ല AR. താപ
സൻ സ. യിൽ ഉറെച്ചു നില്ക്കയാൽ Bhr. സ.ഉ
റപ്പിച്ചു Bhr. സ. യിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിക്ക Bhg. വി
ഷ്ണുവെ സ്മരിച്ചു സ. യിൽ ഇരുന്നരുളും KR. സ.
ഉണൎന്നു Brhmd. സമാധിസ്ഥനായി Bhg. 2. a
grave, burial സ. ചെയ്ക. 3. = ശക്തിപൂജ.

സമാധികാരം S. (സമം). The same office,
സ'ത്തിൽ ഇരിക്കുന്നു MR.

സമാനം samānam S. (സ). 1. Like, similar,
same = സമം, f. i. ജന്തു സ'ൻ VetC. സമാനമ
നസ്സു = സമബുദ്ധി; സമ്പൂൎണ്ണനും നിൎദ്ധനനും
സമാനം CC. 2. honorable V1. 3. (സം,
അന) one of the 5 vital airs സമാനൻ, the
വായു of digestion. med.

സമാൻ Ar. zamān, Time, world സെ'നിൽ Ti.

സമാന്തരം S. (സമം). Parallel.

(സം): സമാപനം S. (ആപ്). completion.

സമാപന്നം accomplished.
(ആ, p. p. of പദ).

സമാപിക്ക S. to finish യാഗം ചെയ്തു സ. KR.

part. pass. സമാപ്തം (in books = finis).

സമാപ്തി S. completion, conclusion വ്രത
ത്തിൻ സ. ക്കു വത്സരം ൧൦ പോരാ KR.
ഹോമസ. വരുത്തി AR. ദക്ഷിണകൊ
ണ്ടു സ. Bhr. completion of study. വി
സ്താരം സ. യാക്കി MR. disposed of the
case. — denV. സമാപ്തിക്ക mod.

സമായുതം S. (p. p. of യു) connected, adorned.

സമാരംഭം S. undertaking; സ'ഭിട്ടു PT. = തു
ടങ്ങി. [യ്തു Bhr. Si Pu.

സമാരാധനം S. worship ഭഗവാനെ സ.ചെ

സമാരോപം S. false accusation V1.

സമാലിംഗനം S. embrace ചാലേ സ. ചെയ്ക Nal.

സമാവകാശം S. (സമ). The same right,
joint right രണ്ടാൾക്കുംകൂടി സ. ആയാലും, സ'

[ 1061 ]
മായ പെങ്ങന്മാർ MR. — ഈ ഊൎപ്പള്ളിക്കു താനും
N. നും സമാവകാശിയാൺ MR.

(സം): സമാവൎത്തനം S. return after comple—
tion of studies വിദ്യകൾ ൧൮ പഠിച്ചു സ. ചെ
യ്തു Bhr.; also കൎമ്മസ. കഴിവോളം Bhg.

സമാവൃത്തൻ & സമാവൎത്തി KM. the ac—
complished pupil, in his 16th year.

സമാശ്രയം S. refuge ഭാൎയ്യമാർ ... ഗൃഹികൾ
ക്കൊരു സ. Nal3. നിന്മൈ സ'മേ Anj.

denV. രാമനെ സ'യിച്ചീടുക AR. to seek
protection with Rāma.

സമാശ്വാസ്യ S. (= — ശ്വസിപ്പിച്ചു) consoling AR.

സമാസം S. = സമസനം composition of words.
gramm. — സ'സിക്ക to combine as ഗുണ
വും ദോഷവും in ഗുണദോഷം. gramm.

സമാസദൻ S. (സദ്) approaching; placing
near VetC.

സമാസീനം S. (ആസ്) sitting together.

സമാഹരിക്ക S. to collect; — ഹാരം aggre—
gation.

സമാഹിതം S. (സമാധി) placed, settled, absorbed.

സമാഹ്വയം S. calling out, a match, cock—fight
VyM. — (ആഹവം).

സമിതി S. (ഇ) 1. meeting (= കൂട്ടം), പ്രജാസ.
ക്കു സൌഖ്യം Bhr. 2. = സമരം war.

സമിൽ S. samidh (ചമത) fuel സമിത്തിന്നു വേ
ണ്ടി കാട്ടിൽ പോയി Arb. വഹ്നി സമിധാ
ദികളെ അന്തരമില്ല ഭസ്മീകരിക്കുന്നു Bhg.

സമീകൃതം S. (സമം). Equalized, imitated. —
സമീകരണം assimilation — സകലം സമീകൃത്യ
Bhg. = സമീകരിച്ചു.

(സം): സമീക്ഷ S. investigation; — ക്ഷ്യകാരി
prudent, cautious V1.

സമീപം S. (ആപ്) near, nearness വിനനാ
ഴിക നിങ്ങളേ സമീപത്തുനിന്നു പിരികയും
ഇല്ല TR.; also adv. സ. ചെന്നു, വടകരേ
സ. തന്നെ പാൎത്തു TR. — സമീപസ്ഥൻ a
neighbour, പറമ്പിന്റെ സ'ന്മാർ MR. —
denV. സമീപിക്ക to approach, with Dat.
Soc. also temp. to come nigh അടിയന്തരം
കഴിപ്പാൻ ൫ ദിവസം സ'ച്ചു, ഈ മാസം
അടിയന്തരം സ. യും ചെയ്തു TR.

സമീരം S. & — ൻ air, wind. Bhg., മന്ദസമീര
ണൻ CG.

സമീഹിതം S. (൦രംഹ്) wished, കാണ്മാൻ സ
. Nal. wish.

സമുചിതം S. = simpl. fit, worthy.

സമുത്ഥം S. rising; ഗന്തുകാമനായി സമുത്ഥാ
നം ചെയ്തു Bhr. rose.

സമുൽപിഞ്ജം S. confused, in wild disorder.

സമുദാചാരം S. right usage കുശലപ്രശ്നാദികൾ
സ. ചെയ്തു CartV.

സമുദയം, gen. — ദായം S. 1. an assembly; a
council of Brahmans, committee for manag—
ing common property or the concerns of a
temple. ജന്മിയായ സ. അക്കിത്തിരിത്തമ്പു
രാൻ MR. title of a member. 2. common
to all ൬൪ ഗ്രാമത്തിന്നും വെള്ളപ്പനാടു സ.
KU. joint property (al. പ്രധാനം).

സമുദാഹരണം S. conversation പുതുകേ സ'വും
ആരംഭിച്ചു CartV.

സമുദ്ധതൻ S. (p. p. of ഹൻ) risen, proud.

സമുത്ഭവം S. caused by, originating in (Cpds.).

സമുദ്യുക്തൻ S. = ഉദ്യു — excited, intent upon
വഞ്ചിപ്പതിന്നു സ. AR.

സമുദ്രം samud/?/ram S. (L. unda, G. /?/dōr).
1. The sea, ocean. 2. a high number = 100,000
മഹാഖൎവ്വം KR.

സമുദ്രജോഗം Rh., — സ്തോകം D. Argyreia
speciosa, elephant—creeper.

സമുദ്രുപ്പച്ച GP 73. = പച്ചില Xanthochymus;
others identify it with സംസ്തരവടി q. v.
or the prec. (Convolvulus speciosus) V1. —
സമുദ്രപ്പഴം a square fruit, med. Xantho—
chymus, also തമുത്തിറവാളം a. med. സമുദ്ര
വാഴി So.

സമുദ്രവീതി length of sea—coast. രാജ്യം സ. ഏ
റയില്ല TR. has not much sea—coast. സ. രാജ്യ
ങ്ങളിൽ along the coast.

സമുദ്രസഞ്ചാരി a sea—faring man.

(സം): സമുന്നതി S. loftiness, ചിത്തസ. V2.

സമുന്നദ്ധൻ S. (p. p. of നഹ്) presumptuous
V1.; അസ. unpretending, Bhr.

സമൂചിവാൻ S. (വച്) saying; he said VetC.

സമൂലം S. (സ). Together with the root, the

[ 1062 ]
whole plant മുയൽച്ചെവി സ'മേ കൊണ്ടു, തിരു
താളി സ'ത്തോടേ കൊൾ്ക a. med.; also ഉടുമ്പു
സ. ഛായാശുഷ്കം ചെയ്തു Tantr.

(സം): സമൂഹം S. (വഹ്) assemblage, crowd
സമൂഹകാൎയ്യം VyM. public business in a parish.
സ'മടം for സഭായോഗം & അടിയന്തരം of
പട്ടർ.

denV. സമൂഹിക്ക to assemble, also v. a.
ഒപ്പം വരുത്തി സ. യും ചിലർ Nal.

സമൃദ്ധം S. (അൎധ്) grown, thriving സ'മാം
രാജമന്ദിരം Nal.

സമൎദ്ധി (often written സമൎദ്ധി) increase,
prosperity, wealth ധനസ. AR., സ
മ്പൽസ. Nal. തോയജന്തന്റെ സ. യെ
ചൊല്ലിനാൻ CG. നാഗാധിനാഥനെക്കാ
ളും സ. മാൻ Nal. wealthy.

സമേതം S. (ആ, ഇ) met, accompanied സൈ
ന്യസ. പുറപ്പെട്ടു AR. with. ഭാൎയ്യാസ'നായി
VetC. മിത്രസ'ൻ CC.

സമ്പതനം S. flying together. സ. ചെയ്ക V1. to saulte.

സമ്പൽ S. (പദ്). 1. Success, advancement
സ. ക്ഷയേ സങ്കടം CC. സമ്പത്തു കാലത്തു തൈ
പത്തു വെച്ചാൽ prov. (opp. ആപത്തു). നിന്നു
ടെ സ. സംഭവിച്ചീടുവാൻ Nal. for thy good.
2. wealth, riches പുത്രസ'ത്തുണ്ടാക്കി KU. had
many children. സ. കൂടിപ്പോക, സമ്പത്തുകാ
രൻ wealthy, prosperous.

സമ്പത്തി S. id. ധനസ. Bhg., മിത്രസ AR.

സമ്പന്നം (part. of സമ്പാദിക്ക) 1. obtain—
ed, possessed of ഗുണസ'ൻ etc. TR.
2. perfect, accomplished, rich സ'നാ
കുന്നു vu.

സമ്പരായം S. war, calamity.

സമ്പൎക്കം S. (പൃക്ക) 1. union, contact ഭൂമിസ'
ങ്ങൾ കൂടാതേ കാണായി Nal. (God's feet).
ദുൎജ്ജനസ'ത്താൽ സജ്ജനം കെടും prov.
2. copulation.

സമ്പാകം S. softness; V1. lecherous.

സമ്പാതം S. (പൽ) alighting; concurrence. വൃ
ത്തനേമിയും ഭുജാമദ്ധ്യവും തങ്ങളിലുള്ള സ.
Gan. the point which a tangent has in
common with the arc.

സമ്പാദനം S. (സമ്പൽ). Accomplishing,

acquiring. — denV. സമ്പാദിക്ക to earn, get,
lay up as ധനം, കീൎത്തി, ജ്ഞാനം etc. — part.

സമ്പാദിതം (caus. of സമ്പന്നം).

സമ്പാദ്യം 1. attainable, property സ'മായൊ
രു സ. എല്ലാമേ സമ്പാദിച്ചു CG. (for a
sacrifice). 2. acquired കുട്ടികൾക്കു സ.
വെച്ചു V1. laid up for his children. സ'
ങ്ങൾ savings. അൎത്ഥസ. ചെയ്തു Bhg.

സമ്പാദിക്ക Palg. vu. = സമ്പാദിക്ക (or fr.
സംഭാരം?).

സമ്പുടം = simpl. ഓഷ്ഠസ. Bhr.

സമ്പൂൎണ്ണം S. full, complete.

സമ്പ്രതി S. 1. now, for the present. 2. M.
T. C. the assistant of an accountant;
public accountant മുളകുമടിശ്ശീലസ. TrP.,
also സ. പ്പിള്ള B. സ. ക്കണക്കു his office
or work.

സന്രതോളികേളി S. a public play (പ്ര —)
സ. മണ്ഡപശ്രേണിയും Nal.

സമ്പ്രദാനം S. giving; the Dat. case (gramm.).

സമ്പ്രദായം S. 1. Traditional doctrine;
a family secret V1. 2. custom of a tribe ക
ണിശനു ജ്യോതിഷം മന്ത്രവാദം ഇവ സ. KU.
ഈ ജാതിക്കു സ. ഇല്ല no fixed occupation or
speciality. പാൽപീത്തു ശിശുക്കൾക്കു ആചരി
ക്ക സ. (epist.) customary. നാട്ടുസ.

സമ്പ്രദായി 1. one acquainted with the speci—
alities of one or more tribes. 2. living
upon a traditional occupation, as the 12 മ
ന്ത്രക്കാർ of Kēraḷa KU.; teacher of lower
orders.

സമ്പ്രമോദന്മാരായി KR. = മുദിതർ.

സമ്പ്രയോഗം S. connexion, magic. [Bhr.

സമ്പ്രവൃത്തം S. being ready, സ'ത്തോക്തിമാൻ

സമ്പ്രഹരം S. stroke വജ്രസ'ത്താൽ മുറിച്ചു KR.;
better സമ്പ്രഹാരം S. fighting. സ'രപ്രി
യൻ Nal. Nārada, fond of quarrelling.

സമ്പ്രാണിക്ക to live on മുപ്പതു ദിനം മാത്രം സ'
ച്ചിരുന്നെങ്കിൽ KR.

സമ്പ്രാപിക്ക S. To obtain. — CV. അനു
ജ്ഞയെ സമ്പ്രാപിപ്പിക്ക VilvP.

സമ്പ്രാപ്തം (p. p.) obtained മോക്ഷം സ'മാ

[ 1063 ]
യ്വരും Brhmd. സിംഹാസനം സ'നായി
Bhr. sat on. ആശ്രമേ സ'നായാൻ AR.
arrived. [സമില്ല Nal.

സമ്പ്രാപ്തി S. acquisition കാമസ. ക്കു താമ

സമ്പ്രാൎത്ഥനം S. prayer മാതാവു സ. ചെയ്തു ദേ
വകളോടെല്ലാം Brhmd. — ബ്രഹ്മണാ സമ്പ്രാ
ൎത്ഥിതൻ AR. asked by Br. (part.).

സമ്പ്രീതൻ S. contented സ'നായി VetC.

സമ്പ്രീതി S. delight, love.

സമ്പ്രെക്ഷ S. caution; also സ'ക്ഷ്യം.

സമ്പ്രൊക്ഷണം S. = പുണ്യാഹം lustration.

സംബദ്ധം S. (p. p. of ബന്ധ്) connected, be—
longing to. Bhg.

സംബന്ധം S. & സമ്മന്തം, തമ്മന്തം Tdbh.
1. Connexion, relation അവനും ഞാനുമായി വ
ല്ല സം. ഇല്ല jud. അധികാരി ഞാനുമായി അധി
കസം. ഉണ്ടു MR. അവന്റെ തറവാട്ടുകാരൻ സം.
എനിക്കു നിശ്ചയം ഇല്ല affinity. തടവുകാരായി
ട്ടു etc. സ്ത്രീക്ക് ഇഷ്ടമില്ലാഞ്ഞാൽ സം. ത്യജിക്കാം
Anach. = ബാന്ധവം; also സം. കൂടുക. 2. dif—
ferent ties, right, claims (2 kinds മുതൽ — &
പുല —) അവൎക്കു പുലസം. അല്ലാതേ കണ്ടു വസ്തു
സം. ഇല്ല, നമ്പൂതിരിക്ക് ഈ നിലങ്ങൾക്കു സം.
ഇല്ല (2 Dat.) TR. പറമ്പിലേക്കു കുളം സം. ഇ
ല്ലാത്തതു MR. does not belong to; jurisdiction
over a district, privilege of exercising one's
trade within a district V1. ആശാരിക്കു സം.
3. adv. in connexion with തമ്മിൽ മുതൽസം.
മത്സരം ഉള്ളതുകൊണ്ടു MR. വസ്തുവകസം'മായി
കഴിഞ്ഞു വന്ന വ്യവഹാരം about. അതു സം'മാ
യി ഉണ്ടാകുന്ന ആധാരങ്ങൾ MR. referring to.
തീൎത്ഥയാത്രസം'മായിട്ടു Anach. for the purpose,
in consequence of.

സംബന്ധക്കാരൻ a relation or connexion;
eventual heir; holding a privilege or claim.

സംബന്ധപ്പെടുക to be connected, related. N.
മതിലകത്തു സം'ട്ടിരിക്കുന്ന M. ഇല്ലം TR.
connected, as having a joint claim on the
ക്ഷേത്രകാൎയ്യം.

സംബന്ധി S. 1. Related, connected പാ
ണ്ഡവർ പാഞ്ചാലന്റെ സം. കളായ്വന്നു Bhr. by
marriage. ധനസം. an heir. സം. മന്ദിരം സ്വ

ൎഗ്ഗം എന്നോൎക്ക Nal. അന്യായക്കാരന്റെ സം.
MR. രാജസൂയത്തിന്നു സം. മാരായ ഭൂപാലർ
Bhg. assistants. 2. privileged, as an officer
allowed to travel freely over a district V1.
3. what is eaten with curry (ചട്ടിണി) ചാണ
കക്കുന്തി സമ്മതി prov. — vu. ചമ്മന്തി 348.

denV. സംബന്ധിക്ക To be related, con—
nected; with Dat. Acc. Soc. രാജാവു ചെയ്ത
അധൎമ്മം സഭ്യന്മാൎക്കു സം. ഇല്ല VyM. does not
extend to. അതതു ഖണ്ഡത്തെ സം'ച്ചുള്ള കൎണ്ണ
ങ്ങൾ Gan. കൂഷ്മാണ്ഡത്തിന്റെ കുടൽ തമ്മന്തി
ച്ചേടത്തോളം കളഞ്ഞു a. med. may reach. ചൊ
ന്ന വസ്തുവൊന്നും പരമാത്മാവിനോടു സം. യി
ല്ല VilvP. happen to. ഈ പക്ഷത്തെ സം'ച്ചു
VyM. ഈ വാദം N. ആക്ടിലേ താല്പൎയ്യത്തിന്നു
സം'ക്കും MR. comes within the provisions of
the Act. ദീനം ക്ഷയത്തോടു സം'ച്ചതു looks like.

സംബളം S. = ശമ്പളം.

(സം): സംബാധം S. thronged, narrow.

സംബോധന S. (ബുധ്), the Vocative
(gramm.). സം. ം addressing ശത്രുസം'ത്തി
ന്നു സമൎത്ഥൻ Nal. able to challenge.

ശംഭരിക്ക S. (ഭൃ) 1. to bring together, പൊന്നു
etc. to get ready. പള്ളിസം. V1. to furnish
a church. 2. = simpl. സം'ച്ചു രക്ഷിക്ക to
govern (as God).

സംഭവം S. (ഭൂ) 1. Mixing, union. 2. spring—
ing up വൈരസം. ഇല്ല Nal.; birth (പത്മസം'ൻ
etc. AR. Brahma); the first Parva of Bhr.

denV. സംഭവിക്ക 1. to be born പുത്രൎസം. Bhg.
2. to happen, occur. ആപത്തു സം. 3. to
take സമ്പത്തനേകം ബത സംഭവിപ്പിൻ
CC. (or സംഭരിക്ക?).

CV. സംഭവിപ്പിക്ക to bring forth ഒമ്പതു സം'
ച്ചാൾ Bhr., ശിശുക്കളെ സം. PT., ദോഷങ്ങ
ളെ AR. to occasion. അവൎക്കു സങ്കടം മന
സ്സിൽ സം. Nal.

സംഭാരം S. (ഭർ) 1. Provision, apparatus.
സം. ഒക്കവേ സംഭരിച്ചു Bhg. for a sacrifice. അ
ദ്ധ്വസം'ങ്ങൾ ഒരുക്കുക KR. ഗൃഹസം. house—
hold—stuff. പള്ളിസം. church—furniture. 2. ഊ
ട്ടും സം'വും KU. mixture of spices; esp. = മോ
രും വെള്ളവും, നീൎമ്മോർ vu.

[ 1064 ]
സംഭാവം S. (ഭൂ, ഭവ). 1. Honoring സംഭാവ
ഭക്ത്യാ പുകണ്ണാർ AR. സം. വരുത്തുക to quiet
one's mind V1. 2. suspicion, supposition.

സംഭാവന S. 1. possibility; the Conditional
(gramm.) 2. honor. — സംഭാവനം 1. honor
സം. ചെയ്ക to reward. 2. supposing, fix—
ing in the mind ശിവസ്വരൂപസം. SiPu.
(by meditation). സം. ചെയ്കിൽ CC. well
considered = നിരൂപിച്ചാൽ.

denV. സംഭാവിക്ക 1. to greet, honor ഇന്ദ്രനെ
സം. CG. = മാനിക്ക, ഒരു ദീപത്തെ സം'
ച്ചുപോക CG. towards (= minding it). —
part. രാജസംഭാവിതർ KR. honored by the
king. 2. to presuppose. — സംഭാവ്യഹോ
മം ആരംഭിച്ചു AR. a preliminary offering.

(സം): സംഭാഷം S. conversation, gen. സംഭാ
ഷണം intercourse, dialogue സം. ചെയ്ക Bhg.
— part. സംഭാഷിതം discoursed.

സംഭിന്നം S. (ഭിദ്) broken സംഭിന്നയാം തരി
Bhr. a leaking boat.

സംഭൂതം S. (ഭൂ) sprung from; become, joined ഇ
ങ്ങനേ സം'നായി Nal. thus circumstanced.

സംഭൂതി S. origin. — സംഭൂയ together.

സംഭൃതം S. (സംഭരിക്ക) collected സംഭൃതകോ
പം പൂണ്ടു Nal. (= ഉൾരുർന്ന); prepared,
സൈന്യം സം'മാക്കി SiPu. fitted out. —
സംഭൃതി = സംഭാരം Bhg.

സംഭേദം S. (ഭിദ്) union, confluence; splitting.

സംഭോഗം S. (ഭുജ്) enjoyment, copulation
(അഷ്ടവിധം).

സംഭ്രമം S. (ഭ്രം). Flurry, confusion കല്പാ
ന്തസം. വന്നുഭവിച്ചു Nal. അജ്ഞാനസം. തീൎത്തു
Bhg. സം. തീൎന്നു പരലോകം പ്രാപിച്ചു Bhr.
ആനന്ദസംഭ്രമാൽ Nal. സം. പൂണ്ടു KR. സം'
ത്തോടും കൂട പുറപ്പെട്ടാർ Mud. pomp.

denV. സംഭ്രമിക്ക to be flurried, frightened സം'
ച്ച് ഓടിനാർ അങ്ങും ഇങ്ങും Bhg. വാനവർ
സം'ച്ചീടിനാർ CG. were elated.

CV. സംഭ്രമിപ്പിക്ക to flurry, unman.

part. pass. സംഭ്രാന്തചിത്തന്മാരായി KR.

സംഭ്രാന്തി = സംഭ്രമം, f. i. സം. വാക്യങ്ങൾ Bhg.
ecstasy.

സമ്മതം S. (part. pass. of മൻ). 1. Assented,
approved. എന്നു സ. എല്ലാവൎക്കും VetC. all
agree. അന്യദാസ്യം എന്നാലും സ. എന്നേ വ
രും Nal. I shall submit even to. എനിക്കു സ.
I feel inclined. വില്ക്കുവാൻ അവനു സ. അല്ല
TR. ചാൎത്തു അവൎക്കു സ. ആകുന്നു TR. സ'രായ
മുനിശ്രേഷ്ഠന്മാർ GnP. acknowledged. 2. sett—
led നമ്മിലുള്ള ഒരു ഭേദം സ'മായല്ലോ CG.
3. assent, consent; admission MR. സ. വരു
ത്തുക, ആക്ക to cause satisfaction, persuade
. ഇതിനെ നിങ്ങൾക്കു സ. ആക്കിത്തരാം vu.
(either I shall prove it to you or get you the
consent for it). 4. be it so! agreed.

സമ്മതക്കച്ചീട്ടു a written agreement.

സമ്മതക്കാരൻ consenting; an approver.

സമ്മതക്കേടു dissatisfaction TR.; disapproval,
not consenting MR.

സമ്മതി S. approbation, acquiescence സ. യാ
യൊരു നന്മൊഴി; നീ ചൊല്ലിയ സ. യാകി
ന നന്മൊഴി CG. — സ. കേടു interruption
of good understanding, coolness CG.

denV. സമ്മതിക്ക 1. To consent, agree
ആയ്തിന്നു സ'ന്നില്ല TR. അതിന്നെല്ലാം നിങ്ങൾ
സ'ക്കേണം KR.; also Acc. പ്രജകളെ ദ്രോഹി
ക്കുന്നതു നാം സ. ായ്കയാൽ, ദത്തുകൊണ്ടതു ഇ
ങ്ങു സ. യില്ല TR. not to allow. എന്നേ ഉറങ്ങു
വാൻ തമ്മെക്കൂല്ലേ TP. won't you let me sleep.
അവരെ സ'ാതേ forbade. ഭൂപാലശാസനം സ.ാ
തിരിക്കാമോ SiPu. to obey. വചനങ്ങൾ ഒന്നു
മേ സ'ച്ചില്ല Nal. did not yield. കുറ്റം സ. MR.
to confess. 2. to admit മറ്റുള്ള ഗ്രാമങ്ങൾ അ
വരെ സമ്മതിയാത്തു KU. അവനെക്കൂടി അവ
കാശി എന്നു സ'ച്ചു MR. 3. to entrust to കു
ഞ്ഞനും കുട്ടിയും അവരേ പറ്റിൽ സ. TR. to
give in charge. രാജ്യം നമുക്കു സ'ച്ചു granted.
ഭൂമി സ'ച്ചു കൊടുപ്പാൻ നാം സ. യില്ല; രണ്ടു
തറ എന്റെ പക്കൽ സമ്മതിച്ചു തന്നു commit—
ted the administration of. അടിയാന്മാരെ, പ
റമ്പു എഴുതി സ'ച്ചു കൊടുക്ക (by പാട്ടക്കാണം).

CV. സമ്മതിപ്പിക്ക to obtain the consent; സ'
ച്ചു ഭൂപാലരെക്കൊണ്ടു Mud. = ബോധം വരു
ത്തി. ലോകരെ സ'ച്ചു TR. persuaded. ഒരു

[ 1065 ]
ത്തരെ കൊല്ലുവാൻ ഒരുത്തരേ സ'ക്കേണ്ടാ
KU. needs no authorization.

സമ്മദം S. (സം) Joy ചൊല്ലിനാൻ സസ. KR.
മുനിജനം തങ്ങളിൽ കണ്ടു കൂടി സ. പ്രാപിച്ചു KR.

സമ്മൎദ്ദനം S. (സം) bruising. രാജാക്കൾക്കു തങ്ങ
ളിൽ സ. ഉണ്ടായി Nal. throng; combat.

denV. സമ്മൎദ്ദിക്ക to fight, besiege പുരിയെ
സ'ച്ചു Brhmd.

സമ്മാനം S. (മൻ) 1. Honor സ'വാക്കു saluta—
tion, praise. സ'പൂൎവ്വം Bhg. respectfully.
2. present വസ്ത്രങ്ങളെ സ. കൊടുക്ക, പട്ടും വ
ളയും സ. കിട്ടും Anj. സ. വാങ്ങുവാൻ താഴിൽ
വരേണം prov. (a rope—dancer). നമ്മുടെ ജീ
വരക്ഷ സ. നല്കേണം CrArj. മുമ്പിലറി സ.
V2. reward for good news. വൈദ്യൎക്ക് ഏറിയ
തമ്മാനം കൊടുത്തോളുന്നു TP.

denV. സമ്മാനിക്ക 1. to honor, chiefly by
presents. ഗുരുവരൻ ചില ശരനികരത്താൽ
സീരിയെ സ'ച്ചു CrArj. (ironic.) greeted.
2. to give മന്ത്രിക്ക് ഒന്നു സ. CC. വല്ലതും
ഒന്നു നിനക്കു സ'ക്കും Mud. സ'ച്ചീടിനാ
ർ അമ്മാനയും CG. played for other's amuse
ment.

(സം): സമ്മാൎജ്ജനം S. (മൃജ്) sweeping, സ'നി
a broom.

സമ്മിതം S. (മാ) measured. പുരുഷസ. as tall
as a man. ഭാരതം വേദസ. Bhr. Vēda—like.

സമ്മിശ്രം S. mingled; സ'പ്പെടുക to meddle
in. സ. ആക്ക to mix, confuse.

സമ്മുഖം S. presence of, ദേവസ. Bhg.; ദേവസ'
ദൂതൻ (Christ.) angel of God's presence സ
മ്മുഖദൎശനം V2. intuitive knowledge.

സമ്മൂഢം S. (also സമ്മുഗ്ധം) stupified. സ. പോ
ലേ ആയി ജഗത്തെല്ലാം Bhg. the world
is mad.

സമ്മൂൎഛ്സനം S. uniform expansion, co—exten—
sion. Bhg.

സമ്മൃഷ്ടം S. (മൃജ്) cleansed, സിക്തസ. KR. =
അടിച്ചുതളിച്ചതു.

സമ്മേളനം S. (മിൾ) union.

സമ്മോചനം S. (മുച്) dismissing. — denV. പ്രാ
ണനെ കാലനായി സ'ചിച്ചീടുവൻ KR.

സമ്മോദം S. (മുദ്) joy അതിസ'മോടേ PT.

സമ്മോഹം S. (മുഹ്) 1. bewilderment ചിത്ത

സ. വേണ്ട KR. fear not! 2. = സമൂഹം,
f. i. സമ്മോഹമഠം jud. — സമ്മോഹനം fasci
nating. — സ'നാസ്ത്രം a weapon of enchant—
ment. Bhr.

സമ്യക് S. together; wholly, rightly സ'ക്കാ
വണ്ണം Bhg.

സമ്യതം S. (p. p. of യം) confined. — സമ്യമം
restraint. — സമ്യത്തു S. battle.

സമ്യുക്തം S. (യുജ്) joined, endowed ഭക്തി
സ'നായി AR., കരുണാസ'ൻ VilvP., ശിവ
ചരണസംയുക്തചിത്തൻ VetC.

സംയോഗം union, copulation അവളുമായി
ട്ടു സം. ഉണ്ടായി vu. — അന്യസ്ത്രീയോടു
സംയോഗിക്കുന്നവൻ VyM. (denV.).

സംയോജിപ്പിക്ക to reconcile, also സംയോ
ജ്യതപ്പെടുക So.

സംരക്ഷകൻ S. a proteotor. — സംരക്ഷണ pre—
servation, support മാസപ്പടി തന്നു സം. ചെ
യ്ക Arb. എന്റെ സം. യിൽ ഇരിക്കുന്ന ക്ഷേ
ത്രം MR. under my care. തറവാട്ടുകാൎയ്യം
നോക്കി കുഞ്ഞുകുട്ടികളെ സം. ചെയ്ക MR. —
also ഭാൎയ്യയെയും മകനെയും സംരക്ഷിക്ക
Arb. to maintain. (denV.)

സംരഞ്ചനം S. ingratiating, സാധുസം. SiPu.

സംരാൾ S. (രാജ) a sovereign സമ്രാട്ടല്ലോ,
— ട്ടിൻ മകൻ Bhg.

സംരൂഢം S. (രുഹ്) budded; confident.

സംരോധം S. (രുധ്) impediment.

സംലഗ്നം S. (ലഗ്) joined, പാദസം'പാംസു AR.

സംലസൽ S. (part. of ലസ്) playing രത്ന
പ്രഭാസം. Brhmd.

സംലാപം S. (ലപ്) conversation, & സല്ലാപം.

സംലാളനം S. (ലല്) fond talk, സ്വൈരസം.
ചെയ്ക Nal.

സംവത്സരം S. a year (also സംവൽ). സാധാ
രണസം. TR. the era of Sālivāhana.

സംവദന S. (വദ്) subduing by charms.

denV. സംവദിക്ക to converse V1. തമ്പുരാനെ
അറിഞ്ഞു സം'ച്ചു CartV. Confessed. ഭൂസുര
ന്മാർ സംവദിച്ചു SiPu. obeyed, yielded. —
CV. പുത്രനെ സംവദിപ്പിച്ചു Nal. conveyed
information to him (from സംവാദം).

സംവരണം S. concealing.

[ 1066 ]
(സം): സംവൎഗ്ഗം S. multiplication. Gan.

സംവൎത്തം S. destruction of the universe
Bhg. — സം'കൻ Baladēva. — സംവൎത്തിക്ക
(denV.) to whirl round.

സംവൎദ്ധനം S. increasing, thriving CC.

സംവസിക്ക S. to dwell together ഗ്രാമാലയ
ങ്ങളിൽ AR.

സംവഹിക്ക S. to convey; B. to knead the
limbs തിരുമ്മുക, (see സംവാഹം).

സംവാദം S. (വദ്). 1. oral communication.
2. assent, സം. ഉണ്ടു they are content. ബു
ദ്ധിസം. V1. acquiescence.

സംവാസം S. dwelling together.

സംവാഹം, — നം S. carrying; rubbing the per—
son. സം'നത്തിന്നു ഭാവിച്ചു ബാഹുകൻ Nal.

സംവിൽ S. (വിദ്) contract, promise, signal.

സംവില്ലേഖ്യം VyM. a covenant, സം. സ്വ
രൂപൻ Bhr. K/?/šṇa.

സംവീക്ഷണം S. search.

സംവീതം S. surrounded.

സംവൃതം S. covered.

സംവേഗം S. flurry, haste. Bhg.

സംവേശിക്ക S. (വിശ്). to enter, go to rest. —
(part. സംവിഷ്ടം).

സംവ്യാനം S. covering, garment.

സംശപിക്ക S. to swear to one another. —
സംശപ്തകന്മാർ Bhr7. warriors devoting
themselves to death = ചാവറക്കാർ.

സംശയം S. 1. (ശീ) Doubt. പ്രാണസം. വരും
Nal. danger. സംശയനിവൃത്തിക്കായി to clear
up, solve doubts. സം. തീൎക്ക Bhg. പുത്രനേ കാ
ണുമോ സം'മേ Genov. അതിന്നില്ലൊരു സം.
Mud. = സന്ദേഹം. 2. suspicion ഒരുത്തനെ
സം. ഉണ്ടായാൽ VyM. if one be suspected. അ
രങ്ങടുക്കള സം. ഉള്ളവർ KU. suspected of
breach of caste. സം. ഭാവിക്ക Genov. അവരെ
മേൽ എനിക്കു സം. ഇല്ല; സം. പറയുന്ന ആളു
കൾ MR. suspected.

സംശയാലു S. dubious.

denV. സംശയിക്ക 1. to doubt. 2. to hesitate ഊ
രും പേരും സം'ച്ചു പറക VyM. കൊടുക്കുന്ന
തിന്നു സം'ച്ചു Arb. whether he ought to give.

(സം): സംശിതം S. (ശോ) completed.

സംശുദ്ധി S. purification കീൎത്തി സം. യും Nal.
= simpl.

സംശ്രയം S. = ആശ്രയം refuge, protection.

സംശ്രവം S. (ശ്രു) promise, assent V1.

സംശ്രിതം S. = ആശ്രിതം supported, connected
വില്വാദ്രിസംശ്രിതയായുള്ള സല്ക്കഥ VilvP.

സംശ്ലേഷം S. = ആശ്ലേഷം embrace.

സംസക്തം S. connected with, = simpl.

സംസത്തു S. (sad) a court, assembly; സംസദി
Loc. Bhg.

സംസരണം S. going unobstructedly, a high—
way; series of births or generations V1.

സംസൎഗ്ഗം S. (സൃജ്). Contact ഭൂസം. KR.
(by a fall); intercourse, intimacy പുരുഷസം.
ഉണ്ടിവൾ്ക്കു Bhg. നായന്മാരേ സ്ത്രീകളേ ജയി
ന്യജാതികളിലുള്ളവർ സം. ചെയ്താൽ ദോഷം വ
രും TR.

സംസൎഗ്ഗദോഷം evil contracted by intercourse
(opp. സഹജം), infection.

സംസാരം S. (സർ). 1. Moving about,
world, life in the world സംസാരചക്രത്തിൽ
ചുഴന്നുഴന്നു GnP. സംസാരസമുദ്രം the suc—
cession of births & deaths. സം'സാഗരേ നീ
ന്തി വലയുന്നു, സം'തോയാകരത്തെക്കടത്തുക
വേണമേ Bhg. സംസാരാൎണ്ണവം AR. സംസാ
രാഭിമാനങ്ങൾ Bhg. common ideas about God
& self (opp. സം'ത്തിന്റെ പരമാൎത്ഥചിന്തനം);
transmigration അത്ര നാളേക്കും ആത്മാവിന്നും
സം. എത്തും AR. ആത്മാവു ദേഹന്തന്നിൻ സം
ബന്ധാൽ സം. Bhg11. 2. worldly concerns,
wife, family സം'ത്തോടിരിക്കു; സംസാരാമയ
പരിതപ്തമാനസന്മാർ AR. 3. talk തമ്മിൽ
സം. തുടങ്ങിനാർ Bhr. ഗ്രഢസം. PT. commu—
nication of secrets. ഇങ്ങനേയുള്ള സം. അരുതു
TR. don't speak to me thus.

സംസാരി 1. a worldling യോഗേശൻ നീ സം.
ഞാൻ AR. 2. a speaker കംസാരി സം.
ആയി ChVr. a go—between, mediator.

denV. സംസാരിക്ക to speak, converse, treat
സന്ധിക്കു സം'പ്പാനില്ലൊരു നേരം PT. എ
നിക്കുവേണ്ടി സം'ക്കുന്നവൻ V2. a patron,

[ 1067 ]
guardian. അത്രനാളേക്കു കുമ്പഞ്ഞിയിൽ സം'
ച്ചു നില്ക്കേണം TR. till then amuse the
H. C. with negociations.

(സം): സംസിക്തം S. (സിച്) sprinkled സം'
നായ നീ KR. തിലജസംസിക്തവസ്ത്രം AR.
dipped in oil.

സംസിദ്ധി S. perfection; natural state.

സംസൃതി S. course, = സംസാരം AR., trans—
migration.

സംസൃഷ്ടം S. (സൃജ്) united, composed. — സം'
ത്വം co—residence of brothers etc. after
partition of property; partnership. — സം
സൃഷ്ടി a co—parcener സം. കളിൽ ഒരുത്തൻ
മരിച്ചു പോയാൽ VyM.

സംസേവനം S. waiting on, മഹേശസം. Si Pu.

സംസ്കരിക്ക S. (കർ). 1. (L. conficere),
To make up, complete അതിൻഫലം സം'ക്കേ
ണ്ടൂതും Gan. പാപം സം. to atone. 2. to con—
secrate, burn a corpse with ceremonies തമിഴ
ൎക്കു സം'ക്കായതും ഇല്ല KU. സോദരനെ സം'ച്ചു
അഗ്നിഹോത്രാഗ്നിയിൽ KR. — ഒരു പള്ളിയെ
സം. = പ്രതിഷ്ഠ to dedicate or consecrate a
church, മൂപ്പന്മാരെ സം. to install elders etc.
(Christ.).

CV. മരിച്ച നൃപരുടൽ സം'പ്പിക്ക നീ Bhr.

സംസ്കാരം S. 1. Completing. സം. വരുത്തു
ക V1. to accomplish fully. ബുദ്ധി സം'ത്തി
ന്നായി Bhg. to cultivate his mind. 2. deco—
ration, embellishment. 3. power of memory
ഹരിച്ച ഫലം സംസ്കരിച്ചനന്തരം വേറേ വെ
ച്ചു സം. ചെയ്വു Gan. keep in mind, dispose of.
4. consecration, initiation, chiefly: ശവസം
burial, മന്ത്രസം. Brahman's funeral. സംസ്കാ
രാദികളേ വേദിയന്മാരെക്കൊണ്ടു ചെയ്യിപ്പിച്ചു
Bhg.

part. pass. സംസ്കൃതം 1. finished, decorated.
സ്വാദ്ധ്യായാദി സം'നായി Bhg. perfect,
അവസം'മായ അന്നം Bhr. well cooked.
2. Sanscrit ലക്ഷ്മണൻ അവനോടു സം'മായി
കേട്ടാൻ KR. asked in S.; സം'ത്തിങ്കലരി
പോലേ വാഴുന്നവൻ Bhg.

(സം): സംസ്കരം S. (സ്കർ) a bed, couch. സംസ്കര

വടി Rh. Barringtonia rubra. ചെറിയസം. a
Barringt. or Stravadium.

സംസ്തവം S. (സ്തു) 1. praising in chorus, also
സംസ്താവം. 2. acquaintance.

സംസ്ത്യായം S. an assemblage, vicinity.

സംസ്ഥം S. (സ്ഥാ) 1. Associated with ദു:
ഖം സുഖമദ്ധ്യസം. ആയും വരും AR. pain even
has its pleasure. 2. being ഭൃംഗാരകസം'മാം
കരം Bhg. hands joined to hold water.

സംസ്ഥ situation, condition.

സംസ്ഥാനം S. 1. Aggregation, station,
position സൃഷ്ടികൾക്കാധാരമാം ലോകസം'ങ്ങൾ
Bhg l. series of worlds. 2. place, residence
രാമലക്ഷ്മണന്മാർ തൻദേഹസംസ്ഥാനരൂപല
ക്ഷണങ്ങൾ ചൊൽ: KR. 3. mod. (also സമ
സ്ഥാനം) country, empire കോഴിക്കോടു സം.
KU. ബംബായി സം. the Government of
Bombay. മേൽസം. or ബങ്കാളസം., വലിയ
സം. TR. the Government of India.

സംസ്ഥാനപതി TR. a sovereign.

സംസ്ഥാപനം S. establishing. Bhg.

സംസ്ഥിതം S. (p. p.) placed in, fixed കമണ്ഡലു
സം'ജലം AR. = ഉള്ള.

സംസ്ഥിതി S. staying together, abode.

(സം): സംസ്പൎശം S. contact, നിന്നുടെ പാണി
സംസ്പൎശനം Nal. touch.

സംസഹ S. longing സം. ാദാനങ്ങൾ ചെയ്തു VetC.

സംഹതം S. (ഹൻ) combined, compact (a smell
VCh.).

സംഹതി S. assemblage, സുരസം. AR.

സംഹനനം S. destroying; compactness. (body ChS.).

സംഹരിക്ക S. 1. To destroy ശത്രുക്കളെ Bhr.,
കായങ്ങളെ Nal.; അമ്പിനെ പഴുതേ സം. യില്ല
KR. to spend. 2. to contract, repress കോപ
വും ശാപവും സം'ക്കേണമേ Nal.

സംഹൎത്താ, സംഹാരി S. a destroyer.

സംഹാരം S. destruction സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസം'
ങ്ങൾ Bhg.

സംഹിതം S. (p. p. of ധാ; in Cpds.) accompa—
nied, endowed.

സംഹിത S. arrangement of a text (of Vēda

[ 1068 ]
നാലുമൂലസം. കളെ പഠിച്ചു Bhg.); a code
ധൎമ്മസം. കളും ഉപദേശം ചെയ്തു Bhg.

സംഹ്രതി S. (ഹ്വാ) clamour, shout.

സംഹൃതം S. (ഹർ) restrained; destroyed.

സര, see സരസ്സു.

സരം saram S. (സർ, L. salis). 1. Going. 2. a
pond. 3. in Cpds. a necklace. = കൊവ. 4. So
N. pr. of മഠം or കച്ചേരി.

സരണം S. going; = അതിസാരം Nid. motion.

സരണി S. a road, straight line സ. കൾ നട
പ്പാറായി KR.

സരപ്പളി (3) in സ്വൎണ്ണസ. മാല I. Mos. 41, 42.
= ഹാരം a gold—chain (of several rows?)
round the neck.

സരഭസം S. (സ). Quickly, angrily സ. എഴു
ന്നെള്ളുക; അതിസ. ചൊന്നതു Bhr.

സരയു S., N. pr. A river of Ayōdhya സരയൂ
സുരനദീസംഗമം KR.

സരസം S. l. = സരസ്സു. 2. (സ) tasty,
juicy, relish ചൊല്കിൽ സ. Bhr. സരസകഥ
പറഞ്ഞു KR. attractive. സ'വാക്കു vu. = തേൻ
മൊഴി; ഇഛ്ശയാ സ. ഭുജിച്ചു ChVr. adv. 3. a
jest, ചരതം V1.

സരസൻ 1. witty, entertaining, facetious സ
ന്ധിക്കു ഭാവിക്കിൽ നാഥന്മാർ സ'ന്മാരത്രേ
ChVr. boobies. 2. not fastidious, indulgent.
സ'ന്മാൎക്കറിയാം Mud. (opp. നീരസൻ).

denV. സരസിപ്പാൻ വന്നു Arb. to dally, caress.

സരസ്സു S. (G. /?/ los) a pond, lake കുഴിച്ചഞ്ചു സ
രയും ഉണ്ടാക്കി Brhmd. സരസിജം KR. സ
രസീരൂഹം lotus, സ'ഹനയന VetC. lotus—
eyed, f.

സരസ്വതി (f. of സരസ്വാൻ juicy) N. pr. a
river; the Goddess of speech കന്നിമാസം
൨൯സ. പൂജയും ആയുധം വെച്ച പൂജയും
തുടങ്ങുക TR. നിന്റെ സ. കേട്ടില്ല TP. thy
speech, declamation of verses.

സരളം S. 1. straight, upright, candid.
2. Pinus longifolia, & its resin (ചരളം).
denV. എൻമതിയെ സരളീകരിക്കേണം KR.
make honest.

സരളി T. M. (C. സരള) the notes of the gamut,
sung up & down. സ. കൂട്ടുക to calumniate.

സരാഗം T. C. Tu. M. (സ). easy, unobstructed
കുടിയാന്മാരെ കയ്യിൽനിന്നു നികിതി സ'മാ
യിട്ടു വരേണ്ടതിന്നു TR.; ചരാങ്കമായ്. vu.

സരി sari 5. = ശരി q. v., സുരതരുവൊടു സരി
വിതരണേ KR. equals in liberality.

സരിൽ S. (സര) A river സരിത്തുകൾ KU. —
സ. പതി the ocean; സരിദധിപനുപരി AR.
over the sea.

സരു = വാൾപിടി, (see ശരു).

സരോജം S. (സരസ്സ്) Lotus, also സരോരുഹം.

സരോവരം a lake. Bhg.

സർക്കലർ E. ciroular സ. കല്പന MR.

സൎക്കാർ P. sarkār (സർ = ശിരസ്സ്). Govern—
ment, ബഹുമാനപ്പെട്ട സ'രിൽനിന്നു പ്രസാദിച്ചു
തന്നു TR. The H. C. gave.

സൎക്കീട്ട് E. circuit സ. വിധി MR.; also സ
ൎക്കിട്ട കച്ചേരി etc.

സൎഗ്ഗം sargam S. (സൃജ്). 1. Letting go; a chapter
സ'ങ്ങൾ അഞ്ഞൂറായിട്ട് KR. in Rāmāyaṇa.
2. creation ജഗൽസൎഗ്ഗാദി ചരിത്രം Bhg. സൎഗ്ഗ
സ്ഥിതിവിനാശങ്ങൾ AR.

സൎജ്ജനം S. abandoning; creating.

denV. സൎജ്ജിക്ക to void.

സൎദ്ദാർ P. sardār, A chieftain, general സേർ
‍കാൻ എന്ന സ.; ഖാൻ തലശ്ശേരിക്കൊണ്ടേ
വെടി ഏറ്റു TR. (1779). ഡീപ്പുവിന്റെ പാള
യംകൊണ്ടു സൎദ്ധാർ വന്നാൽ TR.

സൎപ്പം sarpam S. (G. ĕrpō, L. salve). Creep—
ing; a serpent, snake, esp. Cobra (bad omen).
— സൎപ്പക്കല്ലു an idol, lodge of snakes, സൎപ്പ
സത്രം Bhr. a sacrifice. — സൎപ്പക്കാവു serpents'
grove where സൎപ്പന്തുള്ളൽ is performed, or സ.
പാട്ടു sung. — സൎപ്പബാധെക്കു ഹേതുക്കൾ PR.
സൎപ്പണം S. gliding, creeping.

സൎപ്പിസ്സു S. ghee. കത്തുന്ന തീയിലേ സൎപ്പിഷ്ക
ണം പോലേ Nal. a drop of ghee.

സൎവ്വം sarvam S. (L. salvus, G. ólos). Whole,
entire, all. സൎവ്വവും കുമ്പഞ്ഞി എന്നു വിശ്വസി
ച്ചു വരുന്നു TR. the H. C. is all to me, vu. — n.
സൎവ്വതും VetC. Ti. V1. Nasr. — pl. rare ദ്രവ്യ
ത്തിന്നാഗ്രഹം സൎവ്വൎക്കും ഉണ്ടു VetC. — സൎവ്വജ
നങ്ങളും. etc.

[ 1069 ]
സൎവ്വകാരണൻ S. God, Bhg. VedD.

സൎവ്വകാൎയ്യത്തിന്നും ഉടയതായി വന്നു TR. en—
trusted with the whole administration.

സൎവ്വഗൻ S. all—pervading ജീവൻ സ. AR.; പ്ര
ത്യക്ഷം സർവ്വഗത്വാൽ Anj. omnipresence.

സൎവ്വജ്ഞൻ S. omniscient VetC. — സ'പീഠം ഏ
റുക KU. (as ശങ്കരാചാൎയ്യർ). — സ'ത്വം Bhr.

സൎവ്വത: S. from every part. സൎവ്വതോഭദ്രം
good in every respect, as a temple.

സൎവ്വത്ര S. everywhere സ. കൃഷ്ണനെക്കണ്ടു Bhg.

സൎവ്വഥം S. in all ways സ. സൃജിച്ചു Bhg.

സൎവ്വദാ S. always സ. അപേക്ഷിക്കുന്നു TR.

സൎവ്വദുഷ്ടൻ S. the most wicked of all PP., so
സൎവ്വദുൎവൃത്തൻ Bhg.

സൎവ്വദൃക് S. all—seeing, Bhg.

സൎവ്വബലം S. the whole force or army ടീപ്പു
സ'ത്തോടും പാളയം ൪ ദിക്കിന്നു വിളിപ്പി
ച്ചു കെട്ടുന്നു TR.

സൎവ്വഭക്ഷകന S. all—devouring, fire.

സൎവ്വഭൂതാംശം S. microcosmus നൃപൻ സ'മ
ല്ലോ Bhg.

സൎവ്വമയം S. universal, general.

സൎവ്വമാന്യം land exempt from taxes, free
tenure, as ദേവസ്വം. [ദേവി Bhg.

സൎവ്വംസഹ S. all—enduring; the earth. സ.ാ

സൎവ്വരസം S. salt.

സൎവ്വൎത്തുഗുണഗണപൂൎണ്ണം rich in productions
of all seasons, സ. ഉദ്യാനം Bhg.

സൎവ്വവല്ലഭൻ S. omnipotent, Bhg.

സൎവ്വവത്സലൻ vu. God pitying all His creatures.

സൎവ്വവേദിത്വം SiPu. learned in all sciences.

സൎവ്വവ്യാപി, — ത്വം S. omnipresence.

സൎവ്വശ: S. universally.

സൎവ്വസാക്ഷി S. God, all—seeing.

സൎവ്വസ്വം S. the whole property. അഹങ്കാര
സ. Nal. the whole royal dress. മമ സ.
തന്നേൻ നിനക്കു AR. all that is mine. സ.
എടുക്ക, സൎവ്വസ്വഹരണം വരേ അൎത്ഥദ
ണ്ഡം VyM. confiscation. സ'ഹാനി വരിക
Mud. to lose every thing. സ'ങ്ങൾ തരികി
ലും KR. അദ്വൈതസ'മാം കൈവല്യനവ
നീതം KeiN. perfect treasure of Vēdantism.

സൎവ്വാംഗം S. (തറുവാ —) the whole body. സ.
ൎവ്വാംഗസുന്ദരി Nasr. all over. ശരീരം സ.
വീൎത്തു MR.

സൎവ്വാണി S. (n. pl.; all things) a fee given
to common Brahmans at a feast സ. യും
(1 fanam) പ്രതിഗ്രഹവും (2 fan. to some)
vu. (Tdbh. സൎവ്വായണി).

സൎവ്വാത്മനാ with all (my) heart; at all events
സ. ഞാൻ ചെയ്യും vu.

സൎവ്വാധികാരം S. the office of prime—minister
വെച്ചുപോൽ സ. ചണകജൻ Mud.; also
shortened സൎവ്വധി സ്വാമിനാഥൻ TR. the
Vezir Sv. N.; സർവ്വധികാരികൻ VyM.

സർവ്വധികാര്യം id., സ'ക്കാരൻ a minister
(4 in Calicut KU.). സ'ക്കാരെ ബോധി
പ്പിക്ക TR. TrP. hon. pl. the prime—
minister. താമൂതിരി ഇളങ്കൂറും സർവ്വധി
കാര്യം ശാമിനാഥനുമായിട്ടു കണ്ടു നിരൂ
പിച്ചു TR. (office = holder of it).

സർവ്വദ്ധ്യക്ഷൻ S. a general superintendent.

സർവ്വാന്തര്യാമി S. = സർവ്വവ്യാപി Bhg.

സർവ്വാണീനൻ S. eating all sorts of food.

സർവ്വാർത്ഥസിദ്ധി S. obtaining every wish, king
Nanda സ. യെ വന്ദിച്ചു Mud.

സർവ്വേശൻ S. (൦രംശൻ) universal Lord, Siva.

സർവ്വേശ്വരൻ id., സ. ആയതു കൃഷ്ണൻ Bhg.; T.
Palg. God, സ'മതം, — ക്കാരൻ Rom. Cath.

സർവ്വൈകനാഥൻ S. (ഏകം) the one God of all,
so സർവ്വൈകഭക്തി Nasr.

സർവ്വോപകാരൻ S. (ഉപ) doing good to all Bhg.

സർവ്വോപരിസ്ഥിതൻ S. (ഉപരി) being above
all, God. Bhg.

സർവ്വോപാധി S. using all forms, containing
all conditions, God. AR.

സർഷപം S. Mustard. Sinapis = കടു.

സറാത്ത് Ar. ṣirāṭ, The road & bridge to
paradise Ti.

സറാപ്പ് Ar. ṣarāf, A shroff, banker സരാപ്പി
ന്റെ കയ്യിൽ TR.

സറാമ്പി, see സ്രാമ്പി.

സല Ar. ṣalah, Addition, total ൧൮൦ — ൪ സ
ലക്കു പട്ടിക ഉണ്ടാക്കി list of a sum of 120 Rs.
4 As.; സ. ഇടുക, കെട്ടുക to add up, render
complete ൧൪11 ഉറുപ്പികയോളം ഉള്ളതായും പി

[ 1070 ]
ടിച്ചുപറി MR. എത്ര രൂപ്പികയുടെ സ., സ. കെ
ട്ടി അന്യായം കൊടുക്ക vu.

സലക്ഷണം S. (സ). Nicely, easily. നികിതി
സ. വാങ്ങി, പിരിഞ്ഞു TR. = സരാഗം.

സലജ്ജനായി AR. ashamed.

സലവാത്തു Ar. ṣalavāt, Prayers സ. ൦ ഓ
തി Mpl.

സലാപം Pearl—fishery, see ശിലാപം.

സലാം Ar. Salām, Peace, greeting, thanks.
ഒടുക്കത്തേ സ. ചൊല്ലിപ്പിരിയും Mpl. അവ
നോടു സ. ചെയ്തു vu.; (Syr. ശ്ലാമ്മാ PP.).

സലിലം salilam S. (സര). Water, of which
the human body contains 10 അഞ്ഞാഴി VCh.
കണ്ണിന്നൊഴുകും അതിസന്തോഷസ. CC. tears.
മദസ. (3,782).

സലീലം S. (സ). Playfully CC.

സൽ in സൽക്കഥ etc., see സത്തു.

സല്ലാപം S. (= സംലാപം) conversation.

denV. സല്ലാപിക്ക to converse.

സൽസഭ good society, as സത്സംഗം Bhg. (സ
ൽസംഗി opp. ദുസ്സംഗി) good company.

സൽസേവ്യൻ S. to be served by the virtuous;
സ'നായ പുത്രൻ UR. served by the good.

സൽസേവിതൻ AR. also God.

സൽസ്വരൂപൻ S. consisting of reality, Bhg. =
സന്മയൻ.

സവനം savanam S. (സു). 1. Bringing forth.
2. bathing before a sacrifice പ്രാതസ്സവനപൂ
ൎവ്വകൎമ്മങ്ങൾ, മാദ്ധ്യന്ദിനസവനകൎമ്മം, സായ
മാംസ. KR.

സവം progeny, sacrifice.

സവർAr. patience, see സബർ.

സവൎണ്ണം S. (സ). Of like colour or caste കാ
മിനി അസവൎണ്ണയുമരുതു Bhr.

സവൎണ്ണനം reducing fractions to the same
denomination. Gan.

സവാരി P. savārī, Riding, കുതിരസ. Arb. a
ride. ആ വഴിക്കു പോയി സ്വാരി ചെയ്തു TR.
സ. ക്കു പോയി vu. rode out, drove out.

സവിതാ saviδā S. (സവ). The sun സ. വിൻ
കിരണങ്ങൾ KeiN.

സവിധം S.(സ). Near സ'ത്തിൽ ഇരുത്തി KeiN.

രാജസ. പ്രവേശിച്ചു VetC. came to.

സവിസ്തരം S. (സ). Detailed സ'മായരുൾ ചെ
യ്ക Bhg.

സവിസ്മയം S. with surprise സ. കണ്ടു Nal.
സവേശം near.

സവ്യക്തമായി SiPu. distinctly etc.

സവ്യം savyam S. (L. scævus). The left hand
സവ്യാപസവ്യഭേദം Bhr.

സവ്യസാചി drawing the bow with the left
hand, Arjuna. സവ്യസാചിപ്രിയൻ Kr̥šṇa
Bhr.

സവ്യേഷ്ഠാവു a charioteer.

സവ്രീളം S. (സ). Modestly.

സശ്രദ്ധൻ thirsty.

സസ്പൃഹം VetC. longingly.

സസ്യം sasyam S. Corn; grass (perh. = ശസ്യം;
Tdbh. തൈ 487). — സസ്യാദികൾ plants in
general. വെള്ളരി മുതലായ ത'ൾ
തീറ്റിച്ചു, ത'ൾ ഉണ്ടാക്കി MR. planted vegetables.

I. സഹ saha S. (സഹിക്ക). Enduring, f. the
earth. സൎവ്വസഹൻ very patient.

II. സഹ S. (സ
ധാ). With, along ഞാനും പ
ടയുമായ്വരുന്നുണ്ടു സഹ KR. പുത്രനോടും സഹ
പോവാൻ Genov. [tion.

സഹകാരി S. co—operating; സ'ത്വം co—opera—

സഹഗമനം S. accompanying, even to death,
as Sati. [മമ ധരണിപതികളുടെ സ. നല്ലു
Mud. shall I (Rāxasa) kill myself now
that my lords have fallen in battle]. അ
വൻ പോമ്പോൾ എൻ ജീവനും സഹ ഗമി
ച്ചീടും KR. —

സഹചരൻ a companion. — രമണിസഹചരി
ക്ക KR. — സഹചാരി an associate.

സഹജം S. 1. born together, സഹജ a sister
VetC. സ'ൻ a full brother. 2. innate ഗു
ണങ്ങൾ ഇങ്ങനേ സ'ങ്ങളായി KR. (opp.
acquired).

സഹദേവൻ S., N.pr. the youngest Pāṇḍava
prince. = സഹദേവവാക്യം Sah. a prophecy
ascribed to him.

സഹധൎമ്മം S. marriage, എന്മകൾ നിന്നോടു
സ. ചെയ്വാനായ്വന്നു KR.

[ 1071 ]
സഹനം sahanam S. Enduring; സ'ൻ patient.
സഹനനം (സ) war KR.

(സഹ II. ) സഹഭോജനം S. a banquet V2.

സഹയാനം ചെയ്ക to accompany.

സഹയോഗക്ഷേമമായിട്ടു TR. at your convenience.

സഹവാസം S. living together (VyM. = സം
സൃഷ്ടത്വം); associating.

സഹശപഥം ചെയ്ക Bhr 7. = സംശപ്തകർ.

സഹസാഹൻ Brhmd 72. companion of Para
šu Rāma.

സഹസ്സു sahas S. (G. 'ischys) Power. — Instr.
സഹസാ rashly. സ. കൊല്ലിച്ചു at once. ക്ഷ
യം സ. നമുക്കു വരും VetC.

സഹസ്രം S. 1000. — സരസ്രകിരണൻ the
sun. Bhg. — സ'നാമം of Višṇu, Siva, Bhr 13.—
സ'പത്രം lotus (സ'ത്രോത്ഭവൻ AR. Brahma).
സ'ഭോജനം feeding 1000 Brahmans. — സഹ
സ്രാക്ഷൻ. സഹസ്രനേത്രൻ AR. 1000—eyed,
Indra. — സഹസ്രാധികം വൃദ്ധി Nal. 1000 times
more. — സഹസ്രാധിപൻ a colonel.

സഹായൻ sahāyaǹ S. (സഹ, ഇ). A com—
panion, സ്വാഹാസ. the husband of Svāha,
Agni. Nal.

സഹായം 1. Help, esp. personal ഭാരതയു
ദ്ധത്തിങ്കൽ പാണ്ഡവന്മാരുടെ സൎമായിന്ന കൃ
ഷ്ണൻ Bhg. = തുണ ally. ദു:ഖത്തിൽ ഒക്കയും സ'
മായുള്ളവൾ KR. (Sīta). 2. aid, favour അന്ധ
കാരത്തിൻ സഹായേന തെറ്റി PT. കാൎയ്യത്തി
നനു വേണ്ടുന്ന സ'ങ്ങൾ ചെയ്തു TR. 3. cheapness
വില സ. ഉണ്ടായിട്ടു VyM. സ'ത്തിൽവാങ്ങുക.

സഹായക്കാരൻ a helper. കാൎയ്യത്തിലേക്കു സ'ർ
MR. abettors. സ'ക്കാർ, സ' ക്കാരന്മാർ.

സഹായത, — ത്വം S. companionship, help.

സഹായവാൻ S. having a friend.

സഹായി a helper, assistant. ഉള്ളിൽ സ. നി
ന്ന ആളുകൾ MR. favorers.

denV. സഹായിക്ക to aid, favour, back. കൊ
ല്വാൻ അച്ചൻ സ'ക്കും Nal. സ്വാമിക്കു സ'
ക്കും PT.

സഹിക്ക sahikka S. (G. 'ischō). To bear,
endure ദാഹവും ഉറക്കവും സ. Bhg.; (തിതി
ക്ഷ 452.); സഹിയാശീലം Bhr. she has a try

ing temper. അവൾക്കു വിശപ്പ് ഒട്ടും സഹിച്ചൂ
ടായ്കയാൽ Nal. കേട്ടു സഹിയാതേചൊല്ലിനാൻ
Mud. സന്തോഷം സഹിയാഞ്ഞു PT. could not
control, കോപത്തെ സഹിയാഞ്ഞു കടിച്ചു Bhg.
(= പൊറാഞ്ഞു) to brook; also impers. = പൊ
റുക്ക, f. i. ഇത്തരം കേട്ടെനിക്ക് ഒട്ടും സഹിക്കു
ന്നില്ല; ഭ്രമിക്കും സഹിയാ KR. സു ഖത്തെ സ
ഹിയാത്തവർ Arb. envious. 2. to forgive
അപരാധം സ' ക്കേണം SiPu. CC. = ക്ഷമിക്ക;
സഹിച്ചുകൊള്ളേണമേ VetC. pardon.

സഹിതം S. (സഹ II.). Accompanied by, with
കുഡുംബസ. ഉപജീവനം കഴിച്ചു വരുന്നു MR.
കുഡുംബസ' മായി പാൎത്തുവരുന്ന വീടു jud.
ൟ മാസപ്പടിയാൽ കുഞ്ഞിക്കുട്ടിസ. കഴിവാൻ
ഒരു വഴിയായി vu. അന്യായക്കാരൻെറ സ'മാ
യി തീൎച്ച കല്പിച്ചു MR. decided unfairly in his
favour. മുതൽ സ. അയക്ക along with. — അനു
ജസഹിതനായിരിക്കുന്നു KR.; f. സഹിത Bhg.

സഹിഷ്ണു S. (സഹിക്ക). Patient. — സഹിഷ്ണുത
patience. Bhg.

സഹോദരൻ S. (സഹ II.). A brother of whole
blood; a brother KR., also സഹോദരം (en—
dearingly) — സഹോദരി S. a sister. — met. a
fellow—believer. സഹോദരസഹോദരികൾ.

സഹ്യം sahyam S. (സഹിക്ക). 1. Bearable
സ'മല്ലാതേകണ്ടേറവന്നിതു Bhg. = അസഹി.
2. powerful.

സഹ്യാചലം, സഹ്യൻ the western Ghauts,
boundary of Kēraḷa, Bhg. (also സഹ്യാദ്രി).

സാ sā S. She (f. of സ).

സാകം sāγam S. Together, with. മയാസാ.
Brhmd. with me. സേനയാസാ. പുറപ്പെട്ടു Bhg.
ബന്ധുഭിസ്സാ. VetC.

സാകല്യം sāγalyam S. Totality, ഉറുപ്പികസാ'
മായിട്ടു കൊടുത്തു TR.

സാകുലം S. (സ). In anguish സാ. മരിക്ക Bhr.

സാകേതം S. Ayōdhya; സാ'മന്നവൻ Nal 4.

സാക്ഷ sākša So. A bar, bolt; and താക്ഷാ
V1., fr. താക്കുഴ q. v.

സാക്ഷാൽ sākšāl S. (സ,അക്ഷം). Eye to
eye, manifestly, truly. അവൻെറ സാ. അന
ന്തരവൻ TR. the acknowledged heir. സാ. ഉ

[ 1072 ]
ള്ള സ്വരുപം Arb. the real form. സാ'ലുള്ളൊ
രു പരബ്രഹ്മമാം പരമാത്മാ സാക്ഷിയായുള്ള
ബീംബം AR. — സാക്ഷാൽക്കരിക്ക to appear. —
സാക്ഷാൽക്കാരം manifestation.

സാക്ഷി S. 1. Witnessing, eye—witness അ
വിടേ അന്നേരം N. സാ. ഉണ്ടു; അതിന്നു N. നും
R. നുമ സാ. TR. പന്തിബോജനവും സാ. യും
KU. the king's right to see Brahmans at
their meals. സാ. കൂടസ്ഥൻ ആത്ഥാവു Anj. God.
2. one who gives testimony നന്പിടിയെ സാ.
നില്പാൻ അപേക്ഷിച്ചു TR. അവർ സാ. നില്ക്ക
രുതു, അവരെ സാ. നിറുത്തുക കഷ്ടമത്രേ VyM.
ഭൃത്യന്മാർ സാ. ക്കു പോര Genov. സാ. വെക്ക
to call one to witness. 3. evidence, testimony
സാ. ക്കുവന്നു, സാ. പറക, കേൾക്ക, തെളിയു
ക to be proved by evidence. കള്ളസ്സാ., തപ്പു
സാ. VyM. പൊളിക്കു സാ. നില്ലാതേ CatR.
4. forfeit of 10 (to 20) pot. on money advanced
when the mortgagee wishes to give up the
land he holds, before his term expires W.

സാക്ഷികം S. id. (in Cpds.) പഞ്ചസാ. Bhr.
the body with the 5 senses.

denV. സാക്ഷിക്ക to give witness V1. എന്നു
സാ'ച്ചു and സാക്ഷിപ്പിച്ചു PP. witnessed,
declared. നീപറയുന്നതിനെന്തേ സൎവ്വേശ
നെ സാ'ക്കുന്നു Genov.

സാക്ഷിക്കാണം a fee paid to witnesses on
the execution of title—deeds.

സാക്ഷിക്കാരൻ (= 2) a witness VyM. രണ്ടു
സാ'ക്കാർ TR.

abstr. N. സാക്ഷിത്വം S. testimony, evidence
തെളിവിന്നു മുഖ്യമായ സാ. MR. സാ. പോ
രാ PP. ശാസ്രികളുടെ സാ.കൊണ്ട് ഉറപ്പി
ക്ക V2. by quotations.

സാക്ഷിപ്പെടുക to witness. നിന്തിരുവടികൂടി
സാ'ട്ടു രക്ഷിച്ചുകൊൾക KU. deign to be
present. — സ. പ്പെടുത്തുക to attest. jud.

സാക്ഷിഭോജനം (1) dining with kings B. (the
king with 2–3 Brahmans. Trav.).

സാക്ഷിമരണം martyrdom (Christ.).

സാക്ഷിവിസ്താരം trial, ചില വ്യവഹാരങ്ങൾ
സാ' ത്തിന്നു സമയമായി jud.

സാക്ഷിസൂചി = സാക്ഷിക്കാണം.

സാക്ഷീഭവിക്ക to be witness ലോകാനാം ഏ
കസാ'ഭവതി വിഭു Anj. — part. സാക്ഷീഭ്ര
തൻ who became a witness. Bhg.

സാക്ഷ്യം S. testimony, സാ. ചോദിക്കേണം
രാജാവു VyM.

സാഗരം sāġaram S. The sea (as work of
king Sagara. Bhg.), സപ്തസാ'ങ്ങൾ കലങ്ങ KU.;
fig. സൈന്യസാ. കണ്ടു KR. ദുഃഖസാ. etc.
ശാസ്രസാ'മായ ശങ്കരാചാൎയ്യൻ SiPu.

സാംകേത്യം S. (സങ്കേത). Freeness from pro—
fanation സാ. ചേൎന്ന പുലസ്ത്യാമംപുക്കു Bhg.

സാംഖ്യം sāṇkhyam S. (സംഖ്യ). 1. Numeri
cal, rational. 2. the Sāṇkhya system സാം
ഖ്യയോഗാചാൎയ്യൻ Bhg. സാംഖ്യയോഗഭേദാദി
കൾ AR. ഭേദപ്രധാനമാം സാംഖ്യപാദങ്ങൾ
SiPu.

സാംഖ്യവാൻ a Saṇkhya philosopher, സാംഖ്യ
വതാം ധൎമ്മം ഇപ്രകാരം VetC. (to give all
away).

സാംഗം Sāṇġam S. (സ), With the members.
വേദങ്ങൾ നാലും സാ'മായ്പടിച്ചു KR. complete.
സാ. പട സാ.പെരുന്പട വാങ്ങിച്ചു Bhg.
യാഗം ചെയു സാഗദക്ഷിണയായി KR.

സാംഗോപാംഗൻ Bhg. Višṇu as containing
all appendixes & complements of the Vēdas.

സാചി Sāǰi S. Crookedly.

സാചീകൃതം turned aside, distorted.

സാചിവ്യം S. Mud. = സപിവത്വം.

സാട്ട sāṭṭa Mahr. C. (sānta = സഞ്ചയ). Buy—
ing wholesale അരിയുടെ സാട്ടെക്കു പോക,
എള്ളാട്ടെ കൊണ്ടു വരാൻ പോയി jud. (So.
Canara shop—keepers).

സാൻ Ar. ṣaḥn, A dish. Mpl.

സാക്വികം sātviγam S. (സത്വം). Of best
quality, substantial, good. ബുദ്ധിയും ആസ്തി
ക്യവും ശൌൎയ്യം എന്നിവ സാത്വികഗുണം VCh.
— സാത്വികൻ Bhg.

സാദം Sādam S. (സദ്). Weariness സാ. പിടി
ക്ക, ഗതസാദം adv. Bhr.

സാദരം S. (സ). Respectfully.

[ 1073 ]
സാദി sāďi S. (സഗ്). A charioteer സാ.ഹയ
ത്തിന്നു തേരിന്നു സാരഥി Sah. (rider?).

സാദിൽവാര, മുതലായ വകെക്കു jud. Items of
Catchēri expense, ink etc. (P.......).

സാദൃശ്യം sād/?/ṛšyam S. (സദൃശ). Likeness,
resemblance, example. സാദൃശ്യവാൎത്ത V1.
a proverb.

സാധകം sādhaγam S. Accomplishing അൎത്ഥ
മല്ലോ ഭുവി സൎവ്വാൎത്ഥസാ. KR. ഒരുത്തൻ അനു
ഭവപ്രമാണത്തെയും അന്യൻ ലേഖ്യാദിപ്രമാ
ണത്തെയും സാ' മായിട്ടു പറഞ്ഞാൽ VyM. plea.
— സാധകൻ an effector. Bhg.; also തവ കാൎയ്യ
സാധകകരൻ Mud 8. (print), see foll. 1.

സാധനം S. 1. Accomplishing മുക്തി
സാ. Bhg. കാൎയ്യസാധനകരൻ Mud. a Vezir.
2. means for effecting, materials, tools, instru
ment. കറിസാ., ഭക്ഷണസാ. (= പദാൎത്ഥം). ദേ
വകൾ പൂജെക്കു സാ.പുഷ്പം CG. സാധനദൂഷ്യം
(see അതൌശലം). — മോക്ഷസാ'ങ്ങളിൽ (നാലു
സാധനം: ചരിത്രം, ക്രിയാ, യോഗം,ജ്ഞാനം
Chintar.) മുമ്പിതിന്നു Bhr. the best help to
bliss. — സാധനചതുഷ്ടയം KeiN. (= നിത്യാ
നിത്യവിവേകം, ഭോഗവിരാഗം, ശമാദിഷൾ്ക്കം,
മോക്ഷേഛ്ശ). 3. article, thing, property.
4. a document, deed എഴിതി അയച്ച സാ., ചി
ല സാ'ങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കിച്ചു TR.

സാധൎമ്യം S. = സധൎമ്മത.

സാധാരണം sādhāraṇam S. (സ). Common,
general, applicable to many. സാ'മായി എല്ലാ
വരും ചെയു വരുന്നു vu. അവനെ ഒഴിച്ചന്യ
സാ. അല്ല Nal. he only can do this. ലംബ
ങ്ങൾ രണ്ടിന്നും സാ' മായിരിക്കുന്ന ഭ്രമി Gan.
the common base. ഈനാട്ടിലുള്ള സാ' നടപ്പിന്നു
ശരി MR. universal practice.

സാധാരണ (mod.) general rule കൊടുക്കുന്നതു
സാ. യായിരിക്കുന്നു; അതിലേക്ക് ഒക്കയും
സാ. യും പ്രയന്തവും ഇവൻെറതാകുന്നു MR.
the scheme and its execution. സാ.യായി
ഉപയോഗിക്ക to use generally.

സാധാരണ്യം S. common right or interest.

സാധിക്ക sādhikka S. 1. v. a. To accomplish,
achieve; gain an object കാശ്യാം മരിപ്പവൻ

മുക്തി സാ' ക്കുന്നു SitVij. ആദിത്യൻ ഓരാണ്ടുള്ള
ഗതിയെ മാസംകൊണ്ടു സാ'ക്കുന്നിതു ചന്രൻ
Bhg. മാനുഷജനങ്ങൾ്ക്കേ മോക്ഷത്തെ സാ. ാവു
Bhg. 2. to prove എന്നു സാ'ച്ചു; also to bury
a corpse V1. 3. v. n. to be brought about,
succeed ആരംഭിച്ചതു സൎവ്വം സാ'ക്കും അവൎക്കു
SiPu. രണ്ടും സാധിക്കും നിനക്കു KR. you will
have your wishes. വിദ്യയും ആയുധങ്ങളും
അവൎക്കു സാധിച്ചു Bhr. mastered. സാധിച്ചു
പോന്നിതു കാൎയ്യം Bhg. ഇപ്പോൾ കെട്ടിച്ചു തരു
വാൻ സാ. യില്ല, മുതൽ ബോധിപ്പിപ്പാൻ സാ'
ക്കും TR. can. നമ്മാൽ സാ' ക്കുന്ന പ്രയത്നം TR.
as much as I can do.

സാധിതം S. (part. pass.) realized, സാ'മായി
നിൻെറ കാൎയ്യം KR.

CV. സാധിപ്പിക്ക to obtain the accomplish
ment. എല്ലാമേ സാ'പ്പേൻ AR. I shall effect
it (for thee). എൻമനോരഥം സാ. DM. to
grant, execute.

സാധു sādhu S. (സാധ്). 1. Perfect പക്ഷം
ഇതു സാധുതരം ChVr. the best advice, also
സാധീയാൻ Comp., സാധിഷ്ഠം Superl.; Voc.
സാധോ CC.; സാ. ക്കളാകുന്നതു സമചിത്തന്മാ
രല്ലോ AR., f. സാദ്ധ്വി. 2. meek, gentle സാ.
ശീലൻ; (mod.) humble, poor സാധുവായിട്ടുള്ള
ജനങ്ങൾ, സാ. ക്കളായിരിക്കുന്ന കുടിയാന്മാർ
TR. peaceable subjects. 3. valid, legal അതു
സാ. വായ്വരികയില്ല TR. (a document). അതു
വരേ ലേലം സാ. വാകയില്ല jud. 4. = സാധ
നം 3. property സാ. സൂക്ഷിപ്പാൻ ആളായില്ല,
സാ. മുടിക്ക So.

സാധുത S. goodness സാ. ാഗുണങ്ങൾ Nal.

abstr. N. സാധുത്വം S. 1. id., honesty, സാ.
ഭവിച്ചു MR. feigned innocence. 2. അവ
ൻെറ സാ. വിചാരിച്ചാൽ humble station,
poverty.

സാധുരക്ഷ protecting the peaceable. സാ. ക്ക
അധികം ഗുണം MR. better fitting a just
government.

സാദ്ധ്യം sādhyam S. (part. fut. pass. of സാ
ധ്). 1. Achievable, practicable ഞങ്ങളാല
സാ. അല്ലാത്തതു KU. സാദ്ധ്യരോഗം curable.

[ 1074 ]
2. the thing to be proved. കോടത്തിയിൽ ബോ
ധിപ്പിക്കേണ്ടുന്നസാ. MR. the object. സാ'ൻെറ
തലയിൽ ഇട്ടു, സാദ്ധ്യനാമം എഴുതി Tantr. (of
the person you have in view). 3. effect, effi—
cacy. സാ' മായിട്ടു പറഞ്ഞു V2. pressingly.

സാദ്ധ്യർ S. a class of demi—gods സിദ്ധരും
സാ'രും AR.

സാദ്ധ്യസിദ്ധി S. completion; establishing
what was to be proved.

സാദ്ധ്വസം sādhvasam S. (സ, ധ്വംസ്).
Fear സാ'ന്മാരായി Bhr. സസാ. Brhmd.

സാദ്ധ്വിS. (f. of സാധു). A virtuous woman
ഉത്തമയായുള്ള സാദ്ധ്വീജനം KR. സാദ്ധ്വീകു
മാരൻ SiPu. (opp. a bastard).

സാനന്ദം S. (സ). Joyfully.

സാനു sānu S. A top, table—land ഗിരിസാ. KR.
= മുകൾപരപ്പ.

സാനുക്കുലം S. (സ, അനു). Favorably. Bhg.

സാനുസാപം KR. grieving after.

സാനുമോദം KR. rejoicingly.

സാനുരാഗോദയം with awaking passion.

സാന്ത്വം sāntvam S. (better ശാ —). Soothing,
conciliating. സാ'മത്രേ ഗുണം KR. try to
conciliate. ഉത്തരം സാ'പൂൎവ്വം ഉരത്താൻ, സാ'
വിശേഷം ലാഴിച്ചു പറവാൻ KR. to comfort.
സാ'വചനങ്ങൾ Bhg.

സാന്ത്വനം S. (id.) bland, kind, soothing
words സാ. ചെയുണൎത്തിക്ക VetC. സാ.
കൊണ്ടു തണുപ്പിക്ക KR. സാ. കൊണ്ടു കോ
പം തീൻത്തു CG. സാ. ചെയു മെല്ലേ ചൊല്ലി
Nal. ദുഃഖം തീൎപ്പൻ സാ'വചനം Bhr. സാ'
പൂൎവ്വം പറഞ്ഞു AR. (= സാമവാക്കു).

സാന്ദ്രം sāndram S. (G. /?/ dros). Thick, throng—
ed, close സാ'സ്മിതം, സാ'മാം പദവികൾ Nal.
സാ'സരോരുഹം CG. സാ'നുരാഗം SiPu. Soft.
സാ'സ്ഥലം Sk. pleasing.

സാന്ധ്യം കഴിക്ക KR. = സന്ധ്യാകൎമ്മം.

സാന്നിദ്ധ്യം sānnidhyam S. (സന്നിധി). Pre—
sence; exhibition of power ദേവസാ. place &
power of a God's manifestation. തൽസാ. കൊ
ണ്ട അവസൃഷ്ടമാം AR. ചിത്തസാ. കൊണ്ടുത്ത
മന്മാരായീടും (opp. ദേഹസാ.) SidD. influence.

പള്ളിക്കു വളരേ സാ. ഉണ്ടു, സാ'മുള്ള പള്ളി
(Rom. C. Mpl.), അന്പലം, ദേവൻ (cures are
said to be effected etc.); opp. സാ. ക്കുറവു. —
സാ'മുള്ള പേർ famous, (prestige), സാ.ഇല്ലാ
താക്ക to render of no repute. (mod.)

സാപത്ന്യം sābatnyam S. (സപത്നി). Plural—
ity of wives ദോഷമോ സാ'ത്തെ പോലോ മ
റെറാന്നും ഇല്ല Mud. സാപത്ന്യോത്ഭവദുഃഖം
AR. സാ. തോന്നിച്ചവൾ Bhr. who had re—
commended herself for a second wife.

സാപ്പാടു, see ശാപ്പാടു T. (സാപ്പടുക to eat).

സാഫല്യം sāphalyam S. (സഫല). Efficacy,
fruitfulness ഇന്നു തപസ്സിന്നു സാ. വന്നു & സാ'
മായ്വന്നു മനോരഥം AR. യാഗം മുറ്റും സ'മാ
യി KR. കാമസാ. വരുത്തപക SiPu. enjoyment.
നേകത്രസാഫല്യഹീനൻ UmV. bereft of the use
of his eyes. അതു വരുത്താൻ റിഗുലേഷനാൽ
സാ. വരുന്നു MR.

സാഫ് Ar. ṣāf, Clean, candid; cured.

സാബൂൻ Ar. ṣābūn, Soap.

സാമം sāmam S. (ശമ). 1. Conciliation, one of
the 4 expedients (ഉപായം 136.). സാമങ്ങൾ
കൊണ്ടു തെളിഞ്ഞു Sah. സാമപൂൎവ്വം പറഞ്ഞു
AR. = സാന്ത്വം. 2. the 3rd Vēda മാമുനിമാർ
എല്ലാം നാന്മുകനോടൊത്തു സാമത്തിൻ ഗാന
ത്തെ ചെയ്താർ CG. 3. (സ, ആമം) സാമമാ
യിസരിക്ക Nid. undigested evacuation, opp.
നിരാമം.

സാമവേദി S. skilled in സാമവേദം.

സാമശേഷം S. the 3 last expedients, സാ'ത്തി
ന്നാളല്ല Sah. (see foll.).

സാമാദികൾ (1) VyM. = സാമദാനഭേദദണ്ഡ
ങ്ങൾ; also സാമാദ്യുപായങ്ങൾ Bhg.

സാമോപായികന്മാർ PT. who try concili—
ation. — vu. സാമോപായക്കാർ = ശാന്ത
വാക്കു പറഞ്ഞു വശീകരിക്കുന്നവർ.

സാമഗ്രി sāmagri T. M. C. (സാമഗ്യ്രം S. en—
tireness, implements). All ingredients of a meal,
all materials for building etc. V1.

സാമന്തൻ sāmandaǹ S. (സമന്ത). 1. The
chief of a district, a governor ശക്യസാർ വേ
ണം VCh. നില്ക്കുന്ന സാ'വീരന്മാർ UR. (= അ

[ 1075 ]
മാത്യർ). നാനാദിഗന്തസാമന്തലോകങ്ങളും Nal.
സാമന്താദ്യപഞ്ചകം Bhg. 2. the son of a
Brahman from a Kšatriya mother, ൮ വഴി
സാ'ർ KU. the dynasties of Calicut, Kōlatiri,
etc. [eloquence.

സാമൎത്ഥ്യം S. = സമാൎത്ഥത Power, skill. വാൿ.

സാമാജികൻ S. (സമാജം). A member of an
assembly; T. C. vakeel, ambassador. Tdbh.
സാമാധികന്മാർ ഒക്ക നിരൂപിച്ചു, നമ്പ്യാരേ
യും ശേഷം സാമാധികന്മാരെയും വിചാര
ത്തിൽ TR.

സാമാൻ & സാമാനം P. sāmān. Appa—
ratus, materials, baggage, things പീടികയിൽ
സാ. വാങ്ങുക jud. അടിയന്തരത്തിന്നു കൂട്ടിയ
സാ'ങ്ങൾ MR. (= കോപ്പു). വേണ്ടുന്ന സാ'ങ്ങൾ
supplies. പടെക്കു വേണ്ടുന്ന സാ. ഒക്കയും TR.
അരങ്ങേറ്റിന്നു വേണ്ടുന്ന സാമാനം ഒരുക്കി TP.

സാമാന്യം S. (= സമാനം). 1. Common. സാ'ഗ
ണിതങ്ങൾ Gan. elementary rules (opp. astron.).
സാ'നായൊരു വൈരി CG. an enemy to both
parties. സാ'മുള്ള‍ current. 2. ordinary സാ'
നല്ലിവൻ AR. സാ'നായ കപിയല്ലിവന് KR.
ഏവം പ്രവൃത്തിസാ. എന്നോതുകിൽ Sah. if you
call it mean. 3. upon the whole in: സാ. ന
ല്ലതു, വേണ്ടില്ല vu. pretty good = ഏകദേശം.

സാമാന്യക്കാരൻ vu. (2) a common man.

സാമാന്യേന Instr. commonly, generally, ഇതു
പ്രകാരം സാ. എല്ലാ അംശങ്ങളിലും നടത്തു
ന്നു MR. universal custom.

സാമി sāmi 1. S. (L. semi). Half. 2.Tdbh. =
സ്വാമി.

സാമീപ്യം S. = സമീപത Nearness. ശിവസാ.
SiPu. a measure of bliss (opp. സാരൂപ്യം, സാ
ലോക്യം, സായുജ്യം).

സാമുഖ്യം S. (സമുഖം). Presence & സാമ്മുഖ്യം q. v.

സാമുദ്രം S. (സമുദ്ര) Marine; a spot on the body.

സാമുദ്രികം or സാ'വിദ്യ chiromancy, physi—
ognomy, fortune—telling by bodily marks.

സാമൂരി V1. (സാമുദ്രി?), also സാമൂതിരിപ്പാട്ടിൽ
നിന്നു വളരേ കാലമായി നടത്തി വരുന്നു
jud. = താമൂരി q. v.

സാമോദം S. (സ). Joyfully സാ. പറഞ്ഞു Sk.

സാമ്പാരായം S. Future. — സാ'യികം warlike.

സാമ്പ്രതം sāmbraδam S. = സമ്പ്രതി Now; in
this case VetC.

സാമ്പ്രാണി sāmbrāṇi T. M. C. (& താ —).
Benzoin, esp. മലാക്ക സാ. Styrax b. പറങ്കിസാ.
Olibanum, for തൈലം, ധൂപം etc.

സാമ്മുഖ്യം S. = സമ്മുഖത, f. i. സാ. എത്തുക to
meet V2.

സാമ്യം sāmyam S. 1. Equality = സമഭാവം,
equilibrium, indifference. 2. a parable, സാ
രസാ'ങ്ങൾകൊണ്ടു ഭൎത്സിച്ചു KR. with irony.
3. like സാ'ദ്വിജന്മാൎക്കു മറ്റൊന്നും ഇല്ല Bhr.

സാമ്യ്രാജ്യം S. (സമ്രാൾ). Imperial rule സാ. വ
ന്നു VetC.; fig. അങ്ങനേയുള്ളൊരു സാരസാ'വും
തുംഗാഭിലാഷം ലഭിച്ചാർ ഇരിവരും Nal. saw
all their wishes crowned.

സാംസാരികം S. (സംസാരം). Worldly.

സായം sāyam S. (end, √ സോ). Evening സ
രയൂതന്നിൽ സാ. സന്ധ്യയും ചെയ്തു KR.

സായങ്കാലം id., സായന്തനം vespertine. സാ
യാന്തരങ്ങളിൽ ഒരു ശ്ലോകം ഓതുവാൻ Nal.

സായാഹ്നം 6 Nā/?/iγa after അപരാഹ്ണം.

സായകം S. An arrow സായകപങ്ക്തികൾ AR.

സായിതു Ar. shāhid, A witness TR. = ശഹീതു.

സായുജ്യം S. Identification ലഭിച്ചു സാ. Bhr.
അച്യുചനോടു സ. പ്രാപിച്ചു AR. a mōkšam.
സാ'മുക്തി പുനൎജ്ജന്മഹീനമാം മുക്തി Chintar.
(see സാമീപ്യം).

സായ്പ് Ar. ṣāḥib, A lord, gentleman, also
സാഹെബവർ TR.

സാരം sāram S. (സര; L. sal, serum). 1. Juice,
sap, cream. 2. essence, substantial, best സാ.
അറിയുന്നവൻ സൎവ്വജ്ഞൻ prov.; സാരൻ an ex
cellent, wise, real man (in Cpds. ക്ഷമാസാരൻ
Brhmd. ready to pardon, സാരധൎമ്മിഷ്ഠൻ Nal.
really righteous). എന്നുള്ള സാ. പഠിപ്പിച്ചു Bhg.
idea, principle. സാരമായ കാൎയ്യത്തിൽ പരസ്പര
വിരോധം പറഞ്ഞു MR. on an important point.
സാരകഥകൾ ഉരചെയ്തു ChVr. & സാരമായൊ
രു കഥ VetC. ദിവ്യസാരങ്ങൾ PP. mysteries.

സാരഗ്രഹണംചെയ്ക to extract, compile. സാ
രംഗം S. variegated; a deer PT 2.

[ 1076 ]
സാരജ്ഞൻ S. wise, സാ. അല്ല ഭവാൻ Bhr.

സാരത S. = സാരം. 2. സാ. ചേരും ഗിരി
കൾ Bhr. chief mountains.

abstr. N. സാരത്വം excellency, സാ. ഉള്ളൊരു
കാകൻ PT2.

സാരബുദ്ധി acuteness, wit.

സാരമാക്ക to mind particularly. വൃത്താന്തം
സാ'ാതേ VetC. made nothing of it.

സാരവാൻ VetC. (substantial) clever, ingenu—
ous.

സാരസ്മൃതി gratitude, പശ്വാദികൾക്കു സാ.യി
ല്ല VetC.

സാരഹീനൻ a blockhead, bore.

സാരാംശം the essential part; pith.

സാരോപകാരം a great benefit. സാ. അറിഞ്ഞു
കൂടാ VetC. is not grateful.

സാരോപദേശം important teaching or advice.

സാരണ S. (സർ purging). Trianthema mono—
gyna. — സാരണി Pæderia foetida.

സാരഥി S. (സ, രഥ). A charioteer Bhr. — സാ
രത്ഥ്യം വഹിക്ക to drive. സാരത്ഥ്യവേലയും ആ
ചരിച്ചാൻ CG. കൃതസാരത്ഥ്യയായൊരു നീ KR.
(to a woman), fig. സാ. യായ ബുദ്ധി Bhg. —
also സാരഥിത്വം അതിവിസ്മയം Nal.

സാരമേയം S. (സരമ a bitch). A dog PT.

സാരസം S. (സരസ്സ്). 1. Belonging to a pond;
a lotus സാരസാക്ഷി VetC. (fem.); സാരസോ
ത്ഭവൻ Bhg. Brahma, സാരസാസനലോകം
പ്രാപിച്ചു AR. = ബ്രഹ്മലോകം. 2. a crane,
Ardea sibirica.; = വണ്ടാരങ്കോഴി No. loc.

സാരസ്യം S. (സരസം). 1. Sweetness, plea—
santness സ്ഥലത്തിന്റെ സാ. Arb. സാ'വാക്യ
ങ്ങൾ Bhg.; സാ'വാണി f. sweetly conversing.
സാ. ഇല്ല ഇന്നാരിക്ക് ഒട്ടും CG. 2. lascivious
intercourse നിന്നോടു സാ. ആടുകിൽ VetC.
അവനോടു സാ. ആടി PT.

സാരസ്സവെടി vu. A volley, see ശാരിശി.

സാരി sāri Te. C. Tu. (fr. ചാർ). Time, turn; a
man at chess B. — ഇടസാരി So. = ഇടചൊരുക.

സാരൂപ്യം S. (സരൂപ). Assimilation to God,
a bliss (see സാമീപ്യം).

സാൎത്ഥം sārtham S. (സ). A troop, caravan.

സാൎത്ഥവാഹൻ Nal. its leader. — hence prh.
Tdbh. ശാൎദ്ധയും എരുതും കൂട്ടി TR. (see ശാ—).

സാൎദ്രം S. (സ). Moist.

സാൎദ്ധം S. together.

സാൎപ്പശിരസ്സു S. (സർപ്പം). The dragon's head,
a certain inauspicious time (astrol.).

സാർവ്വത്രികം S. (സൎവത്ര). Belonging to all
places. Bhg.

സാൎവ്വഭൌമൻ S. Universal monarch സാ'
നാം സഗരൻ KR. — സാ'മത്വം തന്നേ ഭാവി
ച്ചാൽ വന്നുകൂടാ Bhr. സാ'ത്വം ഉണ്ടാക്കി SitVij.
universal monarchy.

സാൎവ്വവേദ്യൻ S. Conversant with all the
Vēdas.

സാലം sālam S. (ശാല). 1. A wall സാലനിമ്നയാം
പരിഖ KR. 2. സാലവൃക്ഷം Shorea robusta
KR. = മരാമരം.

സാലഗ്രാമം S. a kind of ammonite found in
the river ഗണ്ഡിക, emblem of Višṇu; also
സാളഗ്രാമം ശിവലിംഗം പൂജിക്കുന്നതിന്നു
TR. സാളഗ്രാമോപലങ്ങൾ കൊണ്ടലങ്കൃതയാ
യ ചക്രനദി Bhg.

സാലാമിസ്രി Ar. thalab—misri, Salep of
Misr or Egypt, Orchis mascula.

സാലോക്യം S. (സലോക). Dwelling with a
God, a bliss (see സാമീപ്യം).

സാല്വ, see ശാ —, A shawl. ശീലത്തരങ്ങളിൽ
പ്രസിദ്ധിയുള്ള സാ. MC. തലയിൽ കെട്ടിയ
സാലും TR.

സാല്വം S. (better ശാ —) N. pr. A country, Bhg.

സാവകാശം S. (സ). Leisurely; opportunity.
സാവജ്ഞം (ജ്ഞാ) Bhr. disdainfully.

സാവധാനം S. (സ). 1. Circumspectly സാ.
പുറപ്പെട്ടു Nal., gen. സാ'ത്തോടു തേർനടത്തുക
KR. മൌൎയ്യനെ കാത്തുകൊണ്ടു സാ'ത്തോടിരു
ന്നു Mud. wary. 2. attention സാ'മനസ്സോടേ
കേൾക്ക. 3. quiet നമ്മുടെ ശരീരം സാ'ത്തോ
ടേ പാൎക്കേണ്ടതാകുന്നു TR. for പുല's sake keep
quiet. രാജ്യത്തു സാ. ആകയില്ല, നാട്ടിൽ സാ'
മായി നില്ക്ക, ഡീപ്പു ഇങ്കിരിയസ്സുമായി സാ. ആ
ക്കി TR. peace. — adj. സാവധാനൻ deliberate.

സാവധാനത S. id., സാ. വേണം സംഗരം ഉ
ണ്ടായ്വരും PT. be on your guard. — സാ'ത്വം

[ 1077 ]
കൂടാത PT. unwary. സേവകജനത്തിന്റെ
ദുഃഖത്തെ കളവാനായി സാ'ത്വം തന്നേ ഭൂ
ഷണം മഹാത്മനാം VilvP. care.

സാവധാരണം (കണ്ടുനിന്നാർ KR.) attentively.

സാവനം sāvanam S. (സു). A month of 30
days, യുഗതിഥിയും യുഗസാവനവും Gan.

സാവശേഷത S. (സ). Leaving a remainder
എന്നുടെ ഭാഗ്യങ്ങൾക്കു സാ. ചെറ്റുമില്ല Nal.

സാവിത്രി S. (സവിതാ). The verse Gāyatri.

സാവേശം S. (സ). Absorbed സാ. ചിന്തിച്ചു
Mud.

സാശൻ longing PT.

സാഷ്ടാംഗം and സാഷ്ടാംഗനമസ്കാരം prostra—
tion with 8 members.

സാഹചൎയ്യം ചെയ്ക KR. To assist at a sacrifice.

സാഹത്ത് Ar. sā'at, Hour, Mpl.

സാഹസം sāhasam S. (സഹസ്സ്). 1. Vio—
lence, rashness. പ്രഥമസാ. misdemeanour, മ
ദ്ധ്യമ, ഉത്തമസാ., പിടിച്ചുപറി മുതലായ സാ.
VyM. felony, heinous crime. നീ ഓടിപ്പോന്ന
ത എത്രയും സാ. PT. offence. ദ്യൂതസാ. ത്യജി
ക്കേണം Nal. സാ. വേണ്ട no force to be used!
എന്തിതെൻ പൈതലേ നിന്നുടെ സാ. CG.
pranks. 2. resoluteness സാ. നിമിത്തം പ്ര
സാദിച്ചു Arb. കാണേണം എന്നുള്ള സാ. ഉണ്ടെ
ങ്കിൽ CG. ardour. സാ. എന്നരുൾ ചെയ്തു വി
രിഞ്ചനും Bhg. bravo!

സാഹസക്കാരൻ violent, hasty, resolute, la—
borious.

സാഹസഹാരികൾ Mud. rash persons.

abstr. N. സാഹസത്വം rashness, ഒന്നിനും സാ.
നന്നല്ല Sk.

സാഹപ്പെടുക to exert oneself, try & ven—
ture all പലവിധം സാ'ടും Bhg. (in battle).

സാഹസി violent, rash സാ. കൾ സാക്ഷിക്ക
രുതു VyM.

സാഹസ്രം S. (സഹസ്ര). A body of 1000.

സാഹായ്യം S (സഹായം). Assistance ഞങ്ങൾ
കൂട സാ. ചെയ്യാം KR. സാ. ഒക്കയും ചെയ്യുന്ന
തുണ്ടു ഞാൻ Bhg.

സാഹിത്യം S. (സഹിത). 1. Society. സാഹിത്യ
കേളിക്കിന്നാധിക്യം CG. it's time for hearing.

2. joining words in rhythm & metre, സംഗീത
സാഹിത്യസാമുദ്രികാദിയും Nal.

സാള loc. = താളം, f. i. സാളവരുമ്പോൾ prov.

സാളഗ്രാമം, see under സാല.

സിംഹം simham S. (East African: simba).
1. Lion, Tdbh. ചിങ്ങം 360., സിങ്ങത്താൻ V1.
നാമശാലിയാം സിംഹത്താൻ PT., f. സിംഹി,
സിംഹിക Sk. 2. royal, pre—eminent.

സിംഹനാദം a lion's roar, war—cry.

സിംഹപ്പല്ലു a tusk, long tooth V1.

സിംഹമുഖം N. pr. a കോട്ടപ്പടി of Kōlatiri.

സിംഹയാന f. riding on a lion (Durga); സിം
ഹശാമി, സിംഹസ്കന്ധൻ KR. id. m.

സിംഹളം (ചിങ്ങളം, 360. Pāli സീഹളം, T.
ൟഴം 121). Ceylon സിംഹളർ, സിങ്കളർ
the Singalese.

സിംഹാസനം a throne ദിവ്യസി. പുക്കു Bhr.
സി'സ്ഥൻ KR. സി'രോഹണകാലം TrP.

സിക്ത siγaδa S. Sand; സിക്തിലം = മണപ്പുറം.

സിക്ക P. sikkah A coin. സിക്കഉറുപ്പിക a
current Rupee.

സിക്തം siktam S. (p. p. of സിച്). Sprinkled
നൈകൊണ്ടു സി'മായുളെളാരു തീ CG.

സിക്ഥം S. wax.

സിതം siδam S. White.

സിത white sugar സി. ചേൎത്തു (with പഞ്ച
സാര) Nid. എല്ലാ സിതകളും GP. ഫലമധു
സിതാദിയും Mud. (to a parrot).

സിതശ്രൂകം S. barley.

സിദ്ധം siddham S. (part. pass. of സിധ് =
സാധ്) 1. Achieved, effected കേൾക്കുന്നോൎക്കു
മുക്തി സി. Bhg. അപ്രകാരം തന്നെ സി. ആ
ക്കി PT. സുഹൃല്ലാഭതന്ത്രം സി. സമസ്തം PT.
ends herewith. 2. determined സൎവിവശാസ്ത്ര
ത്തിലും സി. Si Pu. എന്നു ശാസ്ത്രസി. PP. deci–
sion. സി. വരുത്തുക to prove. 3. approved.
എന്നു സി. it is acknowledged. നീചത്വം മമ
ജാതിക്കുണ്ട് എന്നു സി'മല്ലോ Mud. ചൊല്ലി
യാൽ സി'മല്ലായ്കയല്ലീ എന്നു സംശയിച്ചു Bhr.
ഏതുമേ സി'മല്ലാഞ്ഞു Bhr. credited, believed.

സിദ്ധക്ഷേത്രം (3) a celebrated temple. Brhmd.

[ 1078 ]
സിദ്ധദീപിക (1) N. pr. a Vedantieal treatise
SidD.

സിദ്ധൻ (1) accomplished, perfected, one
having attained his purposes. കൊടുത്തു
സി'നായാൻ KR. happy. സി'നല്ലാത ബാ
ലൻ എത്രതാൻ പിഴക്കിലും അമ്മ ക്ഷമിക്കും
KR. a minor, not responsible — (2) firm,
inspired, V1. — (3) deified being or demi—
god; (see സാദ്ധ്യൻ).

സിദ്ധയോഗി AR. an accomplished ascetic.

സിദ്ധരൂപം (1. 2) a Sanscrit grammar.

സിദ്ധാന്തം 1. Established truth, system
വേദാന്തസി. എല്ലാം അറിഞ്ഞവൻ Nal.; സൂൎയ്യ
സി. a solar system, laid down in Bhāskara's
സിദ്ധാന്തശിരോമണി; a whole plan തന്നുടെ
സി. എല്ലാം അരുൾചെയ്തു AR. aim. ഇതിന്റെ
സി. പറയുന്നു (huntg.) explain. ചില സി.പി
ടിച്ചു ഏറ്റങ്ങൾ ചെയ്യുന്നു, ഓരോരോ സി'ത്തി
ന്നു ആയുധക്കാരെ പിടിച്ചുകെട്ടി TR. on differ—
ent pretexts, with some ulterior views. 2. firm
conviction, persistency. സി. വിടാത്ത head
strong V2. സി'ത്തോടേ മുട്ടിച്ചു TR. insisted on.
3. (mod.) deep grudge അവർ തമ്പുരാനുമായി
സി'മായി Ti. അധികാരിയും N. നും തമ്മിൽ
സി. ഉണ്ടു, ഞാനുമായുള്ള സി. നിമിത്തം MR.
spite against me. സി'ങ്ങൾ പറക TR. insinu—
ations, calumnies. — vu. ചിത്താന്തം & — ാന്തരം.

സിദ്ധാന്തി 1. an astronomer. 2. positive,
firmly resolved. 3. obstinate, bearing
grudge V2.

denV. സിദ്ധാന്തിക്ക 1. to be determined,
urgent. 2. to grudge, hate. അവൻ രാ
ജാവുമായി സി'ച്ചു ഇടഞ്ഞു പോയി Ti.
quarrelled, vu.

സിദ്ധാൎത്ഥം successful.

സിദ്ധി 1. Accomplishment ഐഹികപാര
ത്രികസി. ഉണ്ടാം VilvP. തന്നുടെ സി. കാലം
വരുവോളം GnP. bliss, death. സി. പ്പെട്ടു
Mud., സി. കൂടി Arb. died. സി.പൂകിക്ക PT.
to kill. കാൎയ്യസി. prosperity, success. രണ
ത്തിൽ സി. ഉണ്ടെന്നുരത്തു കൂടാ KR. victory.
2. obtaining. വിശ്വാസസിദ്ധയേ AR. in order

to be believed. സി. ത്രയം KR. the three per—
fections. തങ്ങളെ പോന്നു വന്ന യോഗസിദ്ധി
കൾ Bhg. = അഷ്ടൈശ്വൎയ്യങ്ങൾ;അഷ്ടാദശസി.
കൾ of Yōgis, but 8 are chief. Bhg. (അണിമ,
മഹിമ, ലഘിമ, ഗരിമ, ഗുണപ്രാകാശ്യം, ൟ
ശിത്വം, വശിത്വം, പ്രാപ്തി). 3. = സിദ്ധാന്തം
2 conviction സ്വായത്തസി. സചിവായത്തസി.
യെന്നും നായകന്മാരെന്നുമുഭയായത്തസി. യെ
ന്നും PT3. (Mud 5. സ്വായസി.) ആയത്തം 84.

denV. സിദ്ധിക്ക = സാധിക്ക 1. v. a. to ac—
complish, കാമ്യാൎത്ഥങ്ങളെ സൎവ്വരും സി'ക്കു
ന്നു Bhg. to obtain. ഭൂപാലനെ സി'ച്ചാൾ,
മോക്ഷത്തെ സി. Bhr. to gain; to effect,
find in math. = വരുത്തുക. 2. v. n. to be
obtained, to result കേൾക്കുന്നവർക്കു സമൃദ്ധി
സി'ക്കും Nal. അവനു നരകം സി'ച്ചു Arb.
സ്ഥലം എനിക്കു സി'ച്ചു MR. അവനു കാൎയ്യം
സി'ക്കും VyM. he will gain the suit. വാദ
ത്തിന്നു ബലം സി. the plea gains strength.
ഈ അപേക്ഷ വ്യവഹാരത്താൽ സി'ക്കുന്നതു
MR. is fulfilled.

CV. സിദ്ധിപ്പിക്ക to make to obtain. മുക്തിയെ
സി'ച്ചു KR. granted.

സിദ്ധൌഷധം (3) an approved medicine സു
ഖമേറും സി'ങ്ങൾ KR. സി. കൊണ്ടു രക്ഷിച്ചു
AR. സി. പ്രയോഗിക്ക Nid. = കൈകണ്ട മ
രുന്നു.

സിധ്മം sidhmam S. Scab, leprosy.

സിനീവാലി S. The real day of new moon.

സിന്ദൂരം sind/?/ūram 1. Red lead, vermilion.
ചീനസി. minium. 2. any mineral prepar—
ation; സിന്ദൂരിക്ക to make such. — സിന്ദൂര
പ്പൊടി powder for painting the forehead. ഒരു
സി. വിഷമിശ്രമായികൊണ്ടു വന്നു Mud.

സിന്ധു sindhu S. (സ്യന്ദ?) 1. The Indus,
Sindh, സി. വാരം a Sindh horse. 2. the
ocean, ജ്ഞാനദയാസിന്ധു fig. 3. a river f.
വിസ്തൃതയായ സി. KR.

സിന്ധുരം S. an elephant സിന്ധുരവരനിരപന്തി KR.

സിപ്പായി, സിഫാസി, see ശി —.

സിബന്തി P. sih—bandī, A militia man, peon.
സി. ക്കണക്കു TR.

[ 1079 ]
സിര sira S. A tubular vessel, artery, nerve,
tendon സന്ധിസിരാരോഗം Nid. ൪൦ മുളം ഉള്ള
സിരയാൽ അംഗം എങ്ങും ബദ്ധനായി VCh.
navel—string.

സിൎക്ക P. sirkā & ചുറുക്ക vu. 374, Vinegar.

സിലീന്ധ്രം & സിളീ —, see ശിലീന്ധ്രം. A
mushroom.

സിലുവ Syr. ṣlībo, A cross. കൊടിയും സി.
യും എടുക്ക Nasr. (for processions).

സിസൃക്ഷ S. (des. of സൃജ്). Desire to create.

സിഹ്ലം S. Incense, കുന്തുരുക്കം.

സീത sīδa S. 1. A furrow ചാൽ. 2. N. pr. Sīta
KR. സീതാവിജയം N. pr. a poem SitVij.

സീത്യം S. ploughed; corn.

സീൽകാരം = ശൂൽകാരം shivering.

സീമ sīma & സീമാവു (S. സീമൻ fr. സിവ്
to sew). 1. Limit, border. സീമാലേഖ്യം VyM.
a document about the boundaries. സീമയറ്റുള്ള
രാജ്യം പാലിച്ചു KR. സീമയില്ലാത്ത സുഖം vu.
സീമാവിഹീനമാം സൌന്ദൎയ്യം Nal. unbound—
ed. സീമയില്ലാത്തവൻ immoderate, immodest.
2. margin = അരുകു, f. i. പൎയ്യങ്കസീമനി ഇരു
ത്തി Mud. near his bed. 3. land സൎക്കാർ
ശീമയിൽ അതിക്രമം കാണിക്കുന്നു TR. Compan—
y's territory, (see ശീമ).

സീമന്തം S. 1. parting the hair on the head.
പൂമരങ്ങൾക്കു നീസീ. KR. a crown or first
of trees. 2. a ceremony in the 4th month
of the first pregnancy KU. സീ'പുംസവനാ
ദി ക്രിയകൾ AR., therefore: ഏറക്കാലമായി
മൃതിപ്പെട്ടു പോയിരിക്കുന്ന ഒരു സീമന്തപു
ത്രൻ ജീവനോടു കൂടി വന്നു — — പെറ്റ മാ
താവിന്നു അറിവു കൂട്ടിയാൽ (epist.) = കടി
ഞ്ഞൂൽ the first—born.

സീമന്തിനി S. a fine woman സീ'നീമണേ Nal.

സീയോതി (loc). Young ferns used as orna—
ments (ശ്രീ?, C. സീ fresh, sweet?).

സീരം sīram S. A plough സീത സീരാഗ്രലബ്ധ
യായി Bhg. സീ. കൊണ്ടൂന്നി വലിച്ചു തുടങ്ങി
മന്ദിരത്തേ CG. said of Balarāma, called സീര
പാണി, or സീരി.

സീവനം S. (സിവ്). Sewing = സ്യൂതി.

സീവിൽ E. civil സീ. വ്യവഹാരം, സീ. വ്യവ
ഹരിക്ക MR. സീ. കോടതി vu.

സീസം sīsam S. Lead, ൦രംയം 119.; vu. സീ.
പിടിച്ചവൻ, സീസക്കാരൻ a blockhead.

സു su S. (G, 'ey, fr. വസു). Well, good; very
(opp. ദുർ).

സുകരം S. easy, practicable.

സുകൎമ്മാവു S. one doing സുകൎമ്മം,(=
സൽകൎമ്മം).

സുകുമാരൻ S. a nice youngster, Mud., സു — രി f.

സുകൃതം S. 1. A good action സു. ചെയ്തു
മേലേപെട്ടു പോയവർ GnP. 2. merit ജനിച്ചന്നു
തുടങ്ങി ഉണ്ടായ സു. നശിക്കും VyM. സു. ഒടുങ്ങി
AR. 3. luck ഇന്നു സു. നശിച്ചിതു മാമകം AR.
(the result of പുണ്യം). സു. ഉണ്ടാകാതേ രോ
ഗാദ്യലോസരങ്ങൾ വരും vu. അവനുടെ സു.
എളുതല്ല Nal. he is very fortunate. 4. it is
advisable പട ഏറ്റു കൊൾക സു. ChVr. = നല്ലു.

സുകൃതി S. 1. = സുകൃതം. 2. = സുകൃതൻ
virtuous & fortunate; fem. സുകൃതിനി
CC. a happy woman, "doing well".

സുകേശി S. fine—haired; f. — നി.

സുഖം S. 1. Happiness, പുത്രനുണ്ടാകുമ്പോ
ഴുളെളാരു സു. പോലേ Bhg. (the highest joy).
2. pleasure മനസ്സിന്നു വളരേ സു. ആകയും
ചെയ്തു TR. was very gratifying. അതു സു.
ഏറും Bhr. is more pleasant. 3. health, ease,
comfort സുഖമല്ലീ ചൊല്വിൻ Bhr. വായും കയ്യും
സു. ഭവാൻ TP. washed after meal. സുഖമാ
യിരിക്ക to be well. 4. adv. happily, at ease
വാഴ്ക സു KR., also സുഖേന;ഞായം
സൊകം പറഞ്ഞു TP.

സുഖകരം S. affording pleasure.

സുഖകഷ്ടങ്ങൾ = ഗുണദോഷം news നമ്മുടെ
സു. എഴുതി, ഇവിടത്തേ സു TR.

സുഖക്കേടു unhappiness, uneasiness, illness,
trouble.

സുഖഗതി a happy exit.

സുഖതരം S. (Comp.) most pleasantly സു.
രമിക്കാം VetC.

സുഖദം S. giving pleasure. സു. നമ്മുടെ കാൎയ്യം
CrArj. prospers.

സുഖദുഃഖം S. pleasure and pain.

[ 1080 ]
സുഖഭോഗം enjoying pleasure or comfort. സു
ഖഭോഗി m.

സുഖമയം S. full of happiness.

സുഖമേ adv. (4) happily സു. വസിക്ക Bhr.
സു. ഇരിക്കുന്നു TR. comfortably.

സുഖവിരോധം interruption of ease. നാട്ടിൽ
സു. TR. breach of peace.

സുഖവൃത്തി state of ease.

സുഖശരീരി of good constitution, അവൾ സു.

സുഖസന്തോഷാതിശയങ്ങൾക്ക് എഴുതി TR.
about your health (hon.).

സുഖസ്വരൂപം S. full of pleasure.

സുഖാപഹം S. fatal to comfort, സംഗമം സു. SiPu.

സുഖി S. happy, easy. സ്ത്രീ —, ഭോജന —, നി
ദ്രാസുഖി VetC. delighting in women etc.

denV. സുഖിക്ക to be well, happy; to enjoy
one's self.

CV. ഇരുത്തി സുഖിപ്പിച്ചു PT. യമൻ സ്വ
ൎണ്ണാലയേ സുഖിപ്പിക്കുന്നു UR.

സുഖിയൻ 1. happy, ശ്രീമാൻ സുഖിയൻ prov.
= സുഖി, സുഖിതൻ. 2. a sweetmeat.

സുഖേന Instr. (= 4.), സു. ഇരുത്തി Bhg. com—
fortably.

സുഖോദയം S. causing pleasure. Bhg.

(സു): സുഗതവാക്യം a proverb.

സുഗതി S. 1. good progress. മതിസു. VetC.
cleverness. 2. nicely walking f. സു.യുടെ
വചനം VetC.

സുഗന്ധം S. fragrance; fragrant (also സുഗ
ന്ധി, — ധിതം). സുഗന്ധവൎഗ്ഗം spices.

സുഗമം S. accessible, easy.

സുഗാത്രം of fine form.

സുഗോത്രം of good race.

സുഗ്രഹൻ, f. i. ഭൂപാലന്മാർ ഒട്ടും സ്'ന്മാരല്ല PT1.
not easily dealt with or fathomed.

സുഗ്രീവൻ S. with a fine neck, N. pr.

സുചരിത്ര f. well behaved; സു.൦ a fine histo—
ry, Bhg.

സുചേലം S. silk cloth. ChS.

സുജനം S. good, virtuous. തവസുജന്മത CC.
thy nobility.

സുതൻ suδaǹ S. (p. p. of സു). Born; a son.

സുത a daughter; esp. in horoscopes രാമന്റെ
സു. മന്നൻ etc. — സുതി, f. സുതിനി having a
child.

(സു): സുതരാം S. better, adv. easily.

സുത്രാമൻ S. (ത്രാ) Indra, സ്'മാദികൾ AR.
the Gods.

സുദതി S. having fine teeth f. VetC. (KR. Sīta).

സുദന്താദി Rh. Melilotus Ind. (?)

സുദൎശനം S. good looking; clearness സു'വും
വന്നു പേടിച്ചു മണ്ടി ഇരിട്ടശേഷം SG.

സുദാമൻ S. a cloud.

സുദിനം S. a fine day.

സുദുൎല്ലഭം S. almost unattainable, most rare.

സുദുഷ്കരം S. most difficult KR.

സുധ S. 1. nectar. സുധാകരൻ, സുധാംശു the
moon. 2. a mortar KR.

സുധൎമ്മ S. the council of the Gods സു. യിൽ
വാഴുന്ന മൎത്യനു മൃത്യുഭയാധികൾ ഇല്ല Bhg.

സുധീ S. intelligent, a teacher.

സുനിശ്ചിതം S. most certainly.

സുനിദ്ര sound sleep.

സുനീതി good manners.

സുന്ദരം S. handsome ചാരുസു'നായ ചന്ദ്രൻ
Nal. സുന്ദരസുന്ദരമുഖം KR.; സുന്ദരി f. also
സുന്ദരാംഗി.

സുന്നത്ത് Ar. sunnat, Observance, tradi—
tion; circumcision. സു. കല്യാണം.

സുന്നാമക്കി Ar. sunā (from Mecca), Cassia—
senna.

സുന്നി Ar. sunnī, an orthodox Muhammedan
സുൽത്താന്റെ ഒന്നിച്ചു നല്ല സു. യായ യജ
മാനന്മാർ Ti.

(സു): സുപാത്രം S. a fit or worthy person.

സുപുത്രൻ S. a good son.

സുപ് sup S. abbreviation of സുബന്തം chap—
ter of noun. സുപ്തിങന്താദി സൂത്രങ്ങൾ Bhr 1.
rules about Nouns & Verbs (gramm.)

സുപ്തം suptam S. (part. pass. of സ്വപ്).
Slept, sleeping സു'നായുള്ള CG. സുപ്തജനാവ
ബോധൻ AR. the sun. സു. ചെയ്തു Sk. slept.

സുപ്തി S. sleep സു. തുടങ്ങിനാൻ ChVr. slept.
അവനു സു. ഭവിക്ക KR. may he sleep or
die! സുപ്ത്യസ്ത്രശക്ത്യാസുപ്തരായ്വീണു Bhr.

[ 1081 ]
(സു): സുപ്രകാശം S. intense light, കനത്ത സു.
പോൽ അഖിലവും നിറഞ്ഞ ജ്ഞാനം SidD.

സുപ്രതീകൻ of fine face സു'ന്മാരായ ഭൃത്യർ
VCh., ശിഥിലമായ്വരും സു'ൻ എങ്കിലും VCh.
N. pr. the elephant of the NE. quarter.

സുപ്രധാനൻ most influential. അപ്രധാനൻ
സു'നായ്വരും, സു'ത്വം PT1.

സുപ്രയുക്തം well managed.

സുപ്രലാപം elegant conversation, eloquence.

സുപ്രസന്നൻ most gracious സേവിക്കുന്നവൎക്കു
സു'നാം ദേവൻ Si Pu. സുപ്രസന്നാത്മാ ഗ
മിച്ചു Nal. highly pleased. — വിപ്രരെ ഭുജി
പ്പിച്ചു സുപ്രസാദം വരുത്തി Si Pu.

സുപ്രാപ്യം easily obtained.

സുബേദാർ P. ṣūbah—dār "Holding a pro—
vince"; a governor, captain കാവൽ ഇരിക്കു
ന്നസു. TR.

സുബൈ Ar. ṣubaḥ, Dawn; the morning
prayer, സു.ക്കു = രാവിലേ.

(സു) സുബോധം S. perfect consciousness, sober—
ness, clear head സു'വും കൎമ്മവശാൽ ത്യജിച്ചി
തോ Nal. സു. കെട്ടു delirious.

സുബ്രഹ്മണ്യൻ S. the God of war, hence N. pr.
സുബ്ബരായൻ, സുബ്ബു, ശുപ്പു, (ചുപ്രൻ,തുപ്രൻ
Palg. vu) etc. — സുബ്രഹ്മണ്യപുരി the
famous hill—temple KM.

സുഭഗം S. fortunate, amiable. സുഭഗ a be—
loved wife. — എന്നോളം സുഭഗത ഇല്ല മ
റെറാരുത്തിക്കു CC. happiness.

സുഭദ്രം S. propitious.

സുഭാഷിതം S. well spoken. ഇത്ഥം അഗസ്ത്യ സു.
കേട്ടു SitVij. advice. ചൊല്ലുവൻ നല്ല സു.
വിവേകരത്നം ViR. doctrine. യോഗീശ്വര
ന്മാർ തങ്ങളിൽ സു'ങ്ങളെ പിശകുന്നു KU.
നിന്നോടുണ്ടോ വല്ല സു. KR. can one speak
with thee?. — a witty word V2.

സുഭിക്ഷം S. plenty, comfort. സുഭിക്ഷദം ദേശം
AR. cheap, rich.

സുഭ്രു S. having fine brows CG.

സുമം S. a flower (സു = സവനം), കുസുമം.

സുമംഗലം S. most auspicious.

സുമതി S. 1. kindness. 2. well disposed സു.
കൾ ഇണങ്ങും കുമതികൾ പിണങ്ങും ChVr.

സുമദ്ധ്യമ S. having a fine waist. f. Nal.

സുമനം handsome; സുമനസ്സുകൾ Gods (angels
PP.)

സുമാനുഷൻ S. a noble man. Nal.

സുമാറു P. šumār, Calculation, estimate; about,
average സു. ൧൦൦൦ ഉറുപ്പിക, സുമാറായിട്ട് ഒരു
കണക്ക എഴുതി TR. & സു. കണക്കു vu. a
rough guess = കണ്മതിപ്പു.

(സു) സുമിതി S. exact knowledge സുമിത്യാദി Nal.

സുമിത്ര S. a wife of Dašaratha, Laxmaṇa's
mother AR.

സുമുഖൻ S. handsome, pleasant സു'നായി നട
ക്ക opp. കപിതൻ KR. — f. സുമുഖി. — രക്ത
പ്രസാദമുള്ള സുമുഖത VetC. a face light—
ed up.

സുമുഹൂൎത്തം S. auspicious time. Bhg.

സുമൃഷ്ടം S. exquisitely സു'മായി ഭുജിച്ചു, സു'
മായന്നം കൊടുത്തു KR.

സുംഭൻ, see ശുംഭൻ CG.

സുയോധനൻ Bhr. the original name of Dur—
yōdhana.

സുര sura S. (സ്വർ, G. selas). Spirituous liquor,
wine സുരാപാനം.

സുരൻ heavenly, God. സുരകുലം,— ഗണം Gods.
സുരലോകം വാണിരിപ്പാറാക്കുവാൻ KR. kill.
— സുരപതി, സുരേശൻ Indra.— സുരേശത്വം
the rule over the Gods, desired by ascetics
etc. Nal. — സുരേശലോകം CC. heaven.
സുരാസുരന്മാരാലും കൊല്ലപ്പെടാ Tantr. —
സുരവാഹിനി the milky way AR. സു'നീ
പതി Siva. etc.

(സു) സുരംഗം, see സുരുംഗ.

സുരതം S. playful; copulation ദൎപ്പണങ്ങളാൽ
ചമെച്ചിരിക്കുന്ന സുരതമന്ദിരം KR. വദന
സു. ചെയ്യിക്ക Bhg. സുരതരസമാടി VetC.

സുരഭി S. 1. fragrant; a perfume; fragrancy
അഗരുചന്ദനാദി സു. കാഷ്ഠത്താൽ ചിത ച
മെച്ചു KR. 2. charming cry. സു. ഉര ചെയ്താൾ
Bhg. (N. pr. a cow) — സുരഭിതം perfumed.

സുരസം S. well flavoured.

സുരാപാനം S. (സുര). Drinking spirits. Bhr.
സുരാലയം = സുരലോകം; സുരാരി = അസുരൻ.

[ 1082 ]
സുരുംഗ S. (Gr. syringe, if not തുരക്ക). A
mine സു. യും തീൎത്തു Mud., ചുരുങ്കം V1.

സുരൂപൻ & പി S. (സു). Handsome; f. സു
രൂപി & — പിണി Bhg.

സുരേശൻ S., see സുര.

സുൎമ്മ P. surma, Collyrium കണ്മഷി.

സുലഭം S. (സു). Easy to be got, feasible.

സുലളിതം charming. — സുലക്ഷണം comely.

സുലോചനം S. spectacles.

സുൽത്താൻ Ar. sulṭān, King സു. പക്കീറാ
യാലും prov.

സുവ (?) The capstan of a ship.

(സു): സുവദന S. f. handsome. ChVr. (Voc.
സു'നേ).

സുവൎണ്ണം S. of good caste or colour, gold
സു'സ്തേയി AR.

സുവഹം S. patient; easy to be borne.

സുവാൎത്ത S. good news പറയുന്നു സു. കൾ Genov.

സുവിനീതം S. well trained, very modest.

സുവിശേഷം S. the Gospel V1.; സു'കൻ an
Evangelist.

സുവ്രതൻ S. strictly virtuous. f. സുവ്രതകൾ
Bhr.; also സുവ്രതികൾ m. pl. keeping vows.

സുശാസിതം well govern—
ed; സുശാസ്യം governable.

സുശീലൻ S. good—natured, തന്റെ സുശീലയാ
കുന്ന ഹോമധേനുവെ വിളിച്ചു KU.

സുശ്ലിഷ്ടം S. well connected, as a plan പ്ര
യോഗം Mud.

സുശ്രീമാൻ S. glorious, beautiful. Brhmd.

സുഷമം S. All equal; അളകസുഷമ AR., ത
നുസുഷമത Nal. beauty.

സുഷിരം S. (ശൂഷ്) The hole of a snake, ant,
etc. PT.; ദന്തസു. a. med.

സുഷീമം S. (ശീ). Cold, pleasant.

സുഷുപ്തൻ S. (സുപ്ത) fast asleep. സുഷുപ്തി,
— പ്ത്യവസ്ഥ profound sleep, insensibility
KeiN. സുഷുപ്തിയിങ്കലേ ദേഹത്തിന്നു കാര
ണദേഹം എന്നു പേർ AdwS.

സുഷുമ്ണ S. an artery. സു. ാദികൾ V1. the
veins, arteries.

സുഷ്ഠു S. (സ്ഥാ) excellent, very well അവനു

സു. വായുള്ളതിരിക്കയില്ല KR. — സുഷ്ഠുത്വം
excellence. സൌഖ്യ സു. അവൾക്കേറും VetC.

സുസന്നദ്ധൻ S. quite ready സു'ന്മാരായ പട
യാളികൾ KR.

സുസഹം easily borne.

സുസേവിതൻ well served.

സുസ്ഥം S. healthy, happy. — സുസ്ഥത weal.

സുസ്ഥലം a good place ഈ സ്ഥലം നിങ്ങൾക്കി
രിപ്പാൻ സു. KR. [ചിത്തം KR.

സുസ്ഥിതം S. settled, അവങ്കൽ സു. ഇവൾ

സുസ്ഥിരം S. lasting ഹരീപദം സു. AR.

സുസ്വപ്നം S. a good dream.

സുഹിതം S. fit, proper, satisfied.

സുഹൃൽ S. friend, സുഹൃത്തോടു ചോദിച്ചു PT1.

സുഹൃദറുകുല Mud 7. സുഹൃന്മരണം Mud 8.;
pl. സുഹൃത്തുക്കൾ; സുഹൃൽഭേദം separation
of friends. സുഹൃല്ലാഭം PT. gaining friends
(2nd Tantra).

സുഹൃദയൻ S. good—hearted.

സൂകരം sūγaram S. (L. sus). A hog, pig സ്വ
കാൎയ്യം തിന്നാൽ സൂ. prov.

സൂകരാൎദ്ധം = ½ വെള്ളിപ്പണം (loc). കണ്ണിക്ക
ടുത്ത തല പൊട്ടി വന്നാൽ എണ്ണിക്കൊടു ക്ക
കുഴി ഒന്നിന്നു സൂ. (Chir.).

സൂക്തി S. (സു). Kind or fine speech സൂ. സം
ഭാവനം ചെയ്തു പോയി Si Pu. took farewell.
സൂ. വാക്യങ്ങൾകൊണ്ടു സ്തുതിക്ക Bhg. സൂ. ബ
ന്ധങ്ങൾ Nal. — സൂക്തം S. id. Bhr.

സൂക്ഷം sūkšam Tdbh. (സൂക്ഷ്മം). 1. Minute;
exact, accurate വൎത്തമാനങ്ങളുടെ സൂ. അറി
ഞ്ഞു, സൂ. പോലേ അറിക, വന്നതിന്റെ സൂ.
അറിഞ്ഞു (by secret intelligence). സൂ'മായി
കേട്ട വൎത്തമാനം TR. സൂ'യുക്തിvu. = ബുദ്ധി
കൂൎമ്മത. 2. subtle സൂ. അന്തരാത്മകം VCh.
God indwelling (not grossly). 3. care.

denV. സൂക്ഷിക്ക 1. To look attentively,
minutely അവളെ സൂ'ച്ചു കണ്ടു Nal. പിന്നെയും
പിന്നെയും സൂ'ച്ച നേരത്തു Mud. to gaze, exa—
mine. സൂ'ച്ചു നോക്കി. 2. to watch, beware
വളരേ നാം സൂ'ച്ചിരിക്കേണം Mud. cautious.
സൂ'ച്ചു കൊൾക CG.എന്റെ കൊത്തു സൂ'ച്ചോ
prov. നന്ദനനെ സൂ. CG. to watch over. 3. to

[ 1083 ]
take care of, keep, lay up പാൽ സൂ'ച്ചു വെച്ചാ
യല്ലീ CG. നിധി സൂ., കോപ്പുകളെ പുരയിൽ സൂ
TR. ആനയെ കെട്ടി സൂ'ക്കാതേ MR. tied, but
not carefully enough.

CV. സഭയിൽ വെച്ചു സൂക്ഷിപ്പിക്കേണം
VyM. have it deposited, secure.

സൂക്ഷ്മം S. (സൂചി ?). 1. Minute, subtle, fine.
ഒട്ടു പോൾ നോക്കിനാർ സൂ'മായി CG. eyed.
(പ്രയോഗം) സൂ. എന്നാകിലും പറ്റുകയില്ല Mud.
crafty. അവസ്ഥയുടെ സൂക്ഷമസ്ഥിതി അറിവാൻ
MR. (opp. സ്ഥൂലം). 2. exactness, precise.
അതിന്റെ സൂ. the bottom of the matter.
കുടയുടെ സൂ. പിടിച്ചു Ti. aimed at the prince's
umbrella. ഏതി പ്രകാരം എന്നു സൂ.വരുത്തി
MR. ascertained. 3. (mod.) care, attention
സൂ'മായി നോക്കി jud. — സൂക്ഷ്മക്കുറവു MR.,
— ക്കേടു carelessness.

സൂക്ഷ്മത S. minuteness, accuracy. (സൂ. പോ
രായ്കിൽ Gan. in fractions).

സൂക്ഷ്മദൃഷ്ടി sharp—sightedness.

സൂക്ഷ്മബുദ്ധി sagacity, refined mind.

സൂക്ഷ്മദേഹം a subtile body, (imagined as
middle between സ്ഥൂല — & കാരണദേഹം).

സൂചകം sūǰaγam S. Pointing out, hinting
at. സമ്പൽ സൂ'മായ നിമിത്തം CG. promising
omen. സൂചകവാക്കു V1. satirical, witty.

സൂചകൻ S. a spy, informer സൂ'ന്മാർ കേൾക്ക PT.

സൂചന S. intimating by signs, hinting. സൂ.ാ
ഗ്രന്ഥം = സൂത്രം a grammar, dictionary.
സൂ. യുള്ള keen, expert.

സൂചി S. (സിവ്, Tdbh. തൂശി). 1. A needle
കാതറ്റ സൂ. യും കൂട വരാ, സൂ. പോയ വഴിക്കേ
നൂലും പോകും prov. സൂ. മുനകൊണ്ടു കുത്തുവാ
നുള്ള നിലം കൊടുക്കുന്നില്ല Bhr. not yield an
inch. സൂ. ക്കുഴ a needle's eye. 2. an iron
style. അവൻ സാക്ഷിയല്ല സൂ. യത്രേ VyM. the
writer of a deed. 3. = കൊഴു അവകാശം loc.

സൂചിക്കാണം (in കുഴിക്കാണം) a fee of 3 pet.
സൂചിക്കാന്തം a loadstone.

സൂചിക്ക S. 1. to point out. ജനകനോടു നയ
ഹിതങ്ങൾ സൂചിച്ചു AR. hinted what to
do. വന്നെന്നു സൂ'ക്കുന്നു KR. signifies. വി

യൎപ്പും ക്ലേശം ഉണ്ടെന്നു സൂ'ന്നു Si Pu. shows
you are tired. 2. to mind ഞങ്ങളെ അ
വൻ സൂചിയാതേ വിഹരിച്ചു KR. care—
less about us. (part. സൂചിതം hinted, indi—
cated).

സൂചിപ്പിക്ക to point out, warn, commence to
show. വിദ്വേഷത്തെ സൂ'ച്ചു Mud. manifested
the beginning estrangement.

സൂതകം sūδγam S. (സുത). Birth; impurity
contracted by it. ഋതുസൂ. menstruation. ജന
നസൂ., മരണസൂ. (ക്ഷയസൂ.) = പുല q. v. സൂ.
ഉണ്ടായാൽ ഓതുകയില്ലല്ലീ CG. സൂ. കഴിക്ക to
remove the pollution (=സൂതികാശൌചം).

സൂതൻ sūδaǹ S. (സൂ; G. seyō, to incite, send).
1. A charioteer; also carpenter. 2. the son
of a Kšatriya from a Brahmani = ചാക്യാർ
a bard. സൂതമാഗധജനം KR. a commentator
of the Shastras.

സൂതി sūδi S. (=സവം). Birth, parturition സൂ
തിക്കു കാലം വന്നു KR. സൂതികാലം ആസന്ന
മായി CG. സൂതികൎമ്മവിദ്യ KN. midwifery.

സൂതിക S. (& സൂത) a woman lying—in. സൂതി
കാഗാരം Bhg. സൂ.ാഗൃഹം പുക്കു Kum K. =
ൟറ്റില്ലം the lying—in chamber. സൂതികാ
ശൌചം, see സൂതകം.

സൂത്യ sūtya S. Drinking Sōma; ablution.

സൂത്രം sūtram (സിവ് to sew). 1. Thread;
a string, waist—band V1. ഗോത്രവും സൂ'വും ഉള്ള
ബ്രാഹ്മണൻ KN. a full Brahman. 2. a math.
line രണ്ടിന്റെയും കിഴക്കേ പാൎശ്വം ഒരു സൂ'
ത്തിങ്കലേ വരുമാറു. Gan. സൂതാഗ്രം a point. 3. a
spring, contrivance. ജലസൂ. a pump. — fig. അ
തു ചെയ്യുന്നതിന്ന് ഏതെങ്കിലും സൂ. ഉണ്ടാക്കേ
ണം Arb. a scheme, artifice. 4. a rule, pre—
cept, axiom. സൂ'ങ്ങൾ വെല്ലുന്ന ബ്രാഹ്മണവേദി
കൾ, സൂത്രവൃത്തികൾ Bhr. grammarians. സൂ
ത്രത്തിൽ accurately.

സൂത്രക്കാരൻ (3) Mud. a carpenter; machinist,
contriver.

സൂത്രക്കൊടി Genov. a flag—staff.

സൂത്രക്കൊട്ട (3) a basket for catching crabs MC.

സൂത്രചക്രം (3) a water—wheel; compass.

സൂത്രധാരി (1) wearing the string. — (3) a

[ 1084 ]
machinist, puppet—master; fig. one who
uses others as puppets & pulls the string;
the real agent.

സൂത്രപ്പട്ടിക (3) a metal clasp, vu. ചൂത്രാട്ടി an
ornamental piece of wood over a folding
door.

സൂത്രപലക (1. 3) a bar, rail. [രൻ.

സൂത്രപ്പണി (3) machinery, contrivance; സൂ. ക്കാ

സൂത്രഭാഷ്യം (4) a work on grammar.

സൂദനൻ sūd/?/anaǹ S. Killing, destroying.

മധുസൂ. Višṇu. Bhg.

സൂദൻ S. a cook. സൂദശാസ്ത്രം cookery.

സൂനം sūnam S. (part. pass. of സു). Born;
budded = സുമം as തിലസൂനം CG.

സൂന S. 1. a daughter. 2. shambles.

സൂനു S. a son = സുതൻ Bhg.

സൂനൃതം sūn/?/δam S. (സു). An excellent song,
pleasant words yet true. സൂനൃതവാണി f., മാ
നിനി തന്നുടെ സൂ'വാക്കു CG.

സൂപം sūbam S. Soup, sauce സൂപാദി പദാ
ൎത്ഥങ്ങൾ നിവേദിച്ചു Bhg. (നിവേദ്യം 565).

സൂപദംശങ്ങളും (സു
ഉപ) വിളമ്പി സൂപവും
തേനും Si Pu.

സൂപകാരൻ S. a cook.

സൂപ്പി Ar. Yūsuf, Joseph N. pr.

സൂരി sūri S. (സ്വർ, L. sol). 1. The sun പൂര
ത്തിലായിതു സൂരിതാൻ ഇന്നലേ CG. 2. wise സൂ
രികൾ പറയുന്നു Bhg. ഭൂരികളായുള്ള സൂ. ൾ CG.

സൂൎത്തി Surat (S. സുരാഷ്ട്രം); also സൂറത്തി ഉ
റുപ്പിക TR. [hell. Bhg.

സൂൎമ്മി sūrmi S. An iron image. തപ്തസൂ a

സൂൎയ്യൻ‍ sūryaǹ S. (സൂരി) & സൂരിയൻ
KR. The sun. സൂൎയ്യകരങ്ങൾ ഇല്ല CC. no sun—
shine. സൂൎയ്യകാന്തം Bhg. a gem, crystal. cry. സൂ.
കാന്തി sunshine. സൂൎയ്യപുടം exposure to the
sun, of med. preparations. സൂൎയ്യപുത്രൻ Yama
(സൂൎയ്യത്മജാലയത്തിന്നയക്ക AR. to kill). സൂൎയ്യ
വംശം the solar race of kings. Bhg.

സൂൎയ്യക്കുത്തു No. a sort of headache (from 8 a.m.
till noon); Trav. കൊടിഞ്ഞിൽ കുത്തു 303,
different fr. സൂൎയ്യവാരം 2.

സൂൎയ്യഗ്രഹണം an eclipse of the sun.

സൂൎയ്യബിംബം the disk of the sun (ഉറുപ്പിക്കു l42).

സൂൎയ്യവാരം 1. Sunday സൂ'ത്തിന്നാൾ Genov.
2. a disease with pain from sunset to sun—
rise, a. med.

സൂൎയ്യാസ്തമയം sunset; സൂൎയ്യൊദയം sunrise.

സൃക്ക് sr̥k S. (സൃജ്). A creator, (in Cpds. വി
ശ്വസിക്കാം എനിക്കു Bhg.)

സൃക്കം, സൃക്വം S. the corner of the mouth.

‍സൃജിക്ക S. 1. to let flow. 2. to create പ്രാ
ണികുലത്തെ സൃജിച്ചു വളൎത്തു, സൎവ്വഥാ സൃ
ജിച്ചു കാത്തഴിച്ചു കളിപ്പവൻ Bhg. (= to
beget).

സൃണി s/?/ṇi S. (സൃ to flow, go). Elephants'
goad, as weapon. Ch Vr.

സൃണിക (or സൃണീക) saliva V1.

സൃതി S. going, away.

സൃതം (part.) flowing, dropped.

സൃമരം S. a young deer.

സൃഷ്ടം sr̥šṭam S. (part. pass, of സൃജ്) 1. Lot
out, abandoned. 2. created. Bhg.

സൃഷ്ടി S. creation. സൃഷ്ടികൎത്താവു the Creator,
സൃ. പാലനസംഹാരാദികൾക്കുടയതായി SiPu.
സൃ. സ്ഥിതിലയകാരണൻ VetC. creating,
preserving & destroying. ആശാദിസൎവ്വം
is ജീവസൃഷ്ടി, but ൟശ്വരസൃ. മുക്തികാര
ണം എല്ലാവൎക്കും KeiN 2.

denV. സൃഷ്ടിക്ക = സൃജിക്ക to create നിന്തിരു
വുള്ളത്താൽ ജഗത്തൊക്കയും സൃ'പ്പതു ഭവാൻ
PrC.

VN. സൃഷ്ടിപ്പു creation (Christ.).

CV. സൃഷ്ടിപ്പിക്ക to cause to create ധാതാവു ത
ന്നെക്കൊണ്ടു കേവലം സൃ'ച്ചാൻ (Višṇu). ലോ
കത്തിൽ പ്രജകളെ സൃ'ച്ചരുളിനാൻ Bhg. അ
വനെക്കൊണ്ടൊക്കവേ സൃഷ്ടിപ്പിച്ചാൻ Bhr.

സെവീൽ Ar. sabīl, Way സെ. പുക്കു (Mpl. song.)

സെഷൻ E. session (& ശെഷൻകോടത്തി) MR.

സേകം, സേചനം S. (സിച്). Sprinkling.
ദ്വിരദവരരുധിരതരസേകശോണാഭയാ Mud.
besprinkled.

സേചകം S. a cloud.

സേതു sēδu S. (സി to bind). 1. A mole, dam,

[ 1085 ]
causeway. സേതുപൎവ്വതം = മൎയ്യാദാപൎവ്വതം Bhr.
a mountain ridge. 2. Rāmā's bridge of rocks
from Rāmēšvara to Ceylon, called from the
builder നളസേതു KR. സേതുബന്ധം AR. സേ
തുവിങ്കൽ പോയാലും prov. (for സേതുസ്നാനം).
സേതുബന്ധിക്ക, പടുക്ക AR. (100 yōjana long,
10 broad).

സേധം S. (=നിഷേധം), രാജാജ്ഞകൊണ്ടു ചെ
യ്യുന്ന തടവു VyM.

സേന sēna S. (സി). An army. സേനാംഗം a
part of it, as infantry V1. സേനാഗണം, —
സമൂഹം, — വൎഗ്ഗം, — വീരർ Sk. troops. സേനാ
ബ്ധിയിൽ ഉൾപുക്കു KR. rushed amongst the
foes.

സേനാനി S. a general, also സേനാപന്മാർ
Brhmd. സേനാധിപൻ KU. (ഉമ്പർസേ.
VilvP. Subrahmaṇya), സേനാധിപതിയാ
ക്കി വെച്ചു Mud.

സേനാപതി S. a general സേ. ജനരാൾ സാ
യ്പ് TR. സേ. യായഭിഷേകം ദ്രോണൎക്കു ചെ
യ്താൻ Bhr. — സേനാപത്യം (ചെയ്യരുതു Bhr.)
the command of an army.

സേവ sēva S. 1. Service ഋതുപൎണ്ണനെ സേ
വയും ചെയ്തു Nal. സത്തുക്കളുടെ സേവ നിത്യം
ഉണ്ടാക VCh. 2. devotion, worship കാമവൈ
രിയെസ്സേവ തുടങ്ങിനാർ Si Pu. സേവാപ്രകാ
രങ്ങൾ അനേക വിധം സേവെക്കു ഭക്തി ആ
ധാരമാകുന്നു Bhg. അവിടേ ൦രംശ്വരസേവെക്കു
പോയി jud. 3. military service സേവയിൽ
പതിക്ക So. to enrol. (Tdbh. ചേകം 388).

സേവക So. a kind of thread—biscuit.

സേവകൻ, Tdbh. ചേകവൻ‍ 388, a servant,
soldier.

സേവനം S. 1. serving ചരണസേ. ആചരി
ച്ചു CC. 2. (സിവ്) sewing.

സേവനി = സൂചി.

സേവാവൃത്തി S. servitude, dependance PT.

സേവി S. serving ഭവൽപാദസേ. ഞാൻ Nal.;
f. പത്മനാഭസേവിനി TrP.

സേവിക്ക 1. To serve. — part. സേവിതം
served, frequented. നാല്പതുകാലമായി സേ'ച്ചു
നിന്നു TR. ഭക്തിയോടേ സേ. Bhg. to worship.

2. to attend to, indulge in, use നിദ്രയെ സേ.
Bhr. വ്യാധിക്കു മരുന്നു സേ. Bhg. to take. ഗു
ളിക etc. മേൽപ്പൊടിയിട്ടു തേവിക്കa. med.
ആയിരം കുടം മദ്യവും സേ'ച്ചു KR. — fig. വച
നാമൃതം സേ. AR. to drink in his words. ഗം
ഗയും സമുദ്രത്തെ സംഗത്തെസ്സേവിച്ചീടുന്നു PT.
delights in. സേവിപ്പോളം വൎദ്ധിച്ചു വരും കാമം
Bhr.

സേവ്യം S. to be served, സൎവ്വസേവ്യൻ Bhg.;
also = സേവിതം, f. i. വാതപോതങ്ങളാൽ സേ
വ്യം ആശ്രമദേശം Bhr.

സൈ Ar. ṣaḥīḥ, Correct (or C. Tu. = സരി).
സൈ ഇടുക to sign.

സൈകതം saiγaδam S. sand—bank (സിക
ത). ഹംസങ്ങൾ സൈകതക്രീഡ ചെയ്തു PT.
സൈകതമായ ഭൂമി Bhg.

സൈത്ത് Syr. zāytā, Olive—tree V2. സൈ
ത്താമരം. സൈത്തും മൂറോനും (or മൂ. സൈ.)
പൂശാത നൂ എന്നോടു പറയുന്നുവോ (unbapt
ized). Nasr.

സൈനികം S. (സേന). A body of forces in
array ശത്രുസൈനികമദ്ധ്യേ പുക്കു Brhmd.

സൈനികവ്യൂഹം ഇളകാതേ Bhr.

സൈന്യം S. = സേന, f. i. സൈന്യപാലർ AR.
officers; സൈന്യാധിപൻ etc.

സൈന്ധവം S. (സിന്ധു). Sindh, Sindhian
(language, horse, rock—salt). സൈന്ധവസമൂ
ഹം KR. സൈ. തേനിൽ അരെച്ചു Tantr. (=
ഇന്തുപ്പു).

സൈരന്ധ്രി S. (സീരം). 1. A female attend
ant, governess. Nal. 2. a female artist CG.
ഞാൻ സൈ. ജാതിയല്ലോ Bhg. seller of per
fumes, embellishments, etc.

സൈരികം S. (സീരം). Relating to the plough.

സൈരിഭം S. a buffalo സൈരിഭസ്യന്ദനമുഖ്യ
യാനങ്ങൾ AR.

സൊന്ന sonna Te. C. Tu. M. (ശൂന്യം). Nought,
a cypher സൊന്ന ഇടുക.

സൊബ്ബയി vu., see സുബൈ.

സൊമ്മു = V1.സ്വം — സൊരം = തുരം.

സൊല്ല solla = തൊല്ല So. (Ar. thall: ruin or
തോലി?). Trouble, ruin നശിച്ചു പാണ്ഡവർ എ

[ 1086 ]
ങ്കിൽ നമുക്കു സൊല്ലും തീരും CrArj. (al. സൊ
ല്ലയും തീർന്നു); also ൦രം സൊല്ലാപ്പു എനിക്കു വേ
ണ്ടാ, കഴികയില്ല Palg. = അലമ്പൽ.

സൊള്ളം Garcinia mangostana (or കുടമ്പുളി?).

സോജരന്മാർ E. soldiers TR.

സോടതി Port. sorte, Lot.

സോഢം sōḍham S. (part. pass. of സഹ് or
സ, ഊഢം) Endured.

സോദരൻ sōd/?/araǹ S. (സ). Brother തോത
രൻ RC. എൻ സോ'ന്മാരാണ നിൎണ്ണയം KR.;
f. സോദരി AR. a sister.

സോന്മാദം S. mad. — സോപകാരം assisted.

സോപാനം sōbāaam S. Stairs (=നട). ഘ
നസോപാനപങ്ക്തിയുടെ ഏറി KR. an en
trance; ladder.

സോപ്പു = തോപ്പു V1.; E. soap.

സോമം sōmam S. (സു). 1. The juice of Cynan—
chum acidum സോമവള്ളി drunk at sacrifice,
വന്ദ്യയാം സോമലത പിഴിഞ്ഞ രസങ്ങൾ KR.
2. nectar; rice—gruel V1. 3. the moon. സോമ
വംശം the lunar dynasty. സോമപുത്രൻ Mer—
cury (ബുധൻ).

സോമൻ 1. the moon V1. 2. T. M. the chief
cloth of Hindus, not Malayāḷi's (opp. മുണ്ടു).
തോമൻ V2. a cloth with red border. സോ
മൻമുണ്ടു head—dress worn in fencing KM.
മറുകരസോ., കിഴക്കൻ, വടക്കൻ, തെക്കൻ
etc. Onap.

സോമനാദികായം = ഹിംഗു (II. കായം 238) a.
med.; (used also as tonic in വേപ്പിലക്കട്ടി,
മുളകുചാർ etc. by Paṭṭars. Palg.).

സോമപാനം (1) drinking the moon—plant—
juice at സോമയാഗം.

സോമരാജി Serratula anthelmintica തോമരാ
ചിവേർ a. med. (കാൎക്കോൽ).

സോമരായം B. Ruta graveolens.

സോമവാരം (3) Monday സോ. നോറ്റില്ല,
സോമവാരവ്രതം Si Pu. fasting esp. on the
1st Monday of a month.

സോമാതിരി = ചോമാതിരിq. v.

സോമാളൻ soft, temperate V1. (=സുകുമാരൻ?).

സോഹം sōham S. (സ). I am he, God. GnP.

സൌകൎയ്യം S. (സുകര). Ease of effecting any—
thing. വാഞ്ഛാസൌ. കണ്ടു Bhr.

സൌകുമാൎയ്യം S. (സുകുമാര). Being a good son
VetC. youthfulness സൌ'ദികൾ Nal.

സൌക്ഷ്മ്യം S. = സൂക്ഷ്മത.

സൌഖ്യം saukhyam S. (സുഖ). 1. Happiness,
pleasure. സൌ'മായി ചെലവു കഴിക്ക MR. to
live well. കണ്ടാൽ കണ്ണിന്നു സൌ ChVr. a
refreshing sight. കടാക്ഷം ഉള്ളപ്പോൾ നമുക്ക്
ഒക്കയും സൌ. തന്നേ TR. I am perfectly
happy. 2. health, ദീനം നല്ല സൌ. വന്നു is
cured. ദീനത്തിന്റെ സൌഖ്യക്കേടുകൊണ്ടു MR.
incapacitated by illness. മനസ്സിൽ എനക്കു
സൌഖ്യക്കേടു TP.

സൌഗതൻ S. (സു). A Buddhist.

സൌഗന്ധികം S. (സു). Sweet—scented, lotus;
പുഷ്പസൌഗന്ധ്യം Bhr. fragrance.

സൌചികൻ S. (സൂചി). A tailor; a washer
man CG.

സൌചിത്യ്രം S. (സു). Wonderful quality ജഗ
ദ്വൈചിത്യ്രസൌങ്ങൾ KeiN.

സൌജന്യം sauǰanyam S. (സു). 1. Generosi—
ty, liberality, urbanity മന്ത്രിക്കു സൌ'ാദികൾ‍
VCh. നിന്നുടെ സൌ'വാക്കു Bhg. liberal offer.
സൌ'നിധാനന് KR. a most liberal host.
സൌ. ചെയ്ക Bhr. fem. Voc. 2. a present.
സൌ. ചെകക to make free gifts; gratis സൌ'
ദാനം.

സൌത്രം S. (സൂത്രം). According to gram. rule.

സൌദാമനി S. (സു). Lightning സൌ. നില
പോലേ Bhr.

സൌധം Saudbam S. (സുധ). A palace, upper—
story വെങ്കളിമാടം as ശീതളരഹിതമായ സൌ
ധങ്ങൾ KR. rooms. സൌധോപരിസ്ഥലേ Nal.
flat roof; fig. ജ്ഞാനയോഗ്യാഖ്യസൌ. കരേറു
വാൻ കാമിച്ചു AR.

സൌനികൻ S. (സുന). A butcher.

സൗന്ദൎയ്യം S. (സു). Beauty സൌ'ശാലിയാം
മന്നവൻ Nal. സൌ'വാൻ Bhg.

സൗന്ദൎയ്യത്തിരക്കു (കഴിക്ക) rivalry; hyper—
criticism. No. vu.

[ 1087 ]
സൌപ്തികം S. (സുപ്ത). Nocturnal fight. Bhr.

സൌഭം S. (സു, ഭ് or ശുഭ്?), N. pr. A city
suspended in mid—air ആയതസൌ. ഒന്നുണ്ടാ
ക്കി Bhg. സൌ. വിമാനം ലബ്ധ്വാ CC.

സൌഭഗത്വം S. (സു). കായസൌ. Beauty Bhg.
സൌഭാഗ്യം S. auspiciousness, beauty ബീഭ
ത്സവേഷൻ എങ്കിലും ഭൎത്താവു സൌ'വാൻ
എന്നു വെക്കും പതിവ്രതാ Nal. — പൂൎണ്ണസൌ
ഭാഗ്യ VetC. (fem.)

സൌഭ്രാത്രം S. Brotherly love KR.

സൌമാൎയ്യം? (സു. മാരൻ). വേഷസൌ. കണ്ടു
Bhr. splendour.

സൌമിത്രൻ S. Sumitra's son. KR.

സൌമുഖ്യം S. (സു). Agreeableness സൌ.
ആൎന്നു AR.

സൌമ്യൻ Saumyaǹ S. (സോമ). 1. Related
to the moon; Budha. 2. placid, mild, gentle
സോമനെക്കാളും സൌ. SiPu. ശൂരന്മാർ സൌ'
ന്മാർ എന്നു വന്നു CG.; f. നീ സൌമ്യയായീടുന്ന
തും ഘോരയായീടുന്നതും DM. (Goddess).
സൌമ്യത S. meekness, gentleness.

സൌരം S. 1. (സുര). Celestial സൌരലോക
ത്തിൽ വന്നു KR. 2. (സൂരി) solar; a solar
month. — സൌരരശ്മികൾ Bhr. — സൌരമാനം
solar reckoning, astr.

സൌരതഭാവങ്ങൾ = സുരതം KR.

സൌരഭ്യം S. (സു). 1. Fragrance സൌരഭ്യപ
ദാൎത്ഥം Nal. 2. beauty, fame.

സൌരാഷ്ട്രം S. = സൂൎത്തി Surat; സൌരാഷ്ട്രേ
യന്മാർ KR.

സൌരി S. (സൂൎയ്യ). Saturn ഗുരു സൌരിയോടു
യോഗം Mud.

സൌവണ്ണം S. (സു). Golden സൌ'സാലധ്വ
ജപതാകങ്ങളും AR.

സൌദിവൻ, സൌവിദല്ലൻ S. A guard
of the harem.

സൌവീരൻ S. (സു).a N. pr. King & people
KR.

സൌശിഷ്ട്യം S.സു (cry). Excellence, സൌ. ഉള്ള
വൻ VetC.

സൌശീല്യം S. = സുശീലത Nal. VetC.

സൌഷ്ഠവം S. (സു). Excellence, beauty ത്രൈ

ലോക്യസൌ., ആകാരസൌ. Nal. പാൎപ്പാൻ
സൌ. ഇല്ല not pleasant, vu.

സൌഹാൎദ്ദം S. (സു). Friendship തമ്മിൽ അത്യ
ന്തസൌ'മോടേ വളൎന്നു SiPu.

സൌഹൃദം S. id. നിന്നോടു സൌ. എത്രയും നി
ഷ്ഫലം KR. അവരോടു സൌ. ഉണ്ടു Bhg.

സ്കന്ദൻ S. (jumping). Subrahmanya, ചെന്നു
ലോകങ്ങളെ അമൎക്ക നിമിത്തമായി Sk., hence:
സ്കാന്ദപുരാണം Sk.

സ്കന്ദിക്ക S. (L. scando) to jump, burst out
സ്ക'ച്ച ബീജം Bhr.

സ്കന്നം (part, pass.) trickling, fallen.

സ്കന്ധം skandham S. 1. The shoulder. സ്കന്ധ
രോമങ്ങൾ Bhg. the mane, സ്കന്ധരോമം കുടഞ്ഞു
MC. (lion). സ്കന്ധോപരി Bhg. =മുതുകിന്മേൽ
സ്ക'വസ്ത്രം a scapulary (Eccl.). 2. a trunk.
branch; section, book ദശമസ്ക., ഏകാദശസ്ക'
ത്തിൽ Bhg.

സ്ഖലനം skhalanam S. (L. scelus, G. skairō).
Stumbling, tumbling. നാമസ്ഖ. mistaking the
name. വാക്കിന്നു സ്ഖ. വന്നുപോയി (as begging
for നിദ്രാവത്വം where നിൎദ്ദേവത്വം was intend—
ed) to stutter, fail.

സ്ഖലിതം S. (part.) 1. staggering, slipped.
2. = ഇന്ദ്രിയസ്ഖലനം nocturnal pollution.
3. സ്ഖ'ൻ bald—headed V1.

സ്തനം Stanam S. A woman's breast സ്ത.തലോ
ടി KU. കേരളത്തിൽ സ്തനവസ്ത്രം ഇല്ല KU. —
സ്തനന്ധയനായ ചെറുപിള്ള Mud. a suckling. —
സ്തനപന്മാൎക്കു സ്തനപാനം ഇല്ല KR. infants get
no milk (in calamity). — സ്തനപായികൾ MC.
the mammalia.

സ്തനനം stananam S. (G. stenō), Groaning,
thundering. സ്തനയിഅ S. (L. tonitru) & സ്ത
നിതം thunder. (സ്ത. കേട്ട ചാതകം പോലേ
Bhr. joyful expectation).

സ്തന്യം S. (സ്തനം). Milk സ്ത. നല്കി Bhg.

സ്തബ്ധം stab/?/dham S. (part. pass, of സ്തംഭ്).
1. Stopped, rigid ഹൃദയം സ്ത. = ഇളക്കമില്ലാതു
Asht. 2. stupid, paralysed കണ്ടവർ സ്ത'മാ
യി നിന്നു പോയി Bhg.

സ്തംബം S. 1. a post. സ്തംബവൽ insensible.

[ 1088 ]
2. a shrub, clump of grass ആബ്രഹ്മസ്തം
ബപൎയ്യന്തം ഒക്ക പ്രകൃതി AR. ബ്രഹ്മാദിസതം
ബാന്തമായ കായങ്ങൾ Bhg. ശരസ്ത. Bhr.
(= പുൽത്തണ്ടു).

സ്തംഭം S. 1. A post. ജയസ്ത. a trophy. സ്തം
ഭാകൃതി പൂണ്ടു നില്ക്കും VetC. സ്ത'വാസി a stylite
(Eccl.) 2, rigidity. സ്ത'വും ചാപല്യവും VCh.
stiffness & suppleness. ഊരുസ്ത. a. med. 3. stop—
page രാജ്യലോഭംകൊണ്ടതിസ്തംഭൻ Brhmd.

സ്തംഭനം S. stopping; suppressing the use of
faculties by enchantment അസ്ത്രം കൊണ്ട
വനെ സ്ത. ചെയ്തു Bhg. losing the use of
members. ശുക്ലസ്ത. Tantr.

സ്തംഭിക്ക (G. thambos) 1. to stop, be stiff or
obstructed. വയറുസ്ത. constipated. 2. to
become insensible. സ്ത'ച്ചു പോയി petrified,
astonished ഭീതരായി സ്ത'ച്ചു നില്ക്ക Sk., part.
സ്തംഭിതം paralysed, benumbed.

സ്തംഭിപ്പിക്ക l. to obstruct, make stiff ഭുജംഗി
യെ സ്ത'പ്പതിന്നൊരു മന്ത്രം PT. സ്ത'ച്ചന്ധ
ത്വം ഉണ്ടാക്കി Sk. വായു ഞരമ്പുകളെ സ്ത'
പ്പിച്ചു Nid. to paralyse. 2. to petrify, as
tonish.

സ്തരം staram S. (L. stratum, torus). A layer
Tdbh. തരംII. 430).

സ്തവംstavam S. (സ്തു). Praise സ്തവങ്ങളാൽ
സ്തുതിച്ചു VilvP.

സ്തവകൻ a panegyrist, eulogist.

സ്തിമിതം stimiδam S. Wet, moist, soft.

സ്തീൎണ്ണം stīrṇam S. (p.p.; G. sternon). Spread.

സ്തുതി stuδi S. Praise. സ്തുതിപാഠകന്മാർ KR. =
വന്ദികൾ bards; also prayer ശിവസ്തുതി ചെയ്തു
Bhr.

denV. സ്തുതിക്ക (part. സ്തൂതം) 1. to praise,
glorify, flatter, commend ദേവനെ സ്തു'ച്ചു
Bhg. സ്തുതിപ്പവർ bards. 2. to pray ൦രംശ
നെ സ്തുതിച്ചീടിനാർ രക്ഷിപ്പാനായി KR.

CV. തങ്ങളേ സ്തുതിപ്പിക്കുമാറില്ല Bhg. wish not
to be praised.

സ്തുത്യൻ S. praiseworthy; God.

സ്തൂപം Stūbam S. Heap, pile, mound.

സ്തേനൻ Stēnaǹ S. (steal). A thief.

സ്തേയം theft വത്സസ്തേയകഥ CG.; സുവൎണ്ണ
സ്തേയി AR. a thief. — സ്തൈന്യം theft.

സ്തോകം S. Little, small.

സ്തോതാവു S. (സ്തു). A praiser, bard.

സ്തോത്രം praise, hymn സ്തോത്രം ചെയ്ക; also
denV. സ്തോത്രിക്കുംജനങ്ങൾ VCh. flatterers.

സ്തോമം 1. praise ചതുഷ്ടോമം, ആയു —, ജ്യോ
തി—KR. sacrifices. പ്രാണിസ്തോമത്തെ പാ
ലിക്കേണം Bhr. 2. wealth; heap, quantity.

സ്ത്രീ Strī S. (സൂ to bring forth), Tdbh. തിറി.
A woman, female, wife. പരസ്ത്രീ opp. സ്വസ്തി,
ദാരസ്ത്രീ, കുലസ്ത്രീ the legitimate wife. വീട്ടിലേ‍

സ്ത്രീജനങ്ങള് TR. (hon.)= സ്ത്രീകൾ.

സ്ത്രീജാതി (= വൎഗ്ഗം) the female sex.

സ്ത്രീജിതൻ a hen—pecked husband KR.

abstr. N. സ്ത്രീത്വം womanhood അവനു സ്ത്രീ.
ഭവിച്ചു SiPu.

സ്ത്രീധനം dowry തളെളക്കു സ്ത്രീ'മോ prov.

സ്ത്രീധൎമ്മം woman's duty or law; menstrua—
tion സ്ത്രീധൎമ്മിണി.

സ്ത്രീപരൻ a libertine.— സ്ത്രീബുദ്ധി effeminacy.

സ്ത്രീഭോഗം coitus, സേവിക്കുന്നാൾ സ്ത്രീ. ഒല്ലാ
a. med.

സ്ത്രീലിംഗം 1. fem. gender (gramm.). 2. vulva.

സ്ത്രീവൎഗ്ഗം the female sex രക്തഗുന്മം സ്ത്രീ'ത്തി
ന്നേ ഉണ്ടാവു a. med. സ്ത്രീവൎഗ്ഗപ്രിയതമൻ CC.

സ്ത്രീസംഗം coitus നന്ദനലാഭത്തിന്നേ സ്ത്രീസം
ഗം ചെയ്തുകൂടു Bhg.; lewdness = സ്ത്രീസേവ.

സ്ത്രീസ്വഭാവൻ a eunuch.

സ്ത്രീഹത്യ murder of a woman. Bhg.

സ്ത്രൈണം female; womanhood.

സ്ത്യ്രാഗാരം a harem V1.

സ്ഥം Stham S. (സ്ഥാ). Staying, = ഉള്ള as സ്വ
ൎഗ്ഗസ്ഥം, മദ്ധ്യസ്ഥൻ etc.

സ്ഥഗിതം S. (G. stegos, L. tego). Decked,
covered V1.

സ്ഥണ്ഡിലം S. A square place prepared
for sacrifice സ്ഥണ്ഡിലശായികൾ Bhr. as—
cetics. മന്ദിരത്തിൽ ആവാഹിപ്പതു സ്ഥിരാൎച്ചന,
സ്ഥണ്ഡിലേ കല്പിച്ചു പൂജിപ്പത അസ്ഥിരം Bhg.
= മെഴുക്കൽ.

സ്ഥപതി S. An architect, carpenter; chief.

സ്ഥലം sthalam S.(Ge.E. etc. stall). A place,

[ 1089 ]
spot. ഏതുസ്ഥ. പോരാ KU. not large enough.
ഇരിപ്പാൻ നല്ല സ്ഥലക്കൂറു a fine site. കുളിയും
ഭക്ഷണവും കഴിയേണ്ടതിന്ന് ഒരു സ്ഥ. കെട്ടി
ച്ചു തന്നു TR. a hut.

സ്ഥലി S. a spot of dry ground raised & level—
led (തളി).

സ്ഥവിരം S. (സ്ഥാ) Fixed, steady; old.

സ്ഥാണു S. (സ്ഥാ). 1. Steady, firm. Siva. 2. a
trunk, stake സ്ഥാ. വദിരുന്നു Bhg. സ്ഥാ. പു
രുഷൻ KeiN. (contradictio in adjecto).

സ്ഥാതവ്യം S. what ought to stand V1.

സ്ഥാനം sthānam S. (Tdbh. താനം; സ്ഥാ).
1. Staying, standing. 2. a place കോട്ടസ്ഥാ.
തന്നു TR. a site for a fort. കഞ്ഞിത്താനത്തി
ന്ന എഴുനീറ്റു TP. from his meal. സ്ഥാ. തെ
റ്റി metastasis of disease. In arith. ൧൮
സ്ഥാനം viz. ഏകദശശതസഹസ്രായുതലക്ഷ
പ്രയുതകോടയഃ etc CS., ദശസ്ഥാ. the tens etc.
3. dwelling ബോധിച്ച സ്ഥാനത്തുനിന്നും സത്യം
ചെയ്ക MR. ൦രംശ്വരസ്ഥാനങ്ങൾ വഴിപോലേ
നടത്തി KU. പത്തുസ്ഥാ. 10 temples. 4. situ—
ation, station, rank. സ്ഥാനവും മേനിയും KU.
grandeur. താൻ നടന്നിരുന്ന സ്ഥാ. TR. the
office he held. അതതു രാജാക്കന്മാരെ അവര
വരേ സ്ഥാനങ്ങളിൽ നിറുത്തി രക്ഷിച്ചുപോരു
ന്ന TR. സ്ഥാ. കൊടുത്തു, സ്ഥാനത്ത് ഇരുത്തി
appointed. ഗുരുസ്ഥാ, office & dignity of a
Guru. (സ്ഥാ. വില്ക്ക 959.). 5. note of music
പാടിനാർ അച്യുതൻ പിന്നാലേ സ്ഥാനങ്ങൾ
ഏഴിലും ഊന്നി പിഴയാതേ CG. (see ശബ്ദം).

സ്ഥാനക്കയറ്റം (4) promotion.

സ്ഥാനക്കാരൻ (4) holding an office, rank,
privilege. ൨൨ സ്ഥാനക്കാക്കും അവകാശം ഒ
രുപോലേ ആകുന്നു TR. managers of temple—
property. — (3) N. എന്നൊരു സ്ഥാ'ർ (hon.).

സ്ഥാനക്കൊള്ളു No. the outer mud—wall of a
native compound = പുറങ്കിള.

സ്ഥാനത്താക്കുക to replace, restore ധാത്രിയെ
Bhr., ഭൂമിയെ സ്ഥാ'ക്കി Bhg.

സ്ഥാനദോഷം (2. 3) of a house that seems
fatal to its inhabitants.

സ്ഥാനപാലൻ S. a keeper, watchman.

സ്ഥാനപ്പെടുക to hold an office or privilege,

മതിലകത്തു സ്ഥാ'ട്ടതിൽ മുമ്പായിരിക്കുന്ന
വൻ TR.

സ്ഥാനപ്പേർ a title.

സ്ഥാനഭ്രഷ്ടൻ deposed, degraded, through
സ്ഥാനഭ്രംശം.

സ്ഥാനമൎയ്യാദ the old distinctions of rank &
privilege നമുക്കുള്ള സ്ഥാ. പോലേ TR.; so
നടത്തേണ്ട സ്ഥാനമാനങ്ങൾ ഒക്ക നടത്തി
TR. rank & emoluments of office.

സ്ഥാനവിഷം = സ്ഥാനദോഷം.

സ്ഥാനവെടി (4) a royal salute TR.

സ്ഥാനവ്യതിക്രമം (4) f. i. സ്ഥാനത്തുവേണം
വ്യയങ്ങൾ ചെയ്തീടുവാൻ സ്ഥാ. സാദ്ധ്യവും
അല്ലെടോ Mud5. (1001).

സ്ഥാനാപതി T.M. an envoy, സ്ഥാ. സുബ്ബയ്യൻ
TR. (sent by Kōlatiri).

സ്ഥാനി a man of rank or office; dignitary.

സ്ഥാനികൻ a chief, governor; superinten—
dent of a temple; സ്ഥാനികം his office f. i.
ദേവസ്ഥാനത്തു സ്ഥാനികപ്പണി പൂ കൊണ്ട
ക്കൊടുക്ക etc. jud.

സ്ഥാനീകരം 1. a place. ആ സ്ഥാ. ചെന്നു ക
ണ്ടു the farm or house. 2. situation and
what helps to get one.

സ്ഥാനീയം S. relating to a place; a town,
court V1.

സ്ഥാപകൻ S. placing, fixing; a founder.

സ്ഥാപത്യൻ S. the guard of a harem.

സ്ഥാപനം S. placing, establishing ധൎമ്മസ്ഥാ.
ചെയ്തു VilvP. ലോകസ്ഥാ. Bhg. to maintain,
keep. രക്തസ്ഥാ'ത്തിന്നു ഗുണം GP. to stop
bleeding. — ധൎമ്മസ്ഥാപനകരൻ Bhg.Višṇu.

denV. സ്ഥാപിക്ക 1. To fix, establish,
place. കുടം കുഴിച്ചിട്ടു സ്ഥാ. VyM. to bury.
താലവൃക്ഷം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു = നാട്ടി നില്ക്കു
ന്നു KR. ഗുഹയിൽ അവളെ സ്ഥാ'ച്ചു KR. secur
ed her. 2. (mod.) to show, prove, order എ
ന്നു ചിത്രക്കടലാസിൽ സ്ഥാ'ച്ചിരിക്കുന്നു, അപ്ര
കാരം തീൎപ്പിൽ സ്ഥാച്ചിരിക്കുമ്പോൾ MR. —
part. സ്ഥാപിതം, f. i. നിധി placed, hid.

സ്ഥായി S.1. permanent, lasting. 2. tender,
steady love. സ്ഥാ. എടുക്ക V1. to fall in love.

[ 1090 ]
മൽസ്ഥാ. വേവിട്ടു Genov. എനിക്കവനോടു
സ്ഥാ. ഇല്ല am not intimate. പല്ലില്ലാത്ത
വൃദ്ധനെ സ്ഥാ. ഉണ്ടാകുമോ പെണ്ണുങ്ങൾക്കു
Sil. — സ്ഥാ. ക്കാരൻ a steady friend, lover.

സ്ഥായുകൻ S. the overseer of a village.

സ്ഥാലം sthālam S. (Tdbh. താലം 2, 446). A
caldron, vessel.

സ്ഥാലി a pot, അഗ്നിസ്ഥാ. Bhg.

സ്ഥാവരം sthāvaram S. (സ്ഥാ; G. stauros).
1. Steady, immovable as property ഇളകാത്ത
മുതൽ opp. ജംഗമം; also family—jewels etc.
2. stationary; a mountain. Bhg., also a tree.

സ്ഥാവിരം S. (സ്ഥവിര) old age.

സ്ഥാസകം S. smearing the body, putting
sandal powder on the forehead (V1. സ്ഥാ
സനം).

സ്ഥാസ്നു S. firm, durable.

സ്ഥിതം sthiδam S. (part. pass. of സ്ഥാ, L.
status). Standing, determined, being = സ്ഥം.

സ്ഥിതി S. (G. stasis). 1. Standing, stay
കക്ഷ്യത്തിൽ സ്ഥി. ചെയ്യട്ടേ KR. = നില്ക്ക; അ
വിടേ സ്ഥി. ചെയ്ക to be settled. ശാസനത്തി
ങ്കൽ സ്ഥി. ചെയ്ക Brhmd. to obey. ഞങ്ങൾ
സ്ഥി. യായി മറുശീമയിൽ പാൎത്തു വരുന്നു TR.
fixed residence. 2. state, condition രാജ്യ
സ്ഥിതി CG., ദുസ്ഥി. etc. ദീനത്തിന്റെ സ്ഥി.
കൊണ്ടു ചോദിച്ചു MR. സ്ഥലത്തിന്റെ സ്ഥി.
വിവരം കടലാസ്സു MR. a sketch of the locality.
3. existence, permanence ജഗൽസ്ഥി. അറി
വിൽതന്നേ നൂനം Kei N. 4. order, determin—
ation ആധാരങ്ങളും ജന്മവാദങ്ങളും സ്ഥി. വരു
ത്തേണം MR. to decide, settle questions &
disputes. [ക്കുമ്പോൾ PP. (Nasr.).

denV. സ്ഥിതിക്ക to preserve സൃഷ്ടിച്ചു സ്ഥിതി

സ്ഥിരം sthiram S. (G. stereos). 1. Steady,
stable, firm. സ്ഥിര the earth. സ്ഥിരം ആക്ക
to fix, establish. 2. = സ്ഥിരത, f. i. നിങ്ങളെ
വാക്കിന്നും എഴുത്തിന്നും സ്ഥി. ഇല്ല TR. your
promises cannot be depended upon. നടപ്പും
അവകാശവും സ്ഥി. ഛെയ്തു, കല്പിച്ചതു സ്ഥി.
ചെയ്തു MR. confirmed. സ്ഥിരമായി വീട്ടിൽ
നില്ക്കുന്നു jud. lives there.

സ്ഥിരക്കേടു unsteadiness, shaky condition.
ബുദ്ധിക്കു സ്ഥി. MR. deranged mind.

സ്ഥിരത S. stability, firmness, constancy.

സ്ഥിരതരം firm, durable, lasting.

സ്ഥിരപ്പെടുക to be determined കൃത്രിമരേഖ
സ്ഥി'ത്തുവാൻ MR. to get it acknowledged.
അവകാശം സ്ഥി. jud.

സ്ഥിരബുദ്ധി determined; sound mind.

സ്ഥിരീകരണം, — രിക്ക to confirm, establish
V2. (also confirmation as a Christian
ordinance).

സ്ഥൂണ sthūṇa S. (G. stylos; Tdbh. തൂൺ 476).
A post, pillar; iron image ക്ഷേത്രം പഞ്ചസാ
ക്ഷികം എന്നും സ്ത്രീസ്ഥൂണം എന്നും Bhr 5.

സ്ഥൂലം S. (= സ്ഥാവരം). Bulky, clumsy,
gross; coarse, dull (opp. സൂക്ഷ്മം). നിദ്രയിൽ
സ്ഥൂലദേഹം കണ്ടതു പോലേ തന്നേ ഭദ്ര തേ
സൂക്ഷ്മദേഹം ജാഗ്രത്തിൽ കാണാകുന്നു Sid D.
material body. സ്ഥൂലബുദ്ധി gross mind, awk—
wardness.

സ്ഥൂലത S. bulkiness, coarseness; materiality.

സ്ഥൂലനാസം S. a hog V1.

സ്ഥൂലലക്ഷത liberality.

denV. സ്ഥൂലിക്ക to become bulky, fat, big. —
സ്ഥൂലിപ്പിക്ക CV.

സ്ഥൂലോച്ചയം S. a gathering of bulk, middling
pace of elephant etc.

സ്ഥേയം sthēyam S. (സ്ഥാ. To be fixed.

സ്ഥേയാൻ S. (Comp. of സ്ഥിര) most firm,
an arbitrator; സ്ഥേഷ്ഠം Superl. V1.

സ്ഥൈൎയ്യം S. = സ്ഥിരത.

സ്ഥൌല്യം S. = സ്ഥൂലത.

സ്നാതൻ snāδaǹ S. (part. of സ്നാ, L. nare).
Bathed, washed.

സ്നാനം S. Bathing, ablution സ്നാ. ചെയ്തു
VetC. = കുളിച്ചു, also ശിരസ്നാ. ചെയ്തു KR. മന
സ്നാ., മാനസസ്നാ. (opp. ബാഹ്യസ്നാ.) VilvP.
കണ്ഠസ്നാ., മന്ത്രസ്നാ. Anach. also പാംസുസ്നാ.
കൊണ്ടു സന്തോഷിച്ചു Bhg. (elephant). ത്രി
കാലസ്നാനാദികൾ VCh. (Brahmačāri's). also
തിരുസ്നാനം baptism, with ഏല്ക്ക, പെടുക;
കൊടുക്ക, പെടുത്തുക, കഴിക്ക; സ്നാനസാക്ഷി
etc. Christ.

[ 1091 ]
സ്നാപകൻ a bathing servant കുളിപ്പിച്ചീടും
സ്നാ'ന്മാർ KR.; (Baptist, Christ.). — സ്നാപ
നം VC. bathing; സ്നാപിതം part.

സ്നായു snāyu S. (sinew). Tendon, med.

സ്നിഗ്ധം snigdham S. (part. pass. of സ്നിഹ
to be viscous, attached). 1. Oily, smooth സ്നിഗ്ധ
ചേല, ശയനം VetC. 2. attached, kind, loving
സ്നിഗ്ധകടാക്ഷം Bhg. സ്നി'ങ്ങളായി കടാക്ഷ
മോക്ഷങ്ങ SiPu. (of a growing girl) tender.
അതിസ്നി'മിത്രം AR. അവന്നതിസ്നി'രായി PT. എ
ല്ലാവൎക്കും സ്നി'നായി Bhr. dear. സ്നി'മാരായ
വേശ്യമാരുടെ ശരീരവും സ്നി'മാം വാസോരത്ന
ജലം എന്നവറ്റിലും പുത്രദേഹാലിംഗനം എത്ര
യും സുഖം ഏറും Bhr.

സ്നിഗ്ധത S. 1. unctuousness, lubricity.
2. affection സ്നി. യാലേ കൂടേ നടന്നു Bhg.

സ്നിഗ്ധദ്രവ്യങ്ങൾ (& സ്നേഹ.) Nid. oily re—
medies.

സ്നു snu S. = സാനു. A tableland, declivity. —
സ്നുതം poured. — ശുക്ലസ്നുപ്രസൃതി VCh. emissio
seminis. [in law.

സ്നുഷ snuša S. (L. nurus, Ge. Schnur). Daughter

സ്നേഹം snēham S. (സ്നിഹ്; Tdbh. നെയി 578.)
1. Unguent, സ്നേഹസ്വേദങ്ങൾ ചെയ്യേണം =
എണ്ണ തേക്ക വിയൎക്കയും Nid. 2. affection, love
സ്നേ. ഒരു തോണി, വണ്ടി പോലേ ആകേണം
prov. നിങ്കലേസ്നേ., നിങ്കൽ അതിസ്നേ. കൊണ്ടു
KR. സ്നേ'മോ എന്നെ അവൎക്ക ഒട്ടും ഇല്ല Anj.
ശത്രുവേ സ്നേ'വും ബന്ധുവേ ദ്വേഷവും Sah.
സ്നേ. ആക്ക to court friendship, to reconcile.

സ്നേഹവാൻ loving or beloved. സ്നേഹശാലി
(ഇവളിൽ ഏറ്റവും VetC.) a lover. സുസ്നേ
ഹശാലിനി SiPu. loving tenderly f.

സ്നേഹി S. a friend; loving.

denV. സ്നേഹിക്ക to love. — CV. സ്നേഹിപ്പിക്ക.
— part. സ്നേഹിതൻ beloved; a friend ന
മ്മുടെ സ്നേ. TR., സ്നേഹിത f. — സ്നേഹിതം
also = സ്നേഹിത്വം friendship.

സ്പന്ദം spand/?/am S. Quivering, vibration സ്പ'
ത്തെ കൈവിട്ടൊരിന്ദ്രിയം VilvP. — denV. സ്പ
ന്ദിച്ചു ബീജം Bhr.

സ്പൎദ്ധ spardha S. (G. sperchō). Emulation,

rivalry, daring മുതൽ നിമിത്തം തമ്മിൽ വള
രേ സ്പൎദ്ധതയായി നടന്നു MR. envy. — സ്പൎദ്ധി
a rival.

denV. സ്പൎദ്ധിക്ക to rival, compete, quarrel ഒ
രുത്തി മക്കൾ തമ്മിൽ സ്പ'ച്ചാൽ KeiN. —
CV. അവരെ പാണ്ഡവരോട് ഏറ്റം സ്പൎദ്ധി
പ്പിച്ചു Bhg. instigated against.

സ്പൎശം sparšam S. 1. Touch (kinds കഞ്ഞി —,
എണ്ണ —, നൂൽ —, കാണസ്പ. thus 4; al. 12
ഉഷ്ണശീതസ്നിഗ്ധ വിശദദുഃഖ സുഖ ചിക്കണമൃദു
ശ്ലേഷ്മകഠിനദാരുണപിഛ്ശിലം VCh.). 2. con—
tact ഗ്രഹണസ്പ. (opp. മോചനം) TrP. സ്പ
ൎശകാലം. — ചണ്ഡാലസ്പ. Mud., പുരുഷസ്പ.
679, etc. നിമ്പാദസ്പ. കാംക്ഷിച്ചു, ഗംഗാജല
സ്പൎശമാത്രേണ പാപം നീക്കി Bhg.

സ്പൎശനം S. id., പുത്രസ്പൎശത്തിൽ പരം സ്പൎശന
സുഖം ഇല്ല Bhr. [ക്കും Gan.

സ്പൎശിക്ക to touch ലംബം ഭൂമദ്ധ്യത്തിങ്കൽ സ്പ'

സ്പശൻ spašaǹ S. (സ്പശ്, പശ്; L. specio).
A spy.

സ്പഷ്ടം S. (p. p.; L. spectus) evident, apparent,
clear. സ്പ'മായി പറക, കാണിക്ക etc. സ്പ.
ആക്ക to explain. — സ്പഷ്ടത clearness.

denV. സ്പഷ്ടീകരിക്ക to make plain. — സ്പഷ്ടീകൃ
തം, സ്പഷ്ടീഭൂതം revealed (part.).

സ്പൃഷ്ടി, സ്പൃക്തി S. = സ്പൎശം; part. സ്പൃഷ്ടം
Touched; സ്പൃശ്യം tangible.

സ്പൃഹ S. Wish (L. spero). വിഗതസ്പൃഹൻ Bhr.
Too old for lusting.

സ്പെഷ്യാൽ E. Special (jud.).

സ്ഫടം S. = ഫടം, ഫണം A snake's hood.

സ്ഫടികം sphaḍiγam S. (സ്പഷ്ട?; Ge. spath).
Crystal പളുങ്കു vu.; സ്ഫടികപാത്രം a glass—vessel.

സ്ഫാതി S. (span). Swelling.

സ്ഫാരം S. (G. spairō). Quivering, spreading;
large.

സ്ഫീതം sphīδam S. (p. p. of സ്ഫാ; G. spaō) Swollen.
സ്ഫീതരാജത്വം കൈക്കലാക്കി Nal. expanded,
large.

സ്ഫിക്ക് S. (Ge. speck), buttocks.

സ്ഫിരം S. much.

സ്ഫുടം sphuḍam S. l. (split). Blown, expanded.
2. = സ്പഷ്ടം apparent, manifest. Bhg. distinctly,

[ 1092 ]
Bhr. മധുരസ്ഫുടാക്ഷരം സരസപദങ്ങളാൽ
സ്തുതിച്ചു AR. = വ്യക്തം. 3. vu. = പുടം 2,673
process of refining ചെമ്പു ശോധസ ചെയ്തിട്ട
ന്വഹം സ്ഫു. വെച്ചാൽ സ്വൎണ്ണമായ്വരാ VCh. —
സ്ഫുടതയോടേ പറഞ്ഞു clearly.

denV. അതിനെ സ്ഫുടികരിക്കുന്നു AdwS. make
clear.

സ്ഫുരണം S. (= സ്ഫർ). 1. Throbbing ദക്ഷിണ
നേത്രസ്ഫു. ഉണ്ടു AR. (good omen). 2. flash,
glitter.

denV. സ്ഫുരിക്ക 1. to throb (part. പ്രേമകോപസ്ഫു
രിതാധാരമാകിയ മുഖം Bhg.). 2. = സ്ഫുട to
expand, open; to break forth കൈവല്യനവ
നീതം സ്പുരിച്ച തമിഴ്പ്പൊരുൾ KeiN.

സ്ഫുലിംഗം S. a spark അഗ്നിസ്ഫു'ങ്ങൾ ആകാശ
മാൎഗ്ഗത്തു Nal.; also fig. അക്ഷിസ്ഫു. ChVr.

സ്ഫുല്ലി N. pr. fem. KM. (ഫുല്ലം).

സ്ഫൂൎജ്ജഥു S. a thunder—clap, (G. spharagos).

സ്ഫൂൎത്തി S. palpitation, agitation സ്ഫൂൎത്തിമാനാ
യുള്ള സുഗ്രീവൻ ജയിക്കുന്നു KR.

സ്ഫോടം S. (സ്ഫുട്). Bursting; a boil, tumor,
esp. = കാൽ വിള്ളുക.

സ്മയം S. (സ്മി). Surprise, pride സ്മയപൂൎവ്വം പ
റഞ്ഞു, സ്മയഹീനൻ KR.

സ്മരം smaram S. (L. memor, G. martys).
Remembering.

സ്മരൻ Kāma, love സ്മരാൎത്തി Nal. etc.

സ്മരണ C. Tu. M. remembrance. ദേഹസ്മ. എ
ന്നിയേ KR. swooning. എല്ലായ്പോഴും സ്മ. ഉ
ണ്ടാക്കേണ്ടതിന്നു KN. പൂൎവ്വസ്മ. ഉണ്ടാക Bhg.
to remember former births. സ്മ. ചെയ്ക ChVr.
to keep in mind.

സ്മരണം S. id., സ്മ.മറന്നു VilvP. lost the memo—
ry. ശരീരസ്മ. consciousness. പാദസ്മ. Bhg.
never forgetting (God).

സ്മരിക്ക 1. To remember, recollect. Imp.
സ്മര with ഹര in prayer. Bhr. കേട്ടാൽ അന
ങ്ങാതിരിക്കും സ്മരിക്കും ധരിക്കും SiPu. അല്പ
നേരം സ്മ'ച്ചു Anj. reflected. നിന്നെ സ്മ. ായ്വ
രേണം CG. (a prayer). 2. to love നാരിയെ
മറ്റൊരുത്തൻ സ്മ'ക്കേണ്ടാ SiPu. — CV. ഒന്നു
ഭവാനെ സ്മരിപ്പിക്കവേണ്ടതു KR. put in mind.

സ്മൎത്തവ്യം S. to be remembered ഭഗവദ്രൂപം
സദാ സ്മ. Bhg.

സ്മാൎത്തൻ S. (സ്മൃതി) a Brahman lawyer, follow—
er of Sankara Āchārya. KN.

സ്മിതം smiδam S. (p. p.; G. meidos). Smiling,
blown; smile ചാരുതിസ്മി. തൂകി RS. മന്ദസ്മി. =
പുഞ്ചിരി.

സ്മൃതം smr̥δam S. (p. p.; സ്മർ) Remembered;
recorded.

സ്മൃതി S. 1. memory, recollection സാരസ്മൃ. VetC.
ഹരിസ്മൃ. തുടങ്ങി ChVr. to love and revere.
2. tradition, law മാനവാദൃഷ്ടാദശസ്മൃതി
കൾ Bhr. സ്മൃതിവിരുദ്ധം illegal.

സ്മേരം S. (smi, L. mirus). A smile; blown as
a flower ഗൂഢസ്മേ. പൂണ്ടു പറഞ്ഞു AR. മൃദുസ്മേ.
മുഖാംബുജം തേ CG. smiling.

സ്യന്ദന syanďana S. Dropping, running. ന
ദി കാണായി മന്ദസ്യ. യോടും Bhr. slow current.

സ്യന്ദനം S. trickling; quick; a chariot സ്യ.
ഏറിനാൻ AR., സ്യ'ത്തിൽനിന്നിറങ്ങി KR.,
(ഉറപ്പിക്ക 1, 142) — സ്യന്ദനി S. saliva.

സ്യമന്തകം S. Krišṇa's fabulous gem എട്ടെട്ടു
ഭാരം കനകത്തെ നിത്യം മുട്ടാതെ നല്കുന്നൊരു
രത്നം CC. Bhg. said to be in Tiruvananta
puram KM.

സ്യാനന്ദൂരം N. pr. തിരുവനന്തപുരം as സ്യാ'രേ
വസിക്കും ചിൽസ്വരൂപൻ VCh. സ്യാ'രേ
ശൻ KR.

സ്യാലൻ S. = ശ്യാ — a wife's brother. സ്യാലാ
ലയം പുക്കു VetC.

സ്യൂതം S. (part. pass. of സിവ്). Sewn; a sack.

സ്യൂതി S. needle—work.

സ്രക്ക് S. (സൃജ്). A wreath — സ്രഗ്ധൃതന്മാർ Bhg.
wearing a wreath.

സ്രംസി S. = പീലു (ഉക B.). ആമമാംസം ഗുരു
സ്ര. GP. — part. pass. സ്രംസിതം S. loosened.
— സ്രസ്തം fallen.

സ്രവം sravam S. സ്രവണം (സ്രു). Flowing.

denV. സ്രവിക്ക to flow. കഫം സ്ര. Asht. to be
secreted. സ്ത്രീകൾക്കു, ഗോക്കൾക്കു ഗൎഭം സ്ര.
Bhg. to miscarry. മൂത്രം — V1. diabetes.

സ്രഷ്ടാവു srašṭāvụ S. A creator (സൃജ്). സ്ര.
ഞാനെന്നു CG.

[ 1093 ]
സ്രാങ്കു P. sarhang, A captain, Serang, boat—
swain.

കുട്ടിസ്രാങ്കു = ദേവാങ്കു Bradypus, sloth.

സ്രാപ്പ് = സറാഫ് A shroff.

സ്രാമ്പി (Ar. šaraf pinnacle, turret?; Port.
Ceráme). A house standing on four posts; a
prayer—house of Māpḷas, small mosque (also
ശ്രാമ്പി); അവരവരെ ദിക്കിൽ പടയും സ്രാ. യും
ഇട്ടു TR barracks? B. palace?

സ്രാവം srāvam S. = സ്രവണം Flowing; flux =
വാൎച്ച as ഗൎഭ —, രക്തസ്രാ. immoderate menses.
അസ്ഥി — fluor albus. ശുക്ല — gonorrhœa.

സ്രുതി S. (G. rysis) id., as കഫസ്രുതി Asht.
catarrh.

സ്രുവം S. (& സ്രുക്ക്) a sacrificial ladle KU.

സ്രോതസ്സ് S. 1. a current, stream തവസ്രോത
സി പ്രക്ഷേപണം ചെയ്ക Bhr. (Ganga).
2. an organ of sense കൎണ്ണസ്രോതസ്സിൽ Nid.
രക്തം കോപിച്ചു മഹാസ്രോതസ്സിൽ ഉൾപ്പുക്കു
Nid. (heart?).

സ്ലാവം a. med. = സ്രാവം.

സ്വം svam S. l. (L. suum). Oneself, his; own.
2. property ദേവ —, ബ്രഹ്മ—, സൎവ്വസ്വം also
സ്വമ്മു PT2., അവൻ സ്വമ്മുകാരൻ rich. സ്വ
ത്തുക്കളെ കുറിച്ചു തൎക്കിക്ക (loc).

സ്വകാൎയ്യം S. 1. private affair. താൻ സ്വ'മായി
പുഞ്ഛവിളയിട്ടു MR. without the partner.
താന്താന്റെ സ്വകാൎയ്യകാൎയ്യം വരുത്തുവാൻ
TR. to pursue personal objects. സ്വ'മുള്ള
വസ്തുവക immediate, personal property. വീ
ടു എന്റെ സ്വ'മുള്ളതു jud. 2. secret, സ്വ'
മുറി a privy. സ്വ. പറഞ്ഞു MR. privately,
opp. evidence in court. കല്പനെക്കോ ഇവർ
സ്വ. പറകയോ TR.; on letters "private",
സ്വ'ക്കുത്തു. 3. adv. by oneself സ്വ.
ത്തൻ സകരം prov. സ്വ. കൊടുത്ത തോ
ക്കു, കുറയാളേ സ്വ. വക തോക്കു, നമ്പ്യാർ
സ്വ. അടക്കുന്ന പറമ്പു TR.

സ്വകിയം S. (&സ്വകം) one's own സ്വ'ങ്ങ
ളായ ധനങ്ങൾ KR.

(സ്വംഗം) S. handsome; തവ സ്വംഗതാ
ഭവിക്കേണം Si Pu.

സ്വഛ്ശം S. pure, transparent. സ്വഛ്ശജലം
Bhg. സ്വ'മതേ Mud. (Voc.). — സ്വഛ്ശത
perfect purity.

(സ്വ):സ്വഛന്ദ്വൻ S. self—willed. സ്വ'വൃത്തി
V1. independence. സ്വ'മൃത്യു Bhr. സ്വ'നിദ്രാദി
യും Nal. sleep etc. as you like. ഭാവിച്ച പോ
ലേ സ്വ'ത്വമായ്മരണം Bhg. one of the 18
Siddhis.

സ്വജൻ S. a son; സ്വജനം,—ജാതി one's own
people.

സ്വതന്ത്രം S. 1. independent, of age ഞാനി
പ്പോൾ സ്വതന്ത്രയല്ല Bhr. fem. 2. liberty
അധികമായിട്ടു ചെയ്യുന്നതിന്നു സ്വ. നമുക്കി
ല്ല TR. I am not empowered. സ്വ'ചി
ത്തൻ vu. a free agent. — ഭൂതലേ സ്വതന്ത്ര
ത്വം ആൎക്കുമില്ലല്ലോ Nal. independence എ
ത്ര നാൾ സ്വ'ത്വം ഇല്ലാതേ ഇരിക്കുന്നതത്ര
നാൾ ഈശ്വരങ്കൽ ഭയവും ഉണ്ടായീടും Bhg.

സ്വത 1. S. = സ്വത്വം Relation to self.
സ്വതയാ ലയിച്ചു Bhg. സ്വതാജന്മം V1. തത്സ്വ
യം പ്രഭാവമിതാനന്ദസ്വതയിൽനിന്നുത്ഭവിച്ചി
തു മഹാമായ Bhg. ലോകസ്വതാകാരണൻ
God. സ്വതാഭൂതം etc. 2. (Tdbh. of സ്വതഃ)
by oneself ആ ബുദ്ധി സ്വത തന്നേ ഉണ്ടായ
തോ Bhg. untaught. സ്വതവേ V1. സ്വതേ ഉ
ള്ളവൻ independent. ഞങ്ങൾക്കു സ്വതേ ഉള്ള
ഇല്ലം MR. original, immemorially ours (by
no transaction). — സ്വത്തു, see സ്വം 2.

abstr. N. സ്വത്വം 1. independence. 2. owner—
ship പാതി സ്വ. ഉണ്ടു V2. സ്വ'വും സ്വാമി
ത്വവും മാറി വരും VyM. ഇല്ലാത്ത ദുൎഞ്ഞായ
ങ്ങളും ദുസ്സ്വത്തങ്ങളും (sic) അറിവിപ്പിച്ചു TR.
calumnies. 3. = സ്വസ്തി greeting സ്വ.
ചൊല്ലി, സ്വ. നിനക്കു PP.

സ്വദിക്ക svad/?/ikka S. (സു, അദ് G. /?/nd (anō),
L. suadeo). To relish, സ്വാദു.

സ്വദേശി S. (സ്വ). A native, സ്വദേശജൻ.
ഇതു എന്റെ സ്വദേശം അല്ല vu.

സ്വധ S. spontaneity; Māyā; offering to an—
cestors.

സ്വധൎമ്മം S. peculiar duty or station; liberty
സ്വധൎമ്മാനുഷ്ഠാനത്തിൻ നിഷ്ഠ Bhr.

സ്വനം Svanam S. (L. sonus). Sound ഫണീ
സ്വനം VetC. തേരിന്റെ ധീരഗംഭീരസ്വ.
Nal. — p. p. സ്വനിതം sounding, thunder.

[ 1094 ]
സ്വന്തം sondam T. M. C. Tu. (സ്വ). Own ജ്യേ
ഷ്ഠനു സ്വ. ഉള്ള മുതൽ, അവനു സ്വ'മുള്ള ആളു
കൾ, നിലം തനിക്കു സ്വ'വും ജന്മവും ആകുന്നു
MR.; adj. സ്വ. പണം കൊടുത്തു, സ്വ. വക
(opp. പണയം വക), തന്റെ സ്വ. പേരിൽ MR.
അവന്റെ സ്വ. തോക്കു TR.

സ്വപനം S. = സുപ്തി Sleep. (L. sopor, G. 'ypnos).

സ്വപിക്ക to sleep; part. pass. സുപ്തൻ.

സ്വപ്നം S. (L. somnus). 1. Dream സ്വ'
ത്തിൽ തന്നെയും വേഗാൽ ഗ്രഹിച്ചു Anj. quicker
than in dreaming. ദുസ്സ്വ., സ്വപ്നദോഷം noctur—
nal pollution. സ്വ. കാണുക to dream, with
Acc. അഛ്ശനെ സ്വ. കണ്ടു (=കിനാവു), also
സ്വപ്നദൃഷ്ടി vu. തരേണം എന്നു പരദേവത
സ്വ'മായി കാണിച്ചു KU. സ്വപ്നക്കറിയായി RS.
2. sleep. സ്വപ്നശീലൻ a sleeper.

സ്വപ്നാനുഭവി having a good dream.

സ്വപ്നാവസ്ഥ the state of dreaming (opp.
സുഷുപ്തി).

(സ്വ): സ്വപൂൎവ്വപുരുഷാശ്രയമുള്ളവർ KR. con–
fidants of predecessors.

സ്വബുദ്ധി own mind. എന്റെ സ്വ. യാലേ
അല്ല ചെയ്തതു TR. induced by others.

സ്വഭാവം S. 1.Natural disposition, temper
സ്വഭാവദുഷ്ടമാം കുതിരയെ സ്വ'മാക്കുവാൻ KR.
to improve. പീലിക്കാൎക്കൂന്തലും ബാലസ്വ'വും
കാണാകേണം Anj. (of K/?/šṇa). സൽസ്വഭാവ
യാം ഇവൾ Nal. good—natured, മായയിൽ മൂടി
ക്കളിക്ക സൎവ്വസ്വ'മത്രേ Bhg. natural to all.
സ്വ'വേന ഉള്ളതു Instr. 2. purpose, feeling
തന്റെ വക്കൽ നേർ ഉണ്ട് എന്നുള്ള സ്വ. വരു
ത്തുവാൻ MR. to create the impression. — സ്വ
ഭാവികം, see സ്വാ —.

സ്വമനസ്സായി of his own accord സ്വ. വന്നു
TR. സ്വസ്സാലേ vu.

സ്വമേധ S. one's own accord. സ്വ. യാൽ ഉ
ണ്ടാക്കുക to invent, as a doctrine. സ്വ. യി
ല്ലാത്തവൻ parrot—like. ഞങ്ങളെ സ്വ. ക്ക്
ഒന്നും പ്രവൃത്തിക്കയില്ല without instruction
from superiors. അവരെ സ്വ. തന്നേ ആകു
ന്നതു their own doing. തരിശു നിലം സ്വ.
യായി നടക്കുന്നു TR. without asking leave.

സ്വയം S. by himself, spontaneously. സ്വയമാ
ക്ക to acquire V1. — സ്വയങ്കൃതം self—made,
സ്വ'മായി ചെയ്ക unprovoked. — സ്വയമ്പാ
കം cooking for one's self; uncooked vict—
uals. — സ്വയമ്പ്രകാശം shining by his own
light, Bhg. — സ്വയംഭൂ S. Self—existent, God;
an idol grown out of the ground നക്കുന്ന
നായ്ക്കു സ്വ'വും പ്രതിഷ്ഠയും ഒക്കും prov. —
സ്വയംവര a girl choosing her husband;
സ്വയംവരം the public choice of a husband
by a princess. Nal. — സ്വയസിദ്ധികൾ
Mud 5. see സ്വായത്തസിദ്ധികൾ.

സ്വരം svaram S. (L. susurro). 1. Voice സ്വ.
അറിഞ്ഞതിനെ അനുസരിച്ചു the well known
voice. സ്വ. പകരും KU. to falter. സാരം അറി
യാ സ്വരമേ ഉള്ളു. — സ്വരസാദം Nid. hoarse—
ness. — സ്വരഹാനി, സ്വരക്ഷയം Nid. aphony.
2. note, സപ്തസ്വ. the Gamut സരിഗമപധനി
(see ശബ്ദം); പക്ഷി ഒട്ടും സ്വരഭേദം വരുത്തീ
ട്ടില്ല always the same note. 3. vowel, gramm.
സ്വരമണ്ഡലം a kind of harp, made of reeds
സ്വ. എടുത്തിട്ടിറങ്ങുന്നു KR. (Rāvaṇa's wives).

സ്വരവാസന melodiousness.

സ്വരാംശം a half tone in music.

സ്വരിതം sounded as note; accented.

സ്വരു Indra's thunder—bolt.

(സ്വ): സ്വരൂപം. 1. one's own shape അ
ന്നേരം ആനമസ്വ'ലാഭം വലാ Nal. you will
appear in your own form. 2. an image, idol.
3. natural condition വെല്ലമാം സ്വ'ത്തിൽ മധുര
സ്വഭാവത്തെ തളേളണം എങ്കിൽ വെല്ലം എപ്പേ
രും പോയീടേണം Chintar. the svabhāva can
only be destroyed by sacrificing the svarūpa.
4. identified with (= മയം), like ചിൽസ്വരൂപ
പ്രഭുസത്വങ്ങൾ ഉള്ളിലേ ജീവസ്വരൂപനായി
AR. God, who is all mind, exists in the crea—
tures as their life. ദിവ്യൌഷധങ്ങൾ വേദസ്വ'
ങ്ങൾ AR. പ്രവാചകരാജാചാൎയ്യസ്വരൂപൻ the
threefold office of Christ as the veritable
prophet, king & priest. 5. a dynasty, as
repetition of the same character, chiefly the
4: the Kōlatiri with worship of the 18 Perumāḷs,

[ 1095 ]
Veṇṇāṭṭara with riches, Perumpaḍappu
with sacrifices (യാഗാദികൎമ്മം), Er̀anāḍu with
worship of the sword KU. 6. the first king a
representative of the dynasty, പുറവഴിയാസ്വ'
ത്തിങ്കന്നുമായി കണ്ടു TR. visited the king of P.
7. the estate of a chieftain പയ്യോൎമലസ്വരൂ
പുടയനായർ TR. (Tdbh.). 8. a class of Sūdras
സ്വരുവം (Tdbh.). 9. സ്വരുവം adultery B.
സ്വരൂപകം (= 4): മത്സ്വ'മായ ധൎമ്മം Bhg. the
law which is identical with myself.

സ്വരൂപകാൎയ്യം (5) Royal duties KU.

സ്വരൂപക്കാർ (8) a lower section of Sūdras
in Trav. (opp. ഇല്ലക്കാർ).

സ്വരൂപത (4) likeness.

സ്വരൂപമൎയ്യാദ (5) customs of a dynasty TR.

സ്വരൂപി 1. having one's own form. 2. iden—
tified with (=രൂപി) ബോധസ്വ. യായ ഗു
രു AR. ജ്ഞാൻസ്വ. കളായിരിക്കുന്ന യോഗീ
ശ്വരന്മാർ KU. incarnations of wisdom.
3. like, ഗൎദ്ദഭസ്വ. CG. in ass's shape. 4. a
chieftain, councillor അഞ്ചുപേർ സ്വ. കൾ
മന്ത്രിമാർ PT. രണ്ടില്ലത്തെയും സ്വ.കൾ ഇ
തുവരെയും KU. — f. സ്വരൂപിണി (2), സ
കലഭൂതങ്ങളിൽ ഭക്തിസ്വ. യായ്വസിക്കുന്നു
DM. Kāḷi is the embodied devotion. ജ്ഞാന
സ്വരൂപിണി (Christ.) the personal wisdom.

denV. സ്വരൂപിക്ക 1. v. n. to meet as an as—
sembly, സ്വ'ച്ചു കൊണ്ടു KU. to constitute
themselves as such. 2. v. a. to amass
വിത്തങ്ങളും പുരുഷകാരങ്ങളും സ്വ'പ്പാൻ
PT. (to embody).

സ്വർ svar S. (L. sol = സവിതാ sun, light).
Heaven, സ്വൎന്നദി etc. Bhg.

സ്വൎഗ്ഗം S. ചുവൎക്കം RC. 1. Heaven, sky ഭൂ
മണ്ഡലവിസ്താരം ചൊല്ലി സ്വ'വും ഇതിര തന്നേ
വിസ്താരം ഉണ്ടു Bhg 5. 2. Indra's paradise
സ്വ. പുക്കു KU. അത്ര നാളെക്കു സ്വൎഗ്ഗവാസം ഉ
ണ്ടു Bhr. അന്നു വാഴുന്ന മനുഷ്യർ സ്വ'വാസിക
ൾക്കു തുല്യം പോൽ KU. Celestials (=സുരർ); also
Brahmans (opp. ഭൂവാസി = അമ്പലവാസി).

സ്വൎഗ്ഗതൻ S. gone to heaven തപസ്സിനാൽ
സ്വ'നായി KR. — സ്വൎഗ്ഗതി S. reaching

heaven. സ്വ.വരുത്തുവാൻ ആധാനം ചെ
യ്ക KR. to secure bliss. സ്വ. വിരോധത്തെ
ചെയ്ക KR. to prevent.

സ്വൎഗ്ഗസ്ഥം, സ്വൎഗ്യം, സ്വൎഗ്ഗീയം heavenly.

സ്വൎഗ്ഗാരോഹണം going to heaven. ഇന്നേത്തേ
ദിവസം നമ്മുടെ അമ്മാമന്റെ സ്വ. തിരു
നാൾ TR. the anniversary of the king's
death. സ്വ'നാൾ (Christ's) ascension—day.

സ്വൎഗ്ഗികൾ the celestials സ്വ. ആരേലും CG.

സ്വൎധ്വനി a kind of Lethe സ്വ. തന്നിലേ മുങ്ങു
ക മൎത്യൻ ഒന്നുള്ളൊരു ഭാവം പോവാൻ CG.

സ്വൎപ്പദം S. = സ്വർഗ്ഗതി (സ്വ. തന്നിൽ ആശയി
ല് CG. do not wish for heaven).

സ്വൎലോകം heaven. സ്വ'ത്തിന്നു യാത്രയാക്ക
UR. = to kill.

സ്വൎവ്വധുമാർ Bhg., സ്വൎവ്വേശ്യമാരായ ഉൎവശി
etc. CG. nymphs of heaven, also സ്വൎസ്ത്രീ
കൾ CG.

സ്വൎണ്ണം S. = സുവൎണ്ണം Gold. സ്വ'മയം golden.

സ്വ'സ്തേയം VyM. theft. സ്വ'സ്തേയി AR.

സ്വൎണ്ണദി = സ്വൎനദി the heavenly river.

സ്വൎണ്ണാരിയൻ vu. ചൊൎണ്ണാലി 394.

സ്വല്പം solpam S. (സു). Little കാലം സ്വ.
ചെല്ലുമ്പോൾ KU. നികിതി സ്വ'മായിട്ടു തന്നേ
വരിക അത്രേ ചെയ്യുന്നു TR.

(സ്വ): സ്വവൎണ്ണകരണി S. AR. one of the 4
heavenly medicines. (al. സുവൎണ്ണകരണി).

സ്വവശൻ S. uncontrolled, free.

സ്വവാസന one's own pleasure, as സ്വരസം.

സ്വസാ svasā S. (L. soror). Sister മമ പിതൃ
ഷ്വസാ Bhr. സ്വസൃപതി sister's husband. സ്വ
സ്ത്രീയൻ sister's son, സ്വസ്രീയമുഖം കണ്ടു Bhg.

സ്വസ്തി S. (സു). It is well! hail! also with
അസ്തു (തേ സ്വസ്ത്യസ്തു Bhr.) fare well! സ്വ.
വാക്യങ്ങൾ ഘോഷിച്ചു SiPu. blessings. തോ
ണി ഏറി സ്വ. എന്നതും ചൊല്ലിപ്പിരിഞ്ഞാർ
KR. farewell. — സ്വ. മാൻ V1. happy.

സ്വസ്തികം 1. auspicious; a mystical figure
കൈത്തലം കൊണ്ടു തൻ മാറത്തു നന്നായി
സ്വ'ബന്ധം തുടങ്ങിനാരേ CG. 2. name
of particular temples, palaces V1.

(സ്വ)സ്വസ്ഥം S. 1. relying on self, confi
dent,

[ 1096 ]
secure. സ്വ'നായി വിരക്തനായി മുക്ത
നായി Bhg. — സ്വസ്ഥയായ്വന്നേനല്ലോ f. AR.
2. unemployed, being at rest, leisure. സ്വസ്ഥ
വാസത്തെ രക്ഷണം ചെയ്ക to preserve his
liberty. സ്വ'മായിരിപ്പാൻ കല്പിച്ചു TR. to keep
quiet. സ്വ'മായി വന്നു ഞാൻ കണ്ടു പോവാൻ
Nal. merely for a visit. 3. = സുസ്ഥം healthy,
നമുക്കു അസാരം ദേഹം സ്വ'മില്ലായ്കകൊണ്ടു
TR.; സ്വസ്ഥബുദ്ധി sound reason. — സ്വസ്ഥത
health vu. സ്വ. തരികയില്ല = അലമ്പാക്കുന്നു.

സ്വസ്ഥാനം S. = തന്റെടം the state of a സ്വ
സ്ഥൻ, f. i. സ്വ. ആകുവാൻ to recover health.
2. one's own place.

സ്വഹസ്താക്ഷരം handwriting, signature ഞാൻ
എന്റെ സമ്മതം കൊണ്ടു സ്വ. കൊണ്ട് എ
ഴുതിക്കൊടുത്തു TR.

സ്വാകാരം S. (സു). Beauty, also സ്വാകൃതി മ
റെച്ചു Bhr. (സ്വ) hiding one's own counte—
nance or emotion.

സ്വാഗതം S. (സു), welcome, salutation രാജാ
വിനും മന്ത്രിമാൎക്കും സ്വാ. PT. സ്വ. എന്നു
ചൊല്ലി CG. തവ സ്വാ. ഭവിക്കേണം Si Pu. —
സ്വാ. ആദികൾ ചെയ്തു & സ്വാ'താദികൾ
കൊണ്ടു പൂജിച്ചു KR. welcomed, greeted.

സ്വാംഗഹോമം S. (സ്വ). The sacrifice of
one's own body.

സ്വാതന്ത്യ്രം S. (സ്വതന്ത്ര). 1. Independence
സ്ത്രീകൾക്കങ്ങൊരിക്കലും സ്വാ. അരുതെടോ
VCh. അംഗനാജനത്തിന്നു സ്വാ. ഉണ്ടോ Nal.
സ്വാ'വാഞ്ഛിതം PT. love of freedom. 2. arbi—
trary power, f. i. to dispose of something ആ
വകയിൽ പുത്രന്മാൎക്കു സ്വാ. ഇല്ല VyM. കല്പന
കേൾപാൻ അധികാരം എന്നിയേ അല്പമാം
സ്വാ. ഇല്ലെനിക്കു KR. കുടിയാന്മാരെ ഏല്പി
പ്പാൻ കൊഴിവോലയാൽ സ്വാ. ഉണ്ടു MR. his
lease empowers him.

സ്വാതി S. N. pr. fem.; Arcturus, ചോതി.

സ്വാദു svād/?/u S. (സ്വദ്, G. 'ëdy, L. suavis).
1. Sweet, tasteful സ്വാ. നിനാദം Bhr. സ്വാ.
ഭക്ഷ്യത്തെ കാട്ടി KeiN. 2. flavour, relish ഉ
ന്നതസ്വാ. വരുത്തിച്ചമെക്ക Nal. ദുസ്സ്വാ. V2.;
Tdbh. സ്വാദുള്ള ആഹാരം, വസ്തുക്കൾ താനേ

ഭുജിക്കൊല്ല SiPu. സ്വാദറിഞഅഞീടുവാൻ മാത്രം
Nal. merely to taste.

part. pass. സ്വാദിതം tasted (സ്വദിക്ക).

സ്വാദുകരം UR, tasteful. [ദനം CG.

സ്വാദുത S. flavour, taste സ്വ. തേടിന ഓ

സ്വാധീനം S. (സ്വ) adj. & n. 1. Independ—
ent, സ്വാധീന f. 2. dependent, subservient
എനിക്കു സ്വാ'ൻ Bhg. 3. control, power.

സ്വ'മല്ലോ ശിരസ്സും പരശുവും KR. my head
& the mace are in thy hands. കാൎയ്യസ്ഥനെ
സ്വാ'ത്തിൽ വെച്ചു gained over അവൻറെ സ്വാ'
ത്തിലുള്ള ആൾ MR. a dependent. രാജ്യം നമ്മുടെ
സ്വാ'ത്തിൽ നടന്നു വരായ്കയാൽ TR. ജനസ്വാ'
ത്തിലുള്ള ആൾ MR. influential. 4. command over
limbs, elasticity, health. ദേഹം സ്വ'മല്ലാഞ്ഞു
Bhg. decrepit. സ്വാ. കുറയും MC. unwieldy.

സ്വാധീനക്കാരൻ a dependent. അവന്റെ
സ്വ'ർ MR. പുറമേ സ്വാ'നായി പറഞ്ഞു Ti.
showed himself trustworthy.

സ്വാധീനത =സ്വാധീനം n., ബുദ്ധിസ്വാ.
presence of mind.

സ്വാധീനമാക (2. 3) to become his own രാ
ജ്യം, പറമ്പു etc. — (4) ശരീരം സ്വ'മായ ഉട
നേ when recovered.

സ്വാധീനമാക്ക to subdue, cqntrol. കമ്പഞ്ഞീ
ന്നു മയ്യഴി സ്വാ'ക്കിയതു TR. the H. C. con
quered Mahe. പറമ്പ എനിക്കു സ്വാ'ക്കിത്ത
രിക TR. get for me, ആളെ to gain,
bribe. — so രാജ്യം സ്വാധീനം വരുത്തുക
TR. to subject.

സ്വാദ്ധ്യായം S. (സ്വ). Reading to one's self,
സ്വാദ്ധ്യായാദി യമസാധനങ്ങൾ Bhg. സ്വാ
ദ്ധ്യായതപോദാനയജ്ഞാദികൎമ്മങ്ങൾ AR.

സ്വാനം = സ്വനം S. Sound.

സ്വാന്തം S. (സ്വ). The mind സ്വാന്തേ നിരൂ
പിച്ചു, സ്വാന്തഭ്രമങ്ങൾ Nal. സ്വാ'താപം VetC.
(= ഉൾത്താപം). — മമ സ്വാന്തഗമാകും വണ്ണം
ചൊല്ക Bhg. intelligibly.

സ്വാഭാവികം S. (സ്വഭാവ). Natural സ്വാ.
ധരിച്ചു വിഗ്രഹം Nal. (ബീഭത്സവേഷം കള
ഞ്ഞു). ജീവനു ദുഃഖം സ്വാ. ആയുള്ളു Chintar.
സ്വാ'കയാം വാസനയാ ദേവങ്കൽ ഉണൎവ്വുദിച്ചു

[ 1097 ]
Bhg. without teaching. കാൎയ്യത്തിന്റെ എല്ലാ
സ്വാ'ത്താലും നിശ്ചയിക്കാം MR. results from
all the features of the case.

സ്വാമി svāmi S. (സ്വ). An owner, master,
Lord; Voc. സ്വാമിൻ Bhg 1. in humble letters
at the close നടക്കയും ചെയ്യാം സ്വാമീ TR. —
hon. സ്വാമിയാർ MR. Brahman title, ഭാരതി
സ്വാ'രേ മടത്തിൽ jud. — f. സ്വാമിനി അരുൾ
ചെയ്തതു Nal. the mistress.

സ്വാമിദ്രോഹം treachery സ്വാ'ത്തിന്നു വസ്തു
വക ഒക്ക കോയ്മയിൽ എടുക്ക TR. — സ്വാ'
ഹി വീട്ടിന്നു പഞ്ചമഹാപാതകങ്ങൾ വാതിൽ
prov. traitor.

സ്വാമിഭക്തി Bhg. faithfulness.

സ്വാമിഭോഗം rent paid to the Janmi, almost
nominal.

(സ്വ): സ്വായത്തസിദ്ധി PT3. (ായത്തം 84).

സ്വാൎത്ഥം S. (സ്വ). Own object തങ്ങൾതന്
സ്വാ'സിദ്ധിപ്പാനായി Bhg. (സ്വാ'പരൻ self—
interested); genuine meaning V1.

സ്വാശ്രയം S. self—confidence, സ്വാ'യോന്മൂല
നം ചെയ്ക VetC. to root it out.

സ്വാസ്ഥ്യം S. = സ്വസ്ഥത rest, comfort, health
V1.

സ്വാഹ S. (സു). 1. Exclamation in sacrifices,
Mantras (beginning with ഓം & ending with
സ്വാ. Tantr.). എൻ ഗുരുവിനാണ സ്വഹഃ (sic)
vu. Mantr. ഒക്ക സ്വാഹ എന്നു ചൊല്ലിക്കള
ഞ്ഞുവോ is all devoured? 2. Agni's wife (he
is: സ്വാഹാപതി AR. Bhg.)

സ്വീകരണം S. (സ്വ). Making one's own.

denV. സ്വീകരിക്ക 1. to acquire, accept. സന്ന്യാ
സാശ്രമം സ്വീ. VyM. to adopt a mode of life.
രാജ്യം സ്വീ'ച്ചു Arb. obtained. അപ്പീൽ —,
വാക്കു —, അപേക്ഷയെ സ്വീച്ചു MR. ac—
cepted. ഉപായം, നാലാൽ ഒരുത്തനെ സ്വീ.
Nal. to choose. കന്യയെ Si Pu. to marry.
2. to enjoy അമൃതം പോലതിനെ സ്വീ'ച്ചു
KR. 3. to assent, confess.

സ്വീകാരം S. 1. claiming, adoption ദത്തസ്വീ.
2. confession (പാപസ്വീ. Christ.), admis—
sion of an argument.

part. സ്വീകൃതം S. appropriated, promised,
owned.

സ്വീയം S. own = സ്വകീയം.

സ്വേഛ്ശ S. (സ്വ). Self—will. സ്വേ. യായിരിക്ക
to volunteer. സ്വേഛ്ശയാ വാഴും Mud. will
live on in his own way. സ്വേ. ക്കാരൻ self—
willed.

സ്വേദം svēd/?/am S. (L. sudor). Sweat സ്വേ
ദങ്ങൾ മേനിയിൽ പൊങ്ങിത്തുടങ്ങി CG. സ്വേ.
എഴുന്നുള്ള ഓമൽമുഖം CG. മുഖോത്ഭവസ്വേദ
ലേശങ്ങൾ Bhg. drops of perspiration. — സ്വേ
ദജം 3. insects, worms, products of heat &
moisture. (യോനി 876).

സ്വേദനി S. a frying pan.

denV. സ്വേദിക്ക to sweat യോനി Bhr. — സ്വേ
ദിപ്പിക്ക Nid. to use diaphoretics.

സ്വൈരം S. (സ്വ). 1. Following one's own
inclinations, സ്വൈരസല്ലാപം Nal. unrestrain—
ed talk. 2. health, ease, comfort. 3. adv.
happily വാഴുക V1., വസിക്ക VetC, സുഖിച്ചു
വസിക്ക Nal.

സ്വൈരക്കേടു disappointment. എത്തായ്ക നിമി
ത്തം സ്വൈ. ഉണ്ടു Bhr. uneasiness, de—
rangement. വളരേ സ്വ. TR. പാരം വരു
ത്തം തൊയിരക്കേടു TP. മൂന്നു മാസം പോ
രും അവനു സ്വൈ. jud. low spirits.

സ്വൈരഗാമി S. = സ്വേഛ്ശാചാരി.

സ്വൈരി; fern. — ണി a wanton woman (ദുഷ്ടർ
കട്ടു സ്വൈരിണിക്കായി കൊടുക്കും VCh.;
സ്വൈ. മാരായ നമ്മുടെ നാരിമാർ Nal.
heavenly courtezans).

സ്വൈൎയ്യം = സ്വൈരം Nasr. സ്വൈൎയ്യേണ
പോയാലും Genov.

സ്വോദരപൂരകൻ S. (സ്വ). Caring only
for his stomach; an epicure V1.

[ 1098 ] ഹ HA
ഹ occurs only in S. & foreign words. In Tdbhs.
ഹ is dropped (ഹസ്തം, അത്തം; ഹിതം, ഇതം;
മഹാ, മാ), or represented by ക (അഹം — അ
കം & യ (കിരിയം fr. ഗൃഹം). Of late intro—
duced in വഹ = വക.

ഹ ha S. Interj. ഹഹഹ മമ ദുരിതം ഇതു SiPu.
alas!

ഹം ham S. (=ഹൻ). Destroying സകലഭയ
ഹം KR.

ഹംസം hamsam S. (Tdbh. അന്നം II. 33., G.
chën, L. anser). A goose, swan, considered as
a divine bird, esp. രാജഹ. (അരയന്നം) Bhg.
ഹംസൻ S. an accomplished devotee തീവ്രതര
വൈരാഗ്യം അകതാരിൽ പടൎന്നവൻ ഹ.
KeiN. a degree of Sanyāsis (പരമഹം
സൻ).

ഹംസരഥൻ S. Brahma, as riding on ഹംസം Bhg.

ഹംസസ്വരൂപൻ Anj. very spiritual മനമാ
കുന്ന മണ്ഡപത്തിൽ ഹംസസ്വരൂപിയായി
AR. Bhg.

ഹക്ക Ar. ḥaqq, Just, true = ഉള്ളതു.

ഹക്കൽ Ar. 'aql,, Intellect, understanding.

ഹക്കിം Ar. ḥakīm, Physician.

ഹജാം Ar. ḥaǰǰām, Barber.

ഹജൂർ Ar. ḥazūr, Royal presence, Principal
Collector's office.

ഹജ്ജു Ar. ḥǰǰ Pilgrimage to Mecca, vu. അ
ശുവിന്നു പോക KU.

ഹജ്രത്ത് Ar. hiǰrat (flight) The Muham—
medan era dated from 16th July A. D. 622.

ഹട്ടം haṭṭam S. A market, fair.

ഹഠം haṭham S. (ഹസ്ത?). Violence. ഹഠാൽ by
force, on a sudden PT.

ഹതം haδam S. (part. pass. of ഹൻ). 1. Struck
ശോകഹതമനസ്സ് KR. 2. killed, ഹതപ്രാ
യൻ almost dead. 3. lost. ഹതബുദ്ധി bereft
of sense. ഹതാശൻ despairing.

ഹതകൻ S. miserable കുലഹ. ഇവൻ AR. ച
ണകസുതഹ. Mud. outcast, coward, rogue.

ഹതി S. striking അവനെ ഹ. ചെയ്തു Bhg.
killed.

ഹത്യ S. murder as വീരഹ. KU., സ്ത്രീഹ. ചെ
യ്തു VyM. — ഹത്യാശീലൻ murderous.

ഹനനം S. killing മൃഗഹ. അരുതാത്തതോ SiPu.

denV. ഹനിക്ക (= ധൻ, G. thánatos). 1. To
strike ആർ ഉണ്ണി ഹ'ച്ചതു Bhr. 2. to kill
ഗോവനെ ഹ. Sipu. ഭവാനാൽ ഹനിച്ചീടി
ന യജ്ഞപശുക്കള് Bhg.

CV. ബ്രാഹ്മണകോപം ലേകത്തെ ഒക്കയും
ഹനിപ്പിക്കും VyM. will destroy.

ഹനു hanu S. (L. gena, G. genys, chin). The
jaw. വാമഹ. പൊളിഞ്ഞുപോയി KR.(bya fall).

ഹനുമാൻ 1. having large jaws; Semnopithe—
cus entellus. 2. the monkey—chief, dei
fied AR.

ഹന്ത handa S. Interj. Ho! ഹ. യോഗ്യമോ കാ
ന്ത VetC. alas! ആഹന്ത etc.

ഹന്തവ്യൻ S. (ഹനിക്ക). Deserving to be kill—
ed ഹ. അല്ലാത്തവനെ ഹനിക്കും Sah.

ഹന്താവു S. a slayer, destroyer.

ഹുന്തുകാമൻ PR. wishing to kill.

ഹന്നം S. (p. p. of ഹദ്, G. chezō). Passed as
ordure.

ഹമ്മാൽ Ar. ḥammāl, & ഹമാൾ A bearer.

ഹയം hayam S. (ഹി to send). A horse. ഹയ
ഗ്രീവൻ N. pr. horse—necked. നൂറു ഹയമേധ
ങ്ങൾ Bhg. (= അശ്വമേ —). — ഹയവാഹനൻ
sun, Kubēra. 2. sending off ശോകത്തെ ഹ.
ചെയ്തു വസിക്ക Sk.

ഹയാത്ത് Ar. ḥayāt, Life. ഹ.ായി lived.

ഹയാത്തുനബി Mpl. (Christ).

ഹയാസ്ഥാനം Ar. hayā, pudenda.

ഹരം haram S. (G. cheīr). 1. What takes away
പാപഹരസ്നാനം Bhg. കുലഹരവൈരം ChVr.
destroying the family. മലഹരം GP. 2. remo—
val, destruction നമ്മോടു മറുത്ത ശത്രുരഹ
രം ചെയ്തുപോക Mantr. ദീനം മുഴുവൻ ഹ. വ
ന്നില്ല, അവൻ ഹ. വന്നു പോയി vu.

[ 1099 ]
ഹരണം S. taking, removing ജഗദഘഹര
ണൻ Bhg. സൃഷ്ടിപാലനഹ'ങ്ങൾ Bhr.
(= destroying). [രൻ 48).

ഹരൻ S. a destroyer, Siva, SiPu. (Tdbh. അ

denV. ഹരിക്ക 1. to seize, take പ്കഷികൾ വ
സ്ത്രം ഹ. യാൽ Nal. വിപ്രസ്വം ഹ. VilvP.
ആഭരണങ്ങൾ ഒന്നും ഹ. ാതേ VetC. to rob;
defraud. 2. to divide പന്ത്രണ്ടിനെ നാ
ലിൽ ഹരിച്ചാൽ മൂന്നു ഫലം Gan. Tdbh. I. അ
രിക്ക 49.

ഹാൎയ്യം the dividend; ഹാരകൻ the divisor
(Gan.).

ഹരി hari S. (= ഹരിൽ). 1. Green, tawny.
2. Višṇu; his name at the head & end of all
even official letters TR. ഹ. എഴുത്തൊമ്പതു the
initial formula ഹരിശ്രീഗണപതേ (sic)* നമഃ
vu. ഹരിപദ ചിന്ത Bhg. worshipping Višṇu.
3. a lion ഹരിയും കരിയും വെടിഞ്ഞു വൈരം
CC. വന്നു ഹ. PT. *(for ഹ'ഗണപതയേ).
ഹരിണം S. yellowish white; a deer. Bhg. പ
ട്ടു കിടക്കും ഹരിണി f. Bhg.

ഹരിതം & ഹരിൽ S. green, the colour (L. vi—
ridis, G. chortos).

ഹരിതാലം, അരിതാരം yellow orpiment.

ഹരിദശ്വൻ the sun. — ഹരിന്മണി emerald.

ഹരിദ്വാരം വിശ്രുതം SiPu., N. pr. Hurdwar.

ഗരിരൂപധാരികൾ AR. lion—like (monkeys).

ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ N. pr. a king. Bhg. ഹരിശ്ചന്ദ്ര
പ്പെരുമാൾ KU.

ഹരിഹരൻ N. pr. (Višṇu & Siva united), ഹരി
ഹരപട്ടർ jud.

ഹരിക്കാരൻ P. har—kāna, An emissary, cou—
rier, messenger ഹ'ന്മാർ VyM. = ദൂതന്മാർ also;
അ —, f. i. നാൽ ആൾ ഹ'(അ)ന്മാർ TR.

ഹൎജി Ar. 'arẓ, A petition, memorial, represent
ation, also ഹരിജി, അൎജ്ജി TR.; ഹൎജിക്കാ
രൻ a petitioner.

ഹൎത്താവു S. (ഹര). A remover, robber അശ്വ
ഹ. KR.; God as destroyer (with കൎത്താ & ഭ
ൎത്താ maker & preserver) Bhr.

ഹൎമ്യം S. A palace രമ്യങ്ങളായുള്ള ഹ'ങ്ങൾ ഏറി
CG. ഹ'ങ്ങൾ തോറും അലങ്കാരം ചമെച്ചു KR.
ഹൎമ്യപ്രാസാദങ്ങൾ Bhr. വാമമാർ ഹ. ഏറി

നോക്കി AR. (roof). ഉന്നതഹ'ത്തിൽ വാഴുന്ന
മന്നവൻ Genov.

ഹറാം Ar. ḥarām, Forbidden, unlawful ഹ. പി
റന്നവനെ MR. (& അറാം 53).

ഹറീവ് Ar. ḥarīf, Clever; rival.

ഹൎഷം haršam S. (fr. ഭൃഷ്; G. phrissō), orig.
Bristling = രോമഹ. joy, delight. ഹൎഷനേത്രാം
ബു Bhg. = ഹൎഷാശ്രു q. v.; ദന്തഹ., പാദഹ.
Nid. = തരിപ്പു.

ഹൎഷണം S. delighting; ഹൎഷിതം delighted.

denV. ഹൎഷിക്ക to be delighted.

ഹൎഷാശ്രു tears of joy ഹ. പൊഴിഞ്ഞതു തുടെച്ചു
KumK. ഹ. ധാര, — കണങ്ങൾ Bhg. ഹ.
പരിപ്ലുതനായി GnP.

ഫലം halam S. A plough.

ഹലി a plough—man; Balabhadra, also ഹലാ
യുധൻ Bhg.

ഹലാക്ക് Ar. halāk, Ruin, perdition; lost.

ഹലാൽ Ar. ḥalāl, Lawful, legal (chiefly of
food, opp. ഹറാം) പൈക്കുമ്പോൾ പന്നിയിറ
ച്ചി ഹ. prov. Mpl.

ഹലാഹല S. (?) Hallo! അയോദ്ധ്യയിൽ ഹ.
ഘോഷം വലുതായി KR.

ഹലാഹലം S. poison.

ഹൽ hal S. A consonant (gramm.), ഹല്ലുകൾ pl.

ഹല്ലകം S. = ചെന്താമര, A lotus കേശത്തിൽ
അണിയുന്ന ഹല്ലകോല്ലസത്തായിട്ട് VCh.

ഹല്ലോഹലം S. (?) Joyful noise (= ഹലാഹല).
ആലോലഹല്ലോലഹ. പോലേ Bhr. ഉല്ലാസഹ'
ങ്ങൾ Nal. (C. Te. hallakallōlam).

ഹവനം havanam S. A sacrifice (ഹവം id.,
fr. ഹു = ഹ്വാ calling).

ഹവാലത്തി Ar. ḥavālah, Charge, trust.
൧൦൦൦ ഉറുപ്പികക്കു ഹ. കൊണ്ടുവന്നു TR. surety.

ഹവാൽദാർ P. ḥavāldār, holding a charge, a
sergeant.

ഹവിസ്സു havis S. (= ഹവം). 1. Sacrifice, esp.
the fat part burnt. 2. clarified butter മറ്റുള്ള
യാഗങ്ങളുടെ ഹവിസ്സും എടുത്തു, അശിവമേധത്തി
ന്നുടെ ഹ. KR.

ഹവിൎഭാഗം Bhg. Anach. fat bit of a sacrificed
sheep etc. ഹ'ങ്ങൾ ദ്വകൾ ഭുജിച്ചു VilvP.

[ 1100 ]
ഹവ്യം (p. fut. pass.) what is to be offered. ഹ
വ്യ വഹൽ പ്രഭ എന്ന പോലേ CG. fire. പിതൃ
ക്കൾ ഹവ്യഗവ്യാദികളാൽ തൃപ്തർ Brhmd.
ഹവ്യാദിസ൪വ്വതും സംഭരിച്ചു VetC.

ഹവ്യാശൻ the fire.

ഹവ്യഗം N. pr. Haiga, the country between
Tuḷu & Konkaṇam, with Gōkarṇam.

ഹസനം hasanam S. Laughter.
ഹസിക്ക to laugh ഗതമായതു ചൊന്നാൽ ഹസി
ച്ചീടും KR.

part. ഹസിതം S. 1. smiling മൃദുഹ. Bhg. സുരു
ചിരതരഹസിതൻ പൊന്മകൻ KR. laugh—
ing. 2. blown as a flower CG.

ഹസ്തം hastam S. 1. The hand, in Cpds. ദണ്ഡ
ഹസ്തൻ etc. 2. the trunk of an elephant.
3. a cubit.

ഹസ്തകടകം a bracelet with 8 faces (Royal
privil.).

ഹസ്തഗതം fallen into one's hands or power.

ഹസ്താക്ഷരം, see സ്വഹ —.

ഹസ്താന്തരം 1. another hand. 2. the things
or money in hand ഹ. ഉള്ള ഉറുപ്പിക, അവർ
പക്കൽ ഹ. എത്ര TR. ഓരോ വകയിൽ ഹ.
ഉണ്ടു, എന്റെ മേലാൽ ഹ. ഉണ്ടു embezzle—
ment.

ഹസ്തി (2) = കരി an elephant; f. ഹസ്തിനി മുതു
കേറി Mud. = പിടിയാന, also a gross wo—
man, Bhg. — ഹസ്തിപന്മാർ CG. = പാവാൻ.

ഹസ്തിനാപുരം N. pr. old Delhi ഹസ്തിനമായ
പുരം, ഗസ്തിനേ വാഴും etc. Bhg.

ഹാ hā Interj. of pain, grief ഹാഹാ ഹരിഹരി
ഹാഹാ ശിവശിവ Bhg. ഹാ. കഷ്ടം എന്നുര ചെ
യ്തു ദേവാദികൾ Bhg. alas, woe! ഹാഹാകാ
രേണ പരിപൂൎണ്ണമായി ജഗത്തു Bhg. filled by
lamentation (= the syllable ഹാ). സേനയും
ഹാഹാകാരേണ മരിച്ചീടിനാർ Brhmd.

ഹാജർ Ar. ḥāẓir, Present, at hand. ഹാ. ഉണ്ടു,
ആജരായി TR. is present. ഹാ. ആക്ക MR. to
make to appear in court etc. ഹാ. കുറവിനാൽ
നീക്കി for default. ഹാജൎജാമീൻ q. v.

ഹാജി Ar. ḥāǰl, A pilgrim to Mecca അരഹാ.
ദീൻ കൊല്ലം prov.; കുട്ടിഹാ. N. pr. etc. TR.
(Tdbh. ആശി, ആഴിയാർ).

ഹാടകം hāḍaγam S. Gold. ഹാ'ങ്ങൾ VCh. gold-
coins.

ഹാനി hāni S. (ഹാ). 1. Abandoning. 2. loss,
detriment ദുൎജ്ജനം ഗൎജ്ജനം ചെയ്തീടിലും നമു
ക്കെന്തൊരു ഹാ. KeiN. ഹാനിക്കായി വരും ഇവ
നെ ചേൎത്താൽ Mud. it will prove dangerous.
സേവകവൃത്തി പരലോക ഹാ. എന്നറി VCh.
so പ്ാരണ —, മാനഹാ. etc. കുറയ ചേതം എ
ങ്കിലും മുഴുവൻ ഹാ. എങ്കിലും വന്നാൽ VyM.
damaged or destroyed. — ഹാനികരം endanger—
ing, Bhg.

ഹാനി വരിക to be destroyed യശസ്സിന്നു ഹാ'
ന്നു പോം Nal. നിന്നുടെ ഹാ'രാതാവണ്ണം CG.
അവനു ഹാ'രും കുലത്തോടേ KR. and പട
എല്ലാം ഹാ'ന്നിതു Brhmd. പ്രമാണത്തിന്നു
ഹാ'രുന്നു VyM. is invalidated. — ഹാ'രു
ത്തുക to destroy.

ഹായനം hāyanam S. (ഹി). A year.

ഹാരം hāram S. (ഹൃ = ഭൃ). Wearing; a string of
pearls ഹാരങ്ങൾ മാറിൽ അണിഞ്ഞു CG. താര
ങ്ങളാകുന്ന ഹാരങ്ങൾ പൂണ്ടു CG. (the sky). മുക്താ
ഹാരം AR. etc.

ഹാരകം S. 1. taking. 2. the divisor യാതൊ
ന്നിനെക്കൊണ്ടു ഹരിക്കുന്നു അതിന്നു ഹാ. എ
ന്നു പേർ Gan.

ഹാരി S. captivating; handsome; also പര
സ്ത്രീധനഹാരി AR. who seizes.

ഹാരികന്മാർ അതിഘോരജാതി KR. a class
of Mlēčhas.

ഹാൎയ്യം S. to be taken. Bhg.

ഹാൎദ്ദം hārdam S. (ഹൃദ്). Affection, love.

ഹാലം, ഹാലികം S. (ഹല). Belonging to a
plough.

ഹാലാഹലം S. (ഹലാഹല). Poison നാരീവാക്കു
മനസിഹാ Bhr. മന്ദസ്മിതാലാപഹാ. SiPu. fig.

ഹാലേരി N. pr. C. = പാലേറി TR.

ഹാവം ḥāvam S. (ഹ്വാ). Calling, dalliance.

ഹാവിൽദാർ TR. = ഹവാൽദാർ.

ഹാവിളൻ Ar. ḥāfilẓ, One who has committed
the whole Koran to memory കുറുവാൻ ഒതേ
ണ്ടതിന്നു ഹാന്മാർ Ti.

ഹാസം hāsam S. (ഹസ്). Laughter.

[ 1101 ]
ഹാസ്യം S. 1. Laughable. ചൊന്നതു ഹാ. എ
ന്നു ബോധിച്ചു Bhg. mere play or joke.
2. laughing, ഹാസ്യമുഖം Nal. ഹാ. ചെയ്തു
Arb. derided. ഹാ'മായി പറഞ്ഞു Sk. mock—
ingly.

ഹാസ്തിനം S. = ഹസ്തിനം.

ഹാസ്പത്രി E. hospital MR.

ഹാഹാ, see ഹാ.

ഹി hi S. (G. ge). For, indeed.

ഹിംസ himsa S. (desid. of ഹൻ). 1. Injuring.
2. killing യാഗാഗംഗമായുള്ളൊരു ഹി. Nal. ഹി.
കൾ ചെയ്യുന്നതിന്നു ദോഷം ഇല്ല Anach. to
slay animals etc.

ഹിംസാലു S. mischievous, hunting & slaugh—
tering. സകലജന്തുഹി. വായി VetC. a per—
fect savage.

ഹിംസിക്ക 1. to hurt. കുടികളെ ഹി. to mal—
treat. ഹിം'ച്ചു ചെന്നിട്ടും ഇല്ല (= മെയ്യേറു
ക), ഹിം'ച്ചു വാങ്ങി TR. extorted. 2. to
kill എന്നെ ഹിം'ക്കാം PT. പക്ഷിരാജനെ
ഹിം'ച്ചാൻ KR.

part. pass. ഹിംസിതം injured; injury.

ഹിംസ്രൻ S. = ഹിംസാലു.

ഹിക്ക hikka S. Hiccough = ഇക്കിൾ, as ഹിക്കാ
രവങ്ങൾ ChVr. മഹാഹി. Nid.

ഹിംഗു hiṇġu S. Assafoetida സോമനാദികായം.

ഹിതം hiδam S. (part. pass. of ധാ). 1. Fit, suit—
able മിത്രങ്ങൾ ചൊല്ലും ഹി. നിരസിപ്പവർ PT.
ഹിതത്തെ പറഞ്ഞു RS. advised well. 2. agree—
able, advantageous. ഹിതമായിരിക്ക to get bet—
ter, feel well. യിതമാകി (sic) വില്ക്കുന്ന വാണി
യം Pay. cheaply; Tdbh. ഇതം 2,105, ഇതവി
യ, ഇതൊത്തുറുമ്മി TP. 3. wish തങ്ങളുടെ ഹി
തപ്രകാരം സാക്ഷിപറയിക്ക MR.

ഹിതകാരി S. salutary, beneficial.

ഹിതൻ S. a worthy person; a friend, lover.

denV. ഹിതമിക്ക V1. to feel contented.

ഹിതവചനം S. a word in time. ഹി. അഹിത
നൊടും ഉചിതം SiPu. advice. ആത്മഹി.
RS. proper consolation.

ഹിതവാദി S. advising well, സതതഹി. കു
റയും ഇഹലോകേ ChVr.

ഹിതവാക്കു 1. good advice. 2 speaking what
will please, (opp. പത്ഥ്യം).

ഹിതാഹിതം more or less to the point. ഹി'ങ്ങ
ളെ വിചാരിക്ക പ്രിയാപ്രിയങ്ങളെ വിചാരി
യാതേ KR. to mind the matter, not the feel—
ings. ഹി. മന്ത്രിച്ചു വശത്താക്കി PT. ഹി'
ങ്ങൾ പറക to give mixed advices.

ഹിതോപദേശം S. salutary instruction; N. pr.
a book of moral fables.

ഹിനൂ P. Hindu (fr. Sindhu). a Hindoo, ഹി.
മതം etc. TR.

ഹിന്ദോളം S. = അന്തോളം, ഐന്തോളം A
swing.

ഹിമം himam S. (L. hiems). Cold, frost, snow
അതിശീതളഹിമദുഷ്പ്രവേശാരണ്യം Bhr. ഉല്പ
ലപത്രത്തിന്നൊഴുകും ഹിമാംബു KR. dew? അ
റിവാലേ രവിമുൻഹി. ആക്കി KeiN. അൎക്കനെ
ക്കമട ഹിമങ്ങൾ കണക്കനേ KR. melting away
. ഹി. കൊൾക Nid. പറ്റും ഈ ഹിമങ്ങൾ SiPu.

ഹിമകരൻ, ഹിമാംശു S. the moon, Bhg.

ഹിമവാൻ N. pr. the snowy range ഹിമവൽ
സേതുപൎയ്യന്തം വിളങ്ങ KU.; also ഹിമാച
ലം, ഹിമാദ്രി, ഹിമാലയം etc. Bhg.

ഹിമ്മണി MC. (P. hamyāni). a purse attach—
ed to the waist ഹി. എന്നു പറയുന്ന സഞ്ചി
യിൽ ഇട്ടു. jud.

ഹിരണം hiraṇam S. & — ണ്യം. Gold. ഹിര
ണ്മയം golden (ഹരിൽ). ഹിരണ്യനാട്ടിൽ ചെ
ന്നാൽ ഹിരണ്യായ നമഃ prov.

ഹിരണ്യാഗൎഭം 1. the mundane egg. 2. a cere—
mony of passing through a golden cow,
which enables Kēraḷa princes to dine with
Brahmans & learn the Gāyatri KU.

ഹിരണ്യരേതസ്സു S. fire മൂൎദ്ധനി ഹി. ദീപിച്ചു
Bhr 16. [ (& — ണ്മ —).

ഹിരണ്വതി N. pr. river near Kurukšētra. Bhr.

ഹിസാബ് Ar. ḥisāb, Account.

ഹിഹി hihi S. & ഹീ Interj. of surprise.

ഹീനം hīnam S.(p. p. of ഹാ). 1. Deprived of,
destitute, free from കുല —, ധന —, ബുദ്ധി
ഹീനൻ etc. 2. decayed, deficient; mean ദുഷ്കരര
ൎമ്മങ്ങളെക്കൊഎണ്ടു ഹീനനായ്ഭവിക്കും Bhg. (opp.
ദേവൻ) low creature. ഹീനന്മാരോടു കൂടി സം

[ 1102 ]
സൎഗ്ഗമരുതു Bhr. 3. defect, meanness ഹീന
ങ്ങൾ ആണ്ടുമനസ്സായ്ചമഞ്ഞു Anj. VyM.

ഹീനജാതി a low caste ആശാരിമൂശാരി ഇങ്ങ
നേ ഇരിക്കുന്ന ഹീ. കൾ; ദോഷപ്പെട്ട സ്ത്രീ
കളെ രാജ്യത്തിങ്കന്നു കടത്തി ഹീ. കൾക്കു
കൊടുക്കും TR. — കൎമ്മം കണ്ടോളം ഹീ. ത്വം
തോന്നും Bhg.

ഹീനത 1. deficiency. 2. lowness, degradation
ഹീ. ക്കു തക്കവണ്ണം തൊട്ടുകുളിയും തീണ്ടി
ക്കുളിയും വേണം Anach.

ഹീനത്വം S. id., കോവിലകത്തേക്കു ഹീ. ആയ
പ്രസ്ഥാപം MR. an insinuation, dishonor—
ing the king.

ഹീനാംഗൻ S. crippled, maimed.

ഹീരം hīram S. = ഹാരം? Diamond. — വീരഹീ
രൻ = ശ്രേഷ്ഠൻ.

ഹും hum Interj. of anger, displeasure; sound
of insects, wheels, beasts, etc.

ഹുങ്കാരം S. id., ഹു. ചെയ്ക VyM. (= വാക്പാരു
ഷ്യം, sometimes ഹു. മൂളുക to assent). ഹു.
കൊണ്ടു ധനുസ്സെ നിസ്സാരമാക്കി KR. dis—
armed with a hem. ഗോകുലഹു. Bhg. ഗം
ഭീരമായുള്ള ചക്രഹു Nal.

ഹുങ്കൃതി S. id., സിംഹത്തിന്റെതു. PT. grumble.
മുനിഹു. കൊണ്ടു നിന്നു KR. ദശീനനഹു. തീ
ൎത്തു AR. silenced Rāvaṇa.

ഹുക്ക Ar. ḥuqqa, A smoking pipe. ഹുക്കാബ
ൎദാർ Arb. a Hooka—bearer.

ഹുക്കും Ar. ḥum, Order, command, law.

ഹുക്കുംനാമം P. ḥukm—nāma, written orders
ഹു'ത്തിൽ തിരിച്ചെഴുതി, ഹുക്കുമനാമാവിൽ
TR. written commission. ജമാവന്തി ഹുഗ്മ
നാമം MR. instructions for levying the
land—tax.

ഹുങ്കു hungụ So. Arrogance, power. (Tdbh. of
ഹുങ്കാരം, see ഹും.)

ഹുട്ടുവളി C. No. (C. produce). Surplus profit of
an estate held on mortgage after defraying
the Government demand and interest of the
loan, W.

ഹുണ്ടി H. hunḍī, & ഹുണ്ടിക S. Bill of ex—
change, ഉണ്ടിക 126.

ഹുതം huδam S. (p. p. of ഹു) Sacrificed; ghee.

ഹുതാശനൻ S. fire, eater of offerings. Bhg.

ഹു hū S. Interj. of grief, fear ഹുഹു സമന്വി
തം ഹാഹാനിരന്തരം Bhr. (in battle).

ഹൂതി hūδi S. (ഹ്വാ). Call, challenge.

ഹൃണീയ S. (ഹിരണ). Reproach, bashfulness.

ഹൃതം h/?/δam S. (p. p.; ഹർ) Taken. ഹൃതദ്രവ്യൻ
Bhr. ഹൃതദാരനാം രാമൻ KR. bereft of his wife.

ഹൃതശേഷം Gan. balance in division.

ഹൃൽ S. h/?/d (L. cord —). Heart, Loc. ഹൃദി &
ഹൃദിയിങ്കൽ Bhg. ഹൃൽഗതഭാവം ചൊന്നാൻ
KR. = അന്തൎഗ്ഗതം etc.; ഹൃദന്തേ കരം വെച്ചു
ചൊല്ക SiPu. solemnly.

ഹൃദയം S. (G. kardia). 1. The heart ഹൃ'ത്തി
ങ്കൽ നിന്നു നാഡികൾ പുറപ്പെട്ടു ദേഹം ഒക്കയും
വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്നു VCh. (including lungs). ഹൃ'
ത്തിൽ വായു ചരിക്കുന്ന പോലേ KR. 2. mind
ഭാവിച്ചു കൊൾ ഹൃദയ Anj. (Voc). ഹൃ. കാട്ടാ
തേ V2. reserved. വേദശാസ്ത്രങ്ങളെ പാഠം ചെ
യ്തു ഹൃദയപ്രകാശം വരുത്തി Bhg. മമ ഹൃദയ
രഹസ്യം ഇതു AR. ഹൃദയകമലങ്ങളിൽ നിറ
ഞ്ഞു KU. inmost mind. അവനു രണ്ടാമതുള്ളൊ
രു ഹൃ'മായി വരുവുന്നു Mud. his 2nd self. (നില
യനം 562). 3. containing the essence of
അക്ഷഹൃ., അശ്വഹൃ. Nal., ആദിത്യഹൃ KR. (a
Mantra).

ഹൃദയഗതം Mud 7. intentions, plans.

ഹൃദയഗ്രന്ഥി, ഹൃൽഗ്രന്ഥി a knot of the mind,
inward difficulty ഹൃ.യുള്ളോർ Bhg.

ഹൃദയസ്ഥം thoughts, feelings etc. — സ്ഥാനം
the breast.

ഹൃദയാലു S. affectionate.

ഹൃദ്യം S. 1. savoury, pleasant (of medicines
GP.). ഹൃ'മാം രൂപഗുണം KR. ഹൃ'ങ്ങളായ പ
ദ്യങ്ങൾ Bhr. ഹൃ.ായുള്ള വാക്യാമൃതങ്ങൾ Bhg.
2. dear ഹൃദ്യമാരായുള്ള നാരിമാർ Mud.
3. spiritual ഹൃ'മാം എൻ ബ്രഹ്മബലം KR.
(opp. മൃഗ്യം).

ഹൃദ്രോഹം S. heart—disease, of 5 kinds, Nid.

ഹൃല്ലാസം S. heart—burn = നെഞ്ഞു കലിക്ക Asht.

ഹൃഷിതം hṛšiδam S. & ഹൃഷ്ടം (ഹൃഷ) 1. Brist—
ling. 2. delighted ഹര്ൃഷ്ടമനസാ Bhg. ഹൃഷ്ട
രായി Mud.

[ 1103 ]
ഹൃഷീകം S. an organ of sense. ഹൃഷികേശൻ
AR. Višṇu.

ഹൃഷ്ടി S. = ഹൎഷം.

ഹെഗ്ഗഡ (C. Tu. headman, fr. her = പെരു).
N. pr. ഹെ. രാജാവു ചെന്നു വിരോധിച്ചു TR.
(= വിട്ടലം).

ഹെഡ് E. head — പോലീസാപ്സർ, — ഗുമസ്തൻ MR.

ഹേ hē S. Voc. Particle, eh! ഹേ കഴുക്കളേ KU.
നിൎണ്ണയാൎത്ഥം ഹേശബ്ദം കൂട യുജ്യതേ gramm.

ഹേതി hēδi S. (ഹി to send). 1. A weapon ഹേ
തി എടുത്തു CG. 2. a flash, ray അഗ്നിഹേ. പി
ടിപെട്ടു Bhr.

ഹേതും S. 1. Impulse, motive, ഹേതൌ Bhg.
(Loc). ഈ ഹേതു ഉണ്ടാക്കിയ ആൾ TR. insti—
gator, who occasioned it. 2. cause ഹേതുവ
ല്ലാത മാനുഷൻ Nal. innocent. രേഗം ഹേതു
വാൽ MR. പണം ചോദിക്ക ഹേതുവായി, നട
ന്ന ഹേതുകൊണ്ടു TR. because. അതു ഹേ. വാ
യിട്ടു for the sake of, in consequence of. സുഖദുഃ
ഖങ്ങൾ കൎമ്മഹേതുവെന്നിരിക്കൽ Bhg. caused
by action. 3. pretext ഇല്ലാത്ത ഹേ. പറഞ്ഞു;
പിണ്ഡം വെപ്പാൻ എന്നൊരു ഹേ. പറഞ്ഞു
പോകുന്നു TR. ഹേ. പിടിച്ചു കലമ്പി MR. seized
a pretext for quarrelling.

ഹേതുകം S. causal, ഭയഹേ. dangerous.

ഹേതുത S. causation (phil.).

ഹേത്വന്തരേണ S. = ഹേതുവായി, as ഓരോ
രോ ഹേ. KU. from different causes.

ഹേമം hēmam S. 1. Gold ഹേമസിംഹാസനം
Bhr. ഹേമചങ്ങലകൊണ്ടു ബദ്ധനാം, മുക്തൻ
എന്ന നാമവും പൂണ്ടീടുന്നു Chintar. ഏമ അഞ്ഞ
നം a. med. 2. (T. ഏമം = യമം or കേമം?)
compulsion, force. അവൎക്കു ഹേ. ചെയ്ക to use
violence against. ഹേ. പറക, ഹേമവാക്കു to
declare forcibly.

ഹേമകൂടം N. pr. mountains No. of Tibet, Bhg5.

ഹേമന്തം S. (G. cheimōn, ഹിമം), winter ഹേ'
കാലം CG. Bhg.

ഹേമ N. pr. f., f. i. തൂമ കലൎന്നൊരു ഹേ
മെക്കു CG.

denV. ഹേമിക്ക (2) to compel, force. അവ
നോടു ഹേ'ച്ചു extorted. ഹേമിച്ച് എഴുതി
വാങ്ങി TR. forced me to write.

ഹേയം hēyam S. (ഹാ). To be relinquished
ദേഹം ഹേ. VilvP. ഹേമമായിരിപ്പൊന്നീ ദേ
ഹം Chintar.

ഹേല hēla S. (= കേളി). Sport, dalliance, con—
tempt. ഹേലയാകൃതം wantonly done, made at
once.

ഹേലി S. (G. Hëlios), the sun.

ഹേഷ hēša S. (ഹ്രേഷ്). Neighing ഹെഷാരവ
ങ്ങൾ Nal. Mud. വാജികളുടെ ഹേഷകൾ CG.

ഹേഷി S. a horse.

ഹേഷ്യകാലം an adverse time (omin.)

ഹേഹയ S. N. pr. the dynasty of Kārtavīrya,
Brhmd.

ഹൈദർ Ar. ḥaidar; A lion; N. pr. Hyder.

ഹൈമനം, ഹൈമന്തം S. (ഹേമ). Wintry, winter.

ഹൈമവതം S. Referring to ഹിമവൽ.

ഹൈമവതീ S. Pārvati AR.

ഹൊ hō S. Voc. Particle = അഹോ.

ഹോതാവു hōδāvụ S. (ഹു). A sacrificer.

ഹോത്രം S. a burnt—offering അഗ്നിഹോ. whence
അഗ്നിഹോത്രികൾ a Brahm. division.

ഹോബളി hōbaḷi C. Tu. (= പോവഴി). A di—
vision of a district, canton; (now called അം
ശം). രാജാവ് മുഴപ്പിലങ്ങാട്ടു ഹോ. പാറവത്യം
N. കണക്കപ്പിള്ളെക്കു കൊടുത്തു, വടകരഹോ
ബിളി പുതുപ്പണത്തു തറയിൽ TR.

ഹോമം hōmam S. (ഹു). A sacrifice, chiefly of
clarified butter, oblation to Agni കഴിക്ക, മു
റ്റുക, സമാപ്തി വരുതിതുക to offer it, മുടക്കുക
AR. to hinder. ഓമം പുലമ്പി ഇന്ദ്രജിത്തു പുകു
ന്താൻ RC. commenced. ശേഷഹോ. a sacrifice
essential to a Nambūδiri's marriage.

ഹോമകുണ്ഡം S. the firehole on the altar.

ഹോ'ത്തിൽ ഇട്ടു KN. (Sankara Āchārya,
the corpse of his mother).

ഹോമക്കുറ്റി Palg., vu. ഓമക്കുറ്റി a wooden
post in the middle of old tanks (as a water—
gauge?).

ഹോമദ്രവ്യം S. the articles used in sacrifice,
esp. ghee സാമ്പ്രാണി മുതലായ ഹോമസാ
ധനങ്ങൾ id.

[ 1104 ]
denV. ഹോമിക്ക to sacrifice ഒമ്പതു തല ഹോ'
ച്ചാൻ AR. തൻ ദേഹം അറുത്തു ഹോമിച്ചു
Sk. ശരീരം ഹോമിച്ചു ദഹിപ്പിക്കും KN. ഹോ'
ച്ചിതു സംഭാരസഞ്ജയം AR. പാൽകൊണ്ടും
എൾകൊണ്ടും നൈകൊണ്ടു ഹോ DM.

ഹോര S. (G. hora). An hour, കാലഹോര നോ
ക്കേണം astr. propitious hour.

ഹോരാശാസ്ത്രം an astrol. treatise, of which
there is a വ്യാഖ്യാനം Hor.

ഹോശാന ഞായറാഴ്ച (Hebr. hōšīā'h-nā),
Palm-Sunday, Nasr.

ഹോളാദികൾ Rishis beginning with Hōḷa?
പരാശൎയ്യഹോ. Bhr 1.6.

ഹോളി, ഹുളി H. the saturnalia of Hindus,
feast before the vernal equinox.

ഹ്യഃ hyas S. (G. chthes, L. heri). Yesterday.

ഹ്യസ്തനം (L. hesternum), of yesterday.

ഹ്രദം hraďam S. A lake. Bhr.

ഹ്രദിനി S. a river. Bhg.

ഹ്രാദം S. noise. — ഹ്രാദിനി lightning.

ഹ്രസ്വം hrasvam S. (G. cheirōn). Short, as
vowels (gramm.), ഹ്രസ്വത; ദേഹത്തെ അതി
ഹ്ര. ആക്കി opp. വൎദ്ധിപ്പിച്ചു KR. contracted;
Superl. ഹ്രസിഷ്ഠം.

ഹ്രസ്വൻ a dwarf, also ഹ്രസ്വാംഗൻ.

ഹ്രാസം S. 1. decrease. വൃദ്ധിഹ്രാസങ്ങൾ തിക
യുന്നു Gan. the more or less. 2. = ഹ്രാദം
(under ഹ്രദം).

ഹ്രീ hrī S. (ഹൃണീയ; rue). Shame, mosesty ജൂ
ഗുപ്സഹ്രീയും Bhg. [KR. (part.)

ഹ്രീമൻ S. ashamed; and ഹ്രീതരായുറങ്ങി

ഹ്രീള = വ്രീള bashfulness.

ഹ്രേഷ hrēša S. (horse, old hros) = ഹേഷ,
Neighing, also ഹ്രേഷിതം.

ഹ്ലാദം hlāďam S. (L. ludo). Gladness = പ്രഹ്ലാദം.

ഹ്വാനം hvānam S. (G. boaō). Cry, call.

ള ḶA

ള is in S. words a modification of ല (കോമളം
fr. മലം, ആമ്ലം even written āmḷam, ക്ലേശം
Tdbh. കിളേചം), sometimes of ഡ (വ്രീഡ,
വ്രീള); in M. words chiefly connected with
ട, ണ & ഴ.

ളത്വം ḷatvam (in alphabetical songs). The
letter ള f. i. ളത്വം ഭവിപ്പതു ലകാരത്തിൽ എ

പ്പരിചു HNK. (so the individual life deriv—
ed from God).

ളേ ḷē, in ളേനീർ = ഇളന്നീർ, ളേയ രാജാവു =
ഇളയ രാജാവു V1. (as in Tel. ലേ = ഇല്ല).

ളോകർ ḷōγar = ലോകർ q. v., ളോകർ കൂടുക V1.

ളോകരുടെ കൂട്ടം KU.

ളോഹം = ലോഹം.

ക്ഷ KŠA

ക്ഷ see after ക. In alphabetical songs placed here ക്ഷരിയാതക്ഷരം HNK.

ഴ ḶA

ഴ S. words = ഡ & ഷ; final ഴ in M. words written ൾ as പുകൾ, പോൾ.


റ RA

See after ര.


"https://ml.wikisource.org/w/index.php?title=A_Malayalam_and_English_dictionary/യ-റ&oldid=210289" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്